ชดุ การเรียนรู้ด้วยตนเอง
วิชาภาษาไทย
ช้ันประถมศึกษาปที ี่ ๖
เรื่องชนิดและหนา้ ที่ของคา
ชุดท่ี ๑ คานาม
นางฝาตีม๊ะ จนั ทร์นิยม
ตาแหนง่ ครูชานาญการ
โรงเรียนอนุบาลทา่ แพ
สานักงานเขตพื้นทกี่ ารศึกษาประถมศึกษาสตลู
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พ้ืนฐาน
ชุดการเรียนรู้ด้วยตนเอง กลุ่มสาระการเรียนรู้
ภาษาไทย เรื่องชนิดและหน้าที่ของคา (คานาม)
ช้ั น ป ร ะ ถ ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี ๖ จั ด ท า ข้ึ น เ พ่ื อ ใ ช้ เ ป็ น ส่ื อ
ประกอบการเรียนการสอนเรื่องชนิดและหน้าที่ของคา
ประกอบด้วย สาระสาคัญ จุดประสงค์การเรียนรู้
แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน และแบบฝึกเสริม
ทักษะ หวังเป็นอย่างย่ิงว่า ชุดการเรียนรู้ด้วยตนเองเล่มนี้
จะเป็นประโยชน์ในการพัฒนาผู้เรียน และพัฒนาคุณภาพ
การจัดการเรียนรู้ของครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้
ภาษาไทยไดเ้ ปน็ อย่างดี
นางฝาตีมะ๊ จันทร์นยิ ม
ชดุ การเรียนร้ดู ้วยตนเอง ชุดที่ ๑ คานาม
ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๖
สาระท่ี ๔ หลกั การใชภ้ าษาไทย
มาตรฐานการเรียนรู้ท่ี ๔.๑ : เข้าใจธรรมชาติของ
ภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของ
ภาษา ภูมิปัญญาทางภาษาและรักษาภาษาไทยไวเ้ ปน็ สมบตั ิของชาติ
ตัวชวี้ ดั ท ๔.๑ (ป.๖/๑) : วิเคราะหช์ นิดและหน้าท่ี
ของคาในประโยค
จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
๑. บอกลักษณะของคานามได้
๒. จาแนกคานามออกเปน็ ชนดิ ตา่ ง ๆ และนาไปใช้ในประโยค
ได้ถูกต้อง
๓. นกั เรยี นสามารถนาคานามไปแตง่ ประโยคเพอ่ื การส่ือสารไดถ้ กู ตอ้ ง
๔. เห็นคณุ คา่ ของการใช้ภาษาไทย
ใบความรู้
คานาม
คาที่ใช้เรยี กชอ่ื คน สัตว์ ส่ิงของ สภาพธรรมชาติ สถานท่ี
ต่างๆ ทง้ั ท่เี ป็นสง่ิ มีชีวิตและไมม่ ีชีวิต ทง้ั ทเ่ี ป็นรปู ธรรมและ
นามธรรม และคานามยังทาหน้าทเี่ ปน็ ประธานและเป็นกรรม
ของประโยค
คานามแบ่งออกเปน็ ๕ ชนดิ ดงั น้ี
๑.คานามท่วั ไป จะมอี กี ช่ือว่า สามานยนาม คือ คานามท่ี
ใช้เรียกชอ่ื คน สัตว์ สง่ิ ของ เคร่ืองใช้ และสถานที่โดยท่วั ๆ
ไป เชน่ นกั เรยี น ครู ช้าง พดั ลม แม่น้า ภูเขา เป็นต้น
๒. คานามเฉพาะ จะมีอีกชื่อวา่ วสิ ามานยนาม
คือ คานามที่ใช้เรยี กชอื่ คน สตั ว์ ส่งิ ของ เครอ่ื งใช้ และ
