Vatanparvar 45-son 2021

«YANGI O‘ZBEKISTONDA ERKIN VA FAROVON YASHAYLIK!»

VATAN – MUQADDAS, UNI HIMOYA QILISH SHARAFLI BURCHDIR!

www.mv–vatanparvar.uz @ [email protected] Gazeta 1992-yilning 24-iyunidan chiqa boshlagan

VATANPARVAR Saytimizga o‘tish
uchun QR-kodini
skaner qiling.
2021-yil 12-noyabr, № 45 (2952)

“KESKIN O‘ZGARJIASHSULARRLIAGKAKDAEATNMOGTGBEALUNALGNMUIDGAIY‘KKO”BT‘UQABXT

SHASADHROIBQFIAOYKTLOIRLARShTuoUn‘SysdhahTaluauTiynkbgubdd‘kzieaasaemhytlmiagosbsiahrxaknlilafenaoatrntkakubiosbazoarnarylnagklogurdit,aayabnrayoilbrnqgkeMagainrd,nuaaaihjnynoadg.tmid, samenna..gd. aY,USUF

Mudofaa vazirligi tizimiga oid so‘nggi yangiliklar bilan t.me/mv_vatanparvar_uz facebook.com/UzArmiya instagram.com/uzbekistanarmy www.youtube.com/c/UzArmiya
quyidagi manzillar orqali tanishing: t.me/mudofaa_press

2 VATANPARVAR 2021-yil 12-noyabr № 45

SOG‘LIQNI SAQLASH TIZIMIDAGI ISHLAR TANQIDIY TAHLIL QILINDI

Prezident Shavkat Mirziyoyev raisligida 9-noyabr kuni xarajatlardan 3 barobar ko‘pdir. Ma’lumki, yurak-qon tomir
yurak-qon tomir kasalliklarining oldini olish va ularni Prezidentimiz oilaviy shifokorlar va kasalliklarining asosiy sabablaridan biri –
davolash tizimini takomillashtirish chora-tadbirlari noto‘g‘ri turmush tarzi. To‘g‘ri ovqatlanib,
yuzasidan videoselektor yig‘ilishi o‘tkazildi. hamshiralarni yurak kasalliklarini erta ko‘proq piyoda yuradigan odamlarda
aniqlash hamda davolash bo‘yicha bunday xastalik kam uchrashi xalqaro ilmiy
O‘zbekistonning yangi taraqqiyot Yig‘ilishda sohadagi vazifalar kardiologiya qo‘shimcha o‘qitish muhimligini ta’kidladi. tashkilotlar tomonidan isbotlangan.
strategiyasida bosh mezon etib belgilangan yo‘nalishi misolida ko‘rib chiqildi.
“Inson qadri uchun” degan tamoyil har bir Kelgusi yil 1-iyulga qadar tuman, Davlatimiz rahbari buning foydasini
fuqaro uchun munosib turmush sharoiti Tahlillarga ko‘ra, 30–70 yoshdagi aholi viloyat va respublika darajasida yanada keng targ‘ib etish, to‘g‘ri ovqatlanish
va zamonaviy infratuzilma tashkil etishni o‘rtasida o‘lim holatlarining 53 foizi yurak-qon davolanadigan kasalliklar ro‘yxati tuzilib, va jismoniy mashg‘ulotlarni odamlarning
nazarda tutadi. Shulardan biri malakali tomir kasalliklariga to‘g‘ri kelmoqda. So‘nggi shu asosda rejali davolash yo‘lga odatiy hayot tarziga aylantirish muhimligini
tibbiy xizmatdan bahramand bo‘lishdir. besh yilda bunday kasalliklar 20 foizga, qo‘yilishi belgilandi. Buning uchun tuman ta’kidladi.
jumladan, yoshlar orasida ham ko‘paygan. shifoxonalari 4 turdagi kardiologiya
Bu sohadagi rejalar haqida Shavkat Umuman, 4 millionga yaqin aholi orasida uskunalari bilan ta’minlanadi. Natijada Shu maqsadda “Sog‘lom turmush tarzi”
Mirziyoyev saylovoldi uchrashuvlarida yurak-qon tomir kasalliklari aniqlangan bo‘lib, ko‘rsatiladigan xizmatlar turi 5 tadan platformasi tashkil etilgan edi. Bugungi
aytgan edi va ularning ijrosiga kirishildi. umumiy aholining 12 foizini tashkil etadi. 15 taga oshadi. kunda undan foydalanuvchilar 600 ming
Ushbu yig‘ilish ham tibbiyotning birlamchi nafarga yetdi, ularga 18 milliard so‘m to‘lab
bo‘g‘inini rivojlantirish, eng ko‘p tarqalgan Shu bois yurak-qon tomir kasalliklarining Respublika ixtisoslashtirilgan berildi. Moliya vazirligiga kelgusi yilda
va o‘limga sabab bo‘layotgan kasalliklarni oldini olish, erta aniqlash va samarali kardiologiya ilmiy-amaliy tibbiyot bu tizimdan foydalanuvchilar ko‘lamini
erta aniqlash, maqsadli skrining tadbirlari davolash bo‘yicha yangi tizim joriy qilinishi markazining viloyat filiallarida esa xizmatlar kengaytirish uchun 60 milliard so‘m ajratish
o‘tkazish masalalariga qaratildi. belgilandi. Unga ko‘ra, kelgusi yildan 15 tadan 35 tagacha yetkaziladi. Xususan, bo‘yicha ko‘rsatma berildi.
40 yoshdan oshgan barcha aholi oilaviy Xorazm viloyati filiali qo‘shimcha jihozlanib,
Vazirlar Mahkamasi va Sog‘liqni saqlash poliklinika va tibbiy brigadalar orqali yiliga barcha jarrohlik amaliyotlarini o‘tkazish Videoselektor yig‘ilishida hudud
vazirligining bu sohadagi kamchiliklari kamida bir marta manzilli skriningdan imkoniyati yaratilmoqda. rahbarlari to‘planganidan foydalanib,
tanqidiy ko‘rsatib o‘tildi. o‘tkaziladi, tuman laboratoriyalari avval berilgan topshiriqlar ijrosiga ham
koagulometr va zarur reaktivlar bilan Davlatimiz rahbari bu tajribani to‘xtalib o‘tildi.
– Xalqimizning sog‘lig‘i hech narsa ta’minlanadi, yurak-qon tomir kasalligi bosqichma-bosqich boshqa viloyatlar
bilan o‘lchanmaydigan eng bebaho aniqlangan aholining yagona elektron va Qoraqalpog‘iston Respublikasidagi Yosh avlod bilan manzilli ishlash uchun
boyligimizdir, – dedi Prezident. – reyestri yuritiladi, ehtiyojmand aholiga shifoxonalarda ham yo‘lga qo‘yish, har bir mahallada viloyat hokimining
Shu bois tibbiyotni xalqimizni rozi dorilar bepul tarqatiladi. ixtisoslashtirilgan kardiologiya xizmatlarini yordamchisi – yoshlar yetakchisi lavozimi
qiladigan tizimga aylantirish bo‘yicha hududlargacha tushirish zarurligini ta’kidladi. joriy etilishi belgilandi. Ular yigit-qizlar
katta marralarni belgilab oldik. Buning Bu maqsadlar uchun kelgusi yilda har muammolarini hal etish, kasb o‘rganishi va
uchun birlamchi bo‘g‘inga ajratiladigan bir tumanga 350 million so‘mdan, jami Yig‘ilishda Respublika ixtisoslashtirilgan bandligiga ko‘maklashish, bo‘sh vaqtlarini
mablag‘larni 2 barobar oshirib, aholi 70 milliard so‘m ajratilishi mo‘ljallangan. kardiologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi mazmunli tashkil etish bilan shug‘ullanadi.
o‘rtasida keng tarqalgan kasalliklarni Umuman, birlamchi bo‘g‘inga dori va faoliyati ham tanqidiy ko‘rib chiqildi. U yerda
kamaytirish bo‘yicha alohida dastur tibbiy buyumlar uchun 580 milliard so‘m preventiv kardiologiya, nur yordamida “Yashil makon” umummilliy loyihasining
qabul qilamiz. yo‘naltirilishi ko‘zda tutilmoqda. Bu joriy yilgi diagnostika kabi yo‘nalishlarda yangi bajarilishi ko‘rib chiqildi. Hokimlar va
laboratoriyalar tashkil etish, xorijdagi mutasaddi tashkilotlar rahbarlari daraxt va
yetakchi klinikalarda shifokorlar malakasini ko‘chat ekish ishlarining borishi to‘g‘risida
oshirish bo‘yicha topshiriqlar berildi. axborot berdi.
Ushbu markazni transformatsiya qilib, ko‘p
tarmoqli shaklga o‘tkazish vazifasi qo‘yildi. O‘zA

O‘ZBEKISTON KASABA UYUSHMALARI XODIMLARI VA FAOLLARIGA

Qadrli vatandoshlar! dan ortiq urush va mehnat fronti faxriylari opa-singillarimizning muammolarini borishi shart. Shundagina jamiyatimizda
Hurmatli kasaba uyushmalari xodimlari sanatoriylarda sog‘lomlashtirilgani, ijobiy hal etishda kasaba uyushmalari mehnat qonunchiligi buzilishi holatlarining
va faollari! 1,5 million nafardan ortiq bolalarning davlatimizga mustahkam tayanch bo‘lib oldi olinadi, hayotimizda ijtimoiy adolat
Avvalo, siz azizlarni, sizlar orqali kasaba oromgohlarda dam olishlari tashkil etilgani maydonga chiqqanini minnatdorlik bilan yanada mustahkam qaror topadi.
uyushmalarining millionlab a’zolarini ham bu boradagi ishlar ko‘lamining e’tirof etish joiz.
mamlakatimizda ilk bor nishonlanayotgan kengligidan dalolat beradi. Aziz va muhtaram vatandoshlar!
bayram – O‘zbekiston kasaba uyushmalari Bu haqda gapirganda, o‘tgan yili Jonajon Vatanimiz o‘z taraqqiyotining
kuni bilan chin qalbimdan tabriklab, Bundan tashqari, 788 mingdan ziyod Kasaba uyushmalari federatsiyasi hal qiluvchi bosqichiga kirayotgan, inson
barchangizga o‘zimning yuksak hurmatim xodimlar va ularning oila a’zolari, 14 mingga huzurida tashkil etilgan 1211 “ishonch qadri, huquq va manfaatlarini ta’minlash
va ezgu tilaklarimni bildirishdan g‘oyat yaqin keksa avlod vakillari va 15 mingdan telefoni”ga kelib tushgan xotin-qizlarning barcha sohalarda biz uchun bosh
mamnunman. ortiq ehtiyojmand oilalar a’zolarining 100 mingga yaqin murojaatlarida bildirilgan maqsadga aylanayotgan hozirgi paytda
Bugungi kunda yurtimizda kasaba respublikamizdagi diqqatga sazovor masalalarning hal etilgani alohida tahsinga hayotning o‘zi butun xalqimiz kabi kasaba
uyushmalari tizimida 33 mingdan ortiq qadamjolarga sayohatlari tashkil qilindi. loyiq. uyushmalari oldiga ham ulkan vazifalarni
boshlang‘ich tashkilotlar samarali faoliyat qo‘ymoqda.
ko‘rsatmoqda hamda 6 500 dan ziyod Xodimlar mehnatini muhofaza Hurmatli do‘stlar! O‘zining katta va boy tajriba maktabi,
xodim va 300 mingga yaqin faollar qilish maqsadida kasaba uyushmalari Ma’lumki, biz o‘z oldimizga Yangi shonli an’analariga ega bo‘lgan
fidokorona mehnat qilib kelmoqda. tomonidan 16 mingga yaqin korxona va O‘zbekistonni barpo etishdek buyuk mamlakatimiz kasaba uyushmalari ularni
Ayni paytda kasaba uyushmalari o‘z tashkilotlar faoliyati o‘rganilib, aniqlangan vazifani strategik maqsad qilib qo‘ydik. Shu samarali hal etib, Yangi O‘zbekistonda
safida 5,5 million nafardan ziyod a’zolarni 61 mingdan ziyod kamchiliklar bartaraf ma’noda, “Inson qadri uchun” g‘oyasini yangicha mehnat munosabatlari
birlashtirib, ularning mehnatga oid huquq etilishi ta’minlandi. umummilliy harakatga, yurtimizni keng shakllanishi va ravnaq topishiga munosib
va manfaatlarini ta’minlashda yaqindan imkoniyatlar va amaliy ishlar mamlakatiga hissa qo‘shadi, deb ishonaman.
yordam berib kelmoqda. Ushbu ustuvor Soha xodimlarining sa’y-harakatlari aylantirishda davlat va jamoat tashkilotlari Biz bu yo‘lda ularni har tomonlama
vazifani samarali ta’minlash maqsadida natijasida 14 mingga yaqin xodimlarning bilan bir qatorda, hech shubhasiz, kasaba qo‘llab-quvvatlash, kasaba
so‘nggi 5 yilda kasaba uyushmalari tizimida buzilgan mehnat huquqlari tiklanib, ular uyushmalari ham muhim o‘rin tutadi. uyushmalarining fuqarolik jamiyatining
keng ko‘lamli chora-tadbirlar amalga foydasiga 3,6 milliard so‘mdan ortiq Biz bundan buyon ham bandlikni eng faol institutlaridan biriga aylanishi
oshirildi, mehnat jamoalarida xodimlarni mablag‘ undirib berildi. ta’minlash va aholini ijtimoiy muhofaza uchun ko‘maklashish bo‘yicha bundan
ijtimoiy-iqtisodiy qo‘llab-quvvatlash ishlari qilish sohalarida ijtimoiy sheriklik buyon ham bor imkoniyatlarimizni safarbar
yangi bosqichga ko‘tarildi. Keyingi yillarda sohada xalqaro imkoniyatlarini yanada kengaytirish, etamiz.
Korxona va tashkilotlarda yil davomida hamkorlik aloqalari mustahkamlanib ta’sirchan jamoatchilik nazoratini Sizlarni bugungi qutlug‘ ayyom –
1 nafar ishchi va xizmatchilarni ijtimoiy bormoqda. Xususan, O‘zbekiston kasaba o‘rnatishga oid tashabbuslaringizni qo‘llab- O‘zbekiston kasaba uyushmalari kuni
qo‘llab-quvvatlash sohasiga sarflanadigan uyushmalari federatsiyasi Kasaba quvvatlaymiz. bilan yana bir bor samimiy tabriklab,
o‘rtacha mablag‘ miqdori 5 marotaba uyushmalari umumkonfederatsiyasiga Shu bilan birga, korxona va barchangizga sihat-salomatlik, mas’uliyatli
oshirildi. a’zolikka qabul qilindi, Markaziy Osiyo tashkilotlarda xodimlarning kasbiy, va oliyjanob ishlaringizda yangi-yangi
Bu davrda Kasaba uyushmalari davlatlarining turdosh tashkilotlari bilan mehnatga oid, ijtimoiy-iqtisodiy huquqlarini yutuqlar tilayman.
federatsiyasi tizimida 14 ta sog‘lomlashtirish kelishuvlar tuzildi, Xalqaro mehnat ta’minlash tizimini yanada kuchaytirishni Mana shunday quvonchli kunlaringiz
maskani qurildi, 5 tasi rekonstruksiya tashkiloti bilan hamkorlik yangi bosqichga davrning o‘zi taqozo etmoqda. ko‘p bo‘lsin, xonadonlaringizdan hech
qilindi. Natijada bir yilda qo‘shimcha ko‘tarildi. Mamlakatimizda faoliyat qachon tinchlik-xotirjamlik, fayz-u baraka,
ravishda 34 ming nafar yurtdoshimizni ko‘rsatayotgan barcha ish beruvchilar baxt va omad arimasin!
tizimdagi sanatoriylarda sog‘lomlashtirish So‘nggi yillarda aholini ijtimoiy qo‘llab- va rahbarlar butun dunyoda tan olingan
imkoniyati yaratildi. quvvatlash, inson huquq va manfaatlarini quyidagi qoidaga amal qilishlarini Shavkat Mirziyoyev,
Shuningdek, 593 mingga yaqin ta’minlashda kasaba uyushmalari faol istardim: har qaysi korxona yoki O‘zbekiston Respublikasi
xodimlar va ularning oila a’zolari, 8 700 ishtirok etib kelmoqda. Jumladan, “Ayollar tashkilotda albatta kasaba uyushmasi
daftari” bilan ishlash tizimi orqali o‘tgan faoliyat ko‘rsatishi va rahbarlar albatta Prezidenti
davr mobaynida mutasaddi vazirlik va ular bilan yaqin hamkorlikda ish olib (O‘zA)
idoralar, hokimliklar bilan hamkorlikda
6,5 milliondan ortiq xotin-qizlar bilan
muloqotlar o‘tkazilib, 900 mingga yaqin

№ 45 2021-yil 12-noyabr VATANPARVAR 3

HAMKorLiK Ro‘ziqul OCHILOV

MEMORANDUM IMZOLANDI

O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi
bilan “Ijtimoiy fikr” respublika jamoatchilik fikrini
o‘rganish markazi hamda Mahalla va oilani
qo‘llab-quvvatlash vazirligi huzuridagi “Mahalla
va oila” ilmiy-tadqiqot instituti o‘rtasida o‘zaro
hamkorlik memorandumi imzolandi.

Memorandum bandlarida aholi innovatsion yondashuvlarini joriy etish, instituti direktori Nodira Egamberdiyeva bo‘yicha takliflarini bildirib,
va harbiy jamoalardagi demografik o‘quv-uslubiy qo‘llanmalar yaratish kabi so‘zga chiqdi. Ular hamkorlikni samarali imzolangan hujjat asosidagi
jarayonlarni, muammolarni o‘rganish masalalar o‘rin olgan. amalga oshirish maqsadida vakillardan hamkorlik harbiy xizmatchilarni
va tahlil qilish, harbiy psixolog iborat ishchi guruhlarni tuzish, birinchi ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash
va sotsiologlarning malakasini Tadbirda Mudofaa vazirligi navbatda eng olis garnizonlarda hamda oilaviy munosabatlarni
oshirish, eng ilg‘or xorijiy va mahalliy boshqarma boshlig‘i, polkovnik Hasan xizmat qilayotgan harbiylar va ular oila mustahkamlashda muhim o‘rin
tajribalarni o‘rganish, oliy harbiy ta’lim Xalilov, “Ijtimoiy fikr” respublika a’zolari o‘rtasida ijtimoiy so‘rovnomalar tutishini ta’kidladilar.
muassasalarining o‘quv dasturlariga jamoatchilik fikrini o‘rganish markazi o‘tkazib, mavjud muammolarni bartaraf
sohaga oid ilg‘or yutuqlar va ilmiy- direktori Nigina Rahimova, Mahalla etish yo‘lida tadqiqotlar olib borish, Furqat erGASHev,
amaliy tadqiqotlar o‘tkazishning va oilani qo‘llab-quvvatlash vazirligi sog‘lom munosabatlarni shakllantirish “vatanparvar”
huzuridagi “Mahalla va oila” ilmiy-tadqiqot

TAQDiMoT SPorT

YURTGA BITILGAN MADH XALQARO

Kitob – insonning eng yaqin maslahatchisi. MUSOBAQADA
Undan olgan har bir saboq yo‘limizdan og‘ishmay
borishimizni ta’minlaydi. Xalqimiz uni fikrlash quroli, FAXRLI O‘RIN
xazinalar kaliti, tafakkur manbayi deb ataydi. Shuning Pokiston Islom Respublikasining Lahor
uchun kitobga muhabbat, uni qadrlash, o‘qishga shahrida o‘tkazilgan “Jismoniy tayyorgarlik va
ishtiyoq xalqimizning qon-qoniga singib ketgan. jangovar qobiliyat tizimi” bo‘yicha III xalqaro
sport musobaqasida O‘zbekiston Respublikasi
Mudofaa vazirligi jamoasi muvaffaqiyatli
ishtirok etib, umumjamoa hisobida mezbon
jamoadan so‘ng faxrli 2-o‘rinni egalladi.

Yaqinda harbiy xizmatchilar va ular oila joy olgan ijodkorlarga “Vatan madhi” kitobini Mazkur musobaqadan Mudofaa vazirligining 11 nafar
a’zolarining ijod namunalari umumlashtirilib, tantanali ravishda topshirdi. qaytgan Mudofaa vazirligi harbiy harbiy xizmatchisi himoya qildi.
186 sahifadan iborat “Vatan madhi” xizmatchilaridan iborat jamoa Qiziqarli kechgan bahslarda
nomli she’riy to‘plam chop etildi. Shu Shundan so‘ng kitobni tayyorlashda a’zolari “Toshkent” xalqaro terma jamoamiz vakillari o‘z
munosabat bilan “G‘alaba bog‘i” yodgorlik yaqindan yordam bergan O‘zbekiston aeroportida tantanali ravishda tayyorgarliklarini namoyish
majmuasining majlislar zalida kitobning Yozuvchilar uyushmasi a’zosi Zikrilla kutib olindi. Tadbirda Mudofaa etib, faxrli 2-o‘rinni egallashga
taqdimot marosimi bo‘lib o‘tdi. Ne’mat to‘plamning yaratilish tarixi haqida vazirligi mas’ul ofitserlari, g‘olib muvaffaq bo‘ldi.
so‘zlab berdi. harbiy xizmatchilarning yaqinlari
Tadbirni Mudofaa vazirligi Tarbiyaviy hamda ommaviy axborot Harbiy xizmatchilarimizning
va mafkuraviy ishlar bosh boshqarmasi – Ushbu she’riy to‘plamda mening vositalari vakillari ishtirok etdi. mazkur musobaqada erishgan
bo‘lim boshlig‘i podpolkovnik Davron ham ijod namunalarim chop etilganidan yutuqlari mamlakatimizda sportni
Abdurahimov ochib, she’rlar to‘plamidan xursandman, – deydi kichik serjant Ulug‘bek Dunyoning 12 mamlakatidan rivojlantirishga qaratilayotgan
Boymurodov. – Bu, albatta boshlanishi. Bu 18 ta jamoa tarkibida kuchli yuksak e’tiborning amaldagi
kabi muvaffaqiyatlar xizmat davomida bizga va nomdor harbiy xizmatchilar samarasi ekanligi barchamizga
katta kuch hamda rag‘bat beradi. Kelgusida murosasiz kurash olib borgan faxr bag‘ishlaydi.
o‘z ijod namunalarimni yaxlit kitob shaklida ushbu nufuzli musobaqada
chop etish niyatim bor. mamlakatimiz sharafini Mavjuda ALMANovA

Tadbir davomida Respublika Ma’naviyat
va ma’rifat markazi qoshidagi “Ma’rifat
targ‘ibotchilari” jamiyati a’zolari aktyor
Alisher Otaboyev va aktrisa Barno Qodirova
kino va teatrda ijro etgan rollaridan parchalar
ijro etdi.

Taqdimot yakunida Qurolli Kuchlar
Markaziy ashula va raqs ansambli
xonandalari ijrosidagi kuy-qo‘shiqlar
davraga yanada ko‘tarinki kayfiyat
bag‘ishladi.

Sherzod eGAMBerDiyev,
“vatanparvar”

4 VATANPARVAR 2021-yil 12-noyabr № 45

“KESKIN O‘ZGARISHLARGA TOBLANDIK” XALQARO HAMKORLIK

– DEYDI O‘ZBEKISTON – QOZOG‘ISTON HAMKORLIGIDAGI O‘QUV ISHTIROKCHILARI Qozog‘iston
Respublikasida
“Qalqon – 2021”
o‘zbek – qozoq
o‘quvlari bo‘lib
o‘tdi. Mashg‘ulotlar
Jambul viloyatida
joylashgan
“Gvardeyskiy” o‘quv
markazi hamda
“Matibuloq” dala-
o‘quv maydonida
o‘tkazildi.

Kuzning so‘nggi oyi bo‘lishiga qaramay, 5
issiq iqlimda boshlangan safarimizning
3-kuni qor yog‘ib, yo‘llar muzladi. Yaxshiki,
bir kun avval mashg‘ulot ishtirokchilari
“Matibuloq” poligonining chekka hududlariga
vertolyotda olib borilib, mo‘ljallash, topografiya
shartlarini bajarishgan, salkam 50 km.lik
masofani bosib o‘tishgandi. To‘g‘ri, voqealar
yozayotganimizdek sip-silliq kechmadi,
albatta. Bu bexatolikka erishguncha yigitlar
necha yillar tajriba to‘plashgan, jismonan
chiniqib, chidamliliklarini oshirishgan.
Orttirilgan ko‘nikmalar mashg‘ulotlar davomida
sezilarli asqatdi.

Hamkorlikdagi mashg‘ulotlar harbiy
xizmatchilar uchun sinovlarga boy bo‘ldi.
Ular yangi qurol-aslahalar, boshqa muhit, issiq
va sovuq ob-havo sharoitlarida o‘zlarining
qanchalar chiniqqan va chidamli ekanliklarini
namoyish etishdi. Taktik mashg‘ulotlarda ham
goh u, goh bu davlatning ishtirokchilari o‘ziga
xos yondashuv va manyovrlarni ko‘rsatib
berishdi.

– Ikki xalq o‘rtasidagi munosabatlar qadim
tarixga ega. O‘tkazilayotgan hamkorlikdagi
mashg‘ulotlarni ushbu an’analarning uzviy
davomi, deyish mumkin. Yurtimizda bo‘lib
o‘tgan “Qalqon – 2019” mashg‘ulotlari bu
boradagi muhim qadamlardan biri bo‘lgan edi.
Hamkorligimiz yana mamlakatimizda davom
etadi. Iqlimdagi, mintaqa va jahondagi keskin
o‘zgarishlarga har tomonlama toblanyapmiz,
– deydi podpolkovnik Murodjon Safarov.

№ 45 2021-yil 12-noyabr VATANPARVAR 5

4

Muallif suratga olgan

Ikki davlat harbiy xizmatchilari
shartli dushmanga qarshi
aviatsiya va artilleriyani qo‘llagan
holda ham taktik harakatlarni
amalga oshirdilar. Bu esa
mashg‘ulot ishtirokchilari uchun
amaliy bilimlarini oshirib, o‘zaro
tajriba almashish imkoniyatini
berdi. Taktik harakatlarning biri
bo‘lgan pistirma va bosqinni
amalga oshirish davomida harbiy
xizmatchilar bir-birini tushungan
holda belgilangan vazifani
muvaffaqiyatli bajardilar.

Bir oz tin olgan mashg‘ulot
ishtirokchilari o‘rtasida sport
turlari bo‘yicha do‘stona
musobaqalar tashkil qilindi.
Ayniqsa, futbol, arqon tortish
kabi bellashuvlar qizg‘in kechdi.
Olmaota shahriga sayohat
yurtimiz harbiy xizmatchilari
uchun yangi taassurotlarga boy
bo‘ldi.

Tantanali yopilish marosimida
mashg‘ulotning faol ishtirokchilari
har ikki davlat mudofaa
vazirlarining buyrug‘iga asosan
faxriy yorliq va esdalik sovg‘alar
bilan taqdirlandilar. Shundan
so‘ng namoyish qilingan konsert
dasturi xalqlar orasidagi madaniy
do‘stlik aloqalarini yanada
mustahkamlashga xizmat qildi.
Issig‘-u sovuqda topshirilgan
vazifalarni muvaffaqiyatli bajargan
mashg‘ulot ishtirokchilarining
charchoqlarini aritdi.

Kapitan Aziz NorQULov,
“vatanparvar”

Toshkent – Jambul – Toshkent

6 VATANPARVAR 2021-yil 12-noyabr № 45

TiBBiyoTNiNG iSTiQBoLi

SADOQATLI HARBIY SHIFOKORLAR

“insonning eng katta
boyligi – uning
BIZ BILAN MUTOLAA ZAVQINI TUYING OBUNA – 2022salomatligidir. zero,
Bahrom ABDURAHIMOV
to‘laqonli, mazmunli va

saodatli umr kechirish,

davlat va jamiyat hayotida

faol ishtirok etish uchun

uning sog‘lom bo‘lishi

muhim ahamiyat kasb

etadi. Shu boisdan ham

yurtimizda sog‘liqni

saqlash sohasini isloh

qilish, samaradorligini

oshirish, tibbiyot

muassasalarining

moddiy-texnika bazasini

mustahkamlash davlat

siyosatining ustuvor

vazifalaridan biri

sanaladi. Bu borada

amalga oshirilayotgan

islohotlar tibbiyot

muassasalarida aholiga inson hayotida ko‘ngilsiz hodisalar Zamonaviy jarrohlik stolining o‘ziga xizmat faoliyati ko‘pchilikka o‘rnak
tibbiy xizmat ko‘rsatishni uchrab turadi. Chunki umuman kasal xos xususiyati – uni bemorning bo‘lishga arziydi. O‘z yo‘nalishi bo‘yicha
sifat jihatdan yangi bo‘lmaslikka hech kim kafolatlanmagan. holatiga qarab o‘zgartirish mumkin. bir necha bor xorijda malaka oshirib
pog‘onaga ko‘tarayotgani Shunday hodisalarning inson tanasiga Bunda bemorni joyidan qimirlatishga kelgan shifokor shu kungacha egallagan

bilan ahamiyatli. Bunday yetkazadigan jarohatiga malham bu – hojat qolmaydi. Shu jihati bilan jarrohlik bilim, tajriba va malakasini harbiy
o‘zgarish va yangilanishlar shifokorlarning nafaqat davosi, balki amaliyoti jarayonida shifokorlarga xizmatchilar va ular oila a’zolarining
Mudofaa vazirligi shirin muomalasi hamdir. Tibbiy xizmat qulaylik tug‘diradi. Yangi ko‘rinishdagi salomatligini saqlashdek ezgu ishga
Markaziy harbiy klinik polkovnigi Bahriddin Kucharov boshchilik lampalarning afzalligi ular soya sarflamoqda. Ha, inson yashar ekan
gospitaliga ham xos. Biz qilib kelayotgan travmatologiya tushirmaydi, eng asosiysi, lampadagi sinovlarda toblanib boradi. Qilgan
tibbiyot xodimlarining bo‘limida o‘z sohasining bilimdoni mehnatlari, chekkan mashaqqati evaziga
kasb bayrami bo‘lgan shunday shirinsuxan, fidoyi “yorug‘lik darajasini oshirish yoki esa yuksak martaba – el hurmatiga
arafasida gospitalning travmatolog-shifokorlar jamlanganki, sazovor bo‘ladi, hamkasblari orasida
travmatologiya bo‘limi bundan bemorlar ham mamnun. kamaytirish mumkin. qadr topadi. Bahriddin Kucharov ham
faoliyati bilan yaqindan shu kungacha qilgan sa’y-harakatlari,
tanishdik. Bo‘lim 2018-yil kapital ta’mirdan Tarixiy manbalarda mehnati, kasbga bo‘lgan sadoqati
chiqarilgan bo‘lib, bu yerda bemorlarning keltirilishicha, insoniyat sabab jamoada, el orasida shunday
Travmatologiya bo‘limini harbiy sifatli davolanishi uchun barcha tarixida tibbiyot, avvalo, hurmatga, e’tiborga sazovor bo‘lgan
tibbiyotning jon tomiri, desak mubolag‘a shart-sharoitlar yaratilgan. Mavjud jarohatlarni davolashdan harbiy shifokorlardan.
bo‘lmaydi. U yerda har doim “ish bemorxonalarning shinam, ko‘rkam va boshlangan. Shuning uchun
qaynaydi”: yoshi kattaroq bir ayol tizzasida barcha qulayliklarga egaligi, muolaja travmatologiyani tibbiyotning – Bugun tibbiyot kun sayin
bo‘layotgan doimiy og‘riq sababini xonalarining eng zamonaviy tibbiy boshqa yo‘nalishlari ichidagi rivojlanmoqda. Tibbiyot va ilm-fanning
bilish uchun shifokor qabuliga kelgan, asbob-uskunalar bilan jihozlangani eng ko‘hnasi deyish mumkin. so‘nggi yutuqlari sabab kasalliklarni
o‘smir yigit ehtiyotsizlik tufayli qo‘lini e’tirofga sazovor. Travmatologiyaning ilk ilmiy davolashning yangi-yangi usullari joriy
sindirgan, kimningdir payi cho‘zilgan, asoslari Gippokrat asarlarida qilinmoqda. Albatta, bu zamonaviy
yana kimningdir qo‘li chiqqan... Ha, – Bunday shart-sharoit shifo istab keltirilgan bo‘lib, unda suyak tibbiy asbob-uskunalarning amaliyotga
kelgan bemorlarning salomatliklarini singanda repozitsiya va joriy qilinayotgani bilan bevosita bog‘liq
tezroq tiklashga katta hissa qo‘shadi, immobilizatsiya qilish yo‘llari jarayon, – deydi biz bilan suhbatda tibbiy
– deydi bo‘lim katta ordinatori, tibbiy yozib qoldirilgan. Ulug‘ xizmat polkovnigi Bahriddin Kucharov.
xizmat podpolkovnigi Nodir Xoldorov. – Ayni vaqtda bo‘limimizda amalga
– Albatta, bemorlarga sifatli tibbiy allomamiz Abu Ali ibn Sino oshirilayotgan jarrohlik amaliyotlari
xizmat ko‘rsatish – biz shifokorlarning

oliy maqsadimiz. Buning uchun ham jahon standartlariga mos, yuqori

bor bilimimizni ishga solamiz. esa o‘zining “Tib qonunlari” texnologiyalarga asoslangan. Bunday

Zamonaviy tibbiy asbob-uskunalar asarida yumshoq to‘qimalar amaliyotning afzalligi shundaki, unda

esa mana shu ezgu maqsadimizni jarohatlarini, suyak sinishlari va katta hajmdagi jarrohlik amaliyotlarida

“VATANPARVAR” amalga oshirishda bizga eng katta chiqishlarini davolash haqida ham tana imkon qadar kichik o‘lchamda
GAZETASI NASHR ko‘makchi vazifasini o‘tamoqda, batafsil ma’lumot bergan. Asrlar kesiladi, bu kam vaqt va kam xarajat
KO‘RSATKICHI – 114 desam mubolag‘a emas. Yaqin yillar silsilasida bu fan rivojlandi, talab etadi. Bunday amaliyotni boshidan
ichida bo‘limimizga eng zamonaviy a’zo va to‘qimalarning kechirgan bemor tez sog‘ayadi. Eng
rentgenoskopiya uskunasi, jarrohlik mexanik shikastlanishini asosiysi, davolashda yuqori samaraga
stoli, yangi ko‘rinishdagi lampalar davolashning yangi metodlari erishiladi. Bu zamonaviy tibbiyotning
va funksional karavotlar keltirildi. Bu joriy qilindi. Jumladan, rentgen eng katta yutug‘idir.
nafaqat bemorlar uchun, balki biz nurlarining kashf qilinishi
shifokorlar uchun ham foydali bo‘ldi. travmatologiyaning jadal Ha, harbiy tibbiyotning istiqboli
Chunki bu uskunalar tashxis qo‘yish, taraqqiyotiga sabab bo‘ldi. mana shunday fidoyi jamoalar, o‘z
davolash ishini yengillashtiryapti. kasbiga sadoqatli harbiy shifokorlar
misolida yanada yaqqolroq aks etadi.

“O‘ZBEKISTON ARMIYASI” Endilikda biz eng og‘ir bemorlarni Shu o‘rinda mazkur bo‘lim boshlig‘i Eng muhimi, o‘zgarishlar bor ekan,
JURNALI NASHR jarrohlik stolidayoq rentgen qilish tibbiy xizmat polkovnigi Bahriddin bu sohada bizni quvontiradigan xayrli
KO‘RSATKICHI – 1 273 imkoniyatiga egamiz. Bu singan Kucharov haqida ikki og‘iz so‘z. Bu amallar bardavomdir.
suyaklarni to‘g‘ri fiksatsiya qilishga insonning harbiy shifokor sifatidagi
yordam beradi. Bemor qiynalmaydi. Mayor Gulnora HoJiMUroDovA

№ 45 2021-yil 12-noyabr ULUG‘ YO‘LNING FIDOYI BEKASI Oltmish bir yil. Bu xizmat faoliyati uchun katta VATANPARVAR 7
fursat. Ya’ni bir insonning tug‘ilib, tahsil olib,
orAMizDAGi oDAMLAr kasb-hunar o‘rganib, ishlab, nafaqaga yo‘l olgan – Oyniso Xodjayevna katta tajribaga
ulug‘ yoshi demak. Bunday ne’mat kamdan- ega shifokorlardan, – deydi gospitalning
Inson – irodali xilqat. U kam odamga nasib etadi. Shuningdek, bu yo‘lni oftalmologiya bo‘limi boshlig‘i, tibbiy xizmat
ulug‘ ishlarga qodir zotdir. bosib o‘tish oson emas. Oyniso opa bilan suhbat polkovnigi Faxriddin Qarshiboyev. – Malakali
Faqat aql-zakovati-yu kuch- davomida bir muddat ortga, taniqli shifokorning shifokor zimmasidagi majburiyatni har doim
qudratini yuzaga chiqarsa, yoshlik davrlariga qaytdik... sifatli va a’lo darajada bajaradi. Shifokorlik
irodasiga bo‘ysundirsa bo‘lgani. mas’uliyatiga hamisha sodiq. Oyniso opa
Buning uchun esa g‘ayrat Ana, qaddi-basti kelishgan go‘zal qizgina ilkidagi vazifani uddalash bilan bir qatorda,
va shijoat, bilim va intilish, Toshkent tibbiyot institutiga (hozirgi Toshkent jonkuyar ustoz ham. Uning yuzlab shogirdlari
yaratuvchanlik, sabr-u qanoat tibbiyot akademiyasi) hujjat topshiryapti. U davrda respublikamizning turli go‘shalarida xalqimizga
va zahmatlarni yengib o‘tish o‘zbek qizlari orasida oliy ma’lumotlilar, ayniqsa, xizmat ko‘rsatib kelmoqda. Ular orasida harbiy
talab etiladi. Agar e’tibor shifokorlar sanoqli edi. Bu jur’atni o‘sha davr uchun shifokorlar ham ko‘pchilikni tashkil etadi.
qilsangiz, ko‘plab ishchi- jasorat desa ham bo‘ladi. Bilimdon va g‘ayratli Bir so‘z bilan aytganda, shunday fidoyi,
xizmatchilarning “pensiya Oyniso maqsadiga erishdi, tibbiyot oliygohida kasbiga sadoqatli shifokor bilan bir jamoada
yoshiga yetib olsam bo‘lgani, tahsil ola boshladi. ekanimizdan faxrlanamiz.
keyin oyog‘imni uzatib, dam
olaman”, degan gaplariga Inson sevgan kasbini ishtiyoq ila egallaydi, Shifokorlar sulolasi
guvoh bo‘lamiz. Biroq shunday zahmatlarga chidaydi. Oyniso talabalar ichida
insonlar borki, o‘zlarini el-yurt eng bilimdoni edi. U tibbiyot oliygohini tamomlab, Ayol kishining kasbida o‘rin topishi oson
xizmatidan, sevimli kasbidan besh yil davomida institutning ko‘z kasalliklari emas. Buning uchun tanlagan sohasiga
ayro tasavvur eta olmaydi. bo‘limida shifokor-ordinator bo‘lib faoliyat yuritdi. bo‘lgan ulkan muhabbat, uni tushunadigan
Bu zahmatli va sharafli yo‘lda O‘z sohasini tez va puxta egallagan Oyniso umr yo‘ldoshi va albatta, temir iroda zarur.
hamisha bedor va fidoyi Sharapovani Sog‘liqni saqlash vazirligi yo‘llanmasi Negaki, ayol avvalo, ona, farzand tarbiyachisi,
bo‘ladi. bilan Namangan shahridagi shifoxonaning ko‘z oila bekasi. U qaysi vazifada xizmat qilmasin,
kasalliklari bo‘limiga boshliq qilib yuborishdi. zimmasidagi onalik, ayollik majburiyatini
Ushbu maqolamizda mana shunday ulug‘ Bilimga tashna yosh shifokor faoliyati davomida uddalashi shart. Bu borada Oyniso opani
insonlardan biri haqida so‘z yuritishni lozim topdik. ilmiy ishga qo‘l urdi. Bu paytda Samarqand hayot siylagan, desak xato qilmaymiz. Umr
Suhbatdoshimiz O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan tibbiyot institutida klinik ordinator bo‘lib faoliyat yo‘ldoshi, tibbiyot fanlari doktori Ahmadjon
yoshlar murabbiysi, tibbiyot fanlari nomzodi, yuritgan Oyniso opa 1969-yildan 1972-yilga Sharopov uni har tomonlama tushungan, o‘z
dotsent, oliy toifali shifokor Sharapova Oyniso qadar Moskvadagi Ko‘z kasalliklari ilmiy tadqiqot o‘rnida qo‘llab-quvvatlagan.
Xodjayevna. instituti aspiranti bo‘ldi va 1974-yili nomzodlik
dissertatsiyasini yoqladi. Ular ellik besh yillik birgalikdagi hayoti
el xizmatida 61 yil davomida uch o‘g‘il-qizni voyaga yetkazib,
Ona yurtimizdagi bir qator shifoxonalarda nabira va evaralar ko‘rishdi. Ikki farzandi
Oyniso opa tongni shukronalik ila qarshi oldi. fidokorlik ila mehnat qilgan, insonlarning ko‘z o‘zlari kabi shifokorlik kasbini tanladi. Biroq
El-u yurtga tinchlik va omonlik tilagan holda nurini tiklashga beqiyos ulush qo‘shgan olima Oyniso opaning shifokorlik, pedagoglik,
sevimli kasbi, qadrdon shifoxonasi tomon yo‘l kasbi yo‘nalishida yaratuvchanlik va ezgu ishlarga yaratuvchanlik faoliyati, yigirmaga yaqin
oldi. U – taniqli ko‘z shifokori. Opa istiqomat qo‘l urdi. U 1976-yili O‘zbekistonda birinchi malaka oshirish sertifikatlari, ilmiy ishlari,
qiladigan joydan ish joyi ikki bekatlik yo‘l. Yoshi bo‘lib, ko‘zi g‘ilay va ambliopiyali bolalar uchun uslubiy qo‘llanmalari bilan tanishuv davomida
ulug‘ shifokor bu yo‘lni deyarli har kuni yayov bosib maxsus bog‘cha ochishga erishdi. Shifokor olima ulkan dovonni, o‘ziga xos zahmat va sinovlarni
o‘tadi. Yo‘l-yo‘lakay atrofidagi insonlar bilan mehr tomonidan ishlab chiqilgan maxsus ko‘z mashqlari mardona yengib o‘tganini his qilib turdim.
ila salom-alik qiladi, ezgu tilaklar bildiradi. Xayoli necha yuzlab o‘g‘il-qizning ko‘zlariga shifo bo‘lgan, Taniqli shifokorga taqdim etilgan orden va
esa bemorlarida. desak yanglishmaymiz. Ko‘p o‘tmay, yaratuvchan medallar, ko‘krak nishonlari, faxriy yorliqlar
shifokor tashabbusi respublika bo‘ylab yoyildi. uning fidoyi xizmati e’tirofi, desak arziydi.
Sog‘liqni saqlash a’lochisi Oyniso Sharapova Ziyoli insonlarning avlodlari ham shu yo‘lni
61 yildan beri el xizmatida. Sakson to‘rt yoshni Mustaqillikka erishganimizdan so‘ng, tanlaydi, sulolaga sodiq qoladi. Bugun Oyniso
qarshilagan nuroniy shifokor ayni fursatda mamlakatimizda tibbiyot oliygohlarini ko‘paytirish, opaning nabiralari orasida tibbiyot sohasini
Mudofaa vazirligi Markaziy harbiy klinik gospitalida shifo maskanlarini zamon talabi asosida taraqqiy egallaganlar ko‘pchilik. Taniqli shifokor
shifokor-oftalmolog bo‘lib faoliyat yuritmoqda. ettirish, malakali kadrlar tayyorlash kabi dolzarb faxrlanganidek, ular tibbiyot oliygohlarini
muammolar yuzaga chiqdi. Bu jiddiy masalalarga imtiyozli diplom bilan tamomlab, el xizmatiga
davlatimiz tomonidan katta e’tibor qaratildi. astoydil bel bog‘lagan.
Albatta, bunday jarayonda Oyniso Sharapova
kabi taniqli va tajribali shifokorlarning katta o‘rni – Men umr yo‘limdan, hayotimdan
bor. Qahramonimiz 1990-yilda tashkil etilgan mamnunman, – deydi Oyniso Xodjayevna.
Buxoro tibbiyot institutida 1993-yili Ko‘z kasalliklari – Yurtimiz tinchligi, hurligimiz bardavomligiga
kafedrasi ochilishiga boshchilik qildi va besh yil kasbim orqali ulush qo‘shayotganimdan, harbiy
davomida kafedra rahbari bo‘ldi. xizmatchilarning salomatligini saqlashga oz
bo‘lsa-da hissa qo‘shayotganimdan behad
Tajribali shifokor talabalarga saboq berish xursandman. G‘ayratim, imkoniyatim bor ekan,
barobarida, har yili Buxoro viloyatining hamma ularga xizmat ko‘rsatishdan, ona sifatida ezgu
tumanlarida “Ekosan” yo‘nalishi bo‘yicha profilaktik, niyat va duolar qilishdan charchamayman...
diagnostik davolash ishlarini olib bordi. Hududlarda,
shu jumladan, zavod va fabrikalarda o‘tkazilgan Oyniso Sharapovadek ulug‘likka erishgan,
profilaktik tekshiruv va davolash jarayonlariga Vatan posbonlari salomatligiga kamarbasta,
bosh bo‘ldi... Oyniso Xodjayevnaning oltmish bir el nazaridagi insonga barcha havas qiladi,
yillik mehnat faoliyatiga, bu yo‘lda olib borgan albatta. Yurtimizda bunday kasbiga sadoqatli,
ezgu-ishlariga to‘xtaladigan bo‘lsak, yana uzoq xalq bilan hamnafas, bilim va o‘gitlarini
so‘z yuritishimizga to‘g‘ri keladi. yoshlarga singdirib kelayotgan nuroniy
insonlarning borligi bir saodat. So‘zimiz
vatan posbonlarining yakunida duogo‘y ulug‘larimizga bildirajak
oyniso opasi e’zoz va hurmatimizni ash’or ila yetkazishni
lozim topdik:
Oyniso Sharapova 2004-yildan buyon harbiy
shifokorlar bilan bir safda faoliyat yuritib kelmoqda. Millat ertasi deb kuygan jonlarim,
Harbiy xizmatchilarning salomatligi yo‘lida hamisha O‘ziga bek bo‘lgan alp sultonlarim.
jonkuyar va fidoyi. Ayniqsa, bemorlarga onadek Pariro‘y momolar – pok iymonlarim,
mehribon. Shu sabab xizmat joyida opani hamma Bosgan har qadami qutlug‘larimsiz.
hurmat qiladi, e’zozlaydi.
Poyingizda unar fayz-u barokat,
Dunyoni tahlikada ushlab turgan koronavirus Umringizni bezar mehr-u sadoqat.
degan balo insonlar hayotiga chang solib turgan bir Neki tilasangiz, bo‘lar ijobat,
pallada ham Oyniso opa el xizmatida bo‘ldi. Nafaqat Misoli farishta yanglig‘larimsiz.
bemorlarni davolash, balki O‘zbekiston Qurolli
Kuchlari Harbiy tibbiyot akademiyasi kursantlari Ulug‘ qadriyatlar umringizga jo,
uchun ma’ruza va amaliy mashg‘ulotlar o‘tkazish, Siz kabi keksalar dunyoda tanho,
harbiy xizmatchilarni chuqurlashtirilgan tibbiy- Kamtar daholarsiz ahli avliyo,
ko‘rikdan o‘tkazishda ishtirok etish, oftalmologlar Barcha ulug‘lardan ulug‘larimsiz.
anjumanlarida va o‘quv-seminarlarida qatnashib,
zamonaviy mavzularda ma’ruzalar qilish kabi zulfiya yUNUSovA,
mas’uliyatli ishlarda ham doimo faol. Kamtar “vatanparvar”
shifokor shu ulug‘ yoshda ham o‘z ustida ishlashdan
charchamaydi.

