06 การแต่งคำประพันธ์ประเภทกาพย์ฉบัง ๑๖

ห้องเรยี น

ไทยสไตล์

ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี ๔

“๑ คาคม”
แทนการขานรบั
มาครบั / มาค่ะ

“เปิดประตู
ดูบทกลอน”

บทนมัสการพระธรรมคุณ

ธรรมะคือคุณากร ส่ วนชอบสาธร
ดจุ ดวงประทีปชชั วาล ส่องสัตวส์ ันดาน

แห่งองค์พระศาสดาจารย์
สว่างกระจา่ งใจมล

น้ อย อาจารยางกรู
กาพย์ฉบัง ๑๖

“การแตง่ คาประพันธ์
ประเภทกาพยฉ์ บัง ๑๖”

ความหมายของกาพยฉ์ บัง ๑๖

กาพยฉ์ บงั ๑๖ เป็นคาประพันธป์ ระเภทกาพยช์ นิ ดหน่ึ ง
ซง่ึ หน่ึ งบทมเี พียงแค่หน่ึ งบาท บาทละ ๓ วรรค
บังคับจานวนคาและสั มผสั
ไม่มีบังคับเอก – โท และครุ ลหุ

เป็นกาพย์ท่ีกวีนิ ยมใชใ้ นวรรณกรรมตัง้ แต่โบราณ

ลกั ษณะคาประพันธ์

หน่ึ งบทมี ๑ บาท แบง่ ออกเป็น ๓ วรรค
❖ วรรคแรก (วรรคสดบั ) มี ๖ คา
❖ วรรคท่ี ๒ (วรรครบั ) มี ๔ คา
❖ วรรคท่ี ๓ (วรรคส่ง) มี ๖ คา

รวมทัง้ หมด ๑๖ คา จงึ เรยี กวา่ “กาพยฉ์ บงั ๑๖”

วรรคสดบั วรรครบั
วรรคส่ ง

สั มผสั

๑.สัมผัสนอกหรอื สัมผสั ระหวา่ งวรรคเป็นสัมผัสบงั คบั
❑ คาสุดทา้ ยของวรรคท่ี ๑สัมผสั กบั คาสดุ ท้ายของวรรคท่ี ๒

วรรคสดบั วรรครบั

สั มผสั

การอา่ นกาพย์ฉบัง ๑๖ จะเวน้ จงั หวะการอ่านทุก ๆ ๒ คา

ฉบงั /สิบหก/คาควร ถ้อยคา/สานวน
พึงเลือก/ให้เหมาะ/เพราะกัน วรรคหน่ึ ง/พึงสรร
แต่งเสนาะ/เพราะเพลิน
วรรคหน้ า/วรรคหลัง/ราพัน
ใส่ วรรค/ละหก/คาเทอญ

วรรคสอง/ตอ้ งสี่/คาเชญิ
ใครได/้ สดบั /จับใจ

ขอ้ สังเกต

คาสุดท้ายของบทห้ามใชค้ าตาย
หรอื คาท่มี ีรูปวรรณยกุ ต์

และนิ ยมใชเ้ สียงวรรณยกุ ตส์ ามัญ หรอื จตั วา

“สัมผสั ไหนท่ใี ช”่

ระดมความคดิ ...พิชติ ฉบัง ๑๖

กรบั ใหญ่ถ่นิ น้ี ลือนาม ชงั่ หน้ าเกรงขาม
ผลิตนั กเรยี นทดี่ ี ความสามคั คี

ความรูก้ ็ชงั่ มากมี
มากด้วยวชิ าความรู้

คาชแ้ี จง

ให้นั กเรยี นทาแบบทดสอบ
การแตง่ คาประพันธป์ ระเภทกาพยฉ์ บงั ๑๖

ใครตอบได้ให้ยกมอื

จบบทเรยี น



ICON PACK: EDUCATION