Vatanparvar 18-son

G‘ALABA UCHUN TAYYORGARLIK

Markaziy harbiy okrug «Forish» tog‘ poligonida harbiy
xizmatchilar tomonidan «ArMI – 2022» Xalqaro armiya
o‘yinlarining «Xavfsiz marshrut» hamda «Muhandislik
formulasi» musobaqasi bo‘yicha qizg‘in tayyorgarlik
mashg‘ulotlari o‘tkazilayotganining guvohi bo‘ldik.

4-sahifa

VATANPARVARXALQ VA ARMIYA – BIR TAN-U BIR JON!
Gazeta 1992-yilning 24-iyunidan chiqa boshlagan 2022-yil 6-may, №18 (2977)

ZIRHLI
TEXNIKALAR

www.mv–vatanparvar.uz IJTIMOIY-SIYOSIY, MA’NAVIY-MA’RIFIY, HARBIY-VATANPARVARLIK GAZETASI “GOSPITALI”
Bugungi kunda dunyo
MUDOFAA armiyalarini zirhli jangovar
VAZIRINING texnikalarsiz tasavvur etib
KUBOGI bo‘lmaydi. Jangda muhim
taktik ahamiyatga ega bo‘lgan
bu jangovar mashinalar
qo‘shinlarni tezkorlik bilan
mobilizatsiya qilishni
ta’minlaydi.

6-sahifa

TAJRIBA, MALAKA VA

TEZKORLIK...

Qurolli Kuchlar akademiyasi
bazasida Mudofaa vazirligi Tibbiy

ta'minot xizmati rahbariyati
tarkibining uch kunlik o‘quv-

uslubiy yig‘ini bo‘lib o‘tdi.

7-sahifa

ENG Qurolli Kuchlar OLIMPIYA
KUCHLI akademiyasining SARI ODIMLAR
JAMOAGA
NASIB Chirchiq shahrida 18-sahifa

ETDI joylashgan o‘quv @ [email protected]

jarayonini ta’minlash t.me/mv_vatanparvar_uz
bazasida Mudofaa
t.me/mudofaa_press

vaziri kubogi uchun facebook.com/UzArmiya

“Vatanparvarlar” instagram.com/uzbekistanarmy

harbiy-sport www.youtube.com/c/UzArmiya

musobaqasi Tahririyat
o‘tkazildi. haqida

2-3-sahifalar ma’lumot

2 2022-yil № 18 VATANPARVAR
6-may

# “Vatanparvarlar” harbiy-sport musobaqasi

MUDOFAA VAZIRINING KUBOGI

Qurolli Kuchlar akademiyasining ochko
Chirchiq shahrida joylashgan bilan
o‘quv jarayonini ta’minlash “Eng mohir
bazasida Mudofaa mergan”
vaziri kubogi uchun nominatsiyasi,
“Vatanparvarlar” “Harbiylashtirilgan
harbiy-sport estafeta”da
musobaqasi esa Azizbek
o‘tkazildi. Saparboyev
(Toshkent vil.)
Musobaqaning tantanali “Eng kuchli sportchi”
ochilish marosimida mudofaa nominatsiyasi g‘olibi
vazirining o‘rinbosari polkovnik bo‘ldi.
Hamdam Qarshiyev va boshqalar Shuningdek, “Temur
mamlakatimizdagi o‘quvchi- tuzuklari” bilimdoni”
yoshlar o‘rtasida ushbu uch bosqichli nominatsiyasida Ubaydullo
musobaqaning nufuzi yildan yilga tobora Xo‘jabekov (Surxondaryo)ga teng
yuksalib borayotganini ta’kidladi. keladigani topilmadi.
Yakuniy natijalarga ko‘ra, umumjamoa
Umumta’lim va nodavlat maktablarning 10- va hisobida 1-o‘rinni Toshkent viloyati Oqqo‘rg‘on
11-sinflarida tahsil olayotgan o‘quvchilar o‘rtasida tumanidagi 19-umumta’lim maktabining “Temurbek avlodlari” jamoasi
o‘tkazilgan mazkur bellashuvning dastlabki tuman (shahar) egalladi va Mudofaa vaziri kubogini qo‘lga kiritdi. Samarqand viloyati Paxtachi
bosqichida 8 969 ta maktabdan 100 mingdan ortiq o‘quvchi tumanidagi 18-umumta’lim maktabining “Sohibqiron Temur” jamoasi ikkinchi va
qatnashgan bo‘lsa, II hududiy bosqichda 202 ta maktabdan Sirdaryo viloyati Mirzaobod tumanidagi 10-umumta’lim maktabining “Madadkor”
3 754 o‘quvchi ishtirok etdi. jamoasi 3-o‘ringa sazovor bo‘ldi.

Musobaqaning yakuniy final bosqichiga yetib
kelgan 14 ta jamoa a’zolari uchun Mudofaa vazirligi
“Chimyon” tog‘ tayyorgarligi o‘quv-mashqlar
markazi, Chirchiq oliy tank qo‘mondonlik-
muhandislik bilim yurtiga ekskursiya
uyushtirildi. Shuningdek, motivatsion
va psixologik seminar-treninglar,
vatanparvarlik ruhidagi filmlar namoyishi
hamda gulxan atrofida “Rahbar va yoshlar”,
“Qo‘mondon va yoshlar” kabi ochiq muloqot,
uchrashuvlarga ulanib ketdi.

Bu yilgi musobaqani yanada kuchli raqobat ruhida
o‘tkazish uchun “Duatlon” sharti qo‘shildi. Bundan tashqari,
musobaqa ishtirokchilari “Mohir mergan”, “Harbiylashtirilgan
estafeta”, “Jabrlanuvchiga birinchi yordam ko‘rsatish”, “Temur
tuzuklari” bilimdoni” va “Safda qo‘shiq aytish” shartlari bo‘yicha
bellashdi.

Qizg‘in va murosasiz kechgan bu yilgi bellashuvda o‘tgan yilgi
natijalarni yangilab, rekord o‘rnatgan o‘quvchilar nomi kashf etildi. Ana
shunday sportchi o‘quvchilardan biri Jayhun Qurbonboyev (Xorazm) 92

VATANPARVAR № 18 2022-yil 3
6-may

eng kuchli jamoaga nasib etdi

Musobaqaning tantanali yopilish markaziy kengashi raisi Husan Botirov, darajasida e’tibor qaratilayotganini Yoshlar ishlari agentligi, O‘zbekiston
marosimida mudofaa vaziri general- Yoshlar ishlari agentligi direktorining ta’kidladi. yoshlar ittifoqi hamda O‘zbekiston
leytenant Bahodir Qurbonov, birinchi o‘rinbosari Jamshid Xo‘jayev, mudofaasiga ko‘maklashuvchi
vazirlik huzuridagi Jamoatchilik O‘zbekiston yoshlar ittifoqi markaziy Musobaqaning g‘olib va “Vatanparvar” tashkilotining qo‘shma
kengashi a’zosi, bandlik va mehnat kengashi raisi Shavkat Zayniddinov sovrindorlariga diplom, medal, statuetka qarori asosida va hamkorligida o‘tkazildi.
munosabatlari vaziri o‘rinbosari Bahodir va boshqalar mamlakatimizda yosh va qimmatbaho sovg‘alar tantanali
Umrzoqov, O‘zbekiston mudofaasiga avlodni har tomonlama barkamol etib tarzda topshirildi. Leytenant Dilshod RO‘ZIQULOV,
ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkiloti tarbiyalash masalasiga davlat siyosati «Vatanparvar»
Eslatib o‘tamiz, ushbu musobaqa
Mudofaa vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi,

4 2022-yil № 18 VATANPARVAR
6-may

# ArMI – 2022

ҒАЛАБА УЧУН

ТАЙЁРГАРЛИК
Полигон. Баҳорнинг шаррос ёмғирию қуёшнинг жазирамасини
мардонавор қабул қилишга мажбур бўлинадиган жой. Бир қараганда,
зерикарлидек. Аммо бу ердаги ҳарбий техникаларни кўрганингда табиат
инжиқликлари ҳам билинмас экан. Узоқ масофадан динозаврларни
эслатувчи бундай техникаларнинг хатти-ҳаракатини яқинроқдан кузатиш
учун беихтиёр ёнига келиб қолганингни билмай қоларкансан.

Muallif suratga olgan

Марказий ҳарбий округ «Фориш» тоғ полиго- бажарилаётган «манёвр»лар мутахассислар томонидан ҳам эътироф
нида ҳарбий хизматчилар томонидан «АрМИ –
2022» Халқаро армия ўйинларининг «Хавфсиз этилди, – дейди капитан Равшан Аҳмадов. – 2021 йили Халқаро армия
маршрут» ҳамда «Муҳандислик формуласи»
мусобақаси бўйича қизғин тайёргарлик ўйинларининг «Муҳандислик формуласи» ва «Хавфсиз маршрут» му-
машғулотлари ўтказилаётганининг
гувоҳи бўлдик. Бир қарашда но- собақаларида ҳар икки жамоамиз вакиллари фахрли иккинчи ўринни
одатий техникалар мақсадсиз ҳа-
ракат қилаётгандек туюлса-да, қўлга ки- ритган эди. Ўтган йили «Муҳандислик формуласи»
аслида барчаси бир-бирига
чамбарчас боғлиқ бўлган йўналишида бизнинг жамоамиз вакиллари дебют
кетма-кетликдаги жан-
говар вазифаларни ба- чиқиш қилди. Қувонарлиси, илк чиқишда иккин-
жармоқда.
чи ўринни эгалладик! Натижа жуда қониқарли
Сараланган ҳарбий
муҳандислар «Хавфсиз бўлган. Ҳозирда жамоа аъзолари билан
маршрут» низомига асосан,
МРД (муҳандислик разведка ўтган йилги иштирокимиз бўйича камчи-
дозори), «ТММ-3» (оғир механи-
зациялаштирилган кўприк ўрнатиш), ликларимиз устида ишлаяпмиз. Жорий
«БАТ-2» ҳисоби (калонна йўлларини
қайта тиклаш), «ИМР-2» ҳисоби (вайро- йилда ўтказилиши режалаштирил-
наларни бартараф этиш орқали йўл очиш)
бўйича машғулотлар ўтказмоқда. Шунинг- ган Халқаро армия ўйинларида
дек, «Муҳандислик формуласи» йўналиши
иштирокчилари ИМР-2, МДК-3, БАТ-2, юртимиз байроғини баланд
ГМЗ-3, УР-77, ПТС-М техникалари
билан 3 км бўлган ҳалқа йўлагида кўтариб, биринчи ўрин учун
эстафета тарзида ҳаракатланиб,
жанговар машиналарда тай- курашамиз. Бунинг учун
ёргарлик ишларини жадал
суръатда олиб боришмоқда. юртимизда барча имко-

– Иштирокчилар томонидан ниятлар яратилган. Йи-
бошқарилаётган техникаларнинг
кўриниши ва хатти-ҳаракати ҳеч гитлар ҳам бўлиб ўта-
кимни, айниқса, оддий томошабинни
бефарқ қолдирмайди. Тўғри ва аниқ диган мусобақага руҳан

ва жисмонан тайёр.

Биз ҳам ноодатий деб таъ-

рифлаганимиз «Муҳандислик

формуласи» ва «Хавфсиз марш-

рут» йўналишидаги техникаларни

моҳирлик билан бошқараётган ҳарбий

хизматчиларнинг кўзларидаги ўтни кўриб,

ўзига ҳамда ғалабага бўлган ишончи

нақадар юксак эканлигини англадик.

Табиатнинг ҳеч бир инжиқликларини

писанд қилмай, мусобақага пухта ҳо-

зирлик кўраётган жамоамиз вакилларига

омад тилаймиз.

Шерзод ШАРИПОВ,
«Vatanparvar»

VATANPARVAR № 18 2022-yil 5
6-may
# Inson qadri – aziz

Muallif suratga olgan

KO‘NGLI TOG‘DEK KO‘TARILDI sifatida nafaqaga chiqqan. Hozirda
Mudofaa vazirligi Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va aloqa harbiy u Zangiota tumani Amir Temur
instituti rahbariyati hamda Zangiota tumani Amir Temur nomidagi mahalla nomidagi mahallada istiqomat
faollari 9-may – Xotira va qadrlash kuni arafasida Ikkinchi jahon urushi qilmoqda. Turmush o‘rtog‘i bilan bir
yillarini boshidan o‘tkazgan Zinaida Kozirevaning xonadonida bo‘ldi. o‘g‘il, bir qizni voyaga yetkazgan
onaxon 5 nafar nevara va o‘nlab
Harbiy xizmatchilar tashrif bilan shahar qamalida qolgan. 1942-yilda Qahramonimiz 1960-yili Vasiliy evaralarning sevimli buvijonisidir.
davomida keksa ayol bilan dildan onasi vafot etgach, yosh Zinaida xolasining Kozirevga turmushga chiqadi va
suhbatlashib, unga sovg‘a-salomlar qo‘lida tarbiya olib, 1949-yilda Toshkentga yosh oila 1972-yilda Toshkent viloyati Samimiy suhbat davomida
topshirishdi. Hamshira tomonidan – buvisining oldiga keladi. Zangiota tumaniga ko‘chib keladi. harbiy institut kursantlari ijrosida
mehnat faxriysining salomatligi Zinaida Ivanovna 1967–1992-yillar ona Vatan, mardlik va jasoratni
ko‘zdan kechirildi. U Toshkent shahridagi 38-umumta’lim davomida Zangiota tumani ulug‘lovchi kuy-qo‘shiqlar yangradi.
maktabida o‘qigach, Toshkent tibbiyot shifoxonasida akusher bo‘lib ishlagan. Diltortar kuyga beixtiyor raqs
Zinaida Ivanovna 1938-yilning texnikumiga o‘qishga kiradi va o‘qishni 1992-yilda sog‘lig‘i yomonlashib tushgan onaxon alohida g‘amxo‘rlik
12-iyunida Rossiyaning Leningrad tamomlab, poytaxtimizdagi 15-bolalar qolgan qahramonimiz I guruh nogironi ko‘rsatilayotgan O‘zbekistonda
shahrida tug‘ilgan, 3 yoshida onasi shifoxonasida ishlaydi. yashayotganidan faxrlanishi,
harbiylarning bu yo‘qlovi va
# Festival tuhfasidan ko‘ngli tog‘dek
ko‘tarilganini aytib, minnatdorlik
bildirdi.

O‘QUVCHILAR QUVONCHI CHEKSIZ Harbiy orkestrning konsert dasturi
Piskent tumanidagi 79-imkoniyati cheklangan bolalar uchun hamda Vatanimiz posbonlarining
ixtisoslashtirilgan maxsus maktab-internatida “Bizni mehr birlashtiradi!” qo‘l jangi chiqishlari davraga yanada
deb nomlangan festival o‘tkazildi. ko‘tarinki va bayramona kayfiyat
bag‘ishladi. Musiqiy kuy-qo‘shiqlarga
Mudofaa vazirligi Axborot- hamohang raqs tushib quvnayotgan
kommunikatsiya texnologiyalari bolajonlarning qalbi bir olam sevinchga
va aloqa harbiy instituti to‘ldi.
hamkorligida tashkil etilgan
tadbirda davlatimiz rahbari – Harbiy institutdan kelgan kursant
tomonidan ilgari surilgan besh akalarimizga loydan haykalcha yasash
tashabbus ijrosi doirasida jarayonini ko‘rsatib berdim, – deydi
amalga oshirilayotgan ishlar, qo‘l o‘quvchi Marvarid Qudratova. – O‘z
mehnati yordamida yaratilgan navbatida, ular o‘zlari tayyorlagan
hunarmandchilik namunalari texnik ishlanma va robotlarini ta’riflab
namoyish etildi. Tadbirda berdi. Men harbiy libosdagi ana
Piskent tumanidagi bolalar va shunday zukko, zehni o‘tkir Vatan
o‘smirlar sport hamda musiqa va himoyachilariga havas qildim.
san’at maktabi, “Barkamol avlod”
bolalar maktabi o‘quvchilari ham Shu kuni ana shunday
o‘z chiqishlari bilan ishtirok etdi. festivallardan biri Zangiota tumanidagi
210-umumta’lim maktabida ham
yuqori saviyada tashkil etildi. Besh
tashabbus ijrosi bo‘yicha o‘tkazilgan
ko‘rgazmalarda yosh avlodga
musiqa va tasviriy san’at sirlarini
yetkazish, o‘quvchi-qizlarga kasb-
hunar o‘rgatish, sport orqali sog‘lom
turmush tarzini targ‘ib etishga alohida
e’tibor qaratildi.

– O‘quvchilarni vatanparvarlik
ruhida va har tomonlama barkamol
etib tarbiyalash, jamiyatda o‘z
o‘rniga ega bo‘lishida munosib hissa
qo‘shish oldimizga qo‘ygan eng
ustuvor maqsadlarimiz sirasidandir,
– deydi maktab direktorining
o‘rinbosari Dilshod Murodullayev.
– Zotan, mamlakatimizning ertangi
kuni, porloq kelajagining asosiy
tayanchi va suyanchi yosh avlod
hisoblanadi.

Dilshod RO‘ZIQULOV

6 2022-yil № 18 VATANPARVAR
6-may

# Mehnat xavfsizligi

ZIRHLI TEXNIKALAR «GOSPITALI»tmqbtbtaBaaerouou’okxmm‘‘gtnbsjlaimiuihkiiynnklniiaaaalznggaylahlaloaydiatarvrdskriim.sanniuiy.Jiriiiznayaztmdetaniqarazatghisgkslddliaaohisauvrjhienanvlmnignuykaiauoglrbahoberiilvtomaiab‘nlrganMilliy armiyamiz tashkil etilgandanzamonaviy stanoklar o‘rnatildi. Natijadabo‘yash sexlarida mehnat qilayotgan
buyon oradan o‘tgan yillar davomida mehnat samaradorligi keskin oshirildi. qo‘li gul ustalar jangovar mashinalarni
Qurolli Kuchlarimiz tarkibi turli ana shunday Zirhli mashinalarni ta’mirlash uchun xuddi zavod konveyeridan yangi chiqqan
zirhli jangovar texnikalar bilan to‘ldirib haftalab, oylab ishchi kuchi talab etiladigan mahsulot holatiga keltirish jarayoni bilan
borilmoqda. O‘z nomi bilan zirhli texnika vaqt soatlarga qisqartirildi. shug‘ullanadi.
deb ataladigan jangovar mashinalarning
foydalanish muddati, yaroqlilik davri Barcha ishlab chiqarish korxonalarida Ishchi xizmatchilarga yaratib berilgan
juda yuqori. Bundan tashqari, ularga bo‘lganidek, zavodda texnika va mehnat qulayliklar va tartib-intizomni to‘liq
texnik xizmat ko‘rsatish orqali foydalanish xavfsizligiga e’tibor qaratiladi. Bu harbiycha deyish mumkin. Ularning
muddatini yanada oshirish mumkin. yerda faoliyat ko‘rsatayotgan ishchi ijtimoiy haq-huquqlarini Mehnat kodeksi
xizmatchilar O‘zbekiston Respublikasi va Kasaba uyushmasi tomonidan himoya
O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Mehnat kodeksida ko‘zda tutilgan qonun- etilgan. Bunga zavodning shu soha
Kuchlari tarkibidagi zirhli jangovar qoidalarga qat’iy amal qilgan holda, bo‘yicha mas’ul xodimlari bilan bo‘lgan
mamlakatimizning mudofaa salohiyatini suhbatda yana bir bor amin bo‘ldik.
texnikalarni kapital ta’mirlash ishlari mustahkamlashga o‘z hissalarini qo‘shib
bilan Chirchiqdagi zirhli texnikalarni kelmoqda. Dilshod BEGMATOV, texnika va
ta’mirlash zavodi shug‘ullanadi. mehnat xavfsizligi bo‘yicha muhandis:
Yuzlab ishchi xodimlar faoliyat Zavodda mehnat qilayotgan ishchi
yuritayotgan korxona xizmatchilar va harbiylarning korxonadagi – E’tibor berganingizdek, zavodimizda
yaqinda qaytadan bir kunlik ish faoliyati, yaratilgan shart- harbiy xizmatchilardan tashqari Qurolli
ta’mirlanib, ishlab sharoitlar bilan yaqindan tanishish Kuchlar ishchi-xizmatchilari ham faoliyat
chiqarish jarayonida sexlardagi tartib-intizom va ko‘rsatadi. Texnika va mehnat xavfsizligi
sexlariga ozodalikdan hayratlanmaslikning iloji yo‘q. qoidalariga amal qilish talablari hamma
Har bir ishchi xizmatchi o‘ziga tegishli ishni uchun bir xil. Ishchi xodimlarimiz ertalab ish
deyarli qo‘l mehnatisiz, maxsus texnikalar boshlashdan oldin maxsus kiyimda, kaska
yordamida bajarayotganligi ahamiyatli. va ko‘zoynakda o‘z ish o‘rnida saflanishadi.
Tokar Husan Shoxmatovga o‘xshagan Sex boshlig‘i kundalik reja bo‘yicha tegishli
topshiriqlarni bergandan keyin, ustalar
yigitlar metallarga sayqal berib, qandaydir ish joylariga tarqalishadi. Texnika va
detallarni yasashning ustasiga aylanib mehnat xavfsizligiga rioya etmaganlar
ketishgan. Dvigitellarni yig‘ish qattiq ogohlantiriladi yoki topshirilgan
ustasi Ulug‘bek Ahmedov vazifani bajarishdan chetlatiladi. Umuman
va hamkasblari esa zirhli olganda, har kungi ish jarayonini ishchi-
jangovar texnikalar xizmatchilarning sog‘lig‘i va xavfsizligi
“yuragi”ni soatdek eng muhim omil ekanligi haqidagi
ishlashini tushuntirishlardan keyin boshlaymiz...
ta’minlaydi.
Yig‘ish va Lola MUNIROVA, kadrlar bo‘yicha
inspektor:

– Zavodga ishga kirish tartibi qanday
deysizmi? Albatta, respublikamizda
amal qiluvchi qonun-qoidalar asosida,
talabgorlarning bilim va iqtidorini e’tiborga
olgan holda. Birinchi holat tushunarli.
Ikkinchi holat haqida to‘xtaladigan bo‘lsam,
jangovar texnikalarni ta’mirlash ishi
qanchalik mas’uliyatli ekanligini hamma
biladi. Shuning uchun korxonamizga ishga
qabul qilishda talabgorlarning bilim va
iqtidori tajribali mutaxassislar sinovidan
o‘tkaziladi. Matematika, fizika, chizmachilik
va shunga o‘xshash aniq fanlardan
o‘zlashtirishi inobatga olinadi. Qo‘yilgan
talablarga javob berganlargina zavodimiz
ishchisi bo‘la oladi. Bu yerda mehnat
qilayotganlarning asosiy qismi yoshlardan
iborat va ularga mehnat stajidan uzilmagan
holda oliy o‘quv yurtlarida o‘qish imkoniyati
ham yaratib berilgan.