8 VATANPARVAR tadqiqoti vazirlik va idoralar, ta’lim-tarbiya 2021-yil 12-noyabr № 45
maskanlariga, mamlakatimizning chet
MiLLAT Ko‘zGUSi eldagi diplomatik vakolatxona va konsullik hujjatlariga muvofiqligi yuzasidan ijobiy
muassasalariga qadar yetkazilgan. ekspert xulosalari berilishi ta’minlangan
Bu yil 21-oktabr kuni o‘zbek tiliga davlat tili bo‘lsa, 3 062 ta nom qonunchilik hujjatlari
maqomi berilganiga 32 yil to‘ldi. Bayram O‘zbekiston Respublikasi talablariga nomuvofiq deb topilib,
tadbirlari respublikamizning barcha Prezidentining 2020-yil 20-oktabrdagi qayta ko‘rib chiqish uchun hududiy
hududlari bo‘ylab “Qadring baland bo‘lsin, ona “Mamlakatimizda o‘zbek tilini yanada komissiyalarga qaytarilgan.
tilim!” shiori ostida ko‘tarinki kayfiyat va yuqori rivojlantirish va til siyosatini takomillashtirish
saviyada tashkil etildi. Barchamiz bu tadbirlarni chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmoni Xalq deputatlari viloyat, tuman va
ommaviy axborot vositalari orqali berilgan bilan 2020–2030-yillarda o‘zbek tilini shahar Kengashlarining tegishli qarorlari
xabar va turkum ko‘rsatuvlardan kuzatib bordik. rivojlantirish va til siyosatini takomillashtirish bilan tasdiqlangan 15 062 ta nom o‘rganib
konsepsiyasi, shuningdek, uni amalga chiqilgan. Qonunchilik hujjatlariga muvofiq
TILIMIZ NUFUZINI YUKSALTIRISH YO‘LIDA Ayniqsa, O‘zbekiston keyingi yillarda o‘zbek tili ta’limi, davlat tilida oshirish dasturlari tasdiqlandi. Kuzatib bo‘lgan 12 250 ta nom belgilangan tartibda
Respublikasi Prezidentining ish yuritish, geografik va madaniy meros borayotganingizdek, farmonda belgilangan Geografik obyektlar nomlarining davlat
21-oktabr O‘zbek tili obyektlariga nom berish, xizmat ko‘rsatish vazifalar ijrosi ayni kunlarda bosqichma- reyestri bazasiga kiritilgan. Hozirga qadar
bayrami kuni munosabati va ijtimoiy soha obyektlarini to‘g‘ri nomlash, bosqich amaliyotga joriy etib borilmoqda. davlat reyestrida 120 880 ta geografik
bilan mamlakatimiz atamalardan foydalanish masalalarida Farmon bilan tasdiqlangan ushbu obyekt nomlari jamlangan bo‘lib, ularning
xalqiga yo‘llagan tabrigini ko‘plab muammolar paydo bo‘la boshladi. konsepsiya va uni amalga oshirish dasturi 2 861 tasi ma’muriy-hududiy birliklar,
barchamiz ona tilimizga Olib borilgan o‘rganish va bir necha yillik keyingi o‘n yillikda mamlakatda til siyosatini 110 356 tasi aholi punktlari va ularning
bo‘lgan yuksak e’tibor kuzatishlar birgina “Davlat tili haqida”gi qanday olib borish, o‘zbek tilini ilmiy, nazariy tarkibiy qismlari, 1 707 tasi transport va
va ehtirom ramzi sifatida qonun bilan o‘zbek tilini to‘laqonli davlat va amaliy jihatdan rivojlantirish, sohaviy muhandislik-texnik infratuzilma obyektlari,
qabul qildik. Keyingi yillarda tili sifatida nufuzi va mavqeyini oshirish terminologiyani yanada takomillashtirish, 5 956 tasi esa tabiiy obyektlarning nomlari
yurtimizda yangicha ruhda yo‘lidagi mavjud muammolarni hal qilib hali amaliyotda bo‘lmagan ilmiy o‘quv hisoblanadi.
keng nishonlanayotgan bu bo‘lmasligini ko‘rsatib berdi. lug‘atlarini yaratish va uzluksiz ta’lim
bayramning alohida fayzi va tizimida davlat tili ta’limi samaradorligiga Buyuk shoir va mutafakkir, atoqli
shukuhi borligini barchamiz Xo‘sh, muammo aniq va ravshan ekan, hissa qo‘shishni ko‘zda tutadi. davlat va jamoat arbobi Alisher Navoiyni
his etib kelmoqdamiz. uning yechimi, ya’ni o‘zbek tilining nufuzi va yurtimiz va xorijiy mamlakatlarda keng
Ushbu qutlug‘ sanada mavqeyini oshirish, uning chinakam davlat 2020-yil 10-aprel kuni O‘zbekiston targ‘ib qilish maqsadida Alisher Navoiy
milliy o‘zligimizning gavhari tili maqomiga ega bo‘lishi yo‘nalishida Respublikasining “O‘zbek tili bayrami kunini nomidagi xalqaro jamoat fondi tashkil
bo‘lgan ona tilimizning so‘nggi yillar ichida yurtimizda qanday belgilash to‘g‘risida”gi qonunining qabul etildi. Shuningdek, xorijiy ijtimoiy tarmoqlar
tariximiz va taqdirimiz, ishlar amalga oshirildi, nimalar o‘zgardi, qilinishi ona tilimizni butun yurtimiz bo‘ylab orasidan eng yetakchilarining ro‘yxati
bugungi hayotimizdagi natijalar bormi, kelgusi rejalar qanaqa? ommaviy nishonlashga sabab bo‘ldi. shakllantirilib, ularning foydalanuvchilari
o‘rni va ahamiyatini, uni Keling, yaxshisi ushbu savollarga Vazirlar Vazirlar Mahkamasi tomonidan 2020-yil haqidagi ma’lumotlar tayyorlandi.
rivojlantirish borasida Mahkamasining Ma’naviyat va davlat tilini 28-sentabr kuni qabul qilingan “O‘zbekiston Jumladan, kompyuter tillari tarkibiga
oldimizda turgan dolzarb rivojlantirish masalalari departamentining Respublikasining fuqaroligiga qabul qilishda o‘zbek tilini qo‘shish maqsadga muvofiq
vazifalarni yanada teranroq ma’lumotlari asosida javob izlasak. davlat tilini bilish darajasini aniqlash tartibi deb hisoblangan ijtimoiy tarmoqlar
anglaymiz. to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi ma’muriyatlari bilan muzokaralar olib
Mamlakatimizda davlat tilini rivojlantirish qarori mamlakatimizda o‘zbek tilini targ‘ib borildi. Natijada foydalanuvchilari soni
Sir emas, insoniyat ishlarining yanada jonlanishiga zamin qilish, aholi orasida rasmiy tilning maqomini 500 million nafarni tashkil etuvchi
ahli o‘z ona tili orqali yaratgan asosiy hujjat bu 2019-yil 21-oktabr oshirish, davlat tilida ish yuritish ishlarini “Likee” ijtimoiy tarmog‘ining interfeysiga
jumlayi olamni anglaydi, kuni o‘zbek tiliga davlat tili maqomi takomillashtirishga xizmat qiladigan hujjat o‘zbek tili kiritildi. Xorijda istiqomat
ilm o‘rganadi, kitob o‘qiydi, berilganligiga 30 yil to‘lishi munosabati sanaladi. qilayotgan vatandoshlarning madaniy
mantiqan fikrlaydi, milliy bilan Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev va til o‘zligini, ularning milliy an’ana va
tarixini o‘rganadi, o‘zligini tomonidan “O‘zbek tilining davlat tili 2021-yil 10-fevraldagi hukumat qarori qadriyatlar bilan uzviyligini saqlab qolish
taniydi, bir umr o‘z ona sifatidagi nufuzi va mavqeyini tubdan bilan lotin yozuviga asoslangan o‘zbek maqsadida “yurtdoshlar.uz” sayti ishga
tilida muloqot qiladi, oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmon alifbosiga bosqichma-bosqich to‘liq tushirildi.
faoliyat olib boradi, oxir- bo‘ldi. Hamma ish shundan so‘ng boshlandi. o‘tishni ta’minlash chora-tadbirlari ishlab
oqibat ma’rifatli shaxs Agar qonun hujjatlarini takomillashtirish chiqildi. Unga ko‘ra, 2023-yil 1-yanvardan Shu o‘rinda alohida ta’kidlash lozimki,
bo‘lib ulg‘ayadi. So‘zsiz, yo‘nalishida 1989-yildan 2019-yilgacha boshlab barcha davlat organlari va boshqa mamlakat Prezidenti xalqaro minbarlarda
til – millat qiyofasi, shon-u bor-yo‘g‘i 1 ta qonun asosida faoliyat tashkilotlarning lotin yozuviga asoslangan o‘zbek tilida chiqish qilib, davlat tili
sha’ni, o‘zligi, bebaho qadr- yuritib kelingan bo‘lsa, 2019–2021-yillar o‘zbek alifbosida ish yuritishga to‘liq nufuzini oshirishda shaxsiy namuna
qimmati sanaladi. Achchiq mobaynida davlat tilini rivojlantirishga o‘tishi ta’minlanadi. Hozirda ko‘plab davlat ko‘rsatgan bo‘lsa, bugun vazirlik, qo‘mita,
bo‘lsa ham aytish lozim, qaratilgan jami 19 ta me’yoriy-huquqiy tashkilotlarida ish yuritishdan tortib, bosma idora va tashkilotlarimiz rahbarlari
ona tili davlat tili maqomida hujjat, jumladan, 1 ta qonun, O‘zbekiston axborot nashrlari lotin yozuviga asoslangan ham o‘z tizimlarida ona tilimizga katta
bo‘lmagan xalqlar yaxshi Prezidentining 2 ta farmoni va 3 ta qarori, o‘zbek alifbosida faoliyat olib borilmoqda. e’tibor qaratib, ish yuritish, targ‘ibot
ishlash, farovon turmush shuningdek, Vazirlar Mahkamasining 13 ta va tashviqot qilish, ilmiy rivojlantirish
kechirish uchun o‘zga qarori qabul qilindi. Vazirlar Mahkamasining “Rahbar kadrlar ishlariga o‘zlarining munosib hissalarini
tillarni o‘qib-o‘rganishga va mas’ul lavozimlarga tayinlanadigan qo‘shib kelmoqdalar.
majbur bo‘ladilar. Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat shaxslarning davlat tilini bilish darajasini
o‘zbek tili va adabiyoti universiteti tarkibida aniqlash va ularga davlat tilini bilish O‘zbekistonning Turkiy tilli davlatlar
Ming afsuski, o‘zbek xalqi amaliy filologiya va kompyuter lingvistikasi bo‘yicha daraja sertifikatini berish tartibi hamkorlik kengashiga a’zo bo‘lgani
ham o‘z tarixi mobaynida bo‘yicha yangi yo‘nalishlar ochilib, o‘zbek to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida” tashkilot doirasida iqtisodiy aloqalarni
ona tilida ish yurita olmagan, tilini turli sohalarda qo‘llashga oid tadqiqotlar joriy yil 4-fevraldagi 52-son qarorida kuchaytirish bilan birga, turkiy tillar,
millat vakillari katta-kichik yo‘lga qo‘yildi. Oliygoh qoshida Davlat tilida lavozimga yangi tayinlanadigan har bir xususan, o‘zbek tilining xalqaro nufuzini
davlat tadbirlarida o‘z ish yuritish asoslarini o‘qitish va malaka rahbar kadr davlat tilini bilish bo‘yicha oshirishga xizmat qilmoqda. O‘zbekiston
ona tilida ma’ruza qila oshirish markazi, 6 ta maxsus o‘quv kursi daraja sertifikatiga ega bo‘lishi shart tashabbusi bilan mazkur tashkilotning
olmagan davrlarni ham o‘z hamda Alisher Navoiy xalqaro jamg‘armasi ekanligi belgilab qo‘yildi. Darhaqiqat, davlat Alisher Navoiy nomidagi xalqaro mukofoti
boshidan o‘tkazgan. O‘zimiz tashkil etildi. Xususan, mazkur universitet tiliga e’tibor har bir tashkilot tizimida uning ta’sis etilgani buyuk ajdodimiz xotirasi va
yashaydigan mahallani, huzuridagi Davlat tilida ish yuritish asoslarini rahbaridan boshlanadi. Agar tashkilot, bebaho merosiga, shunday ulug‘ zotlarni
tug‘ilgan joyimizni o‘z o‘qitish va malaka oshirish markazi va idora, muassasa yoki xo‘jalik rahbari ona voyaga yetkazgan xalqimizga bo‘lgan
tilimizda nomlay olmagan uning hududiy bo‘limlarida davlat organlari tilini qadrlasa, davlat tiliga hurmat bilan yuksak hurmat-ehtirom ifodasidir.
paytlarimiz ham bo‘lgan, va tashkilotlaridan 5 507 nafar, aholi munosabatda bo‘la olsa, tizimda davlat
bunga yaqin tarix ham orasidan – 50, o‘zga millat vakillaridan – tilida ish yuritish o‘z-o‘zidan rivojlanib Xullas, respublikamizda til sohasida
guvohlik beradi. 93, xorijlik fuqarolardan 66 nafar tinglovchi boraveradi. olib borilayotgan jadal islohotlardan
o‘zbek tilini bilish va davlat tilida ish ko‘zlangan asosiy maqsad ayon – o‘zbek
1989-yil 21-oktabrda yuritish bo‘yicha malaka oshirdi. Ushbu E’tibor bering, 2019–2021-yillar tilining davlat tili sifatidagi nufuzi va
“Davlat tili haqida”gi markazda Afg‘oniston, Turkiya, Janubiy davomidagi Davlat tilini rivojlantirish mavqeyini yuksaltirish, uning nafaqat
qonun qabul qilinib, ona Koreya, AQSH, Rossiya, Fransiya, Italiya, masalalari departamenti ishchi komissiyalari mamlakatimizda, balki dunyo miqyosida
tilimizga davlat tili maqomi Janubiy Afrika, Yaponiya va Turkmaniston tomonidan olib borilgan o‘rganishlar ham ulug‘lashda yuqori natijalarga
berilgach, o‘z fikrimizni fuqarolari ta’lim olgan. Bu raqamlarning natijasida mavjud tashqi yozuvlarning erishishga qaratilgan. O‘zbek tilini
erkin bayon qilish huquqi kun sayin o‘sib borayotgani o‘zbek tilining 32 359 tasi o‘zgartirilishi lozim ekani yaqin yillar ichida siyosiy-huquqiy,
va katta imkoniyat – ona dunyo miqyosidagi nufuzi sekin-asta oshib aniqlangan. Ularning 22 742 tasi (70,3 ijtimoiy-iqtisodiy, ma’naviy-ma’rifiy va
tilida gapirish, ish yuritish, borayotganidan dalolat bermoqda. foiz, xorijiy tilda yozilgan, 9 617 tasi (29,7 boshqa sohalarda qo‘llash doirasini
ijod qilish imkoniyati va foiz) imlo xatolar bilan yozilgan tashqi kengaytirish, undan davlat tili sifatida
vakolatini qo‘lga kiritdik. Shuningdek, O‘zbek tilini rivojlantirish yozuvlar bo‘lgan. Olib borilgan tushuntirish to‘liq va to‘g‘ri foydalanishni ta’minlash
Shundan so‘ng mamlakatda jamg‘armasining mablag‘lari o‘zbek tilini va targ‘ibot ishlari natijasida 20 063 ta yoki hisoblanadi. Mamlakatimiz miqyosida
ko‘plab amaliy ishlar rivojlantirishga doir, ilmiy tadqiqotlar, 62 foiz tashqi yozuvlarni lotin yozuviga amalga oshirilayotgan barcha ishlar boy
boshlandi. Biroq bu innovatsion loyihalar, jamiyat uchun asoslangan o‘zbek alifbosidagi yozuvlarga va qadimiy tilimiz nufuzini oshirishga,
davr oralig‘ida o‘zbek tili zarur bo‘lgan turli sohalarga oid lug‘atlar, o‘zgartirishga erishilgan. Prezidentimiz ta’rifi bilan aytganda,
o‘zining davlat tili sifatidagi qo‘llanmalar, darsliklarni chop etish, o‘zbek “Har birimiz davlat tiliga bo‘lgan e’tiborni
maqomiga to‘liq ega bo‘la tilining mahalliy va xalqaro targ‘ibotiga Shuningdek, 2021-yilning 9 oyida mustaqillikka bo‘lgan e’tibor deb, davlat
olmadi, ish yuritishni davlat yo‘naltirilmoqda. O‘tgan qisqa davrda geografik obyektlarga nom berish va tiliga ehtirom va sadoqatni ona Vatanga
tiliga to‘laqonli o‘tkazish o‘zbek tilini chuqur o‘rganish va o‘rgatishga ularni qayta nomlash to‘g‘risidagi takliflarni ehtirom va sadoqat deb bilishimiz,
maqsadida olib borilgan xizmat qiladigan 16 ta kitob, jumladan, davlat ekspertizasidan o‘tkazish bo‘yicha shunday qarashni hayotimiz qoidasiga
izlanish va harakatlar o‘zini 9 ta lug‘at nashr qilinganini alohida qayd Kadastr agentligining ekspert komissiyasiga aylantirishimiz lozim”.
oqlamadi. Buning natijasida etish lozim. Ayni vaqtda 5 jilddan iborat 16 227 ta nom ekspertizadan o‘tkazish
“O‘zbek tilining izohli lug‘ati” fundamental uchun taqdim etilgan. Shundan 13 165 ta Qahramon KAMoLov,
geografik obyekt nomlariga qonunchilik Mudofaa sanoati davlat qo‘mitasi

raisining maslahatchisi

№ 45 2021-yil 12-noyabr VATANPARVAR 9

iJoDKor HArBiyLAr Usiz kunlar?.. Maktabda a’lo o‘qirdim, tadbirlarda
faol qatnashardim, boshlovchilik qilar edim, sahnada
Alijon ismiga e’tibor hech tutilib qolmaganman. Bularni onamdan o‘rgangan
edim-da. Bayram tadbirlariga tayyorgarlik hech qiyinchilik
berganmisiz? Hamma tug‘dirmasdi. Bolalarcha sevinch, ishtiyoq bilan she’rlar,
qo‘shiqlar aytardim. Eng og‘iri... bu bayram tadbirlarining
ismlar kabi ism-da, yakuni edi. Sahnaga chiqib ikki qator she’rni eplab
ayta olmagan bolalarning onalari ularni qutlagani
demoqchimisiz? Ehtimol. anvoyi guldastalar bilan kelar, ular katta qahramonlik
ko‘rsatganidek, o‘pib-quchib tabriklashardi. O‘sha lahzalar
Ammo mening nazarimda onamning yo‘qligi... sevinch qaygadir g‘oyib bo‘lar, o‘rnida
“nega mening onam yo‘q?..” degan adoqsiz g‘ussa, o‘kinch
bu ism o‘zgacha jarangdor, qolardi. Bular bolalik bilan qolib ketmadi, bu o‘kinch, armon
meni ko‘p-ko‘p yo‘qladi: qani edi, shu lahzalar yonimda
mehr-u muhabbat, bo‘lsa...

erkalovchi ohanglarga Dardingni hech sezdirmasding,
Qalbim cho‘ktirib, ezmasding,
yo‘g‘rilgan tarzda Bilsang-da, o‘laman demasding,
Sensiz qalb ham o‘ldi, onam.
BIZ BILAN MUTOLAA ZAVQINI TUYING OBUNA – 2022 yangraydi. ENG ULUG‘
Bolam hammadan o‘zadi,
Quyida ana shunday yangroq BAXT Bo‘yim u damda o‘sadi,
ismli inson haqida o‘qiysiz. Alijonning U yursa bo‘ron to‘zadi,
go‘zal, havas qilarli oilasi bor. Rafiqasi charchoqlaring, kasb-u koring qiyinchiliklari lahzada Sensiz orzu kuldi, onam.
Begimxon ham bugunning eng unutiladi. O‘zingni yanada ulkan ishlar qilishga – ota haqidagi she’ringizni o‘qidim. Unda shunday
peshqadam, ma’rifatli, ilmli ayollaridan qodirdek his qilasan. satrlar bor:
biri. Uch yoshli farzandi Qambarali oila Olib mahkam qo‘lingiz,
quvonchi. – Navbatdagi savolim juda jo‘n, siyqadek Kiydim qolgan to‘ningiz.
tuyulsa-da, bilishni istardim: nega harbiy Men tanladim yo‘lingiz,
Kapitan Alijon Qambarov yosh xizmatni tanlagansiz? Arxitektura va qurilish Izingizdaman ota!
bo‘lishiga qaramasdan mas’uliyatli sohasi mutaxassislariga keyingi yillarda talab Ammo kitobingizda yana bir she’r bor, “Qaytar
vazifada – Mudofaa vazirligi uy- sezilarli darajada kuchaygan. Harbiy bo‘lish dunyo” deb nomlangan:
joydan foydalanish boshqarmasi shartmidi? Ko‘rib qoldim bir holat,
uy-joy fondi va xonadonlarini hisobga Xalq uni yomon ko‘rdi.
olish bo‘limi boshlig‘i vazifasida – Haqlisiz. Ammo boshqacha yo‘lni tasavvur Qalbi to‘la jaholat,
(vaqtincha bajaruvchi) xizmat qiladi. ham qila olmayman. Bolalikdan harbiylar hayoti Farzand otasin urdi...
U bilan suhbatlashgan kunimiz bilan yashadik. Go‘dak tasavvurimda harbiylikdan Buni yozishga qanday voqea turtki bo‘lgan?
ham fuqarolarni qabul qilayotgan ortiq sharafli kasb bo‘lishi mumkin emasdi. Hozir – Negadir ta’sirchanman, ayniqsa keksalarning xafa
edi. Mumkin qadar jarayonga halal o‘sha tasavvurlarim qat’iy ishonchga aylangan. bo‘lishlariga beparvo qarab turolmayman. Bir keksa kishini
bermaslikka harakat qildik. Chunki uy- Dadam bilan juda faxrlanganman. Ayniqsa, harbiy bilardim. O‘g‘li ko‘p xo‘rlardi, hatto qo‘l ko‘tarishgacha bordi.
joy murakkab va dolzarb masalalardan qismda ularni hurmat bilan kutib olishlarini ko‘rib, Nasihatlar kor qilmasdi. Bir kuni ularning yaqin qarindoshi
biridir. ko‘nglimdan “men ham dadamdek bo‘laman” degan bilan gaplashib qoldik. “O‘zi yaxshi inson bo‘lsa, o‘g‘li nega
beg‘ubor o‘ylar kechgan. Aslida Samarqand davlat bunaqa toshbag‘ir, zulmkor ekan-a”, desam, qarindoshi
– Bu yerga murojaat bilan kelgan arxitektura va qurilish institutiga o‘qishga kirishdan shunday dedi: “Amakining o‘zi ham yoshligida otasiga
har bir inson ishi oson va tez maqsadim sharafli kasbni egallash edi. Oliy harbiy ko‘p ozor bergan, ko‘p kuydirgan edi”. Uning javobi meni
hal bo‘lishini istaydi. Buning iloji ta’lim muassasalarida bu soha mutaxassislari lol qoldirdi, o‘yga toldirdi... Demak, bu qaytar dunyo ekan-
bormi? tayyorlanmaydi. da! Hech narsa javobsiz qolmas ekan. Bu she’r ana shu
hayotiy xulosalarimdan tug‘ilgan.
– Fuqarolar bilan ishlashning – Harbiy xizmatning o‘ziga yarasha – Inson hamisha orzular, umidlar bilan yashaydi.
murakkab tomonlari bor, albatta. mashaqqati, mas’uliyati bor. Shunday holatda Siz nimalarni orzu qilasiz?
Qonun talablaridan kelib chiqqan ham ijod qilishga vaqt topishingiz e’tirofga – Umr juda qisqa, aslida. Shu qisqa umrda kishidan
holda murojaatlar qondiriladi. arziydi. She’rlar kitobingiz chiqqan, onangizga yaxshi nom qolgani durust. Qo‘limdan kelganicha elimga
Ular mamnun bo‘lsa, bu kayfiyat bag‘ishlabsiz. “Hayotimda dadamning ta’siri xizmat qilsam deyman, el-yurtingga, yaqinlaringga kerakli
sizga ham “yuqadi”, har qancha kuchli bo‘lgan” dedingiz, ammo ilk kitobingiz bo‘lish ham eng ulug‘ baxtdir!
tushuntirishimizga qaramasdan norizo – “Qalbim quyoshi” onangizga bag‘ishlangan.
qoladiganlar ham bor, bu holat ham Bunga sabab nima? inobat iBroHiMovA suhbatlashdi.
kishiga ta’sir qiladi.
– Onam shoirtabiat edi, ismi ham go‘zal, Guli, Inson hayotining asl qadri – uning
Ba’zan kishini ruhlantiradigan go‘yo go‘zal dunyosining, qalbining tajassumidek. boshqalar hayotini yanada go‘zal va farovon
holatlar bor. Kichik bir ezgu ish Adabiyotni sevardi, o‘zi ham she’rlar yozardi. Og‘ir qilishga qanchalik darajada yordam bera
uchun butun oila seni duo qilganida, xastalikdan vafot etganida o‘n yoshda edim... Undan olayotgani bilan ma’no kasb etadi. Hayot
go‘zal xotiralar qolgan. Kichikligimdan she’rlar – muqaddasdir; ta'bir joiz bo‘lsa, hayot –
“VATANPARVAR” yodlatardi. Zehnli edim, birpasda she’rni yod olardim. boshqa barcha narsa bo‘ysunadigan eng oliy
GAZETASI NASHR Ammo negadir onamning ko‘ngli to‘lmasdi. “Bu qadriyatdir.
KO‘RSATKICHI – 114 she’r, uni intonatsiya bilan, har bir so‘zni anglab,
his qilib o‘qish kerak”, deya takrorlardi. Bola edim, Hayotda omadga erishish uchun intilma.
“O‘ZBEKISTON ARMIYASI” “intonatsiya” nimaligini uncha tushunib yetmasdim. Hayoting mazmunli bo‘lishi uchun intil.
JURNALI NASHR Onam baribir bu so‘zni anglatdi. O‘zi ham she’rlar
KO‘RSATKICHI – 1 273 o‘qirdi, yoqimli ovozi bor edi, qo‘shiqlar kuylardi. Albert EYNSHTEYN
She’riyatga muhabbat, qo‘shiqlar kuylash onamdan
o‘tgan. Bular ukam Muhammadjonda ham bor. U 2021-yilning 1-yanvar holatiga ko‘ra,
ham ofitser. O‘zbekiston Respublikasida korxona va tashkilotlarda
ishlovchilarning ma’lumot darajasi bo‘yicha taqsimlanishi
Hayotining so‘nggi yillarida kuchli og‘riq bilan
kurashib yashadi. Men bilan dars tayyorlardi, “ohh” quyidagicha:
demasdi, bilardim, boshidagi kuchli og‘riqni menga
bildirmasdi, ixtiyorsiz qo‘llari boshiga borganida ham oliy ma’lumotli — 28,9 %
darhol o‘zini tutib olib, o‘rgatishda davom etardi...
o‘rta maxsus ma’lumotli — 55,6 %

o‘rta va to‘liqsiz o‘rta ma’lumotli — 15,5 %

Manba: Stat.uz

10 VATANPARVAR 2021-yil 12-noyabr № 45

MALAKA Muallif suratga olgan

HAMKASBLARIMIZ
O‘QUV KURSINI
BITIRDI

O‘zbekiston jurnalistika va ommaviy
kommunikatsiyalar universitetida
harbiy jurnalistika bo‘yicha qayta
tayyorlov kursi bitiruvchilariga diplom va
ko‘krak nishoni topshirildi.

Tadbirda universitet rektori harbiy jurnalistika yo‘nalishi talabalari tarkibiga kiruvchi vazirlik va ommaviy kommunikatsiyalar
Sherzodxon Qudratxo‘ja 4 oy ishtirokida o‘quv va mahorat darslari idoralarning axborot xizmati xodimlari nazariyasi”, “Media tili,
davomida 576 soatlik qayta tayyorlov o‘tkazish rejasini o‘rtaga tashladi. universitetning malakali professor- uslubi”, “Ziddiyatli vaziyatlarda
kursini tamomlagan bitiruvchilarni o‘qituvchilaridan “Harbiy jurnalistika yangiliklar tayyorlashning
samimiy qutlab, kelgusida ular bilan Eslatib o‘tamiz, ushbu o‘quv etikasi va huquqi”, “Jurnalistika va o‘ziga xos xususiyatlari”,
kursida O‘zbekiston Qurolli Kuchlari “Ijtimoiy tarmoqlarda
jurnalistika”, “Data-
jurnalistika”, “PR matnlar
tipologiyasi” singari fanlar
bo‘yicha ta’lim oldi. Joriy yilda
boshqa kuch tuzilmalari singari
Mudofaa vazirligi Axborot va
ommaviy kommunikatsiyalar
departamentidan 5 nafar
xodim ushbu kursda tahsil olib,
diplom va “Harbiy jurnalist”
ko‘krak nishoniga ega bo‘ldi.

Êàtta leytenant
Bobur eLMUroDov,

“vatanparvar”

BUNyoDKorLiK

YASHIL MAYDONLAR
KENGAYMOQDA

Prezident Shavkat Mirziyoyev raisligida Muallif suratga olgan
joriy yilning 2-noyabr kuni aholini
uy-joy bilan ta’minlash hamda yashil
maydonlarni kengaytirish chora-tadbirlari
muhokamasiga bag‘ishlangan videoselektor
yig‘ilishi o‘tkazilgan edi.

Unda davlatimiz rahbari tomonidan Mudofaa vazirligi hamkorligida amalga hosil olish mumkin. Tog‘li hududlardagi Toshkent viloyatining Parkent
“Yashil makon” umummilliy loyihasini oshirilayotgan ushbu tadbirdan asosiy sug‘orilmaydigan nishablikdagi tumanida mevali va manzarali
amalga oshirish chora-tadbirlari ham maqsad mamlakatimiz ekologiyasini maydonlar ayniqsa, bodom uchun ko‘chatlarni ekish ishlarini
ko‘rib chiqildi. Loyiha doirasida yiliga 200 toza saqlash, kelgusida mevali daraxtlar boshladik. Bugungi kunga qadar
million tup daraxt va buta ko‘chatlarini hosilidan shu yurt aholisini bahramand juda mos keladi. Har bodom va archa ko‘chatlaridan
ekish, shu orqali shaharlardagi yashil qilishdan iborat, – deydi Ohangaron 5 gektar maydonda iborat bog‘ tashkillashtirish
bittadan asalari uyasini maqsadida “Krasnogorsk” aholi
maydonlarni hozirgi 8 foizdan 30 foizga o‘rmon xo‘jaligi noziri Abdug‘affor joylashtirib, meva yashash punkti yaqinidagi
oshirish rejalashtirildi. Shuningdek, joriy Shorahmatov. – Bodom daraxti yetishtirish bilan birga tog‘ yon bag‘irlariga tutash
yilning 10-dekabriga qadar daraxt ekish hosilga erta kiradi, boshqa mevali asal ishlab chiqarishni bo‘lgan besh yuz gektar lalmi
bo‘yicha “dolzarb 40 kunlik” e’lon qilindi. daraxtlarga nisbatan tuproq sharoitiga yo‘lga qo‘yish mumkin. yer maydoniga o‘n mingdan
moslashishi va chidamliligi yaxshi. Bodom daraxti erta ortiq ko‘chat o‘tqazildi, –
– O‘zbekiston Respublikasi 7–8 yoshli daraxtlardan 8–9 kilogacha uyg‘ongani bois deydi podpolkovnik Ulug‘bek
O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi va zararkunandalar Toshmurodov.
bilan biologik kurashi
oson kechadi. Bodom Mudofaa vazirligi harbiy
qurg‘oqchilikka chidamli xizmatchilari shu tariqa yashil
o‘simliklar kabi o‘q maydonlar kengayishiga faol
ildizga ega bo‘lgan mevali daraxtdir. hissa qo‘shmoqda.
Quruq tuproq-iqlim sharoitlarida
mustahkam shakllana oladi. Sherzod SHAriPov,
– “Yashil makon” umummilliy “vatanparvar”
loyihasi doirasida biz harbiy xizmatchilar

№ 45 2021-yil 12-noyabr VATANPARVAR 11

Akamga maktubSoG‘iNCHBiTiKLAri Xayolan otam bilan gaplashaman.
“Ota, men siz yuklagan mas’uliyatni
Tan olish kerak, xat Assalomu alaykum aka, akajonim! Oytosh amma, Ro‘ziqul aka, Qirmiz eploldimmi?” deyman.
Ushbu maktubim tez va qisqa kunlar momo, Alpomish kelbatli Eshmamat
yozish, yor-u birodarlarga ichida yetib ma’lum va ravshan bo‘lsin-ki, polvon, mehr-oqibat timsoli bo‘lib O‘roq Aka, akajon, kecha jiyaningiz
sog‘inch, dil izhorlari Toshkenti azimda yashab ijod qilayotgan akam (O‘roq Hotamov) kirib kelar, Barchinoyning telefonini olsam,
bitilgan maktublar jo‘natish akajonimga (ilgari maktubni shunday bizning qalbimizga yorug‘lik ulashardi. akalarining raqamini birini “Qalqonim
keyingi yillarda urfdan boshlardik). Ahvolingiz yaxshimi, akam”, birini “Panohim akam”, deb
qoldi. Ilgari tahririyatimizga sog‘ligingiz joyidami? Qizlaringiz ham Aka, akajonim, axir men sizga maktub saqlab qo‘yibdi. “Qalqonim”, negadir
dasta-dasta keladigan xatlar yaxshi yuribdimi? yozayotgandim. Hozir o‘ksib-o‘ksib, bu so‘z mening xayolimga kelmabdi.
ham to‘xtagan, ularning ko‘zda yoshimni to‘xtata olmayapman. Aslida akalarimiz biz uchun haqiqatan
o‘rnini elektron maktublar Aka, akajonim... Diydor- Axir bu maktub... shunchaki maktub ham qalqon ekan.
egalladi. lashmaganimizga ham ancha bo‘lib edi-ku...
qoldi. Sog‘indim... Sog‘indik sizni... Men garchi ko‘nglim yarim,
Yoshlarni qo‘ya turing, Yodingizdami? Biz xat yozishardik. armonlarga to‘la bo‘lsa-da, maktabda,
kap-katta odamlarning Sizga maktub yozyapman-u, Ikkalamiz bir paytda talaba bo‘lgandik. Siz ko‘cha-ko‘yda o‘zimni mag‘rur
shapaloqdek telefon beixtiyor o‘sha olis bolaligimiz ko‘z Toshkentda, men esa Qarshida o‘qirdim. tutardim. Sababi onam bo‘lmasa-
qurilmasi orqali o‘ngimda jonlanadi. Sirli, sehrli olam... da, sizlardek akalarim borligi edi.
jo‘natayotgan fikrsiz, chala, Negadir so‘zlarim ham bir-biriga Sizning maktubingizni shunchalar Dugonalarimga sinfdoshlarim, goh
imlo xatolariga to‘la salom- qovushmayotganday... O‘zini har avaylar edim-ki, uni takror- yuqori sinf o‘quvchilari gap otishar,
aliklari, hol so‘rashishlari... yonga olib qochmoqda. hazil, goh mazax qilishar, ba’zi yigitlar
Shuning uchun ham inson takror ularning yo‘llarini to‘sishardi. Men
hissiz, ruhsiz, befarq bo‘lib Aka, men sizga aytsam, o‘qirdim. Ular kelar ekanman, yo‘llar ochilar, o‘zlarini
boryaptimikan? Bir paytlar ehtimol kularsiz. Esimni menga madad, saboq berardi. chetga olishib: “Falonchining singlisi,
ota-onaga, aka-ukaga, opa- taniganimda, katta akam Meni yo‘ldan adashmaslikka, falonchining singlisi”, deb hech biri
singilga, yor-u birodarlarga Toshkentda, opam to‘g‘rilikka, yaxshi o‘qishga undardi. nojo‘ya so‘z aytishga botina olmasdilar.
yozilgan maktublar ajib bir Qarshida oliy o‘quv Mening qayta-qayta o‘qiyotganimni Men sizlar bilan g‘ururlanardim. Hurmat
mehrning, sog‘inchning, yurtida o‘qiyotgandi ko‘rgan dugonalarim, do‘stlarim bir ham qilardim, hozir ham.
oqibatning, muhabbatning (shungacha bo‘lgan kuni yashirincha xatlarni olib o‘qishibdi.
muhri bo‘lardi. Xatjild hech narsani eslay Shundan keyin menga sizdek akam Biror joyga bormoqchi bo‘lsam,
yelimini ko‘chirib, oq olmayman). Bundan borligi uchun havas qilishini aytgandi. kichik akalardan borib ruxsat so‘rashni
qog‘ozga bitilgan xatni katta ota-onam juda baxtiyor Bizga butun qishloq ahli havas qilardi. boshlardim. Birinchi To‘raqobil akamga
hayajon bilan o‘qirdik. edilar. Shuning uchun bo‘lsa Aniqrog‘i, otamizga.... O‘sha paytlar borardim:
kerak, nazarimda o‘qish juda ajoyib, qishloqda o‘qigan qizlarga nisbatan
Yaqinda tahririyatimizga odamlar havas qiladigan narsa deb boshqacha nazar bilan qarashardi. – Aka, bugun falonchi dugonamning
ana shunday xatlardan biri bilardim. Akam va opamning o‘qishidan Bizning otamiz boshqacha edi. Bizni tug‘ilgan kuniga borsam, maylimi? –
keldi. Undagi fikr, sog‘inch, hammamiz faxrlanardik. Biz baxtiyor o‘qishga, yaxshi o‘qishga undardi. Akam deyarli tengdoshday edi.
tug‘ishganlar o‘rtasidagi edik, baxtli edik. Bizni maktabda ustozlar ham hurmat
oqibat, ilmga rag‘bat, qilishardi. Biz “Jumanazarovlar” edik. – O‘zing bilasan, faqat o‘g‘il bolalar
tarbiya borasidagi fikrlar Biz rahmatli otamiz sababli goh Dugonalarim ochiqdan-ochiq: “Qaniydi, bilan gaplashma.
e’tiborimizni tortdi. Go‘ro‘g‘li bilan Chambilbelda, goh men o‘sha odamning qizi bo‘lsam”,
Kuntug‘mish bilan No‘g‘ay yurtida, goh deyishardi. – Xo‘p, derdim. Ikkinchi sizning
Bu xat nazarimizda Alpomish bilan Bobotog‘da yoki Yusuf Endi o‘ylayman... Bizni o‘sha zulmat oldingizga borib ruxsat so‘rardim. Siz
Vatan himoyasida turgan bilan Misrda bo‘lardik. Bu shunday bir quchog‘idan kitoblar, ulardan olgan vaqtni hisob-kitob qilardingiz.
yigitlarga ham yozilganday. go‘zal, o‘zgacha olam edi-ki, buni so‘z bilimlar yorug‘likka chiqargan ekan.
Bu bitiklar balki sizning bilan ta’riflab bo‘lmaydi. O‘zimizning sir- Shuning uchun ham otam faqat kitob – Shartmikin, – derdingiz-u, biroq
ham tug‘ilgan makoningizni, sinoatga to‘la olamimiz bo‘lardi. o‘qishga undarkan. Bejiz: “Beshikdan ko‘nglimga qarardingiz. – Faqat ko‘p
duogo‘ylaringizni, mehribon to qabrgacha ilm izla” deyilmagan qolib ketma, tabrikla-yu qayt.
opa-singillaringizni, Otam doston aytardi: “Go‘ro‘g‘li ekan-da.
bolaligingizni yodingizga va Bozirgon do‘stlashadi. Bozirgon Otam meni o‘qish uchun shaharga Uchinchi navbat og‘irroq edi. O‘rol
solar va sog‘inchingizni ko‘kragini shamolga berib ketyapti. jo‘natar ekan, yoniga olib shunday dedi: akam birdan gapni uzib aytardi:
bosar. Maston-g‘animlar gapiga ishongan – Qizim, seni shaharga o‘qishga
Go‘ro‘g‘li unga qarab o‘q otadi. O‘lim jo‘natyapman. Biroq bir narsani esingdan – Yo‘q, hech qayoqqa bormaysan.
Balki siz ham xizmat yoqasida Bozirgon: Og‘am Go‘ro‘g‘li chiqarma. Sen oilamizning nomusi, Qiz bolaning o‘tirishlarga yurishi
tufayli anchadan buyon bora bilsa, sho‘ring quriydi. O‘zingni tanit, orisan. Mana shu aka-ukalarning yaxshilikka olib bormaydi.
olmagan qishlog‘ingizga, deyapti. g‘ururisan. Sal nojo‘ya harakating bilan
yaqinlaringizga maktub o‘zingning ham, ularning ham boshini Akadan ruxsat tegmagach, undan
bitarsiz. Go‘ro‘g‘li oh urib: “Nomard Go‘ro‘g‘li egib qo‘yma. Yana bir gap: qishloqda yuqorilarga o‘tilmasdi. Dugonalarimga
men bo‘ldim” deb o‘zini tanityapti... (Otam o‘sayotgan qizlarning kelajagi ham esa “zarur ishim chiqib qolgani”ni
Tahririyat ko‘zlarida yosh, oh urib kuylayapti... Bu sening qo‘lingda. Sen noto‘g‘ri qadam aytardim.
holat doim xayolimda takrorlanaveradi) tashlasang, odamlar: “Ana Jumanazar
Bu olamni boshidan kechirganlargina Kenjaning og‘irgina qizi o‘qishga borib, Hozir ham biror narsa qilgudek
his qilishadi. buzilib ketdi”, deb qizlarini o‘qishga bo‘lsam, og‘alarning eng kichigiga
jo‘natmay qo‘yishadi. Ularning uvoli borib maslahat so‘rayman. Bilaman,
Biz ana shu olamning bolalari edik. ham sening bo‘yningga. Zimmangga u hamma kattalar bilan telefonlashib,
Birdan boshimizga osmon quladi... shu mas’uliyatli ishni ololsang, mayli, fikrlarini eshitib, keyin xulosasini
o‘qishga bor, men roziman. aytadi. Borliklaringizga shukur, akajon.
Aka, biz bir-birimizning pinjimizga Men zimmamga yuklatilgan ishni Ollohimga shukur, menga sizlardek aka-
tiqilardik. O‘sha qorong‘u quyoshsiz, eploldim. Bu nasihatni doimo qalbimda ukalarning singlisi, opasi bo‘lish baxtini
oysiz, yulduzsiz tunlar, kunlar zulmatidan saqladim, amal qildim. bergani uchun.
chiqish uchun. Bizning quyoshimiz, Bir paytlar “Nega, menga Risolat
oyimiz bo‘lgan enamiz hech kimni deb ism qo‘yishgan”, deya o‘ylardim. Aka, qishloqqa kelmaganingizga
ogohlantirmay... yo‘q-yo‘q.... otamni Qishlog‘imizda bu ism boshqa ancha bo‘ldi. Kunora telefonlashib
ogohlantirdi: uchramasdi. Endi ayrim sinflarga darsga turibman-ku, dersiz. Mehr ko‘zda. Bu
kirsam, 2–3 nafar qizning ismi “Risolat”. telefon o‘sha mehrni bera olmaydi-
– Yo‘ldosh (otamni katta akamning da, akajon. Bilaman, siz tinmay,
ismi bilan chaqirardi), sho‘ring qurib haqiqat izlab, kitob yozayapsiz. Ammo
qoldi. qishlog‘ingiz ham sizni sog‘ingan.
Mung‘ayibgina sizni kutayapti. Bilasiz-a,
Biz bola edik, kimdir juda-juda aka, siz kelsangiz qishda, bahorda
go‘dak edi. Sirli olam bolalari birdan yog‘magan yomg‘irlar yog‘ib, haftalab
zulmat ichida qoldik. Otamiz ham bir- ochilmay qolardi. Biz kulardik. Ba’zan
birining pinjiga tiqilib najot izlayotgan qo‘shnilar “Abdusattorni jo‘natib
farzandlariga chiroq yoqib yo‘l yuboringlar, yomg‘ir ham jonga tegdi-
izlardi, adl, mag‘rur qaddi dol bo‘lib, ku,” – deya hazil qilishardi. Bu yil
yana Kuntug‘mish bo‘lib bo‘zlardi, kelmadingiz, yomg‘irlar tortilib ketdi, suv
Alpomishdek ro‘baro‘ kelgan balo tanqis bo‘lib qoldi. Qishlog‘imiz ham,
bilan kurashga tushardi. Yusuf kabi biz ham, onam ekkan tut ham sizni
sabr-qanoat qilardi. Bir zulmatni yorib, sog‘ingan.
bizning olamimizga Ma’mir amma,
Aka, akajonim...
Men maktub yozmoqchi edim, ammo
bu tuganmas dostonlarga aylanib
borayotganday...
Omonlikda ko‘rishguncha, sog‘inchli
salom xati yozuvchi singlingiz....

risolat JUMANAzArovA
Qamashi tumani

12 VATANPARVAR 2021-yil 12-noyabr № 45

MArDLiK KUyCHiLAri

JASURLIKDA
“Mardlik, kuch-qudrat va “QirQ Qiz”

Bir maqolada shunday so‘zlarni
o‘qigandim: “Urush va tinchlik –
qahramonlikni ko‘pchilik “hayot” deb nomlanuvchi tanganing
o‘zaro almashib turadigan ikki
erkaklarga xos fazilat deb tomonidir. Agar tinchlik vaqtida dono

biladi. Aslida bu fikrni va adolatli hukmdor zarur bo‘lsa,
biryoqlama qarash desak urush vaqtida esa – janglarni boy
bermaydigan shafqatsiz sarkarda

mubolag‘a bo‘lmaydi. Zero, kerak bo‘ladi”. Tarixda juda ko‘p
buyuk sarkardalar o‘tgan. Ular safida
tarixiy ma’lumotlarga ko‘ra,
qadimda ham ayollar ayollar ham salmoqli o‘rin tutgani ayni

erkaklar bilan bir safda haqiqatdir. Surxondaryo viloyatidagi
mardonavor turib, Vatanni
himoya qilgan. Ular orasidan IX–X asrlarga tegishli “Qirq qiz” qal’asi TENGI YO‘Q
mohir sarkardalar, olimlar, va u bilan bog‘liq afsonalar fikrimizning
yaqqol isboti bo‘la oladi. Mashhur eng yaxshi an’analarni tiklaydi,
shoirlar, tarixnavislar rivoyatga ko‘ra, qadimda “Qirq qiz” mamlakatda adolatli qonunlar
qal’asida ayollarga jang san’atidan o‘rnatadi, fuqarolarga g‘amxo‘rlik
saboq berilgan. Shu tufayli qal’aga qiladi va el orasida “Roziyat ad-
qirqta mamlakatdan malikalar kelib, dunyo va-d-din” (Olam va din
sevgilisi) va “Bilqisi Jahon” degan
mohir sarkardalardan saboq olishgan. e’tirofga sazovor bo‘ladi.

Yana bir rivoyatda keltirilishicha, ushbu va Ktesiy Semiramidani dunyodagi yetti Qo‘rBoSHi AyoLLAr

chiqqan. Ayollar, hatto qal’a devorlari ortida qirq nafar sarkarda mo‘jizaning biri – Bobildagi saroy tomida Xalqimizning buyuk tarixida
qiz yashagan. Ular qal’ani chetellik yaratilgan mashhur “osma bog‘lar” o‘zining jasorati, matonati, aql-
zakovati, fidoyiligi bilan o‘chmas
fiqh sohasida, shuningdek, ko‘chmanchilarning hujumlaridan himoya bunyodkori sifatida ta’riflashgan. Osma iz qoldirgan qo‘rboshi ayollar ham
siyosiy arbob sifatida ham qilib, jasorat ko‘rsatgan. Ularga Gulsim bog‘lar ustun qilib yuqoriga ko‘tarilgan bo‘lgan-ki, ularning Vatan uchun
ismli malika boshchilik qilgan. Shunday bir necha ayvonlardan tashkil topgan. qilgan fidoyiligi boshqalar uchun
o‘rnak vazifasini o‘taydi. Tarixiy
jamiyat hayotida muhim o‘rin hujumlardan birida qal’ada malika va uni Ularning balandligi 24 metrdan 90 ma’lumotlarga ko‘ra, bu ayollar
qo‘riqlayotgan qirq qiz yov bilan ayovsiz metrgacha yetgan. Daraxtlar va gullar janglarda xuddi erkaklardek, balki
tutgan va tarix sahifalariga erkaklardan ham kuchli jasorat
o‘z nomini manguga muhrlab kurashadi va halok bo‘ladi. Qonga belangan ayvon ustida o‘sgan va ular Furot daryosi ko‘rsatgan. Shundaylardan biri
malika esa qal’adan chiqib, dushman shohi suvi bilan sug‘orilgan. Doidor qoldirgan karmanalik Nodira qiz edi. U
bilan yakka kurashmoqchi ekanligini aytadi ma’lumotlarga ko‘ra, Semiramida davlatni Ibrohimbekning qo‘shinida maxsus
ayollar guruhiga boshchilik qilib,
ketgan. Biroq zamonlar va boshidan dubulg‘asini oladi. Qirq kokili boshqargan vaqtda o‘z loyihasi asosida Sharqiy Buxoroda qizil askarlarga
silsilasida ularning aksariyati beli uzra yozilgan sohibjamolni ko‘rgan bahaybat va mustahkam qal’a, 250 ta qarshi mardonavor jang qiladi.
shoh “Qani endi mening askarlarim ham minora va shinaklar bilan himoyalangan Oltiariqlik, Shakarxon qo‘rboshi
haqidagi ma’lumotlar shu qizlardek bo‘lsa edi” deya, otdan tushib, Bobil shahrini barpo etadi. Yangi shahar esa Farg‘ona vodiysida yuzdan
malikani qo‘lini o‘padi va “Men Termez devorlarining perimetri 66 km.ni tashkil ortiq yigitga bosh bo‘ladi va o‘z
jonini xatarga qo‘yib, Farg‘ona
bizgacha yetib kelmagan. gavharini ko‘rdim, menga shu yetarli” deya, etgan va uning ustida oltita otliq (!) shahrida zindonda saqlanayotgan
Quyidagi maqolada siz-u o‘z qo‘shinini ortga qaytargan ekan... bemalol yura olgan. Eng hayratlanarlisi, erkak asirlarni ozod qiladi. Ayolning
Evfrat daryosi shaharning o‘rtasidan shijoati, yovga shavqatsizligi
Arxeologlarning ta’kidlashicha, “Qirq g‘animning yuragiga g‘ulg‘ula solar
edi. O‘shlik Xolxo‘ja Eshonning
bizga notanish bo‘lgan, qiz” nomi bilan bog‘liq rivoyatlar va xalq oqib o‘tgan. Suv ustiga esa 900 ta singlisi Oyshaxon qo‘rboshini o‘sha
dostonlarining ildizlari miloddan avvalgi ko‘prik qurilgan. Ko‘priklarning har ikki davr odamlari “Oyim qo‘rboshi”, rus
ammo o‘tmishda yaxshi komandirlari esa “Amazonka ayol”
amallari tufayli nom asrlarda yashagan sak-massagetlardagi tomoni so‘ngida maxsus qal’alar qad (Jangchi ayol) deyishgan. Chunki
rivoyatlar bilan chambarchas bog‘liq. Chunki rostlagan bo‘lib, ular yerosti yo‘llari o‘shlik Oyshaxonning chindan ham
o‘sha davrlarda qabilalarda jangchi qizlar orqali malika saroyiga tutashgan. Inson mohir va jasoratli jangchi ekanini
bosqinchilar ham bilar edi. E’tirofga
qozongan shunday ayollar bo‘linmalarining borligi Yunon va Rim tafakkuri mahsuli bo‘lgan bu shahar sazovor jihati, u ham O‘zgandagi
haqida so‘z boradi. tarixchilari tomonidan tilga olingan. Demak, asrlar davomida insonlarni hayratlantirib qamoqxonada jazo o‘tayotgan
bundan xulosa qilish mumkinki, “Qirq qiz” kelgan. aybsiz mahbuslarni ozod qilib,
bilan bog‘liq afsona va rivoyatlar zamirida yuksak fidoyilik namunasini
ko‘rsatadi.
haqiqat yotadi. “roziyAT AD-DUNyo
Gulnora HoJiMUroDovA
vA-D-DiN”

BUNyoDKor MALiKA

Roziya Sulton. Sakkizinchi asrda

Bag‘doddan 90 kilometr uzoqlikda yashab o‘tgan Shamsiddin Eltutmishning

BIZ BILAN MUTOLAA ZAVQINI TUYING OBUNA – 2022 ko‘hna Bobilning qoldiqlari mangu qo‘nim farzandlari ichida eng salohiyatlisi

topgan. Shahar degan maqomni allaqachon Roziya edi. Shuning uchun sulton ko‘zi

yo‘qotgan bo‘lsa-da, mazkur yodgorlik hali ochiqligida vazirlar va amirlarni to‘plab qizi

ham o‘zining shonli tarixidan hikoya qiladi. Roziyani valiahd qilib tayinlashini aytadi.

Uning asoschisi – moziy malikalaridan biri Vazirlar va amirlar sulton Eltutmishning

Semiramida hisoblanadi. Semiramida – bu ishiga ajablanib, e’tiroz bildirishadi.

tarixiy shaxs, ammo uning hayoti afsonalar Ammo Eltutmish ahdidan qaytmaydi va

bilan uyg‘unlashib ketgan. Bu haqda yunon amirlarga shunday deydi:

tarixchilari tomonidan yozilgan ko‘hna – O‘g‘illarim maishatbozlikka berilgan,

bitiklarda ko‘p narsalarni bilib olish mumkin. faqat o‘z rohat-farog‘atlarini o‘ylaydi,

“VATANPARVAR” Ammo yaqin davrgacha Semiramidaning qizim Roziya jasur jangchi, adolatpesha,
hayoti va yashash tarzi haqidagi ma’lumotlar xalqparvar, davlat ishlarini donolik bilan

GAZETASI NASHR juda kam bo‘lgan. Mashhur olim Karl boshqara oladi.
KO‘RSATKICHI – 114 Lemann-Xauptning 1910-yilda olib borgan Eltutmish 1232-yilda Panjob jangidan
izlanishlari bu boradagi ba’zi qorong‘iliklarga
kasal bo‘lib qaytadi va ko‘p o‘tmay

oydinlik kiritib, Semiramida shaxsi haqida vafot etadi. Otasidan so‘ng uning o‘g‘li

ayrim qirralarni ochishga muvaffaq bo‘ldi. Rukniddin Feruzshoh taxtga o‘tiradi.

“O‘ZBEKISTON ARMIYASI” Semiramida – Ossuriya malikasi. U Ammo u davlat ishlariga layoqatsiz
JURNALI NASHR Shamshiadad V ning xotini bo‘lgan. Eri va maishatparast edi. Shuning uchun
vafot etgach, Adadnerari III balog‘atga uzoq vaqt hukmronlik qila olmaydi.

KO‘RSATKICHI – 1 273 yetmagani tufayli davlatni amalda vasiy Natijada Roziya sultonlik taxtiga o‘tiradi.
sifatida o‘zi boshqaradi. Tarixchilar Gerodot Shunday qilib malika otasining davridagi

№ 45 2021-yil 12-noyabr VATANPARVAR 13

ajdodlar jasorati – yosHlarga o‘rnak

O‘ZBEK O‘G‘LONINING

QAHRAMONLIKLARI

Bulung‘urlik Isoq Isoq Qarshiyev 1919-yilda Bulung‘ur qishlog‘i uchun kechgan janglar alohida 217- o‘qchi diviziyaga bo‘ysunuvchi
Qarshiyevning tumanidagi Ochomayil qishlog‘ida oddiy ahamiyatga ega edi. Negaki, dushman batalon komandiri I.Qarshiyev diviziya
hayot yo‘li og‘ir tijoratchi oilasida tug‘ildi. Uning bolaligi tomonidan egallab olingan mazkur qishloq komandiri general-mayor K.Trubnikov
damlarga to‘g‘ri o‘sha davr taomillariga ko‘ra, kamtarona daryoning narigi tomonida joylashgan tomonidan Kaluga shahri komendanti
keldi. Uning ayni o‘tdi. Hozirgi Oqtepa qishlog‘idagi bo‘lib, strategik ahamiyatga ega bo‘lgan. etib tayinlanadi. Jizdra uchun bo‘lgan
navqiron yoshligi maktabni yaxshi baholarga tamomlagan Uning egallanishi Qizil armiya qismlarining janglarda Isoq Qarshiyev ikki marotaba
urush janggohlarida Isoq 1939-yilda armiya safiga chaqirildi. daryodan muvaffaqiyatli kechib o‘tishini yarador bo‘ladi va Gorkiy yonidagi Bor
o‘tdi. Yurtni fashizm Kiyev shahridagi piyodalar bilim yurtida ta’minlar va bu muvaffaqiyat kelajakdagi shaharchasida uzoq vaqt davolanadi.
balosidan asrab o‘qigach, leytenant harbiy unvonini olib, katta janglarga zamin bo‘lishi mumkin edi. Gospitaldan Mudofaa vazirligining
qolish uchun bo‘lgan vzvodga komandir, 1003-o‘qchi polk yo‘llanmasini olgan I.Qarshiyev Moskvada
omonsiz janglarda tuzilganida esa, mexanizatsiyalashtirilgan Shu maqsadda qo‘mondonlik mazkur general S.Rahimov bilan uchrashadi.
mislsiz jasorat razvedkachilar otryadiga komandir jangga alohida e’tibor beradi va general-
ko‘rsatdi. Bunday etib tayinlanadi. Ikkinchi jahon urushi leytenant Zaxarkin boshchiligida diviziya 1944-yilda I.Qarshiyev 2-Belarus
jasorat sohiblarining boshlangach, mazkur otryad zimmasiga shtabida o‘tkazilgan yig‘ilishda uni fronti qo‘mondonligining kadrlar bo‘limi
jangovar hayot Smolensk oblastining Dubrovka egallash vazifasini yosh, iqtidorli komandir tomonidan dushmandan ozod etilgan
yo‘lini o‘rganish va va Jukovka rayonlari markazlarini I. Qarshiyev zimmasiga yuklaydi. Mazkur Polshaning Mlova, Vofb, Jizni shaharlariga
uni yosh avlodga dushmandan tozalash vazifasi yuklanadi. yig‘ilishda ushbu operatsiyaga marshal harbiy komendant etib tayinlanadi. Frontda
yetkazish, ularni Shu paytdan Isoq Qarshiyevning jangovar K.G.Jukov shaxsan qiziqayotganligi ko‘rsatgan jasorati uchun II darajali “Vatan
vatanparvarlik hayot yo‘li boshlandi. alohida ta’kidlanadi. I.Qarshiyev ushbu urushi” ordeni bilan mukofotlanadi va
ruhida tarbiyalashda jang oldidan kichik guruhlarga bo‘linib, unga “mayor” harbiy unvoni beriladi.
muhim ahamiyatga 150 kishilik otryadning dushmanning narigi qirg‘oqqa o‘tib olishni maqsadga Uning ko‘rsatgan jasoratlari hisobga
ega. tish-tirnog‘igacha qurollangan zamonaviy muvofiq deb hisoblaydi. Uning rejasi olinib, o‘ndan ortiq orden va medallar
tank brigadasiga qarshi jangga kirishi bo‘yicha kechuvni muvaffaqiyatli o‘tkazish bilan taqdirlanadi. Keyingi yillarda
mumkin bo‘lgan qaltis vaziyat yuzaga uchun orqadan dushman tomoniga I.Qarshiyevning jasorati haqida kitob
keladi. Bunday tengsiz jangga kirish zambaraklardan o‘t ochib turiladigan va gazetalarda maqolalar chop etildi.
shubhasiz o‘lim bilan barobar ekanligini bo‘ldi. Fashist askarlari quyuq o‘rmon Jumladan, I.P.Isayevning “Tuladan
anglagan otryad komandiri behuda ichida mustahkam va qulay mudofaada Kenigsberggacha”, A.I.Maliginning “Ðà-
qurbonlar berishning oldini olish va turishardi. Mana shunday xavfli vaziyatda áî÷àÿ Òóëà ñðàæàåòñÿ”, “Y.Vorobyevning
asosiy kuchlarga qo‘shilish maqsadida shiddatli janglar boshlandi. Ugra “Ìîñêâà – ãîðîä ãåðîé” va B.Daminovning
chekinishga buyruq beradi. Bu paytda daryosidan kechib o‘tilgach, Pavlovkaning “Millatning faxri” kitoblari chop etildi.
asosiy maqsadi Moskvani bosib olish har bir qarich yeri uchun jon olib, jon
bo‘lgan fashist qo‘shinlari, hujumni tobora berildi. Shuningdek, uning jasoratlari
kengaytirib bormoqda edi. 1941-yil haqida “Qizil O‘zbekiston”, “Toshkent
12-oktabrda dushman tomonidan Kaluga Dushman aviatsiyasi tomonidan oqshomi”, “Zarafshon”, “Bulung‘ur
shahri bosib olinadi va Moskvaning qishloqqa tonnalab bombalar yog‘dirildi. hayoti” gazetalarida ocherklar e’lon
janubiy darvozasi hisoblangan Tulaga Jang qizigan vaqtda nogahon dushman qilindi. Ajdodlarimiz Ikkinchi jahon
yurish boshlanadi. 23-oktabrda esa tomonidan uzoqqa otadigan to‘plar urushi janggohlarida insoniyatni fashizm
shahar osmonida fashist samolyotlari ishga solinadi. Bu esa, o‘z navbatida, balosidan asrab qolishdek ezgu ishga
paydo bo‘ladi. Tulaga hali fashist dushmanning o‘q-dori borasida o‘zlarining munosib hissalarini qo‘shdilar.
qo‘shinlari yetib kelmasdan Obkom muammoga duch kelganligini bildiruvchi Ular tomonidan janglarda ko‘rsatilgan
sekretari, shahar mudofaa komiteti raisi belgi edi. Shu mahalda I.Qarshiyev mislsiz jasorat va matonat o‘zbek xalqining
V. Javoronkov janglarda o‘zini ko‘rsatgan, kutilmagan qaror qabul qiladi va qo‘l sinmas irodasini namoyish etdi.
bir kun oldin 2-o‘qchi batalon komandiri ostidagi yigitlariga qo‘l jangiga kirishish
etib tayinlangan I.Qarshiyevga shahar to‘g‘risida buyruq beradi. Bunday holatni Ikkinchi jahon urushi tugaganidan
chekkasidagi muhim nuqtalardan biri kutmagan dushman askarlari esankirab so‘ng urush ishtirokchilarining jangovar
hisoblangan Rogojinskiy qishlog‘iga qoladi. Mazkur jangda ham o‘z yigitlari bilan xizmatlari e’tiborga olinib hamda fashizm
dushmanni kiritmaslik vazifasini yuklaydi. mislsiz jasorat ko‘rsatgan I.Qarshiyevning ustidan qozonilgan buyuk G‘alabaning 40
fidoyiligi tufayli strategik ahamiyatga ega yilligi munosabati bilan Isoq Qarshiyev
Tula qurshab olinayotgan bir paytda bo‘lgan hudud saqlab qolinadi. I darajali “Vatan urushi” ordeni bilan
oldingi marra hisoblangan bu qishloqni taqdirlanadi.
qo‘lda ushlab turish mushkul masala Uning bataloni Ugra daryosini
hisoblanar edi. Janglar shiddatli tus oladi. kechib o‘tishda va Pavlovka qishlog‘ini Jaloliddin Manguberdi, Amir Temur
Dushman kuniga 8–10 marta hujum qilar, mustahkam qal’aga aylantirishda matonat kabi buyuk sarkardalarimizga munosib
piyodalarga yuqoridan bombardimonchi ko‘rsatdi. Tula jangida Isoq Qarshiyev voris bo‘lgan mana shunday insonlar
samolyotlar, pastdan esa yirik kalibrli “Qizil yulduz” ordeni bilan mukofotlanadi. xotirasini yod etish, ularning faoliyatini
artilleriya to‘plari madad berib turardi. yanada chuqur o‘rganish foydadan holi
Qarshiyev bataloni o‘n kun davom etgan Jangovar operatsiyalarning birida bo‘lmaydi. Zero, Vatan o‘zining mard va
ana shunday hujumlarni matonat bilan Isoq Qarshiyevning bataloni og‘ir janglar jasur farzandlarini hech qachon unutmaydi.
qaytaradi. Dushman 500 kishidan va bilan Maslovo posyolkasini dushmandan
o‘nlab qurol-yarog‘laridan ayriladi va tozalaydi. Sovet qo‘shinlarining 50 - zinur bozorov,
qurshovda qolgan shaharga kirib kela armiya qismlarining Kaluga yo‘nalishidagi “shon-sharaf” davlat muzeyi
olmaydi. Mazkur janglar orasida Pavlovka qattiq hujumi natijasida dushman Kalugani
tashlab chiqadi. Mazkur jangda ham kichik ilmiy xodimi
o‘zining qat’iyati va matonatini ko‘rsatgan,

14 VATANPARVAR 2021-yil 12-noyabr № 45

“vatanParvar” tasHkiloti 30 yosHda

YOSHLAR KASBLARGA O‘QITILMOQDA “Vatanparvar” tashkilotining asosiy maqsadi
O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining
mudofaa qudratini mustahkamlashga

ko‘maklashish, fuqarolar, ayniqsa, yoshlarni
mehnatga va Vatanni himoya qilishga tayyorlash,

tegishli davlat va jamoat tashkilotlariga yoshlarni

barkamol qilib voyaga yetkazish, harbiy-

vatanparvarlik ruhida tarbiyalash, ularni kasbga

o‘qitish hamda sportga bo‘lgan qiziqishini qo‘llab-
quvvatlash ishlarida ko‘maklashishdan iborat.

“Vatanparvar” tashkiloti Andijon viloyati kengashi tasarrufida 15 ta tuman
(shahar) o‘quv sport-texnika klubi, 3 ta avtomobil maktabi hamda 1 ta
viloyat texnik va amaliy sport turlari markazi faoliyat ko‘rsatmoqda. Mehnat
jamoalarida, o‘quv muassasalarida, aholi turar-joylarida tashkil etilgan

20 dan ziyod boshlang‘ich tashkilotlari 11 427 nafardan ortiq a’zolarni
birlashtirgan.

Andijon viloyatida sportning texnik va amaliy turlarini ommalashtirish
va rivojlantirish ishlari O‘zbekiston Respublikasining “Jismoniy tarbiya
va sport to‘g‘risida”gi qonuni va “Vatanparvar” tashkiloti nizomi asosida
belgilab olingan aniq chora-tadbirlar rejasiga asosan olib borilmoqda.

Viloyat kengashi tasarrufidagi tashkilotlarda sportning avto,
aviaraketa va kemamodel, radiosport, karting, motosport, pnevmatik
miltiqdan o‘q otish, triatlon, ko‘pkurash, parashyut, yozgi biatlon
turlari bo‘yicha to‘garak va seksiyalar faoliyat yuritib kelmoqda.

Tashkilotlarda bugungi kunda 14 ta o‘q otish sport majmuasi, 2 ta
kartadrom, 1 ta kordadrom, 1 ta mototrassa bor. Shuningdek, 225
ta pnevmatik sport quroli, 39 ta sport mototsikli, 36 ta sport kartingi,
3 ta sport avtomobili, 3 ta baggi, 24 ta sport velosipedi mavjud.

Viloyat kengashi tizimidagi tashkilotlarda 38 nafar trener, 1
nafar uslubchi-yo‘riqchi va 16 nafar bosh mutaxassis faoliyat
ko‘rsatib kelmoqda. Tashkilotlarda jami 40 ta seksiya va 25 ta
to‘garak mavjud bo‘lib, seksiyalarda 706 nafar (163 nafar qiz)

sportchi, sport to‘garaklarida 347 nafar (56 nafar qiz), jami bo‘lib
viloyatda 1053 nafar (219 nafar qiz) yosh sportning texnik va
amaliy turlari bo‘yicha mashg‘ulotlar olib bormoqda.

2021-yil 5 – 10-oktabr kunlari Toshkent shahrida 11 ta
davlat sportchilari ishtirokida o‘tkazilgan triatlon bo‘yicha
Osiyo kubogi va O‘zbekiston kubogining final musobaqalarida
O‘zbekiston milliy terma jamoasi safida ishtirok etgan

Marhamat tumani o‘quv sport-texnika klubi tarbiyalanuvchisi
Azizillo Abdulxodiyev faxrli 2-o‘rinni, Asaka tumani o‘quv
sport-texnika klubi tarbiyalanuvchisi Muhammadyusuf
Abduhalilov faxrli 3-o‘rinlarni egalladi. O‘zbekiston

kubogining final musobaqalarida esa, Marhamat tumani
o‘quv sport-texnika klubi tarbiyalanuvchisi Muhammadaziz
Tursunboyev 1-o‘rinni, Andijon tumani o‘quv sport-texnika
klubi tarbiyalanuvchisi Qobiljon Muhammedov faxrli

3-o‘rinni qo‘lga kiritdi.
Bunga tashkilotning mutasaddi xodimlari “Temir daftar”

va “Yoshlar daftari”ga kiritilgan fuqarolarni haydovchilikka
tayyorlash va qayta tayyorlash bo‘yicha yoshlar bilan
suhbatlashib, ularni kasb-hunarga yo‘naltirish yuzasidan
dastlabki qadamlarni tashlagan. Ayni paytgacha 1 199

nafar fuqaro haydovchilik kurslarida “B”, “BC” toifalari
bo‘yicha o‘qitildi.

Hozirda Andijon viloyatida “Temir daftar” va
“Yoshlar daftari” ro‘yxatiga kiritilgan yoshlarni xizmat
ko‘rsatish kasblari bo‘yicha o‘qitish ishlari ham
samarali olib borilmoqda. Albatta, qo‘lida hunari bor

inson hayot yo‘llarida qoqilmaydi, boqimandalik va
jamiyatga “yuk” bo‘lish kayfiyatidan yiroq bo‘ladi.
Muhimi, yaxshi mutaxassisga hamisha, har joyda
ish topiladi. “Vatanparvar” tashkiloti ana shunday

mustaqil fikrli, kasb-hunarli yoshlarni tarbiyalashga
intilib, yurt taraqqiyoti barqarorligiga baholi qudrat
hissa qo‘shmoqda.

sardorbek qodirov,
“vatanparvar”

tashkiloti andijon
viloyati kengashi raisi

№ 45 2021-yil 12-noyabr VATANPARVAR 15

oCHiq esHiklar kuni ogoHlik

Urganch harbiy prokuraturasi xodimlari tomonidan Bir donishmand loqaydlik haqida shunday
prokuratura organlari tashkil etilganining 30 yilligi degan edi: “Dushmanlardan qo‘rqma –
bayrami arafasida keng qamrovli ma’naviy-ma’rifiy nari borsa, ular seni o‘ldirishi mumkin.
tadbirlar o‘tkazilmoqda. Do‘stlardan qo‘rqma – nari borsa, ular
senga xiyonat qilishi mumkin. Loqayd
HARBIY PROKURATURAGA SAYOHAT odamlardan qo‘rq – ular seni o‘ldirmaydi
ham, sotmaydi ham, faqat ularning jim va
Jumladan, Urganch harbiy prokuraturasiga prokuror sifatida kunlik ishlar bilan tanishish imkoniga beparvo qarab turishi tufayli yer yuzida
28-umumta’lim maktabining 9–11-sinf o‘quvchilari ega bo‘lishdi. xiyonat va qotilliklar sodir bo‘laveradi”.
hamda Qurolli Kuchlar faxriylari taklif qilinib, ular
ishtirokida ochiq eshiklar kuni tashkil etildi. Shuningdek, majlislar zalida harbiy prokuror tomonidan LOQAYDLIK OQIBATI –
O‘zbekiston Respublikasi Harbiy prokuraturasining
Dastlab o‘quvchi-yoshlar va faxriylarni Urganch shakllanish tarixi, soha xodimlarining xizmat faoliyati va NOXUSHLIK
harbiy prokurori Timur Hamzayev kutib oldi va xizmatdan tashqari hayoti haqida ma’lumotlar berildi.
tadbirning maqsadi hamda harbiy prokuratura Harbiy prokuratura tarixini ishtiyoq bilan o‘rgangan Oramizda loqayd
binosining tashkil etilishi haqida tushuntirishlar berib, o‘quvchi-yoshlar prokuror-tergov xodimlariga o‘zlarini odamlar ham uchrab turadi.
prokuror-tergov xodimlarining xizmat xonalari, ish qiziqtirgan savollari bilan murojaat qilib, javob olishdi. Bu illat tufayli minglab
faoliyati bilan yaqindan tanishtirdi. yoshlar turli xil oqimlarga
Tadbir yakunida o‘quvchilarga kitoblar jamlanmasi aralashib qolmoqda.
Ekskursiya davomida tezkor xodimlar ham sovg‘a qilindi. Shunga o‘xshash ko‘ngilsiz
o‘zlarining ish faoliyati haqida ma’lumot berishdi. holatlarning oldini olish
O‘quvchi-yoshlarga o‘sha kuni harbiy prokuror ibrohim Fayzullayev, maqsadida ma’naviy-ma’rifiy
o‘rnida bo‘lish imkoniyati yaratildi va o‘quvchilar urganch harbiy prokurorining katta tadbirlar o‘tkazilmoqda.

yordamchisi Shunday tadbirlardan biri
O‘zbekiston yoshlar ittifoqi
Huquqiy targ‘ibot Toshkent shahar kengashi
madaniyat saroyida “Diniy ekstremizm va terrorizmning tinchlik va
Harbiy xizmatchilarning huquqiy ongi va madaniyatini barqarorlikka salbiy ta’siri” hamda “Vatanga xizmat qilish – muqaddas
yuksaltirib borish qonun ustuvorligini ta’minlashning va sharafli burch” mavzularida bo‘lib o‘tdi. Unda O‘zbekiston Milliy
eng muhim shartlaridan biri hisoblanadi. universiteti Harbiy tayyorgarlik o‘quv markazi harbiy xizmatchilari,
o‘qituvchilar va talabalar qatnashdi.
QONUNIYLIKNI TA’MINLASH YO‘LIDA Tadbir davomida mamlakatimizda davlat siyosati darajasiga
ko‘tarilgan yoshlarga e’tibor, O‘zbekiston yoshlarining birinchi forumidagi
O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari Unda Toshkent harbiy prokurori Prezidentimiz ma’ruzasida ilgari surilgan tashabbuslar hamda Oliy
akademiyasida “Jamoat joylarida yurish-turish, axloq yordamchisi adliya podpolkovnigi Majlisga yo‘llagan murojaatnomasida belgilab berilgan dolzarb
me’yorlarini buzmaslik, fuqarolar bilan mojarolarga yo‘l N.Ibragimov va Mirzo Ulug‘bek tumanida vazifalarga oid fikr-
qo‘ymaslik” mavzusida profilaktik tadbir bo‘lib o‘tdi. joylashgan Mirzakalon Ismoiliy mahallasi mulohazalar bildirildi.
profilaktika katta inspektori kapitan X. Shuningdek,
Abdullayev ishtirok etdi. tadbirda so‘z olgan
jinoyat ishlari bo‘yicha
Tadbir davomida mutaxassislar Olmazor tumani sudi
tomonidan harbiy xizmatchilar uchun sudyasi Mirziyod
jamoat joylarida yurish-turish, axloq Abidov insonlarning
me’yorlarini buzmaslik, jumladan, jamoat ko‘plab oqimlarga
joylarida noharbiy aholiga nisbatan aralashib qolishi
odob qoidalariga rioya qilish, yoshi huquqiy jihatdan og‘ir
ulug‘ kishilarga, ayollar va bolalarga va o‘ta og‘ir jinoyatlar
alohida e’tibor ko‘rsatish, fuqarolar qadr- turkumiga kirishi, ayrim yoshlarning hayotda adashishi, huquqiy
qimmatini muhofaza qilishga yordam bilimning yetarli darajada emasligi va diniy ilmga nisbatan e’tiborsizlik
berish, shuningdek, baxtsiz hodisalar, oqibati ekanligini ta’kidladi.
yong‘inlar va tabiiy ofatlar chog‘ida ularga madad Qizg‘in suhbatlar so‘ngida mavzuga oid videolavha namoyish etildi.
ko‘rsatish lozimligi to‘g‘risida ma’ruza qilindi.
uCH avlod uCHrasHuvi
Podpolkovnik d. zoHidov

ekskursiya Bir qizaloq “Men uchuvchi bo‘lish uchun
nimalar qilishim kerak?” deb savol
O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari berdi. Atrofdagilarning hammasi o‘girilib,
akademiyasida “Ma’naviy yuksalish va vatanparvarlik qizchaga qaradi...
kuni” munosabati bilan poytaxtimizdagi maktab
o‘quvchilari uchun ochiq eshiklar kuni o‘tkazildi. UCHUVCHILAR

KATTA TAASSUROT QOLDIRDI SHAHARCHASIDA BIR KUN

Ekskursiya davomida o‘quvchilar Qurolli Bugun qizlardan bunday savolni eshitish ajablanarli hol emas,
Kuchlar akademiyasida harbiy xizmatchilar albatta. Zero, turli muassasalarda harbiylar bilan o‘tkazilayotgan
uchun yaratilgan shart-sharoitlar bilan tanishib, uchrashuvlar o‘g‘il-qizlarning o‘y-fikrlarida, maqsad va intilishlarida
katta taassurotlarga ega bo‘ldilar. Akademiya tub burilish yasamoqda.
muzeyida ularga tarixiy eksponatlar to‘g‘risida
batafsil ma’lumotlar berildi. Uchuvchilar harbiy shaharchasida o‘tkazilgan ochiq eshiklar
kuni ana shunday ezgulikka xizmat qilishi bilan ahamiyatli bo‘ldi.
Maktab o‘quvchilari tomonidan Unda davlat va jamoat tashkiloti vakillari, mehnat faxriylari va
tayyorlangan chiqishlar, Vatanni madh etuvchi o‘quvchi-yoshlar qatnashdi. Shaharchada bo‘lgan bir kunlik sayohat
she’rlar tinglandi va faol yoshlar munosib ishtirokchilari harbiy qismdagi jangovar va ma’naviy-ma’rifiy
taqdirlandi. tayyorgarlik jarayoni, shart-sharoitlar bilan tanishdi va o‘zlari uchun
qiziq bo‘lgan ma’lumotlarga ega bo‘lishdi.
kapitan boburmirzo soliyev,
qurolli kuchlar akademiyasi Tadbir so‘ngida mehmonlarga harbiy qism badiiy-havaskorlik
yoshlar yetakchisi jamoasi tomonidan tayyorlangan konsert dasturi namoyish etildi va
maktab o‘quvchilariga sovg‘a sifatida “O‘zbekiston armiyasi” jurnali
taqdim etildi.

muattar meliyeva

16 VATANPARVAR 2021-yil 12-noyabr № 45

Posbonga aytar so‘zim

Hasan Madi

To‘ranazarov shunday
yozadi: “Millat, xalq

tarixi o‘z o‘zidan
yaratilmaydi, o‘ylab
topilmaydi, ular AYTGUM, BU KUN,
insonlar bilan birga

tug‘iladi. Uni faqat U MANIM, MANIM...
Vatani, qoni bir
kishilargina biladi,

mehr berib o‘rganadi,
xolos. Zero, tarixdan
bexabar xalq - Mening maqsadim sodda va samimiy dunyodagi eng mohir chavandozlar jufti bilan yashaydi. Ular o‘z bolalarini
mazlum, tarixi yolg‘on yozganlarimni o‘qigan harbiylarda turkiylar, ya’ni skiflar bo‘lgan. Bilasiz, ot taniydilar. Ular bir ona va bir otadan
bilan yozilgan xalq tariximizga, o‘tmishimizga ishtiyoq kuchli hayvon, ana shu hayvonni o‘ziga dunyoga keladilar.
- mahkum, tarixini uyg‘otish. Ishtiyoq izlanishni tug‘diradi. bo‘ysundirgan turk bo‘ladi. Qanday
asragan va bilgan Dasta-dasta kitoblarni o‘qishga undaydi. qilib deysizmi? Otning og‘zidagi suvliq 5. Bo‘rilar juftlaridan birining vafoti
xalq - qudratli va nimadan? Temirdan. Ot ana shu suvluq, bilan uch oydan kam bo‘lmagan muddat
kelajagi porloqdir”. Mashhur rivoyatni o‘qigansiz, Odam jilov orqali boshqarilgan. Kezi keldi, ot azador bo‘ladilar va bu bir yilgacha
Shuning uchun ham Ato va Momo Havoning farzandlari Qobil haqida ikki og‘iz so‘z. Ot kuchli, osov cho‘zilishi mumkin. Bu azadorlik deyarli
Qodiriy bobomiz bilan Hobil kelishmay qolishdi. Natijada hayvon. Odamga nisbatan vafo va o‘z-o‘zini o‘ldirish darajasigacha borib,
“Moziyga qaytib ish o‘rtada urush bo‘ldi, dunyoda birinchi sadoqati bilan boshqa hayvonlardan ajralib kamdan-kam hollarda hayot qolgan jufti
ko‘rmoq xayrlidir”, qotillik yuz berdi. Qobil hasad tufayli turadi. Ot xavfni oldindan sezadi. Otning yashab qoladi.
deydi. Bizning Hobilni o‘ldirdi. farishtasi bor, deydilar. Yolini qizning
ajdodlarimiz turkiylar sochidek o‘rib qo‘ysangiz, ertalabgacha 6. Bo‘ri ota-onasiga yaxshilik qiluvchi
boshqa xalqlardan O‘ylab qoldim, odamlar bir-biri o‘z holiga kelib qoladi. Biror kishi, deylik bola sifatida “Ibnul baar” deya ham
qiziqqonligi va bilan biror narsani talashsa, bir-birini suvga cho‘kib ketdi. Tirigi ham o‘ligi ham nomlanadi. Sababi, hayvonlarning ichida
adolatsizlikka ko‘rolmasa, hasad qilishsa, mushtlashar qayerdaligi noma’lum. Ot minib qirg‘oqni faqat bo‘rigina ota-onasi keksalikka
murosasizligi bilan ekan-da, jang qilar ekan-da, urushar aylansangiz, o‘sha cho‘kkan odam yotgan yetganda ularni tashlab qo‘ymasdan
ajralib turgan. ekan-da! joyga yetgach, taqqa to‘xtab qoladi. O‘sha g‘amxo‘rlik qiladi. Ularni o‘z inida qoldirib,
yerni izlang, uni topasiz, degan gaplar ham ov qilib keltiradi, boqadi, parvarishlaydi.
Yovqur, yengilmas jangchi, harb bor xalqimiz orasida. Ot egasiga hamisha
ilmida mohir bo‘lgan ajdodlarimiz ham sodiq, hech qachon uni tashlab ketmaydi. Qisqasi shunaqa gaplar...
hasadchi bo‘lganmi? Yoki biror nimaga Qadimda suvoriylarimiz ot minib, jangga
talashganmi? Yo‘q. Ular adolatsizlikka kirganda dushman oldi-ortiga qaramay Ustoz Abdulla Oripov shunday
qarshi kurashgan. Oilasini, millatini, qochgan. yozadi:
davlatini himoya qilish uchun ham
shunday ulug‘ qudratni o‘zlarida jo Afsona afsona-yu, biroq afsonada ham Kechmishing bor chindan ham uzoq,
qilishgan. haqiqat parchalari bo‘ladi. Ilg‘ay olmas barchasin ko‘zim.
Maqtamasman moziyni, biroq
Temirga birinchi ishlov bergan va turli Afsona bo‘yicha, biz ona bo‘ridan O‘tmishingni o‘ylayman bir zum.
qurollar ishlab chiqargan ham ajdodlarimiz tarqalgan ekanmiz. Zabtga olib keng Osiyoni,
bo‘ladi. Qalqon, himoya kiyimlari, eng Bir zot chiqdi mag‘rur, davongir.
muhimi, qilich yasashgan. Hatto yerga Samarqandlik ijodkor Farmon Ikki asr yarim dunyoni
ishlov beradigan omochlari ham temirdan Toshevning yozishicha: Zir qaqshatdi Buyuk jahongir.
bo‘lgan. Kashfiyotni qarang! Temirchilarni Aytgum, bu kun, u manim, manim,
avliyoga tenglashtiradi. Bu bekorga 1. Bo‘ri o‘limtik yemaydi. O‘zbekiston, Vatanim manim.
emas, temir tufayli skiflar dunyoda eng 2. Bo‘ri vahshiylar turkumiga kiradi va
kuchli va boy xalqqa aylangan. hayvonlarning shohlaridan hisoblanadi. iste’fodagi podpolkovnik
3. Bo‘ri boshqa hayvonlar kabi onasi, abdurazzoq obro‘yev,
Mo‘g‘ullar Chingizxonga bekorga temir singlisi kabi mahramlari bilan hech qachon o‘zbekiston respublikasida
ustasi Temurchin deb nom berishmagan. qo‘shilmaydi. xizmat ko‘rsatgan jurnalist
Atillaning ham, Aleksandrning ham, 4. Bo‘ri vafodor. Bitta begona urg‘ochi
Sohibqiron bobomizning ham nomlari bilan juftlashib, umr bo‘yi o‘sha bilan
temir bilan bog‘liq. yashaydi, juftiga aslo xiyonat qilmaydi.
Shuningdek, urg‘ochisi ham bir umr o‘sha
Xalqimizda ot yigitning qanoti, degan
gap bor. Bu bejiz aytilmagan. Chunki

“deVoNu lug‘oTi-T-TuRk”dAN qadimiy Harbiy atamalar

oqtštї (o‘qtashti) – o‘q otishti. Čalїš (chalish) – kurash tushmoq, kurashish. Qarma (qarma) – talon-toroj.
oqtatti (o‘qtatti) – o‘q ottirdi. Beg anї oqtattї – Keriš (kerish) – urush va talashuvda qarama-qarshi Kesma (kesma) – eni ensiz, uzun temir nayza.
bek unga o‘q ottirdi. turish. Qalqan (qalqan) – qalqon.
qїr yağї – maxfiy dushman. Basїğ (basig‘) – kechasi hujum qilinadigan, bosiladigan Terkin (terkin) – terkin su – to‘plangan askar.
kez (kez) – o‘qning orqa tomoni oq kezi deyiladi. pastqam joy va g‘aflatda qoldirib, to‘satdan ushlash. Sökmӓn (so‘kman) – pahlavonlarga beriladigan
tew (tev) – hiyla, nayrang. Pusuğ (pusug‘) – pistirma. unvonlardan biri; ma’nosi “jang saflarini sindiruvchi”
Tїl (til) – yov tarafdan kelgan kishi; tїl tuttїm – Tutuğ (tutug‘) – garov. demakdir.
yov ahvolini surishtirib bilish uchun til, ya’ni asir Qїsїğ (qisig‘) – qamoq. Qurman (qurman) – o‘q-yoy solinadigan idish.
tutdim. Bašaq (bashaq) – o‘q va nayza uchidagi temir. Qawšut (qavshut) – el va yurt tinchligi uchun ikki shoh
Toquš (to‘qush) – jang. Shoir shunday yozadi: Tezik (tezik) – xalq orasidagi sarosima, qo‘rquv. orasidagi qovishish, kelishish.
Pičӓk (pichak) – pichoq. Bulğaš (bulg‘ash) – yetib kelgan yov xavfidan kishilar
Toqїš ičrӓ uruštїm, Tolum (to‘lum) – urush yarog‘i. orasida qo‘zg‘algan shov-shuv, vahima.
Uluğ birlӓ qarїštїm, Balїğ (balig‘) – yarador. Tuğrağ (tug‘rag‘) – xonning muhri va imzo.
Tökuz atїn yarїštїm, Tunӓk (tunak) – zindon, qamoqxona. Tuğrağ (tug‘rag‘) – shoh tomonidan jang vaqtida
Aydїm emdi, al, Ӧtӓr. Yel kökӓn (yel ko‘kan) – o‘q, yoy. askarlarga berilib, tinchlikda qaytib olinadigan ot.
Aytmoqdaki: jangda jamoaning kattasi bilan Bugdӓ (bugda) – xanjar.
qashqa otda urushdim. Unga o‘q otdim va unga: Qarğu (qarg‘u) – yov xavfidan saqlanish uchun eng (Davomi bor)
“Mendan buni ol, ey O‘tar”, dedim. baland yerga qurilgan minora shaklidagi bino bo‘lib, yov
Čawuš (chavush) – jangda saflarni tuzatuvchi, ko‘rinishi bilan hamma tezda qurollanishini bildirish uchun muattar meliyeva tayyorladi.
dam olish vaqtida askarni zulm qilishdan saqlovchi u yerga o‘t yoqiladi.
boshliq.

№ 45 2021-yil 12-noyabr VATANPARVAR 17

“qanCHa sHoning bo‘lsa, vatanni ko‘tar!” tanloviga

MARDLAR MADHI Qadim tuproq – chin saltanat, Dovyuraksiz, jur’atlisiz, SHUKRONALIK
Dunyo bilar qahramonlar tutgan qo‘rni, Istaralik, ko‘rkam savlat. Davralarda hurmatlisiz. Bulbul navosi-la tonglari otgan.
Bir zarb bilan qaytargaydir yovuz, zo‘rni. Sinovlarda sinmas sira, Tushingizga kirib tez-tez, Onam alla aytib mehrim uyg‘otgan.
O‘g‘lonlari Alpomishga avlod bo‘lgan, Sarkardalik meros san’at – Yo‘l qaraydi siz sevgan qiz – Kindik qonim tomib, ildizim otgan,
O‘zbegimning ulug‘ safda bordir o‘rni. O‘zbekiston harbiylari. Askar yigit, askar yigit. Shu tuproqning nomi Vatan emasmi?
Ozod yurtning tilagani tinch-omonlik, Kecha-kunduz sergak, hushyor,
Mard yigitning har qadami qahramonlik. Pisand emas quyunmi... qor. Ko‘ksingizda yonar kuch bor, Atak-chechak bolam izlaridagi,
Ulg‘aytirar ulug‘larning saboqlari, Orom tilab ona elga, Vatan degan buyuk burch bor. Yonib turgan chaqnoq ko‘zlaridagi,
Yuksaltirar Humo qushning mayoqlari. Oromidan kechgan shunqor – Badniyat yov kelar bo‘lsa, “Ona” degan ilk bor so‘zlaridagi,
Onajonlar bergan mehr-muhabbat bor, O‘zbekiston harbiylari. Jangdadirsiz mardonavor – O‘sha ajib tuyg‘u Vatan emasmi?
Daxlsizdir qo‘rg‘onlari, chorbog‘lari. Qadamlari gurso-gursdir, Askar yigit, askar yigit.
Ozod yurtning tilagani tinch-omonlik, Maydon tushsa polvon tusdir.
Mard yigitning har qadami qahramonlik. Zamiralar ko‘nglin olgan, Zamira RO‘ZIYEVA
Ota makon degan onlar surur to‘la, Qasamiga sodiq do‘stdir –
O‘zbekiston degan jonlar g‘urur to‘la, O‘zbekiston harbiylari. YURT O‘G‘LONLARIGA G‘animga egmagan mag‘rur boshini,
Jahon ichra o‘z o‘rniga ega el bu, Senda Alpomishlar qoni bor asli, Metindan yasagan kuch-bardoshini,
Mustaqillik bergan yo‘li oq nur to‘la. ASKAR YIGIT Ajdodlaring buyuk Temurxon nasli. Muqaddas deb zamin tog‘-u toshini,
Ozod yurtning tilagani tinch-omonlik, (qo‘shiq) Arslon bo‘l, o‘g‘lonim olov nafasli, Mard o‘g‘lonlar shoni Vatan emasmi?
Mard yigitning har qadami qahramonlik. Er yigit bayrog‘in balandda tutar,
Egningizda harbiy libos, Qancha shoning bo‘lsa, Vatanni ko‘tar! Har qarich tuprog‘ing menga oltin zar.
O‘ZBEKISTON HARBIYLARI Qadamingiz mardlarga xos. Go‘zal tabiating husningni bezar,
Shijoati ko‘zda zohir, Himoyachim deya sizni Eshitma nomardning o‘r so‘zlarini, Olis o‘tmishingga solsam bir nazar,
Jang-jadalda mergan, mohir. Ona Vatan etar e’zoz, Ochib qo‘y, nonko‘rning ko‘r ko‘zlarini, O‘sha buyuk tarix Vatan emasmi?
Sevgisi sof, ahdi butun, Askar yigit, askar yigit. Yolg‘on-u fitnaning bur yuzlarini,
Tog‘da Farhod, suvda Tohir – Tuproq aziz, el mukarram, Yomonlik yomonning boshiga yetar, Buyuk daholarga beshik ona yer,
O‘zbekiston harbiylari. Xizmatiga shaysiz har dam. Qancha shoning bo‘lsa, Vatanni ko‘tar! Bayrog‘ing balandda do‘stim,
Loy sachratmas bulog‘iga, Faxrlanib yashar sizdan,
Chang yuqtirmas chirog‘iga. Otangiz ham, onangiz ham, Biringiz akamsiz, biringiz ukam. qadding ker!
Nafratlarin sanchib yashar, Askar yigit, askar yigit. Tegramdagi qo‘rg‘on metin, mustahkam. Ko‘ksi to‘la faxr shoir qizing der:
Yurtning xoin – qo‘rqog‘iga, Mardlik belbog‘ini bog‘lagin mahkam. Shu Vatanda yashash bir baxt emasmi?
O‘zbekiston harbiylari. Chin maqsad insonni cho‘qqiga eltar,
Qancha shoning bo‘lsa, Vatanni ko‘tar! Dildora USMONOVA
Qarshi tumani

ALOQACHIMIZ Asli Vatan uchun, jon bermoq – sharaf, MEN OG‘RIQNI TINGLAYMAN... Men dunyoni tinglayman...
Aloqa tizgini jilovimizda, Shahidlar doimo dilda barhayot. Men OG‘RIQni tinglayman... Abri naysonlarda yuvingan,
Kerak yarog‘imiz ulovimizda. Alisher, Murodbek, Elmurod, Sharof, Uning tog‘dek qo‘shinlari jismim ezadi, Saratonda isingan,
Biz jangning asosiy qalovimizda, Vatan deb ketdilar, ruhi bo‘lsin shod. Parmalab kirgizilayotgan mixning Mezonlarda junjikkan,
Ishonchli xabarchi aloqachimiz. zarbidan Horigan OTA
Chegarada turgan shunqor, ey posbon, jon isyon ko‘taradi: Ishi odil, HOLIQ degan
Ma’lumot yetkazish mushkulot emas, Metinday irodang bardoshing haqqi – – Onajon!.. O‘g‘lin izlaydi...
Signalli xabar bor, biron so‘z demas. Ollohim asrasin, jasur bo‘l, omon, – Bas qilgin, tinch yotsin onam. – Otajon...
Dushman ham ilg‘amas, xatimiz sezmas, Sening tik turganing – xalqimning baxti! Jim bo‘lgin, jim, jim... – Bas qilgin, tinch qo‘ygin OTAni
Ishonchli xabarchi aloqachimiz. Sekin hayqiradi IRODA. Sekin hayqiradi IRODA.
Askar o‘g‘lonimga bitta so‘zim bor,
Qo‘shinlar xatarsiz yurmog‘i uchun, Sen ketgan yo‘lingda, bilki, ko‘zim bor. Men NIGOHni tinglayman... Men O‘ZIMni tinglayman
Dushmanning tuzog‘in ko‘rmog‘i uchun. Ruhing yuksak bo‘lsin, roziman chunki, UFQlarga bog‘langan NIGOHning – Ey Amini Mahzani Roz,
Kabutar, yo chiroq, yo tovush birla, Vatanim oldida yorug‘ yuzim bor. IXLOS suralari dilim ezadi. Amini Mahzani Roz,
Ishonchli xabarchi aloqachimiz. Bir Inson bo‘lib yashash umididan Mahzani Roz...
Qahramon JUMANAZAROV Omonlik ko‘rmagan QALB nido qiladi: Voqif qil, men kimman, kim, kim?!
Mardlikni do‘st bildik, jasorat bizda Shovot tumani – Yo Xudo... – Jim bo‘lgin, jim, jim!...
Ilmni yor dedik, botirlik yuzda. – Bas qilgin, tinch qo‘ygin Xudoni, Eng nafis SO‘ZDIRSAN va eng
Yangi O‘zbekiston askarimizda, QORACHIG‘IM, KUYIM, UFQli yo‘lga boshlaydi, ROST...
Ishonchli xabarchi aloqachimiz. DOSTONIM... Har kimning o‘z IYMONI, Jim...
Sekin hayqiradi IRODA. Sekin
Kontrakt bo‘yicha harbiy xizmatchi, Maysa gilam yoygan tog‘laring – hayqiradi
oddiy askar Bahrom QABULOV Yuragimning ochiq ayvoni... Men MUHABBATni tinglayman... IRODA...
Biram to‘kin, shirin bog‘laring, Uning sirli yashashidan
VATAN POSBONLARI Har bir fasl ulug‘ kayvoni. Quyoshdek izlar ko‘ksimda qoladi, Munavvara YUSUF
El-yurt tinchligini asrar botirlar, Sukunatning sokin bag‘rida So‘z so‘ragan imkonim... To‘rtko‘l tumani
Dilda Vatan ishqi, qalbida iymon. Eshitilar sirli bir tovush. Tildan qoladi:
Kun-u tun xizmatda, bilmaslar orom, Barcha narsa azizdir juda, – Siz... Siz... Sizdir.... agar siz ham ushbu tanlovda qatnashishni
Burchiga sodiqdir har lahza, har on. Go‘yo uxlab, ko‘ryapman tush... HAQIQIY MUHABBAT xohlasangiz, ijodiy ishlaringizni 2021-yilning
TILSIZDIR, 15-dekabrigacha [email protected] yoki
Ular alp, bahodir, mardlik shiori, Yozilmagan sirli kitobim – Sekin hayqiradi IRODA. 90 968-62-08 telegram profiliga, 100164,
El uchun jon fido, burchiga sodiq. Go‘zallikka, fikrga to‘la. toshkent viloyati qibray tumani
Matonat ko‘rsatgan, yurt iftixori, Bo‘g‘zimdagi so‘zsiz xitobim, Men SADOQATni tinglayman... universitet ko‘chasi 1-uy manziliga
Vatanini sevar jonidan ortiq. Muhabbatga, shukrga to‘la... Uning bebaho mulkini ko‘zim yashirar... jo‘natishingiz mumkin. tanlov
– Har doim shunday jim bo‘lgin, g‘oliblari uchun mukofot ham
Mustaqillik, ozodlik va erk – Sekin hayqiradi IRODA. chakki emas, bazaviy hisoblash
Qorachig‘im, kuyim, dostonim. miqdorining 8 barobaridan 12
Ey, ulug‘vor, ey, qudratli yurt – barobarigacha, shuningdek,
Sensan mening jon-u jahonim! rag‘batlantiruvchi mukofot-
lar ham bor.

tahririyat.

18 VATANPARVAR 2021-yil 12-noyabr № 45

salomatlik

Bugungi kunda dunyoda gRiPP -
va respublikamizda
koronavirus infeksiyasi
asosiy muammoli
xastalikka aylangan
davrda yo‘tal, isitma
kabi belgilari bo‘lgan har
bir bemor koronavirus
infeksiyasiga shubha
qilinayotgan bo‘lsa-da, koRoNAViRusdAN XAVFliMi?
kuz-qish mavsumiga kelib
gripp va boshqa o‘tkir
respirator infeksiyalarning Grippga o‘xshash kasallik chaqiruvchi
keng tarqalishi, ularni va bir-biridan epidemik xususiyati bilan YOTOQXONA YOKI UY qaynatilishi kerak. Ana shunda bu kasallik
davolash va profilaktik farqlanuvchi 200 dan ortiq virus turlari SHAROITIDA GRIPP atrofdagilarga yuqishining oldi olinadi.
tadbirlar kun tartibidan mavjud. Shuning uchun laborator usulda VIRUSINING TARQALISHIGA
tushgani yo‘q. tasdiqlangandan so‘ng bemorga gripp QARSHI QANDAY O‘Z VAQTIDA
tashxisi qo‘yiladi, lekin ko‘p hollarda CHORALARNI QO‘LLASH DAVOLANMASLIK QANDAY
Rasmiy statistik ma’lumotlarga ko‘ra, kasallikning klinik belgilari bo‘lishiga MUMKIN? ASORATLARNI KELTIRIB
koronavirus pandemiyasi davomida dunyo qaramasdan, laboratoriyada virus CHIQARADI?
bo‘yicha 250 millionga yaqin insonlar aniqlanmaydi, bunday holatlarda bemorga Chora-tadbirlarning asosiy maqsadi
ushbu infeksiya bilan kasallangan bo‘lsa, o‘tkir respirator infeksiya tashxisi qo‘yiladi. viruslar sonini havoda iloji boricha O‘z vaqtida davolanmaslik natijasida
har yili kuz-qish mavsumi davomida Grippning yengil shakli bilan og‘rigan kamaytirish. Gripp virusini havoda boshqa kasalliklar qatorida gripp kasalligi
700 milliondan ortiq insonlar gripp bilan bemorlar atrofdagilar uchun ko‘proq xavf kamaytirishda birinchi chora bu xonani ham og‘ir asoratlar qoldirishi bilan
kasallanadi. tug‘diradi, chunki ular kasal holatida tez-tez shamollatib, havosini almashtirish xavfli. Kasallikning eng xavfli asoratlari
transportda, o‘qish va xizmat joylarida va namli tozalov ishlarini amalga oshirish. pnevmoniya yoki zotiljam, meningit, otit,
Sog‘liqni saqlash vazirligining kasallik tarqalishiga sababchi bo‘ladi. Shaxsiy gigiyenaga rioya etish va tibbiy sinusit, nefrit va piyelonefrit. Shuning
ma’lumotiga ko‘ra, joriy yilning sentabr niqobni taqish tavsiya etiladi. uchun ham, xalq orasida grippning o‘zi
oyidan boshlab gripp kasalligi bilan NEGA AYNAN KUZ-QISH emas, balki uning asoratlari yomon degan
kasallanish aholi orasida mavsumiy ortishi FASLI BU KASALLIK UCHUN QANDAY DORI fikr bejiz aytilmagan.
kuzatilmoqda. Dekabr oyidan boshlab MAVSUM HISOBLANADI? VOSITALARIDAN
epidemik vaziyatning murakkablashishi FOYDALANISH KERAK? IMMUNITETNI OSHIRISH
kutilmoqda. Shuni e’tiborga olgan Kasallikning sovuq mavsumda ko‘p UCHUN NIMALARGA E’TIBOR
holda, koronavirus pandemiyasi davrida uchrashining boisi, gripp kasalligini Burun oqishi, ko‘z yoshlanishi va shunga BERISH LOZIM?
gripp epidemiyasining oldini olish tarqatadigan virus past haroratda uzoq o‘xshash shikoyatlar faqatgina grippda
maqsadida respublikada tizimli ishlar olib vaqt davomida tirik saqlanadi. Bundan bo‘lmaydi. Allergik rinit, allergik sinusit, Birinchi navbatda kun tartibiga
borilmoqda. Gripp bilan birga koronavirus tashqari havo harorati past bo‘lganligi surunkali yallig‘lanish kasalliklarida ham rioya etish lozim. O‘z vaqtida uxlash,
infeksiyasining birgalikda kelishi sababli, kishilarni yopiq binolarda shu holat kuzatiladi. Chunki immunitetning badantarbiya bilan shug‘ullanish,
kasallikning og‘ir kechishi va asoratlanish to‘planish holatlari kuzatiladi. Bu holat tushishi hisobiga allergik kasalliklar ham mavsumga xos kiyinish, ochiq havoda
ehtimolini bir necha barobarga oshiradi. virusning havo-tomchi orqali tarqalishi xuruj qiladi. Allergiya bilan grippni aslo yurish, to‘g‘ri ovqatlanish, jismoniy va
uchun ayni muddao bo‘ladi. Qish faslida adashtirib yubormaslik kerak. Buni esa aqliy mehnatni mujassamlikda olib borish
Yuqoridagi ma’lumotlarni o‘qigan inson tanasida vitamin yetishmovchiligi faqat shifokor aniqlaydi. Shuning uchun talab etiladi. Ovqatlanganda vitaminlarga
odamda gripp kasalligi, uning yuqish tufayli immun tizimi kuchsizlanib qoladi bemor allergiya bo‘lganda, grippga qarshi, boy bo‘lgan mahsulotlarni iste’mol qilish,
yo‘llari, davolash usullari va oqibatlari va natijada tananing gripp viruslariga gripp bo‘lganda, allergiyaga qarshi dorilarni piyoz va sarimsoqpiyozni kerakli miqdorda
to‘g‘risidagi masalalar qiziqtirgani sababli moyilligi yuqori bo‘ladi. iste’mol qilib yubormasligi kerak. Chunki bu ovqat bilan iste’mol qilish ham foydali.
ayrim savollarga javob beramiz. kasalliklar butunlay bir-biridan farq qiladi va Gripp kasalligining oldini olishda kasallikka
KASALLIK QANDAY ularga qarshi qo‘llaniladigan preparatlarning qarshi emlashning ahamiyati katta. Uni
GRIPP KASALLIGI BOSHQA BELGILARDA ta’siri ham boshqa-boshqa hisoblanadi. qo‘llash qisqa muddatga faol immunitet
YUQUMLI KASALLIKLARDAN NAMOYON BO‘LADI? Shuning uchun gripp yoki boshqa bir kasal hosil bo‘lishiga olib keladi. Emlanganlar bir
NIMASI BILAN FARQ QILADI? bo‘lganda ham atrofdagilarning, dorixona yil mobaynida grippga chalinmaydi. Hozirgi
Gripp kasalligining og‘irlik darajasi xodimining tavsiyalariga ko‘ra dori olib kunda yaxshi samara beradigan bir qator
Gripp aholi orasida tez tarqaladigan tananing virus toksini bilan zararlanish ichmasdan, shifokor ko‘rigidan o‘tib, uning vaksinalar amaliyotda qo‘llanilmoqda.
o‘tkir yuqumli kasallik bo‘lib, deyarli darajasiga bog‘liq. Uning belgilari: tavsiyasiga binoan davolanish lozim.
dunyoning barcha mamlakatlarida holsizlik, ishtahaning pasayishi, tomoq Ta’kidlash lozimki, bugungi kunda
uchraydi. Bu kasallik uchun mavsumiylik og‘rishi, bosh og‘rishi va aylanishidir. UY SHAROITIDA Mudofaa vazirligi shaxsiy tarkibini qisqa
xos bo‘lib, asosan kuz va qish oylarida Keyinchalik bemorda nafas yo‘llarining PARVARISHLASHDA muddatlarda mavsumiy grippga qarshi
ko‘p holatda ro‘yxatga olinadi. Gripp yallig‘lanishi, tana haroratining 38–40 NIMALARGA AHAMIYAT emlash ishlari ham olib borilmoqda.
virusining A, V va S turlari mavjud. darajagacha ko‘tarilishi, burun bitishi, BERISH LOZIM? Vaksina grippning ushbu mavsumda eng
burundan suyuqlik ajralishi, yo‘tal, ko‘p uchrashi kutilayotgan va eng xavfli
mushaklarda og‘riq, ba’zi hollarda qusish
kuzatiladi.

Grippning yuqish yo‘li havo-tomchi hisoblanayotgan bir necha shtammiga

griPPdan qanday saqlanisH mumkin? va muloqot orqali bo‘lganligi sababli qarshi qaratilgan bo‘lib, ushbu shtammlar
kasallikning oldini olishga qaratilgan bilan organizm to‘qnash kelganida
tadbirlar ham koronavirus infeksiyasidagi kasallikdan himoyalashga qaratiladi.

emlanish tadbirlar bilan juda o‘xshash. Bemorni iloji Kasallik qanday bo‘lishidan qat’iy

boricha alohidalash zarur, yotgan xonaga nazar, inson salomatligi va turmush

Kasallikka qarshi emlanishdan jamoat joylarida bo‘lish imkon boricha boshqalar, ayniqsa, yosh farovonligiga jiddiy zarar yetkazadi. Shu
avval shifokor bilan tavsiya etilmaydi bolalar, qariyalar va homilador ayollarni bois, sog‘ligimizga bo‘lgan mas’uliyatni
maslahatlashish lozim kiritmaslik kerak. Bemorning parvarishi chuqur his qilgan holda, mavsumiy

bilan shug‘ullangan kishi tibbiy niqob kasalliklardan ehtiyot bo‘laylik. Kasallikni

Chiniqish taqishi kerak. Xona harorati issiq bo‘lishi davolagandan ko‘ra, uning oldini olish
ko‘proq sayr qilish lozim. Xona havosini bir kunda kamida afzalligini unutmasligimiz lozim.

shifokor Profilaktika shaxsiy gigiyenaga 3-4 marta almashtirib turish kerak. tibbiy xizmat mayorlari
ko‘rsatmasiga ko‘ra, usullari e’tibor Bemor shaxsiy gigiyena qoidalariga amal i. abdukarimov,
dorilarni qabul qilish qilishi lozim. Bemor foydalangan sochiq, e. bekkamov,
dastro‘moldan boshqalar foydalanmasligi mudofaa vazirligi
zarur, ularni qaynatib yuvish, keyin

tibbiy niqob (maska) taqish dazmollash lozim. Idish-tovoqlar ham sanitariya-epidemiologiya
bemor tomonidan foydalanilgach, darhol nazorati markazi mutaxassislari

№ 45 2021-yil 12-noyabr VATANPARVAR 19

mudoFaaga ko‘maklasHuvCHi “vatanParvar” tasHkilotlarida

Harbiy-vatanparvarlik targ‘iboti, ommaviy kasbdagi xodimlarni tayyorlash borasida O‘zbekiston EZGU ISHLAR SALMOG‘I
Respublikasi mudofaasiga ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkilotining Qashqadaryo viloyati kengashi
tasarrufidagi Kitob tumani o‘quv sport-texnika klubi jamoasi tomonidan bir qancha ibratli ishlar amalga
oshirilmoqda. Bunday ezgu ishlar salmog‘i, ayniqsa, “Vatanparvar” tashkilotining 30 yilligi munosabati
bilan yanada izchil tus olmoqda.

Muhim sana munosabati bilan tashkilot tomonidan “Vatan taraqqiyotiga xizmat qilish Fursatdan foydalanib, O‘STK jamoasi tashkilotning
va sodiq bo‘lish” shiori ostida turli ma’naviy-ma’rifiy va sport tadbirlari o‘tkazilmoqda. barcha a’zolarini 23-noyabr – “Vatanparvar” tashkiloti tashkil
Bundan tashqari, boy hayotiy tajribaga ega bo‘lgan tashkilot faxriylari hamda ilm-fan, etilgan kun bilan samimiy tabriklaydi. Yoshlar ma’naviyatini
madaniyat va sport sohalarida turli musobaqa va tanlovlarda g‘olib bo‘lgan yosh avlod yuksaltirish hamda ularni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash
vakillari ishtirokida uchrashuv hamda suhbatlar ham tashkil etilmoqda. borasidagi xayrli ishlaringizda omad va muvaffaqiyat tilaymiz!

Ta’kidlab o‘tish joizki, joriy yilning o‘tgan oylari mobaynida klubda haydovchilar
tayyorlash borasida yaxshi samaradorlikka erishildi. Avtomobil boshqarishning “A”,
“B”, “BC”, “C”, “E”, “D” toifalariga 950 nafar nomzod o‘qitildi.

– Ayni paytda tashkilotmizda sportning texnik va amaliy turlarini rivojlantirishga ham
alohida e’tibor qaratilmoqda, – deydi O‘STK boshlig‘i, Xalq deputatlari tuman kengashi
deputati Sharif Temirov. – Shu tufayli ham yoshlar o‘rtasida sport musobaqalarini
o‘tkazish muntazam yo‘lga qo‘yilgan. Havo miltig‘idan o‘q otish, karting, avtosport
hamda radioaloqa kabi seksiyalari faoliyat ko‘rsatmoqda. To‘garak a’zolari viloyat

va respublika musobaqalarida faol ishtirok etib, yaxshi natijalarni
egallab kelishmoqda.
Xulosa o‘rnida aytish mumkinki, mazkur O‘STK
xodimlari tomonidan yoshlarni jismoniy va ma’naviy
yetuk insonlar etib tarbiyalash borasida amalga
oshirayotgan ezgu ishlarning salmog‘i
yanada ortmoqda. Chunki, tashkilot
jamoasi nafaqat malakali
haydovchilar tayyorlashni, balki
har jihatdan barkamol yoshlarni
tarbiyalashni ham o‘z oldilariga
maqsad qilib qo‘yishgan.

akbar ali

“VATANPARVAR”

TASHKILOTI - MENING NAZARIMDA

Keyingi yillarda O‘zbekiston Yaqinda mazkur o‘quv sport-texnika klubi
mudofaasiga ko‘maklashuvchi tomonidan tuman mudofaa ishlari hamda xalq
“Vatanparvar” tashkilotining ta’limi bo‘limlari bilan hamkorlikda tumandagi
Qashqadaryo viloyati kengashi 51-umumta’lim maktabida “Vatanparvar”
tasarrufidagi Shahrisabz tashkiloti tashkil etilganligining 30 yilligiga
tumani o‘quv sport-texnika bag‘ishlab “Vatanparvar” tashkiloti – mening
klubida yoshlarni ijtimoiy nazarimda” mavzusida tadbir tashkil etildi.
foydali hamda ommaviy Unda tashkilot tizimida olib borilayotgan keng
qamrovli vazifalarning bajarilishi, yoshlarni
vatanparvarlik ishlariga kasb-hunarga o‘qitish bo‘yicha amalga
jalb etishga alohida e’tibor oshirilayotgan yumushlar, sportning texnik
qaratilmoqda. Jumladan, va amaliy turlarini rivojlantirish borasida
o‘tkazilayotgan turli ma’naviy- olib borilayotgan xayrli ishlar bilan yaqindan
ma’rifiy tadbirlar, uchrashuv tanishtirildi. O‘z navbatida bunday tadbirlar
va davra suhbatlari hamda o‘tkazib kelinayotganligi ertamiz davomchilari
sport musobaqalari shular bo‘lgan yoshlarimizda harbiy-vatanparvarlik
sirasidandir. tuyg‘ularini shakllantirishda muhim ahamiyat
kasb etmoqda.

Ayni paytda tashkilotda ommaviy kasb
xodimlarini tayyorlash, sportning texnik va
amaliy turlarini rivojlantirish borasida ham bir
qancha ishlar amalga oshirildi. Unga ko‘ra,
joriy yilning o‘tgan oylari mobaynida 825
nafar “B”, “BC” toifali haydovchi tayyorlashga
erishildi. Havo miltig‘idan o‘q otish, duatlon,
karting, avtokross kabi sport seksiyalarida
faoliyat yuritayotgan 50 nafar yoshlarimiz
turli musobaqalarda faxrli o‘rinlarni egalladi.

Sport bilan muntazam shug‘ullanishda
shart-sharoitlarning mavjudligi hamda sport
anjomlari bilan ta’minlanishi ham sport
turlarining ommalashishida qo‘l kelmoqda.

mansurbek rustamov,
“vatanparvar” tashkilot
shahrisabz tumani o‘stk boshlig‘i

20 VATANPARVAR 2021-yil 12-noyabr № 45

xorij armiyalarida JAHONDA

isRoil hARBiy hAVo kuchlARi zikA ViRusi TARqAlMoqdA

Isroil Qurolli Kuchlarining asosiy radiotexnik razvedka va radioelektron Isroil harbiy-siyosiy rahbariyati havo Hindistonning aholi eng zich joylashgan
turlaridan biri hisoblanuvchi Harbiy kurash samolyotlari), yordamchi aviatsiya razvedkasini olib borish va zarba berish Uttar-Pradesh shtatidagi Kanpur shahrida Zika
havo kuchlari (HHK) mamlakatning eskadrilyalari (transport, o‘quv, sinovchi), vositalarini nishonga to‘g‘rilashda muhim virusi tarqalmoqda. Shu vaqtgacha kamida 89
ma’muriy, sanoat-iqtisodiy rayonlari vertolyot va uchuvchisiz uchish apparatlari ahamiyatga ega bo‘lgan uchuvchisiz nafar odam, shu jumladan 17 nafar bola ushbu
hamda markazlari, qo‘shin guruhlari eskadrilyalari, shuningdek, tankka qarshi uchish apparatlarini rivojlantirishga kasallikni yuqtirgan. Kanpur bosh sanitar vrachi
va muhim obyektlarni ehtimoliy va zenit-raketa komplekslari batareyalari alohida e’tibor qaratib kelmoqda. Turli
dushmanning havo razvedkasi, havodan joy olgan. tip va o‘lchamdagi razvedkachi, zarbdor Nepal Singh shtatda
va kosmosdan beriladigan zarbalaridan va ko‘p maqsadli UUAni yaratish Zika virusi tobora avj
himoya qilish, uning qo‘shinlari va front Isroil HHK jangovar aviatsiyasi va ishlab chiqarish Isroil aviatsiya olayotgani, infeksiya tez
orti obyektlarini yakson qilish, harbiy asosini AQSHda ishlab chiqarilgan turli sanoatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri tarqalayotganini ma’lum
va davlat boshqaruvi tizimlarini ishdan modifikatsiyadagi F-15, F-16, F-351 hisoblanadi. Bunday apparatlarni ishlab qilgan. 23-oktabrda
chiqarish, harbiy-iqtisodiy, strategik, “Adir”, F-151 “Tander” va boshqa tipdagi chiqarish hajmi milliy armiya ehtiyojini Kanpurda virusni ilk
operativ va taktik rezerv obyektlariga qiruvchi samolyotlar tashkil etadi... Turli qondirish va ularning katta miqdorda yuqtirish holati qayd
zarbalar berish, dengizdagi, harbiy ma’lumotlarga ko‘ra, qo‘shin tasarrufida eksportga yetkazib berilishini to‘liq etilgach, kasallanganlar
dengiz bazalari va portlardagi kemalar 800 ga yaqin jangovar samolyot bor. ta’minlaydi. soni kundan kunga
guruhlarini yo‘q qilish, turli yo‘nalishdagi Bundan tashqari, qo‘shin tasarrufida turli orta boshlagan. Virus
havo razvedkasini olib borish, harbiy tip va rusumdagi razvedka, transport, Hozirda Harbiy havo kuchlari asosan chivinlar orqali
dengiz bazalari va portlardagi kemalar o‘quv, aloqa, yonilg‘i quyuvchi, elektron tarkibida to‘rtta UUA eskadrilyasi tarqalayotgani qayd
guruhlarini Quruqlikdagi qo‘shinlar va razvedka va patrul samolyotlari, tashkil etilgan bo‘lib, ular “Syorcher- etilgan.
Harbiy dengiz kuchlarining jangovar shuningdek, AH–64A “Apach”, AH–1G/E/ MK2”, “Germes–450”, “Germes–900”,
harakatlarini qo‘llab-quvvatlash hamda F/S “Kobra” va “Defender” tipidagi zarbdor, “Xeron–1”, “Xeron–TP” va boshqa ochiq koiNoTgA chiqdi
boshqa turdagi maxsus vazifalarni AS-565SA, AS–365, AB–206B va boshqa tipdagi apparatlar bilan ta’minlangan.
bajarish uchun mo‘ljallangan. Havo va tipdagi jangovar ta’minot vertolyotlari, Xitoylik ayol fazogir Van Yaping ochiq
raketa hujumidan mudofaa qo‘shinlari turli modifikatsiyadagi transport va Xulosa o‘rnida shuni aytib o‘tish koinotga chiqqan birinchi xitoylik ayolga
(HRHM), shuningdek, ma’muriy jihatdan o‘quv vertolyotlari, uchuvchisiz uchish joizki, Isroil harbiy-siyosiy rahbariyati, aylandi, deb xabar qiladi “Sinxua” axborot
flot aviatsiyasi ham HHK tarkibiga apparatlari (UUA), “Iyerixon–1,2,3”, AQSH tomonidan ko‘rsatib kelinayotgan agentligi. Ma’lum qilinishicha, “Tyangun” koinot
kiritilgan. Shuni alohida ta’kidlash “Iyerixon”, “Lora” va boshqa tipdagi katta moliyaviy yordamdan samarali stansiyasi ekipaji ochiq koinotda 6,5 soat
joizki, nisbatan kichik davlat bo‘lishiga ballistik va operativ-taktik raketalarni foydalangan ravishda, o‘z milliy
qaramay, Isroil yaxshi tayyorgarlikka ega ishga tushirish qurilmalari, “Petriot” va armiyasining, shu jumladan Harbiy bo‘lgan va bu vaqt ichida
bo‘lgan va yaxshi ta’minlangan armiyaga “Chaparel” tipidagi boshqariluvchi zenit- havo kuchlari, havo hujumidan ular oldilariga qo‘yilgan
egaligi bilan ajralib turadi (2020-yilga raketalari va boshqa turdagi qurollar mudofaa va raketalarga qarshi mudofaa barcha vazifalarni
oid ma’lumotlarga ko‘ra, mamlakat bor. So‘nggi yillarda jangovar texnika tizimlarining jangovar imkoniyatlarini bajarishgan. Van Yaping
harbiy byudjeti 16,6 mlrd dollarni tashkil tarkibida G‘–35 tipidagi zamonaviy yanada kuchaytirishni davom ochiq koinotga ekipaj
beshinchi avlod samolyotlarining paydo ettirmoqda. Mamlakat hududining sardori Chjay Chjigan
etgan). Shunga mos ravishda bo‘lishi Isroil HHK salohiyatini yanada turli xatarlardan, shu jumladan raketa bilan birga chiqqan.
Isroil Harbiy havo kuchlari ham oshirdi. 2024-yilgacha bunday tipdagi zarbalaridan ishonchli himoya qilinishini E’tiborlisi, aynan
nafaqat o‘z mintaqasidagi, samolyotlarning umumiy sonini 50 ta’minlash, qo‘shinlarning o‘t ochish va Chjigan 13 yil avval
balki dunyo bo‘yicha jangovar tagacha yetkazish rejalashtirilgan. axborot-razvedka vositalarini yanada ochiq koinotga chiqqan
qobiliyati yuqori darajadagi takomillashtirish, turli masofalarga birinchi xitoylik fazogir
harbiy aviatsiyalardan biri Shu bilan birgalikda, Harbiy havo mo‘ljallangan ballistik raketalar, bo‘lgan edi. Bu uning
hisoblanadi. Harbiy ekspertlar kuchlari 57 ta aerodromga ega bo‘lib, shuningdek reaktiv snaryadlarga qarshi ochiq koinotga ikkinchi
fikriga ko‘ra, hozirda ularning aksariyati beton qoplamali, kurashish uchun mo‘ljallangan raketaga chiqishi hisoblanadi.
mamlakatning bu turdagi bundan tashqari, 2 ta aerodrom uzunligi qarshi zamonaviy komplekslarni
qo‘shinlari o‘z jangovar 3 metrdan ortiq bo‘lgan uchish-qo‘nish yaratish va ularni qurollar tarkibiga MAXsus quRilMAdAN FoydAlANiB
salohiyati bo‘yicha dunyo maydoni bilan ta’minlangan, bu esa kiritish mazkur sohadagi ustuvor
reytingida 4-o‘rindan joy olgan ularga hozirda mavjud bo‘lgan har yo‘nalishlardan biri hisoblanadi. Germaniyaning Deutsche Umwelthilfe (DUH)
(AQSH, Rossiya va Xitoydan qanday tipdagi uchish apparatlari qo‘nishi notijorat tashkiloti Mercedes-Benz kompaniyasi
so‘ng). mumkinligini bildiradi. o‘z mashinalaridan chiqadigan zararli moddalar
HHK qo‘mondonligi hajmini kamaytirib ko‘rsatishi haqidagi hisobotni
tarkibiga turli boshqarmalar, HARBIY HAVO KUCHLARI e’lon qildi. Kompaniya shu maqsadda o‘zining
shu jumladan havo
operatsiyalari boshqarmasi, Umumiy soni - 34 000 kishi Mercedes-Benz E-Class
havo hujumidan mudofaa mashinalarida 8 ta maxsus
kuchlari shtabi, havo Jangovar samolyotlar - 800 ga yaqin (turli tipdagi F–15, F–16, qurilmani qo‘llagan. Ushbu
bo‘shliqlarini nazorat qilish F–35 va h.k.) qurilmalar muayyan ishlash
shtabi, radiolokatsion nazorat rejimlarida azot oksidi
markazlari, maxsus havo Yordamchi aviatsiya samolyotlari - 150 dan ziyod (S–130N moddasi ko‘rsatkichlarini
kuchlari shtabi, qutqaruv- “Gerkules”, “Boing-707”, “Arava”, “Dorenye” va h.k.) ancha kamaytirib
evakuatsiya bo‘linmasi, ko‘rsatishi aniqlangan.
aviatsiya bazalari va aviatsiya Jangovar va transport vertolyotlari - 150 dan ortiq (AH–64A Ta’kidlanishicha,
qanotlari kiradi. HHK shaxsiy “Apach”, AH–1G/E/F/S “Kobra”, “Defender” va h.k.) mashinalar atrof-muhitga
tarkibining umumiy soni 34 Zenit-raketa qurilmalari - 1 000 dan ziyod (“Stinger”, Machbet chiqaradigan azot oksidi
ming kishini tashkil etadi, va h.k.) miqdori aslida belgilangan
safarbarlik e’lon qilingan me’yorlardan 5 marta
holatlarda bu miqdor 89 P. saydivaliyev tayyorladi. ko‘proqni tashkil qiladi.
ming kishigacha oshirilishi
mumkin. Qo‘shin ixtiyorida yANgi uchAR MoToTsikl
to‘rtta aviabaza va to‘rtta
aviaqanot, shuningdek, Yaponiyaning dronlar ishlab chiqarish bilan
o‘rta masofalarga shug‘ullanuvchi ALI Technologies startapi
mo‘ljallangan ballistik XTURISMO Limited Edition deb nomlangan
raketalar va operativ- yangi uchar mototsiklni taqdim etdi va uning
taktik raketalardan sotuvga chiqarilishini e’lon qildi. Ma’lumotlarga
iborat raketa bazasi ko‘ra, uning narxi 77,7 mln iyena (680 ming
mavjud. HHK jan-
govar tarkibidan dollar)ni tashkil qiladi.
jangovar aviatsiya “The Japan Times”
eskadrilyalari nashri xabar berishicha,
(qiruvchi, qiruvchi- bitta oddiy va 4 ta elektr
bombardimonchi, dvigatel hamda 6 ta
razvedka, parrak bilan jihozlangan
uchar mototsiklning
og‘irligi 300 kg.ni tashkil
qiladi. Hoverbayk 40
daqiqagacha soatiga
100 km tezlikda parvoz
qila oladi.

Internet materiallari asosida tayyorlandi.

№ 45 2021-yil 12-noyabr VATANPARVAR 21

MINTAQADA tanlov

ReyTiNgdA BiRiNchi o‘RiNdA Davlat xavfsizlik xizmati Chegara qo‘shinlari miqyosida xizmat hayvonlari
mutaxassislarining kasbiy mahoratlarini muntazam ravishda oshirib borish
Qirg‘iziston poytaxti Bishkek dunyoning va eng ilg‘or kinolog, chavandoz va veterinariya feldsherlarini aniqlash
havosi eng ifloslangan shaharlari reytingida maqsadida har yili an’anaviy tarzda “Eng ilg‘or mutaxassis” ko‘rik-tanlovi
Dehlini ortda qoldirdi, deb ma’lumot berdi World o‘tkaziladi.
Air Quality loyihasi. Qayd etilishicha, 8-noyabr
kuni Bishkek havosidagi PM2.5 mikrodispers o‘z kAsBidA MohiRlAR
zarralar miqdori bir kub qatnashchilarning jismoniy
metrga 259 mikrogramm itlarining umumiy mashq kursi bo‘yicha tayyorgarlik darajasi aniqlandi.
(mkg)ni tashkil etib, Jahon ko‘nikmalari, buyum hididan uning egasini
sog‘liqni saqlash tashkiloti tez va to‘g‘ri aniqlay olishi, bir buyum hididan Yillar davomida egallangan
tomonidan belgilangan ikkinchisini topishi, 100x100 metrli maydonda bilim va malaka o‘z so‘zini aytib, “Eng
me’yor (25 mkg)dan 10 yashirilgan portlovchi modda, qurol-aslaha ilg‘or chegara qo‘riqlash vzvodi xizmat
baravar ortiqligi qayd va yot buyumlarni qidirib topish mahorati, itlari yo‘riqchisi” yo‘nalishida kichik
etilgan. Ikkinchi o‘ringa hidli izdan chegara buzuvchisini qidirishi va serjant B. Nosirjonov, “Eng ilg‘or chegara
Hindistonning Dehli (202 qo‘lga olishi, shuningdek turli to‘siqlardan nazorati bo‘linmasi xizmat itlari yo‘riqchisi”
mkg), uchinchi o‘ringa o‘tgan holda xizmat itlari yo‘riqchisi oldiga yo‘nalishida kichik serjant A. Musayev,
Pokistonning Lohur shahri qaytishidagi tezkorligi hamda avtotransport “Eng ilg‘or chavandoz” yo‘nalishida kontrakt
(167 mkg) joylashgan. vositasi, yo‘lovchi va yuk tashuvchi temir bo‘yicha harbiy xizmatchi, oddiy askar
yo‘l vagonlari, yo‘lovchilarning qo‘l yuklari, A. Abdurasulov va “Eng ilg‘or veterinariya
MukoFoTgA sAzoVoR Bo‘ldi shuningdek, binolarda berkitilgan noqonuniy feldsheri” yo‘nalishida kontrakt bo‘yicha
moddalarni qidirib topish qobiliyati sinovdan harbiy xizmatchi, oddiy askar Sh. Ibragimov
O‘zbekiston Kinematografiya agentligi o‘tkazildi. 1-o‘rinni egallab, diplom va esdalik sovg‘alar
buyurtmasiga binoan ”Hujjatli va xronikal filmlar bilan taqdirlandi.
kinostudiyasi” tomonidan suratga olingan Tanlovning “Eng ilg‘or chavandoz”
“Matonat” hujjatli filmi Sloveniyada bo‘lib o‘tgan Bu yilgi tanlov ham qizg‘in va va “Eng ilg‘or veterinariya feldsheri”
Õalqaro kino festivalda Artemis distribyutorlari murosasiz bahslarga boy tarzda yo‘nalishlarida ham soha mutaxassislarining
assotsiatsiyasi tomonidan mukofotlandi. Rejissor o‘tib, harbiy xizmatchilar “Eng ilg‘or bilim va ko‘nikmalari amalda sinovdan
Shuhrat Mahmudov chegara qo‘riqlash vzvodi xizmat o‘tdi. Musobaqa davomida uzoq va qisqa
tomonidan suratga itlari yo‘riqchisi”, “Eng ilg‘or chegara masofaga yugurish hamda turnikda tortilish
olingan mazkur filmda nazorati bo‘linmasi xizmat itlari shartlari bo‘yicha ham sinovlar o‘tkazilib,
Ikkinchi jahon urushida yo‘riqchisi”, “Eng ilg‘or chavandoz”
qatnashgan 101 nafar va “Eng ilg‘or veterinariya feldsheri”
yurtdoshimizning yo‘nalishlari bo‘yicha o‘zaro
g‘alabaga qo‘shgan bellashdi.
hissasi hamda
Gollandiyaning Amersfort Tanlov shartlari nazariy va
shahrida joylashgan amaliy tarzda tashkil etilib, dastlab
konslagerlarda barcha ishtirokchilarning bilim va
halok bo‘lgan o‘zbek ko‘nikmalari test sinovlari hamda
askarlarining taqdiri og‘zaki savol-javoblar orqali
hikoya qilinadi. baholandi.

yANgi RAhBARlAR TAyiNlANdi Shundan so‘ng tanlov
shartlariga start berilib, xizmat
“Tolibon” harakati Afg‘oniston viloyatlaridagi
40dan ortiq rahbarlik lavozimlariga tayinlovlarni NAVBATdAgi g‘AlABA MuBoRAk!
amalga oshirdi. Bu haqda “Ariana News” Davlat xavfsizlik xizmati (BEST SAS)
telekanali xabar berdi. Ma’lum qilinishicha, Chegara qo‘shinlariga qarashli federatsiyasi tomonidan tashkil etilgan deb topildi.
harakatning 43 nafar vakili viloyat gubernatori, Jizzax viloyatida joylashgan “Kuzgi bliz” ko‘rgazmasida ham chegarachi
o‘rinbosari va mahalliy politsiya boshqarmasi Kinologiya va chavandozlar o‘g‘lonlarning sodiq hamrohlari bo‘lmish G‘oliblarni
rahbari lavozimlariga 20 bosh xizmat itining ishtiroki tajribali taqdirlash
tayinlangan. Qori Baryol ta’minoti markazida O‘rta mutaxassislar tomonidan yuqori baholandi. marosimida
Kobul viloyati gubernatori, Osiyo, nemis, Sharqiy O‘zbekiston
Vali Jon Hamza Kobul Yevropa va Belgiya Ko‘rgazma yakunida “Bebi” va “Selga” Respublikasi
politsiya boshqarmasi ovcharkalari, “rotveyler”, laqabli xizmat itlari BEST VOSS – (J.CAC Kinologiya
rahbariga aylangan. “labrador”, “spaniyel” va eng zotdor kuchuk bolasi) nominatsiyasida federatsiyasi
Jami 17 viloyatga boshqa zotdor itlarni 2-o‘rinni egallagan bo‘lsa, “Troya” laqabli mutasaddilari, Davlat
yangi gubernatorlar ko‘paytirish hamda xizmat iti BEST VOSS, CW (BEST – eng bojxona qo‘mitasi
tayinlangan. chegara xizmatiga zotdor it) nominatsiyasida 1- o‘rin sohibi bo‘ldi. xodimlari, vazirlik va
Tayinlovlar “Tolibon” tayyorlash bo‘yicha “Etush” laqabli xizmat iti esa shohsupaning idoralar hamda keng
yetakchisi Haybatulla kinolog mutaxassislar yuqorisidan joy olib, O‘zbekiston chempioni jamoatchilik vakillari ishtirok
Oxundzodaning farmoni tomonidan tizimli etdi. DXX Chegara qo‘shinlari
bilan amalga oshirilgan. ishlar amalga sharafini himoya qilgan kinolog
oshirilmoqda. mutaxassislar hamda ularning
qAhVAXoNAdA kuchli PoRTlAsh xizmat itlari medal, diplom va maxsus
Milliy kinologiya markazining kuboklar bilan taqdirlandi.
Qozog‘istonning Mang‘istau viloyati 25 yilligi munosabati bilan Davlat Sarhadlarimiz posbonlariga navbatdagi
ma’muriy markazi Aqtau shahridagi bojxona qo‘mitasi tomonidan g‘alaba muborak bo‘lsin, deymiz!
“Sherkala” majmuasida joylashgan ikki qavatli o‘tkazilgan “Zotdor xizmat itlari –
“Ayanat” qahvaxonasida kuchli portlash 2021” shiori ostidagi idoralararo
ro‘y bergan. Ma’lumotlarga ko‘ra, portlash ko‘rik-tanlovida DXX Chegara
natijasida qahvaxona binosi to‘liq vayron qo‘shinlarining “Troya”, “Selga”,
bo‘lgan. Dastlabki “Baykal”, “Viraj” va “Viski” laqabli
xulosalarga ko‘ra, xizmat itlari ishtirok etib, ularning
voqeaga tabiiy gaz va barchasi faxrli birinchi o‘ringa
havo aralashmasining munosib deb topildi.
portlashi sabab bo‘lgani
taxmin qilinmoqda. Shuningdek, O‘zbekiston
Chunki portlash joyidan Respublikasi Kinologiya
ikkita gaz balloni
topilgan. “Portlash mayor Farida bobojonova,
oqibatida shifoxonalarga dxx Chegara qo‘shinlari
hech kim murojaat
qilmagan”, – deyiladi
mahalliy hokimiyat
bayonotida.

Internet materiallari asosida tayyorlandi.

22 VATANPARVAR 2021-yil 12-noyabr № 45

mudoFaaga ko‘maklasHuvCHi “vatanParvar” tasHkilotlarida

O‘zbekiston Respublikasi mudofaasiga ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkiloti
tashkil etilganligining 30 yilligi munosabati bilan joylarda turli ma’naviy-ma’rifiy
tadbirlar, davra suhbatlari hamda uchrashuvlar o‘tkazilmoqda.

TASHABBUSLAR

QO‘LLAB-QUVVATLANMOQDA

O‘zbekiston Respublikasi “Vatanparvar” tashkiloti Yakkabog‘ tumani o‘quv sport- Bu esa, o‘z navbatida, yoshlar kamolotida alohida
mudofaasiga ko‘maklashuvchi texnika klubi jamoasi tashkilotning barcha a’zolarini o‘ringa ega.
“Vatanparvar” tashkilotining 23-noyabr – “Vatanparvar” tashkiloti kuni bilan
Qashqadaryo viloyati kengashi muborakbod etadi. Sizlarni jo‘shqin vatanparvarlik Shu o‘rinda ta’kidlab o‘tish o‘rinliki, tashkilotimiz
tasarrufidagi Yakkabog‘ tumani o‘quv kayfiyati hech qachon tark etmasin! tomonidan ommaviy kasb mutaxassislarini
sport-texnika klubi tomonidan ham tayyorlash, sportning texnik va amaliy turlarini
reja asosida tegishli tashkilotlar bilan rivojlantirish borasida ham muayyan ishlar amalga
hamkorlikda turli tadbirlarni o‘tkazish oshirilmoqda. Joriy yilning o‘tgan oylari mobaynida
ham an’anaga aylangan. Xususan, 675 nafar “B”, “BC”, “C”, “E” toifali haydovchilarni
tumandagi 21-umumta’lim maktabida tayyorlashga erishildi. Havo miltig‘idan o‘q otish,
hamkorlikda tashkil etilgan tadbir ham karting, avtoralli va yozgi biatlon kabi seksiyalarda
ana shu muhim sanaga bag‘ishlandi. faoliyat yuritayotgan 50 nafardan ziyod yoshlar
Tuman mudofaa ishlari, xalq ta’limi turli musobaqalarda faol ishtirok etib, sovrinli
bo‘limi, Yoshlar ishlari agentligi hamda o‘rinlarni qo‘lga kiritmoqda.
Ma’naviyat targ‘ibot markazi tuman
bo‘limlari bilan hamkorlikda o‘tkazilgan Albatta, muvaffaqiyatlarimizda bugungi kunga
tadbirda mehnat faxriylari ham faol xos faoliyatimiz hamda yoshlarni har tomonlama
ishtirok etdi. qo‘llab-quvvatlab, ezgu ish hamda tashabbuslarga
munosib hissa qo‘shayotgan klub jamoasining
“Vatanparvar” tashkilotining 30 yilligiga
bag‘ishlab “Vatanparvar” – mening xizmatlari alohida o‘rin tutadi.
tanlovim!” shiori ostida o‘tkazilayotgan
bunday tadbirlar yoshlarning qalbida ona Faxriddin bobonazarov,

Vatanga muhabbat va sadoqat hissini, “vatanparvar” tashkiloti
vatanparvarlik tuyg‘usini shakllantiradi.
yakkabog‘ tumani

o‘stk boshlig‘i

HAMKORLIK ALOQALARI Bugungi kunda o‘sib kelayotgan yosh avlodni ona Vatanimizga sadoqat ruhida Xususan, “Vatanparvar”
MUHIM O‘RIN TUTMOQDA tarbiyalash, ularning ma’naviyatini yuksaltirish va jismoniy barkamolligiga katta tashkilotining 30 yilligi munosabati bilan
ahamiyat berilmoqda. Jumladan, bunday ishlar ko‘lami O‘zbekiston Respublikasi tuman yoshlarini harbiy-vatanparvarlik ruhida
mudofaasiga ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkilotining Qoraqalpog‘iston tarbiyalash, ommaviy kasb xodimlarini tayyorlash
Respublikasi kengashi tasarrufidagi Chimboy tumani o‘quv sport-texnika klubida hamda sportning texnik va amaliy turlarini rivojlantirish
ham o‘z ifodasini topmoqda. borasida ko‘plab ishlar amalga oshirilmoqda.
Chunonchi, turli mavzulardagi ma’naviy-ma’rifiy
tadbirlar, tanlovlar, sport musobaqalari shular
jumlasidandir. Yaqinda O‘STKda tashkil etilgan
“Vatanparvar” – mening tanlovim!” mavzusida
tashkilotda faoliyat ko‘rsatayotgan ishchi-xodimlarning
16 yoshgacha bo‘lgan farzandlari hamda tumandagi
8-Bolalar musiqa va san’at maktabi o‘quvchilari
ishtirokida “Yosh rassomlar” ko‘rik-tanlovi o‘tkazildi.
Tanlovda ishtirokchilar belgilangan vaqt ichida
yuqoridagi mavzu bo‘yicha rasmlar chizib, ularni izohlab
berdi. Tanlov so‘ngida g‘oliblar tashkilotchilarning faxriy
yorliq va esdalik sovg‘alari bilan taqdirlandi.
– Turli bayramlarda, muhim sanalar arafasida
bunday tadbirlarning o‘tkazilishi o‘ziga xos an’anaga
aylangan, – deydi O‘STK boshlig‘i Ayapbergen
Yesemuratov. – Ovullarda, o‘quv muassasalarida
va jamoat tashkilotlarida o‘tkazilayotgan bunday
tadbirlar yoshlarimiz kelajagida muhim o‘rin tutadi,
vatanparvarlik tuyg‘usini shakllantiradi.
Keyingi yillarda tuman o‘quv sport-texnika klubi
tomonidan o‘tkazilayotgan tadbirlarda hamda uning
qoshidagi to‘garaklarda qatnashayotganlarning safi yil
sayin kengayib borayotgani quvonarli. Bunda davlat
va jamoat tashkilotlari, harbiy qism va muassasalar
bilan yo‘lga qo‘yilgan amaliy hamkorlik aloqalari
ham muhim o‘rin tutmoqda. Qolaversa, xalq xo‘jaligi
uchun haydovchi mutaxassislarni o‘qitish ishlari
ham tashkilotning asosiy faoliyat yo‘nalishlaridan biri
sanaladi. Mashg‘ulotlarda hudud aholisi avtomobillarni
boshqarish va unga xizmat ko‘rsatishga doir bilim va
ko‘nikmalarni mukammal egallashmoqda. Buning
uchun tashkilotda barcha zarur shart-sharoitlar
yaratilgan.

akbar allamurodov

№ 45 2021-yil 12-noyabr VATANPARVAR 23

18-noyabr – O‘zbekiston Respublikasi Harbiy qismda bir kun
davlat bayrog‘i qabul qilingan kun
Buxoro harbiy prokuraturasi tomonidan tarbiyasi og‘ir
Quyosh ko‘kda falakning bayrog‘i bo‘lib va jinoyat sodir etishga moyilligi bo‘lgan yoshlarning
porlab turibdi, ko‘ngilda muhabbat bo‘sh vaqtini unumli o‘tkazish hamda ularning huquqiy
bayrog‘i hilpiraydi, ongimizni esa savodxonligini oshirish maqsadida viloyatda joylashgan
tafakkur bayrog‘i nurlantiradi. Davlat harbiy qismlarning birida “Barchasi o‘z qo‘lingda” shiori
ramzlari hamisha muqaddas va ulug‘ ostida profilaktik tadbir o‘tkazildi.
sanaladi. Chunki u xalqning o‘tmishi,
buguni va kelajagini o‘zida mujassam Barchasi o‘z qo‘lingda
etgan Vatanning yorqin timsolidir.

FAXRIMIZ, G‘URURIMIZ Tadbirda Shofirkon hamda Jondor tumanlari ichki
ishlar organlarida profilaktik hisobda turuvchi 33 nafar
voyaga yetmagan yosh ishtirok etdi. Ularni to‘g‘ri yo‘lga
solish hamda jamiyatga moslashishini yengillashtirish
maqsadida viloyat hududida joylashgan harbiy qismlarning
biriga taklif qilindi va harbiy hayot bilan tanishtirildi.

Tadbir yakunida uzoq vaqt o‘zini ijobiy tomondan
ko‘rsatib kelgan va tuzalish yo‘liga kirgan profilaktik
hisobda turuvchi 9 nafar voyaga yetmagan yoshni
hisobdan chiqarish bo‘yicha tavsiyanomalar berildi.

Jahongir TINJIBOYEV,
Buxoro harbiy prokurorining yordamchisi

Sayyor qabul

Mamlakatimizda har yili davlatimiz bayrog‘i qabul qilingan sana Qurolli Kuchlar tarkibidagi vazirlik va idoralarda harbiy
joylarda keng nishonlanib kelinmoqda. xizmatni o‘tayotgan harbiy xizmatchilar, ularning oila a’zolari,
shuningdek, harbiy pensionerlar bilan sayyor qabullar
Jumladan, Surxondaryo viloyatida joylashgan harbiy qism harbiy o‘tkazilib, muammolar o‘z vatida hal qilib borilmoqda.
xizmatchilari bilan hamkorlikda Muzrabot tumani kasb-hunar maktabida
O‘zbekiston Respublikasi davlat bayrog‘i qabul qilinganining 30 yilligiga Murojaatlar ijobiy yechim topmoqda
bag‘ishlangan ma’naviy-ma’rifiy tadbir bo‘lib o‘tdi.
Navbatdagi ommaviy sayyor qabul Namangan
Tadbirda Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi tuman kengashi harbiy prokuraturasi tomonidan Pop tumani
raisi Sh. Xolto‘rayev, O‘zbekiston yoshlar ittifoqi tuman kengashi raisi Uyg‘ursoy shaharchasida tashkil etilib, unda
N. Qurbonova, Yoshlar ishlari agentligi tuman bo‘limi raisi Z. Safarov, Ichki ishlar vazirligiga qarashli Qorovul qo‘shinlari
tuman mudofaa ishlari bo‘limi boshlig‘i Y. Abdullayev ishtirok etdi. tizimidagi harbiy qism harbiy xizmatchilari va
ularning oila a’zolari ishtirok etdi.
Tadbirda so‘zga chiqqanlar o‘z nutqida davlat bayrog‘i O‘zbekiston
davlat suverenitetining ramzi va xalqaro munosabatlarda mamlakatimiz Qabulda 100 nafardan ziyod harbiylardan
timsoli, yurtimizning kuch-qudrati, xalqimiz g‘ururi va iftixori ramzi 27 ta murojaat kelib tushdi, shundan 2 tasi ijobiy
ekanligini alohida e’tirof etdi. Mulohazalarga boy bo‘lgan tadbirda ozod hal qilindi, 25 tasiga huquqiy tushuntirish berildi.
va obod Vatanimiz – O‘zbekistonning bayrog‘i bizni ulug‘ maqsadlar
tomon boshlovchi buyuk mash’ala ekanligi hamda davlat ramzlari har bir Bu kabi tadbirlar davom etmoqda.
xalqning mustaqilligi, ozodligi, tinchligi va barqarorligi timsoli bo‘lishi bilan Jo‘rabek HAKIMOV,
birga millat bayrog‘i sifatida yuksak e’zozlanishi xususida fikr bildirildi.
Namangan harbiy prokurorining
Tadbir so‘ngida kasb-hunar maktabining iqtidorli o‘quvchilari ijrosidagi katta yordamchisi
jonajon Vatanimizni va bayrog‘imizni tarannum etuvchi kuy-qo‘shiqlar
ishtirokchilarda katta taassurot qoldirdi. Psixologik trening

Rashid RAHMATOV, Mudofaa vazirligining Andijon viloyati Xonobod shahrida
Muzrabot tumani kasb-hunar maktabi chaqiruvga joylashgan harbiy qismlaridan birida harbiy xizmatchilarning
oila a’zolari bilan “Mustahkam oila – jamiyat tayanchi”
qadar boshlang‘ich tayyorgarlik fani rahbari mavzusida soha mutaxassislari ishtirokida profilaktik tadbir
o‘tkazildi.
Yoshlar – kelajagimiz
Mustahkam oila – jamiyat tayanchi
Mamlakatimizda harbiy ta’lim-tarbiya
tizimining sifati va samaradorligini
oshirish, o‘quvchi yoshlarda zamonaviy
bilim va ko‘nikmalarni shakllantirish, ularni
munosib rag‘batlantirish maqsadida tizimli
ishlar amalga oshirilmoqda.

HUQUQ BILIMDONLARI Tadbir avvalida yig‘ilganlarga falsafa fanlari yetarlicha javoblar olishdi. Tadbir davomida “Yangi
O‘zbekiston strategiyasi” kitobining taqdimoti ham
Xususan, Nukus harbiy prokuraturasi tomonidan “Temurbeklar doktori, professor, Respublika Ma’naviyat va o‘tkazildi. Unda aks ettirilgan so‘nggi yillardagi
maktabi” harbiy-akademik litseyi o‘quvchilari o‘rtasida “Huquq bilimdoni” rivojlanish va kelgusida amalga oshirilishi
tanlovi o‘tkazildi. Bellashuv ishtirokchilarini munosib rag‘batlantirish, ma’rifat markazi qoshidagi “Ma’rifat targ‘ibotchilari” belgilangan istiqbolli vazifalar bo‘yicha ma’lumotlar
huquqiy bilimlarni o‘zlashtirishga qiziqishini oshirish maqsadida tanlovning berib o‘tildi.
g‘olib va sovrindorlari Nukus harbiy prokurorining kubogi va esdalik jamiyati a’zosi Jamila Shermuhammedova
sovg‘alari bilan taqdirlandi. tomonidan oila mustahkamligi, farzandlar Tadbir harbiy xizmatchilar oila a’zolarining
tarbiyasi, er-xotin munosabatlari, vafo va sadoqat harbiy qism hududida zamonaviy targ‘ibot vositalari
Shu kuni harbiy prokuratura organlarida ko‘p yillar xizmat qilib, tushunchalari yuzasidan psixologik trening asosida barpo etilgan kutubxona, psixologik trening
nafaqaga chiqqan faxriylar yodga olinib, “Temurbeklar maktabi” harbiy- o‘tkazildi. o‘tkazish joyi va madaniyat markazi kabi ma’naviy
akademik litseyi o‘quvchilari hamda amaldagi prokuror-tergov xodimlari maskanlarga tashrifi bilan yakunlandi.
bilan uch avlod uchrashuvi o‘tkazildi. Qizg‘in va samimiy suhbatdan so‘ng Tadbir qatnashchilari oilada nizoli vaziyatlarning
harbiy prokuratura binosi va muzeyi yaqindan tanishtirildi. ijobiy yechimini topish, tushunmovchiliklarning Kunning ikkinchi yarmida Jamila
Shermuhammedova boshchiligida bir guruh ko‘ngilli
Faxriylar yosh avlod vakillari bilan birga prokuratura binosida mevali oldini olish kabi o‘zlarini qiziqtirgan savollariga harbiy xizmatchilar va Qo‘rg‘ontepa tumanida
va manzarali daraxt ko‘chatlarini o‘tqazishdi. Yakunda harbiy prokuratura joylashgan 1-Mehribonlik uyi tarbiyalanuvchilari
idoralarida xizmat qilgan faxriylar hamda marhum organ xodimlarining bilan “Hech kim mehr va e’tibordan chetda
farzandlariga esdalik sovg‘alar ulashilib, tadbir munosabati bilan yozilgan qolmaydi” mavzusida uchrashuv tashkillashtirildi.
tushlik dasturxoniga taklif etildi. Suhbat yakunida tarbiyalanuvchilarga esdalik
sovg‘alar topshirildi.
Adliya mayori Fayoz ASHUROV,
Nukus harbiy prokurorining katta yordamchisi Mayor Farruxbek SOTVOLDIYEV

24 VATANPARVAR 2021-yil 12-noyabr № 45

11-NOYABR – O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI KASABA BIR CHIMDIM

UYUSHMALARI FEDERATSIYASI XODIMLARI KUNI Sabr–insonni maqsadiga

Poytaxtning muhtasham eng tez olib boradigan
yo‘l ko‘rsatuvchi.
“ BAYRAMgo‘shalaridanbiri“G‘alaba
bog‘i” bugun ertalabdan TANTANALARI Jaloliddin RUMIY
olis-yaqindan kelgan
QISQA SATRDA
mehmonlar bilan gavjum
Miya og‘irligi tana og‘irligining
bo‘ldi. O‘zbekiston Respublikasi 2 foizini tashkil etib, organizmga kerakli
kislorodning 20 foizini sarflaydi.
Kasaba uyushmalari Ro‘ziqul OCHILOV
Tez yurganda, eshitish qobiliyati
federatsiyasi xodimlari kuni vaqtinchalik pasayadi.

bayrami munosabati bilan Inson umri mobaynida ishlab
chiqaradigan so‘lak bilan ikkita katta
Mudofaa vazirligi kasaba basseynni to‘ldirish mumkin.

uyushmalari birlashmasi Ushbu jumlani o‘qiyotganingizda
tanangizdagi 50 000 ta to‘qima halok
tomonidan “G‘alaba bog‘i” bo‘lib, qayta tiklanadi.

anjumanlar zalida tantanali Insonning ichki a’zolari orasida eng
og‘iri – jigar (taxminan 1,5 kilogramm).
tadbir bo‘lib o‘tdi.
Tanadagi qon aylanmaydigan a’zo
Bu yil soha xodimlari ham birinchi ko‘zning muguz pardasidir. U kislorodni
bor kasb bayramlarini nishonlamoqda. havodan oladi.
O‘tgan yili mamlakatimiz Prezidentining
farmoni bilan 11-noyabr – Kasaba Bola olti oygacha bir vaqtda nafas
uyushmalari xodimlari kuni bayrami deb olishi va yutinishi mumkin.
e’lon qilingan edi. Bugun ana shu tarixiy
kunga bir yil to‘ldi. Inson organizmidagi eng serharakat
organ yurakdir. U sutkasiga 100 000
Tantanali tadbir ishtirokchilarini marta urib, 350 litr qonni haydaydi.
Mudofaa vazirligi Tarbiyaviy va
mafkuraviy ishlar bosh boshqarmasi SHU SONNING
boshlig‘i polkovnik Hasan Xalilov, Qurolli ELEKTRON
Kuchlar davlat muzeyi direktori Musalim SHAKLI
Nuritdinov qutladi.
KELGUSI SONLARDA:
Mudofaa vazirining kasb bayrami
munosabati bilan e’lon qilingan buyrug‘ini O‘QUV MASHG‘ULOTIDAN
mayor Xolmuhammad Jo‘raboyev o‘qib LAVHALAR
eshittirdi.

Bayram o‘z nomi bilan bayram-
da! Qutlovlar, mukofotlar, esdalik
nishonlari, gullar va gulgun chehralar...
Tantanali tadbirda kasaba uyushmalari
tizimida faoliyat yuritayotgan bir qator
peshqadam xodimlar qimmatbaho
va esdalik sovg‘alar bilan taqdirlandi.
Sovg‘alarni Mudofaa vazirligi xodimlari
kasaba uyushmasi birlashgan
qo‘mitasi raisi Alisher Klichev topshirdi.
Ular orasida Axborot va ommaviy
kommunikatsiyalar departamentining
xodimlari – hamkasblarimiz Jannetta
Valiyeva, Sayyora Meliqo‘ziyevaning
borligi quvonarlidir.

Qurolli Kuchlar Markaziy ashula va
raqs ansamblining dilbar kuy-qo‘shiqlari
ayyom quvonchlarini yanada ziyoda
qildi.

inobat nodirsHoHova

VATANPARVAR MUASSIS tahririyat kengashi: bosh muharrir: Gazetaning yetkazib berilishi uchun obunani navbatchi: mayor Gulnora Hojimurodova
polkovnik Hamdam Qarshiyev mayor Ahror Ochilov rasmiylashtirgan tashkilot javobgar. sahifalovchi: Begali Eshonqulov
polkovnik Bahrom Zulfiqorov Mualliflar fikri tahririyat nuqtayi nazaridan musahhih: Sayyora Mirzayeva
podpolkovnik Alisher Boboxonov ISSN 2010-5541 farqlanishi mumkin.
Maqsud Abilov Nashr ko‘rsatkichi: 114.
Gazeta O‘zbekiston Matbuot Buyurtma: Ã-1105 Bahosi: kelishilgan narxda.
O‘ZBEKISTON Tahririyatga kelgan qo‘lyozmalar va axborot agentligida 2008-yil Hajmi: 6 bosma taboq
RESPUBLIKASI taqriz qilinmaydi va mualliflarga 6-iyunda 0535 raqami bilan Bichimi: A3 “Sharq” nashriyot-matbaa aksiyadorlik
qaytarilmaydi. ro‘yxatga olingan. Adadi: 30 789 nusxa kompaniyasida chop etildi.
MUDOFAA Mudofaa vazirligi Axborot va ommaviy Bosishga topshirish vaqti: 14:00 Bosmaxona manzili: Toshkent shahri,
VAZIRLIGI kommunikatsiyalar departamenti telefonlar: Topshirildi: 14:30 Buyuk Turon ko‘chasi, 41-uy.
– “Vatanparvar” Birlashgan kotibiyat: 71 260-36-50
www.mudofaa.uz tahririyatining kompyuter markazida buxgalteriya: 71 260-35-20 Gazeta juma kuni chiqadi. 123456
sahifalandi. yuridik bo‘lim: 71 269-88-91 Gazeta 1992-yilning 24-iyunidan chiqa
faks: 71 260-32-29 boshlagan. Manzilimiz:
100164, Toshkent, Universitet ko‘chasi, 1-uy.

t.me/mv_vatanparvar_uz www.mv–vatanparvar.uz facebook.com/UzArmiya instagram.com/uzbekistanarmy www.youtube.com/c/UzArmiya
t.me/mudofaa_press