SEJARAH PERKEMBANGAN
SISTEM TULISAN PALAVA DAN
TULISAN JAWI
NAMA: AINA MAISARAH BINTI MOHD ZUKI
UNIT: BAHASA MELAYU 2
PENSYARAH: PUAN ZULAINI BINTI HUSIN
JABATAN PENGAJIAN MELAYU
INSTITUT PENDIDIKAN GURU
KAMPUS SULTAN MIZAN, BESUT
TUGASAN PENTAKSIRAN BERTERUSAN
(INDIVIDU)
SEMESTER: 1 TAHUN: 2022
BMMB1074
SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU
DISEDIAKAN OLEH:
AINA MAISARAH BINTI MOHD ZUKI
UNIT: BAHASA MELAYU 2
PROGRAM: PERSEDIAAN IJAZAH SARJANA MUDA PERGURUAN
PENSYARAH:
PUAN ZULAINI BINTI HUSIN
TARIKH HANTAR: 25 SEPTEMPER 2022
Pengesahan Pelajar
Saya mengesahkan bahawa maklum balas yang diberikan oleh pensyarah telah saya rujuk dan
fahami.
Catatan (jika ada)
Tandatangan Pelajar: Tarikh: 25 September 2022
ISI KANDUNGAN
01 02
PENGENALAN Sejarah Perkembangan
Tulisan Palava
03 04
Sejarah KESIMPULAN
Perkembangan
Tulisan Jawi
01
PENGENALAN
Pengenalan sejarah perkembangan tulisan
dalam bahasa Melayu.
PENGENALAN
Umum mengetahui bahawa setiap bahasa di
dunia ini pasti mempunyai sejarah
perkembangan tulisannya yang tersendiri.
Tulisan dalam Bahasa Melayu juga mengalami
beberapa tahap perkembangan. Antara sistem
tulisan tersebut ialah sistem tulisan Palava,
Kawi dan Jawi. Walaupun pada realitinya
sejarah perkembangan bahasa Melayu agak
kabur, namun penemuan sistem tulisan pada
prasasti telah menunjukkan bahawa bahasa
Melayu mengalami perkembangan tulisan
yang amat signifikan.
Batu bersurat yang ditemukan di beberapa
Kawasan di Nusantara membuktikan bahawa
masyarakat berbahasa Melayu telah mula
menggunakan tulisan sekurang-kurangnya
pada abad ke-7 Masihi
(Shamsul Aizuwani Nawi et al., 2020).
PERKEMBANGAN TULISAN
Abad ke-3 Abad ke-13
Tulisan Palava Abad ke-8 Tulisan Jawi
Tulisan ini berasal Tulisan Kawi Tulisan ini menggunakan
dari India. huruf-huruf Arab.
Tulisan ini berasal
dari Jawa
02
Sejarah
Perkembangan
Tulisan Palava
Sejarah Perkembangan
Asal Usul Pengaruh
Tulisan Palava berasal dari Tulisan Palava banyak
India berikutan kedatangan menerima pengaruh bahasa
orang Hindu di kawasan Sanskrit kerana bahasa ini
Melayu. Tulisan ini juga dikenali menjadi bahasa pentadbiran
dan ilmu pengetahuan pada
dengan nama Pallavi yang
diasaskan daripada sistem ketika itu.
tulisan abad pertama Penyebaran
masyarakat India iaitu
Penyebarannya dikatakan
Vatteluttu. Tulisan ini terhad dalam kalangan
merupakan sistem tulisan yang
golongan istana sahaja kerana
paling awal digunakan di tiada kemudahan asas untuk
kawasan Kepulauan Melayu. mengajar orang kebanyakan
membaca dan menulis.
Ciri-ciri Tulisan Palava
Tulisan Sistem tulisan Palava lebih kompleks berbanding dengan tulisan
Konsonan rumi.
Setiap konsonan mempunyai bunyi /a/ hakiki, yang akan
dibunyikan jika tiada tanda vokal diltambahkan. Jika dua konsonan
mengikut satu sama lain tanpa vokal campur, konsonan kedua
dijadikan bentuk subaksara, dan dilampirkan di bawah yang
pertama.
Contoh Tulisan Palava
Bukti pada Batu Bersurat
Batu bersurat Kedukan Batu bersurat Talang Batu bersurat Karang
Bukit (683M), Tuwo (684M), Brahi (693M), Hulu
Palembang. Palembang.
Jawi, Indonesia.
03
Sejarah
Perkembangan
Tulisan Jawi
Sejarah Perkembangan
Tulisan Jawi berasal dari Tulisan jawi telah wujud Menurut Norhafiza Alias
skrip Arab yang sampai ke sekitar tahun 1300 M. (2016), asal usul nama
jawi berasal daripada
kepulauan Melayu Pada abad ke-11 hingga kata nama bahasa Arab
bersama-sama dengan ke-14, tulisan jawi iaitu “Jawah”. Selain itu,
kedatangan agama Islam.
Hal ini berikutan aktiviti digunakan dengan meluas kemungkinan besar
di seluruh Tanah Melayu. perkataan Jawi ini
perdagangan dan merupakan gelaran am
penyebaran dakwah oleh bagi kawasan di bawah
pengaruh Jawa.
peniaga Arab.
