วิวัฒนาการของดาวฤกษ์

วิวั วิ ฒ วั นาการดาวฤกษ์ (Stella evolution) ผู้จัผู้ ด จั ทำ ด.ช.พิพัพิฒ พั น์ พัฒ พั นพิบูพิบู ลย์พ ย์ งษ์ ม.1/1 เลขที่10

คำ นำ เอกสารนี้จั นี้ ด จั ทำ เพื่อ พื่ ค้นคว้า ว้ และศึกษา ข้อ ข้ มูลวิวั วิ ฒ วั นาการของดาวฤกษ์

สารบัญ บั ภาพการวิวัวิฒ วั นาการของดาวฤกษ์ 1 การเกิดดาวฤกษ์ 2 ช่ว ช่ งที่เป็น ป็ ดาวฤกษ์ 3 การเกิด red giant,red supergiant 4 ภาพการเกิด red giant 5 การกลายเป็นเนบิวบิลาดาวเคราะห์(ห์planetary nebula) 6 การกลายเป็นดาวแคระขาว(white dwarf) 7 การเกิดดาวนิวนิตรอน(neutron star) 8 การเกิดหลุม ลุ ดำ (black hole) 9 การเกิด supernova 10

ดาวฤกษ์ในกาแล็กซี เกิดจากการยุบตัวของเนบิว บิ ลา เนื่อ นื่ งจาก แรงโน้มถ่วงของเนบิว บิ ลาเอง ในขณะที่แก๊สยุบตัว จะเกิดความ ดัน ดั และความร้อ ร้ นสูง สู กลายเป็น ป็ protostar และเมื่อ มื่ เวลาผ่า ผ่ น ไปจะเกิด Nuclear fusionและกลายเป็น ป็ ดาวฤกษ์ในที่สุด สุ การเกิดเป็น ป็ ดาวฤกษ์ องค์ประกอบ protostar

ช่ว ช่ งที่เป็น ป็ ดาวฤกษ์ ช่ว ช่ งที่เป็น ป็ ดาวฤกษ์ดาวฤกษ์จะเกิดการใช้เ ช้ ชื้อ ชื้ เพลิงและ ดาวฤกษ์ที่มีม มี วลน้อ น้ ย มีแ มี สงสว่า ว่ งไม่ม ม่ าก ทำ ให้มี ห้ ก มี าร เผาhydrogenเพื่อ พื่ เป็น ป็ พลังงานน้อ น้ ยจึง จึ มีช่ มี ว ช่ งชีวิ ชี ต วิ ที่ยาว ดาวฤกษ์ส่ว ส่ นดาวฤกษ์ที่มีข มี นาดใหญ่มี ญ่ ม มี วลมาก มีแ มี สง สว่า ว่ งมาก ทำ ให้มี ห้ ก มี ารเผาhydrogenเพื่อ พื่ เป็น ป็ พลังงานมาก และสิ้น สิ้ เปลืองในอัตราที่สูง สู มาก จึง จึ มีช่ มี ว ช่ งชีวิ ชี ต วิ ที่สั้น สั้ กว่า ว่

เมื่อ มื่ เผาhydrogenหมดแล้วดาวจะมีแ มี กนกลางเป็น ป็ ขี้เ ขี้ ถาheliumและเกิดการยุบตัวทำ ให้ อุณหภูมิ ภู สูมิง สู ขึ้น ขึ้ เมื่อ มื่ อุณหภูมิ ภู ถึมิ ถึ งจุดๆนึง นึ จะสามารถเผาheliumได้ห ด้ ลังจากเผาheliumแกนก็จะ ร้อ ร้ นขึ้น ขึ้ จนสามารถเผาเปลือกhydrogenได้ทำ ด้ ทำ ให้เ ห้ กิดการเผาheliumและhydrogenพร้อ ร้ ม กันทำ ให้พ ห้ ลังงานที่แพ่อ พ่ อกมาเยอะกว่า ว่ เดิมดิหลายเท่าจนทำ ให้ ดาวมวลปกติกลายเป็น red giant ดาวมวลมากกลายเป็น red supergiant การเกิด red giant ของดาวฤกษ์มวลน้อ น้ ย และการเกิด red supergiant ของดาวฤกษ์มวลมาก

ภาพการเกิด Red giant

การกลายเป็นเนบิวบิลาดาวเคราะห์(ห์planetary nebula) เกิดจาก red giant เผา helium จนหมดแล้วเเกนกลางจะ กลายเป็น ป็ ขี้เ ขี้ ถา carbon แล้วส่ว ส่ นเนื้อ นื้ ดาวจะฟุ้ง ฟุ้ กระจายไป เป็น ป็ เนบิว บิ ลาดาวเคราะห์

การกลายเป็นดาวแคระขาว(white dwarf) เกิดจาก red giant เผา helium จนหมดแล้วเเกน กลางจะกลายเป็นขี้เ ขี้ ถา carbon และเมื่อ มื่ เนื้อดาวกลาย เป็นเนบิว บิ ลาหมดแล้วจะเห็น ห็ แกนกลางของดาวแกนกลาง ของดาวก็จะถูก ถู เรีย รี กว่า ว่ ดาวแคระขาว(white dwarf)