Asror RO‘ZIBOYEV

VATANPARVAR № 18 2022-yil 7
6-may
# O‘quv-uslubiy yig‘in

ТАЖРИБА, МАЛАКА ВА

ТЕЗКОРЛИК...
ҚУРОЛЛИ КУЧЛАР АКАДЕМИЯСИ БАЗАСИДА МУДОФАА ВАЗИРЛИГИ
ТИББИЙ ТАЪМИНОТ ХИЗМАТИ РАҲБАРИЯТИ ТАРКИБИНИНГ УЧ КУНЛИК
ЎҚУВ-УСЛУБИЙ ЙИҒИНИ БЎЛИБ ЎТДИ.

Йиғиннинг биринчи куни конфе- боғи» тарихий ёдгорлик мажмуаси- Қуролли Кучлар Ҳарбий тиббиёт келиб чиққан ҳолда, реал жанг
ренция тарзида ташкил қилиниб, да Иккинчи жаҳон урушида эришил- академияси профессор-ўқитувчила- шароитига яқинлаштирилган ҳол-
унда иштирокчилар томонидан Ўз- ган ғалабада ҳарбий тиббиёт ходим- ри ва тингловчилари таклиф этилди. да, ярадор ва беморларга даволаш
бекистон Республикаси Президенти- ларининг қўшган ҳиссаси борасида эвакуация тадбирлари вертолёт-
нинг 2022 йил 13 январдаги Хавф- муҳим маълумотларга эга бўлишди. Статистик маълумотларга кўра, лар ёрдамида амалга оширилиб,
сизлик кенгашининг кенгайтирилган дунёда соматик касалликларга қа- ихтисослаштирилган тиббий муас-
мажлисидаги топшириқларининг Учинчи куни Чирчиқ гарнизони- раганда жанговар ва политравма сасаларга етказиш ишлари амалий
мазмун-моҳияти, Мудофаа вазирли- да жойлашган ҳарбий қисмларнинг оқибатида, ҳамда йўл-транспорт ҳо- бажарилди ҳамда у ердан малакали
ги қўшинларининг 2022/2023 ўқув бирида «Тактик бўғинда оғир бе- дисалари натижасида вафот этган- тиббий мутахассислар реанимобил-
йилида ҳарбий тиббиётни янада морлар ва жароҳатланганларга шо- лар сони кескин кўпайиб бормоқда. лар ёрдамида жароҳатланганларни
ривожлантириш бўйича асосий йўна- шилинч тиббий ёрдам кўрсатишда Бунинг асосий сабабларидан бири қабул қилиб, реанимация ёрдамини
лишларни белгилаб олиш, раҳбар авиатиббий эвакуациянинг долзарб сифатида тактик босқичнинг ўзида давом эттирган ҳолда эвакуция қи-
ходим ва ҳарбий тиббий кадрлар масалалари, тиббий авиациянинг жароҳатланганларга ўз вақтида лиш тадбирлари кўрсатилди.
олдига қўйилган асосий мезонлар муаммолари ва истиқболлари» мав- бирламчи тез тиббий ёрдам кўр-
ҳамда тиббиёт соҳасидаги ҳукумат зусида илмий-амалий анжуманнинг сатилмаслиги ёки сифатсизлиги, – Биргина «С-215» самолёти бир
қарорлари, вазирлик бошқарув амалий босқичи бўлиб ўтди. бемор ва ярадорларни малакали ва вақтнинг ўзида 27 нафар ярадор
ҳужжатлари талабларини етказиш, ихтисослаштирилган тиббий ёрдам ва беморга ётқизилган ҳолда, шу-
тиббий таъминот хизмати шахсий Ушбу амалий машғулотга Респуб- босқичига ўз вақтида эвакуация нингдек, икки нафар оғир беморга
таркибини ҳарбий-ватанпарварлик лика шошилинч тез тиббий ёрдам қилинмаётганлигини кўрсатиб ўтиш реанимацион ёрдам кўрсатган ҳолда
руҳида тарбиялаш, ахлоқий-руҳий илмий маркази илмий ишлар ва мумкин. эвакуация қилиш имкониятига эга, –
ҳолатини яхшилаш, республика тиб- инновация бўйича директор ўрин- дейди тиббий хизмат подполковниги
биёт тизимида амалга оширилаётган босари, тиббиёт фанлари доктори Ушбу маълумотлардан тўғри Бахтиёр Қосимов.
ислоҳотлар, соҳага доир олиб бори- Шуҳрат Атажанов, травматология хулоса чиқарган ҳолда, барча ҳам-
лаётган тадбирлар самарадорлигини бўлими раҳбари, тиббиёт фанлари корликдаги гуруҳлар дала-ўқув Ушбу ускуналарнинг муҳим
ошириш каби масалалар муҳокама доктори Эркин Валиев, Қуролли майдонининг икки ўқув нуқтасида бир жиҳати шундаки, улар ташқи
қилинди. Кучлар таркибига кирувчи вазир- авиация ёрдамида жанг майдони- электр энергиясиз муқобил қувват
лик ва идоралар тиббий таъминот да яраланган беморларни тактик асосида ишлай олади ва бу жанг
Маърузачилар жаҳон ва Марка- хизмати раҳбарият таркиби ҳамда босқичдан малакали ва ихтисос- майдонида ярадорларга тиббий
зий Осиё минтақасидаги ҳарбий- лашган тиббий ёрдам босқичига хизмат кўрсатишда қўл келади.
сиёсий вазиятнинг ўзига хос хусуси- эвакуация қилиш ва уларни тегишли Олиб борилаётган амалий машғу-
ятлари, ривожланиш тенденциялари мутахассисларга қисқа вақт ичида лотлар, аввало, тиббиётчилар ти-
ва унга таъсир этувчи омиллар, етказиб бориш амалиётларини ба- лида «олтин вақт» деб аталувчи
2022–2026 йилларга мўлжаллан- жаришди. тиғиз фурсатларда бемор ҳаётини
ган янги Ўзбекистоннинг тараққиёт максимал даражада сақлаб қолиш,
стратегиясида соғлиқни сақлаш Биринчи ўқув нуқтасида «С-215» уни соғлиғини тиклаш ва сафга
йўналишида амалга оширилиши самолётида кўрсатма асосида бемор- қайтаришга қаратилган, десак
режалаштирилган ишлар, тиббий ларни кечиктирмасдан малакали ва тўғри бўлади.
таъминот хизматида учраши мум- ихтисослаштирилган тиббий ёрдам
кин бўлган коррупцион омиллар ва босқичига эвакуация қилиш тадбир- Хулоса ўрнида айтадиган бўлсак,
уларнинг олдини олиш масалалари лари ва шу билан бирга, пандемия яқин келажакда вазиятдан келиб
ҳақида иштирокчиларга маълумот шароитида синовдан ўтган махсус чиқиб, оғир беморларни «олтин
бериб ўтишди. капсуланинг ишлаш тартиби, бе- вақт» деб аталувчи тиғиз фурсат-
морларни учиш аппаратларига жой- ларда жанг майдонидан ёки воқеа
Йиғилганлар куннинг иккинчи лаштириш, тушириш каби техник ҳа- жойидан эвакуация қилиш тадбир-
ярмида Ўзбекистон Республикаси ракатларни амалга оширишди. Ундан лари ушбу бемор ва жабрланган-
Президенти ҳузуридаги Давлат ташқари самолёт бортига ўрнатилган ларни максимал даражада ҳаётини
бошқаруви академиясида ҳозирги замонавий реанимация мажмуасида сақлаб қолиш имконини беради.
замон раҳбар кадрларга бўлган та- оғир беморларга ёрдам кўрсатиш
лаблар, раҳбар кадрлар тайёрлаш тартиби тажрибали мутахассислар Амалий машғулотлар якунида
тизими ҳамда унинг ўзига хос хусу- томонидан иштирокчиларга амалий фаол иштирок этган мутахассислар
сиятлари мавзусидаги маърузалар кўрсатиб ўтилди. эътироф этилиб, ташкилотчилар
билан танишди. Сўнгра «Ғалаба томонидан муносиб тақдирланди.
Иккинчи ўқув нуқтасида эса ҳо-
зирги ҳарбий-сиёсий вазиятлардан Б. ЭЛМУРОДОВ

8 2022-yil № 18 VATANPARVAR
6-may

# Davra suhbati

Бугун халқаро майдонда ва юртимизда кечаётган тараққиёт жараёнларининг ижтимоий- вазифалар нималардан иборат экани
маънавий ҳаётга таъсирини илмий-амалий жиҳатдан мунтазам таҳлил этиб бориш, олинган ўз аксини топгани айтиб ўтилиб,
натижаларни босқичма-босқич ҳаётга татбиқ қилиш ва шу асосда тарғибот ишларини самарали эндиликда барчамиз халқимиз фа-
ровонлиги, юртимиз равнақи йўлида
іАракатлар стратегиясидан –йўлгақўйишмуҳимаҳамияткасбэтмоқда. амалга ошириладиган ислоҳотларни
ТАРАҚҚИЁТ СТРАТЕГИЯСИ САРИ кенг кўламда давом эттиришимиз
кераклиги ҳамда аниқ мақсадлар
Хусусан, Давлат хавф- бот тадбирлари ўтказиб ке- сари интилиб, юқори кўрсаткичлар,
сизлик хизмати Чегара қў- линмоқда. янги-янги марраларга эришишимиз
шинлари ҳарбий хизмат- зарурлиги таъкидланди.
чиларининг маънавий са- Ана шундай тадбирлардан
лоҳиятини янада ошириш, бири Республика Маънавият Шунингдек, тарихий аҳамиятга
уларнинг сиёсий-ҳуқуқий ва маърифат маркази тарғи- молик мазкур ҳужжатда мамла-
ва маънавий-маърифий би- ботчиси, халқаро тоифадаги катимиз хавфсизлиги ва мудофаа
лимларини мустаҳкамлаш, эксперт, фалсафа фанлари салоҳиятини кучайтириш, очиқ,
миллий қадриятларимиз ва доктори, профессор Жамила прагматик ҳамда фаол ташқи сиёсат
анъаналаримизга асослан- Шермуҳаммедова иштирокида олиб бориш масаласи еттинчи усту-
ган дунёқарашини шакл- ташкил этилди. Ўзбекистон вор йўналиш сифатида белгилангани
лантириш, сарҳадларимиз Республикаси Президентининг мамлакатимиз ҳарбийлари зиммасига
дахлсизлигини ҳимоя қилиш «Янги Ўзбекистон тараққи- ҳам кўплаб масъулиятли вазифалар-
масъулиятини чуқур сингди- ёт стратегияси» китоби маз- ни юклаши қайд этилди.
риш, шунингдек, уларни мун-моҳиятини кенг тарғиб
фидойилик, Ватанга садоқат, қилишга бағишланган мазкур – 7 та устувор йўналиш ва 100 та
ҳалоллик, мустақил фикрлаш тадбир «Ҳаракатлар стратегия- мақсаддан иборат «Тараққиёт стра-
ва соғлом турмуш тарзи асо- сидан – тараққиёт стратегияси тегияси»да белгиланган вазифалар
сида маънавий камол топиш- сари» деб номланди. билан танишар эканмиз, унинг ҳар
ларига эришиш мақсадида, бир бандида юртимизда яшаётган
Республика Маънавият ва Тадбир давомида про- фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинлик-
маърифат маркази «Маъри- фессор Ж.Шермуҳаммедова лари, қонуний манфаатлари энг
фат» тарғиботчилар жамияти томонидан халқимиз билан олий қадрият этиб белгиланганига
билан ҳамкорликда мунтазам бамаслаҳат қабул қилинган гувоҳ бўламиз. Мазкур ҳужжат «ин-
равишда ҳарбий-ватанпар- «Тараққиёт стратегияси»да сон – жамият – давлат», деган янги
варлик, ижтимоий-сиёсий ва келгуси беш йилликда мам- тамойил асосида ишлаб чиқилгани
маънавий-маърифий тарғи- лакатимизнинг ривожланиш алоҳида эътиборга молик, – дейди
тенденциялари қандай бўли- тадбир қатнашчиси кичик сержант
ши ва бу борадаги устувор Зафарбек Йўлдошев.

Сермазмун ва фикр-мулоҳазаларга
бой тарзда ўтган тадбир давомида ҳар-
бий хизматчилар ўзларини қизиқтир-
ган кўплаб саволларга жавоб олдилар.

Mайор Фарида БОБОЖОНОВА,
ДХХ Чегара қўшинлари

# Xotira – aziz # Àæäîäëàð æàñîðàòè – ¸øëàðãà èáðàò

Йиллар йилдирим. Буни айрим лаҳзалардагина ҳис қиласан. Ўринбой бувамни ёши каттароқ неваралари худди фарзандлари
Қуролли Кучлар давлат музейида 9 май – Хотира ва қадрлаш куни каби «Ота» деб чақиришарди. Бувам 1916 йил Самарқанд
муносабати билан ўтадиган тадбирларда бир неча бор бўлганман. вилоятининг Иштихон туманидаги Толлизиғир қишлоғида
Авваллари бу ер кўксилари жанговар орден ва медалларга тўла таваллуд топган. Чигал тақдирлар у пайтларда кўпчиликнинг
Иккинчи жаҳон уруши қатнашчилари билан гавжум бўларди. умр дафтарига қора бўёқлар тортган. Отасиз, бир муддатдан сўнг

У Кейин улар сафи йилдан йилга камайиб борди. « онасиз қолган Ўринбой ота аммасининг қўлида вояга етади.
НУТИЛМАС ªА²РАМОНЛАРГА Э²ТИРОМ ФАМИЛИЯМ БИЛАН ФАХРЛАНАМАН»
Тенгдошлари сўнг 179-гвардиячи-
Bahrom ABDURAHIMOVБу гал... улардан ҳеч кимни кўр-бошлиғи истеъфодаги полковник Му- орасида рус тили- лар ўқчи полки сафида
мадик. «Унутилмас қаҳрамонларга салим Нуриддинов меҳмонларни янги даги ёзма ва оғзаки жанг қилишни давом
эҳтиром» деб номланган тадбирда ташкил қилинган музей кутубхонаси нутқи билан ажралиб эттирган.
уларнинг ўрнида фарзандлари, наби- билан ғурур-ла таништирди. Илмий тургани учун бўл-
ралари иштирок этди. Генерал-лейте- бўлим фаолияти йўлга қўйилгани, са керак, 20 ёшида 1943 йилнинг май
нант Собир Ахунжанов, генерал-майор «Янги Ўзбекистон» павильони ташкил Толлизиғир қишлоқ ойида Донецк дарёси-
Абдуллажон Ортиқбоев, генерал Собир қилинганини барча мамнуният билан советида иш юри- нинг сўл қирғоғида не-
Раҳимов ролини ижро этган машҳур қаршилади. тувчи котиб бўлиб мислар, ўнг қирғоғида
санъаткор Зикир Муҳаммаджонов- ишга киради. 1938 совет аскарлари жой-
нинг фарзанди, профессор Омонулло Фахрийларнинг бу ерда бўлиб йилдан 1940 йилга- лашиб, икки ой давом
Муҳаммаджонов каби бир қатор инсон- ўтадиган учрашувлари ёшларни ҳар- ча ҳозирги Россия этган жангларда, таъбир
лар таклиф этилди. бий-ватанпарварлик руҳида тарбия- Федерациясининг жоиз бўлса, дарё суви-
лашга хизмат қилади. Бундан ташқа- Саратов вилоятида- нинг ранги ҳам, таъми
Қуролли Кучлар давлат музейида ри, уларнинг ҳар бир учрашувдан сўнг ги 152-ўқчи полки- ҳам бирмунча ўзгаради.
маърифий тадбирлар, учрашувлар ўз коллекциялари ёки жанговар ҳаёт да ҳарбий хизматни Ўша йилнинг июль ойида
ўтиши янгилик бўлмай қолди. Булар йўлларидан эсдалик қадрли буюмлар- ўтаб, сержант унво- Курск–Орловск йўнали-
орасида 9 май – Хотира ва қадрлаш ни музейга туҳфа этишларига кўп бор ни билан қайтади. шида уруш бошланиб,
кунига бағишланганлари файзга тўла- гувоҳ бўлдик. Навбатдаги қимматли Дон дарёсидан ўтиш
лиги билан алоҳида ажралиб туради. буюмлар истеъфодаги полковник Хай- Иккинчи жаҳон жангларида оғир яра-
Ушбу тадбирда Қуролли Кучларимиз рулло Сагдуллаев томонидан туҳфа уруши бошланганига дор бўлади. Бувам 5 ой
фахрийлари, курсантлар, аскарлар, қилинди. 2 йил тўлган давр... даволаниб, II гуруҳ ногиронлиги билан
контракт бўйича ҳарбий хизматчилар, Ўзбекистонга, қишлоғига қайтиб келган.
мактаб ўқувчилари иштирок этди. Юқорида йилларнинг тезоблиги Ўринбой Худойқулов ҳарбий унвон- Котиб, раис, агроном, инструктор
ҳақида бежиз тўхталмадим. Тад- га эга бўлгани учун Қорадарё райони- бўлиб ишлаган. 71 ёшида (!) нафақа-
Шу куни фахрийлар музей янги- бирда «Ватанпарвар» газетасида да ташкил этилган 90-сонли ўзбек ўқчи га чиққан. Етти ўғил ва беш қизни
ликлари билан танишдилар. Музей бир неча йиллар фидокорона хиз- дивизиясининг иккинчи батальони, вояга етказган Иккинчи жаҳон уруши
мат қилган Ўзбекистонда хизмат иккинчи ротасига гуруҳ командири фахрийси 1994 йилнинг ёзида вафот
кўрсатган журналист, истеъфодаги вазифасига тайинланади. этди.
подполковник Абдураззоқ Обрўевни Бувамизнинг Ўринбой исми «Урун»
фахрийлар сафида кўриб, кўнглим- 1942 йилнинг декабрь ойида Со- деб ёзилган бўлса-да, фамилиям Уру-
дан шу ўй кечди. Устоз ҳам фахрли ветлар давлати бош қўмондонининг нов эканлигидан, 50 миллион жонни
сафларда! буйруғига асосан Ўзбек дивизияси олиб кетган совуқ урушдан омон
Ворошиловград–Ростов йўналишида қайтган Отам, буюк аждодларимизга
Қуролли Кучлар Марказий ашула фронтга кириб, Стефановка, Кали- ҳурмат нишонидан фахрланаман!
ва рақс ансамблининг хушовоз хо- новский, Первомайск қишлоқларида
нандалари тадбирга алоҳида файз фашистларга қарши жанг олиб борган. Фаррух УРУНОВ,
бағишлади. Бувам 1943 йил 16 февраль куни ўнг ЎзЖОКУ талабаси
оёғидан ярадор бўлиб, Болашевка
Инобат ИБРОҲИМОВА шаҳридаги госпиталда 3 ой даволаниб,

VATANPARVAR ¤ № 18 2022-yil 9
6-may
ÑÓÇ
“Vatanparvar” – 30 yoshda #

ÄÅÃÀÍ

МŒЪЖИЗАНИНГ ФИДОЙИСИ

болалар кичик, қулайроқ иш дан менинг кўнглим хотиржам берган пулларини олиб, Янгийўл
қидириб кўрсангиз бўлар-
ди», дедилар. «Ватанпарвар» тортди. Демак, онасини кўргани шаҳрига кетдим. Бегона шаҳарда
газетасини аввалдан билар
эдим, ўқир эдим. Бу ердаги боради! куни бўйи тентидим, ойимни қиди-
иш ҳафтада уч кун экан. Энг
аввало, шу томони менга Кўп ўтмай опоқининг севинч- риб. Чарчаб қолдим. Яна қидириш
маъқул келган. Қайнонам ҳам
эшитиб суюниб кетганлар, ли саломини етказиб келдилар. умиди билан уйга келдим. Кейин
турмуш ўртоғим ҳам рози
бўлдилар. Матбуот жонкуяри, Хайрият! ҳам бир неча марта бордим...
қаттиққўл устоз Худойназар
Жуманазаровнинг (охиратла- Азиз ўғиллар! Кекса оналар Опанинг бу ҳикояларини ҳа-
ри обод бўлсин) синовлари-
дан ўтдим. «Сиз айрим олий ҳар лаҳза йўлингизга интиқ ўти- мон унутолмайман. Кўз олдимга
маълумотли филологлардан
ҳам устун экансиз», деганла- ришларини унутманг! ёт шаҳарчада елкасида мактаб
ри ҳамон ёдимда.
сумкаси билан тентиб, аллақачон
Биринчи иш куним кечаги-
дек ёдимда. Аксига олгандек, КИТОБСЕВАРЛИК вафот этган онасини қидириб
иш ярим тунга қадар чўзилиб
кетди. Таҳририятнинг хизмат юрган умидвор қизалоқ келади...
машинасида ярим тунда уйга
қайтдим. Эшик ташқарисида Мукамбар опа ўз ишлари- ва юрагим ачишиб кетади. Она-
турмуш ўртоғим кутиб турган
Рости, нимадан бошлашни эканлар... Кейинги сафар нинг устаси эдилар. Шу сабабли сизлик, соғинч, умидсизлик бир
билмаяпман. Чунки айтадиган навбатчиликда гўё мендан
гапларим кўп. Опани илк марта хабар олишга келдилар. Қа- ижодкорлар ишончини қозонган қизалоқ қалбига кў-ўп оғирлик
кўрган куним ёдимда. Бениҳоя расалар, ҳаммаёқ ари инидек
гўзал кўринганлар, юзларидаги тўзиган, биров билан биров- эдилар. Опа ўқиган матнларда ҳеч қилади.
табассумдан эҳтимол. Жуда нинг иши йўқ. Секин ортга
яқин эдик, деб айтолмайман. қайтганлар. Кейинчалик тур- қачон хатолар бўлмаган! Азизлар, онасиз гўдакларга
Аммо жуда ўқимишли муш ўртоғим ҳам жамоадаги-
эканликларини билар эдим. лар билан ака-укадек яқин Бунга қандай эришиш мумкин? эътиборсиз бўлманг!
Қаерда яхши китоблар бўлиши бўлиб кетдилар.
ва арзон сотилишини улардан Бунинг ҳаммаси китобсевар-
эшитганман. ОПОҚИНИНГ СЕВИНЧИ
ликдан эди. Озгина бўш вақтда САЁҲАТЛАР. УМРА САФАРИ.
Газета ишида техник ходимларнинг Бир куни Мукамбар опа
ҳам анчагина хизматлари бор. Кўпчилик қаерга хизмат сафари билан ҳам китоб ўқиб ўтирганларини АРАБ ТИЛИ
корректор вазифаси борлигини билмаса кетаётганимга қизиқдилар.
ҳам керак, албатта, бу ишларга алоқа- Ҳайрон бўлдим. Илтимослари кўрганман. Ҳеч қачон бировнинг
дор ва яқин бўлганлардан ташқари. бор экан. Тошкентлик бўл-
Корректор газета ёки журналда эълон салар, вилоятларда қарин- ортидан гапирганларини эшитма- Мукамбар опа пенсияга чиққан-
қилинаётган материалларнинг имло дошлари, дўстлари бўлмаса,
хатоларисиз чиқишини таъминловчи қанақа илтимос экан?! дим. Агар дунёда ғийбат қилмай- ларига анчагина вақт бўлди. Бу
техник ходимлардир. Жуда кўп таниқ-
ли журналистлар, адиблар ҳам илк – Маҳалламизда ёшлари диган иккита инсон бўлса, бири, давр худди ҳаётнинг иккинчи, яна
фаолиятларини айнан шу вазифада анчага бориб қолган онахон
бошлашган. борлар. Ҳар куни йўл қараб, шубҳасиз, бизнинг Мукамбар опа. бир жўшқин саҳифасини очган,
кимнидир кутадилар. Ишга
Бугун сизга «Ватанпарвар» газетаси кетаётганимда, баъзан қай- Агар битта бўлса, у ҳам Мукамбар опа учун. Уларни тинглаб туриб,
ташкил этилганининг дастлабки йилла- таётганимда кўзим тушади.
рида фаолият бошлаган ходимлардан Кимдан эшитган бўлсалар, опамиздир! жуда ҳавасим келади. Тасаввур
бири Мукамбар Аҳророва ҳақида ҳикоя билмадим, мени ҳарбийлар-
қиламиз. Бугунги кунга қадар корректу- нинг газетасида ишлаётга- – Ишдан кеч қайтсам ҳам қилинг, пенсиядасиз. Нима ишлар
рада ишлаган, ишлаётганлар талабчан нимдан хабар топибдилар.
устоз – Мукамбар Аҳророва мактабини «Ўғлим ҳам офицер, Жиз- ётишдан аввал китоб ўқимасам қилар эдингиз? Набиралар, гап-
ўтаган шогирдларидир. захда хизмат қилади, кўпдан
уни кўрмайман, бугун борман, кўнглим жойига тушмасди. Оила гаштаклар... Буларни ҳам гашти
Опа ҳозир пенсиядалар. Улардан эртам номаълум, бир кўр-
«Нега «Ватанпарвар»ни танлагансиз сам эди, жуда соғинганимни аъзоларимни безовта қилмаслик бордир. Аммо қизиқарли эмас.
деб?» ҳеч сўрамаган эканман. Яқинда- етказиб қўя оласизми...»
гина қизиқдим. Ўзларидан тинглаймиз: – дедилар. Анчадан бери ўй- учун кўча чироғининг ёруғида ки- Араб тилини ўрганиш, ҳайдовчи-
ланиб юрган эдим, опоқининг
– Қизим туғилганидан кейин қайно- илтимосларини кимга айтсам тоб ўқирдим. Бу бир кучли истак, лик курси, маҳалла ишларига бош-
нам: «Ҳар куни ишлайдиган иш билан экан, деб. Кейин бу омонат
оилангизга вақт ажратолмай қоласиз, гапни ўғилларининг кўнгли- ҳаётий эҳтиёждек эди. Ҳозир ҳам қош бўлиш, хорижга саёҳатлар,
га ботмайдиган қилиб айтиш
Fikr va mulohazalaringizni керак экан. ўқигим келади... Умра зиёрати, набираларни ҳар

@Vatanparvargazetasi_bot Бундай илтимосни бажар- – Ҳозир нима халақит беради? хил курсларга олиб бориш бу – бир
масдан бўладими? Албатта,
manziliga jo‘natishingiz mumkin етказдим, эркакнинг кўнглига – Кўзларим яхши кўрмайди... Аёлнинг турмуш тарзи. Мукамбар
ботдими, йўқми, билмайман,
буниси аҳамиятсиз. Аммо – Опа, «Ватанпарвар»да кеч- опанинг турмуш тарзи.
унинг хижолатли табассуми-
ган кунларни соғинасизми? – Янги машина олишни ўйлаб

– Соғинаман, чунки мен жуда юрган кунларим ойимнинг (қай-

яхши инсонлар билан ёнма-ён нонам) зиёратларига бордим.

ишладим, сермазмун кечган ҳар Кайфиятлари йўқ, синглимизнинг

бир кун. уйга эҳтиёжи борлигини, қўли

калталик қилаётганини гапирди-

ОНАМНИ ИЗЛАБ... лар. Машинага аталган пулларга

синглимиз учун янги уй харид

Юқорида айтганимдек Му- қилдик. Чунки уларнинг уйга

камбар опа билан дардлашиш, эҳтиёжи олдида машина орзуси

сирлашиш даражасида яқин бўл- кутиб турса зарар қилмайди.

маганмиз. Руҳияти мусаффо, Қўли очиқнинг йўли очиқ,

ғийбатлардан холи, ростгўй, ўқи- деганлари шу бўлса керак. Опа

мишли аёл бўлгани учун ҳурмат ҳеч қачон бировга дардини дас-

қилардим. Ишхона ҳам аслида бир турхон қилмаганлар. Аксинча,

оила каби экан. Ҳамкасбларнинг дард-ташвишларини ютиб бўл-

ишдан ташқари ҳаётлари билан ўз са-да, бошқаларга ёрдам қўлини

ўрнида самимий қизиқиш ҳам за- чўзиб келганлар. Бугун бири

рар қилмайди. Бу билан ҳар куни биридан лобар қизларининг униб-

кўриб юрган инсонни яқиндан ўсиб, ҳаётда ўз ўрниларини му-

биласиз, танийсиз. носиб эгаллашлари ҳам Онанинг

Бир куни опа билан онала- гўзал фазилатлари, амаллари

римиз ҳақида гаплашиб қолдик. жавоби бўлса ажаб эмас.

Ўзларига хос сокинлик билан «Ватанпарвар» газетасининг

шуларни гапириб берган эдилар: шарафли ўттиз йиллик тарихида

– Мактаб ўқувчиси эдим. Бир тафтишчи корректор вазифасида

куни қўшни аёлнинг адам билан ишлаган Мукамбар Аҳророванинг

суҳбатларини эшитиб қолдим. ҳам муносиб ўрни бор.

«Айтсам ишонмайсиз, Янгийўл

шаҳрида кўрдим, Муҳаббатхон-

нинг худди ўзи...» Тамом. Қу-

лоғимга бошқа гап кирмади. Ойим

тирик эканлар! Янгийўлдалар.

Эртагаёқ қидириб топаман. Инобат ИБРОҲИМОВА,
Шундай ўй билан амаллаб, тонг «Vatanparvar»
оттирдим. Адам тушлик учун

10 2022-yil № 18 VATANPARVAR
6-may

# Keling, kitob o‘qiymiz!

UCH OG‘AYNI

YOXUD “MAYDA” ODAMLAR QISMATI

Urush haqida juda ko‘p Urushda insonlar qanday insonlar bisyor edi. Shulardan biri janob ASARDAN IQTIBOSLAR
asarlar yozilgan. Ularning qiyinchiliklarni boshidan Xasse edi. Agar siz oldingizga maqsad
har birida turli insonlar o‘tkazgani haqida ko‘p qo‘ysangiz, u amalga oshguncha bo‘lgan “Hayotda ayrim jihatlar go‘zal,
qismati aks ettirilgan. eshitganmiz, kitoblardan vaqtda sizning bajarayotgan ishlaringiz umuman olganda esa butunlay
O‘quvchilarimizga ushbu o‘qiganmiz. Shunday bo‘lsa- emas, balki uddalarmikinman yoki yo‘q bema’ni. Go‘yo bu olamni hayotning
sahifa orqali Erix Mariya da tasavvurimizda urushdan degan xayol ko‘proq toliqtiradi. Janob rang-barangligiga mahliyo bo‘lgan bir
Remarkning “G‘arbiy so‘ng hammasi yaxshi bo‘lib Xasse-chi? Uning butun umri faqat savdoyi yaratib qo‘ygan-u, so‘ng uni
frontda o‘zgarish yo‘q” ketgandek. Aslida-chi? ishdan ajralib qolishdan qo‘rqib, pisib yakson etishdan bo‘lak tadbirni o‘ylab
va “Lissabondagi tun” Urushdan so‘ng insonlar yashash bilan o‘tadi. Oxir-oqibat esa topolmagan”.
asarlari haqida yozgan qismati tezda o‘nglandimi? halokatga yuz tutadi. Afsuski, insonni
edik. Bu romanlarning “Uch og‘ayni” asarini mutolaa ko‘p hollarda ruhiyatidagi o‘y-xayollar “Odamzod yovuz, lekin ezgulikni
birida urush davridagi qilar ekansiz, afsuski, yakson qiladi. Buning bariga bir necha yaxshi ko‘radi”.
qochqinlarning hayotidagi insonlar hayoti, turmush yillar oldin bo‘lgan urush aybdor edi.
iztiroblar aks ettirilgan tarzi yaxshi tomonga “Baxt – dunyodagi eng mavhum va
bo‘lsa, boshqasida hali o‘zgarishi uchun ko‘p vaqt “Xotinining asablari chatoq, er esa eng qimmatbaho matoh”.
hayotda hech narsaga kerak bo‘lganini anglaymiz. ishsiz qolishdan qo‘rqib, yurak hovuchlab
ulgurmagan yosh avlodni Urush tugaganiga ancha yashaydi. Agar ishdan haydalsa – “Faqat baxtsizlargina baxtning
urush ne ko‘ylarga solgani yillar o‘tgan bo‘lsa-da, u tamom. Xasse qirq besh yoshlarda edi. nimaligini bilishadi. Baxtli odam
haqida hikoya qilinadi. odamlarda ruhan, jismonan, Bu yoshdagi odamni kim ishga oladi? hayot quvonchini qo‘g‘irchoq kabi
Adibning shunday ta’sirli ma’nan va moddiy tarafdan Ilgari bunchalik emasdi, qoqilgan odam tuyadi: u buni ko‘z-ko‘z qiladi, xolos.
asarlaridan yana biri “Uch ham chuqur iz qoldirib o‘zini o‘nglab ketardi, hozir esa ishdan Aslida bundan bebahra. Yorug‘
og‘ayni” romanidir. Zero, ketgandi. bo‘shasang – umrbod ko‘chada qolasan. paytda chiroqning nuri ko‘rinmaydi. U
butun dunyo adabiyot qorong‘ida ko‘rinadi”.
shinavandalari bejiz uni E’tibor beryapsizmi, Tabiatan yumshoq, oqko‘ngil bu
“shoh asar” deya e’tirof bugun do‘stlik tushunchasi odamga ichim achib ketdi. Kamtarin, “Insonki taslim bo‘lmadimi, demak,
etmaydi. jo‘nlashib, o‘z qadr- vijdonan ishlaydigan xizmatchi. Hozir u o‘z qismatidan kuchliroq”.
qimmatini yo‘qotayotgandek. bunaqalarga kun yo‘q. Nafsilamrini
Fikr va mulohazalaringizni Balki shuning uchun aytganda, hamma vaqt ham shu “Kutadigan odaming bo‘lmagani
ko‘pchilikka asardagi do‘stlik toifadagi kishilarga qiyin bo‘lgan. yomon”.
@Vatanparvargazetasi_bot tushunchasi bir afsonadek tuyilar, balki Kamtarlik bilan halollik faqat romanlarda
bo‘lishi mumkinmas dersiz. Ammo rag‘batlantiriladi. Hayotda esa bunaqa “Uyga kelganda seni ko‘rib xursand
manziliga jo‘natishingiz mumkin o‘sha davr, taqdir taqozosi va shu odamlarning shirasi so‘rib, po‘stlog‘ini bo‘lib ketaman. Har gal bu men uchun
bilan birga insonlar qalbidagi kemtiklik tuflab tashlashadi”. kutilmagan yangilikday tuyilaveradi.
asar qahramonlari bo‘lgan uch yigit Zinapoyadan ko‘tarilib, eshikni
– Lens, Kester va Robbini bir tan-u Kitobni o‘qiyotganingizda sizni o‘ziga ochguncha yuragim po‘killab turadi:
bir jon qilgandi. Asardagi voqealar, mahliyo qiladigan bir qahramon bor. ishqilib, rost bo‘lsin, deyman o‘zimga
ziddiyatlar va sarguzashtlar shu uch U Patritsiya Xolman. U bizga hayotda o‘zim”.
obraz atrofida aylanadi. Uch og‘ayni qanday yashash kerakligini o‘rgatadi.
bir-biriga o‘xshamaydigan fe’l-atvorga Bu qiz to‘g‘risida yana nimalar deyish “Insoniyat o‘lmas san’at obidalarini
ega. Lens quvnoq, hayotda hech narsani haqida ancha o‘yladim. Ammo hech yaratadi, ammo o‘z qavmiga daxldor
jiddiy qabul qilmaydigan, insonlar bilan narsa demaslikka qaror qildim. Chunki kimsalarning har birini loaqal nonga
tezda til topishish qobiliyatiga ega yigit, mening mulohazam uning shamoyiliga to‘yg‘azishga qurbi yetmaydi”.
Kester esa mard, jasur, cho‘rtkesar putur yetkazib qo‘yishi mumkin. Yaxshisi
va hayotini jiddiy mulohaza qila oladi. o‘qing, kitobni olib har bir kechinmalari “Ko‘z iqrori har qanday so‘zdan
Romanning cho‘qqisida turuvchi Robbi bilan boshidan oxirigacha o‘qing. afzal”.
esa keling, u haqda asardan o‘qiymiz: Shunda men nima demoqchi bo‘lganimni
“Shashtingdan qaytma, Robbi. anglaysiz. “Yalqovlik har qanday baxtning
Muhabbat uchun soddalik yarashadi. ibtidosi va har qanday falsafaning
Senda bu narsa bor. Shuni asrab qol. Agar siz asarni qo‘lga olib, mutolaaga intihosi”.
Ollohning tuhfasi bu. Bir yo‘qotsang, kirishsangiz, darrov sho‘ng‘ib ketasiz.
qaytib topolmaysan. Sababi Remark barcha asarlarida urush “O‘lging kelguncha yashagandan
Soddalik ulug‘ narsa, Robbi. Faqat ahmoqona tomosha va unda halok ko‘ra, yashaging kelayotgan paytda
hasadgo‘ylar uni ahmoqlik deyishadi. bo‘layotgan insonlar qismatini insoniyat o‘lganing ma’qul”.
Xafa bo‘lma. Soddalik qusur emas, tanazzuli deb ko‘rsatadi. Insonlar urush
aksincha, iste’dod belgisi. tufayli sodir bo‘layotgan halokatlar, “Rahmdillik dunyodagi eng befoyda
Og‘ir paytlarda soddalik bebaho o‘limlarni oddiy qabul qilyaptimi, demak narsa. U ichqoralikning bir turi”.
xazina, insonni turli xavf-xatarlardan ular ibtidoiy odamlardan farq qilmaydi,
asrab qolguvchi sehrli niqob”. degan fikrda edi u. “Birovni sevmaydiganlar uchun
O‘sha vaqtda jahon urushini boshdan yolg‘izlikka bardosh berish osonroq”.
kechirgan xalq ruhiyatida tushkunlik “Uch og‘ayni” asaridagi voqealar
hukm surardi. Odamlar nima qilishni, sizni o‘ylashga, fikrlashga chorlaydi. Muattar MELIYEVA,
qayerga borishni, nimadan o‘zlariga Biz ushbu sahifada asar haqida to‘liq «Vatanparvar»
yupanch topishni bilishmasdi. Ularni ma’lumot berishni istamadik. Chunki
qashshoq hayotdan ulug‘ qadriyatlar, siz uchun qizig‘i qolmasligi mumkin.
e’tiqod va ishongan siyosiy kuchlar ham Shu bois o‘quvchi uchun eng ta’sirli
qutqarib qololmayotgandi. Bu davrga nuqtalari haqida belgi berishga harakat
kelib, ular urush faqatgina hokimiyat qildik. Yaxshisi asarni o‘qib chiqing. Balki
tepasida turgan ba’zi kishilarning shon- sizda mening fikrlarimga qarshi fikrlar
shuhrati va cho‘ntagini qappaytirish paydo bo‘lar. Agar shunday bo‘lsa biz
uchun o‘ylab topilgan tomoshaligini o‘z maqsadimizga erishgan bo‘lamiz.
tushunib yetishgandi. Lekin mana
shunday tahlikali davrda ham
qiyinchiliklarga bosh egib, taqdiridagi
ko‘rgiliklarga taslim bo‘lib yashayotgan

VATANPARVAR № 18 2022-yil 11
6-may

# Harbiy matbuot tarixidan

MANIPULYATIVLIK TURKFRONT NASHRLARIGA“O‘ZBEKTILININGIZOHLILUG‘ATI”DAKELTIRILISHICHA,

“MANIPULYATSIYA” – FRANSUZCHA “MANIPULATO”

NEGA KERAK BO‘LGAN?HAMDALOTINCHA“MANIPULUS”SO‘ZIDANOLINGAN
BO‘LIB, “HOVUCH”, “QO‘L” MA’NOSINI ANGLATADI. ruknlarda frontdan, garnizonlardan haftasiga bir marta “Nimani o‘qish
qizil askarlar xabarlar yozib ifodalab, buxorolik bosmachilarga va qanday o‘qish” ruknida material
MA’NOSIGA E’TIBOR QARATADIGAN BO‘LSAK, turgan. Gazetaning Alisher Navoiy qarshi kurashdagi asosiy vazifalarga, berish;
nomidagi milliy kutubxonaning nodir so‘ngra xalqaro vaziyatga to‘xtaldi va
MANIPULYATSIYA TARG‘IBOT, G‘OYAVIY SINGDIRISH nashrlar va qo‘llanmalar bo‘limida bu sharoitda qizil armiya gazetasi “Inqilobiy yillar” ruknida har sonida
saqlanayotgan 1922–1923-yilgi hamda harbiy muxbirlarining dunyoda bo‘layotgan yangilanishlar
EKANLIGINI BILIB OLASIZ. YOKI BO‘LMASA sonlari taxlamlarida Kavdiv, Karpich, vazifasini ta’kidladi”. Materialdan haqida xabarlar berish.
Yunusov, Kolchin, Xolodov, Kotik, harbiy muxbirlarning front bo‘yicha
MANIPULYATSIYA (RUHIY) – IJTIMOIY TA’SIR TIPI Belkin, Nesudimov, Yaushev, konferensiyasi rezolyutsiyasida Shuningdek, har haftada sho‘ro
Salomko, Borisov, Vinkovich, belgilangan vazifalarini o‘qib, sho‘ro davlatining ichki ahvoli va jahondagi
BO‘LIB, MANIPULYATORNING MANFAATI YO‘LIDA Churilov, Markov, Borodinov hukumati nashrni shakllantirish vaziyat tahliliga e’tibor qaratish,
kabi “voyenkor”, ya’ni jamoatchi uchun jamoatchi harbiy muxbirlar, Ukraina va O‘rta Osiyo to‘g‘risida
YASHIRIN, ALDAMCHI VA ZO‘RAVONLIK TAKTIKASINI harbiy muxbirlar imzosi bilan targ‘ibotchilarga alohida e’tibor ko‘proq axborot berish, Qizil armiya
materiallar berib borilganiga guvoh qaratganini bilish mumkin. Xususan, hayotiga oid ocherklarni tizimli
QO‘LLAB INSONLARDAGI QARASHLAR VA XULQNI bo‘ldik. Masalan, gazetaning tilga “Êðàñíàÿ çâåçäà” gazetasini 1923- chop etish, xalqaro, ichki partiyaviy,
olinayotgan davridagi sonlaridan yil yanvar–mart oylarida yanada frontga oid bosh maqolalar
O‘ZGARTIRISHGA INTILISHDIR, DEGAN QARASHLAR birida jamoatchi muxbir Yunusovning shakllantirish, mazmunini yaxshilash tayyorlash vazifalari ham hujjatda
imzosi bilan “Õîðîøèé êàïòåíàð- bo‘yicha harbiy muxbirlar, tahririyat ko‘zda tutilgan.
HAM MAVJUD. ìóñ” nomli xabar bosilgan. Unda ijodkorlari oldiga qo‘yilgan quyidagi
muallif Turkiston 4-polki, 3-batalyoni vazifalar fikrimizni isbotlaydi: Yana bir manba sho‘ro
Bugun dunyoda kechayotgan turli qurolli moddiy ta’minot faoliyatiga oid Turkistonidagi ilk harbiy nashr
nizolar, to‘qnashuvlarda medianing targ‘ibot masalani tilga oladi hamda bilvosita harbiy muxbirlar xabarlarini hisoblangan “Krasnoarmeyets”
funksiyasidan samarali foydalanishga, ayniqsa, turli qizil askarlarni siyosiy hushyorlikka, barchaga tushunarli uslubda berish; gazetasi faoliyatining dastlabki
manipulyativ ta’sirlarni ishga solishga urinish tobora faollikka da’vat etadi. Yoki V. Karpich sonlaridan jamoatchilikni dushmanga
ortib bormoqda. Bu ayniqsa, axborot urushiga imzosi bilan berilgan “Ïåðåä êîí- satirik materiallarni ko‘paytirish; qarshi kurashga to‘la safarbar etish
jurnalistlarning faol jalb etilishida, “Hromadske ôåðåíöèåé” sarlavhali materialda haftasiga bir marta jangovar bo‘yicha kampaniyani boshlaganini
International” muxbiri Maksim Eristavining fikri muallif jamoatchi muxbirlarni targ‘ibot xotiralar yoki sovet qishlog‘i P. Agapov “Voyennaya pechat
bilan ifodalaganda axborot urushining jangchisiga ishida faol bo‘lishga chorlaydi. sharoitlari haqida hikoyalar berish; Turkestana v godi grajdanskoy
aylanib, so‘z erkinligi yo‘qolganida ko‘zga tashlanadi. Shuningdek, Razdolskiyning haftasiga ikki marta inqilobiy voyni (1918–1920)” mavzusidagi
Ya’ni, targ‘ibot bilan bog‘liq vazifa yuklana borgani “Êðàñíûé âîñòîê ”, I. Strunetsning sarguzashtli romanlarni chop etish; dissertatsiya avtoreferatida
sayin tayyorlanayotgan materialda manipulyativ “Ñîäåéñòâóéòå âîåíêîðàì”, har sonida she’rlar (qizil askarlar keltirib o‘tadi. Shuningdek, olim
omillari ham ortadi. Manipulyatsiyaning eng ko‘p Meglitskiyning “×òî æå 12 ïîëêó?” ijodidan yoki inqilobiy ) chop etish; Turkrespublika frontlarida Qizil
tarqalgan ommani ishontirish turidan OAV orqali kabi materiallarini kuzatganimizda illyustratsiyalarni ko‘paytirish armiyaning dushmanga qarshi
unumli foydalanishga harakat ijtimoiy hayotda bir qaraganda, “âîåíêîð”lar (karikatura, fotosurat, adabiy asarlar hal qiluvchi kurashlarida harbiy
ko‘zga yaqqol tashlanyapti. xabarlari Turkfrontning joylarda olib va ilmiy maqolalarga suratlar); matbuot partiya va hukumatning faol
borayotgan harbiy harakatlari, harbiy aksil diniy targ‘ibot bo‘yicha yordamchisiga aylangani, bu esa
Xo‘sh, mediadagi manipulyativ usullar yangilikmi? xizmatchilarning faoliyati haqida jahonda va odamlar orasida olib ichki va tashqi aksilinqilobiy kuchlar
Yoki axborot urushi tobora hal qiluvchi ahamiyatga ma’lumot berayotgandek tasavvur borilayotgan ishlar xususida ustidan g‘alaba qozonishda muhim
ega bo‘lib borayotgan asrimizga xosmi? Aynan shu uyg‘otadi. Ammo siyosiy ongni haftasiga ikki marta material berish; ahamiyat kasb etganini tadqiqotchi
muammoga javob izlash maqsadida Turkistonda bir o‘stirish, “bosmachilikka” qarshi “Harbiy ishlarni o‘rganamiz” ruknini ishida qayd etadi.
asrcha muqaddam boshlangan milliy ozodlik kurashida kurash misolida mafkuraviy targ‘ibot takomillashtirish, qizil askarlar, kichik
harbiy OAVdan qanday manipulyativ vosita sifatida ta’sirini kuchaytirish, alaloqibat komandirlar va siyosiy tarkib uchun Xulosa o‘rnida aytish kerakki,
foydalanilganini o‘rganib chiqdik. Mazkur maqolada hukumat siyosatiga ishonchni qiziqarli qilib tayyorlash, haftasiga ikki sho‘rolar harbiy nashrlar, harbiy
qizil askarlar matbuoti orqali manipulyatsiyadan, mustahkamlashga qaratilgan marta chop etish; muxbirlarni targ‘ibot-tashviqotga faol
manipulyator sifatida jurnalistlardan Turkfront sodda, oddiy da’vatlar negizida turkistonshunoslik turkumida jalb etish orqali Turkistondagi milliy
inqilobiy harbiy kengashi qanday foydalangan, degan manipulyativlik yashiringanini ko‘rish geografiyaga oid ma’lumotlarni ozodlik harakatiga qarshi ayovsiz
muammoni tahlil etishga qaror qildik. mumkin. Masalan, “Gazetani o‘qiysan (O‘rta Osiyo mamlakatlarining iqlimi, kurash olib borgan hamda ongga
va unda Turkfrontning barcha harbiy kengliklari, aholisi) haftasiga uch yashirin ta’sir etishdek quyidagicha
Turkfront inqilobiy harbiy kengashining qismlari, hatto Afg‘oniston chegarasi, marotaba berish; manipulyativ usullarni qo‘llagan:
“Bosmachilikka qarshi kurash bo‘yicha ko‘rsatmalar sharqiy Buxorodan xabarlarni
to‘plami” nomli nashrida muallif S. Kamenev ko‘rasan. Bizning 12-polk-chi? Ishni qizil askarlar siyosiy ongini
shunday yozadi: “Joylarda o‘tkazilayotgan siyosiy boshlash kerak, o‘rtoq voyenkorlar”, o‘stirish va tanqidiy, satirik
ishlar bilan bir qatorda, harbiy qismlarda ham deb yozadi Meglitskiy. Bunday materiallar va karikaturalar orqali
siyosiy ishlarga e’tibor kuchaytirilishi, bunda da’vat va chaqiriqqa to‘la xabarlar, sho‘ro dushmanlariga nafratni
asosiy vazifa harbiy kurashning maqsadini va maqolalarni gazetadan ko‘plab shakllantirish;
qizil armiyaning tubjoy mehnatkash aholi bilan topish mumkin. Ularda asosan
aloqalarini to‘g‘ri yoritishga qaratilishi kerak”. Bu filologiya fanlari nomzodi, dotsent Turkiston geografiyasini
ko‘rsatmaning o‘zidan ham anglash mumkinki, N. Toshpo‘latovaning fikri bilan o‘rgatish, muhim ma’lumotlarni
OAV Turkfront uchun muhim targ‘ibot vositasi aytganda, biror maqsadni amalga chop etish orqali hududlarda milliy
bo‘lgan. Aniqroq qilib aytganda, mazkur idora oshirishda manipulyatsiyaning ozodlik harakati kuchlariga aniq
o‘zining muassisligida chop etilayotgan nashrlarga asosiy mohiyatini aks ettirgan zarba berish;
siyosiy topshiriq, ko‘rsatma berib borgan. Fikrimizni “kosa tagida nimkosa” usulidan
tarixchi olim Nodirbek Xamayevning “O‘zbekistonda foydalaniladi. harbiy bilimlarini oshirish
sovet hokimiyatiga qarshi qurolli harakat va harbiy yordamida Turkitondagi milliy ozodlik
matbuot” nomli maqolasi ham isbotlaydi. Unda “Êðàñíàÿ çâåçäà”ning 1923- harakatini tez fursatlarda bostirish;
keltirilishicha, Turkistonda sovet hokimiyatiga yil 18-dekabrdagi sonida “Harbiy
qarshi qurolli kurash vaqtida qizil askarlar uchun muxbirlarning front konferensiyasi” ichki va tashqi siyosatni,
mo‘ljallangan harbiy nashrlar soni 20 dan ortgan. rukni ostida Turkfront inqilobiy harbiy inqilobni keng targ‘ib qilish orqali
Muallif gazetalarning mavjud sonlarini tadqiq etib, kengashi a’zosi Shaposhnikovning qizil askarlarda sho‘rolar siyosatiga
ularning asosiy maqsad va vazifasi Turkistonda “Turkfrontning harbiy-siyosiy ishonchni mustahkamlash;
Qizil armiyani tashkil etish, “bosmachilarga” qarshi ahvoli va Qizil armiya matbuoti”
kurashishda askarlarni harbiy va ma’naviy jihatdan nomli ma’ruzasi chop etilgan. partiya va hukumat belgilab
tayyorlashga g‘oyaviy ko‘mak berish hamda Qizil Materialning kirish qismida tahririyat bergan masalalar yordamida
armiya saflarida targ‘ibot-tashviqot ishlari olib tomonidan shunday yoziladi: (masalan, dahriylik) qizil askarlar
borishdan iborat, degan xulosaga keladi. “O‘rtoq Shaposhnikov ma’ruzasida ma’rifiy bilimlarini oshirish;
Turkistondagi bosmachilik holatini
Shu faktning o‘zidan ham xulosa chiqarish inqilob ishi haq ekanligi bilan
mumkinki, axborot “fronti” ham urushga jiddiy bog‘liq mafkuraviy targ‘ibotni qizil
e’tibor qaratgan. Buni yana bir manba orqali ko‘rib askarlar orasida yanada kuchaytirish.
chiqamiz. Qizil askarlarni matbuot orqali tarbiyalash,
ular orasidan jamoatchi muxbirlarni, targ‘ibotchilarni Alijon SAFAROV,
shakllantirish masalasini Turkfrontning “Êðàñíàÿ O‘zJOKU Harbiy va sport
çâåçäà” gazetasi misolida o‘rganganimizda, muhim jurnalistikasi kafedrasi mudiri,
ma’lumotlar yuzaga chiqdi. Gazetaning “Harbiy filologiya fanlari bo‘yicha
muxbir burchagi”, “Siyosiy xodim burchagi” kabi
falsafa doktori (PhD)

12 2022-yil № 18 VATANPARVAR
6-may

# Vatanparvarlik – qadimiy ruh

Ҳар қандай тарих ªИЛИЧИМИЗ БАЛДО£И,
келажакда ўзгача шакл-
шамойил, сурат билан Юрт тақдирига хавф солувчи ҳар қандай Дарвоқе, бу йўсинда улғайиш учун жангчи-
такрор бўлгуси. Ҳатто биз ҳолат жангчиларни илондай қўзғатиб, шердай лар йиллар давомида таълим олади, жисмоний
учун аллақачон ўтирикка ва маънавий камолотга эришади, юртни ҳеч бир
айланган мифлар, эртагу наъра торттирган. таъмасиз, юракдан севадиган бўлади.
достонларнинг бир жумла- «...Юсуфбекнинг йигитларини андак ач-
воқеаси ҳам яқин кунларда содир МИНГ ЙИЛЛИК ИЛЛАТЛАРИМИЗ
бўлмаслигини исботловчи на асос, чиғи келди:
на мантиғимиз бор. Донишманд – Бизга жавоб беринг, урушамиз, боши- Бой тарихимиз, чор тарафга овоза бўлгулик
халқимиз тилида яшаб қолган, ботирликларимиз қатори бизни эскитдан таъқиб
неча асрки ўлмай келаётган га бошимиз, тишига тишимиз, Исфахон- этувчи кўҳна иллатларимиз ҳам борлигидан
эпик достонлардан сўз очар нинг ичида чопишиб ўлишармиз...» асло кўз юмиб бўлмайди. Халқ достонларида
эканмиз, дунёда рўй бераётган ҳам эр йигитни азоб-уқубатларга йўлатувчи,
ҳарбий-сиёсий жараёнлар, «Алибек билан Болибек» достонида эса зимдан кемирувчи қусурлар ҳақида айтилганки,
муҳорабалар зийрак айни кунларимиздан ҳикоя қилувчи муждалар улардан огоҳ бўлишимиз ҳар қачонгидан-да
ўқувчига муҳим сабоқлар баён этилади. муҳим масалага айланиб бормоқда.
беришига ишонамиз. Зеро,
Ватан тинчлиги йўлида Юсуф билан Аҳмад ҳимматидан сўнг Масал «Юсуф билан Аҳмад» достонида Масал юрти-
хизмат қилиш нафақат (Миср ўлкаси) подшоси Гўзалшоҳ Исломни қа- дан бадрак Мирзо Мамад Хоразмга жабрдийда
достонларимизда, бул қилиб, осуда яшар эди. Аммо бу ҳол қўшни қиёфасида келади. Унинг мақсади Юсуф билан
балки реал мамлакат Ғулғула шаҳрининг шоҳи Шоҳпўлат- Аҳмадни ҳийла билан асир олиш, тутқин этиб,
ҳаётимизда ҳам шоҳга тинчлик бермади. У элчи орқали Масал Масал подшосига элтиш эди. Аммо Юсуфбек
виждоний масала подшосига шундай мазмундаги нома битади: қулнинг ҳолини билмай, унга кўп эҳтиром кўр-
бўлиб келган. сатади. Кўпни кўрган кекса Бўзўғлонхон эса
«Юртга Юсуфбек-Аҳмад келибди, ундан унга синалмаган отга яқин йўламасликни кўп ва
Мақоламиз- қўрқиб, юрагинг ёрилиб, жонинг чиқиб, ди- хўп таъкидлайди. Ҳатто бир сўзида: «Кўзлари
га асосий ман- нингдан айрилиб, шуларнинг гапини маъқул оладир, ўлдир шу қулни», деб айтади:
ба сифатида икки деб, динига кирибсан. Ана энди шу хатни кўр-
диловар халқ ижо- гандан сўнг тавба қилиб, узр айтиб, янги диндан Кўп азоблар берар сенинг ўзингга,
ди – «Юсуф билан қайтиб, аввалги динингни қабул қиласан. Агар Қўрғошинлар қўяр икки кўзингга,
Аҳмад» ва унинг уз- қайтмасанг, устингга лашкар тортиб бораман, Кишан уриб, кунда солар тизингга,
вий давоми «Алибек шаҳрингни вайрон қилиб, қўрғонингни қулатиб, Юсуф турур тушда кўрган аҳволинг.
билан Болибек» жанг- ўликларни сулатиб, болаларингни жилатиб, Хонумонинг олов ичра куйдириб,
нома достонларини тан- шаҳрингни вайрон қилиб, элингни бузиб, тах- Кўчаларинг ўлик бирла тўлдириб,
ладик. Улардаги ботирлик, ти-бахтингни ер билан яксон қилиб, шаҳринг Бурнинг кесиб, ўзингизга едириб,
мағрурлик, эр-йигитлик деворларининг кесакларини филларга ортиб, Юсуф турур тушда кўрган аҳволинг.
хислатлари айни кунимизда юртингда муштдай кесак қўймай, гурзилар би-
бизга сув ва ҳаводек зарур лан урдириб, майда-майда қилиб, ғалвирдан Жабрдийда қул қиёфасида юртга кириш
бўлган ватанпарварлик руҳини ўтказиб келайин. Агар шу сўзимни олмасанг, китобхонга қадимий «Широқ»ни, машҳур
оширишга ҳисса қўшиши- Шоҳпўлатшоҳнинг лашкарини устингда кўр...» «Троя оти» воқеаларини эслатиши табиий.
дан умидвормиз. Афсуски, бадрак ўз мақсадига етади. Юсуф
Гўзалшоҳ мактубни эл-улусга ўқиб эшитти- билан Аҳмадни ов чоғида ҳийла билан асир
АЖДОДЛАРИМИЗ ради. Ана шу лаҳзаларда ўқувчи Масал жангчи- этиб, Масалга олиб кетади. Ака-ука бобоси
ВАТАННИ ҚАНДАЙ ларининг чин эътиқоди, ватанпарварлиги, бо- Бўзўғлон сўзини писанд этмагани, эл билан
ҲИМОЯ ҚИЛГАН? тирлигини уларнинг биргина жумласида теран кенгашмагани, такаббурлик қилгани учун шу
ҳис қилади: аҳволга тушганидан кўп ўкинади. Юсуфнинг
Ватанпарварлик – Мирзо Мамадга қарата айтган: «Манманликдан
жуда қадимий руҳ. Жангчи «...Келса қиличимизнинг балдоғи, милтиғи- кўрдим бало-зулмни...» иқрорида ҳам шундай
бўлиб туғилиш, мардона мизнинг қўндоғи қолгунча урушамиз». аччиқ надомат ётади.
курашиш, қаҳрамонларча
ўлиш аксар аждодларимизнинг Уларнинг ҳар сўзида ботирлик, улуғворлик Достонларда такрор айтилувчи яна бир қу-
бебаҳо ҳаёт тарзига айланган. Бежиз «Юсуф бўй кўрсатади. Бирлари: «Юртни севмоқ одати- суримиз борки, у бугунга қадар ич-ичимизда
билан Аҳмад» достони қаҳрамонларига: илдиз отиб келаётир.
«Алқисса булар Исфаҳон юртининг дир эр-
йигитларини уруш-саваш ва ботир- ларнинг...» деса, яна бирлари Парчага диққат қилинг: «...Буларди язидлар
ликка ўргатиш билан машғул бўл- ғанимга: «Келсанг, қилич би- (душманлар) ҳар вақт уйқусида ушлар эркан.
дилар», дея таъриф берилмайди. лан айлай зиёфат...» қабилида Булар бир ётса, уч кеча-кундуз ётар эркан, бир
Юсуфнинг эса: «Етти ёшдан бери пичинг қилади. юрса, уч шабрўз юрар эркан...»
саваш қиларман...» Достонда Ашурбек сардор йигитлари-
деган таржимаи га кўнгиллик бериб: «Шул душманга қилич Узоқ вақт донг қотиб ухлаш душман учун айни
ҳоли бор. урган қирқ йил тоати бериёдин афзал», деган муддао. Бадрак Мирзо Мамад Юсуф билан Аҳмадни
сўзни айтади. Бу даъватда чин маънода икки дунё қаттиқ уйқуга кетган маҳал асир олади. Қўл-оёғи
саодати кўринадики, бу эса жангчиларни сўнгги маҳкам боғланган ака-укаларнинг йўл бўйи ўз
қони қолгунча курашишга чорлай олган. айбларига иқрор бўлиб, Худодан паноҳ сўраб бо-
риш саҳнаси ҳар биримиз учун чинакам ибратдир.

Жангчи учун улкан хавфлардан яна бири
маст қилувчи ичимликлардир. Афсуски, дос-
тонларда шаробдан сармаст ҳолда занжирбанд
этилган қаҳрамонлар тақдирини кўплаб учра-
тиш мумкин. «Кунтуғмиш»ни эсланг. Карвонбо-
ши Азбархўжа Кунтуғмишга кучи етмаслигини
билиб, унга ҳаддан ортиқ май ичириб, карахт
қилади. Бу қилмиши учун Тўра Холбека ва икки
фарзандидан айрилиб, узоқ машаққатларга дуч
келади. Буни минг йиллар қаъридан келаётган
сигнал сифатида қабул қилсак, муҳим хулосага
эга бўлганимиз тайин бўлади.

НЕГА ҚАҲРАМОНЛАРИМИЗ
МУБОЛАҒАГА ЎРАБ ТАШЛАНГАН?

Бу ҳар қандай халқ ижодиёти ўқувчисида
уйғонадиган табиий саволлардан бири. «Ал-
помиш» достонида қалмоқ паҳлавонлари порт-
ретига эътибор беринг: «Шомурти шохалаб

VATANPARVAR № 18 2022-yil 13
6-may

МИЛТИ£ИМИЗ ªЎНДО£И Fikr va mulohazalaringizni

ªОЛГУНЧА @Vatanparvargazetasi_bot

manziliga jo‘natishingiz mumkin

КУРАШАМИЗ...
билан кўпнинг оғзида бўлган. Ҳатто Хитой
манбаларида бутун қўшинга қарши бир ўзи
жанг қилишга қодир жангчи бўлса – у шубҳасиз
туркийдир, деган маълумотлар учрайди.

«ТЕМУРБЕКЛАР МАКТАБИ»НИНГ
ИЛДИЗЛАРИ

ҳар ёққа кетган, Ичида сичқонлар болалаб лоҳиятини билиш мақсадида совға-саломлар Жангнома ва қаҳрамонлик достонларини
ётган, Изидан тушган пишак олти ойда ет- билан махсус юборган. мутолаа қилар эканмиз, юрт корига ярайдиган
ган»; «Одам тушмас бунинг айтган тилига, биргина жангчи тайёрлаш машаққатли ва жуда
Беш юз қулоч арқон етмас белига»; «Оҳ Масалан, Урганч шаҳрининг беш хони эрта бошланувчи жараён эканига гувоҳ бўламиз.
урса, оламни бузар довуши, Тўқсон молнинг Юсуф билан Аҳмадга қимматбаҳо совға- Гарчи Амир Темур бобомиз болаликдан ҳарб
терисидан ковуши»; «Қаҳрланса, тошни лар билан Ойхонни элчи қилиб юборади. илми билан мукаммал шуғулланган бўлсалар-да,
ёрар қаҳри, Тўқсон норнинг гўшти бўлмас Юсуфбек Ойхонга, сиз бораверинг, биз бир бу жараёнлар анчайин қадимийроқ, яъни халқ
наҳори»; «Олтмиш қарич олачадан қалпоғи, ҳафтадан кейин борамиз, деб элчини куза- достонларига бориб тақалишини эсдан чиқар-
Тўқсон қўйнинг терисидан телпаги...» тиб қўяди. маслик лозим. Бу қарорнинг кўҳна асослари,
яъни болага аввал чуқур таълим бериш, маълум
Бундай таърифлар юзлаб достон қаҳра- Эралихон қайтиб келган Ойхондан: бир ёшга етгач, ҳарб ишини ўргатиш тажрибаси-
монлари атрофида айланиб юради. «Юсуф «Юсуф, Аҳмаднинг йигитлари нечук эркан- ни доно халқимиз ҳар вақт қўллаб келган.
билан Аҳмад» достонида Ҳамза қизилбош- лар?» деб сўрашининг асл моҳиятини сергак
нинг таърифига диққат қилинг: ўқувчига тушунтиришнинг ҳожати бўлмаса «Кунтуғмиш» достонидан келтирилган ушбу
керак. парчага сўзма-сўз эътибор қаратинг:
«Ҳамза қизилбош чошгоҳ вақтинда ўн
тўрт қозоқи қўйни сўйдириб, ёғини ялаб, Ёки Бобо Қамбар Хоразм шоҳи Юсуф ва «Кунтуғмиш ўн тўртга киргунча иш-ҳунар,
этини еб, шўрвасини тўрт қултум этиб ичиб, унинг жангчиларини Гўзалшоҳга шундай касб-камолот ҳосил қилиб, ўн тўртдан ўтгандан
кекириб, наҳор еб ўлтирар эрди. таништиради: кейин, сипоҳилик ишларига юз келтириб, қилич
чопмоқ, милтиқ отмоқ, чиришбозлик, кўпкари-
Унинг олтмиш тўрт қўй терисидан бўлган Йигитлари бордир кундал пичоқли, тозлик, найзадастлик, гаровбастлик ишларига
бир пўстини бор эди, йигирма қўйнинг те- Белинда пўтаси заррин сачоқли, қўшиш қилиб, қирқта йигитни ёнига олиб, гоҳ
рисидан бўлган бир телпаги бор эди, икки Лашкарлари сони бордир бу чоғли, тоққа, гоҳ овга шикор қилиб юрар эди...»
юз йигирма бир газ белбоғи бор эрди, яна Така беги соҳибқирон келибди.
тутдан ўттиз икки газ ҳассаси бор эди». Шу мантиқдан келиб чиқсак, Ўзбекистон Рес-
Бу каби муболағалар аслида элнинг бе- публикаси Президентининг 2019 йил 28 июнь
Яна бир ўринда: «Ҳамза қизилбош Бобо нуқсон ва куч-қудратда тенгсиз қаҳрамон- ПҚ–4375-сон «Ўсмирларни ҳарбий-ватанпар-
Қамбарни бир қўли билан кўтариб, зиндонга ларга бўлган азалий истаги ҳосиласидир. варлик руҳида тарбиялаш ҳамда Ўзбекистон
ташлади», дея муболаға қилинади. Аммо буни тўла уйдирма сифатида қабул Республикаси Қуролли Кучлари ва давлат
қилувчилар ҳам катта хатога йўл қўйишла- хизмати учун кадрлар захирасини тайёрлаш
Ёки: – Ашурбек сардор йигитлари гоҳ са- ри мумкин. Чунки реал ҳаётда ҳам туркий тизимини такомиллаштиришга оид қўшимча
доқларин боғлаб, пўлат пайкон ўқин жойлаб, жангчилар довюраклиги ва шиддаткорлиги чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарорининг не-
қолган язидларнинг сийнасига отар эди. Ҳар чоғлиқ муҳим аҳамият касб этганини тушуниб
отганда эллик-олтмиши сулайиб ётар эди. етамиз.

Биз атай достонлардаги иккинчи дара- Қарорга мувофиқ, Ўзбекистон Республикаси
жали паҳлавонлар таърифини келтирдик. Мудофаа, Ички ишлар, Фавқулодда вазиятлар
Сабаби улар қанчалик довруқли бўлмасин, вазирликлари, Давлат хавфсизлик хизмати,
бош қаҳрамонлардан енгилишган. Энди Миллий гвардияси таркибида принципиал янги
ғолибларнинг фантастик қудрати ҳақида «Темурбеклар мактаби» ҳарбий академик ли-
ўзингиз мулоҳаза қилаверинг. цейлари ташкил этилди.

Ботирларини турли сифатлар билан бўрт- Энг қизиғи, «Темурбеклар мактаби»га
тириб кўрсатиш ҳар бир мамлакат қўшин- умумтаълим ва ихтисослаштирилган мак-
лари орасида урф бўлган. Баъзан шоҳлар таб-интернат мактабларининг 9-синфини
ўз элчиларини рақиб жангчиларининг са- тамомлаган ўқувчиларнинг қабул қилиниши
замирида Кунтуғмишнинг ўн тўртга киргунча
иш-ҳунар, касб-камолот ўрганиши, ундан сўнг
эса ҳарб иши билан машғул бўлиш тартиби
ётган бўлса, не ажаб.

Катта лейтенант
Бобур ЭЛМУРОДОВ,

«Vatanparvar»,
Қуролли Кучлар академияси

мустақил изланувчиси

14 2022-yil № 18 VATANPARVAR
6-may

# Armiya va yoshlar # Ilmiy-amaliy konferensiya

HECH KIM MEHR- MUHOKAMADA
– XORIJIY TILLARNI
E’TIBORDAN CHETDA EMAS

Poytaxtimizning Mirzo Ulug‘bek tumanida joylashgan 101-ixtisoslashtirilgan maktab- O‘RGATISH MASALALARI
internati “Yangi O‘zbekiston maktab ostonasidan, ta’lim-tarbiya tizimidan boshlanadi”
Qurolli Kuchlar akademiyasida “Harbiy sohada chet tilni o‘qitish
shiori ostida ochiq eshiklar kuni o‘tkazildi. samaradorligini oshirishda nazariy va amaliy asoslar” mavzusida xalqaro

havola etildi. Albatta, bu kabi ko‘rgazmalarning ilmiy-amaliy konferensiya bo‘lib o‘tdi.
tashkil etilishi bejiz emas. Chunki maktab
internatidagi o‘quvchilarning ko‘pchiligi amaliy xorijlik o‘qituvchilar, talabalar
san’at va hunarmandchilikka juda qiziqishadi.
Ular tomonidan yaratilgan asarlar ham ochiq hamda kursantlar ishtirok etdi.
eshiklar kuni doirasida mehmonlar tomonidan
yuqori baholandi. Konferensiya davomida

Maktab internatida faoliyat yuritayotgan turli xorijiy tillarning o‘ziga xosligi,
xil to‘garak va mashg‘ulotlar ham mehmonlarda
katta taassurot qoldirdi. ularni o‘rganish zarurati,

– Bu maktab internati bilan doimiy aloqani ommalashtirishning ahamiyati,
yo‘lga qo‘yganmiz, – deydi Respublika Harbiy
prokurorining katta yordamchisi, adliya polkovnigi chet tillarni amaliy o‘rgatish
Sherzod Haitov. – Bir safar o‘zimiz bu yerga
tashrif buyursak, boshqa safar bolajonlarni ular metodlari kabi dolzarb mavzular
qiziqadigan joylarga taklif qilyapmiz. Mana,
yaqinda Qurolli Kuchlar akademiyasiga maktab bo‘yicha soha mutaxassislari
jamoasi va bir guruh o‘quvchilarni taklif qilib,
Tadbirda Qurolli Kuchlar akademiyasi vakillari, Ichki u yerda ham ochiq eshiklar kuni uyushtirdik. hamda talaba va kursantlarning
ishlar vazirligi va Milliy gvardiya, tuman prokuraturasi Umuman olganda esa bugun “Hech kim mehr-
xodimlari, hududdagi maktab internati o‘qituvchi- e’tibordan chetda emas” shiori ostida bu kabi III darajali serjant Olim BERDIYEV ma’ruzalari tinglandi. Ma’ruzalarda
mutaxassislari va o‘quvchi-yoshlar ishtirok etdi. yoshlarimizni qo‘llab-quvvatlash, ularning ijtimoiy ilgari surilgan masalalar va mavzu
hayotga moslashishida ko‘maklashish uchun milliy Tadbir ta’lim-tarbiya jarayonini yuqori bo‘yicha namoyish etilgan slaydlar
Maktab hovlisida saf tortgan Qurolli Kuchlar armiyamiz ham o‘z hissasini qo‘shib kelmoqda. saviyada tashkillashtirish, ofitserlar tarkibini ishtirokchilarning qizg‘in muhokamasiga
akademiyasining harbiy orkestr jamoasi o‘zining tayyorlash tizimini takomillashtirish, sabab bo‘ldi.
quvnoq va jarangdor sadolari bilan bayram tadbirini Tadbir so‘ngida maktab jamoasi tomonidan professor-o‘qituvchilarning uslubiy mahorati
boshlab berdi. Shundan so‘ng akademiya kursantlari tayyorlangan sahna ko‘rinishlari namoyish etildi. Ta’kidlanganidek, xalqaro ilmiy-
tomonidan namoyish etilgan ko‘rgazmali qo‘l jangi va bilimlarini chuqurlashtirish, shuningdek, amaliy konferensiya ishida ko‘rib chiqilgan
chiqishlari barcha uchun manzur bo‘ldi. Leytenant Islomjon QO‘CHQOROV, harbiy sohada chet tillarni o‘rgatishning roli tavsiyalar va olingan xulosalar sohada
“Vatanparvar” va ahamiyatini oshirish, bu boradagi dolzarb yuzaga kelgan xato va kamchiliklarni
Shuningdek, tadbirda O‘zbekiston amaliy san’at va muammolar va ularni hal etish yo‘llarini bartaraf etishga asos bo‘lib, yosh
hunarmandchilik tarixi davlat muzeyi tomonidan “Asriy muhokama qilish masalalari bo‘yicha avlodning bilimi va dunyoqarashini
an’analar davomchilari” nomli fotoko‘rgazma ham o‘zaro fikr almashish maqsadida tashkil yanada kengaytirishga, shu bilan birga
tashkil etilgan bo‘lib, unda turli yo‘nalishda ijod qilgan qilingan tadbirda oliy va oliy harbiy ta’lim chet tillarni mukammal o‘rganishlariga
xalq ustalarining asar yaratish jarayoni aks ettirilgan muassasalarining professor-o‘qituvchilari, imkoniyat yaratadi.
fotosuratlar jamlanmasi tashrif buyuruvchilar e’tiboriga ilmiy tadqiqot xodimlari, Qurolli Kuchlar
akademiyasida faoliyat olib borayotgan Mayor Gulnora HOJIMURODOVA

# Oila gulshani # Davra suhbati

FARZAND VATAN OILADAN
TARBIYASIDA BOSHLANADI
OTA-ONANING ROLI
...Uylarida kunda-kunora bo‘ladigan janjallardan bezgan Nodir qishloqqa,
Mudofaa vazirligining Toshkent viloyati Olmaliq shahri va buvisining yoniga ketmoqchi bo‘ldi. Qishloqda u maza qiladi, buvisi bilan
Bo‘stonliq tumanida joylashgan harbiy qismlarida harbiy suhbatlashadi. Orzulari haqida aytib beradi. U katta bo‘lganida desantchi
bo‘lmoqchi. Bu haqda buvisigina biladi, xolos. Ota-onasi ishli odamlar, Nodir bilan
xizmatchilarning oila a‘zolari bilan ishlovchi faol yetakchilar gaplashishga vaqti yo‘q. Uyda bo‘lgan vaqtlarida ham nimadandir janjal kelib
ishtirokida “Farzand tarbiyasida ota-onaning roli” mavzusida chiqadi-yu, eshik qarsillagancha, ota ko‘chaga, ona esa o‘z yotog‘iga kirib ketadi.
Ota-onaning bir og‘iz shirin so‘ziga zor bolakay mung‘aygancha ularning ortidan
davra suhbati o‘tkazildi.
tikilib qolaveradi...

Suhbatda Mudofaa vazirligi harbiylar va ularning oilalari bilan ishlash bo‘yicha bosh Afsuski, bu kabi oilaviy nizolar ayniqsa,
mutaxassis Zulfiya Mansurova hamda Toshkent shahri buvijonlar maktabi a’zosi, psixolog yosh oilalarda tez-tez uchrab turadi. Oila deb
Shoira Ismailova ishtirok etdi. Tadbir davomida oiladagi sog‘lom muhitning barkamol avlod atalmish muqaddas qo‘rg‘onga hurmatsizlik,
tarbiyasidagi o‘rni, ota-onaning farzand oldidagi burchi va uning kelajagi uchun birdek mehr-u muhabbatning yetishmasligi, er va
mas’ulligi, bu jarayonda shaxsiy namunaning ahamiyati xususida so‘z yuritildi. xotinning oiladagi burchlariga mas’uliyatsizligi
va boshqa shu kabi muammolar esa oilaviy
Shuningdek, Zulfiya Mansurova harbiylar xizmat faoliyatini tinch, xotirjam olib ajrimlarga sabab bo‘lib, o‘rtada farzandlar jabr
borishida oiladagi muhitning osoyishtaligi, turmush o‘rtog‘ining oqila, bardoshli va irodali ko‘rmoqda. Ana shunday salbiy holatlarning
bo‘lishi katta yordam berishi haqida ham to‘xtalib, yurt himoyachisining rafiqasi bo‘lish oldini olish maqsadida Nukus garnizoni
u bilan teng ravishda Vatanga xizmat qilish ekanini, bu esa ayoldan ham mas’uliyat, Ma’naviyat va ma’rifat markazida harbiy
ham matonatni talab etishini alohida ta’kidladi. xizmatchilar va ularning oila a’zolari uchun “Muqaddas Vatan sog‘lom oiladan boshlanadi”
nomli davra suhbati o‘tkazildi.
Shu kuni harbiy xizmatchilar bilan ham “Oilada otaning o‘rni” mavzusida suhbat Davra suhbati davomida Shimoli-g‘arbiy harbiy okrug qo‘shinlari qo‘mondoni polkovnik
tashkil etildi. O‘tkazilgan tadbirlar davomida ishtirokchilar bilan psixologik treninglar Farhodjon Shermatov oilalar bilan ishlash tizimida olib borilayotgan ishlar haqida gapirib, bu
o‘tkazildi. Harbiylarning rafiqalari psixolog mutaxassisdan oiladagi er-xotin va farzandlar borada yil davomida erishilgan yutuq va kamchiliklarga ham to‘xtalib o‘tdi. Ta’kidlanganidek,
o‘rtasidagi munosabatni yanada yaxshilash xususida tegishli maslahatlar, tavsiyalar va o‘tgan yillar davomida harbiylar va ular oilalarining ijtimoiy himoyasiga e’tibor ortdi. Binobarin,
o‘zlarini qiziqtirgan savollarga batafsil javoblar oldilar. Nukus garnizoni Ma’naviyat va ma’rifat markazida faoliyat yuritayotgan 14 xil turdagi
to‘garaklar bilimli va zukko yoshlarga munosib ta’lim berishga xizmat qilyapti.
Bu kabi tadbirlar harbiy xizmatchilarning oilalari mustahkamligini ta’minlashda muhim Shuningdek, tadbirda so‘zga chiqqan Nukus shahri hokimining o‘rinbosari Gulsara
ahamiyat kasb etadi. Abibullayeva yurtimizda xotin-qizlar uchun yaratilgan shart-sharoitlar va imtiyozlar haqida
alohida to‘xtalib o‘tdi. Muhammad al-Beruniy nomidagi o‘rta maxsus islom bilim yurti katta
Mayor Farruxbek SOTIVOLDIYEV o‘qituvchisi Jo‘rabek Eshayevning oilada er va xotin munosabatlari, burch va majburiyatlari
hamda farzand tarbiyasi haqidagi ma’ruzasi tinglovchilarning diniy bilimlarini mustahkamladi.
Qiziqarli va mazmunli o‘tgan tadbirda mavzu bo‘yicha qisqa videoroliklar namoyish etildi.
Davra suhbati so‘ngida okrug qo‘shinlari qo‘mondoni tomonidan sayyor qabul ham
o‘tkazildi. Qabul davomida tinglangan murojaatlarni tegishli tartibda hal etish bo‘yicha
mas'ullarga vazifalar yuklandi.

Gulbaxar XABIBULLAYEVA,
Shimoli-g‘arbiy harbiy okrug Xotin-qizlar va harbiy xizmatchilarning

oilalari bilan ishlash bo‘yicha mutaxassisi

VATANPARVAR № 18 2022-yil 15
6-may
# Dolzarb mavzu

Яқинда қишлоқдош дўстим ¨Ø
билан кўришиб қолдик. ÎÈËÀÄÀÃÈ
Анча бўлганди

дийдорлашмаганимизга. ÈҚÒÈÑÎÄÈÉ
Мактабни тугатганидан сўнг ҳарбий ÌÓÀÌÌÎ

соҳага қизиқиши сабаб ўрта махсус

таълимни шу йўналишда олди. Сўнг олий

таълимни ҳам давом эттирди. Ўқишни Катта бўлгач, мени
тушуниб қолар...
У ҚАНДАЙ ЕЧИЛАДИ?
тамомлаши билан ота-онаси тўй бошлаб Дўстимга қўнғироқ
бўлгач, суҳбатни шу

қўйди. Охирги марта тўйолди ҳашарда жойида тугатиб, хайр-
лашдик. Сўнг ўйлаб қол-

бир суҳбатлашгандик. Роса камгап, дим, бу каби ҳолатлар ҳақи- ўйлайман. Шукр қила олишни би- Аёлми, эркакми, ўз турмуш ўр-
да олдин ҳам эшитгандим. лиш фойдалидир. Қийинчиликлар тоғидан кўраётган барча муноса-
вақтинча эканини англаш керак. батни табиий ҳолат сингари қабул
оғир-босиқ бўлиб қолган. Сабаби Сир эмас, бундай вазият жа- Чунки секин-секин иқтисодий қи- қилмаслиги керак. Оила деган ке-
миятдаги кўплаб ёш оилаларда йинчиликлар ечилади. манинг чўкиб кетмаслиги учун ҳар
иккиси бирдек ҳаракат қилаётган
ҳам аниқ: 7 йиллик ҳарбий бўлгани каби Қуролли Кучлар Яна бир муҳим масала – топа- бўлса, демак, улар бир-бирига
сафида хизмат қилаётган ёш ётган даромадни тўғри тақсимлаш. ёрдам беряпти. Шуни иккови ҳам
Бунда асосан, ёшлар «бизга нима англаши лозим. Миннатдорчилик
ҳаёт. Тўйи чиройли ўтди. ҳарбий оилаларда ҳам учраб ту- керак ёки керак эмас?» деган та- инсонни қаноатлантиради.
рибди. Фарқи шундаки, бу ҳолат мойилни билишлари керак. 3 та
даража бор: эҳтиёж, хоҳиш-истак Янги турмуш қурган оилада
Бировдан ҳарбийлар оиласида бироз қийин ва камолот. хоҳлайсизми-йўқми, молиявий
кечади. Сабаби ҳарбий хизматчи- муаммолар даври кузатилади.
Эҳтиёж, яъни яшайдиган уй, Турмушнинг илк 2-3 йилидан яхши
ортиқ бўлса ортиқки, лар асосан ўзлари туғилиб ўсган овқатланиш, кийим ва ҳоказо. Да- ўтиб олган жуфтликлар бир-бири-
жойдамас, балки республиканинг ромаддан биринчи навбатда эҳти- га мослашиб бўлгач, янги муаммо-
ёжларни қондириш керак. Сўнг ларга дуч келади. 2-босқич одатда
асло кам эмас. бошқа ҳудудларида хизмат қил- хоҳиш-истак. Соддароқ тушун- 5-7 йил давом этади. Бу даврда
гани боис ҳар доим ҳам ёши улуғ, тирадиган бўлсак, қорин тўйиши оилада яна бир фарзанд дунёга
учун эмас, лаззатлироқ таомни келади, ёш оила эса бирон катта
нуроний ва катта ҳаёт тажрибасига хоҳлаб ейиш, янада яхшироқ ишга қўл уради. Янги уй олиш,
кийинишга ўхшаган. Камолотда уйни таъмирдан чиқариш, машина
эга инсонлар – ота-онаси, ака- эса хоҳишдан ҳам юқорироқ да- хариди каби қўшимча харажат ва
ража, яъни яхши машинада юриш, молиявий мақсадлар юзага кела-
укаси ва бошқа маслаҳатгўйлардан саёҳатларга бориш назарда тути- ди. Бунда оилада эр-хотин муно-
лади. сабатлари такомиллашади, чунки
узоқда бўлади. Шу боис оиладаги энди уларнинг умумий мақсадлари
Аслида инсон ҳаракат қилса, бор. Бу даврда эр-хотин бир-би-
Тўйи- ҳамма муаммо ва турли вазият- барчасига эришади. Аммо имкони- рига суянч бўлиши, ташвишларга
дан ўн кун ларни ўзлари ҳал этишига тўғри ятларни тўғри баҳолаш, биринчи елкадош бўлиши лозим. Вақт ўтиб,
ўтар-ўтмас, келади. Бундан ташқари, хизмат галда эҳтиёжларни тўлиқ таъ- иқтисодий муаммолар даври туга-
ёш оила хиз- жойларининг ўзгариб туриши ҳам минлаш зарур. Баъзи ҳолатларда гач, бир-бирларини янада қадрлай
матни давом ёш оилада қатор қийинчилик ва ту- эҳтиёжлардан кўра хоҳиш-истак- бошлашади.
эттиргани во- шунмовчиликларни юзага келтира- ларга ўтиб кетиш натижасида
дийга кетишди. ди. Хўш, бу каби ҳолатларда оила муаммолар келиб чиқади. Ҳар бир Оила мустаҳкамлиги, турмуш
Кузатиб қўйдик. мустаҳкамлигини сақлаш, ўзаро инсон ўз ихтиёридаги иқтисодий чиройли бўлиши учун ёшлари-
Осмонларда учиб келишмовчиликлар юз бермасли- ресурсларни, рўй бериши мум- мизга яна қуйидаги тавсияларни
юрганди ўша кез- ги учун қандай йўл тутиш керак? кин бўлган воқеа ва ҳодисалар, берган бўлардим.
лари. Мустақил ҳаётга тезроқ мослашиш, вужудга келиши мумкин бўлган
Бу гал ўзи гап бош- оила иқтисодини тўғри шаклланти- шарт-шароитларни изидан чиқар- Биринчи ўринда доим турмуш
лаб қолди. Кутилмаган ришнинг йўллари қандай? Шу каби масликка ҳаракат қилиши керак. ўртоғингиз билан ўзингизни қий-
хабардан ҳайрон қолдим. масалалар юзасидан мутахассис- наётган нарсалар ҳақида гапла-
Хотини билан ажрашаёт- лар фикрлари билан қизиқдик. Шоира ИСАКОВА, шинг (ичингизга ютманг) ва уни
психолог: эшита билинг. Турмуш ўртоғин-
ган экан. Шу сабаб таътил Валижон ТЎРАҚУЛОВ, Эр-хотин муносабатларидаги гизга ишонинг, унинг озодлигини
олиб келибди. Айтишича, АКФА университети энг катта хато бир-биридан мин- чекламанг. Бир-бирингизнинг
янги оиланинг дастлабки икки профессори, халқаро савдо натдор бўлмасликдир. Ҳатто энг фикрларингизни ҳурмат қилинг,
ойи чиройли ўтибди. Вақт ўт- иқтисодчиси: оддий кўринган, ҳаётий ҳаракат- уни ўзингизга ўхшатишга ҳаракат
гандан кейин тўй учун олинган – Аслида ёш оилаларда иқтисо- ларга ҳам эътиборли бўлиш ои- қилманг. Дўст бўлинг, бир-бирин-
қарзлар муаммоси бошланибди. дий муаммолар анча эрта бошла- ланинг фаровонлигини оширади. гизни бахтиёр қилишга ҳаракат
Ойлик олиши билан орттириб, Эркак аёли унга чиройли нонушта қилинг (оилада фақат муҳаббат
оиласига қарзларни қайтаргани нади. Яъни улар тўйдан олдинги тайёрлагани учун ичида бўлса бўлиб, дўстлик бўлмаса, бундай
пул жўнатса, хотини жанжал сарф-харажатлар сабаб орзу-ҳа- ҳам миннатдор бўлишни билиши оилалар бахтиёрлиги узоққа чў-
кўтарадиган одат чиқарибди. вас ортидан қувиш орқали баъзан керак, чунки аёли ҳаракат қилди, зилиши қийин).
– Гапирсам, эркак киши бўла қарз гирдобига ўралашиб қолади. унинг кўнглини олишни истади.
Яъни аёли айнан у учун тинмаёт- Хулоса ўрнида айтиш мумкин-
туриб, аёл кишини ёмонлаганга Қарзлар ўз-ўзидан йўқолиб қол- ганини тушуниб, қадрлашни били- ки, қийинчилик даврида эр-хотин
ши керак. Ҳамма ҳам қилади, аёл бир-бирини тушуна олиши ва шун-
чиқиб қоламан, – дейди боши- майди. Турмуш қурган оила ўз бўлганидан кейин вазифаси-да, га яраша ҳаракат қилиши энг тўғри
деб эмас, мен учун аёлим ҳаракат йўлдир. Бу оила аталмиш қўрғонни
ни кўтармай. – Лекин ҳаммага ҳаётини иқтисодий қийинчиликлар қиляпти, дея ўзини хурсанд қила мустаҳкамлаб бораверади. Қийин-
олиши керак. Берилаётган эътибор чилик ва синовларни оилада фақат
ҳам бу гапларни айтолмайман, билан бошлашига сабаб бўлиб учун эркак киши аввало тақдири- бир кишининг зиммасига юклаб
дан, кейин эса аёлидан миннат- қўймасдан оқилона йўл тутилса,
дўстим. Тушунган бор, тушун- қолади. Одамлар нима дейди, деб дор бўлишни билиши керак. Аёл бу қўрғон янада гуллаб-яшнайди.
ҳам эридан миннатдор бўлишни Натижада эса ишда унум, оилада
маган бор. Ўқиш даврида, энди пулни кўчага сочиш эмас, балки ўрганиши лозим. Бозорлик қилиб барака, ўзаро муносабатларда
келса, унинг учун, болалари учун меҳр-муҳаббатга тўла ришта пайдо
иш бошлаган пайтларим ўзим уни ақл билан бошқариш лозим. ҳаракат қилаётганини тушуниши бўлади.
лозим.
учун харажатим катта бўлмас- Кейинги масала ҳолатга «иқти- Рўзиқул ОЧИЛОВ,
«Vatanparvar»
ди. Орттириб, уйимга пул жўна- содий муаммо» деб қаралган би-

тардим. Тўйдан кейин биринчи лан бу биргина иқтисодий муаммо

галда қарзларимизни узишга эмас, балки «маънавий муаммо»

ҳаракат қилдим. Лекин оилам- ҳамдир. Чунки иқтисодий муаммо-

ни ҳам бирдек таъминладим. ларни фақатгина иқтисод орқали

Вақт ўтган сайин аёлим билан ечиш энг катта хато бўлади. Бун-

кўп жанжаллашадиган бўлдик. дай ҳолатда ҳам эрнинг, ҳам аёл-

Ишдан чарчаб келганингда ар- нинг мавжуд вазиятга ёндашиши

зимаган сабаблар билан бошла- муҳим роль ўйнайди. Бунинг учун

надиган келишмовчиликлар инсоннинг маънавияти, дунёқа-

орага совуқчилик туширди. раши яхши шаклланган бўлиши

Бирга яшагани хоҳиш қолмади. керак. Қолаверса, кўпроқ қаноатга

Лекин фарзандимиз бор. Ҳара- урғу бериш лозим. Биз қаноат-

кат қилиб кўраман, ҳаётимиз ни ўқиб-ўрганиш орқали ҳосил

ўнгланса, ўнгланди. Бўлмаса, қиламиз. Оилада қаноат кўпроқ

боламни таъминлаб тураман. аёл кишида бўлиши лозим, деб

16 2022-yil № 18 VATANPARVAR
6-may

# Jasorat lavhalari

¤ÇÁÅÊ
ÏÀÐÒÈÇÀÍËÀÐÈ
(воқеий ҳикоялар)

АФСОНАГА АЙЛАНГАН – Нимадир қилиш керак, – – Йигитлар, фашистлар лагер- БУХОРОНИНГ БОТИР ЎҒЛОНИ
ЖАНГЧИ шерикларига аста шивирлади у. даги қишлоқ одамларини итдек
– Фашистлар бизни бу ерда кўп хўрлаётганидан хабарингиз бор, – Оддий аскар Султонов?
1939 йил. Абдуҳакимни ян- ушлаб турмайди. Буйруқ кели- – бўлинма жангчиларини йиғиб – Мен! – Ғаппор партизанлар бри-
гийўлликлар дуолар ва эзгу ши билан ё отиб ташлайди ёки маслаҳат қилди Абдуҳаким. гадаси командири Кирпич олдида қад
тилаклар ила ҳарбий хизматга концлагерларга юборади. Бу ҳам – Уларнинг мақсади – биз ҳақи- ростлади.
кузатишди. Ота-она, жигарлар, муқаррар ўлим дегани. мизда маълумот олиш. Балки, – Сен қўмондонлик буйруғига асо-
ҳамқишлоқлар, дўст-ёрлар... шу орқали бизга тузоқ қўймоқчи сан, жанглардаги жасоратинг учун «Та-
Негадир онасининг кўзидаги – Қандай маслаҳат бера- бўлгандир. Нима бўлганда ҳам шаккурнома» билан тақдирландинг...
шашқатор ёш тинай демасди. сан, фикрингни очиқроқ айт? қишлоқ аҳли биз сабаб жабр Қўмондонлик томонидан тақдир-
Тўғри, узоқ ўлкаларга йўл ола- – Абдуҳакимга умидвор тикилди чекяпти. Уларни қутқаришимиз ланган ўн уч нафар партизан ичида
ётган жигарпорасини уч йил кўр- жангчилардан бири. керак. Ғаппорнинг номи биринчи бўлиб тилга
маслик ота-онага осон эмас. Аммо олингани бежиз эмас. Бухоронинг баҳо-
наилож, йигит илкидаги бурчни – Бу жойларни душман биз- Жангчи партизанлар би- дир ўғлони гитлерчиларга қарши олиб
бажариши шарт. чалик яхши билмайди. Тунда рин-кетин фикр билдира бошла- борилган «Чекист» партизанлари са-
соқчиларнинг кўзини шамғалат ди: фидаги барча операцияларда душман-
Уйидан чиқаётганда волидаси қилиб икки-учтадан бўлиб қо- нинг жонли кучлари ва техникаларини
нон тишлатди. чамиз. Ўрмон ичига кириб олсак – Улар сон жиҳатдан биздан йўқ қилишда, ҳарбий эшелонларини
бўлгани. кўп, кучимиз етармикан? ағдаришда фаол қатнашиб, жасорат
– Катта тишла, болам, – ўпка- намуналарини кўрсатганди. Султонов
си тўлиб, лаблари пирпираб та- – Соқчиларнинг алмашиш – Унда, дастлаб душман Беларусь партизанлари ўртасида дов-
йинлади онаизор. – Қанча катта вақтидан фойдалансак бўлади, қўналғасини портлатишимиз юраклиги билан шон-шуҳрат қозон-
тишласанг, ризқинг улуғ, ортга – фикр билдирди яна бир аскар. керак. ганлардан бири эди. У босқинчилар
қайтишинг осон бўлади. билан юзма-юз жанглардан бирида қўл
– Ёки уларни чалғитиш керак... – Кечаси билдирмай ҳаракат пулемёти билан йигирмата фашистни
Удум шундай, у ҳарбий хиз- Асир тушган жангчилар қилсак-чи? Лагерь атрофида- йўқ қилганди.
матдан қайтгунга қадар атлас тун чойшабини ёйгунга қадар ги соқчиларни даф қиламиз-у, Гитлерчиларга қарши жанглар аёв-
белбоққа тугилган нон уй тўри- маслаҳат қилди. Тун ярмидан ош- одамларни ўрмон ичкарисига сиз давом этарди. Султонов қўрқмасли-
сида осиғлиқ туради. ганда юраги дов берган йигитлар олиб кетамиз... ги, шижоати билан ажралиб турарди.
режани амалга оширишга кириш- У ҳар бир операцияда ўзига хос ҳара-
– Айтганингиздек бўлсин, она, ди. Қолганлари, яъни «қочаётга- Бир хулосага келган партизан- кати, ботирлиги билан эътибор қозо-
фақат кулиб кузатинг, – онасига нимизда фашистлар сезиб қолиб лар ишга киришди. Қўриқчилар нарди. 1942 йилнинг июлида душман
ялинчоқ термилди йигит… отиб ташласа-чи?» дегувчилар сассиз йўқ қилинди. Эркагу аёл эшелонини ағдаришдаги ташаббуси,
тақдирга тан берди... лагердан қочиб чиқа бошлади. фашистларнинг уч юз етмиш нафар
Абдуҳаким тарақа-туруқ сил- Абдуҳаким қочиб қутулган Бироқ кутилмаганда фашистлар- аскар ва офицерини қириб ташлашда-
киниб кетаётган поезд дарча- сафдошлари билан ўрмон ичида нинг қаердандир пайдо бўлган ги жасорати, Речка ва Малая Рудня
сидан атрофга ўйчан боқаркан, анча йўл босиб, Полесье парти- жазо отряди ҳужумга ўтиб, Те- қишлоқларидаги душман гарнизонини
онажонисининг ёшга тўла мунгли занлар қўшилмасига дуч келди. шабоев бўлинмасини ўраб олди. тор-мор этишда кўрсатган қаҳрамонли-
кўзлари, маҳзун чеҳраси хаёли- Йигитнинг қўрқмас ва шижоатли Ўртада аёвсиз жанг бошланди. ги учун олтин соат ва «Қизил Юлдуз»
дан нари кетмасди. эканини сезган партизанлар бош- Оёғидан яраланган Абдуҳаким ордени билан тақдирланди. Йигитнинг
лиғи уни бўлинма командири этиб чораси қолмагач, пистолетини кўкси осмон бўлди. Ахир бундай юксак
Абдуҳаким Тешабоев ҳарбий тайинлади. Шундай қилиб Теша- чаккасига тақаб, тепкини босди. мукофотга эришиш осон эмас. Ғаппорга
хизматни Қримда бошлади. Кўп боевнинг жангчилик фаолиятида Аммо пистолет отилмади. билдирилган ҳар бир эътироф ва ишонч
ўтмай, Каменец-Подольск вилоя- янги саҳифа очилди. Унинг бў- уни жасоратли ишларга руҳлантирарди.
тининг Проскуров шаҳридаги линмаси ҳам бошқа партизанлар Йигитнинг ҳаётида даҳшатли 1941 йилнинг февраль ойи. Малая
65-отлиқ аскарлар полкида да- қатори фашистларнинг додини кунлар бошланди. Фашистлар Рудня қишлоғида бир гуруҳ партизан-
вом эттирди. 1941 йил, январь. бера бошлади. Кутилмаган жойда уни қийноққа солиб, сўроқ қи- лар душман қуршовида қолди. Султонов
Хизмати давомида қўмондонлик пайдо бўлиб, душман эгаллаган лишга киришди. Аммо метин иро- ҳам шулар сафида. Гитлерчилар улар-
ишончини оқлаган шижоатли ҳар қандай жойни ағдар-тўнтар дали партизан лом-мим демасди. дан бир неча баробар кучли бўлишига
йигит кичик командир даража- қилиб юборадиган сирли қасос- Жавоб ололмаган иблислар Аб- қарамай, партизанлар мардона жанг
сига кўтарилди. Хизматда ўрин корлардан босқинчилар безиллаб дуҳакимнинг қулоқларини кесиб, қилди. Қақшатқич жанг саккиз соат
топган омадли аскар ота-она ва қолганди. у ҳақда маълумот олиш учун давом этди. Партизанлар бирин-кетин
яқинларига мактублар йўллаб 1944 йил баҳорида Абдуҳа- қишлоқ кўчасида олиб юрди. қаҳрамонларча ҳалок бўла бошлади.
турди. Мана, йигитлик бурчининг ким ва сафдошлари фаолият Бироқ уни ҳеч ким «танимади». Ғаппор икки бор ярадор бўлишига қа-
ярмидан кўпи ортда қолди, яна юритаётган ҳудудга гитлерчилар Гитлерчилар унинг қўлларини рамай, жангни тўхтатмади. «Сенларга
озгина сабр қилса, она юртга партизанларни қириб ташлаш қайириб, юзини куйдириб, тилга таслим бўладиган аҳмоқ йўқ, малъун-
қайтади. Йўлига кўз тутиб турган мақсадида йирик қўшин юборди. олишга ожиз қийноқлар қўллар- лар! Яқинлашганингни дўзахга равона
онажонисининг бағрига бош қў- Кўплаб қишлоқларда аҳолини ди. У ҳамон чурқ этмасди. қиламан!» жон-жаҳди билан бақириб,
йиб, кўнглини хотиржам қилади. қамаш ва жазолаш учун лагерлар бор кучини йиғиб, жанг қиларди у.
Лекин… ташкил қилинди. Босқинчилар эр- Ваҳший ҳайвонга айланган Чекинмас партизан пулемёти билан
кагу аёл, кексаю ёшни лагерларга фашистлар чораси қолмагач, охирги патрони қолгунга қадар фа-
Ҳаёт кутилмаган синовлардан қамаб, партизанлар ҳақида маъ- йигитни латтага ўраб, устидан шистлар ҳужумини қайтариб турди.
иборат. Ҳар доим ҳам орзу-иста- лумот талаб қилар, уларга ёрдам бензин қуйди ва ёқиб юборди. Сўнгги нафасгача жанг қилган ўзбек-
гинг амалга ошавермайди. 1941 берганликда айблаб, шафқат- Сўнгги лаҳзаларда Абдуҳаким- нинг қорақош ўғлони кўзлари осмон-
йилнинг ёзида бошланган Иккин- сизларча жазоларди. Шубҳасиз, нинг кўз олдида кўзлари ёшга ларга термилган кўйи, Бухоро туп-
чи жаҳон уруши миллионлаб ин- урушда енгилаётган аламзада тўла мунгли онажониси гавда- роғига бош қўйган каби ҳаётни
сонлар қаторида Абдуҳакимнинг фашистларнинг бу ҳаракати ланган бўлса, ажабмас. тарк этди.
ҳам орзу-истиқболини тубдан ўз- партизанларни ғазабга келтир-
гартириб юборди. Уруш бошлани- май қолмади. Тешабоев ҳам ўз Ўзбек халқининг довюрак Çóëôèÿ ÞÍÓÑÎÂÀ,
ши билан у взвод командирининг йигитлари билан Ласковичи қиш- фарзанди, жасорати афсонага «Vatanparvar»
ўринбосари этиб тайинланди. лоғидаги лагерга ҳужум қилиб, айланган партизан Абдуҳаким
Жангу жадаллар, бедор, рутубат- қадрдон бўлиб қолган қишлоқ Тешабоев сўнгги нафасга қадар
ли куну тунлар, мағлубияту ға- аҳлини озод қилишга жазм этди. жангчи шаънига содиқ қолди ва
лабалар, айрилиқлар... Жанглар мардларча ҳалок бўлди...
давомида унинг полки қуршовда
қолди, сафдошлари қаторида у
ҳам асирликка тушди.

VATANPARVAR № 18 2022-yil 17
6-may

VA# Huquqiy maslahat IMKONIYATLAR

IMTIYOZ
SAVOL: Zaxiradagi ofitser necha
yoshgacha kontrakt bo‘yicha SAVOL: Biror korxona yoki tashkilot xodimi mehnat faoliyati
davomida safarbarlik chaqiruvi rezervida harbiy
harbiy xizmatga kirishi xizmatni o‘tashga jalb etilsa, unga shu oy uchun ish
haqi to‘lanadimi?
mumkin?
Sherzod MAHKAMOV (Samarqand viloyati)
Otabek ISLOMOV (Toshkent shahri)

JAVOB: JAVOB: O‘zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksi
165-moddasiga muvofiq, davlat yoki jamoat vazifalarini
O‘zbekiston Respublikasining
2002-yil 12-dekabrdagi bajarayotgan vaqtida beriladigan kafolatlar quyidagilardir:
“Umumiy harbiy majburiyatlar
va harbiy xizmat to‘g‘risida”gi – saylov huquqini amalga oshirish;
qonunning 23-moddasiga ko‘ra,
qirq yoshgacha bo‘lgan, muddatli – deputatlik vazifalarini bajarish;
harbiy xizmatni, safarbarlik chaqiruvi
rezervidagi xizmatni yoki kontrakt – tibbiy mehnat ekspertiza komissiya ishida ishtirok etish;
bo‘yicha harbiy xizmatni o‘tamagan
va ushbu qonunga muvofiq chaqirilish – harbiy burchni bajarish;
muddatini kechiktirish asoslariga ega
bo‘lmagan ofitserlar tinchlik davrida – tergovga qadar tekshiruvni amalga oshiruvchi organga, surishtiruvchi,
O‘zbekiston Respublikasi mudofaa
vazirining buyrug‘iga binoan, ofitserlar tergovchi, prokuror huzuriga yoki sudga guvoh, jabrlanuvchi, ekspert,
tarkibi lavozimlarida muddatli harbiy
xizmatni o‘tash uchun chaqirilishlari mutaxassis, tarjimon, xolis tariqasida chaqirilganda;
mumkin.
– xuddi shuningdek, sud majlislarida xalq maslahatchisi, jamoat

ayblovchisi va jamoat himoyachisi, jamoat birlashmalari va mehnat

jamoalarining vakili sifatida ishtirok etganda;

– shuningdek qonunda nazarda tutilgan boshqa hollarda ish beruvchi

uning ish joyini (lavozimini) saqlagan holda ishdan ozod qilishi shart.

Ana shu vazifalarni bajarish vaqtida xodimning o‘rtacha ish haqi

saqlanishi ko‘rsatilgan.

Savollarga Mudofaa vazirligi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar
departamenti yuridik bo‘limi boshlig‘i,

adliya leytenanti Nafisa SOLIYEVA javob berdi.

# Ochiq eshiklar kuni # Karting

KASB-HUNAR YOSHLI
MAKTABIDA SPORTCHINING
MUVAFFAQIYATI
“KASBLAR
FESTIVALI” O‘zbekiston Respublikasi mudofaasiga ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkiloti
Toshkent shahri kengashi tasarrufidagi Yashnobod tumani o‘quv sport-texnika
Muzrabot tumani kasb-hunar klubining karting sporti seksiyasi a’zosi Amir Xamrayev Qozog‘iston Respublikasida
maktabida tumandagi umumta’lim
maktablarida tahsil olayotgan 9-sinf o‘tkazilgan turnirning 1-bosqichida faxrli birinchi o‘rinni egalladi.
o‘quvchilari hamda ularning ota-onalari
ishtirokida ochiq eshiklar kuni hamda

“Kasblar festivali” o‘tkazildi.

Kasb-hunar maktabida hozirgi kunda 6 ta yo‘nalishda Xalqaro sinfdagi kartinglar poygasining “MINI” sinfida ishtirok etgan sportchilar orasida 11 yoshli hamyurtimiz
o‘quvchi-yoshlar tahsil olmoqda. Tadbir davomida
yoshlarni harbiy sohaga qiziqtirish, mamlakatimizda A. Hamrayev belgilangan masofani barcha raqiblaridan oldin bosib o‘tib, tengdoshlari o‘rtasida mutlaq g‘oliblikni
amalga oshirilayotgan islohotlar bilan yaqindan tanishtirish
maqsadida Termiz garnizoni Ma’naviyat-ma’rifat markazi qo‘lga kiritdi.
harbiy orkestri jamoasi hamda DXX Chegara qo‘shinlari Laziz BO‘RONOV,
harbiy xizmatchilari tomonidan harbiy kuy-qo‘shiqlar va
shu bilan birgalikda, qurol-aslahalar namoyishi va xizmat “Vatanparvar” tashkiloti matbuot kotibi
itlarining ko‘rgazmali chiqishlari ko‘rsatildi.

– Tadbir menda katta taassurot qoldirdi, – deydi
o‘quvchi Doston Abdullayev. – Bu yerda kasblar haqida
tasavvurlarim ancha kengaydi, uning mazmun-mohiyati
haqida ko‘plab ma’lumotlar oldim. Kelajakda ushbu
maktabda o‘qib, kasb-hunarli bo‘lishga ahd qildim.

Jamshid NAZAROV,
maktab direktori o‘rinbosari

18 2022-yil № 18 VATANPARVAR
6-may
SHOHSUPA
SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT # O‘q otish
(xabarlar)
Qozog‘istonda o‘q otish sporti OLIMPIY
bo‘yicha an’anaviy Chimkent S RI TAEKVONDO
Gran-pri musobaqasi bo‘lib ODIMLAR Tarkibiga Ulug‘bek Rashitov, Nikita
o‘tdi va unda ishtirok etgan Rafalovich, Niyoz Po‘latov, Sardor
yurtimiz sportchilari, jumladan Toirov kabi Mudofaa vazirligi Oliy sport
Mudofaa vazirligi Oliy sport natijalarini rivojlantirish markazining
natijalarini rivojlantirish markazi yetakchi sportchilari ham jalb etilgan
(MVSM) vakillari ham sovrindor O‘zbekiston taekvondo terma jamoasi
bo‘lishdi. Xalqaro o‘q otish sporti shu kunlarda poytaxtimizda murabbiy Aleksandr
federatsiyasi esa Xalqaro Olimpiya Kim boshchiligida navbatdagi yig‘in mashg‘ulotlarini
qo‘mitasi (XOQ) tomonidan “Parij o‘tkazmoqda. Zotan, oldinda taekvondochilarimizni juda
- 2024” Olimpiya o‘yinlari uchun jiddiy musobaqalar kutyapti. Xususan, 3–5-iyun kunlari
ajratilgan kvotalar asosida o‘z Italiyaning Rim shahrida har bir vazn toifasida Olimpiya
yo‘nalishidagi kvalifikatsion reytingidagi eng kuchli 32 nafar sportchi ishtirok etadigan
tizimni tasdiqlagani xususida yirik Gran-pri turniri o‘tkazilsa, 27-iyun kuni Xitoyda
Butunjahon Universiada bahslari boshlanadi. 24–27-iyun
rasmiy ma’lumot berdi. kunlari Janubiy Koreyada taekvondo bo‘yicha Osiyo
chempionati ham bo‘lib o‘tadi.
Merganlarimiz uchun mavsumdagi ilk xalqaro musobaqa ko‘rik-sinov vazifasini o‘tadi. Zotan, “Parij – 2024” nomi
Qozog‘istonning Chimkent shahrida o‘tkazilgan o‘q otish bilan yuritiladigan XXXIII yozgi Olimpiada o‘yinlari uchun SPORT KURASHLARI
sporti bo‘yicha Gran-pri musobaqasi bo‘ldi. “Oltin mergan” yaqinda XOQ tomonidan ajratilgan kvotalar asosida ayni Mo‘g‘uliston poytaxti Ulan-
deb nomlanuvchi ushbu an’anaviy musobaqaga yurtimiz paytda har bir xalqaro federatsiya o‘z yo‘nalishidagi
terma jamoasi asosan Mudofaa vazirligi Oliy sport natijalarini kvalifikatsion tizimni tasdiqlamoqda. Xalqaro o‘q otish Bator shahrida o‘tkazilgan
rivojlantirish markazi vakillaridan iborat tarkib bilan borgan sporti federatsiyasi ham bu borada rasmiy ma’lumot Osiyo chempionatini sport
edi. Ishtirok muvaffaqiyatli yakunlandi – terma jamoamiz berdi. Unga ko‘ra, har bir mamlakat uchun ajratilgan kurashchilarimiz 2 ta kumush
3 ta medalga sazovor bo‘ldi. Ayniqsa, MVSM vakillari – maksimal kvota 24 tagacha qisqartirildi. Bu o‘tgan va 6 ta bronza medal bilan
Vadim Skorovarov va Muxtasar Tohirovadan iborat juftlik Olimpiya o‘yinlariga qaraganda 6 taga kam deganidir. yakunlashdi. Qit’a birinchiligida
uchun pnevmatik miltiq bo‘yicha o‘tkazilgan bahslar omadli Endi ushbu sport turida jami 340 ta yo‘llanma uchun yunon-rum kurashi bo‘yicha polvonlarimizdan
yakunlandi. Ular aralash juftlik bahslarining mikst dasturida bahs olib boriladi. Binobarin, “Tokio – 2020” Olimpiya Jalgasbay Berdimuratov (-87 kg) va Rustam Assakalov
eng yaxshi natija qayd etib, oltin medalni qo‘lga kiritishdi. o‘yinlarida bu ko‘rsatkich 360 tani tashkil etgandi. XOQ (-97 kg) kumush, Jasurbek Ortiqboyev (-55 kg),
Ta’kidlash joiz, MVSM vakili Muxtasar Tohirova o‘tgan yili tomonidan o‘q otish sporti bo‘yicha ajratilgan kvotalar Muhammadqodir Rasulov (-82 kg) va Mo‘minjon
ham mazkur an’anaviy Gran-pri musobaqasida qatnashgan bu safar qisqartirilganiga qaramasdan o‘ynaladigan Abdullayev (-130 kg) bronza medalga sazovor bo‘lishdi.
va VP-6 dasturida g‘oliblikka erishgandi. medallar jamlanmasi va yo‘nalishlar o‘zgarishsiz qolgan. Erkin kurashchilarimizdan Abbos Rahmonov (-65 kg) va
XXXIII yozgi Olimpiada o‘yinlarida ham 12 ta shaxsiy va Bobur Islomov (-86 kg) shohsupaga ko‘tarilgan bo‘lsa,
Olimpiya o‘yinlaridagi ishtiroki orqali katta tajriba 3 ta aralash jamoaviy, jami 15 ta dasturda medallar o‘z ayollar kurashida hamyurtimiz Jasmina Immayeva
to‘plagan MVSM vakili Vadim Skorovarov bu yilgi “Oltin egalariga topshiriladi. (-50 kg) bronza medalni qo‘lga kiritdi.
mergan” musobaqasining pnevmatik miltiq bo‘yicha yakkalik
bahslarida ham qatnashdi va bronza medalga sazovor Merganlarimiz “Parij – 2024” Olimpiya o‘yinlari PROFESSIONAL BOKS
bo‘ldi. yo‘llanmalari uchun bahslarni shu yilning sentabr oyidan Vyetnamning Xoshimin shahrida
boshlaydi. Birinchi kvalifikatsiya, ya’ni stenddan otish
Yoshlar o‘rtasidagi bahslarda hamyurtimiz Nikita bo‘yicha 16 yo‘llanma uchun bahslar 27-sentabr – o‘tgan professional boks kechasida
Sokolov muvaffaqiyat qozondi. U pnevmatik miltiq bo‘yicha 10-oktabr kunlari Xorvatiyada o‘tkaziladi. 12–25-oktabr o‘ta yengil vazn (50,8 kg) toifasidagi
bahslarning mikst dasturida ikkinchi natija qayd etib, kumush kunlari esa Misrda o‘q otish yo‘nalishlari bo‘yicha 32 ta bokschimiz Olimjon Nazarov ringga chiqib,
medalni qo‘lga kiritdi. yo‘llanma o‘z egalariga topshiriladi. Qolgan yo‘llanmalar o‘ziga tegishli WBO Oriyental kamarini
kelgusi yil o‘tadigan dunyo birinchiligi, Osiyo chempionati filippinlik Xerma Boloradan munosib
Mazkur Gran-pri turniri shu yildan “Parij – 2024” Olimpiya va kvalifikatsion musobaqalarda taqsimlanadi. himoya qildi va 10 raund davom etgan
o‘yinlariga yo‘llanmalar uchun bahslarga kirishadigan bahsda raqibini ochkolar hisobida mag‘lub
merganlarimizga qaysidir ma’noda tayyorgarlik va o‘ziga xos etdi. Moskva shahridagi “Glav Klub” sport
majmuasida professional boks bo‘yicha
# Yengil atletika o‘tkazilgan navbatdagi reyting janglarida
esa iqtidorli bokschimiz Muzaffar Rasulov rossiyalik Talib
Sarabekovga qarshi belgilangan 6 raundlik jangning
3-raundida texnik g‘alabaga erishdi. Hamyurtimiz Temur
Boysinov esa professional boksdagi o‘z ilk jangini
rossiyalik Raset Bayramovga qarshi o‘tkazdi. 4 raundga
belgilangan jang 2 raundda Temurning g‘alabasi bilan
yakunlandi.

TO‘RMTAMLAKAT VELOSPORT
Fransiyaning Mon-de-Marsan
CHEMPIONI mavzesida velosport bo‘yicha o‘smirlar
o‘rtasida “Pimevere Montoise”
Terma jamoamiz a’zosi, Mudofaa vazirligi sohibi Ovusu Deyslidan 5 sm yuqori, ya’ni 13,54 metr poygasi o‘tkazildi. 123 kilometrga teng
Oliy sport natijalarini rivojlantirish markazi natija qayd etib, Avstraliya ochiq chempionatining masofali poyganing tog‘li hududida
(MVSM) vakili Roksana Xudoyorova Singapurda oltin medaliga sazovor bo‘lgandi. o‘tgan qismida hamyurtimiz Davir
o‘tkazilgan yengil atletika bo‘yicha mamlakat Abdurahmonov yetakchilik qildi. Ammo u peshqadamlikni
MVSM vakili Avstraliyadan keyin Singapurda poyganing so‘ngigacha saqlab qololmadi, yakunda
ochiq chempionatida zafar qozondi. o‘tkazilgan mamlakat ochiq birinchiligida ham 45-o‘rinni egalladi. Iste’dodli sportchimiz musobaqaning
qatnashdi va o‘zining Sidneyda ko‘rsatgan natijasini tog‘li bahsida yetakchilik qilgani evaziga “Eng yaxshi tog‘
Endi 21 yoshni qarshilagan mahoratli sportchimiz yanada yaxshilashga muvaffaq bo‘ldi. Mahoratli poygachisi” nomiga sazovor bo‘ldi.
Roksana Xudoyorovaning oy boshida Sidney shahrida atletimiz mazkur turnirda 13,76 metr natija qayd
o‘tkazilgan Avstraliya ochiq chempionatining uch hatlab etdi va o‘z sovrinlari orasiga yana bir mamlakat OG‘IR ATLETIKA
sakrash bahslarida g‘olib chiqqanligi xususida xabar ochiq chempionatining oltin medalini qo‘shib qo‘ydi. Xitoy og‘ir atletika bo‘yicha
bergandik. O‘shanda u uch hatlab sakrash bo‘yicha Roksana o‘tgan yili iyun oyida Almati shahrida
kumush medalni qo‘lga kiritgan Avstraliya terma o‘tkazilgan Qozog‘iston ochiq chempionatida ham navbatdagi jahon chempionati
jamoasi vakilasi Kayla Kubadan 3 sm, uchinchi o‘rin g‘oliblikka erishganini inobatga olsak, bu uning mezbonligidan bosh tortgandan
to‘rtinchi mamlakat (O‘zbekiston, Qozog‘iston, so‘ng uni qabul qilish uchun 8 davlat
Avstraliya, Singapur) ochiq chempionatidagi da’vogarlik qilib chiqqandi. Zero,
muvaffaqiyati bo‘lmoqda. 2024-yil Parijda o‘tadigan Olimpiya
o‘yinlari uchun ilk reyting ballari
mazkur chempionatda o‘ynalardi. Nihoyat, Xalqaro
og‘ir atletika federatsiyasi Ijroiya qo‘mitasi mazkur
musobaqani o‘tkazish huquqini egallagan davlat nomini
e’lon qildi. Shveysariyaning Lozanna
shahrida o‘tgan IWF Ijroiya qo‘mitasi
kengashida yashirin ovoz berish yo‘li
bilan Kolumbiya g‘olib deb topildi.

Rasul JUMAYEV,
«Vatanparvar»

VATANPARVAR № 18 2022-yil 19
6-may
# Jahon adabiyoti
ЖАҲОНГИР таржимаси
(Охири. Боши ўтган сонда)
ÝË×È
Муҳсин Чалабий қимматбаҳо Умар САЙФИДДИН
ҳирқани қандай сотиб олишини

тушунтирди:

(µèêîÿ) Кейинги олти ой ичида Муҳ- зирларию қўмондонлари элчига – Ўғилларим! – деди. – От-
син Чалабий катта ери, қўтони, ҳайрат-ла боқиб турарди. У эса ларни ҳам, зебу зийнатларни,
– Ерни, қўтон- уйи, дўконлари, боғи, полизини қимматбаҳо ҳирқага чордана эгнимдаги кийиму қимматбаҳо
ни, уйимни ҳам гаровга қўйиб, тужжорлардан қуриб, сўзлай бошлади. Ово- тошлар билан безалган хан-
гаровга қўйиб, ўзига керакли маблағни йиғ- зидан жинлару аждарларнинг жарларни сизга тортиқ қилдим.
тужжорлардан ўн ди. Унинг оту хизматкорлари ажиб тасвирлари билан без- Шунга розимисиз?
минг олтин қарз ҳақиқатан ҳам шоҳона эди. алган олтин гумбазлар титраб
кўтараман. Икки Тур ўғлидан тилларда достон кетди: – Розимиз! Розимиз!
мингини от-улов бўлган ўша ҳирқани сафардан – Аллоҳ рози бўлсин, умрин-
ва хизматкорларга қайтганида етти мингга қайта- – Ёрлиғини қабул қилиб ол- гизни зиёда қилсин!
сарфлаб, қолган риш шарти билан сотиб олди. ганингиз буюк подшоҳим Ўғуз Муҳсин Чалабий шу жавоб-
саккиз мингига Ёш хотини, икки боласини Қорахон наслидандир. Дунё ни олиб уларни тарк этдию
ўша ҳирқани со- қариндошининг уйига қўйиб, яралгандан бери унинг аждод- елкасидан тоғ ағдарилгандек
тиб оламан. йўқлигида рўзғорга етарли пул ларидан ҳеч қайсиси қул бўлма- бўлди. Уйини четлаб, денгиз
қолдирди. Сўнг подшоҳнинг ган. Уларнинг барчаси подшоҳу қирғоғида қайиққа ўтирди-да,
Шайхулаъзам ёрлиғини ёнига солиб йўлга хон ўтганлар. Дунё яралгандан сарой томон ошиқди. Шайху-
унинг режасини тушди. Йўл юргани сайин янги бери аждодлари ҳукмдор ўтган лаъзам билан юзлашиб, ёрлиқ-
ақлсизликка йўйди. либосининг ҳимматию кўрки, подшоҳнинг элчиси ёт подшоҳ ни шоҳга топширгани, ўзини
– Қайтиб келганингда, – деди у, – айниқса, пушти гавҳар безак қаршисида тик туролмайди. Зо- зинҳор ҳақоратга қўймагани,
ҳирқага ҳожат ҳам қолмайди. Бу либос берилган ҳирқа ҳақидаги ово- тан, дунёда менинг подшоҳимга шоҳнинг жавобини ҳам кутма-
фақат тантанали маросимларга яра- залар ортиб борди. Бу овоза тенг келадиган ҳукмдор йўқ... гани, Истанбулга қайтганини
шади. Уни сотиб олсанг, давлатингдан бутун Онадўлига ёйилиб, Эрон- бирма-бир сўзлаб берди. Элчи
айрилиб, муҳтожликка гирифтор бўла- га ҳам етди. Ниҳоят, Муҳсин Муҳсин Чалабий баланд овоз бурчини шараф билан адо эт-
сан-ку! Чалабий тантана билан Табриз билан содда турк тилида сўзла- ганига шубҳаланмаган шайху-
– Асло. Саккиз минглик ҳирқани Тур қалъасига кириб борди. Бу ки- ётганда, шоҳ қизариб-бўзариб лаъзам ундан йўл таассуротла-
ўғли етти мингга қайтиб олишга рози чик пойтахтнинг ясан-тусану ўтирди (Шоҳ Исмоил, унинг рини сўраб- суриштирди.
бўлади. Бу пулимга еримни қайтариб дабдабага, ялтироқлигу турфа яқинлари ҳам асли турк қаби- Муҳсин Чалабий кетаётган
олишим мумкин. Агар қолган қарзларни безакларга ўлгудек ўч аҳолиси лаларига мансуб бўлиб, турк чоқ шайхулаъзам сўраб қолди:
тўлай олмасам, на илож, отамдан мерос истанбуллик элчининг ҳирқаси- тилини тушунарди). Ҳаяжондан – Ҳирқанг қани? Мен уни
қўтонни сотишга тўғри келади. Ахир, ни кўриб лол қолди. Шаҳарда, қўлидаги очишга улгурмаган сотиб олмоқчиман.
ҳадеб давлатдан олавериш инсофдан саройда, базмларда ҳам асосий ёрлиқ титрарди. Тахт ортида – Уни олиб келмадим.
эмас, ниманидир фидо этиш керак-ку! мавзу элчининг ҳирқаси эди. турган жаллодлар шай – қилич – Эронда сотдингми?
Муҳсин Чалабийнинг сўзларини эшит- яланғочлагандилар. Муҳсин Ча- – Йўқ.
гани сари шайхулаъзамнинг ҳайрати Шоҳ Исмоилнинг ўзи пушти лабий эса сўзида давом этарди. – Ўғирлатдингми?
ортиб борарди. Кўнгли таскин топар- гавҳар ҳирқа ҳақида эшитгану, Шоҳнинг аъёнлари, вазирлар, – Йўқ.
ди. Ҳукмдорликка нолойиқ золимнинг сира кўрмаганди. Шунданми, саркардалар, жаллодлар ҳукм- – Ундай бўлса нима қил-
таъзирини бериб қўядиган муносиб кўнглида турк элчисига нисба- дорларининг сабрига ҳайрон динг?
одамни Худонинг ўзи етказиб турибди. тан кек оловланди. Негадир эдилар. Баъзилари ҳатто норо- – Ҳеч нарса.
Шайхулаъзам оғир кавугини силкитиб ундан ўч олгиси келди. Муҳсин зилик ошкор эта бошлади. Сў- Шайхулаъзам ҳар қанча
жилмаярди. Ў, бу қўрқоқ, эҳтиёткор Чалабийни қабул қилишдан зини тугатган Муҳсин Чалабий уринмасин, савол кетидан са-
маслаҳатчилар-ей... Ҳаётларию дав- олдин тахт ортига жаллодларни кетишга рухсат ҳам сўрамай вол бермасин, ҳирқанинг қайга
латларидан ажраб қолишдан чўчиб, қўйди, тахт олдидаги кимхоб ўрнидан турди-да, эшик томон ғойиб бўлганини билолмади.
нақадар титраб-қақшадилар-а! Агар тўшаклару ипак гиламларни йўналди. Муҳсин Чалабий қилган ишла-
элчиликни шулардан бирига топширса, олиб ташлашни буюрди. ри билан мақтаниб юрадиган
давлатдан кўра кўпроқ ўз манфаатини Шоҳ Исмоил тош каби қот- инсонлардан эмасди.
ўйлар, инъом илинжида барча ҳақорат- Шоҳнинг ўнг тарафида ва- ган эди. Бир неча йил бурун Чалабий шу оқшом Уску-
ларга бардош берар эди. зирлар, чап тарафида сарбоз- Чалдиронда дарз кетган ғурури дорга қайтиб кетди. У эртаси
Шайхулаъзам тушликка таклиф қил- лар саф тортган эди. бугун бор-йўғи битта туркнинг кун ҳирқани қайтиб олиш учун
ганига қарамай, Муҳсин Чалабий изн оловли нигоҳлари остида эриб етти минг олтин кўтариб келган
истади. Шайхулаъзам уни эшикка қадар Муҳсин Чалабий равоқ ости- битди. Муҳсин Чалабий чиқиб зардўз Тур ўғлига ҳирқа ҳақи-
кузатиб чикди. даги эшикдан эркин, дадил кетаётган пайт шоҳ ўзи сингари да лом-мим демади, Истанбул
қадамлар билан кириб келди. ҳайратдан қотиб қолган муло- аҳли ҳар қанча уйдирма тўқиб
Fikr va mulohazalaringizni Одатдагидек боши тик, кўкси зимларидан бирига: чиқармасин, пушти гавҳар
@Vatanparvargazetasi_bot баланд. У ёнидан султон ёр- ҳирқанинг асл такдиридан бе-
manziliga jo‘natishingiz mumkin лиғини олиб тавоф қилди-да, – Ҳирқасини бериб юборинг, хабар қолди. Табриз қасридаги
қирмизи, яшил, зангор, бинаф- – дея олди, холос. воқеа унутилиб, сирлигича
шаранг ипаклару олтин уқалар- қолиб кетди. Аммо бир вақтлар
га бурканиб, ваҳший қушларга Навкарларнинг бири ерда давлати ошиб-тошган Муҳсин
хос совуқ хотиржамлик билан ётган ҳирқани кўтариб турк Чалабий қарзларидан бир
олтин тахтда ҳурпайиб ўтирган элчисига етиб олди-да: амаллаб қутулди-ю, еру қўтон-
шоҳга узатди. Шоҳнинг юзи ни қайтиб олишга қурби етмай,
мурдадек оқарди: элчи ҳатто – Ҳирқангизни унутдингиз. даромадидан ажради. Эронга
оёғини ўпмади! Ақлини мислсиз Олинг, марҳамат, – деди. бориб келган отию қимматбаҳо
ғазаб чулғади-ю, бироқ ўзини тошлар билан безатилган айи-
босиб, ёрлиқни қўлига олди. Муҳсин Чалабий тўхтади, лини сотиб, Қўзғунжуқдан бир
юзида табассум жилваланди. парча ер олди. Етиштирган
Муҳсин Чалабий тахтдан Сўнг эшик томон бурилди-да, ҳосилини бозорда сотиб рўзғор
узоқлашиб, атрофга боқди. шоҳ эшитар қилиб сўзлади: тебрата бошлади.
Ўтирадиган жой йўқ эди. Ўзи- Одамлар кейинчалик: «Бе-
ча табассум қиларкан, «Гап – Йўқ. Мен унутганим йўқ. чора, умрининг охиригача
бу ёқда денг! Шоҳ олдида Уни сизга қолдираман. Са- Ускудор бозорида сабзавот
эҳтиром-ла тик туришимни ройингизда буюк подшоҳнинг сотиб кун кўрди, қисмати ач-
хоҳлабдилар-да! Бу ҳақоратга элчисини ўтқазишга на гилам, чиқ, ҳаёти оғир кечди, лекин
қандай жавоб қилсам экан?» на тўшак кўрдим. Буни устига, ҳеч кимнинг олдида бўйин эг-
деб ўйлади. Бирдан хаёлидан турк ерга тўшаган нарсасини мади», деб гапириб юрдилар.
яшин тилиб ўтгандек бўлди. ҳеч замон қайтиб эгнига ил- Э, одамлар... У бор давлатини
Муҳсин Чалабий шартта эгни- майди. Наҳот, шундан бехабар юрти учун бир дақиқада қур-
даги пушти гавҳарли ҳирқани бўлсангиз? бон этганини улар қайдан ҳам
ечди-да, тахт қаршисига – ерга билсин!..
тўшади. Шоҳ Исмоил, унинг ва- Муҳсин Чалабий кечаю кун-
дуз демай от чоптирди. Уску-
дорга етганида сариқ чақаси
ҳам қолмаганди. Шунда у шоҳо-
на кийинган хизматкорларига
қараб:

20 2022-yil № 18 VATANPARVAR
6-may

# Xorij armiyalarida

GONDURAS
Markaziy Amerikada joylashgan, shimolda Karib
dengizi, janubda Tinch okeani suvlari bilan o‘ralgan QUROLLI KUCHLARI
Gonduras Respublikasi nisbatan kichik va kam sonli

(aholisi deyarli 9 million kishi) hamda iqtisodiy
jihatdan qoloq agrar mamlakatlardan biri hisoblanadi.

Mamlakat shimoli-g‘arbda Gvatemala, janubi-
g‘arbda Salvador, janub va janubi-sharqda Nikaragua

davlatlari bilan chegaradosh.

Gonduras Qurolli asosini 5 ta piyodalar brigadasi, tabiiy ofatlar va o‘rmon yong‘inlari boshqa turdagi qo‘shinlar va kuch
Kuchlarining qurilishi va harbiy politsiya brigadasi, yuzaga kelgan holatlarda respublika tuzilmalariga yordam ko‘rsatish, BMT
ularni qo‘llash asoslari 7 ta alohida batalyon aholisiga yordam ko‘rsatish uchun boshchiligidagi xalqaro missiyalarda
2001-yilda qabul (2 ta piyodalar, mo‘ljallangan. Tashkiliy jihatdan bu ishtirok etish, shuningdek, tabiiy ofatlar
qilingan “Qurolli zirhli kavaleriya, turdagi qo‘shinlar 4 ta aviatsiya bazasi, yuzaga kelgan holatlarda aholiga
Kuchlarni artilleriya, zenit, HHK maktabi, ta’minot va xizmat yordam ko‘rsatish uchun mo‘ljallangan.
tashkil qilish muhandislik, ko‘rsatish bo‘linmalariga ega. Qo‘shin HDK tarkibidan 5 ta harbiy-dengiz
to‘g‘risida”gi aloqa) tashkil tasarrufida F-5Ye “Tayger” tipidagi bazasi, 2 ta aviatsiya stansiyasi, bir
qonun va etadi. Qo‘shin 11 ta qiruvchi, A-37V “Dregonflay” necha o‘quv muassasalari hamda
2005-yilda tasarrufida FV101 tipidagi 6 ta shturmchi, 17 ta transport ikkita batalyondan iborat bo‘lgan dengiz
tasdiqlangan “Skorpion” va 15 ta o‘quv-mashq samolyotlari, piyodalari (deyarli 1000 kishi) bo‘linmasi
“Milliy mudofaa tipidagi 12 ta shuningdek, 14 ta vertolyot bor. Ammo joy olgan. Qo‘shin tasarrufida bitta
oq kitobi”da yengil tank, bu texnikalarning ham aksariyat qismi patrul kemasi, 12 ta jangovar kater,
belgilangan. FV601 “Saladin” eskirgan va almashtirish zarurati yuzaga 2 ta yordamchi kema va 2 ta samolyot
Mazkur hujjatlarga (40 ta), FV107 kelgan. Harbiy byudjetning cheklangani mavjud.
muvofiq, milliy “Simitar” (3 ta), sharoitlarida qo‘mondonlikning barcha
armiyaning asosiy FV105 “Sulton” (1 ta) sa’y-harakatlari mavjud texnikalarni Yuqorida aytib o‘tilganidek,
vazifalari mamlakat milliy modernizatsiyalash va texnik xizmat moliyaviy imkoniyatlar cheklangani
suverenitetini himoya qilish, va RBY-1 (12 ta) tipidagi zirhli sababli mamlakat rahbariyati mavjud
huquqiy tartibni saqlash organlariga jangovar mashinalar, turli kalibrdagi 28 ko‘rsatish darajasini oshirishga harbiy dengiz texnikasi parkini xorij
har tomonlama yordam berish, ta dala artilleriyasi to‘plari, 100 dan ortiq qaratilgan. davlatlarining qurolli kuchlari tarkibidan
shuningdek, xalqaro tinchlikparvarlik minomyot, 70 dan ziyod 20 mm.li zenit Gonduras chiqarilgan kemalarni xarid qilish
missiyalarida ishtirok etishdan iborat. qurilmalari bor. QQ shtabi mamlakat armiyasining hisobiga yangilash imkoniyatlarini
Respublika mudofaa siyosatining asosiy poytaxti Tegusigalpa shahrida Harbiy dengiz ko‘rib chiqmoqda.
yo‘nalishlari muntazam ravishda faoliyat joylashgan. Umuman olganda, QQ kuchlari (2,6
olib boruvchi Mudofaa va xavfsizlik milliy shaxsiy tarkibning yaxshi tayyorgarlikka ming kishi) Umuman olganda, harbiy ekspertlar
kengashi tomonidan amalga oshiriladi. egaligi bilan ajralib mamlakatga fikricha, milliy armiyaning kam
turadi. Biroq, qarashli dengiz sonligi hamda zamonaviy qurollar
Klassik ko‘rinishdagi tuzilma, ya’ni ularning akvatoriyasida va harbiy texnikaning yo‘qligiga
Quruqlikdagi qo‘shinlar (QQ), Harbiy texnik kemalar qatnovini qaramay, hozirgi vaqtda Gonduras
havo va Harbiy dengiz kuchlari (HHK nazorat qilib Qurolli Kuchlari mamlakat suvereniteti
va HDK)dan tashkil topgan ta’minoti past darajada, qo‘shin borish, dengiz va hududiy yaxlitligini ta’minlash,
mamlakat armiyasi shaxsiy ixtiyoridagi mavjud jangovar texnikaning yo‘llari orqali shuningdek, yuzaga kelishi mumkin
tarkibining umumiy soni aksariyat qismi eskirgan. kontrabanda bo‘lgan hukumatga qarshi ommaviy
18 ming kishidan iborat. va narkotik chiqishlarning oldini olish va
Harbiy tayyorgarlikka ega Harbiy havo kuchlari (2,2 ming moddalar konstitutsiyaviy tartib o‘rnatishda ichki
bo‘lgan safarbarlik kishi) havo razvedkasini olib borish, tashilishiga xavfsizlik kuchlarini qo‘llab-quvvatlash
rezervi deyarli mamlakatning havo bo‘shliqlarini qarshi kurashish, va har tomonlama yordam ko‘rsatishga
60 ming kishini nazorat qilish, qo‘shin va yuklarni qodir, deb hisoblanadi.
tashkil etadi. tashish, desant tushirish, boshqa
Qurolli turdagi qo‘shinlarni aviatsion qo‘llab-
Kuchlarning quvvatlash, qidiruv va qutqaruv
operativ ishlari, BMT boshchiligidagi xalqaro
boshqaruvi missiyalarda ishtirok etish, shuningdek,
Birlashgan
shtab
zimmasiga
yuklangan. Mazkur organ
tarkibiga QQ turlarining qo‘mondonlar
va shtab boshliqlari harbiy kengashi
kiritilgan.

Mamlakat armiyasining eng ko‘p
sonli (13,2 ming kishi) turi hisoblanuvchi
Quruqlikdagi qo‘shinlar harbiy,
antiterroristik va jinoyatchilikka qarshi
kurash operatsiyalarida ishtirok etishdan
tashqari, tabiiy ofatlar yuzaga kelgan
holatlarda aholiga har tomonlama
yordam ko‘rsatish hamda mamlakatda
ichki barqarorlikni saqlash uchun
mo‘ljallangan. Tuzilmaviy jihatdan QQ

P. SAYDIVALIYEV tayyorladi.

VATANPARVAR № 18 2022-yil 21
6-may
# Regbi
ÐÓ¥,
ʤÒÀÐÈÍÊÈ

Мудофаа вазирлиги Олий спорт натижаларини ривожлантириш
марказида 9 май - Хотира ва қадрлаш кунига бағишлаб спорт-

нинг РЕГБИ-7 тури бўйича Мудофаа вазирлиги чемпионати
ўтказилди. Унда Мудофаа вазирлиги округлари ҳамда Қуролли
Кучлар академияси жамоалари бир неча кун давомида қизғин

кураш олиб борди.

Таъкидлаш лозимки, сўнг- Мазкур мусобақа дўстона латларини
ги йилларда юртимизда маз- рақобат ва кўтаринки руҳда
кур спорт турига бўлган кечди. Жамоалар ғалаба намо-
қизиқиш ва эътибор ортиб учун майдонда борини бериб йиш этиб,
бормоқда. Ўзбекистон Рес- ҳаракат қилишди. Регбичи-
публикаси Президентининг лар жисмоний куч, ақлий ДЎСТОНА РАªОБАТйиғилган-
«Ўзбекистон Республикасида қобилият ва иродавий ҳис- ларга то-
регби спорт турини ривож-
лантириш чора-тадбирлари мошабоп
тўғрисида»ги қарори эса жа-
раённи янада жадаллашти- ўйин тақдим эта олди. – Чемпионат ғолиби бў- ги жамоаси биринчи ўринни
риб юборди. Регбини янада
оммалаштириш, ушбу спорт лиш учун фақат кучли бў- қўлга киритиб, чемпионат
тури билан шуғулланиш учун
қулай шарт-шароитлар ва лишнинг ўзи кифоя қилмай- кубогини бошлари узра ба-
инфратузилма яратишга қа-
ратилган комплекс чора-тад- ди, – дейди курсант Илҳом ланд кўтарди. Иккинчи ва
бирлар аллақачон ўзининг
натижаларини бера бошла- Акрамов. – Регби жамоавий учинчи ўринлар эса Шарқий
ди. Жорий йил Францияда
ҳарбийлар ўртасида ўткази- ўйин, унда ҳар бир спортчи- ва Марказий ҳарбий округ-
ладиган жаҳон чемпионатида
энг кучли жамоалар сафида нинг ўз ўрни бор. Жипслик- лар жамоаларига насиб
вакилларимизнинг ҳам ишти-
рок этиши кутилаётгани фик- да ва тезкорликда ҳаракат этди.
римизнинг далилидир.
қилган жамоа, албатта, Ғолиб ва совриндорларга

ғолиблар сафидан ўрин диплом, кубок ва эсдалик

олади. Ушбу спорт тури ҳар- совғалар мудофаа вазири

бий хизматчилар учун жуда ўринбосари полковник Қо-

муҳим. Регби кишиларда дир Турсунов ҳамда давлат

тезлик, мардлик ва жасорат ва жамоат ташкилотлари

каби туйғуларни мужассам вакиллари томонидан танта-

этади. нали равишда топширилди.

Қизғин, муросасиз ва

кескин курашларга бой Шерзод ЭГАМБЕРДИЕВ,
бўлган беллашув якунига «Vatanparvar»
кўра, Тошкент ҳарбий окру-

²АРБИЙ# Milliy kurash

ПОЛВОНЛАРНукус гарнизонидаги ҳарбий округ спорт мажмуасида

БА²СИШимоли-ғарбий ҳарбий округ қўшинлари ҳарбий хизматчилари

Í ўртасида спортнинг миллий кураш тури бўйича
мусобақа бўлиб ўтди.
Беллашувда 10 та жамоанинг 280 нафарга яқин аъзоси 7 вазн
тоифасида ғолиблик учун баҳслашди.

Муросасиз баҳсларга бой ўтган беллашув катта спортга кириб
келаётган ёш ва умидли спортчилар, юксак натижаларга эришиб
келаётган паҳлавонларга ўзаро тажриба алмашиш, ўз кучи ва им-
кониятларини яна бир бор синовдан ўтказиш ҳамда кўникмаларини
мустаҳкамлашга имкон яратди.

Чемпионатда ғолиб бўлган жамоалар ҳамда яккалик баҳслари
совриндорлари ҳарбий округ қўмондонлигининг кубоги, диплом,
медаллар ҳамда қимматбаҳо совғалар билан тақдирланди.

Фахрли биринчи ўринларни қўлга киритган ҳарбий хизматчилар
мусобақанинг кейинги босқичига йўлланмага эга бўлиб, шу йилнинг
июль ойида ўтказиладиган Мудофаа вазирлиги қўшинлари миқёсидаги
чемпионатда ҳарбий округ шарафини ҳимоя қилишади.

Шимоли-ғарбий ҳарбий округ матбуот хизмати

22 2022-yil № 18 VATANPARVAR
6-may

# Mudofaaga ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkilotlarida
REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA R
Xizmatlar litsenziyalanganRamazon hayiti O‘zbekiston Respublikasi mudofaasiga ko‘maklashuvchi
Xizmatlar litsenziyalanganmuborak!“Vatanparvar” tashkiloti Xorazm viloyati kengashi tasarrufidagi
Urganch shahri avtomobil sport-texnika maktabi unitar korxonasi
O‘zbekiston Respublikasi mudofaasiga jamoasi barcha vatandoshlarimizni muborak Ramazon hayiti bilan
ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkiloti Xorazm
samimiy tabriklaydi.
viloyati kengashi jamoasi
muborak Ramazon hayiti bilan Vatanimiz osoyishtaligi Urganch shahrida istiqomat qilayotgan yoshlarni va barcha xohlovchilarni
yo‘lida tun-u kun hushyor turib, sharafli va mas’uliyatli tashkilotda faoliyat yuritayotgan haydovchilikning “A”, “B”, “BC”,”BE”, “CE”,
xizmat burchini mardonavor ado etayotgan harbiy ”D” toifalariga hamda radiotelefonchilar, kompyuter savodxonligi kabi o‘quv
xizmatchilarni, ularning oila a’zolari va yaqinlarini,
yosh avlodni vatanparvarlik ruhida tarbiyalashda o‘z kurslariga o‘qishga taklif qiladi.
hissasini qo‘shayotgan mudofaaga ko‘maklashuvchi
“Vatanparvar” tashkiloti xodimlarini hamda butun Bundan tashqari, “Motosport”, “Parashyut” va “Havo miltig‘idan o‘q otish”
kabi seksiyalardagi mashg‘ulotlarga ham qatnashishingiz mumkin.
mamlakatimiz ahlini samimiy muborakbod etadi. Agar siz o‘qish yoki sportning texnik va amaliy turlari bilan
Barchangizga tinchlik-omonlik, baxt-u saodat,
shug‘ullanmoqchi bo‘lib “Vatanparvar” tashkilotiga murojaat
xonadonlaringizga, el-yurtimizga fayz-u baraka tilaymiz! qilsangiz, tanlovda adashmagan bo‘lasiz! Chunki bu yerda

mashg‘ulotlar qiziqarli va yuqori saviyada tashkil etilib, ko‘p yillik
tajribaga ega mutaxassislar tomonidan olib borilishi kafolatlanadi.

Urganch shahri, Yoshlik ko‘chasi, 27-uy.
93-922 51 47; 93-759 69 04.

O‘zbekiston Respublikasi mudofaasiga ko‘maklashuvchi КТБ «АВТОСОЗЛАШ»
“Vatanparvar” tashkiloti Farg‘ona viloyati kengashi tasarrufidagi
Óñòàíîâêà ãàçîáàëëîííîãî îáîðóäîâàíèÿ ïðîïàí
Rishton tumani o‘quv sport-texnika klubi jamoasi Siz, aziz è ìåòàí â ñîîòâåòñòâèè ñî ñòàíäàðòàìè
yurtdoshlarimizni muborak Ramazon hayiti bilan qutlaydi. Vatan O’Z DST 35.110 è O’Z DST 35.67 è åâðîïåéñêèì
ravnaqi, xalqimiz farovonligi yo‘lidagi samarali ishlaringizda ulkan ñòàíäàðòîì ÅÝÊ ÎÎÍ 110 íà âñå âèäû àâòîìîáèëåé.

zafarlar yor bo‘lsin! ЭКОНОМИЯ ТОПЛИВА В 3 РАЗА

Fursatdan foydalanib, haydovchilik kasbini Nexia-3, Damas, Labo, Lacetti, Isuzu,
egallamoqchi bo‘lgan barcha xohlovchilarni “B”, “BC”, Ãàçåëü è äðóãèå àâòîìîáèëè
“CE” hamda “D” toifali haydovchilik kurslariga o‘qishga,
shuningdek, sportning texnik va amaliy turlari: “Havo ФОРМА ОПЛАТЫ ЛЮБАЯ!
miltig‘idan o‘q otish”, “Yozgi biatlon”, “Karting” hamda
“Duatlon” kabi seksiya va to‘garaklarda shug‘ullanishga УСТАНОВКА В КРЕДИТ

taklif etamiz. ×ÒÎ ÍÅÎÁÕÎÄÈÌÎ:

Mashg‘ulotlar malakali mutaxassislar tomonidan olib borilishi Ïàñïîðò (óäîñòîâåðåíèå)
kafolatlanadi. Nazariy va amaliy mashg‘ulotlar bilan shug‘ullanish uchun Ïðîïèñêà (ã.Òàøêåíò)
barcha imkoniyatlar yaratilgan. ÈÍÍ (êîïèÿ)
Ñïðàâêà c ìåñòà ðàáîòû
Agar siz mehnat bozorida talab yuqori bo‘lgan biror
bir kasbni egallamoqchi bo‘lsangiz, hech ikkilanmasdan, Ãàçîâûå áàëëîíû è îáîðóäîâàíèå ñåðòèôèöèðîâàíû.
“Vatanparvar” tashkilotiga murojaat qiling! Ãàðàíòèéíîå îáñëóæèâàíèå â òå÷åíèå 6 ìåñÿöåâ.

Ïðîâîäèòñÿ îáó÷åíèå âîäèòåëåé äëÿ ðàáîòû íà ãàçå.

Ãîðîä Òàøêåíò, Ìèðàáàäñêèé ðàéîí, óëèöà Ýñêè Ñàðàêóëü
(Áåõòåðîâà), äîì 103.

Rishton tumani “Dorul omon” MFY, 98-308 36 08; 98-303 36 08; 71-291 36 08; 93-110 70 70.
Mustaqillikning 15 yilligi ko‘chasi, 13-uy.
[email protected]
91-663 06 30; 90-531 21 46.
Òîâàðû ñåðòèôèöèðîâàííûå, óñëóãè ëèöåíçèðîâàííûå

VATANPARVAR № 18 2022-yil 23
6-may

BOLAJON

YO‘LDA QAYSARLIK

(hikoya) OQIBATI

Avvallari Toshkent bilan Urgut orasidagi Nozir dadamning qo‘lini siqdi, hujjatni – Shahnoza-a-a,
yo‘l quvonchga to‘la edi. Biz tog‘lar orasidagi ochib ham qaramadi: – tashqaridan
qishloqqa buvimni ko‘rgani borar edik. dugonasi
– Bardam bo‘ling, bandalik... tezlikka Lazizaning tovushi
Bugun Toshkentga qaytyapmiz. Hamma e’tiborsiz bo‘lmang-a, yoningizda bolalar keldi. – O‘ynagani
jim. Hatto kichkintoy ukamning ham sasi bor. chiqasanmi?
chiqmayapti. Oyimning quchog‘ida jimgina
noma’lum tomonga termilib so‘rg‘ichini Bu gaplardan dadam uyqudan – Ha, mayli,
so‘ryapti. Mening ko‘zlarim esa dadamda. uyg‘ongandek hushyor tortdilar. – dedi Shahnoza
Uch kundan beri ovozlarini eshitmadim. derazani ochib,
Avvalgi quvnoqliklaridan asar ham yo‘q. – Buni sezmabman ham... Rahmat! ko‘cha hovlisida turgan
Ko‘zlari kirtaygan, yuzlari qorayib ketibdi... Dadam nozirga qayta-qayta rahmat dugonasiga. – Hozir
aytib, mashinaga o‘tirdilar. Hammamizga onamdan so‘rab, chiqaman.
Katta yo‘lda mashinamizni DAN bir-bir qarab, xavotir olmang, degandek,
xodimi to‘xtatdi. Dadam hujjatlarini olib, shuncha kunning badaliga ilk marta – Mayli, kutaman! – qo‘l siltadi Laziza.
mashinadan tushdilar. Men ortilaridan jilmaydilar. Ularning jilmayganlarini ko‘rib, – Oyijo-on, o‘ynagani chiqsam maylimi? – Sanobar
ergashdim. Bo‘ylari baland, gavdali nozir sevinib ketdim. opadan yalinib so‘radi Shahnoza.
qo‘lida hujjatlar bilan mashina ichiga boqdi. – Qizim, birozdan keyin chiqsang yaxshi bo‘lardi.
Ko‘k to‘n, sariq belbog‘ va qalpoqqa ko‘zi Og‘abek SOBIROV, Ertalab bo‘lgani uchun havo juda sovuq.
tushib, so‘radi: 248-umumta’lim maktabi o‘quvchisi – Dugonam kutyapti, chiqmasam xafa bo‘ladi, –
qaysarlik qildi Shahnoza.
– Ta’ziyadan qaytyapsizmi? – Xo‘p, mayli, – qizining ko‘ngliga qaradi Sanobar
– Ha. opa. – Faqat issiq kiyinib ol, tushunarlimi?
– Kimingiz o‘tdi? – Xo‘p bo‘ladi, oyijon!
– Onam... – dadamning ovozlari titrab Shahnoza quvonib pala-partish kiyinishga tushdi.
chiqdi. Onasining gapiga ko‘pam e’tibor bermadi, tashqariga
shoshildi. Uy ishlari bilan band Sanobar opa qizining
LA B I R IN T qanday kiyinganiga e’tibor qila olmadi.
Ikki dugona rosa quvlashmachoq o‘ynashdi.
RANGLAR JILOSIDA Yugurishdi-yelishdi, orada artezandagi muzdek suvdan
ichib ham olishdi. Ikkisining ham qo‘l-oyog‘i sovqotgandan
keyingina uylariga yugurishdi.
Ayniqsa, Shahnoza egniga ham, oyog‘iga ham
dugonasiga qaraganda yupqa kiyingani uchun ko‘proq
sovqotdi. Kechga tomon ikkala yuzi qizarib, yo‘tala
boshladi va tana harorati ko‘tarilib ketdi. Onasi yupqa
kiyingani uchun tanbeh berish asnosida, unga darhol
dori-darmon qildi. Ammo Shahnozaning o‘pka havo
yo‘li qattiq shamollagani
sabab, kasallik ortga
chekinmadi. Qaysar
qiz buning sababi
nafaqat yupqa
kiyingani, balki
muzdek suv
ichgani ham
sog‘lig‘iga ta’sir
qilganini sezib
turardi.
Oradan
bir kun o‘tib,
shifokorlarning
maslahati bilan ota-
onasi uni davolashga
yotqizishdi. U juda ko‘p dorilar ichdi, ukollar oldi. Obdan
tibbiy muolajalar olgan Shahnoza onasining aytganini
qilmay yupqa kiyinganiga, muzdek suv ichganiga
pushaymon yedi. Ikkinchi bor bu xatoni qilmaslikka o‘ziga
so‘z berdi.

Sheikxa ABDUJABBOROVA,
Toshkent shahri Mirzo Ulug‘bek tumani,
241-umumta’lim maktabining 4-sinf o‘quvchisi

24 2022-yil № 18 VATANPARVAR
6-may
BIR CHIMDIM
# Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya
Meni tanqid qilishganida
VAMATONAT QAHRAMONLIKDAN o‘zimni himoya qilishim
mumkin, lekin maqtovga
hikoya qiluvchi yangi ma’lumotlar qarshi ojizman.

Zigmund FREYD

RIVOYAT

OLIYJANOBLIK

Poytaxtimizdagi “Shon-sharaf” davlat muzeyi ham bundan mustasno bo‘lmadi. Saxiy bir podshoh bor edi.
“G‘alaba bog‘i” tarixi o‘zbekistonliklarning yangi- Onlayn videoaloqa tarzida Saxiyligidan xalqi uni hurmat qilar
yodgorlik majmuasi yangi qahramonliklari haqida tashkillashtirilgan tadbirda edi. Uning bir quli bor bo‘lib, xizmat
zahmatkash xalqimizning qimmatli ma’lumotlar bilan boyib dunyoning ko‘plab davlatlari darajasi bo‘yicha bakovul edi.
fashizm ustidan borayotganligi diqqatga sazovor. tarixchilari ishtirok etdi. O‘z Kunlardan bir kuni bazmda falokat
qozonilgan g‘alabaga dasturlari bilan chiqish qilgan har bosib, issiq oshni podshohning
qo‘shgan buyuk hissasi, O‘zbekiston Respublikasi Oliy bir mutaxassis o‘zbek xalqining boshiga to‘kib yubordi. A’yonlar:
qahramonligidan hikoya Majlisi Senatining Mudofaa va matonati, jasorati va qahramonligini
qiluvchi maskandir. Har xavfsizlik masalalari qo‘mitasi aks ettiruvchi yangi ma’lumotlar – Podshoh endi uni o‘ldiradi.
bir vatandoshimizda “G‘alaba bog‘i” yodgorlik majmuasi bilan o‘rtoqlashdilar. Gunohiga loyiq jazo shudir! –
g‘urur, sharaf va hamda O‘zbekiston Respublikasi deyishdi.
faxrlanish hissini Fanlar akademiyasi hamkorligida Qoraqalpog‘istonlik Ortiqgul
uyg‘otuvchi majmua tashkil etilgan bu yilgi “Ikkinchi ona Matniyazova hamda uning Shoh esa qulning xafaligini ko‘rib,
Xotira va qadrlash kuni – jahon urushida erishilgan oila a’zolari ham xalqaro kechirdi ham ozod qilib yubordi.
umumxalq bayramining g‘alabaga o‘zbekistonliklarning konferensiyaning mehmonlari Vazir hayratini yashirmay:
timsoli sifatida hamisha qo‘shgan hissasi” mavzusidagi bo‘lishdi. Negaki, Ortiqgul ayaning
odamlar bilan gavjum. xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya amakisi, shu paytgacha daraksiz – Ey saxiylikda beg‘araz shoh,
bo‘lgan Arslonbek Qobulbekov unga tig‘dan boshqa narsa loyiq emas
Har yili 9-may arafasida “G‘alaba taqdiriga aniqlik kiritildi. 2021-yil edi-ku? Nega bunday yo‘l tutdingiz?
bog‘i” va “Shon-sharaf” davlat rossiyalik qidiruv guruhi Smolensk – dedi. Shoh esa lutf bilan:
muzeyi xodimlari tashabbusi bilan viloyati hududida qazish ishlarini
bu yerda turli tadbirlar, jumladan, olib borib, o‘zbek jangchisiga – Xijolatlikning o‘zi uni o‘ldirib
xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyalar tegishli “Jangovar xizmatlari uchun” bo‘ldi. Hech kim o‘lgan o‘likni
o‘tkazish an’anaga aylanib medali, snayperlik ko‘krak nishoni boshqatdan o‘ldirmagan, boshiga esa
bormoqda. O‘tkazib kelinayotgan va ustarani topishdi. Jangchiga jazo tig‘in tortmagan. Xalq ichida
har bir tadbir yoki xalqaro ilmiy- tegishli bu qimmatli ashyolar tadbir kim eng gunohkor bo‘lsa, o‘sha afv
amaliy konferensiya davomida davomida Matniyazovlar oilasiga va inoyatga eng ko‘p sazovordir, –
tantanali ravishda topshirildi. dedi.

A. RO‘ZIBOYEV @Vatanparvargazetasi_bot
“Vatanparvar” birlashgan tahririyati
bilan bog‘lanish uchun telegram bot

SHU SONNING
ELEKTRON SHAKLI

MUASSIS Tahririyat kengashi: Bosh muharrir: Navbatchi: katta leytenant Bobur Elmurodov Gazeta juma kuni chiqadi.
polkovnik Hamdam Qarshiyev mayor Ahror Ochilov Sahifalovchi: Begali Eshonqulov Gazeta 1992-yilning 24-iyunidan chiqa
polkovnik Otabek Yuldashev Musahhih: Sayyora Meliqo‘ziyeva boshlagan.
polkovnik Alisher Boboxonov ISSN 2010-5541
Maqsud Abilov Gazeta O‘zbekiston Matbuot Buyurtma: Ã-0505 Nashr ko‘rsatkichi: 114.
va axborot agentligida 2008-yil Hajmi: 6 bosma taboq Bahosi: kelishilgan narxda.
O‘ZBEKISTON Tahririyatga kelgan qo‘lyozmalar 6-iyunda 0535 raqami bilan Bichimi: A3
RESPUBLIKASI taqriz qilinmaydi va mualliflarga ro‘yxatga olingan. Adadi: 31 041 nusxa “Sharq” nashriyot-matbaa aksiyadorlik
qaytarilmaydi. Bosishga topshirish vaqti: 14:00 kompaniyasida chop etildi.
MUDOFAA Mudofaa vazirligi Axborot va ommaviy Telefonlar: Topshirildi: 14:30 Bosmaxona manzili: Toshkent shahri,
VAZIRLIGI kommunikatsiyalar departamenti kotibiyat: 71 260-36-50 Buyuk Turon ko‘chasi, 41-uy.
– “Vatanparvar” birlashgan buxgalteriya: 71 260-35-20 Gazetaning yetkazib berilishi uchun obunani
www.mudofaa.uz tahririyatining kompyuter markazida yuridik bo‘lim: 71 260-29-41 rasmiylashtirgan tashkilot javobgar. 123456
sahifalandi. faks: 71 260-32-29 Mualliflar fikri tahririyat nuqtayi nazaridan
farqlanishi mumkin. Manzilimiz:
100164, Toshkent, Universitet ko‘chasi, 1-uy.

t.me/mv_vatanparvar_uz www.mv–vatanparvar.uz facebook.com/UzArmiya instagram.com/uzbekistanarmy www.youtube.com/c/UzArmiya
t.me/mudofaa_press