Sistem Tulisan Jawi
Penulisan Huruf
Menurut Nurlidyawati Tulisan jawi terus
Jasmin (2017), seperti berkembang dengan
sistem tulisan bahasa mengandungi 37 huruf
Arab, tulisan jawi ditulis dalam sistem abjadnya.
serta dibaca dari kanan Terdapat enam huruf yang
ke kiri. Selain itu, tulisan ditambah bertujuan untuk
ini menjadi penyalur menyesuaikannya dengan
utama media persuratan sistem fonologi bahasa
Melayu Islam pada Melayu. Bentuk huruf jawi
zaman dahulu. juga berubah apabila ditulis
secara tunggal atau
berangkai.
Perkembangan Sistem Ejaan Jawi
PERINGKAT PERTAMA:
01 02 03 04
Sistem ejaan Arab Baris pada Huruf saksi Huruf saksi pada
digunakan ejaan atau vokal suku kata pertama
digunakan
sepenuhmya dihilangkan dan kedua
• Pembaca dapat • Masa yang diambil • Pembaca masih • Masih ada kelemahan
untuk menulis tidak dalam sistem ejaan ini.
membaca suku kata lama serta lebih tidak dapat
mudah. Belum ada huruf vokal
dengan betul kerana membaca dengan yang mengganTikan a,
tepat perkataan • e, i, o dan u.
setiap huruf konsonan
yang ditulis
jawi ditambahkan
dengan tanda baris
Perkembangan Sistem Ejaan Jawi
PERINGKAT KEDUA:
01 02 03 04
Hejaan P.BM.P.B Ejaan Jawi Sistem Ejaan Pedoman Jawi yang
Diraja Za’ba Dian disempurnakan
• Diterbitkan pada tahun • Diterbitkan pada • Diperkenalkan oleh • Sistem ejaan Jawi yang
1937 tahun 1949 majalah Dian digunakan sehingga
• Disusun oleh Mejar Dato’ • Terdapat kaedah • Sistem ejaan ini sekarang
Haji Muhammad Said Haji tulisan Melayu diwujudkan untuk • Diterbitkan secara rasmi
Suleimen. dengan huruf membolehkan pada tahun 1986 oleh
• Menyeragamkan dan Jawi. masyarakat Dewan Bahasa dan
membakukan ejaan jawi Melayu membaca Pustaka.
dalam bahasa Melayu tulisan Jawi
Bukti pada Batu Bersurat
Bukti kewujudan tulisan Jawi di Malaysia
adalah melalui penemuan Batu Bersurat
Terengganu yang bertarikh 702H atau
1303M. Batu bersurat ini mempunyai ukiran
yang paling tua dan merupakan tulisan jawi
pertama yang ditemui di Malaysia. Sistem
ejaan yang digunakan dalam Batu Bersurat
Terengganu mempunyai persamaan
dengan sistem ejaan Jawi moden (Ejaan
Jawi Yang Disempurnakan) dalam
beberapa perkataan.
04
KESIMPULAN
Kesimpulan
Konklusinya, sistem tulisan dalam bahasa Melayu mengalami
perkembangan yang jelas bermula daripada sistem tulisan
pada zaman Bahasa Melayu Kuno iaitu tulisan rencong, palava
dan kawi. Seterusnya, sistem tulisan ini terus berkembang
kepada tulisan jawi yang digunakan semasa zaman Bahasa
Melayu Klasik. Perkembangan sistem tulisan dalam bahasa
Melayu dapat dilihat pada hari ini dengan wujudnya sistem
tulisan rumi.
Tegasnya, sebagai penutur bahasa Melayu dan
juga warganegara yang cinta akan bahasa
kebangsaan, kita sewajarnya menelusuri
sejarah perkembangan bahasa Melayu supaya
dapat menimbulkan kesedaran tentang
kepentingan untuk memartabatkannya.
RUJUKAN
Aksara Pallava. (15 Mei 2022). Dalam Wikipedia.
https://ms.wikipedia.org/wiki/Aksara_Pallava
Nik Safiah Karim, Farid M. Onn, Hashim Haji Musa, & Abdul
Hamid Mahmood. (2015). Tatabahasa Dewan. Dewan
Bahasa Dan Pustaka, Kuala Lumpur.
Norhafiza Alias. (2016). Perbandingan sistem ejaan Jawi dalam
surat Sultan Zainal Abidin III dengan sistem ejaan Wilkinson,
Za’ba dan baharu. Science of Surverying and Mapping, 41, 1–
30. https://iluminasi.com/bm/3-jenis-tulisan-orang-melayu-
sebelum-jawi-rencong-pallavi-dan-kawi.html
Shamsul Aizuwani Nawi, Suhasni Dollah, & Zurihan Yusoff.
(2020). Pengenalan Sejarah Perkembangan Bahasa Melayu.
Global Mediastreet Sdn Bhd.
Siti Hajar, A. A. (2011). Bahasa Melayu 1. Shah Alam Oxford
Fajar.
Sekian, terima
kasih.
CREDITS:
This presentation template was created by
Slidesgo, including icons by Flaticon, infographics
& images by Freepik