หนังสือเรียนรายวิชาการงานอาชีพ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5

หนังสือเรียน
รายวิชาการงานอาชีพ

ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5

คำนำ

หนังสือ e-book เล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 และเป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา
การงานอาชีพและเทคโนโลยี โดยมีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้เรื่องด้านงานบ้าน งานการประดิษฐ์
และงานโภชนาการ ผู้จัดทำหวังว่าหนังสือ e-book เล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้อ่านที่กำลังหาข้อมูล
หากมีข้อผิดพลาดประการใด ผู้จัดทำขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย



ฉัตรนภา ยศปัญญา
ผู้จัดทำ

สารบัญ หน้า

รายการ 1
13
บทที่ 1 งานบ้านน่ารู้ น่าทำ 17
บทที่ 2 หนูน้อยนักประดิษฐ์
บทที่ 3 เชฟตัวน้อย

1

บทที่ 1

งานบ้านน่ารู้ น่าทำ

สาระการเรียนรู้
งานบ้านเป็นงานพื้นฐานของงานที่นักเรียนต้องศึกษา เพราะบ้านนั้นเป็น
ที่อยู่อาศัย จึงต้องหมั่นทำความสะอาด เพื่อสุขอนามัยที่ดีของผู้ที่อาศัยอยู่

2

งานบ้านนั้นสำคัญไฉน?

เพื่อให้บ้านเกิดความเป็นระเบียบเรียบร้อย ทำให้บ้านน่าอยู่
และสะอาด นอกจากนี้ยังทำให้เกิดความสะดวกสบาย
หยิบจับใช้สอยได้อย่างรวดเร็ว

3

ตัวอย่างงานบ้าน
การทำความสะอาดห้องน้ำ

ห้องน้ำ คือ หนึ่งในสิ่งอำนวยความสะดวกที่ขาด
ไม่ได้ในชีวิตประจำวันของทุกคนตั้งแต่ตื่นนอนจนถึง
เข้านอน เช่น อาบน้ำ แปรงฟัน ล้างหน้า ฯลฯ

4

การใช้และดูแลรักษา
ห้องน้ำอย่างถูกวิธี

5

ราดน้ำหรือกดน้ำที่โถสุขภัณฑ์ เพื่อทำความสะอาดหลังจากใช้แล้วทุกครั้ง
ผ้าอนามัยที่ใช้แล้ว ควรห่อให้มิดชิดก่อนทิ้งลงขยะ ห้ามทิ้งลงในโถสุขภัณฑ์
เป็นอันขาด เพราะอาจจะทำให้อุดตันได้
เมื่อเข้าห้องน้ำเสร็จเรียบร้อยแล้ว ควรล้างมือให้สะอาดทุกครั้ง
ควรล้างและทำความสะอาดห้องน้ำอย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 ครั้ง

6

อุปกรณ์ในการทำความสะอาด

7

น้ำยาทำความสะอาด
สุขภัณฑ์

ใช้กำจัดคราบสกปรกต่าง ๆ ในห้องน้ำ โดยการเลือก
ใช้ควรพิจารณาให้เหมาะสมกับชนิดของสุขภัณฑ์และ
พื้นห้องน้ำ

8

แปรงขัด

ใช้ขัดพื้นและสุขภัณฑ์ต่าง ๆ

9

แปรงสีฟันที่ไม่ได้ใช้แล้ว

ใช้กำจัดคราบสกปรกต่าง ๆ ในห้องน้ำที่แปรงขัด
ไม่สามารถขัดถึงได้

10

น้ำยาเช็ดกระจก
และกระดาษหนังสือพิมพ์

ใช้เช็ดคราบบนกระจก

11

ถุงมือยางหรือ
ถุงมือพลาสติก

ใช้ป้องกันสิ่งสกปรกและน้ำยาทำความสะอาดสุขภัณฑ์ถูกผิวหนัง
เนื่องจากอาจทำให้ระคายเคืองผิวได้

12

ขั้นตอนการทำความสะอาดห้องน้ำ

13

บทที่ 2

หนูน้อยนักประดิษฐ์

สาระการเรียนรู้

งานประดิษฐ์เป็นงานที่ช่วยให้นักเรียนได้เรียนรู้ และรู้จักการสร้างสรรค์ผลงาน
เพื่อใช้งานตามจุดประสงค์ของการประดิษฐ์ชนิดต่าง ๆ ได้อย่างมีกระบวนการ
และทักษะที่เพิ่มพูนมากขึ้น

14

งานประดิษฐ์

งานประดิษฐ์ หมายถึง การประดิษฐ์ชิ้นงานเพื่อเป็น
เครื่องมือในการใช้สอยอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น เครื่องปั้นดินเผา ตะกร้า เป็นต้น

15

ประเภทของวัสดุและเศษวัสดุ
1.วัสดุธรรมชาติ เช่น ดอกไม้ ใบไม้ เปลือกหอย ฯลฯ
2.วัสดุสังเคราะห์ เช่น กระดาษ ขวดน้ำ ลวด ฯลฯ

การเลือกใช้วัสดุและเศษวัสดุ

1.ใช้วัสดุที่หาง่าย หาได้ง่ายในท้องถิ่น
2.ใช้วัสดุที่มีความแข็งแรง และทนทาน
3.ใช้วัสดุที่ไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้ใช้
4.ใช้วัสดุให้ตรงหรือเหมาะสมกับชนิดของงานประดิษฐ์

16

ประโยชน์ของงานประดิษฐ์ประเภทของใช้
- ประหยัดค่าใช้จ่าย
- ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์
- เพิ่มคุณค่าของวัสดุ
- เกิดความภาคภูมิใจในตนเอง
- สร้างความแปลกใหม่จากเดิมที่มีอยู่

17

บทที่ 3

เชฟตัวน้อย

สาระการเรียนรู้

การประกอบอาหารเป็นส่วนหนึ่งของทักษะพื้นฐานในการดำรงชีวิต นักเรียน
สามารถเริ่มรู้ได้จากการเลือกซื้ออาหารประเภทต่าง ๆ และทำอาหารอย่างง่าย
เพื่อความอยู่รอดจนค่อยไต่ระดับพัฒนาต่อไป ดังนั้นทักษะการทำอาหารเบื้องต้น
จึงเป็นทักษะที่ควรเรียนรู้ติดตัวไว้

18

หลักการเลือกซื้ออาหารเบื้องต้น

หลักการในการเลือกซื้ออาหารที่ถูกสุขลักษณะโดยคํานึงหลัก 3 ป คือ



- ปลอดภัย คือ ต้องเลือกซื้ออาหารที่มีมาตรฐาน สะอาด ปลอดภัย สด ใหม่และมีเครื่องหมาย อย.
มีวันที่ผลิต หรือวันหมดอายุบนฉลากบรรจุอาหารเป็นสําคัญ

- ประโยชน์ คือ มีคุณค่าอาหารครบถ้วนเหมาะสมกับความต้องการ

- ประหยัด คือ เลือกซื้ออาหารตามฤดูกาลที่ผลิตในท้องถิ่น เพื่อที่จะได้อาหารที่มีคุณภาพดีราคาถูก

19

การเลือกซื้ออาหารประเภทต่าง ๆ

เนื้อวัว 20

มีสีแดง มันสีเหลือง เส้นเนื้อเล็กละเอียด นุ่มกว่าเนื้อควาย



การเลือกซื้อเนื้อ เนื้อควาย
สัตว์ควรเลือกซื้อจากร้านที่ผ่านการตรวจจากสัตวแพทย์โรงฆ่าเชื้อสัตว์ที่ตรวจสอบสัตว์
มีสีแดง มันสีขาว เส้นเนื้อหยาบ ราคาถูกกว่าเนื้อวัว
ก่อนฆ่า ว่าไม่เป็นโรคติดต่อหรือโรคท่ีสามารถแพร่เชื้อมาสู่ผู้บริโภคได้ ไม่ควรเลือกซื้อ

ตามข้างถนนหรือแผงลอย ในตลาดที่ ไม่ได้มาตรฐาน ซึ่งมีหลักการเลือกซื้อเนื้อสัตว์
ประเภทต่าง ๆ ควรเลือก ดังนี้ เนื้อหมู

มีสีชมพู มันสีขาว ถ้าเป็นสามชั้น มันระหว่างหนังกับเนื้อ
จะต้องไม่หนามาก

เนื้อไก่

ควรเลือกไก่อ่อนเนื้อจะนุ่ม หนังไม่เหนียว ไม่มีรอยเขียวช้ํา
ตามคอหรือท้องและบริเวณอื่น ๆ

21

เป็ด ปลา

ถ้าเป็ดแก่จะมีกลิ่นสาบ เนื้อเหนียว ตาใสเหงือกแดง เนื้อไม่เละ บริเวณ
สดไม่มีรอยช้ํา ท้องไม่ผุ


หอย

กุ้ง เลือกที่ยังไม่ตาย เปลือกหอยอ้าหุบเองได้

หัวติดกับลําตัว เปลือกสีเขียวแกมน้ําเงิน หางไม่แดง
หรือมีรอยคล้ําไม่มีกลิ่นเหม็น

22

การเลือกซื้อไข่

เปลือกต้องสะอาดไม่มีคราบสกปรกติดบริเวณเปลือกไข่ เปลือกไข่มีสีนวลไม่เป็นมัน
เวลาส่องกับแสงสว่างจะเห็นเงาของไข่แดงการเก็บรักษาควรเก็บในที่ที่อุณหภูมิต่ําจะ
ช่วยให้ไข่เก็บได้นาน ตั้งไข่ให้ทางด้านป้านขึ้น ก่อนใช้ควรล้างทําความสะอาดก่อนเพื่อ
ป้องกันความสกปรกที่อยู่บนผิวไข่

23

การเลือกซื้อผัก

ควรเลือกที่ใหม่ สด สะอาด มีคุณค่าทางโภชนาการสูงการเลือกซื้อผักแต่ละประเภทควร พิจารณาดังนี้
1. ผักรับประทานใบ ควรเลือกที่สดใหม่ ไม่เหี่ยวช้ํา ลําต้นอวบน้ํา ใบอาจมีรอยแมลงกัด แทะบ้างแสดงว่าปลอดภัยจากสารเคมี
2. ผักรับประทานหัว ควรเลือกหัวหนักเนื้อแน่น น้ําหนักเหมาะสมกับขนาด ถ้าหัวใหญ่ น้ําหนักเบาเนื้อจะไม่แน่น
3. ผักรับประทานผล เอกตามลักษณะเฉพาะของผักนั้น เช่น ฟักทอง ผลหนักเนื้อแน่น สีเหลืองอมเขียว ผิวขรุขระ
แตงกวาควรเลือกผิวสีเขียวริ้วขาว ผิวตึง ถ้าผิวเหลืองแสดงว่าเป็น แตงเก่าและเริ่มแก่ เป็นต้น

24

การเลือกซื้อผลไม้

มีวิธีการเลือกซื้อ ตัวอย่างเช่น
ส้มเขียวหวาน ผิวละเอียดเปลือกบางน้ําหนักพอควรตรงขั้วไม่อุดนูน
สับปะรด ผลตาใหญ่เปลือกสีเขียวเหลือง
การเก็บรักษา ผลไม้ที่สุกแล้วควรเก็บในที่เย็น ไม่ถูกแสงแดด
เพราะจะทําให้สุกเร็วขึ้น ถ้ามีผลไม้มากเกินไปควรนําไปถนอมอาหาร

25

การเลือกซื้ออาหารกระป๋อง

ในการเลือกซื้ออาหารกระป๋อง ควรสังเกตดังนี้
1. ฉลาก ต้องมีรายละเอียด ชื่อ เลขทะเบียนอาหาร สถานที่ตั้งของผู้ผลิต วัน เดือน ปี ที่ผลิต รหัสได้
จดทะเบียนไว้แล้วต่อกระทรวงสาธารณสุขน้ําหนักสุทธิหรือปริมาณสุทธิ ชนิดและ
ปริมาณของของวัตถุที่เจือปนในอาหารที่ไม่ใช่เป็นส่วนประกอบอันใดจากธรรมชาติ
2. ลักษณะตัวกระป๋อง ต้องเรียบทั้งฝาและก้น ไม่มีรอยบุบหรือโป่งพอง เนื่องจากอากาศที่อยู่ภายใน
ไม่มีรอยรั่วหรือเป็นสนิมโดยเฉพาะที่รอยตะเข็บ

26

การเตรียมอาหาร

27

ล้าง

คือ การใช้น้ำล้างให้อาหารสะอาด โดยใช้มือช่วย
ถูผิวอาหารเบา ๆ เพื่อให้ฝุ่นละอองและสิ่งสกปรก
หลุดออกไป

28

คั้น

คือ การแยกน้ำกับอาหารออกจากกัน โดยใช้มือกำอาหาร
นั้น บีบให้แน่น เพื่อให้น้ำไหลออกมาจากอาหาร เช่น
กะทิ มะนาว ส้มเขียวหวาน

29

ปอก

เป็นการใช้มีดหรือมือลอกเปลือกออกจากอาหาร

30

หั่น

คือ การ ใช้มีดทำให้อาหารขาดออกจากกัน เป็นชิ้นตาม
ต้องการ โดยใช้มือหนึ่งจับมีด อีกมือหนึ่งจับอาหารวาง
บนเขียง กดมีดเลื่อน ไปข้างหน้าแล้วลากกลับมา
อย่างเร็ว

31

สับ

คือ การใช้มีดขนาดใหญ่ สับทำให้อาหารขาดออกจากกัน
เป็นชิ้น ๆ หรือละเอียด โดยยกมีด ให้สูงแล้วกดลงให้ถูก
อาหารนั้นอย่างแรงและเร็ว

32

หั่น

คือ การ ใช้มีดทำให้อาหารขาดออกจากกัน เป็นชิ้นตาม
ต้องการ โดยใช้มือหนึ่งจับมีด อีกมือหนึ่งจับอาหารวาง
บนเขียง กดมีดเลื่อน ไปข้างหน้าแล้วลากกลับมาอย่างเร็ว

33

ซอย

คือ การทำให้อาหารเป็นชิ้นฝอย ๆ โดยใช้มือหนึ่งจับ
อาหารวางบนเขียง อีกมือหนึ่งกดมีดไปข้างหน้าเล็กน้อย
ยกขึ้นถี่ ๆ เร็ว ๆ

34

ตัวอย่างการทำอาหารเบื้องต้น

35

คิมบับ เป็นอาหารเกาหลีชนิดหนึ่ง ทำจากข้าวสุก
และเครื่องปรุงอื่น ๆ หลากชนิด เช่น แตงกวา
แครอทผักโขม ไข่เจียว ปูอัด แฮม เป็นต้น
วางแผ่บนแผ่นสาหร่ายแล้วม้วน
จากนั้นหั่นเป็นชิ้นพอดีคำ

เมนูคิมบับ

36

อุปกรณ์

- ถุงมือ
- เขียง
- มีด
- ช้อนตวง
- ช้อมส้อม
- จาน
- เสื่อม้วน

วัตถุดิบ 37

- แผ่นสาหร่าย
- งาขาว
- มายองเนส
- ข้าว
- ไข่เจียว
- ปูอัด
- ผักโขมลวก
- ซีอิ๊วขาว
- น้ำมันงา

วิธีการทำ 38

1. นำข้าวมาคลุกกับน้ำมันงา 2 ช้อนชา 2. คลุกให้เข้ากัน
และใส่งาขาวตามใจชอบ

39

3. ฉีกปูอัดให้เป็นเส้นเล็ก ๆ 4. นำผักโขมลวกมาผสมกับน้ำมันงา 2 ช้อนชา

ซีอิ๊วขาว 1 ช้อนชา และใส่งาขาวตามใจชอบ
จากนั้นคลุกเคล้าให้เข้ากัน

40

5. ไข่เจียวเราจะหั่นเป็นเส้นเล็ก ๆ 6. หลังจากนั้นนำสาหร่ายมาวางบนเสื่อม้วน

นำข้าวมาวางบนสาหร่าย และนำส่วนประกอบ
ทุกอย่างที่เตรียมไว้มาวางบนข้าวและใส่มายองเนสตาม

41

7. พอเสร็จเรียบร้อยนำเสื่อม้วนแผ่นสาหร่ายให้เป็นทรงกลม



8. หั่นคิมบับให้พอดีคำ

42

9. จัดใส่จานให้เรียบร้อย