เกิดจาก red supergiant เผา helium จนหมดแกนกลางจะเป็นขี้เ ขี้ ถา carbon เนื่องจาก red supergiant มีมวล มี มากกว่า ว่ red giant จึง จึ ทำ ให้มี ห้ อุ มี อุ ณหภูมิ ภู สูมิง สู พอที่จะเผา carbon และเผาธาตุ ต่อไปเรื่อ รื่ ยๆจนถึงธาตุเ ตุ หล็กธาตุเ ตุ หล็กคือธาตุสุ ตุ ด สุ ท้ายในการเผาเนื่องจากการเผาเหล็กจะไม่ไม่ ด้ พลังงานและยัง ยั เสีย สี พลังงานในการเผาด้วยและเมื่อ มื่ เวลาผ่า ผ่ นไปแกนกลางที่เป็นขี้เ ขี้ ถาเหล็กจะ สะสมไปเรื่อ รื่ ยๆพอถึงจุดนึงมันจ มั ะใหญ่เกินไปทำ ให้เ ห้ เกนเหล็กตรงกลางมีแ มี รงดันมากทำ ให้ proton และ electron ในเหล็ก รวมกันเป็น neutron หมดเลย โดยก้อน neutron อันนี้จะ ถูก ถู เรีย รี กว่า ว่ ดาวนิวตรอน(neutron star) การเกิดดาวนิวตรอน(neutron star)

เกิดจากดาวที่มีม มี วลมากกว่า ว่ 18 solar mass กลายเป็น ป็ red supergiant และเผา helium จนหมดแกนกลางจะเป็น ป็ ขี้เ ขี้ ถา carbon เนื่อ นื่ งจาก red supergiant มีม มี วลมากกว่า ว่ red giant จึง จึ ทำ ให้มี ห้ อุ มี อุ ณหภูมิ ภู สูมิง สู พอที่จะเผา carbon และเผาธาตุต่ ตุ ต่ อไปเรื่อ รื่ ยๆจนถึงธาตุเ ตุ หล็ก ธาตุเ ตุ หล็กคือธาตุสุ ตุ ด สุ ท้ายในการเผาเนื่อ นื่ งจากการเผาเหล็กจะไม่ไม่ ด้พ ด้ ลังงานและยัง ยั เสีย สี พลังงานในการเผาด้ว ด้ ยและเมื่อ มื่ เวลาผ่า ผ่ นไปแกนกลางที่เป็น ป็ ขี้เ ขี้ ถาเหล็กจะสะสมไปเรื่อ รื่ ยๆพอ ถึงจุดนึง นึ มัน มั จะใหญ่เ ญ่ กินไปทำ ให้เ ห้ เกนเหล็กตรงกลางมีแ มี รงดัน ดั มากทำ ให้ proton และ electron ในเหล็ก รวมกันเป็น ป็ neutron เนื่อ นื่ งจากมวลที่มากทำ ให้ด ห้ าวนิวนิตรอนที่ได้ใด้ หญ่ เกินไปทำ ให้ท ห้ นน้ำ หนัก นั ตัวเองไม่ไม่ หวและยุบตัวกลายเป็น ป็ หลุม ลุ ดำ (black hole) การเกิดหลุม ลุ ดำ (black hole)

การเกิด supernova เกิดจากเนื้อ นื้ ดาวที่เหลือของหลุม ลุ ดำ จะถูก ถู แรงสะท้อนจากการยุบของ ดาวดีด ดี กลับออกมาเป็น ป็ การระเบิดบิครั้ง รั้ใหญ่ที่ ญ่ ที่ เรีย รี กว่า ว่ supernova

บรรณานุก นุ รม แมทจะเล่าให้ฟัห้ ง ฟั .จากดวงดาว สู่หสู่ ลุม ลุ ดำ .สืบ สื ค้น 17 มกราคม พ.ศ.2567 .จากhttps://youtu.be/3PYwWknW2XM?si=nPOe-Ax63nhrSbTK

ภาคผนวก ในทางฟิสิฟิกสิส์นิ ส์ วนิเคลียร์ เป็น ป็ ปฏิกิริยริานิวนิเคลียร์อ ร์ ย่า ย่ งหนึ่ง นึ่ ที่นิวนิเคลียส ของอะตอมหนึ่ง นึ่ ตัวหรือ รื มากกว่า ว่ เข้า ข้ มาอยู่ใยู่ กล้กัน แล้วชนกันที่ ความเร็ว ร็ สูง สู รวมตัวกันกลายเป็น ป็ นิวนิเคลียสของอะตอมใหม่ที่ ม่ ที่ หนัก นั ขึ้น ขึ้ ในระหว่า ว่ งกระบวนการนี้ มวลของมัน มั จะไม่เ ม่ ท่าเดิมดิเพราะมวลบางส่ว ส่ น ของนิวนิเคลียสที่รวมต้วจะถูก ถู เปลี่ยนไปเป็น ป็ พลังงานโปรตอน