สถานท่โี ดยเฉพาะเจาะจง เช่น โรงเรียนอนุบาลท่าแพ
จงั หวดั สตลู โรงพยาบาลควนโดน เปน็ ตน้
๓. คานามหมวดหมู่ จะมีอีกช่อื วา่ สมหุ นาม (คอื คานามทีใ่ ช้
แสดงชื่อหมวดหมู่ มกั จะประกอบหนา้ คานามอ่ืนๆ มักใช้คาว่า
คณะ ฝงู กอง กลมุ่ โขลง เชน่ ฝูงนกระจาบ โขลงชา้ งปา่
คณะลูกเสือ เหล่านกั เรียนนกั ศกึ ษา
๔. คานามบอกลกั ษณะ จะมีอกี ช่อื วา่ ลักษณนาม คอื คานามท่ี
แสดงลกั ษณะของคานามขา้ งหนา้ โดยมากจะอยหู่ ลังตวั เลข
หรือ มคี าทีบ่ อกจานวน ประกอบอยดู่ ว้ ย เชน่
ภกิ ษุ ๙ รปู ปลา ๑ ตัว นก ฝงู หนึง่
จักรยาน ๔ คนั เรือ หลาย ลา ดนิ สอ ๖ แท่ง
เครื่องบิน ๒ ลา ต้นไม้ ๔ ตน้ รม่ ๓ คนั
แตงโม ๑ ผล ขลยุ่ ๑ เลา แห ๑ ปาก
๕. คานามบอกอาการ จะมอี ีกชอ่ื เรยี กวา่ อาการนาม คอื
คานามที่ใช้ การ นาหน้าคากริยา หรือ ความ นาหนา้ คา
วเิ ศษณ์ เช่น การเรยี น ความรัก ความดี ความงาม
แบบฝกึ หัดท่ี ๑
นาคาต่อไปนี้เติมใส่ลงในตารางใหถ้ กู ต้อง
บา้ น ครูวนั ดี คน ประเทศไทย รถ โรงเรียนอนุบาลทา่ แพ
หนังสอื วีณา ต้นไม้ แมน่ า้ แมวสสี วาท ช้าง
เคก้ กลว้ ยหอม อาหาร รองเทา้ นักเรยี น สถานีตารวจ
ไอศกรีมกะทิ โรงพยาบาล ธนาคารกรุงไทย จงั หวัดสงขลา
สมานยนาม วิสามานยนาม
แบบฝึกหัดที่ ๒
๑. ให้นกั เรยี นเขียนบอกลกั ษณะของคานามทก่ี าหนดให้
ที่ คานาม คาลักษณะนาม
ตวั อยา่ ง ส้มโอ แตงโม มะม่วง ผล
๑. รถ ช้อน ฉตั ร
๒. สตั ว์ เสอ้ื กางเกง
๓. ถนน แมน่ า้
๔. บ้าน ตึก มงุ้
๕. แห สวิง โพงพาง
๒. เลอื กคาที่กาหนดใหเ้ ติมลงในชอ่ งวา่ งใหถ้ กู ตอ้ ง
เหล่า ฝงู กอง โขลง คณะ พวก กลมุ่
๒.๑ .......................นกกาบินอย่บู นทอ้ งฟา้
๒.๒.........................กาชาดจงั หวัดออกร้านในงานกาชาดประจาปี
๒.๓ เจา้ หนา้ ท่ีป่าไม้พบ........................ช้างด้านในป่าสงวน
๒.๔ พวกเราไปต้อนรับ......................รฐั มนตรี
๒.๕ ......................ทหารฝึกซอ้ มกาลงั พลดเู ข้มแขง็
๓. ให้นกั เรยี นเขียนคาว่า การ หรือ ความ หนา้ คาท่กี าหนดให้
....................อาบน้า ..........................อบอุ่น ...................... .รัก
.....................ขับรถ ..........................อดทน .......................เดิน
.....................ร่ารวย ...........................หายใจ .......................คิด
แบบทดสอบกอ่ นเรียนและหลงั เรยี น
1. ขอ้ ใดคือลักษณะของคานาม
ก. คาทแี่ สดงความรู้สึกนึกคิด
ข. คาท่ีใชเ้ รยี กคน สตั ว์ สงิ่ ของ หรอื สถานท่ี
ค. คาที่สรา้ งมาจากคากรยิ า โดยใช้คาว่า "การ" และ "ความ" นาหน้า
ง. คาท่แี สดงลกั ษณะของคาอนื่ ว่าเป็นอย่างไร
2. คาทข่ี ีดเส้นใต้ตอ่ ไปนค้ี าใดเป็น คานาม
ก. พเ่ี ปน็ คนภาคใต้
ข. น้องชายเข้ามาอย่างรวดเรว็
ค. ต้นเดนิ บนถนนสายน้ี
ง. ภเู ขาสงู แคไ่ หนก็ยงั วัดได้
3. ข้อความต่อไปนข้ี อ้ ใดไมม่ คี านามปรากฏอยู่เลย
ก. แมววิ่งไลจ่ ับหนู ข. ฉนั ยังจาเธอได้
ค. นกตัวนี้เกาะบนกิ่งไม้ ง. การกระทาเป็นเคร่อื งส่อเจตนา
๔. คานามในขอ้ ใดเป็นสามานยนาม
ก. ละครเร่อื งกระเช้าสดี า ข. เบลล่า ราณี
ค. คณุ ครู ง. หนงั สอื เรอื่ งก้านกล้วย
๕. คานามในข้อใดเป็นวสิ ามานยนาม
ก. หนังสอื ข. โรงเรยี น
ค. ปากกา ง. โรงพยาบาลทา่ แพ
๖. ข้อใดมี ลกั ษณะนาม ของคาวา่ “เลา”
ก. ขลุย่ ปี่ ข. เกวยี น เทียน
ค. แห อวน ง. บ้าน มุง้
๗. ประโยคในข้อใดมสี มหุ นาม
ก. ฟาฮัตชอบดรู ายการทศกณั ฑเ์ ด็ก
ข. ฟาซลิ เรยี นเกง่ กว่าเพือ่ นๆ
ค. ลิซา่ แบล็คพิง้ เป็นนกั รอ้ ง
ง. ทหารสามเหล่าทัพกาลงั เดินสวนสนาม
๘. ข้อใดไมม่ ีอาการนาม
ก. เกิดเปน็ คนตอ้ งมีความหวัง
ข. คนเรา คดิ ดี ทาดี ชีวิตก็จะมคี วามสขุ
ค. ความใดที่ไมด่ ีงามกไ็ ม่ต้องเจรจา
ง. ถ้าหากเราใส่ใจตอ่ การเรยี นเราจะประสบความสาเร็จ
๙. คาในข้อใดใช้ลักษณะนามไม่ถูกตอ้ ง
ก. เรอื ๒ ลา ข. ต้นไม้ 1 ต้น
ค. ชอ้ น ๑ คัน ง. ร่ม ๒ อนั
๑๐. ข้อใดคือหน้าทขี่ องคานาม
ก. เป็นคาท่ีช่วยขยายข้อความในประโยค
ข. เปน็ คาเชื่อมประโยคเข้าด้วยกนั
ค. เปน็ ประธานหรอื กรรมในประโยค
ง. เป็นคาทใี่ ช้นาหน้าคาประเภทอื่น
บรรณานกุ รม
กระทรวงศึกษาธกิ าร. หนงั สอื เรยี นรายวิชาพนื้ ฐานภาษาไทย ชดุ ภาษาเพ่ือชีวติ
ภาษาพาทชี นั้ ประถมศึกษาปีท่ี ๖. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์สกสค. ลาดพร้าว,๒๕๕๔.
เครือรตั น์ เรืองแก้ว. ชนิดของคา. กรงุ เทพฯ:ปาเจรา,๒๕๔๖.
บรรเทา กิตตศิ กั ด์ิ. หลักภาษาไทย. พมิ พค์ รงั้ ที่ ๖. กรงุ เทพฯ:ไทยวฒั นาพานิช,๒๕๓๙.
ปยิ นุช อนวุ รรณ. แบบฝกึ ทกั ษะเร่อื งชนิดและหนา้ ท่ขี องคา. สานกั งานเว็บไซต์
ครบู ้านนอกดอทคอม,๒๕๕๘.
โรงเรยี นอนุบาลทา่ แพ
สานักงานเขตพ้ืนทีก่ ารศึกษาประถมศกึ ษาสตูล
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน