Ватанпарвар 28

BURCHGA SODIQLIK – VATANGA SADOQAT DEMAK

Bugun Qurolli Kuchlarimiz safida muddatli

harbiy xizmatni o‘tayotgan askarlarning harbiy

xizmat taassurotlari, armiya haqidagi fikr-

mulohazalarini tinglaganda, ularning qalbida

ajdodlarimizga xos mardlik, shijoat tuyg‘ulari jo‘sh

urayotganini sezamiz. 4-sahifa

Gazeta 1992-yilning 24-iyunidan chiqa boshlagan 2022-yil 15-iyul, №28 (2987)

VATANPARVARXALQ VA ARMIYA – BIR TAN-U BIR JON!
www.mv–vatanparvar.uz IJTIMOIY-SIYOSIY, MA’NAVIY-MA’RIFIY, HARBIY-VATANPARVARLIK GAZETASI

TARAQQIYOT

STRATEGIYASINING

IJTIMOIY OMILLARI
3-sahifa

HIMOYA
VOSITALARINING
TAKOMILLASHUVI

10-sahifa

MAKTABIDA 10 KUNJqbaj«oooinYl‘y‘sautolhknabsiashinN-hzlgivaugl‘ardaraiitinrs.aqbtnhooiypna‘marmgbroavianyarxdnrqsoliuiaznsosrlminghyidiidagaatr‘abi1ns6i0yhi-s»akoabkuhbrnifuualisgki ILK ISHTIROK,
FAXRLI O‘RIN

19-sahifa

@ [email protected]

t.me/mv_vatanparvar_uz
t.me/mudofaavazirligi
facebook.com/mudofaavazirligi
instagram.com/mudofaavazirligi
youtube.com/c/uzarmiya

Tahririyat
haqida

ma’lumot

2 2022-yil № 28 VATANPARVAR
15-iyul

Ўзбекистон Республикаси Президентининг
ҚАРОРИ

2022-2026 йиллар давомида амалга оширилиши мўлжалланган
«Хавфсиз ва равон йўл» умуммиллий дастурини тасдиқлаш тўғрисида

Ўзбекистон Республикаси Президенти- ўрганишларни ўтказиш ва натижалари бў­ ниб, Қ­ орақалпоғистон Республикаси
нинг 2021 йил 29 ноябрдаги «Ўзбекистон йича Бош прокуратурага ахборот беришни Жўқорғи Кенгеси, халқ депутатлари
Республикаси жамоат хавфсизлиги концеп- ташкил этсин; вилоятлар ва Тошкент шаҳар Кен-
циясини тасдиқлаш ва уни амалга ошириш гашларига муҳокама қилиш учун ки-
чора-тадбирлари тўғрисида»ги ПФ–27-сон Бош прокуратура (Н.Т. Йўлдошев), Ҳи- ритиб борсин.
Фармони ижросини таъминлаш, шунингдек, соб палата (Б.Т. Турабов) – ҳар чоракда
йўл ҳаракатини ташкил этиш тизимини яна- масъул давлат органлари раҳбарларининг 4. Қорақалпоғистон Республикаси Вазир-
да такомиллаштириш, автомобиль йўллари Дастур ижроси, шу жумладан, ҳудудлар лар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар
инфратузилмасини ривожлантириш ва йўл кесимида амалга оширилиши юзасидан ҳокимликлари, Ички ишлар вазирлиги,
ҳаракати иштирокчилари учун қулай ша­ ҳисоботларини эшитиш ва бажарилмаётган Транспорт вазирлиги ҳузуридаги Автомо-
роитлар яратиш мақсадида: масалалари юзасидан танқидий муҳокама биль йўллари қўмитаси:
қилиш мақсадида Йўл ҳаракати хавфсиз-
1. Йўл инфратузилмасини такомил- лигини таъминлаш бўйича республика Дастур доирасида амалга оширилаётган
лаштириш ва хавфсиз ҳаракатланиш ша­ махсус комиссиясига ахборот киритиш тадбирларда жамоатчилик иштироки
роитларини яратиш орқали йўлларда ава- амалиётини йўлга қўйсин; таъминланишига ҳамда «Очиқ бюд-
рия ва ўлим ҳолатларини кескин қисқар- жет» ахборот портали орқали йўналти-
тириш, шу жумладан, ҳаракатни бошқариш Вазирлар Маҳкамаси (А.Н. Арипов) – рилаётган маблағлардан айнан мазкур
тизимини тўлиқ рақамлаштириш ва жамо- ҳар ярим йилда Дастур ижросини ҳудуд- йўналишда самарали фойдаланишга
атчиликнинг ушбу соҳадаги ишларда кенг лар кесимида танқидий муҳокама қилиш, алоҳида эътибор қаратсин;
иштирокини таъминлаш мақсадида қуйи­ ижроси юзасидан камчиликларга йўл қўй-
дагиларни назарда тутувчи 2022–2026 ган масъул раҳбарларига интизомий жазо Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги,
йиллар давомида республика ҳудуди- чораларини кўриш, шунингдек, Дастурда Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси
да амалга оширилиши мўлжалланган белгиланган тадбирлар тўлиқ амалга оши- билан биргаликда ушбу қарорнинг мақсади
«Хавфсиз ва равон йўл» умуммиллий рилишини ташкил этсин. ва вазифалари оммавий ахборот воситала-
дастури (кейинги ўринларда – Дастур) рида кенг ёритилишини таъминласин.
иловага мувофиқ тасдиқлансин: Дастурда белгиланган манзилли тадбир-
ларнинг ўз вақтида ва тўлиқ бажарилишини 5. Белгилансинки, Дастурда кўзда тутил-
автомобиль йўллари инфратузилмасини сўзсиз таъминлаш учун жавобгарлик шах- ган тадбирлар ҳар йили бюджет маблағла-
комплекс такомиллаштириш; сан Қорақалпоғистон Республикаси рини тақсимловчиларга ажратиладиган
Вазирлар Кенгаши Раиси, вилоятлар маблағларнинг чекланган миқдорлари
автомобиль йўлларида ҳаракатни бош­ ва Тошкент шаҳар ҳокимлари, ички доирасида, шунингдек, «Хавфсиз йўл ва
қариш тизимини рақамлаштириш; ишлар вазири, Транспорт вазирлиги хавфсиз пиёда» республика жамғармаси
ҳузуридаги Автомобиль йўллари қў- маблағлари ҳисобидан амалга оширилади.
жамоат транспортини ривожлантириш ва митаси раиси зиммаларига юклансин.
рақамлаштириш; 6. Мазкур қарорнинг ижросини самара-
3. Қорақалпоғистон Республикаси Вазир- ли ташкил қилишга масъул ва шахсий жа-
йўл ҳаракати хавфсизлигини таъмин- лар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар вобгар этиб Бош прокурор Н.Т. Й­ ўлдошев,
лаш бўйича тарғибот-ташвиқот ишларини ҳокимликлари: Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар
кучайтириш, болаларга йўл ҳаракати қои- Кенгаши Раиси, вилоятлар ва Тошкент
даларини амалий ўргатишни йўлга қўйиш; Дастурда белгиланган тадбирларни шаҳар ҳокимлари, ички ишлар вазири
амалга ошириш бўйича аниқ механизмлар- П.Р. Бобожонов ва транспорт вазири
ҳайдовчиларни тайёрлаш ва қайта тай- ни назарда тутувчи манзилли чора-тадбир- И.Р. Маҳкамов белгилансин.
ёрлаш тизимини такомиллаштириш ҳамда ларни ўз ичига олган «йўл харитаси»ни
транспорт воситаларининг техник ҳолати ҳар йили ишлаб чиқсин ва тасдиқлаш Қарор ижросини назорат қилиш Ўзбекистон
устидан назоратни кучайтириш. учун Йўл ҳаракати хавфсизлигини Республикасининг Бош вазири А.Н. Арипов,
таъминлаш бўйича республика махсус Ўзбекистон Республикаси Президентининг
2. Дастурда белгиланган манзилли комиссиясига киритсин; маслаҳатчилари Б.Д. Исламов ва Р.А. Гулямов
тадбирларнинг амалга оширилишини ўз зиммасига юклансин.
вақтида ва тўлиқ таъминлашга қаратилган ҳар чоракда йўлларнинг ҳолати ва
қуйидаги назорат тартиби ўрнатилсин: мавжуд инфратузилма, авария ўчоқлари, Ўзбекистон Республикаси
қоидабузарликлар аҳволининг таҳлили
Қорақалпоғистон Республикаси, асосида, ҳаракат хавфсизлиги, транс- Президенти Ш. МИРЗИЁЕВ
вилоятлар ва Тошкент шаҳар проку- порт ва йўл соҳаларига масъул идоралар
рорлари – ҳар чоракда масъул давлат ор- раҳбарлари фаолиятини танқидий ўрга- Тошкент шаҳри,
ганлари томонидан Дастур ижроси амалга 2022 йил 12 июль
оширилиши юзасидан ҳудудлар кесимида
(ЎзА)
# Malaka

Кадрлар хизмати офицерларига мажбуриятлари» каби мавзуларга
сертификатлар топширилди алоҳида эътибор қаратилди.

Мудофаа вазирлиги тизимидаги кадрлар хизмати офицерлари учун «Юрист Малака ошириш курсларида Жумладан, курс давомида меҳнат
ва кадр» таълим муассасасида ўқув курси ташкил этилди. «Кадрлар хизмати ­«Ўзбекистон Республикаси Меҳнат шартномасида ходимнинг иш жойи,
фаолиятини ташкил қилиш ва меҳнатга оид ҳужжатларни расмийлаштириш» кодексида иш берувчи ва ходим меҳнат вазифаси, ишнинг бошла-
мавзусидаги ўқув курси 72 соатни ўз ичига олади. ўртасидаги меҳнат шартномасини ниш куни, меҳнат ҳақи миқдори ва
расмийлаштириш тартиби», «ходим- меҳнатнинг бошқа шартлари белги-
лар ва иш берувчиларнинг ҳуқуқ ва ланиши, меҳнат шартномаси бир хил
кучга эга бўлган камида 2 нусхада
ёзма шаклда тузилиши ва ҳар бир
тарафга сақлаш учун топширилиши,
ишга қабул қилиш иш берувчининг
буйруғи билан расмийлаштирилиши
каби қатор масалаларда эътибор бе-
риш лозим бўлган жиҳатлар хусусида
марказнинг малакали ва тажрибали
мутахассислари томонидан амалий
кўникмалар берилди.

Ўқув курси якунида офицерларга
сертификатлар топширилди.

Рўзиқул ОЧИЛОВ,
«Vatanparvar»

VATANPARVAR № 28 2022-yil 3
15-iyul
# Inson qadri uchun

ТАРАªªИЁТ СТРАТЕГИЯСИНИНГ III. Миллий иқтисодиётни жадал
ИЖТИМОИЙ ОМИЛЛАРИ ривожлантириш ва юқори ўсиш суръ-
атларини таъминлаш.
«Янги Ўзбекистоннинг 2022-2026 йилларга мўлжалланган тараққиёт стратегияси» ҳамда тезкор ёндашувлар билан
ва «Инсон қадрини улуғлаш ва фаол маҳалла йили давлат дастури»да белгиланган ўзгартиришга хизмат қилади. Энг IV. Адолатли ижтимоий сиёсат
устувор вазифаларга мувофиқ, «Янги Ўзбекистон - халқчил ва инсонпарвар давлат» муҳими, стратегик йўналишларни юритиш, инсон капиталини ривож­
ғоясини амалга ошириш маҳаллий бошқарув органларининг жойларда муаммоларни белгилашнинг мавҳум ва номаълум лантириш.
ҳал этишдаги роли ва масъулиятини янада кучайтириш, давлат функцияларининг жиҳатларини ойдинлаштириш орқали
катта қисмини марказдан ҳудудларга ўтказиш, маҳалла тизимини ҳокимликлар билан тартиблаштиришга эришилади. V. Маънавий тараққиётни таъмин-
боғлаш, ҳокимликлар ва маҳаллаларнинг молиявий имкониятини кенгайтириш, марказий лаш ва соҳани янги босқичга олиб
идораларни трансформация қилиш орқали фуқароларга хизмат қиладиган ихчам ва Истиқбол мақсадларини қўйган чиқиш.
самарали бошқарув тизимини яратиш, қабул қилинган дастурлар ижроси юзасидан давлатларнинг аксарияти миллий
раҳбарларнинг ҳисобот бериш тизимини йўлга қўйиш, Халқ қабулхоналари учун қўшимча VI. Миллий манфаатлардан келиб
ҳуқуқий асослар яратиш, кадрларни танлаш ва жой-жойига қўйиш жараёнига янгича, чиққан ҳолда умумбашарий муаммо-
замонавий ёндашувлар жорий этиш белгиланди. ларга ёндашиш.

VII. Мамлакатимиз хавфсизлиги
ва мудофаа салоҳиятини кучайти-
риш, очиқ, прагматик ва фаол ташқи
сиёсат олиб боришдан иборатдир.

Мамлакатимизда тинчлик ва
ижтимоий барқарорликни сақлаш

Тараққиёт ва юксак ривожланиш- Стратегиянинг моҳияти тактик стратегик муваффақиятини ЯИМнинг замирида Тараққиёт стратегиясида
га эришган давлатлар тажрибасига вазифаларни белгилашдан иборат. (ЯИМ аҳоли ҳаёт даражасининг кўр- илгари сурилган ғоялар муҳим аҳа-
кўра, ҳар бир халқ ўз олдига улуғ Сиёсат, стратегия, тактика – страте- саткичи) ўсишида, фуқароларининг мият касб этади.
ва истиқболли мақсадларни қўйиб, гик раҳбарлик ва бошқарув жиҳат- фаровонлик даражасининг юксали-
уни амалга ошириш салоҳиятлари лари билан боғлиқ учта мустақил шида, деб қарайди. Яқин ўтмишда Бунда аҳоли учун мажбурий
билан жаҳон ҳамжамиятида муносиб категория. Уларнинг фарқи шундаки, давлатнинг бирламчи вазифалари ижтимоий кафолатларни таъминлаш,
ўрин эгаллайди. Ҳозирда Ўзбекис­ стратегия тасдиқланган ва амалга ҳосилдорликни ошириш, олтин-нефт- эҳтиёжманд қатламларнинг ижтимо-
тон ҳам ўз тарихининг ана шундай ошириш учун қабул қилинган бўлса, ни кўпайтириш, армияни мустаҳкам- ий ҳимоясини кучайтириш, кўрсати-
масъулиятли чорраҳасида турибди. унинг жорий қилиниши стратегия- лаш билан изоҳланган. Албатта, лаётган тиббий хизматларни аҳолига
Бинобарин, Тараққиёт стратегияси лаштирилаётган объектнинг маёғига ушбу омилларни инкор этмаган ҳолда янада яқинлаштириш ва қулайлиги-
истиқболимиз тақдирини ҳал этувчи айланади. Тактика эса стратегик бугун Ўзбекистонда миллий қадрият- ни ошириш мақсадида республика
муҳим ва янги давр босқичини ифо- вазифаларни амалга ошириш бўйича лар билан қуролланган давлатнинг ҳудудларида тиббиёт кластерларини
даловчи миллий ғояга айланмоқда. кундалик, ойлик ва йиллик (жорий) стратегик мақсади фуқароларнинг ташкил этиш, репродуктив ёшдаги
Ҳаётга татбиқ этилаётган изчил ис- режаларни ва уларнинг ечими бўйи- ғоявий эътиқоди, билим-салоҳияти, ва ҳомиладор аёллар, болалар учун
лоҳотлар, амалий саъй-ҳаракатлар ча тадбирларни тақозо этади. Сиёсат жамиятдаги мукаммал қонунлар ва юқори технологик тиббий ёрдам кўр-
янги тараққиёт марраларини эгал- – бу стратегия ва тактиканинг ягона барқарор ижтимоий институтларнинг сатиш тизимини такомиллаштириш,
лаш, замон шиддатига мос тарзда ри- самарали амал қилувчи тизимга агре- мавжудлигини таъминлаш асносида мамлакатда инвестиция муҳитини
вожланиш, халқимиз манфаатларини гация ва интеграция қилинишидир. амалга ошириш кўзда тутилмоқда. янада яхшилаш ва унинг жозиба-
таъминлашга қаратилгани билан дорлигини ошириш, келгуси беш
аҳамиятлидир. Кўриб турганимиздек, стратегия Стратегик мақсадлар инсон капи- йилда 120 миллиард АҚШ доллари,
моҳиятида миллий мафкурамиз ўз талига ва у орқали адолатли қонун- жумладан, 70 миллиард доллар хо-
Мамлакатимизда «Халқ ҳокимият ифодасини топган, яъни у халқи- лар, фаол ижтимоий институтларнинг рижий инвестицияларни жалб этиш
манбаини ташкил этади», «Инсон мизнинг орзу-умидлари акс этган ташкил этилишига қаратилаётгани чораларини кўриш, республика-
манфаатлари ҳар нарсадан улуғ», ғоялардан ташкил топган. Агар стра- бежиз эмас. нинг экспорт салоҳиятини ошириш
«Жамият – ислоҳотлар ташаббуско- тегия реал вазиятни тўлиқ қамраб орқали 2026 йилда республика
ри», «Халқ бой бўлса, давлат ҳам бой олган яхлит режа бўлса, унинг му- Президентимиз Шавкат М­ ирзиёев экспорт ҳажмларини 30 миллиард
ва қудратли бўлади», «Халқ давлат ваффақияти таъминланади. Мабодо Ўзбекистон Республикаси давлат АҚШ долларига етказиш, тадбир-
органларига эмас, балки давлат ор- тескари бўлса, унда турғунлик юзага мустақиллигининг 30 йиллик бай- корлик фаолиятини ташкил қилиш
ганлари халққа хизмат қилиши ке- келади. Бунга сабаб нотўғри таҳли- рамига бағишланган тантанали ва доимий даромад манбаларини
рак», «Энг катта бойлик – инсонлар- лий маълумотлар, хулосалар, ку- маросимидаги нутқида: «Бугун биз шакллантириш учун шароитларни
нинг саломатлиги», «Халққа тинчлик тилмаган шароитлар, ресурслардан ягона халқ, ягона миллат бўлиб, яратиш, хусусий с­ екторнинг ялпи
ва омонлик керак» каби ғояларни оқилона фойдалана олмасликдир. кўзлаган юксак мақсадларимиз сари ички маҳсулотдаги улушини 80 фо-
акс эттирган тамойилларга қанчалик дадил бормоқдамиз. Вужудимизда, изга ва экспортдаги улушини 60 фо-
даражада амал қилинаётганлигини Давлат стратегик режалари аниқ қонимизда аждодларимиздан мерос изга етказиш белгилангани бежиз
танқидий таҳлил қилиш асосида анг­ ва ўзгармас тамойилларга бўйсунди- буюк қудрат жўш ураётган экан, эмас. Мақсад мамлакат аҳолисини
лаб олиш ҳамда танлаган йўлимизда- рилиши муҳим. Улар ислоҳотларнинг биз эзгу орзу ва мақсадимиз бўлмиш ижтимоий ҳимояланганлик даража-
ги ривожланишимизни янги босқичга бир маромда, изчил йўналишини таъ- янги Ўзбекистонни албатта бунёд сини босқичма-босқич юксалтириб
кўтаришни ҳаётнинг ўзи зарурият минлашга хизмат қилади. Жумладан, этамиз. Ўзбекистон ҳар томонлама боришдир.
сифатида кун тартибига қўйди. раҳбар ўз вазифаларини амалга оши- обод ва фаровон, эркин демократик
ришда турли илмий соҳалардаги маъ- мамлакатга айланади» деган фикрни Янги Ўзбекистон Тараққиёт стра-
Изчиллик ва қатъият билан амалга лумотлар ва хулосалар билан қуролла- илгари сурди. тегиясининг мақсади олиб борила-
оширилаётган ислоҳотлар замирида ниши, ностандарт вазиятда тўғри қарор ётган ислоҳотлар самарадорлигини
«одамлар ўзларининг ҳаётидан рози қабул қилиши, қўйилган вазифаларни «Янги Ўзбекистоннинг 2022–2026 тубдан ошириш, давлат ва жами-
бўлиши керак», деган ҳаётбахш ғоя ҳал этишда индивидуал ва креатив йилларга мўлжалланган тараққиёт ятнинг ҳар томонлама ва жадал
ётади. Ўзбекистон тараққиётининг ёндаша билиши керак. Мазкур тамо­ стратегияси»да 7 та устувор йўналиш ривожланишини таъминлаш учун
навбатдаги босқичида ҳам одам- йиллар олдин қабул қилинган қарорни белгилаб берилган бўлиб, улар: шарт-шароитлар яратиш, мамлакат-
ларнинг яшаш шароитини янада ўзгартириш эҳтимоли ёки ўзгарувчан ни модернизациялаш ва ҳаётнинг
яхшилаш, фаровонлигини ошириб вазиятдан келиб чиқиб, қайта кўриб I. Инсон қадрини юксалтириш ва барча соҳаларини эркинлаштириш-
бориш асосий вазифа ва бош мақсад чиқиш имкониятини бериши зарур. эркин фуқаролик жамиятини янада дан иборат.
сифатида белгиланди. ривожлантириш орқали халқпарвар
Стратегик дастур ва режанинг давлат барпо этиш. Турсунмурод МАМАТҚОБИЛОВ,
XXI асрга келиб стратегия тушун- уйғунлиги ҳамда турли даражадаги Қуролли Кучлар академияси
часи анча кенгайди. Стратегия – дунё қарорларнинг мустаҳкам боғлиқли- II. Мамлакатимизда адолат ва
миқёсида ва давлат ички ҳаётидаги ги муваффақиятнинг кафолатидир. қонун устуворлиги тамойилларини доценти, сиёсий фанлар номзоди
иқтисодий, ижтимоий-сиёсий ҳамда Стратегик бошқарув жараёнида дас­ тараққиётнинг энг асосий ва зарур
бошқа соҳаларда вужудга келган тур ва режани амалга ошириш учун шартига айлантириш.
инқирозий вазиятларни прогноз- ташкилий ва ҳуқуқий шароитлар
лаштириш ва бартараф этишга қа- яратилиши лозим.
ратилган бошқарувни ташкил этиш
масалаларига доир тушунчаларни Мазкур тамойиллар ҳокимият
қамраб олади. Шундан келиб чиқиб, органлари фаолиятидаги ижро ин-
давлат стратегияси бир-бири билан тизомининг паст суръатларига,
ўзаро боғлиқ, лекин алоҳида хусуси- шахсий масъулиятсизлигига барҳам
ят касб этувчи кўплаб тушунчаларда беради, кадрлар лаёқати даражасини
ифодаланади. оширишни талаб этади, мураккаб
ва чигал иш тартибларини содда

4 2022-yil № 28 VATANPARVAR
15-iyul

# Muqaddas vazifa

III darajali serjant Olim BERDIYEV Muddatli harbiy xizmatchi, oddiy askar
Shahobiddin ORTIQOV:

– Vataniga, xalqiga xizmat qilish har bir inson uchun

bobolarimizdan meros bo‘lgan muqaddas va sharafli

burch sanaladi. Vatanparvarlik tuyg‘usining yigit kishi

qalbida shakllanishida hayot maktabi – armiyaning o‘rni

beqiyos, deb bejiz aytishmas ekan. Zero, har bir askar

harbiy xizmatning ilk kunlaridanoq yurt tinchligi, Vatan

sarhadlarining daxlsizligini ta’minlashni o‘z zimmasiga

yuklatilgan eng sharafli vazifa ekanligini yurakdan his

etadi. Harbiylikning haqiqiy er yigitlar kasbi ekanligini

anglab yetadi. Men ham harbiy xizmat davomida mana

shu hayotiy haqiqatni teran angladim. Eng asosiysi, harbiy kasbga mehrim

tushdi va hayotimni shu soha bilan bog‘lashga qaror qildim. Bu men uchun

sharaf. Maqsadim doimo el koriga kamarbasta bo‘lib, yurt tinchligini munosib

himoya qilishdir. Chunki yurtda tinchlik hukmron bo‘lsa, barcha orzu-umidlar
albatta ro‘yobini topadi. Shu boisdan ham kindik qonimiz tomgan tuproqni,
qalbga yaqin olinib aytiladigan ona Vatanni asrashimiz, el koriga yarashimiz,
yurt yukiga yelka tutishimiz lozim. Qiyoslash mumkin bo‘lsa, ozodlik, hurriyat
– har birimizning qonimizda, jonimizda, tomirlarimizda bor. Shu ma’noda har
bir kishi o‘z yurtining posbonidir.
BURCHSOGDIQALIK – VATANGA SADOQAT DEMAKBUGUNQUROLLI
KUCHLARIMIZ SAFIDA

MUDDATLI HARBIY

XIZMATNI O‘TAYOTGAN Muddatli harbiy xizmatchi, oddiy askar Navro‘z DAVLATOV:
ASKARLARNING HARBIY

XIZMAT TAASSUROTLARI, – Armiya yigit kishini chiniqtiradi, toblaydi, deb bejiz aytishmas ekan. Men ham shijoat, fidoyilik,
ARMIYA HAQIDAGI o‘zimga bo‘lgan ishonch tuyg‘ularini harbiy xizmat mobaynida kashf etdim. Jismonan yanada

FIKR-MULOHAZALARINI chiniqdim, ma’nan yuksaldim. Vatanga mehr, uning har qarich yerini muqaddas deb bilish, e’zozlash

TINGLAGANDA, ULARNING har bir yurt farzandining burchi ekanligini angladim. Men bundan juda mamnunman. Har bir insonning

QALBIDA AJDODLARIMIZGA o‘z oldiga qo‘ygan ezgu orzu-niyatlari bo‘ladi. Agar inson astoydil harakat qilsa, ushbu orzulariga

XOS MARDLIK, SHIJOAT yetishi, shubhasizdir. Men ham mana shu aqidaga amal qilgan holda orzu-maqsadlarim yo‘lida
TUYG‘ULARI JO‘SH o‘qib-o‘rganishga intilyapman. Avvaliga armiya saflarida xizmat qilishni maqsad qildim. Buning
URAYOTGANINI SEZAMIZ. uchun astoydil tayyorgarlik ko‘rdim. Mana bugun yurtning asl o‘g‘lonlari safidaman! Armiya saflarida
o‘tayotgan har bir kunimiz unutilmas bo‘lyapti. Harbiy xizmatdan so‘ng oliy ta’lim muassasasiga
HA, VATANNI o‘qishga kirishni niyat qilganman. Buning uchun hozirdan tayyorgarlikni boshlab yuborganman.
HIMOYA QILISH, UNING Kelajakda o‘z tanlagan kasbimning yetuk mutaxassisi bo‘lib Vatanimiz ravnaqiga munosib hissa
TINCHLIGINI SAQLASH qo‘shish – oliy maqsadim.
MARD YIGITLAR UCHUN

BARCHA ZAMONLARDA Muddatli harbiy xizmatchi, oddiy askar Davronbek QO‘CHQOROV:
HAM MUQADDAS

HAMDA SHARAFLI – Harbiy xizmatda kechgan dastlabki oylar men uchun haqiqiy sinov onlari bo‘ldi. O‘shandayoq

VAZIFA BO‘LIB KELGAN. zimmamga yuklatilgan vazifani ado etish men o‘ylagan darajada oson emasligini, buning uchun

KO‘HNA TARIXGA NAZAR kuchli iroda, sabr va matonat, tinimsiz harakat hamda qat’iyat zarurligini anglab yetgandim. Armiya

SOLADIGAN BO‘LSAK, saflarida o‘tayotgan har bir kun bizni katta hayotga tayyorlab borayotganini his qilyapman. Yigit kishi
SOHIBQIRON AMIR TEMUR uchun zarur bo‘lgan shijoat, mardlik, kuchli va irodali bo‘lish, Vatan, el-yurtning tinchligini saqlashga
HAM YURT TINCHLIGINI, bo‘lgan qodirlik kabi xislatlar bizga xizmat jarayonida singdirib borilmoqda. Eng asosiysi, qat’iy reja
UNING MUHOFAZASINI, asosida ishlashni o‘rganyapman. Muddatli harbiy xizmatni yakunlaganimdan keyin ham mana shu
SARHADLAR DAXLSIZLIGINI qoidaga amal qilaman, albatta. Nazariy va amaliy mashg‘ulotlar men uchun juda qiziqarli. Ushbu
BIRINCHI O‘RINGA QO‘YIB, mashg‘ulotlar davomida bilimimni, mahoratimni har tomonlama oshirishga intilyapman. Xizmatdan
DOIMO SHU MUQADDAS bo‘sh vaqtlarimda kitob mutolaa qilaman yoki sport bilan shug‘ullanaman. Buning uchun shart-
MAQSAD YO‘LIDA JASORAT, sharoitlar yetarli. Bizdan faqat xizmatni sifatli ado etib, puxta tayyorlanish talab qilinadi. Men mana
MARDLIK NAMUNALARINI shu e’tiborga munosib bo‘lib, zimmamdagi yigitlik burchimni astoydil bajarish uchun harakat qilyapman. Armiya hayotimda
tub burulish yasadi. Quvonarlisi, men ham ko‘plab safdoshlarim qatori muddatli harbiy xizmatni ado etganimdan keyin oliy
KO‘RSATGAN. MANA
harbiy bilim yurtiga o‘qishga kirishni rejalashtirib qo‘ydim. Ushbu qarorimdan yaqinlarim ham xursand.

SHUNDAY ULUG‘

AJDODLARNING AVLODLARI Muddatli harbiy xizmatchi, oddiy askar Oybek BOBORAHIMOV:
BO‘LGAN BUGUNNING

YOSHLARI YURT TINCHLIGI – Xizmatni boshlagan ilk kunlarimdanoq harbiy hayotga ko‘nikib ketdim. Asosiysi, xizmat
VA OSOYISHTALIGINI davomida o‘zimga bo‘lgan ishonchim ortdi. Men muddatli harbiy xizmatga kelmasdan avval harbiy
TA’MINLASHDEK EZGU hayot haqida ko‘p bora eshitganman, askarlarning kundalik hayoti haqida televizorda ko‘rganman,

ISHGA O‘Z HISSALARINI gazetalarda o‘qiganman. Harbiy xizmatga kelib esa bularning bari ayni haqiqat ekanligiga amin

QO‘SHAYOTGANIDAN bo‘ldim. Bundan quvondim ham. Safdoshlarim jismonan baquvvat, ma’nan yetuk yigitlar. Ular

FAXRLANISHLARINI BOT- bilan xizmatning ilk kunidanoq tezda do‘stlashib ketdik. O‘rtamizdagi askariy birodarlik juda yuqori.

BOT TA’KIDLASHADI. Barchamiz zimmamizga yuklatilgan vazifani sabot bilan yengishga, oldimizda turgan dovonlarni
MUDDATLI HARBIY qat’iyatlik va shijoat bilan oshib o‘tishga harakat qilyapmiz. Bunda yaqinlarimning ishonchi, ota-
XIZMATCHI, ODDIY onamning meni harbiy xizmatga kuzata turib: “O‘g‘lim, Vatanni himoya qilish har bir er yigitning
ASKARLAR – SHAHOBIDDIN zimmasidagi muqaddas burchdir. Shunday ekan, armiyada xizmat qilish bu ota-onangni, xalqingni,
ORTIQOV, NAVRO‘Z ona Vataningni asrash demakdir. Albatta, muddatli harbiy xizmatning o‘ziga yarasha qiyinchiliklari
DAVLATOV, DAVRONBEK bo‘lsa-da, uni yengish qo‘lingdan keladi. Shu bois ham senga ishonchimiz baland”, degan so‘zlari madad beryapti. Bu so‘zlar
QO‘CHQOROV VA OYBEK meni doim ruhlantiradi. Bugun Vatan himoyachilari safida turib osmonimiz musaffoligini, aziz diyorimiz tinchligini, bunyodkor
BOBORAHIMOV HAM QALBI xalqimizning osoyishtaligini qo‘riqlayapman. Bundan g‘ururlanaman, faxrlanaman.
FAXR-IFTIXOR HISLARIGA Kelajagimiz vorislari bo‘lgan olovqalb yoshlardan bunday samimiy qalb so‘zlarini eshitish baribir ko‘ngilli. Ana shunday
damlarda yuragingiz ajib taskindan xotirjam tortishi bor gap. Zero, bu yigitlar o‘z burchiga sodiq, mard va jasur o‘g‘lonlardir.
TO‘LA ANA SHUNDAY
Burchga sodiqlik esa Vatanga sadoqatdan dalolat beradi.

O‘G‘LONLARDIR. Mayor Gulnora HOJIMURODOVA

VATANPARVAR № 28 2022-yil 5
15-iyul
# Okruglarda nima gap?

ЯХШИ ДАМ – самарқанд гарнизони. Ҳарбий МУАММОЛАР ТИНГЛАНДИ
меµнатга µамдам хизматчилар учун кўҳна ва навқирон
Самарқанд шаҳрининг тарихий обида- мамлакатимизда ҳарбий хизматчилар ва уларнинг оила
мудофаа вазирлиги тасарруфидаги ҳарбий ларини зиёрат қилиш имконияти яра- аъзоларини ижтимоий қўллаб-қувватлаш мақсадида бир қатор
қисм ва муассасаларда хизмат қилаётган тилди. Шунингдек, ҳарбий қисмларда тадбирлар амалга оширилмоқда.
ҳарбий хизматчилар ва қуролли Кучлар Каттақўрғон драма театри актёрлари
хизматчилари учун бир қатор спорт томонидан «Адвокат бўлиш осонми?»
ўйинлари, фестиваллар, концерт дастурлари спектакли намойиш этилди.
ҳамда кўплаб маданий-маърифий тадбирлар
ташкил қилинди. Хусусан, шундай тадбирлар
марказий ҳарбий округга қарашли ҳарбий
қисмларда кенг қамровда ўтказилди.

Навоий гарнизони. Ҳарбий хиз- Жиззах гарнизони. Ҳарбий хиз- Сурхондарё вилоятининг Сариосиё туманида жойлашган
матчиларнинг дам олиш кунлари округ матчилар учун ҳарбий оркестр жа- ҳарбий қисмда хизмат қилаётган ҳарбий хизматчиларнинг
қўмондонлиги бошчилигида ташкил моалари иштирокида гала-концерт оила аъзолари ва Қуролли Кучлар хизматчилари иштирокида
этилди. Унда контракт бўйича ҳарбий дастурлари тақдим этилди. Унда «Тинчлик – бебаҳо неъмат, унинг қадрига етайлик» мавзуси-
хизматчилар ва муддатли ҳарбий хиз- юрт ўғлонлари бир-биридан ажойиб да давра суҳбати бўлиб ўтди. Унда Жанубий оператив ҳамда
матчилар ўртасида ҳарбий эстафета, куй-қўшиқлардан баҳраманд бўлиб, ҳарбий қисм қўмондонлиги вакиллари иштирок этди.
стол тенниси, волейбол, баскетбол мароқли дам олишди.
мусобақалари ўтказилди. Мусобақалар Жанубий оператив қўмондонлиги хотин-қизлар ва ҳарбий
давомида юқори натижаларни кўрсатган хизматчиларнинг оилалари билан ишлаш бўйича етакчи
ҳарбий хизматчилар округ қўмондонлиги мутахассис Дилором Адилова ҳарбий оила бекалари билан
томонидан муносиб тақдирланди. очиқ мулоқотга киришиб, уларнинг мавжуд муаммоларини
ўрганди.
Куннинг иккинчи ярмида эса ҳарбий
хизматчиларнинг зукколигини текши- Учрашув кенг қамровли мавзуларга уланиб, савол-жа-
риш, бадиий-ҳаваскорлик салоҳияти вобларга бой тарзда ўтди.
ҳамда актёрлик маҳоратини синовдан
ўтказиш мақсадида «Қувноқлар ва зук- Каттақўрғон гарнизони. Ҳарбий «БИР ОЙЛИК АРМИЯ»
колар» кўрик-танлови ўтказилди. хизматчилар ўртасида соғлом турмуш бадал пуллари тўлаб берилди
тарзини тарғиб этиш ва ўзаро дўстона
муҳитни шакллантириш мақсадида ҳар-
бий эстафета, футбол, шахмат-шашка
ва тош кўтариш мусобақалари ўтка-
зилди.

Умуман олганда, ҳарбий хизматчи-
ларнинг маданий ҳордиқ чиқаришла-
рини таъминлаш мақсадида ташкил
этилган ушбу тадбирлар Ватан ҳимоячи-
ларининг жанговар руҳиятини кўтариб,
хизмат фаолиятини янада садоқат билан
олиб боришларида уларга куч-қувват
бағишлайди.

САНЪАТГА ОШНО АСКАРЛАР БЕЛЛАШУВИ

марказий ҳарбий округнинг маънавият ва қарши шаҳридаги Ёшлар марказида бўлиб ўтган тадбирда
маърифат марказида округ тасарруфидаги вилоят ҳокимлиги, жануби-ғарбий махсус ҳарбий округ, Ёшлар
ҳарбий қисм ва муассасаларда хизмат ишлари агентлиги, Ёшлар иттифоқи вилоят кенгаши вакиллари,
бурчини ўтаётган муддатли ҳарбий маҳалла етакчилари ҳамда фаол ёшлар иштирок этди.
хизматчилар ўртасида «аскар қўшиғи»
кўрик-танловининг округ босқичи ўтказилди.

Унда Жиззах, Самарқанд, Каттақўрғон ҳамда Навоий гарнизонларидан қатнашган муд- Унда «Ёшлар дафтари»га киритилган бир гуруҳ йигитларга
датли ҳарбий хизматчилар саф, эстрада ҳамда лирик йўналишдаги қўшиқлар бўйича ўзаро ҳайдовчилик гувоҳномалари ҳамда сафарбарлик чақируви
беллашди. резерви – халқ тилида айтганда, «бир ойлик армия» учун
тўловлар сертификатлари топширилди.
Кўрик-танлов давомида санъатга ошно аскарлар миллий ўзлигимизни англатишга қара-
тилган, мардлик ва матонатни мадҳ этувчи, ҳарбий хизматнинг нуфузини оширувчи ҳар- Хусусан, Қашқадарё вилояти бўйича 335 нафар ёшнинг
бий-ватанпарварлик йўналишидаги қўшиқларни маҳорат билан ижро этди. сафарбарлик чақируви резерви учун 1 млрд 935 млн 851 минг
сўм, 314 нафар ёшнинг эса ҳайдовчилик курси учун 376 млн
Ҳар бир иштирокчи ижросидаги куй-қўшиқлар маданият ва санъат соҳасининг мутахас- 800 минг сўм миқдоридаги тўловлар амалга оширилди.
сисларидан иборат ҳакамлар жамоаси томонидан муносиб баҳолаб борилди.
Тадбирда ёшлар ўзларига берилаётган бу каби имконият-
Якунда иштирокчилар орасидан ҳар бир йўналиш бўйича ғолиб ва совриндорлар аниқла- ларга жавобан келажакда Ватан тараққиёти учун муносиб
ниб, уларга республика босқичи учун йўлланма, округ қўмондонлигининг фахрий ёрлиғи ҳисса қўшадиган етук кадрлар бўлиб етишишга ваъда берди.
ҳамда эсдалик совғалар тантанали равишда топширилди.
Жануби-ғарбий махсус ҳарбий округ
Марказий ҳарбий округ матбуот хизмати
матбуот хизмати

6 2022-yil № 28 VATANPARVAR
15-iyul

# Xalq va armiya – yakdil
МАТОНАТ МАКТАБИДАЖануби-ғарбиймахсус
КУН
ҳарбий округ қўшинлари

1 0қўмондонлиги ташаббуси
билан Нуристон гарнизонида

жойлашган ҳарбий қисмда

10 кунлик «Ёш ватанпарварлар

йиғини» ўтказилди.

Йиғинда асосий эътибор ички ишлар бўлимларида
профилактик ҳисобда турувчи вояга етмаган ёшларнинг

бўш вақтини мазмунли ташкил этиш, уларни ҳарбий-ва-
танпарварлик руҳида тарбиялаш борасидаги тадбирлар
самарадорлигини оширишга қаратилди.
Ўн кун давом этган йиғиннинг сермазмун ўтишида
ҳарбий округ қўшинлари қўмондонлиги ва ҳарбий қисм
ҳарбий хизматчилари бор имкониятларини ишга солиш-
ди. 100 нафар уюшмаган ҳамда профилактик ҳисобда
турувчи қашқадарёлик вояга етмаган ёш учун замонавий
талабларга жавоб берадиган, барча қулай шарт-ша-
роитларга эга ҳарбий қисм эшиклари очилди.
Даставвал ёшлар ҳарбий қисм тиббиёт пунктида ма-
лакали ҳарбий шифокорлар томонидан тиббий кўрикдан
ўтказилди. Йиғин иштирокчиларининг жисмоний ва
руҳий саломатлиги текширилиб, уларга ҳарбий либослар
тарқатилди. Эгнида орзусидаги либос билан саф тортган
ўғлонларнинг кўзидаги қувонч ва ўзига бўлган ишонч-
ни кузатиб, йиғин моҳиятини теранроқ англаш мумкин.
Биринчи кундан ҳарбий қисм ошхонасида «аскарча
тушлик»ни тановул қилиб, ҳарбий хизматчилар билан
суҳбатга киришиб кетган ўғлонларнинг соҳага қизиқиши
янада ортганини сезиш қийин эмас.
Қашқадарё вилояти ҳокимлиги, Жануби-ғарбий
махсус ҳарбий округ қўшинлари қўмондонлиги, Ёшлар
ишлари агентлиги вилоят бошқармаси ҳамда Ёшлар ит-
тифоқи вилоят кенгаши ва қатор ташкилотлар ҳамкор-
лигида ташкил этилган «Ёш ватанпарварлар йиғини»
режасига асосан, ҳарбий қисм ҳудудида турли спорт
мусобақалари, маънавий-маърифий тадбирлар ўтка-
зилди. Шунингдек, йиғин иштирокчилари замонавий
ахборот технологиялари ва тадбиркорлик йўналиши
бўйича машғулотларда иштирок этиб, кўплаб маданий
тадбирлар, концерт дастурларида ҳордиқ чиқаришди.
Йиғин якунида ҳарбий округ қўшинлари қўмондони
генерал-майор Зайнобиддин Иминов, вилоят ҳокими
ўринбосари Рустам Йўлдошев, Ёшлар ишлари агентлиги
вилоят бошқармаси бошлиғи Темур Поёнов ҳамда Ўзбе-
кистон ёшлар иттифоқи вилоят кенгаши раиси Аброр
Аҳмедов иштирокида «Раҳбар ва ёшлар» учрашуви
ташкил қилинди. Тадбирда округ қўшинлари қўмондони
йиғин иштирокчиларини қутлар экан, шу вақтгача ҳар-
бий қисмда ўрганган мустаҳкам интизоми, метин ирода
ва шижоати уларни келгусида эзгу мақсадлар сари дадил
одимлаши учун дастуриламал бўлиб хизмат қилишини
таъкидлади.
Самимий мулоқотда ёшлар ўзларини қизиқтирган
саволларга батафсил жавоб олдилар. Айниқса, йи-
гитларнинг ҳарбий хизматчи бўлиш учун қўйиладиган
талаблар ҳақида берган саволларидан билиш мумкин-
ки, йиғин мақсадларига қайсидир маънода эришилди.
Тадбирда ёшларнинг ота-оналари ҳам иштирок этди.
Улар фарзандларини ҳарбий либосда кўриб турганидан
мамнун эканини билдириб, йиғин ташкилотчиларига ўз
миннатдорлигини билдирди.
Йиғин сўнгида тенгдошларидан ҳар томонлама ажра-
либ турган, тадбирларда фаол иштирок этган, шунинг-
дек, ҳарбий қисмда ташкил қилинган мусобақаларда
ғолибликни қўлга киритган ёшларга ҳарбий округ қў-
шинлари қўмондонлиги ва ҳамкор ташкилотлар томони-
дан диплом ва қимматбаҳо совғалар топширилди.
Ҳарбий хизмат – эр йигитлик мактаби. Ватан ҳимояси
йўлида садоқат билан хизмат қилаётган ўғлонлар эса
йиғин қатнашчилари учун матонат йўлида ўрнак бўлди.

Жануби-ғарбий махсус ҳарбий округ матбуот хизмати

VATANPARVAR № 28 2022-yil 7
15-iyul
# Ñîâðåìåííûé ìèðîâîé ïåäàãîãè÷åñêèé îïûò

СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ ПРОФЕССИОНАЛИЗМА

В ВОЕННОЙ Ïîäáîð êàíäèäàòîâ íà äîëæíîñòü ïðåïî- ïðåïîäàâàíèÿ â àóäèòîðèè, à òàêæå àíàëèçà
äàâàòåëÿ îñóùåñòâëÿåòñÿ íà äîáðîâîëüíîé ðåçóëüòàòîâ äåÿòåëüíîñòè êóðñàíòîâ. Ýòà
АКАДЕМИИ США îñíîâå ïóòåì ïðîâåäåíèÿ êîíêóðñîâ. Ñðîê ïðîãðàììà áàçèðóåòñÿ íà ïðèíöèïå âçàèìîçà-
ñëóæáû îôèöåðà, ïðåïîäàâàòåëÿ àêàäåìèè, âèñèìîñòè îáó÷åíèÿ è èçó÷åíèÿ ñ ó÷åòîì òîãî
В ВЕСТ-ПОЙНТЕ ñîñòàâëÿåò â ñðåäíåì ÷åòûðå ãîäà. Åæåãîäíî ôàêòà, ÷òî ïðîôåññîðñêî-ïðåïîäàâàòåëüñêèé
çàìåíÿþòñÿ 120–180 ÷åëîâåê. Òàêîé ïîðÿäîê, ñîñòàâ àêàäåìèè ÿâëÿåòñÿ îäíîâðåìåííî è
Àêàäåìèÿ ñóõîïóòíûõ ïî ìíåíèþ ðóêîâîäñòâà àêàäåìèè, îáåñïå- ó÷èòåëÿìè, è îáó÷àåìûìè.
âîéñê «Âåñò- ÷èâàåò òåñíóþ ñâÿçü ïðîöåññà îáó÷åíèÿ ñ
ïîâñåäíåâíîé áîåâîé ïîäãîòîâêîé ñòðîåâûõ Îáðàòíàÿ ñâÿçü – íåîòúåìëåìàÿ ÷àñòü
Ïîéíò» ñ÷èòàåòñÿ ÷àñòåé è äåÿòåëüíîñòüþ äðóãèõ ó÷ðåæäåíèé îáó÷åíèÿ, ïîñêîëüêó ïîçâîëÿåò ïðîôåññîð-
ñòàðåéøèì âîåííî- âîîðóæåííûõ ñèë. ñêî-ïðåïîäàâàòåëüñêîìó ñîñòàâó âèäåòü
âîçäåéñòâèå èõ ìåòîäîâ îáó÷åíèÿ íà ïîçíà-
îáðàçîâàòåëüíûì  òå÷åíèå âñåãî âðåìåíè ðàáîòû â Àêà- âàòåëüíûé èíòåðåñ êóðñàíòîâ. Ïðåïîäàâàòåëè
ó÷ðåæäåíèåì ÑØÀ. äåìèè ñóõîïóòíûõ âîéñê ïðåïîäàâàòåëÿì îöåíèâàþò äîñòîèíñòâà è íåäîñòàòêè ñâîåé
Îáùåå êîëè÷åñòâî íåîáõîäèìî ïîñòîÿííî ïðîôåññèîíàëüíî ðàáîòû, ïðîäóìûâàþò èíòåðåñíûå ñïîñîáû
ñîòðóäíèêîâ àêàäåìèè ñàìîñîâåðøåíñòâîâàòüñÿ, ïîñêîëüêó åå ïðåîäîëåíèÿ ïîñëåäíèõ. Ê êàæäîìó ïðåïîäà-
íàñ÷èòûâàåò 4 300 ðóêîâîäñòâî óäåëÿåò îñîáîå âíèìàíèå ïî- âàòåëþ, ó÷àñòâóþùåìó â ïðîãðàììå ïîâûøå-
÷åëîâåê ïîñòîÿííîãî âûøåíèþ ïåäàãîãè÷åñêîãî ìàñòåðñòâà ïðî- íèÿ êâàëèôèêàöèè, ïðèêðåïëÿåòñÿ îïûòíûé
ñîñòàâà, â òîì ÷èñëå ôåññîðñêî-ïðåïîäàâàòåëüñêîãî ñîñòàâà. Çà íàñòàâíèê â êà÷åñòâå ðóêîâîäèòåëÿ, êîòîðûé
2 700 âîåííîñëóæàùèõ ýòî îòâå÷àåò ñïåöèàëèñò, êîíòðîëèðóþùèé îöåíèâàåò ðàáîòó íà÷èíàþùåãî, äàåò ñîâåòû
ðåàëèçàöèþ ïðîãðàìì ïîâûøåíèÿ êâàëèôè- îòíîñèòåëüíî èñïîëüçóåìûõ èì ìåòîäîâ îáó-
è îêîëî 1 600 êàöèè. Îí ðàçðàáàòûâàåò åæåãîäíóþ ïðîãðàì- ÷åíèÿ êóðñàíòîâ.
ãðàæäàíñêèõ ëèö. ìó ïîâûøåíèÿ êâàëèôèêàöèè, ïðèãëàøàåò
Ýòî – ïðåïîäàâàòåëè, èçâåñòíûõ äåÿòåëåé, ïðîôåññîðîâ èç äðóãèõ Ïî ìíåíèþ ðóêîâîäñòâà àêàäåìèè, âåñü
âóçîâ ñ èíòåðåñíûìè ëåêöèÿìè, èíôîðìèðóåò ïðîôåññîðñêî-ïðåïîäàâàòåëüñêèé ñîñòàâ
èíñòðóêòîðû è ðóêîâîäñòâî àêàäåìèè î âûïîëíåíèè ïðîãðàì- äîëæåí ïîñòîÿííî çàíèìàòüñÿ ïåäàãîãè÷åñêèì
îáñëóæèâàþùèé ìû. Â ýòîì æå íàïðàâëåíèè â àêàäåìèè ðàáî- ñàìîðàçâèòèåì è ñàìîñîâåðøåíñòâîâàíèåì.
ïåðñîíàë. Îñíîâíàÿ òàþò íàó÷íûå ðóêîâîäèòåëè ïåðâîé (First-line Îïûòíûå ïðåïîäàâàòåëè ÿâëÿþòñÿ ïðèìåðîì
÷àñòü ïðîôåññîðñêî- supervisors) è âòîðîé (Second-line supervisors) äëÿ íà÷èíàþùèõ â ñòðåìëåíèè ñëåäîâàòü çà
ïðåïîäàâàòåëüñêîãî ñòåïåíè.  íà÷àëå êàæäîãî ó÷åáíîãî ãîäà îäèí íîâûìè ïåäàãîãè÷åñêèìè âåÿíèÿìè.
ñîñòàâà – îôèöåðû, èç íàó÷íûõ ðóêîâîäèòåëåé ïåðâîé ñòåïåíè
áîëüøèíñòâî èç íèõ ñîñòàâëÿåò ïëàí ïðîôåññèîíàëüíîãî ðîñòà Äëÿ ïîîùðåíèÿ è ïðèçíàíèÿ äîñòèæåíèé
èìåþò çâàíèÿ ìàéîðà ïðåïîäàâàòåëåé. Îáû÷íî ïåðåä ïðåïîäàâà- ïðåïîäàâàòåëåé â Àêàäåìèè ñóõîïóòíûõ âîéñê
èëè ïîäïîëêîâíèêà òåëÿìè ñòàâÿò îïðåäåëåííûå öåëè, êîòîðûå áûë ó÷ðåæäåí ñïåöèàëüíûé ãðàíò «Àïãàðà»,
è ïî÷òè äâå òðåòè ìîãóò áûòü äîñòèãíóòû ðàçíîîáðàçíûìè ïðåäíàçíà÷åííûé äëÿ ïîääåðæêè ïðîåêòîâ.
– ó÷åíóþ ñòåïåíü ñïîñîáàìè: ïóáëèêàöèåé ñòàòåé, ó÷àñòèåì â Ýòîò ãðàíò ïðèñóæäàåòñÿ åæåãîäíî ïðåïîäà-
ìàãèñòðà, îêîëî 40% – êîíôåðåíöèÿõ, êîíñóëüòàöèÿìè, ïðîåêòàìè, âàòåëÿì, äîñòèãøèì íàèëó÷øèõ ðåçóëüòàòîâ è
âíåàóäèòîðíîé ðàáîòîé ñ êóðñàíòàìè, ÷ëåí- âíåñøèì âåñîìûé âêëàä â ìåòîäèêó îáó÷åíèÿ
äîêòîðà íàóê. ñòâîì â íàó÷íûõ îðãàíèçàöèÿõ. Ïîëó÷åíèå êóðñàíòîâ.
ðàçëè÷íûõ ñåðòèôèêàòîâ è äîïîëíèòåëüíîãî
îáðàçîâàíèÿ òàêæå ñ÷èòàåòñÿ ôîðìàìè ïîâû- Äëÿ îöåíêè ýôôåêòèâíîñòè ïðîãðàììû
øåíèÿ êâàëèôèêàöèè. ïîâûøåíèÿ êâàëèôèêàöèè ïðîôåññîðñêî-ïðå-
ïîäàâàòåëüñêîãî ñîñòàâà èñïîëüçóåòñÿ ðÿä
 îòëè÷èå îò íàó÷íûõ ðóêîâîäèòåëåé ñïåöèàëüíûõ ñðåäñòâ. Ýòî – îöåíêè, äîêëàäû,
ïåðâîé ñòåïåíè, êîòîðûå îñóùåñòâëÿþò ìîíè- ýññå ïîñëå îêîí÷àíèÿ ðàáîòû â àêàäåìèè è äð.
òîðèíã ïðîôåññèîíàëüíîãî ðîñòà ïðåïîäàâà- Ïðåïîäàâàòåëè, îòðàáîòàâøèå â àêàäåìèè áî-
òåëåé, íàó÷íûå ðóêîâîäèòåëè âòîðîé ñòåïåíè ëåå òðåõ ëåò, ïåðåä îòúåçäîì íà íîâîå ìåñòî
ÿâëÿþòñÿ îáðàçöîì äëÿ ïîäðàæàíèÿ, ïîîùðÿ- ñëóæáû ïèøóò ýññå. Ýòî ïîçâîëÿåò ðóêîâîä-
þò êîìàíäíûé äóõ ïðåïîäàâàòåëåé àêàäåìèè, ñòâó óçíàòü îá èõ âïå÷àòëåíèÿõ îò àêàäåìèè,
íàñòðàèâàþò èõ íà ñëàæåííóþ ðàáîòó. î äîñòèãíóòîì èìè óðîâíå ïðîôåññèîíàëüíîãî
ðàçâèòèÿ, à òàêæå îöåíèòü ñâîþ ðàáîòó.
Ïî ìíåíèþ ðóêîâîäñòâà àêàäåìèè, î÷åíü
÷àñòî óäîâëåòâîðåíèå îò ïðîäåëàííîé ðà- Êàê âîåííûé, òàê è ãðàæäàíñêèé ïðîôåñ-
áîòû êàê ðóêîâîäèòåëåé, òàê è ïîä÷èíåííûõ ñîðñêî-ïðåïîäàâàòåëüñêèé ñîñòàâ ïîëó÷àåò
ïîÿâëÿåòñÿ òîãäà, êîãäà ñîâïàäàþò èõ öåëè åæåãîäíûå îöåíêè è ïåðèîäè÷åñêèå ðåêîìåí-
ïðîôåññèîíàëüíîãî ñàìîðàçâèòèÿ. Ðàçíîðîä- äàöèè â òå÷åíèå âñåãî âðåìåíè, ïðîâåäåííîãî
íûé ïðîôåññîðñêî-ïðåïîäàâàòåëüñêèé ñîñòàâ â àêàäåìèè «Âåñò-Ïîéíò». Ñèñòåìàòè÷åñêîå
òðåáóåò äåòàëüíî ïðîðàáîòàííîé è èíòåãðè- îáñóæäåíèå ïðîáëåì íà÷èíàþùèõ ïðåïîäàâà-
ðîâàííîé ìîäåëè ïîâûøåíèÿ êâàëèôèêàöèè. òåëåé âìåñòå ñ îïûòíûìè ïîçâîëÿåò ñòàâèòü
 áîëüøåé ìåðå ýòî êàñàåòñÿ ïåðåìåííîãî îïðåäåëåííûå öåëè è îöåíèâàòü èõ äîñòèæå-
ïðîôåññîðñêî-ïðåïîäàâàòåëüñêîãî ñîñòàâà. íèå çà îïðåäåëåííûå ïðîìåæóòêè âðåìåíè.
Íàêîíåö, ñîâîêóïíîñòü îöåíîê, ïîëó÷åííûõ
Âàæíóþ ðîëü â ïðîôåññèîíàëüíîì ðàçâè- çà âåñü ó÷åáíûé ãîä, ïîêàçûâàåò îñîáåííîñòè
òèè ïðîôåññîðñêî-ïðåïîäàâàòåëüñêîãî ñîñòà- ïðîôåññèîíàëüíîãî ðîñòà êàæäîãî ïðåïîäà-
âà èãðàåò öåíòð ïîâûøåíèÿ êâàëèôèêàöèè. Åãî âàòåëÿ.
öåëüþ ÿâëÿåòñÿ ïîääåðæêà ïðåïîäàâàòåëåé
àêàäåìèè ïóòåì ïðåäîñòàâëåíèÿ øèðîêîãî Åùå îäíèì ñðåäñòâîì êîíòðîëÿ ðàáîòû
ñïåêòðà óñëóã è ïðîãðàìì, êîòîðûå ìîãóò ïðåïîäàâàòåëÿ ÿâëÿþòñÿ àíîíèìíûå, äîñòóï-
îêàçàòüñÿ ïîëåçíûìè â èõ ïðîôåññèîíàëüíîé íûå ïî ñåòè Èíòåðíåò àíêåòû, ïîëó÷àåìûå îò
äåÿòåëüíîñòè. êàæäîãî êóðñàíòà â êîíöå ñåìåñòðà. Àíêåòà
ñîäåðæèò âîïðîñû î ôàêóëüòåòå, èçó÷àåìûõ
Ñîòðóäíèêè öåíòðà îðãàíèçóþò ñåìèíàðû äèñöèïëèíàõ, ïðîãðàììå îáó÷åíèÿ, ïðåïîäà-
è ñèìïîçèóìû äëÿ òîãî, ÷òîáû ïðåïîäàâàòåëè âàòåëÿõ è óðîâíå ïðåïîäàâàíèÿ äèñöèïëèí.
ñâîåâðåìåííî çíàêîìèëèñü ñ íîâûìè ìåòî- Òàêàÿ îöåíêà ïîçâîëÿåò ãëóáæå ïîíÿòü êîí-
äàìè è òåõíîëîãèÿìè îáó÷åíèÿ. Ïðîâîäÿò òàê öåïöèþ ïîäà÷è è îðãàíèçàöèþ ìàòåðèàëà
íàçûâàåìûå «ïåðåðûâû íà ëàí÷», âûïóñêàþò äèñöèïëèíû.
èíôîðìàöèîííûå áþëëåòåíè, ðåàëèçóþò ïðî-
ãðàììó ïîâûøåíèÿ êâàëèôèêàöèè. «Ïåðåðûâû Â Àêàäåìèè ñóõîïóòíûõ âîéñê ÑØÀ èñ-
íà ëàí÷» ïðåäíàçíà÷åíû äëÿ îáñóæäåíèÿ ïîëüçóåòñÿ ìíîæåñòâî ñïîñîáîâ ïîâûøåíèÿ
âîïðîñîâ, âîçíèêàþùèõ ïðè ïðåïîäàâàíèè êâàëèôèêàöèè, êîòîðûå ïðèâîäÿò ê ðîñòó ïåäà-
îïðåäåëåííûõ äèñöèïëèí. Öåíòð ïîâûøåíèÿ ãîãè÷åñêîãî ìàñòåðñòâà ïðåïîäàâàòåëåé, ÷òî
êâàëèôèêàöèè âûïóñêàåò åæåìåñÿ÷íûé èí- ïîìîãàåò èì ýôôåêòèâíåå îáó÷àòü êóðñàíòîâ.
ôîðìàöèîííûé áþëëåòåíü äëÿ îçíàêîìëåíèÿ
ïðåïîäàâàòåëåé ñ íîâûìè òåíäåíöèÿìè â Îöåíêè, äîêëàäû è ýññå ÿâëÿþòñÿ äåé-
îáðàçîâàíèè. ñòâåííûìè ìåòîäàìè ìîíèòîðèíãà äîñòèæå-
íèÿ ïîñòàâëåííûõ öåëåé ïðîãðàììû. Êâàëè-
Ïðîãðàììà ïîâûøåíèÿ êâàëèôèêàöèè ïðå- ôèöèðîâàííûé ïðåïîäàâàòåëü ïîäãîòîâèò
ïîäàâàòåëåé – ìåæäèñöèïëèíàðíàÿ äâóõëåò- ëó÷øåãî êóðñàíòà, òàêèì îáðàçîì ïðåïîäà-
íÿÿ ïðîãðàììà, íàïðàâëåííàÿ íà ðàçâèòèå ó âàòåëè è êóðñàíòû ñìîãóò âäîõíîâëÿòü äðóã
ïðîôåññîðñêî-ïðåïîäàâàòåëüñêîãî ñîñòàâà äðóãà íà ñàìîñîâåðøåíñòâîâàíèå â èçáðàííîé
êîìïåòåíöèé ñàìîîáðàçîâàíèÿ è ñîâåðøåí- ïðîôåññèè.
ñòâîâàíèÿ ó÷åáíîé ñðåäû. Åæåìåñÿ÷íî ïðî-
âîäÿòñÿ ñîáðàíèÿ äëÿ îáñóæäåíèÿ ìåòîäîâ

Служащий ВС А. АЛИМОВ, Научный сотрудник Института военного наследия и
современных исследований Вооруженных Сил Республики Узбекистан

8 2022-yil № 28 VATANPARVAR
15-iyul

# Musiqa jangovar safda Muallif suratga olgan

ÂÀÒÀÍ ÒÈÍ×ËÈÊМусиқанинг бошқа санъат

ВA ÒÀÐÀÍÍÓÌÈтурлари билан биргаликда
ривожланишида соҳибқирон

Амир Темурнинг ҳиссаси

катта. Унинг ҳукмдорлиги

даврида хонанда ва

созандалар расмий-

дипломатик, ҳарбий ва

бошқа тантаналарнинг

доимий қатнашчиларига лар: фахрли хитоб, туғ ва ноғора ча ўз мавқеини йўқотгани йўқ. матчилар ва уларнинг оила аъзо-
айланиб, халқ томошалари, бериб, уни баҳодир деб атасин- Ҳарбийларга жанговар руҳ, халққа ларини, Қуролли Кучлар ишчи ва
лар...» деб ёзган эди Амир Темур. эса кўтаринкилик бахш этадиган хизматчиларини, айниқса ёшлар-
оммавий байрамлар Соҳибқироннинг ўзи мусиқанинг «марш» темпидаги мусиқаларни ни ахлоқий, ҳарбий-ватанпар-
уларсиз ўтмаган. Энг ҳис-туйғуларга таъсир имконият- ижро этадиган мутахассислар варлик руҳида тарбиялашда,
муҳими, мусиқий анжомлар ларидан бохабар бўлиб, амалиёт- махсус тайёргарликдан ўтиша- уларнинг маънавий-маърифий
жасорат ва мардлик да моҳирона фойдаланган. Сарой- ди. Аввало, бундай касб эгалари савиясини юксалтиришда фаол
тимсолларига айланган. да ўтказиладиган ҳеч бир тантана руҳан тетик, жисмонан бақувват иштирок этиб келмоқда. Шунинг-
мусиқасиз бўлмаган. Ҳарбий юриш- ва алоҳида иқтидорга эга бўлиши дек, мусиқий жамоа ҳарбий қисм
Темур тузукларида «Амр ларда ҳам мусиқий асбобларга талаб этилади. ва муассасалар билан бир қаторда
қилдимки, қайси бир амир бўлган ихлосни унутмаган. Унинг давлат маросимлари, ҳарбий де-
бирон мамлакатни енгса, уни ҳарбий амалиёт тарихига кири- Ўзбекистон Республикаси Мудо- легациялар қабул маросимлари
уч нарса билан мумтоз қилсин- тилган қатор кашфиётлари бор. фаа вазирлиги Марказий ҳарбий ва юртимиз бўйлаб ўтказиладиган
Масалан, мўъжаз шаҳар ёки қиш- оркестри жамоасига ҳам худди байрам тадбирларида ўз концерт
лоққа ҳужум бошлашдан олдин у ана шундай иқтидорли мусиқачи дастурлари билан қатнашиб кел-
ерга эҳтиёткорлик билан карнайчи ҳарбийлар жам бўлган. 2017 йил моқда.
ва ноғорачилар киритилган. Эрта 13 декабрда ташкил этилган бу
тонгда бехосдан бу асбобларнинг оркестрнинг репертуаридан марш, – Юртимизда халқ ва армия
жаз, миллий классик ва Ватанни бирдамлигини мустаҳкамлаш-
янграши аҳолини довди- тараннум этувчи 40 дан ортиқ куй га қаратилган ислоҳотлар олиб
ратиб қўйган ҳамда бу ва наволар ўрин олган. «Халқ ва борилмоқда, – дейди Марказий
ҳолат ҳарбийларга армия – бир тану бир жон» ши- ҳарбий оркестрнинг раҳбари ва
ёрдам берган. ори остида ўтказилаётган очиқ дирижёри капитан Мансур Раҳи-
Аслида аждод- эшиклар куни, ҳарбий қисмлар- мов. – Унинг самараси ўлароқ, ўт-
ларимиздан нинг ташкил этилган кунлари, ган қисқа давр мобайнида фаоли-
бизгача мерос ҳарбий хизматчиларнинг халқаро ятимизда салмоқли натижаларга
бўлиб келаёт- миқёсда эгаллаган юқори натижа- эришдик. 2018 йил апрель ойида
ган ҳарбий ларини нишонлашда оркестрнинг Хитойда ўтказилган «Тинчлик
мусиқалар- ўрни беқиёс. трубаси» V халқаро фестивалида
нинг ўрни иштирок этиб, фахрли ўринни
ҳалига- Марказий ҳарбий оркестр ўз- қўлга киритдик. Худди шу йили
бек миллий ва жаҳон мусиқий октябрь ойида қўшни Тожики-
стон Республикасининг бир қатор
асарларини шаҳар ва туманларида ўзимиз-
ижро этиш нинг концерт дастурларимизни
орқали намойиш этдик. Ўтган йиллар мо-
ҳарбий байнида бутун дунёни саросимага
хиз- солган пандемия даврида ҳам
халқимизнинг кайфиятини кўта-
риш мақсадида очиқ осмон ости-
да ижтимоий масофани сақлаган
ҳолда концертлар ташкиллаштир-

дик. Диёримизда истиқомат
қилаётган юртдошларимизнинг
кўп миллатли эканлигини ино-
батга олиб, репертуаримиздан
халқ куйлари ҳамда жаҳон клас-
сик дурдоналари ҳам ўрин олди.
20 дан ортиқ мусиқани сайқал-
лаштириш ва чолғу асбобларига
мослаштиришда устозимиз под-
полковник Бахтиёр Саиджанов-
нинг хизматлари беқиёс.

Мудофаа вазирлиги Марказий
ҳарбий оркестрининг давлат тад-
бирлари, юртимизнинг диққатга
сазовор жойлари ҳамда жанговар
сафларда ҳарбий-ватанпарварлик
руҳидаги мусиқий асарлари мил-
лий маданиятимиз ва қадриятимиз
равнақига муносиб ҳисса бўлиб
қўшилади.

Шерзод ШАРИПОВ,
«Vatanparvar»

VATANPARVAR № 28 2022-yil 9
15-iyul
# Innovatsiya

ҲÀÐÁÈÉ

ÕÈÇÌÀÒ×ÈËÀÐÃÀ ҚÓËÀÉËÈÊ

Ўзбекистон Республикаси мудофаасига кўмаклашувчи «Ватанпарвар» кучлари қўмондонлигига етарли. Улар келажакда Мудофаа
ташкилотининг асосий мақсади фуқаролар, айниқса, ёшларни меҳнатга қарашли ҳарбий қисм би- вазирлигининг парашют спортини
ва Ватанни ҳимоя қилишга тайёрлаш, ҳарбий-ватанпарварлик руҳида лан меморандум имзола- ривожлантиришдаги саъй-ҳаракат-
дик. Шунга кўра, мутахас- ларида ўз ҳиссаларини қўшишига
тарбиялаш, касбга ўқитиш ҳамда спортга бўлган қизиқишларини сисларимиз айнан шу ҳарбий ишонаман.
қўллаб-қувватлашдан иборат. қисмда хизмат бурчини ўтаётган ва
касбга ўқиш истагини билдирган- – ХУСУСИЙ АВТОМАКТАБ-
2021 йилдан буён «Ватанпарвар» ўтаётган сержантлар ҳам рўйхатга ларни ўқитади. Тўғриси, ҳарбий ЛАРДА ЎҚИБ, ҲАЙДОВ-
ташкилоти Ўзбекистон Респуб- киритишимизни сўраб, мурожаат қисмлар билан бу борада биринчи ЧИЛИК ГУВОҲНОМАСИ-
ликаси Қуролли Кучлари таркибида- қилишди. Улар орасида ҳайдовчи- марта ҳамкорлик ишларининг йўлга НИ ОЛИШ УЧУН ЯКУНИЙ
ги вазирлик ва идоралар ўртасида лик гувоҳномасига эгалари ҳам бор. қўйилганига гувоҳ бўлиб турибсиз. ИМТИҲОНДАН ЎТА ОЛМА-
имзоланган ҳамкорлик меморандум- «А», «В» ҳамда «С» тоифаларига эга Ташкилотнинг республика бўйича ЁТГАНЛАР КЎПЧИЛИКНИ
ларига кўра, ҳарбий хизматчиларни бўлганлар «D», «Е» тоифалари учун ҳудудий бўлинмалари ҳам бошқа ТАШКИЛ ЭТЯПТИ. «ВА-
ўндан ортиқ техник касбга мўлжал- ўқиш истагини билдирди. ҳарбий қисмлар билан ҳамкорлик ТАНПАРВАР» ТАШКИЛО-
ланган ўқув курсларида ўқитилиши ишларини бошлаб юборишган. ТИДА БУ КЎРСАТКИЧ ҚАН-
йўлга қўйилганди. – «ВАТАНПАРВАР» ТАШ- ДАЙ?
КИЛОТИ ТОМОНИДАН ЎН- – «ВАТАНПАРВАР» ТАШ-
Ташкилот Ўзбекистон Республи- ДАН ОРТИҚ КАСБ БЎЙИЧА КИЛОТИ ҲАРБИЙ ХИЗМАТ- – Битта гуруҳимизда 24 на-
каси Қуролли Кучлари мудофаа ЎҚИТИШ ТАКЛИФИ АЙТИЛ- ЧИЛАРГА ҚАЙСИ КАСБЛАР фар ўқувчидан 20 нафари якуний
салоҳиятини ошириш борасида ДИ. ҲАРБИЙ ХИЗМАТЧИЛАР БЎЙИЧА ЎЗ ХИЗМАТЛАРИ- имтиҳонни биринчи уринишда
яна бир хайрли ишга қўл урди. ЯНА ҚАЙСИ КАСБЛАРГА НИ ТАКЛИФ ЭТМОҚДА? топшира олишди. Шундан кўриниб
«Ватанпарвар» ташкилоти ҳарбий ҚИЗИҚИШ БИЛДИРДИ? турибдики, бизда хусусий автомак-
қисмларда муддатли ҳарбий хизмат – Ташкилот тасарруфида мавжуд табларга қараганда самарадорлик
бурчини ўтаётган ёшлар, шунинг- – Ҳозирча ҳайдовчилик курси ўқув курсларимизда ўндан ортиқ 90 фоизга яқин.
дек, контракт бўйича хизмат вази- бўйича. Келгусида ҳарбий қисми- касб йўналишида таълим олиш
фасини бажараётган сержантлар мизда мавжуд иш ўринлари бўйича имконияти мавжуд. Улардан бири, – ЎҚИТИШ ПУЛЛИ БЎЛА-
таркибини касбга ўқитишни ҳарбий мутахассисликка ўқитишни йўлга барча тоифалар бўйича ҳайдовчи- ДИМИ ВА ТЎЛОВ ҚАНДАЙ
қисмларнинг ўзида йўлга қўйди. Бу қўймоқчимиз. Айтайлик, муддатли лик гувоҳномасига ўқитиш курси. АМАЛГА ОШИРИЛАДИ?
хайрли иш Ҳаво ҳужумидан мудофаа ҳарбий хизматни ўтаётган аскар- Меморандум имзолаш жараёни ту-
қўшинлари ва Ҳарбий ҳаво кучлари нинг контракт бўйича хизматга қо- гаши билан элликдан ортиқ ҳарбий – Албатта, пулли. Ҳарбий хизмат-
қўмондонлигига қарашли ҳарбий лиш режаси бор. Биз уларга мавжуд хизматчи ҳайдовчилик гувоҳнома- чиларга тўлов қулай бўлиши учун
қисм билан имзоланган меморан- иш ўринлари бўйича таклифларни сига ўқиш истагини билдирганининг олти ой давомида ҳар ой бўлиб-бў-
думга кўра амалга ошириладиган етказган ҳолда, аскарларнинг ро- ўзи муҳим жараённинг механизми либ тўлаш имкониятини яратиб
бўлди. зилиги билан уларни маълум касбга ишга тушганидан далолат беради. бердик...
ўқитамиз. Бунинг учун гуруҳлар
Ҳарбий қисм командири майор шакллантирилади ва «Ватанпар- – МЕМОРАНДУМДА ФАҚАТ Мутахассислардан олинган маъ-
Дилшод Султонов ҳамда «Ватанпар- вар» ташкилоти мутахассислари КАСБГА ЎҚИТИШ КЎЗДА лумотлардан кўриниб турибдики,
вар» ташкилотининг Тошкент бир- билан келишилган ҳолда ҳамкорлик ТУТИЛГАНМИ? Қуролли Кучлар тизимида ҳавас
лашган техник мактаби бошлиғи йўлга қўйилади. қилса арзигулик воқеликка тамал
Алишер Эргашев ҳамкорлик мемо- – Ташкилотимизнинг асосий те- тоши қўйилди. Тез орада мемо-
рандумини имзолади. Ҳамкорлик – ЎҚУВ ЖАРАЁНИНИНГ зисида ёшларни меҳнатга ва Ватан- рандумда кўзда тутилган режалар
меморандуми қисқагина, бор-йўғи ҲАРБИЙ ҚИСМДА ТАШ- ни ҳимоя қилишга тайёрлаш, уларни эса ўз самарасини бера бошлайди.
саккиз банддан иборат бўлиши- КИЛЛАШТИРИЛИШИ ТЕХ- баркамол авлод вакиллари сифа- Кутилмаган имконият натижасида
га қарамай, унда кўзда тутилган НИК ЖИҲАТДАН МУАММО- тида вояга етказиш, ҳарбий-ва- кимдир ҳайдовчилик гувоҳномаси-
мақсадлар оламга татийди, десак, ЛАРНИ КЕЛТИРИБ ЧИҚАР- танпарварлик руҳида тарбиялаш, ни қўлга киритади. Яна кимлардир
адашмаймиз. Қандай дейсизми? МАЙДИМИ? касбга ўқитиш ҳамда спортга бўлган тегишли мутахассисликка ўқиб, кон-
қизиқишларини қўллаб-қувватлаш тракт бўйича Ватан ҳимояси йўлида
Бу ҳақда командирнинг тарбия- – Меморандум бандларидан кўзда тутилган. Шундай экан, биз хизматини давом эттириш имкони-
вий ва мафкуравий ишлар бўйича бирида «Ватанпарвар» ташкилоти ҳарбий хизматчиларнинг фарзанд ятига эга. Фарзандларининг хизмат
ўринбосари майор Равшан РАЗ- ўқув синфларини керакли ўқув ларини мотокросс, картинг, ёзги давомида касбга ўқитилаётганини
ЗОҚОВ батафсил маълумот берди: қўлланмалари билан жиҳозлаши биатлон, биатлон, пневматик қу- эшитган ота-оналарнинг қувончини
кўрсатиб ўтилган. Демак, бу борада ролдан ўқ отиш, авиамодель спорт айтмайсизми.
– «Ватанпарвар» ташкилоти муаммо бўлмайди. Тез орада ўқиш- турлари бўйича бепул тўгараклар-
билан имзоланган меморандумга нинг назарий ва амалий жараёнлари га қатнашиш имкониятини яратиб Хуллас, миллий армиямиз ёшлар-
кўра, ҳарбий хизматчиларни касбга бошлаб юборилади. Назарий дарс- берамиз. га мисли кўрилмаган имкониятлар
ўқитишни тўғри маънода инновация лар ҳарбий қисмда, амалийлари эса эшигини очиб бермоқда. Бундай
дея оламан. Негаки, ҳали бунақаси махсус майдонлар ва шаҳар кўчала- – МУДОФАА ВАЗИРЛИГИ имкониятлардан унумли фойдалана
бўлмаган. Муддатли ҳарбий хиз- рида ўтказилади. ТОМОНИДАН ПАРАШЮТ оладиганлар эса келажакда ўз ҳаёт
матчиларимиз хизмат жараёнидаги СПОРТИНИ РИВОЖЛАНТИ- йўлини босиб ўтишда қийинчилик-
бўш вақтидан унумли фойдаланиб, «Ватанпарвар» ташкилотининг РИШ УЧУН ҚАТОР ИШЛАР- ларга дуч келмайди. Чунки улар-
олти ой давомида ҳайдовчилик гу- Тошкент бирлашган техник мактаби НИ АМАЛГА ОШИРМОҚДА. нинг қўлида ҳунари бўлади. Ҳунари
воҳномаси учун ўқиш имкониятига бошлиғи Алишер ЭРГАШЕВга ҳам «ВАТАНПАРВАР» ТАШКИ- борнинг эса ҳаётда бахти, ўрни бор-
эга бўлишди. Ўқув жараёни ҳарбий бир қатор саволлар билан мурожаат ЛОТИ БУ БОРАДА ҲАМ ЎЗ лигини ҳамма яхши
қисмнинг ўзида амалга оширилиши қилдик. ХИЗМАТЛАРИНИ ТАКЛИФ билади.
кўпчиликда катта қизиқиш уйғотди. ЭТА ОЛАДИМИ?
Аввалига биз бу ўқув курсларида – МЕМОРАНДУМГА КЎРА, Асрор РЎЗИБОЕВ,
муддатли ҳарбий хизматчилари- ҲАРБИЙ ХИЗМАТЧИЛАРНИ – Ҳозирда парашют спортини «Vatanparvar»
мизни ўқитишни кўзда тутгандик. КАСБГА ЎҚИТИШ РЕСПУБ- ривожлантириш учун имкониятла-
Контракт бўйича хизмат бурчини ЛИКАМИЗНИНГ БОШҚА римиз етарли. Қатор амалий ишлар-
ҲУДУДЛАРИДА ҲАМ АМАЛ- ни йўлга қўйиб олсак, бу соҳада
ГА ОШИРИЛАДИМИ? ҳам ҳамкорлик қилишимиз мумкин.
Парашют спорти бўйича ташкило-
– Бугун биз Ҳаво ҳужумидан му- тимизда тажрибали мутахассислар
дофаа қўшинлари ва Ҳарбий ҳаво

10 2022-yil № 28 VATANPARVAR
15-iyul

# Tarix va kelajak

ҲИМОЯ ВОСИТАЛАРИНИНГ

Қурол-яроғ воситаларининг ТАКОМИЛЛАШУВИ
такомиллашуви асрлар давомида

шаклланган. Бунда инсонларнинг бошланди. Агар олдинги қиличнинг Узун совут.
кундалик эҳтиёжини қондиришдан
тортиб, ҳимояланиш ёки қайсидир дастаси кичик, фақат бир қўл билан Юқори ва қуйи

ҳудудни қўлга киритиш ушлашга мослашган бўлса, энди- қисмлари бир-бири-
даврида ўзгариб,
ликда қиличнинг дастаси анча узун дан фарқ қилади. Юқори
мукаммаллашиб борганидан
хабардормиз. Келинг, шу ва икки қўл билан бемалол ушлаш қисми майда тангачалар би-

мавзуга янада имконини туғдирган. Бундай қи- лан, қуйи қисми йирик тан-
чуқурроқ ёндашсак.
личларнинг узунлиги 105 см.гача ет- гачалар билан ҳимояланган.

ган. Ханжар ва акинаклар тузилиши У зирҳланган совутдан тик ёқанинг

бир-биридан унча фарқ қилмаган. йўқлиги, оёқ ҳимоясининг ўзгача-

Фақат бўйида тафовут бўлган. Ми- лиги билан фарқ қилган. Бу ерда

лоднинг бошларида икки томони ҳам тангачалар эмас, юмшоқ матери-

ўткир қиличлар ўрнига фақат бир алларга тикилган ярим ҳалқасимон

томони ўткир қиличлар тарқала бош- металлдан фойдаланилган.

лаган. Камон, ўқ-ёй, найза, қилич, Ҳимоя кийимининг иккинчи бир

ханжарлардан ташқари гурзи, тош- муҳим қисми дубулғадир. Милоддан

отар ва бир қанча бошқа ҳужум қурол аввалги IV-III асрларда Еттисув ва

турлари жангларда ишлатилган. Жунғориядан то Хитойгача бўлган

Ўрта Осиёда биз кўриб чиқаёт- ерларда «кубан» типидаги дубулға

Қадимги ган даврда манжаниқ, палахмон кенг тарқалган. Бу дубулға милоддан
инсонлар ов-
чилик орқали ва бошқа қуроллардан ҳам фойда- аввалги I минг йилликнинг ўртала-
озиқ-овқат то-
пишда тошдан ланилган. Улардан асосан шаҳар рига келиб Скифия ва Эрондан то
ясалган пичоқлар,
найза учлари, бол- ва қўрғонларни қамал қилишда Жануби-ғарбий Манчжуриягача бўл-
талардан ҳайвонлар- фойдаланилган. Манжаниқ қадимги ган ерларда кенг тарқалади, демак,
га қарши фойдаланиш- энг қадимги ёзма манба «Авесто»да Римдаги катапульта қуролининг
ган. Ов қуроллари ичида ҳам бундай маълумотларни топиш Осиёча шакли бўлиб, бу қуролдан ундан сак ва юэчжи қабилалари ҳам
энг самарали бўлган ўқ- мумкин. йирик тошлар, ғўлалар, симоб солиб фойдаланган.
ёй даврлар ўтиши билан ёндирилган хумлар ва бошқа йирик,
инсоният тарихида қирғин Камон ва ўқ-ёй узоқ масофадан девор тешувчи нарсаларни отишда Дубулғаларнинг кейинги тури
қуролига айланди. Минг йил- туриб жанг қилишда қанчалик муҳим фойдаланилган. бурчаксимон шаклга эга бўлган. Бу
лар давомида бу қурол ов элемент бўлса, яқин масофадан жанг- хилдаги дубулғалар милоддан ав-
қилинган ҳайвон ва қушлар- га киришиш учун найза шунчалик Ҳимоя ва ҳужум қуролларини валги II-I асрларда йиғма тузилишга
дан ҳам кўра кўпроқ инсонлар катта аҳамиятга эга. Минтақамизда турли рангга бўяшга, турли рамзий эга бўлиб, яъни металл чизиқлар
ҳаётига якун ясагани бор гап. узун ва қисқа найзалар кенг тарқал- нақшлар туширишга ҳам катта эъти- асос қилиб, уларга металл ёки тери
Ўрта Осиёда ҳатто сўнгги ўрта ган бўлиб, Ўрта Осиё халқлари: бор берилган. Йирик ҳарбий саркар- қийқимлари мустаҳкамланган. Очиқ
асрлар даврида ўқ-ёй самара- бақтрияликлар, парфияликлар, хо- далар қимматбаҳо тошлар билан ўз жойлари металл ва тери билан ёпил-
ли ҳужум қуроли сифатида ўз размийлар, суғдийлар, гирканиялик- қурол-яроғларини безатишга ҳара- ган бу дубулғалар ўзига хос шаклга
аҳамиятини сақлаб қолди. Шу лар учун айниқса «қисқа найзалар» кат қилган. Бу Ўрта Осиёда қадим эга бўлган.
билан бирга қурол-яроғлар тур- жуда хос бўлган. Арриан «Бу халқлар даврлардан бери сақланиб келина-
лари кўпайиб ва такомиллашиб юнон-македон қўшинларининг узун ётган урф-одат ва ақидалар билан Ўрта асрлар жангчилари ҳимоя-
борди. Ўтроқ манзилгоҳлар- найзаларига қарши ўз найзалари боғлиқ эди. Масалан, қалқонни яшил сида қалқонлар катта роль ўйнар
нинг пайдо бўлиши, қадимги билан ташланишарди», деб ёзади. рангга бўяш мангулик ва узоқ умрни, эди. Улар ўз ҳажми ва тузилиши
давлатларнинг шаклланиши, қизил ранг – жасоратни, олтин ранг билан бир неча турга ажралади.
мунтазам армиянинг тузили- Ханжарлар Ўрта Осиёда жуда – шон-шуҳратни, оқ ранг – омад олиб Айлана шаклдаги қалқон турли хил
ши ҳарбий қурол-яроғларга қадимдан ишлатилиб, уларнинг даст- келади, деган ақида ўша даврларда металлардан ишланган. Унча катта
доимий эҳтиёжни келтириб лабки турлари бронзадан ишланган. сақланиб қолган. бўлмаган бу қалқон елкадан белга-
чиқарди. Мис ва бронзанинг Ханжарнинг анча узун шакли ханжар ча бўлган қисмни ҳимоялайди. Олд
пайдо бўлиши қурол-яроғлар билан қилич орасидаги оралиқ фор- Ўрта Осиё халқларида қадимдан томони сал туртиб чиққан бўлади.
ривожланишида муҳим босқич мада бўлган. Илмий адабиётларда бу қуроллар билан бирга ҳимоя восита- Бундай қалқонлар юпқа ёғочдан
ҳисобланади. Ўрта Осиёдаги форма «акинак» деб номланади. Бу лари ҳам ривожланиб борган. Совут ишланиб, устидан тери тортилган ёки
ўтроқ деҳқон ва чорвадор аҳоли хилдаги ханжарлардан бири Тошкент ва дубулғаларнинг тарихдан жуда металл қопланган.
орасида бронзадан тайёрланган вилояти ҳудудидан топилган бўлиб, кўплаб турлари маълум. Уларнинг
найза учлари, камон ўқ учлари, у милоддан аввалги II-I минг йил- асосий қисми дастлаб Шарқ ҳамда Иккинчи тур қалқонлари айла-
ханжар, санчқилар ва бошқа ликка оид. Евроосиё чўлларида пайдо бўлиб, насимон шаклга эга бўлиб, «келт
қурол-яроғлар кенг ёйилди. кейинчалик бошқа жойларга тарқал- қалқони» ёки «клипеус» номи билан
Ўрта Осиё ҳудудида тарқал- Давр ўтиши билан бронзадан ган. Дастлаб Ўрта Осиё халқлари машҳур ва олдингисига нисбатан
ган қадимги қурол-яроғлар ишланган ханжарлар темирдан орасида балиқ тангачалари шаклида анча катта ҳажмга эга бўлган. Бу
турлари ҳақида нафақат архео- ишлана бошланди ва шаклан тако- темир пластинкалардан ишланган қалқоннинг асосини узун ва калта
логик манбалар, балки қадимги миллашди. Дастлаб темир-бронза совут кенг тарқалган. Кейинчалик у ёғоч таёқчалар ташкил этган. Узун
ёзма манбаларда ҳам кўплаб ханжар пайдо бўлди. Уларнинг грек-македонлар, кушонлар таъси- таёқчалар бўйига, калта таёқчалар
маълумотлар учрайди. Хусу- кесувчи қисми темирдан, тутқичи рида ўзгариб борган. энига қўйилиб, бир-бирига бир-
сан, Ўрта Осиё тарихига оид бронзадан ишланган. Аждодларимиз лаштирилган. Устидан тери ёки ме-
ҳарбий санъатида қиличлар ҳам кат- Бир вақтнинг ўзида бир неча хил талл тортилган.
та ўрин тутади. Энг қадимги даврдан совут кенг тарқалган. Биз қуйида
то ХХ аср бошларигача қиличдан улардан баъзиларига изоҳ бериб ўта- Учинчи турдаги қалқонлар юқо-
кенг фойдаланиб келинганлиги бу миз. Чунки улардан кичик ўзгариш- ридагилардан умуман ажралиб ту-
ҳужум қуролининг аҳамиятини кўр- ради. Бу хил қалқонлар унча катта
сатади. Дастлаб калта тешувчи қилич
вақт ўтиши билан кескир ва чопқирга лар билан ўрта асрларда ҳам кенг бўлмасдан қуйи қисми тўғри бурчак,
айланиб борган.
фойдаланиб келинган. юқори қисми учбурчак ёки айланаси-
Ўзбекистоннинг турли ҳудудла-
ридан қинининг устки қисми ярим Узун енгли зирҳланган совут. мон шаклга эга. Дастлаб Ўрта Осиё
айлана (ёки ўроқ) шаклда, ҳимояла-
гичи тўғри шаклда ва қисқа бўлган, Зирҳланган, елкаси баланд ва тик ҳудудида шаклланган бу қалқон
ҳамда қинининг устки қисми доира
пластинка шаклидаги, ҳимоялагичи бўлган. Оёқни бутун бўйича ёпувчи тури кейинчалик Ҳиндистонда кенг
тўғри шаклда ва қисқа бўлган те-
мир ханжарлар топилгани маълум. қисмга эга, ёқаси юқорига қараб тарқалган.
Уларнинг узунлиги 60 см.ни ташкил
қилган. бироз кенгайган, орқа томони олди- Умуман, ҳимоя воситалари тўғри-

Милодимиз чегарасида ва бизнинг га нисбатан бироз баландроқ. Ёқа сида гапирар эканмиз, уларнинг
милоднинг дастлабки асрларида қи-
лич ва ханжарлар формасида баъзи диаметри жуда катта, елка энидан жуда кўплаб турлари мавжуд бўлга-
ўзгаришлар юз беради. Энди улар
қинининг устки қисми ва ҳимоялаги- сал кичикроқ. Бундай кенг ёқа унинг нини алоҳида таъкидлаб ўтишимиз
чи металлдан эмас, ёғочдан ишлана
ичидаги бош ҳаракати эркин бўли- зарур. Биз бу ерда улардан айрим-

шига имкон беради. Қўл ҳимояси ларига тўхталиб ўтдик, холос.

ўзига хос равишда ту-

зилган: у бир-бирига Бахтиёр ЖУРАЕВ,
кийдирилган (юқори Ҳарбий мерос ва замонавий тадқиқотлар
қисми) ҳалқалардан
ташкил топган. Оёқ институти катта илмий ходими, доцент.
ҳимояси учун тери Собиржон АБДУЛЛАЕВ,
ва темир тангалар-
дан фойдаланилган. Ҳарбий мерос ва замонавий тадқиқотлар
институти кичик илмий ходими, доцент

VATANPARVAR № 28 2022-yil 11
15-iyul
# O‘tmish haqiqatlari

блағлари эвазига бунёдкорлик «Шифоия» мадрасаси тиб ил-
ишларини амалга оширди. На- мига хослаштирилган бўлиб, бу
воийнинг замондошлари бўлган ерда тиб илмининг ҳам назария,
тарихчиларнинг таъкидлашича, ҳам амалиётини мукаммал билган
«унингдек кўп ва хўб» бинолар моҳир табиблар Мавлоно Ғиёсид-
қурдирган шахс йўқ. дин Муҳаммад Жалолиддин синга-
ри донишмандлар мударрис эди.
Аввало ҳароб мадрасалар-
ни обод қилиб, янгиларини Алишер Навоий ўз харжи би-
қуриб, уларнинг вақфларини лан йигирма бешдан ортиқ хо-
нақоҳ ва масжид қурдирган. Бу
тайинлаган Навоий бу дар- бинолар хонақоҳ ёки масжид деб
гоҳларда таълим берувчи аталган бўлса ҳам, том маънода-
олимлар, мударрисларга ҳам ги ўқув даргоҳлар эди. Чунки бу
ўта талабчан эди. Уларни биноларнинг теварак-атрофи тўла
айнан ўзи тайинларди. ҳужра бўлиб, уларда талабалар
яшар ва бу биноларнинг ҳар би-
Ҳиротда барпо қилин- рида уч-тўрттадан мударрис дарс
ган «Ихлосия», «Шифоия», берар эди.
«Низомия» номли катта мад-
расалар тез орада тилга ту-

«БИНОЙИ ХАЙР«

¡ÕÓÄ ÀËÈØÅÐ ÍÀÂÎÈÉÍÈÍÃ ÁÓÍ¡ÄÊÎÐËÈÃÈ

Алишер Навоий бутун умрини шади. Ҳазрат пойтахт Ҳиротдан Алишер Навоий қурдирган Навоий Хуросонда карвон
илмга бахшида қилганлигини, йироқда, мамлакатнинг чет ви- юрадиган йўлларда элликдан
кўплаб илмий ва адабий лоятларидаги қурилишларга ҳам бинолардан яна бири «Халосия» ортиқ работ, Ҳирот ва унинг
асарлар ёзганлигини яхши бош бўлди. Жумладан, Марвда хонақоҳи деб аталган. Манба- атрофида йигирмадан ортиқ тош
биламиз. Аммо унинг эл-улус бунёд этилган «Хисравия» номли ларда ёзилишича, хонақоҳда ҳовуз, ўндан ортиқ ҳаммом ва
фаровон ҳаётини таъминлаш катта бир мадраса Навоий бош- Амир Жамолиддин Асилий, Амир Хуросонни кечиб ўтиш қийин
мақсадида амалга оширган чилигида қурилган ана шундай Садриддин Иброҳим Машҳадий бўлган сувларига ўн бешдан
бунёдкорликлари, қандай бинолардан биридир. ва Хожа Имомиддин Абҳарий ортиқ кўприк қурди, буларнинг
бинолар қурдирганини каби етук олимлар дарс берган. ҳаммаси «Макорим ул-ахлоқ»да
биламизми? Эътирофга сазовор жиҳати Бу хонақоҳ эл орасида жуда номма-ном қайд этилган.
Алишер Навоий қурдирган мад- машҳур эди. Чунки бу ерда ҳар
Навоий шахс сифатида шаклла- расалар ҳозирги замон тили куни мингдан ортиқ камбағал ва Ҳовуз, ҳаммом, кўприкнинг
ниб, Ҳусайн Бойқаро ҳукуматида билан айтганда, университет очларга ош-нон тарқатилар, йил- халқ учун қанчалик катта фойда
ўзининг муносиб ўрнини эгалла- мақомига эга эди. Мударрислар да бир марта икки минг фақирга келтириш ҳар биримизга аён.
ганидан сўнг нафақат умрбоқий бу ерда талабаларга дарс бериш қўй терисидан тикилган пўстин Аммо сувсиз, дов-дарахтсиз чўлу
асарлар яратди, балки шахсий ма- билан бирга илмий ишлар билан ва бошқа кийим-кечаклар тортиқ саҳро йўлларига қурилган, мусо-
ҳам шуғулланар, забардаст олим қилинарди. фирлар ҳамда уларнинг от-улов-
ва донишмандлар анжуманлари ларини сув, ем-хашак ҳамда озиқ-
ташкил қилинарди. Масалан, Навоийнинг замондоши «Ма- овқат билан таъминлаб, уларга ўт
«Ихлосия» мадрасасида асарла- корим ул-ахлоқ» муаллифи Хон- бўлиб ёнган ёз ва совуқ аъзойи
ри дарслик сифатида қўлланган дамирнинг айтишича, Алишер На- баданни қақшатадиган қиш пайт-
олимлар Амир Бурҳониддин воий қурдирган мадраса ва бошқа ларида бағридан жой берадиган
Атауллоҳ, қози Ихтиёриддин таълим даргоҳларида йигирма йил работларнинг аҳамияти ўша давр
Ҳасан Турбатий, Мир Муртоз ва мобайнида узоқ вилоятлардан шароитида бошқа умумий бино-
Мавлоно Фасиҳиддин сингари келган минглаб талабалар билим ларга нисбатан ортиқроқ эди.
алломалар талабаларга сабоқ олиб, олим даражасига етишган.
беришган ва илмий изланишлар Уларнинг баъзилари Ватанла- Муаттар МЕЛИЕВА,
олиб борган. рига қайтган бўлса, айримлари «Vatanparvar»
Ҳиротнинг ўзида мударрис бўлиб

қолганлар.

ÒÈËËÀ ÊÀÌÏÈÐАлишер НАВОИЙ тарди. Мен тулнинг биргина жигарим ўлдириш ҳақида буйруқ берганимда,
бор эди, у жигарим экинзорининг бошқа иложим қолмаган эди. Мана,
нима қилсанг қил, ихтиёр сенда!
ягона бошоғи эди. У боғимда битган
қомати расо сарв, яна тўғрироғи, Шоҳнинг адолат ва зўр инсоф
қуриган шохимнинг меваси эди. кўрсатиши тиғни ғамгин кампирнинг
тишларидек ўтмаслаштирди. У узр
¥ÈÊÎßÒÈ Шоҳ қиличи билан кўксимни сўраб шоҳнинг оёғига йиқилди ва
ёриб, жигарпорамни ҳалок этди. деди:
Шоҳ Ғозий қаҳрининг гармсели бир қайсар бошоқни барбод У тиғи билан жигаримни кесиб,
этгани, адолатининг суви эса ўша бошоқ битган бузуқ жигарим қонини ерга оқизди. – Эй юлдузларча аскарга эга
Қози айтди: бўлган подшоҳ! Агар болам сенинг
экинзорни обод қилгани – Ҳукмимга шубҳа бўлмаслиги йўлингда қурбон бўлган бўлса, мен
қария ҳам сенга жонимни беришга
учун иккита гувоҳ олиб кел. тайёрман. Агар сени изтиробга сол-
ган бўлсам, яхшиликча кечир, мен
Саодатли Шоҳ Ғозий подшоҳ- тутди. Нола-ю афғон чекиб, оҳ тор- У жавоб берди: енгилдим. Ваҳ, бу одамни қандай
хижолатга солиш бўлди? Буниси
лик тожи учун курашиб, тахт тиб, деди: – Агар икки гувоҳ керак бўлса: қандай лутф-у адолат ўзи?!

талашиб юрган вақтда – ёнида – Эй, шариатпаноҳ шоҳ! Агар адо- булар – шоҳнинг ўз адолати ва ин- Кампир ўзининг даъво-ю достони-
дан кечиб, ҳатто ўғлининг қонидан,
юз, икки юзча одам билан кўчиб лат билан иш кўриладиган бўлса, мен софидир. ўзининг жонидан ҳам ўтди. Қизиғи
шуки, одил подшоҳ уни ўша вақтда
юрар, гоҳ Хоразм ерида бўларди, сен билан шариат бўйича даъволаша- Шундай қилиб, яхши ниятли бой ҳам қилди. Юлдузлардек кўплаб
олтин-кумушлар уни кўҳна фалакдек
гоҳ Адоқда. Отган ўқлари душ- ман. Шарт шуки, жаҳлинг чиқмайди, подшоҳ айбига иқрор бўлди. Адолат яшартириб юборди. Кумушнинг ку-
ман юрагини қон қилиб, тиғи ёв саволларимга шариат маҳкамаси – даргоҳининг одами бўлган қози хун чидан у кумушдек бўлди. Халқ унга
пули тўлаш кераклиги ёки қасос «Тилла кампир» деб лақаб қўйди.
бошини учирар эди. Ўзи асли зо- қозихонада жавоб бер. олиш ҳақида ҳукм чиқарди. Шоҳ
тида лойиқ бўлгани учун Аллоҳ Шоҳ жавоб берди: деди: Фалак шум кампиридан қанча
унга охири ҳукмдорликни берди. – Агар сен жонимни талаб қилсанг алам кўрсанг ҳам, шоҳ адолат қил-
– Шариат шундай ҳукм қилган са, эй Навоий, нима ғам. Эй гулюз
Халққа у адолат эшигини ҳам, агар талабинг шаръий бўлса, экан, пайғамбар шариатининг ҳук- соқий, адолат жомини келтир, қара,
очиб қўйди. Тахтга чиқиб ўлтир- айбимга жоним билан иқрорман. мига жонимни фидо қиламан. адолатнинг орқасидан қандай гуллар
ди-ю, адолат кўрсата бошлади. очилиши мумкин. Адолат қадаҳини
Шу айтилган гап бўйича келишди- тутки, шодлик билан ичай, замоннинг
У қийиқ билан бўйнини маҳкам одил кишисини ёд тутиб ичай.
Иморатлар қуриб, вайроналарни лар, ислом қозисининг ҳузурига бор-
тузатди, зулмни адолат йўли дилар. Улар бир-бирига ёнма-ён ўл- боғлади; катта ҳамённинг эса оғ-

билан бартараф этди. Бидъат ва тиришди; атрофдаги одамлар ҳаяжон зини бўшатди. Кампирнинг қўлига

фисқ-фужур аҳллари йўқолиб, билан турардилар. Иккиси гўё катта қўрқмасдан тиғ берди, бу томонга

шариат адолатининг қўлини маъракада Зол билан Рустам турган- эса олтин, кумушларни тўкиб қўйди.

кучайтирди. дай эди, уларнинг бошида эса бутун Сўнг у деди:

Бир куни у айланиш учун олам тўплангандек. Қария деди: – Қасос оламан десанг, мана, бо-

чиққан эди. Шунда бир девона – Шоҳ қазоқлик қилиб кўчиб юрар- шим; мақсадинг тирикчиликка пул

кампир унинг этагидан маҳкам кан, тиғ солиб, ҳар ёққа аскар тор- олиш бўлса, мана, пул. Ўғлингни

12 2022-yil № 28 VATANPARVAR
15-iyul
ÒÅÌÓÐÈÉ ÀÁÓ ÑÀÚÈÄ
# Tarix
МИРЗОНИНГ ТАХТГА ЎТИРИШИ

ЯДА ТОШИ ВА ДАШТ ФАХР ЭМАС

Абдулла султон ёғийни муносиб кутиб олиш
учун мукаммал қуролланган лашкар билан
Самарқанддан чиқди ва Кўҳак сувидан ўтиб,
Шероз қалъаси тарафга юрди. Жангга чанқоқ
икки лашкар рўбарў бўлди ва жанговар сафлар
тузилди. Ушбу кун дунёнинг барча урушқоқлари
шу ерга тўпланган эди. Муаррих уруш майдони-
даги манзарани ари уясига ўхшатади:

Арилардек наштарли бир сипоҳ,
Лекин арилар тўдасидан кўпроқ.

1451 йилнинг ёзида Темурий Абу Саъид Жанг асбоблари тахт қилинади, сафлар ТЎЛОВ
мирзо Тошкентдан чиқиб, Абул Хайрхон би- жанговар тартибда олдинга силжийди, ўқлар
лан иттифоқликда сон-саноқсиз лашкар билан уча бошлайди. Отлиқ қўшин жангга киради, Бу ғалаба Абу Саъид мирзони
Самарқандга юриш бошлайди. Қўшин сувсиз кўтарилган чанг-тўзондан осмон кўринмай тахтга чиқарди, Абул Хайрхонни
Жиззах дашти орқали юради. Қуёшда қизиб қолади. Ўлдирилган ва ярадорлар қонидан ер ҳам қуруқ қўймади. Унга ҳисобсиз ол-
ётган саҳро иссиғининг зўридан юриш қийин- қизғалдоқзор бўлади. Муаррих жангни тобига тин-кумуш ва бошқа бойликлар туҳфа қи-
лашади, машаққат ортади, жангчилар ҳолдан етказиб таърифлайди ва дейди: «Абдулла сул- линди. Уларнинг орасида энг қимматлиси
тояди. Шунда Абул Хайрхон яда тошини ишга тон қодир бўлгани қадар сабот ва қарор оёғини Мирзо Улуғбекнинг қизи Робиа Биби эди.
солиб, ёмғир чақиришга буйруқ беради. Бу маҳкам босди. Аммо чап ҳам ўнг қанот қўлдан Шайбонийхоннинг бобоси, ўша машҳур
ишни уддаловчилар яда тоши ёрдамида ҳавони кетиб, қалб унинг давлати аҳволидан ўзгаришга Абул Хайрхон уни ўлжалар қаторида олиб
ўзгартирди. Тез орада дашт осмонини қора бу- учради. Самарқанд лашкари бирданига қочиш кетди ва никоҳига олди.
лут қоплайди, момақалдироқ гумбирлаб бўрон йўли томон бурилди. Ҳаё-ҳай олишувлар асно-
туради, кўкдан шаррос ёмғир қуйилади. Ёзнинг сида Абдулла султоннинг тириклик чеҳраси узра Мағлуб бирор нарсасини асраб қолол-
қоқ ўртасида бир неча кун ёмғир ёғиб туради, бахтсизлик гарди ўтириб, ҳаётни бой бериш майди, ҳимоя қила олмайди. Юрт маликаси
кун салқинлашади. Абдураззоқ Самарқандий: тузоғига илинди ва ўлдирилди. Подшоҳлик- бўлиб турган Робиа Биби мағлубларнинг
«Ёғингарчилик ва совуқ шу қадар кучайиб нинг етилиш авжига кўтарилган баланд кўчати энг катта тўлови бўлди. Тақдир кейинча-
кетди, яда тошидан воқиф бўлмаган Хуросон йўқлик бўронидан шикаст топди. Шаҳаншоҳлик лик Турондаги ўз ўйинларини у орқали
кишилари бу ҳолдан бир муддат таажжубда рухсорининг офтоб билан тенглашиш даъвосини давом эттирди.
қолдилар», деб ёзади. урган ой тутилиш тузоғига мубтало бўлди. Бу
воқеа жумадул аввалнинг иккинчиси, шанба Абул Хайрхон ундан икки нафар ўғил
Кичиккина яда тоши уларни чексиз ма- куни (1451 йил 22 июн) офтоб жавзо охирида кўради. Уларнинг тўнғичи Кўчкунчихон
шаққатлар даштидан шу тариқа олиб ўтганди. эканида содир бўлди. Мирзо Абу Саъид султон ва кичиги Суюнчхожахон эди. Тошкентда
Улар барча қийинчиликларни енгиб, Булунғур илоҳий неъмат шукрини бажо келтирди». ажойиб олий мадраса ва масжид қурдирган
бўйидаги Шероз мавзесига етиб келади ва ёғий Наврўз Аҳмадхон Суюнчхожахоннинг ўғли,
билан бўладиган жангга ҳозирликни бошлаб *** Робиа Бибининг набираси, Мирзо Улуғбек-
юборади. Муаррихлар таъкидлашича, Абу Саъ- нинг чеварасидир. У бунёд эттирган олий
ид мирзонинг катта қўшин билан Самарқандга Абдулла султон жангда ўлдирилди. Унинг илм даргоҳи Бароқхон мадрасаси номи би-
яқинлашгани овоза бўлгач, Абдулла султон тарафдорлари Самарқандни ташлаб қочди. лан бугунгача Тошкент шаҳрининг безаги
лашкари қароргоҳидан жангчилар тўда-тўда Мамлакатга янги ҳукмдор келди. У ҳам қат- бўлиб, атрофига кўрк бағишлаб турибди.
бўлиб, унинг ўрдасига келиб қўшилаверибди. тиққўлликда Мирзо Абдулатифдан кам эмас-
ди. Дарвоқе, Абдураззоқ Самарқандий ёзади: Шайбонийларнинг Суюнчхожахон тар-
«Мирзо Абу Саъид тадбирини кўришга илти- моғи XVI асрнинг иккинчи ярми ўрталари-
фот кўрсатган ва оқил кишилар наздида ғоят гача Тошкентда ҳукмронлик қилади. Улар
мақтовга сазовор бўлган биринчи муҳим иши шаҳарда бир қанча бунёдкорлик ишларини
– мирзо Абдулатифнинг қотилларидан қасос амалга оширган.
ҳукми бўлди. Уларни қўлга тушириб, шаҳзода
Абдулатифга қай ерда қасд қилган бўлса, ўша Робиа Биби вафот этгач, Туркистонда
ерда ўлдириш ва куйдиришга буюрди». Амаки- авлиёлар султони ҳазрат Аҳмад Ясса-
ваччалар ўртасидаги бу тўқнашувлардан фахр вийнинг муборак зиёратгоҳи ёнига дафн
топиб бўлмайди. Бизда шундай бўлди. Бироқ этилади. Тепасига гумбазли мақбара
биз ҳозир Шероз қалъаси харобалари устида- қурилган. Ҳозир обод, зиёратчиларнинг
миз, воқеа унинг шундоққина ғарбида бўлиб қадами узилмайдиган файзли ва гавжум
ўтганди. Истасак, истамасак ҳам уни кўряпмиз. маскандир. Уни зиёрат қилишга муяссар
бўлгандим.

Абдусаттор ЖУМАНАЗАР,
Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти катта илмий ходими

VATANPARVAR № 28 2022-yil 13
15-iyul
# Mulohaza
# Tafakkur gulshani
ÁÅËÈÌÈÇÄÀÃÈ
ÅËÁÎҒËÀÐ Қилмоқчи бўлган ишларини қилмасдан
қолдирмасинлар. Агар бирор ишни қилмас-
ликка сўз берар эканлар, яқинига ҳам йўла-
масинлар. Хотирдан чиқмасинким, Тангри
таоло жасур кишиларни ардоқлайди.

Амир ТЕМУР

Сен агар зоҳир эттинг итликни,
Мен сенга кўргузай йигитликни.

Алишер НАВОИЙ

²АЛИЯМ МА²КАММИ? Инсонга бир марта бериладиган ҳаётда
у умридан, ўтган кунидан қониқиб яшаши
Ҳеч эътибор берганмисиз, қиз болага «сен бизнинг керак. Виждонига хилоф иш қилмай яшаса –
ҳимоячимизсан» ёки «катта бўлсанг, бизни боқувчимизсан», бундан улуғ бахт йўқ. Ҳар бир айтган сўзинг,
ишинг ўзингнинг хоҳишингга мувофиқ бўлса
дейилмайди. Чунки бу шарафли юмуш биз, йигитларнинг – энг катта бахт шу. Аксинча, инсоннинг ўз
зиммамизда. Ота уйининг чироғини ўчирмаслик, оиладаги ички интилишлари, қалби, эътиқоди, сўзи
тотувликни сақлаб қолиш, уларни ҳимоя қилиш доим эркаклар билан иши ўртасида зиддият пайдо бўлса,
виждони буюрганини қилолмаса, бу инсон
зиммасида бўлиб келган. учун жуда катта бахтсизликдир.

Инсоният эртанги ҳаётини бугунги- эди. Кўпинча ҳаётимизда, кундалик турмуш Эркин ВОҲИДОВ
сидан ҳам яхшироқ қилишга, тараққий тарзимизда айнан мана шундай ёзилмаган
этишга интилиб яшайди. Бу ҳолат эса та- қонунлар муҳим роль ўйнашини, улар ғуру- Айтилган сўз отилган ўқ, дейдилар. Отил-
биийки, миллатнинг, жамиятнинг ривож- римизни, йигитлик шаънимизни тиклаб тур- ган ўқни қайтиб милтиққа жойлаб бўлмайди.
ланишига олиб келади. Тараққий этаётган ганлигини унутиб қўяётгандекмиз. Баъзида Айтган сўзимизнинг орқасидан қувиб, тутиб
давлатларнинг бир-бирига таъсири нати- кўча-кўйда аёлларга монанд ўтган-кетгандан келолмаймиз. Шунинг учун ҳам ҳар бир сў-
жасида халқлар ўртасида маданиятлар ғийбатлашиб ўтирган, бозорда аёллар ички зимиз, ҳар бир сатримиз учун масъулдирмиз.
интеграцияси юз беради. Оқибатда бир кийимларини сотаётган (қўполроқ мисол
давлат фуқароларининг бошқа давлат учун маъзур тутгайсиз, аммо бу ҳам аччиқ Саид АҲМАД
маданияти таъсирига тушиши, уни ўз ҳаё- ҳақиқат), «йигит киши айтади ҳам, қайтади
тига сингдириш ҳолатлари кузатилади. ҳам» қабилида бировларни алдаб, нафсига «Ўткан кунлар» янги замон романчилиги
Бунга бир томондан ривожланаётган дунё қул бўлиб юрган эркакларнинг рафторига билан танишиш йўлида кичкина бир тажри-
қиёфаси сифатида изоҳ бериш мумкин қараб туриб, «қани ўша белида белбоғи бор- ба, яна тўғриси, бир ҳавасдир. Маълумки,
бўлса, иккинчи томондан ҳар бир мил- лар?» деб юборгингиз келса керак. ҳар бир ишнинг ҳам янги — ибтидоий дав-
латнинг фақатгина ўзигагина хос бўлган рида талай камчиликлар билан майдонга
хусусиятларининг йўқолиб боришини ку- Юқорида «орият» ва «ғурур» сўзлари чиқиши, аҳлларнинг етишмаклари ила
затиш мумкин. Бутун дунё биз ўзбекларни ҳақида гаплашдик. Сизни қуйидаги савол- секин-аста тузалиб, такомилга юз тутиши
меҳнаткаш, ориятли ва садоқатли халқ деб ларимиз билан ранжитиб қўймасак керак, табиий бир ҳолдир. Мана шунинг далдаси-
билади. Хўш, ҳақиқатан шундай бўлса, деб ўйлаймиз. Агар шундай бўлса, мақо- да ҳавасимга журъат этдим, ҳаваскорлик
бугун биз ўша бетакрор хислатларимизга ламизнинг мана шу бандини ўқимасдан орқасида кечатурган қусур ва хатолардан
нечоғлик амал қиляпмиз? Эътирофлар ўз ташлаб кетсангиз ҳам бўлади. Хўш, ориятли чўчимадим.
кучидами? жинсдошим, ён-берингиздан ноз ила ўтиб
бораётган қиз-жувонларнинг кийинишию Абдулла ҚОДИРИЙ
«Чин йигитлик сўзим», «ҳа, энди йи- юриш-туришига не дейсиз? Юз-кўзига бе-
гитчилик», «йигитчиликда бўлиб тура- армон бўёқ чаплаган қиз сизнинг опангиз- Ота-бобонгиздан қолган тошойнага разм
ди-да»... Бу каби гап-сўзлар тез-тез қу- дир, балки? Бегоналар юрагига шайтоний солинг — улар сизга қараб турган бўлишади.
лоғимизга чалиниб туради. Аксарият ҳол- қутқу солаётганини кўриб, ориятингиз бош
ларда бундай ибораларга оддий ҳолдек кўтармаяптими? Ука бўлиб бир оғиз сўз Хуршид ДЎСТМУҲАММАД
муносабатда бўламиз. Шундай бўлса-да, айта олмайсизми? Сочини минг хил рангга
доно халқимизнинг «коса тагида нимкоса» солиб, қулоғига зилдай темирни осиб олган, Аёл – гул. Сен боғбонга тикан санчсанг, у
қабилида иш тутишига юқоридаги биргина камига ижтимоий тармоқларда ҳеч кимга гап ўзга гулни сийпалайди… икки ўртада сенинг
«йигит» сўзи мисол бўла олади. Чунки бермаётган қиз синглингиздир, балки? Ҳатто меванг етим қолади. Худо шундан асрасин!
бу номни «мардлик», «ишонч», «орият», ўзингиз ҳам ишлатишга уяладиган сўзла-
«ғурур» каби сўзларга маънодош қилиб рингизни улар тилидан эшитиб, ғурурингиз Ўткир ҲОШИМОВ
ишлатишади. Ўйлаб қоласан киши: «Ўзи йиғламайдими? Ака бўлиб тўғри йўлга солиш
бизга бу шарафли ном қачондан бошлаб ўрнига ўзингиз ҳам ижтимоий тармоқ юлду- Ақл тарозисида тортиб кўрилмаган ҳар
берилган? Қачон ишончга лойиқ кўрил- зига айланиш илинжида турли хайпларга қандай билим асоссиздир. Шу боис, мантиқ
ганмиз?» учиб, алламбало челленжлар, хурмача қи- илмини ўрганмоқ жуда муҳим.
лиқлар қилишга уялмайсизми? Бир ғурурли
Балки, ўша биз дунёни жарангдор йигит сифатида ўзингизни, виждонингизни Ибн СИНО
чинқириғимизга тўлдириб, отамизнинг нечоғлик устун қўйганингиз каби мўъта-
қаддинию қадрини баланд, онамизнинг бар опа-сингилларингизни ҳам шу қадар Агар Отабек билан Кумушнинг хатлари
қалбини тоғ қилиб, дунёга келган куни- ардоқлашингиз, ҳимоя қилишингиз керак бутунича ўтган аср услубида ёзилса эди,
мизда билдирилгандир, бу ишонч? «Ўғли эмасмиди? Майли, у сизнинг опа-синглингиз «эди» ўрнига «эрди», «тупроқ» ўрнига
борнинг ўрни бор», дея падаримизга илк эмасдир, эҳтимол. Аммо барибир у ким бўли- «туфроқ», «мактуб» ўрнига «китобат»
бора давралар тўридан жой беришга- шидан қатъи назар, шу миллатнинг қизи-ку! ёзилган бўлар, кўпгина ўзбекча иборалар
нида, волидамизнинг ҳар куни чўзилиб Сиз қайси касб, қайси соҳа вакили бўлманг, араб-форс тилининг қонунларига асослан-
бораётган бўйимизга қараб тўймаганида барибир йигитлик мақомингиз қўриқчидир! ган мураккаб иборалар билан алмашинар
туғилгандир, бу ифтихор туйғуси? Афсус- Қўриқчики, юрт, миллат, ор-номус, шаън, эди. Ана унда ёзувчи бу хатлар орқали
ки, бу ишончни оқлай олмаётганлар, ота- виждон қўриқчиси. Бизнинг виждонимиз эса ифода қилган ҳаққоний фикрлар, ажойиб
онанинг, оға-инининг, дўсту биродарнинг мўътабарларимиздир. ҳис-туйғулар китобхонга ҳозиргичалик куч-
қадрини билмайдиган айрим ўғиллар ҳам ли таъсир кўрсата олмас эди.
бизнинг жинсдошларимиздир. «Менга нима, сен менга тегма, мен сенга
тегмайман», деманг, йигитчиликка тўғри Пиримқул ҚОДИРОВ
Сиз «мардлик» ва «йигит» сўзла- келмайди. Эҳтимол, юқоридаги гаплар би-
рининг қачон ўзакдошга айланганини лан нафсониятингизга теккандирмиз. Лекин
ҳеч ўйлаб кўрганмисиз? Ёзувчи Ўткир эсингизда бўлсин: дўст ачитиб гапиради.
Ҳошимовнинг «Икки эшик ораси» асари Мен сизнинг жон дўстингизман. Қонимизда
қаҳрамони Оқсоқолнинг машҳур ибораси мудраб ётган жўмардликни бутунлай йўқотиб
бўларди: «Қани, белида белбоғи боринг қўймасдан бурун ўйлаб кўрайлик, «Белимиз-
келавер-чи!» Бу сўзни эшитган ҳар бир даги белбоғлар ҳалиям маҳкамми?»
йигитнинг қонида мардлик ва жасурлик
жўш урар, ортиқча ваъзхонликка асло III даражали сержант Олим БЕРДИЕВ
ўрин қолмасди. «Йигит сўзидан, арслон
изидан қайтмас»лиги гўё ёзилмаган қонун

14 2022-yil № 28 VATANPARVAR
15-iyul

Þ# Ajdodlar jasorati – yoshlarga ibrat! # Jarayon
Ç ÁÈËÀÍ
ÇËÀØÃÀÍ ÎÒÀÕÎÍ

ИККИНЧИ АСРГА ҚАДАМ ҚЎЙДИ
Muallif suratga olgan Узоқ йиллар Тошкент Ўзбекистон Республикаси Ҳарбий
шаҳридаги Мудофаа вазир- прокуратурасида Бош прокурор
ÍÀÂÁÀÒÄÀÃÈ ҲÀÉÚÀÒ ÉÈҒÈËÈØÈ ÁЎËÈÁ ЎÒÄÈлиги Марказий ҳарбий клиник ўринбосари - Ўзбекистон
госпиталида фаолият юрит- Республикаси Ҳарбий прокурори
ган нуроний отахон бугунги генерал-майор Шухрат Узаков
кунда фарзандлари, невара раислигида навбатдаги ҳайъат
ва эваралари ардоғида умр- йиғилиши бўлиб ўтди.
гузаронлик қилмоқда. Икки
ўғилнинг отаси, тўрт невара,
ўнлаб эвараю чевараларнинг

Иккинчи жаҳон уруши қатнашчиси Владимир Чмыхун 1922 йил севимли бувиси бўлган Вла-
10 июлда Одессa вилояти Добровеличковский тумани димир Чмыхуннинг замонлар
оша асрларни қаритган кўр-

Новолутково қишлоғида туғилган. Бир неча кун аввал юз билан гулик ва хурсандчиликлари-
юзлашган отахон Тошкент шаҳридаги Алпомиш маҳалласида ни қисқа мақола орқали ифо-
далаш имконсиз. Аммо унинг

истиқомат қилади. «Тиббий хизмат полковниги» юз ёшни қоралаган инсон
ҳарбий унвонига эришгунига қадар у армия сафида 33 йил сифатида айтадиган ҳаётий
хулосалари ёшлар учун ибрат
(1941 йилдан 1974 йил декабрига қадар) хизмат қилди. намунасидир.
Мудофаа вазирлиги

фахрийлар ишлари бўйича

марказий кенгаши аъзола-

ри, Тошкент шаҳри мудофаа

ишлари бошқармаси, туман

мудофаа ишлари бўлими

офицерлари, давлат ва жамо-

ат ташкилотлари вакиллари,

маҳалла фаоллари отахонни

қутлуғ юз ёши билан табрик-

лаб, унга совға-саломлар

туҳфа этди.

– Маҳалламизнинг Буюк

ипак йўли кўчаси 137-уй

29-хонадонида яшовчи ну-

роний отахоннинг хонадони

ёшу кекса меҳмонлардан

аримайди, – дейди Мирзо

Қаҳрамонимиз Иккинчи жаҳон яраланган беморларга ҳарбий ши- Улуғбек тумани Алпомиш Видеоселектор тарзида ўтказил-
урушидан олдин Ленинград тиббиёт фокор сифатида шошилинч тиббий маҳалласи раиси Барно Ма- ган мажлисда Республика Ҳарбий
билим юртида ўрта махсус, касб-ҳу- ёрдам кўрсатиб, тезроқ шифо то- жидова. – Унинг суҳбатидан прокуратураси маҳкамаси ва ҳудудий
нар таълимини олган. 1950 йилда пишига сидқидилдан кўмак берган. баҳраманд бўлиш бугунги ёш ҳарбий прокуратураларнинг барча
Ашхобод ҳарбий тиббиёт академия- Кези келганда, жанговар вазифа- авлод келажаги учун кони прокурор-тергов ходимлари иштирок
сини битирган. ларни адо этиш учун қўлига қурол фойда. Унинг босиб ўтган этди.
олиб, ғанимни ер тишлатган. ҳаёт йўли ҳақида айтган
1941 йилнинг 1 июлида Украи- ибратли сўзлари фақат эзгу Ҳайъат йиғилишида Ўзбекистон
нанинг Харьков шаҳри Оржоникид- Владимир Андреевич ана шундай хулоса чиқаришга ундайди. Республикаси Ҳарбий прокуратураси
зевский тумани мудофаа ишлари фидокорона хизматлари эвазига Дилдан мулоқот чоғида ну- органларининг Қуролли Кучларда
бўлими томонидан ҳарбий хизматга II даражали «Улуғ Ватан уруши» роний бобо давлатимиз томо- қонунийликни мустаҳкамлаш, ҳарбий
чақирилган В.Чмыхун Иккинчи ордени (1985 й.), «1941–1945 йил- нидан Иккинчи жаҳон уруши хизматчилар ҳамда фуқароларнинг
жаҳон уруши жанггоҳларида жа- ларда Улуғ Ватан урушида Германия қатнашчиларига берилаётган ҳуқуқ ва эркинликларини муҳофаза
роҳатланган юзлаб ўғлонларнинг устидан қозонилган ғалаба учун», қатор имтиёзлардан бениҳоя қилиш, жиноятчилик ва ҳуқуқбузар-
соғайиб, сафга қайтишида муносиб «Япония устидан қозонилган ғала- миннатдорлигини изҳор этди. ликларнинг олдини олиш борасида
ҳисса қўшган. Айниқса, уруш даҳ- ба учун», «Кенигсбергни олишдаги Албатта, юз билан юзлашган 2022 йил 6 ойидаги фаолияти муҳо-
бундай табаррук отахонлар- кама қилинди ҳамда келгусидаги
нинг шижоати, жасорати ҳар вазифалар белгилаб олинди.

шати инсоният бошига қутқу солган иштироки учун» сингари ўнлаб ме- қанча эътироф ва эътиборга Адлия полковниги
Шерзод ХАЙИТОВ,
оловли йилларда оғир даражада даллар билан тақдирланди. муносибдир.

Ўзбекистон Республикаси

Лейтенант Дилшод РЎЗИҚУЛОВ, Ҳарбий прокурорининг

«Vatanparvar» катта ёрдамчиси

# Matbuot anjumani
O‘zbekiston Respublikasi
zamonaviy innovatsion texnologiyalar
ZAMONAVIYmudofaasiga bilan jihozlangan avtomototransport
ko‘maklashuvchi haydovchilarini tayyorlash kurslari va yana
10 turdagi texnik kasblarga mo‘ljallangan
“Vatanparvar” tashkiloti o‘quv kurslarida o‘qitish jarayonlari haqida
ham aytib o‘tildi. Xususan, o‘tgan yilda
markaziy kengashida muddatli harbiy xizmatchilarning
723 nafari ushbu kurslarda o‘qigan
“Vatanparvar tashkiloti: bo‘lsa, 2022-yilda ushbu ko‘rsatkich
1 548 nafarga yetgan.
yoshlar uchun yangi
Joriy yil boshidan “Vatanparvar”
imkoniyatlar va imtiyozlar” tashkiloti respublika yoshlari bilan
ishlashning yangi tizimini yo‘lga qo‘ygan.
mavzusida matbuot Jumladan, tashkilot tomonidan viloyat
miqyosida o‘tkazilgan sport musobaqalarida
anjumani tashkil etildi. g‘olib bo‘lgan yoshlar tizimdagi ommaviy
texnik kasb mutaxassislarini tayyorlash
YONDASHUVUnda “Vatanparvar” tashkiloti markaziy kurslarida 30 foiz, respublika miqyosidagi
musobaqalarda g‘oliblikni qo‘lga kiritganda
kengashi raisi polkovnik Husan Botirov esa 50 foiz chegirma asosida o‘qish
bugungi kunda tashkilot tomonidan aholini, imkoniyatiga ega bo‘ladilar.

ayniqsa, yoshlarni harbiy-vatanparvarlik Darhaqiqat, bugungi kunda tashkilot uchrashuvi, “Mardlar qo‘riqlaydi Vatanni”, Yakunda spikerlar jurnalist va blogerlarni
qiziqtirgan savollarga atroflicha javob
ruhida tarbiyalash, ularni sportning texnik va tizimida yoshlar bilan ishlash mexanizmi “Biz vatanparvarlarmiz”, “Mard askar qaytardi.

amaliy turlariga jalb etish hamda ommaviy- yaxshi yo‘lga qo‘yilgan bo‘lib, ularning bo‘sh yoshlarga namuna” kabi tadbirlar muntazam Sh. EGAMBERDIYEV,
«Vatanparvar»
texnik kasb mutaxassisliklariga tayyorlash vaqtlarini mazmunli o‘tkazish maqsadida o‘tkazib kelinmoqda.

bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlar “Vatanparvar – mening tanlovim!” shiori Anjuman davomida muddatli harbiy xizmatni

to‘g‘risida axborot berdi. ostida ochiq eshiklar kuni, uch avlod o‘tayotgan yoshlarni tashkilot tizimidagi

VATANPARVAR № 28 2022-yil 15
15-iyul
# Kelajagimiz egalari

ßÍÃÈ ЎÇÁÅÊÈÑÒÎÍÍÈÍÃ

ÈҚÒÈÄÎÐËÈ ÔÀÐÇÀÍÄÈ

Саҳнада қўшиқ иқтидорли йигитнинг ўз қўшиққа ҳам йўналтириб борди. Катта саҳналарда қўшиқ куйлаб
янграяпти, ўсмир мухлисларига эга эканидан Тўртинчи синфни тугатганидан шунга амин бўлдимки, мен учун
далолат эди. Тадбир давомида кейин Тошкент шаҳридаги Р. Гли- энг севимли бўлган оҳанглар бу
йигитчанинг ёш овоз соҳиби томонидан янгра- эр номидаги Республика ихтисос- она Ватанимга бағишланган, унинг
жарангдор овози ган қўшиқлар ва ғижжак-бобурий лаштирилган мусиқа мактабига тенгсизлиги тараннум этилган та-
созида моҳирона ижро этилган ҳужжат топширди... роналардир...
барчани маҳлиё куйлар ўзбек санъатида яна бир
этган. Қўшиқ САНЪАТ САРИ ДАДИЛ ҚАДАМ Дарҳақиқат, она юртга бағиш-
қатларидаги беназир истеъдод эга- ланган қўшиқларнинг оҳори тўкил-
си қад ростлаётганини Республикамиздаги мусиқага майди, ҳар ижрода янгиланиб,
Ватанга бўлган намойиш этиб турарди. ихлоси баланд ўғил-қизларнинг дилларни мафтун этиб бораверади.
муҳаббат, садоқат аксар қисми Глиэрда ўқишни орзу Улуғбекмирзо Раубхоновнинг ижо-
ОНА ОРЗУСИГА ОШУФТА қилади. Албатта, бу машҳур мусиқа дида нафақат Ватан баёти, балки
изҳори неча ФАРЗАНД мактабида таҳсил олиш учун жид- ҳарбий-ватанпарварлик руҳидаги
юзлаб санъат дий имтиҳондан ўтиш зарур. Ушбу қўшиқлар ҳам талайгина. У 2021
мухлисларининг Гулистон шаҳри, 2016 йил. мактабга имтиҳон топширган Улуғ- йил Ватан ҳимоячилари кунига
Ҳарбий либос қаддига ярашиб бекмирзо ҳам хушхабар кута бош- бағишлаб ўтказилган «Мардлар
дилига турган ёшгина она, боласининг лади. Болам деб тунларни тонгга қўриқлайди Ватанни!» ҳарбий-ва-
муҳрланмоқда: қўлидан тутганича қаергадир шо- уловчи онаизор – Зилолахоннинг танпарварлик руҳидаги қўшиқлар
шиляпти. Йўл-йўлакай нималар- ўша дамлардаги туйғулари билан танловида муаллифлик қўшиғи
Сен менинг юракда нидир маслаҳат қилиб кетаётган қизиқаман: билан қатнашиб, ташаккурномага
оққан қонимсан, она-боланинг кайфияти кўтаринки. эга бўлди. Ёш иқтидор соҳиби Му-
Улуғбекмирзонинг ҳаётидаги мана – Ота-она борки, болам, деб дофаа ва Ички ишлар вазирликла-
Жонимдек суйганим, шу унутилмас йўл уни шаҳардаги яшайди, дилбандини ҳаёт синовла- ри тизимида ўтказиб келинаётган
танда жонимсан, 2-сонли Болалар мусиқа ва санъат рида дили озор чекишидан, руҳан маънавий-маърифий тадбирларда
мактабига – санъатнинг сеҳрли чўкишидан асрашни истайди. Ўғлим фаол иштирок этиб келмоқда.
Бошим силагувчи оламига етаклади. Бунда фарзан- Глиэрга имтиҳон топшириб келга-
меҳрибонимсан, дидаги истеъдодни англаб етган нидан сўнг, болаларга хос беғубор Улуғбекмирзо Раубхоновнинг яна
онаси Зилолахоннинг ўрни катта умид, ишонч билан имтиҳон жа- бир қирраси у 2020 йил режиссёр
Отам ҳам, онам ҳам сен эди, шубҳасиз. вобини кута бошлади. Тўғрироғи, Зилола Жўраева томонидан Мудофаа
ўзинг Ватан!.. иккимиз кута бошладик. «Агар кира вазирлиги ва Тошкент ҳарбий округи
Ҳарбий оилада улғайган олмаса, болам ўксийди, ўзига бўл- ҳамкорлигида суратга олинган «Ма-
Қиблам – Каъбатуллом ўғил-қизлар ҳаёт синовларига эрта ган ишончи сўнади-да», деган хаёл тонат» теленовелласида етакчи рол-
сен ўзинг Ватан! рўбарў бўлиши сир эмас. Чунки юрагимдан нари кетмасди. Уни ўз ни ижро этиб, актёрлик маҳоратини
ҳарбий оилалар турли гўшаларда, навбатида «имтиҳондан ўтмади» ҳам намойиш этди.
Ҳарбий оила фарзанди Улуғ- турли шароитларда истиқомат қи- жавобига тайёр туришга ҳам кўник-
бекмирзони таниганимга кўп лади. Уч-тўрт жойга кўчиб, ҳатто тириб боришга ҳаракат қилардим. Кўксида ватанпарварлик туйғу-
бўлмади. 1 июнь – Халқаро ўнлаб гўшаларда яшаган оилалар Қувончли хабар келгач, бизнинг си жўш уриб турган санъат соҳи-
болаларни ҳимоя қилиш куни бор. Бу ҳол ҳарбий оила фарзанд- шодлигимизни бир кўрсангиз эди... бининг ижроси ўзгача янграйди,
муносабати билан Мудофаа ларидан ўз навбатида, сабр ва қалбларга ўзгача етиб боради. Қў-
вазирлиги томонидан ўтказил- ирода талаб этади. Янги таълим Ушбу таълим даргоҳида ўқув- шиқ куйлаётган ёхуд куй чалаётган
ган «Мен янги Ўзбекистоннинг даргоҳи, янги устозлар, янги дўст- чилар мусиқа сирларини эгаллаш Улуғбекмирзонинг нигоҳларида ҳам
бахтли фарзандиман!» дея лар... Нозик вужуд, нозик қалб эга- билан бирга, умумтаълим дарс- мана шу бетакрор туйғуни кўриш
номланган маънавий-маърифий ларини кутилмаган шароитларга, ларини ҳам ўзлаштириб боради. мумкин. У саҳнага чиқдими, саҳна-
тадбирда ҳарбий хизматчилар- синовларга мослашиши осон эмас. Бу борада ҳам иқтидорли қаҳра- ни ўзиники қилиб олади, берилиб,
нинг иқтидорли ўғил-қизла- Шу тариқа уларнинг кўксида тинч- монимиз аълочилар сафида. Энг юракдан куйлайди.
ри иштирок этди. Тўғрироғи, лик қадри, ватанпарварлик туйғуси асосийси, мусиқа мактаби Улуғбек-
санъатнинг турли йўналишла- ҳам улғайиб боради. мирзонинг ижодида катта бурилиш Ҳарбий оила фарзанди Улуғ-
рида эътирофга сазовор бўл- ясади. У ғижжак-бобурий созини бекмирзо Раубхонов айни дамда
ган болажонлар ўз талантини 2008 йил Қашқадарёнинг Касби пухта эгаллаш баробарида давлат санъат довонининг бошида тур-
тадбир қатнашчилари – томо- туманида туғилган Улуғбекмирзо- миқёсидаги тадбирларда мусиқа ва ган, чўққи сари интилаётган ёш
шабинларга намойиш этишди. нинг болалик даври ҳам дастлаб қўшиқ ижроси билан катта саҳна- иқтидор эгаси. Бу йўлнинг синов
Улуғбекмирзо Раубхоновнинг Термиз шаҳрида кечган. Онаси – ларга чиқа бошлади. Танловларда ва машаққатлари ҳали олдинда.
номи эълон қилинганида, зални контракт бўйича ҳарбий хизматчи, салмоқли ютуқларга эришди. У Тошкент ҳарбий округида хизмат
қарсаклар садоси тутди. Бу – оддий аскар Зилолахон Толибова- нафақат, республикамизда ўт- бурчини бажараётган контракт
нинг хизмат вазифаси сабаб, улар казилган санъат йўналишидаги бўйича ҳарбий хизматчи, оддий
Қашқадарё, Сурхондарё, Андижон, беллашувларда, балки 2021 йили аскар Зилолахон Толибованинг
Гулистон гарнизонларидаги ҳарбий Россия Федерациясида бўлиб ўтган оналарга хос эзгу тилаклари би-
шаҳарчаларда истиқомат қилиш- 7-халқаро танловда ҳам I даража- лан айтганда: «Ўғлимнинг машҳур
ган. Айни дамда ёш иқтидор эгаси ли лауреатлик дипломини қўлга бўлишини эмас, элга севимли,
Тошкент шаҳридаги Р. Глиэр номи- киритган. Унга тақдим этилган имон-эътиқодли инсон бўлишини
даги Республика ихтисослаштирил- юздан зиёд диплом, фахрий ёрлиқ ният қиламан. Орзум – ўз йўли, ўз
ган мусиқа мактабининг саккизин- ва ташаккурномалар ёш ижодкор мусиқа ва қўшиқлари билан ўзбек
чи синфини тамомлади. иқтидорининг эътирофи, десак, санъатини дунёга олиб чиқсин,
арзийди. Ўн тўрт ёшли ўсмир йигит- илоҳим».
– Улуғбекмирзонинг санъатга чанинг юздан зиёд диплом, фахрий
бўлган иштиёқи жуда эрта юзага ёрлиқ ва ташаккурномаларга, қо- Тингланг, саҳнада ўз мухлис-
чиққан, – дейди Зилолахон ўғ- лаверса, қимматбаҳо совғаларга ларига эга бўлиб улгурган ўн тўрт
лининг болалик даврини эслар эга бўлиши... Буни тасаввур этиш- ёшли Улуғбекмирзо Раубхонов қў-
экан. – Уч-тўрт ёшидан таниқли нинг ўзи ҳайратли. шиқ куйлаяпти. Жарангдор оҳанг
санъаткорларнинг қўшиқларини қанотидаги Ватанга бўлган муҳаб-
тез ўзлаштириб олар, улар телеви- – Мусиқа мактабининг ўзбек бат кўнгилларни маҳв этмоқда:
зорга чиқиб куйлаганида қўшилиб халқ чолғулари бўлимида таҳсил
бирга айтиб турарди. Ҳатто кийи- оляпман, – дейди Улуғбекмирзо Олдинда зўр довонлар,
нишда ҳам уларга тақлид қиларди. устозлари ҳақида тўхталар экан. – Дилда орзулар катта.
Тенгқурлари машҳур мультфильм Устозим Воҳиджон Мирзалиевнинг Аждодларнинг изидан,
ёки кино қаҳрамонларининг расми сабоқ ва талабчанлиги сабаб, бар- Мардонавор юргаймиз.
туширилган кийимларни ёқтирса, ча торли-камонли созларда ҳамда Олов қалбли шиддаткор,
Улуғбекмирзо аксинча расм ва пианинода куй чалиш сирларини Ёшлар билан албатта,
хатлар туширилган кийимларни эгаллаб боряпман. Шунингдек, Янги Ўзбекистонни,
киймасди, жиддий кийинишни таниқли бастакор Султонали Раҳ- Биргаликда қургаймиз...
хоҳларди. Тўққиз ёшида Гулистон- матов қаттиққўл устоз сифатида
даги мусиқа мактабига борганида ўгит ва маслаҳатларини аямайди. Çóëôèÿ ÞÍÓÑÎÂÀ,
торли созларни танлади. Икки йил Дунёга машҳур хонандаларнинг қў- «Vatanparvar»
давомида устози Фарҳод Суюнди- шиқларини саҳнага олиб чиқишим
ев унга скрипка созида куй чалиш учун ҳар томонлама таянч бўлиб
сирларини ўргатиш билан бирга туради.

16 2022-yil № 28 VATANPARVAR
15-iyul

# Sog‘lom turmush tarzi

ЎÒ-ÒÎØ Ўт пуфаги қийшайганда ўт (сафро)
ÊÀÑÀËËÈÃÈ нинг равон ўтиши қийинлашиб, дим-
ланади, яъни узоқ туриб қолади,
ҲÀ¨Ò Ó×ÓÍ ÕÀÂÔËÈ(ÌÈ ?) натижада овқат яхши ҳазм бўлмай-
ди, бемор ўнг томонида ноқулайлик,
Маълумотларга кўра, Ер Ўт пуфаги овқат ҳазм қилиш ти- оғир жисмоний машқлар бажарил- кўпинча оғирликни ҳис этади. Айрим
юзи аҳолисининг беш зимининг муҳим аъзоларидан бири. са, касаллик қайталаниши мумкин. ҳолларда кишининг мунтазам оғир
У жигар чиқарган ўт суюқлигини Баъзида сурункали холецистит узоқ юк кўтариши туфайли ҳам ўт пуфаги
фоизи ўт пуфагида тош тўплаш ва қуюлтириб бериш вазифа- йилларгача чўзилади, гоҳ кучайиб, қайрилади.
«кўтариб» юрар экан. сини бажаради. Биз овқат истеъмол гоҳ пасайиб туради. Агар бемор
қилганда ўт қопидан ажралган суюқ- етарлича муолажа олмаса, сурунка- Кексалик ёшига яқинлашаётган
Шуниси қизиқки, мазкур лик ўн икки бармоқли ичакка томади ли холецистит ўт пуфагида тошлар ёки жисмонан заиф одамларда ўт
аъзо фаолияти билан ва овқатдаги ёғларни парчалаб, таом йиғилишига олиб келади. пуфагининг қийшайиши ўз-ўзидан
боғлиқ хасталиклар ҳазмида иштирок этувчи фермент- рўй беради. Кўпчилик беморлар
эркакларга қараганда ларни фаоллаштиради. ЎТ НЕГА ДИМЛАНАДИ? «Қийшайган ўт пуфагини тўғрилаш
учун операция қилиш шартми?» деб
аёлларда икки-уч баравар Одам жигари бир кеча-кундузда Овқат ҳазм бўлиши бузилганида сўрашади. Агар бемор буюрилган
кўпроқ кузатилади. Хўш, 2 литргача ўт ишлаб чиқаради. жигар ажратаётган суюқлик ўт пу- дори-дармонларни ўз вақтида қа-
ўт пуфаги яллиғланиши, тош Жигарнинг тўхтовсиз ўт ажратиши фагида тўпланиб, димланади. Шу- бул қилса ва парҳезга риоя этса,
йиғилиши, ўт димланиши, организмда кечувчи табиий жара- нингдек, уйқу олдидан тўйиб овқат- ўт (сафро) ажралиши яхшиланиб,
қурт пайдо бўлиши каби ёндир. Агар овқат ҳазм қилишда ланиш ҳам ҳаракатсизлик сабаб ҳазм ичакларга ўтиши равонлашади ва
синдромлар қандай юзага муаммо бўлмаса, ўт пуфаги ҳам фаол бўлмай, ўт суюқлиги димланишига шунда ўт пуфаги ўз ҳолига қайтади.
келади? Бу касалликларни ишлайди. Аксинча бўлса, унда турли олиб келади. Тез-тез жиғилдон қай- Ўт пуфагида қийшайиш бор беморлар
орттириб олмаслик учун касалликлар келиб чиқиши мумкин. наши ўтнинг димланишидан дарак ёғли ва қовурилган овқатлар, ични
беради. дам қиладиган шоколад ва донли
нималарга риоя этиш ХОЛЕЦИСТИТ БУ – маҳсулотларни ҳамда хамирли таом-
лозим? Қуйида шу ҳақда ЯЛЛИҒЛАНИШ НАҲОТ, ТОШНИ СЕЗМАСАК? ларни вақтинча емай турганлари
маъқул. Зираворлар, қовурилган
батафсил маълумот Ўт пуфаги яллиғланишига баъзан Маълумки, ўт пуфагидаги суюқлик тухум, нордон мевалар ва қаҳва ҳам
берамиз. кўп овқат ейиш, жуда ёғли, шўр бир неча таркибдан иборат. Шунга вақтинча тақиқланади.
ёки аччиқ таом истеъмол қилиш, кўра, ушбу аъзода юзага келув-
совқотиш, бошқа аъзолардаги кучли чи тошлар ҳам таркиб жиҳатидан ЎТ ПУФАГИСИЗ ҲАМ ЯШАШ
яллиғланиш жараёнлари ҳам таъсир бир-биридан фарқланади. Маса- МУМКИН!
қилади. Холецистит ўткир ва сурун- лан, ўтда кальций туз чўкмасидан
кали турда кечади. Масалан, ўткир ҳамда билирубин пигментидан ҳосил Ўт пуфагида тош йиғилиб, ўт йўл-
холецистит ривожланишига ўт қо- бўлувчи тошлар бўлади. Уларнинг ларига тиқилиб қолса, у жарроҳлик
пида қон айланишининг бузилиши, ўлчами 0,1 мм.дан 5 см.гача бў- йўли билан олиб ташланади. Чунки
ўт қопи бўйинчасининг букилиб қо- лиши мумкин. Ўт пуфагидаги тош тош олиниб, ўт пуфаги қолдирилса,
лиши, меъда ости бези ширасининг жойидан қўзғалмагунича беморда ўша ерга яна тош йиғилиш эҳтимоли
ўт йўлларига оқиб тушиши сабаб ҳеч қандай безовталик сезилмайди. мавжуд. Хавотирланманг, ўт пуфаги
бўлади. Натижада бемор ўнг қовурға Ҳатто оғриқ ҳам бўлмайди. Лекин йўқлигини организм ўз-ўзини қайта
ости ва қорин усти соҳасида бирда- беморда аҳён-аҳёнда кўнгил айниши, тиклаш функцияси орқали билин-
нига оғриқ турганидан безовталана- жиғилдон қайнаши ёки оғиз тахир- тирмайди. Бироқ ўт пуфагингиз олиб
ди. Кейин эса оғриқ ўнг елка ва ўнг лашиши кузатилади. Тош ўт йўлига ташланса, олти ой мобайнида қатъ-
курак соҳасига тарқалади. томон ҳаракатланиб, уни беркитиб ий парҳезга риоя этишингиз керак
қўйганида эса ўнг қовурға остида бўлади. Кейинчалик ҳам парҳезбоп
Бемор кўпинча ўнг томонга ва санчиқли оғриқ юзага келади. Сўнг маҳсулотларни тановул қилишга
орқага эгилган ҳолатда ўтиради, оғриқ – қорин, ўнг курак, ўнг елка, одатланишингиз лозим бўлади.
чунки ҳаракат ҳамда нафас олиш ўмров суяги ва кураклараро соҳага Қолаверса, тўйиб овқатланмаслик,
оғриқни баттар кучайтиради. Ўткир тарқалиб, безовталик кучаяди. уйқу олдидан таомланиш ҳам тавсия
холециститда тана ҳарорати ошади, этилмайди.
бемор титраб-қақшайди. Тил қу- КАСАЛЛИК НАСЛ СУРАДИ(МИ?)
руқлашади, оқ караш билан қоплана- «ЮВДИРИШ» МУОЛАЖАСИ
ди. Беморнинг кўнгли айниб қусади, Ўт-тош касаллиги юзага келиши-
қорни дам бўлади. Гоҳида қабзият нинг омиллари турлича. Шулардан Ўт пуфагида турли чўкмалар ҳо-
кузатилади. энг кўп тарқалгани – ҳаддан ортиқ ва сил бўлиб, безовталик кучайиши,
пала-партиш овқатланиш, камҳара- ейилган овқат ҳазм бўлмай, ошқо-
Сурункали холецистит ўткир хо- катлик, организмда моддалар алма- зонда туриб қолиши, шунингдек,
лециститдан кейин пайдо бўлади. шинувининг бузилиши, ўт димланиб ушбу аъзода лямблия мавжуд бўлиши
Бироқ кўп ҳолларда бу дард мустақил қолиши кабилар. Қолаверса, ирсий ювдириш муолажасини талаб қилади.
равишда, яъни ўт-тош касаллиги асо- боғлиқлик ва семиришга мойиллиги Мазкур амалиёт шифокор кўрсатма-
сида келиб чиқади. Семириб кетган, борларда ҳам ўт-тош касаллиги уч- си билан бажарилади ва у фақат ўт
ҳазм аъзолари ва ошқозон ости бези раши мумкин. пуфагида тош бўлмагандагина бую-
касаллигига дучор бўлган кишилар- рилади. Бир марталик муолажадан
да ҳам сурункали холецистит келиб Агар оилада кимдир ўт-тош хаста- сўнг уни такрорлаш шарт эмас.
чиқиши кузатилган. лиги билан оғриса, бу кейинги ав-
лодларга ҳам ўтади, дегани эмас. Профилактика учун маккажўхори
Сурункали холециститда бемор Лекин шуни унутмангки, агар сизда попуги, наъматак ҳамда сафро ҳай-
ўнг қовурға остида суст оғриқ сезади, ўт пуфаги хасталикларига мойиллик довчи дамламалардан ичиб юриш
бу оғриқ кўпинча ёғли ва қовурилган бўлиб, носоғлом турмуш тарзини ке- мақсадга мувофиқдир.
овқат егандан 1-3 соат ўтгач, бошла- чирсангиз, сизда ўт-тош касаллиги-
нади. Беморнинг оғзи тахир бўлиши, нинг юзага келиш эҳтимоли ортади. ЁДДА ТУТИНГ!
кекириш, кўнгил айниши, ич дам бў-
лиши, қабзият ёки ич кетиши сингари ЎТ ПУФАГИ ҚИЙШАЙСА... Ўт пуфаги касалликлари ҳамда
ҳолатлар безовта қилади. унинг олдини олиш учун сархил мева
Баъзан турли сабабларга кўра, ва сабзавотлар, барра кўкатлар,
Шунингдек, сурункали холецис- (масалан, ўткир холецистит ёки ўт- ёғсиз сут-қатиқ, творог, йирик тор-
тит хуруж қилганда бемор асабий тош касаллиги туфайли) ўт пуфаги- тилган буғдой унидан тайёрланган
бўлиб қолади, ухлолмайди. Баъзан нинг бўйинчаси букилиб қайрилади нон ва ширинликлар, турли ёрмалар,
дори-дармонлар қабул қилгандан ва шакли ўзгаради. Бу вақтда бемор- балиқ ва денгиз маҳсулотлари, ёғсиз
сўнг беморнинг аҳволи яхшиланади. нинг кўнгли айнийди, қусади, овқа- гўшт истеъмолини кўпайтиринг. Тў-
Лекин овқатланиш тартиби бузилса, ти ҳазм бўлмайди, баъзан қорнида йиб овқатланишдан сақланинг.
спиртли ичимликлар ичилса ёки оғриқ туради.
ҲАЁТИНГИЗНИ ХАВФГА
ҚЎЙМАНГ

Айрим ҳолларда ўнг қовурға
остида пайдо бўлган оғриқни енгил-
лаштираман, деб иссиқ грелка қўйиб
ёки баданни иситувчи суртмалар сур-
тиб, даволамоқчи бўламиз. Аммо бу
мутлақо нотўғри! Шунингдек, тошни
майдалаб туширадиган дамламалару
ўт пуфагини тозалайдиган чойларга
ҳам ишонманг. Чунки ўзбилармонлик
қилиб «даволаниш» ўт пуфагининг
ёрилишига олиб келиши мумкин. Ях-
шиси, ўз вақтида шифокорга учраб,
керакли муолажаларни олинг.

Гулнора ҲОЖИМУРОДОВА
тайёрлади.

VATANPARVAR № 28 2022-yil 17
15-iyul
# Turmush chorrahasi

ҚÀÉÒÈØ лол бўлиб қолди. Унинг ота уйини
(ҳикоя) ким сотди? Карим сотибди. Ҳамма-
боғ ва иссиқхона ишларини она – Нега аҳволи яхши эмас, ахир си қонуний эмиш. Ўў-ўў, номард
Шукрия аёллар ўз зиммасига олди. Ёлғиз қизини шу кунгача ҳатто қорни дам бўл- Карим, бировнинг ғамидан ҳам
орасида ўтириб, шу тариқа вояга етказди. Салим маган?! фойдаланса-я?!
ҳовлида келди- подачининг шаҳарда ўқийдиган
кетди билан овора якка-ёлғиз ўғлидан совчилар кел- – Билмадим, сенга туман мар- Шукрия фарёд билан ўзини эр-
эрига кўзи тушди. ганида онаси бироз иккиланди, казида ишлайдиган дўхтирнинг га- какнинг оёқларига отди, ялинди:
Безовтадек кўринди. қизининг раъйига қаради. Эндиги- пини айтяпман. Истасанг, олдингда
Агар онаси оламдан на мактабни битирган қиз турмуш олиб ўтиравер. – Ёлвораман, ота уйимдан бир
ўтмаганида келармиди... ташвишларини эплаб кетармикан? парчагина жойни менга ажратинг,
Келмас эди! Аччиқ ўй ёш Кейин рози бўлди, кўзимга яқин – Тошкентга мен ҳам бораман, ҳеч бўлмаса, отам қурган уйларни
аёл қалбини тилиб ўтди. ерда бўлади-ку, соғиниб ўртаниб ўғлимсиз бир кун ҳам яшолмайман, қолдиринг, барибир у уйларда
юрмайман, икки уй нарида бўлса, ўзим қўлларимда кўтариб юраман. яшамайсиз, эскирган. Ўша эски
Қандай ёруғ «ҳув» десанг, овозинг етадиган уйлар эвазига шу ҳовлимни олинг,
умидлар билан унга жой, шуниси ҳам маъқул, дея онаи- – Менга ишонмайсан-да, а, ўғ- розиман...
турмушга чиққан эди. зор ўзига таскин берди. лимга менинг ҳеч қандай ҳаққим
Авваллари бошқача йўқ, шундайми? Ҳатто шифокорга Эркак бунақасини кутмагани
Шукрия тамоман ёлғизланиб кўрсатолмайманми ўз ўғлимни? учун довдираб қолди. Шукрияни
меҳрли эди. Кейин қолди. Қайнонасининг сўнг сўз- турғизиб, айвон четига ўтқазди.
узоқлаша бошлади. ларини эслади: «Қизим, мени – Ишонаман, мен ҳам ёнида
кечир, мендан рози бўл, яккаю бўлишим керак, у менинг жону – Қизим, агар кўнсанг, бир шар-
Ота-онасининг ёлғиз ўғилдан умидларим бунақа жаҳоним ахир, – шу сўзларни ай- тим бор, бу сир то қиёмат иккимиз-
норизолигига эмасди...» Қизиқ, икки йил аввал тиб, Шукрия йиғлаб юборди. нинг ўртамизда қолсин, розимисан?
қайнотаси ҳам айни шундай сўз-
қарамасдан ўқишдан лар билан рози-ризолик тилаган – Тошкент қочиб кетгани йўқ, – Розиман, айтинг, – ҳиқиллади
кейин катта шаҳарда эди-я?! Йиғи-сиғи билан чуқурроқ машинада нари борса тўққиз соат- аёл.
ишлаб қолди. Уч йил ўйлаб ҳам кўрмабди. Ҳар икковла- лик йўл, таниш шифокор оғайнилар
ри ҳам ниманидир билишган, ётиб бор, шуларга кўрсатаман-у, ортга – Қизимдан бир ёдгорлик қол-
деганда фарзандли қолмасидан сал аввал қайнотаси қайтаман. Яна ўзинг биласан. ган... Йигит тан олмади. Агар шу
бўлдилар. Негадир бу ўғлининг ёнига катта шаҳарга бо- қизалоқни тарбиянгга олиб, оқ
риб келган эди. Кайфиятсиз эди – Мен ҳам қўшилиб борсам, ма- ювиб, оқ тарасанг, ҳозироқ бу уй-
хабар эрини ўша кунлар. Кейин ҳеч нарсадан шинангиз ейилиб қоладими? лардан воз кечаман.
севинтирмади. ҳеч нарса йўқ ётиб қолди. Сўнгги
Совуққина қабул қилди. нафасига қадар эшикка кўз тикди. – Э, билганингни қилмайсанми, – Жоним қурбон бўлсин, ўша
Шукриянинг боши яхшилик ёқмаган хотин... қизалоққа.
осмонда эди, зора шу Жувон эрининг безовта хат-
гўдак уларни яна ти-ҳаракатларини кузатар экан, Шу пайт Рустамжон яна қайт ***
яқинлаштирса... ота-онасининг вафоти уни заррача қилди. Икковлари ҳам болага
қайғуга солмаганини ҳис қилди. интилдилар. Шукрия кўзларидан Она-қиз суҳбатга берилиб,
Қайғу ҳам қувонч билан ёнма-ён Шаҳарга ошиқарди, тезроқ маъ- маржондек ёшлари оқиб, боласи- Жаҳонгир хонага кирганини сез-
экан. Бола туғилганидан олти ой- ракалари ниҳоясига етса-ю, ортга ни бағрига босди. Чор-ночор қайт мадилар.
лар ўтиб, Шукриянинг онаси вафот қайтса. Нимага ёки кимга бунча қилавериб, ҳолсизланган боласини
этди. Отасини эслолмайди. Ота- ошиқяпти?! Уч ёшга кираётган эрига тутди. – Ҳали ҳам кеч эмас, ёшсан,
онаси ёшлари анча улғайиб, энди Рустамжоним, Рустами достоним уриниб кўринг, бировнинг боласи
умид ҳам қилмай қўйган бир палла- ҳам қизиқтирмасмикан? Шу бола- Йиллардек узоқ кечган ҳафта- болали қилармиди, тавба, лабининг
да фарзандли бўлганлари учун қи- ни туғилган кунларида ҳам бирор дан сўнг эри Каримнинг ўзи сўппа- устидаги холи айнан уники билан
залоққа Шукрия исмини қўйдилар. марта йўқламади-я, номард?! Мен йиб кириб келди. Келди-ю, ўкириб бир хил, ўғил бола ҳам онасига
Етимлик бошига эрта тушганига ёмон бўлсам, боламда гуноҳ йўқ- йиғлаб юборди. шунчалик ўхшайдими? – дерди она
қарамасдан, ҳеч нарсага зориқмай ку?! Боласининг хаёли Шукрияни куюнганича.
улғайди. Раҳматли отаси ишбилар- ўзига келтиргандек бўлди. Кечга – Ўғлимиз нобуд бўлди, касали
мон киши эди. Каттагина боғлари, яқин эри ҳам хайр-маъзурни насия ўтиб кетган экан... – Йўқ, Жаҳонгирни ўзим катта
иссиқхонаси бўлиб, улардан яхши қилганича шаҳарга сурворди. қилдим, у менинг болам, мен унинг
даромад келарди. Отасидан кейин Буни эшитган Шукрия кесилган онасиман, хол ҳаммада ҳам бўла-
Агар эри беш йил аввал ўзини дарахтдек айвонга гурсиллаб қу- веради, ундан кейин ўша қишлоқи
шунақа тутганида Шукрия қай- лади. Кўзини очганида атрофида ўғлим ўлган, деб ўйлайди.
ғудан ўзини йўқотган бўлар эди. тумонат одам, хотин-халаж тўпла-
Ҳозир ҳам хурсанд эмас, аммо бу нибди. Полга дупурлаб тушган олмага
совуқ муносабатларга энди кўни- қараб, икки аёл қотиб қолди. Ик-
киб ҳам борарди. – Қани у, шумқадам, Карим кисининг ҳам бош кўтариб қарашга
оқпадар, қани?.. ҳоли қолмаган эди.
Бу кўргиликлар ҳаммаси ҳолва
экан. Энг даҳшатлиси ёз оёқла- – Шукри, мен қўлимдан келга- – Менинг онам ким? У қаерда?
ганда юз берди. Эри таътилни нини қилдим... Агар жавоб бермасангиз, бу уйда
улар билан ўтказар эмиш. Шукрия мени қайтиб кўрмайсиз.
ҳайратда қолди. Наҳотки, уларнинг – Шумқадам Карим, боламни
ёнига қайтди? Кўзларига ишонол- топиб бер, уни сен ўлдирдинг, сен! ***
масди. Келганидан бери Рустамни Мени ҳам болам билан қўшиб кўм,
қўлидан қўймайди. Бир-икки кун уни қаерларга ташлаб келдинг, – Онажон, уйимизга чет эллик
ўтиб, бола ўз-ўзидан қайт қила совуқ дийдорини ҳам кўрсатмай- одам келди, сизни чақиряпти, –
бошлади. Эри болани машинасига санми, золим?! деди ўн икки ёшлардаги қизалоқ
ўтқазиб, касалхонага олиб кетди. боғ томонга қараб.
Шукрияга «сен қолавер, ўзим», – Каримбой, йўл узоқлигини
деганича машинасини ўт олди- баҳона қилмай гўдакнинг жаса- Боғ томондан тупроқ теккан
риб, касалхонага кетди. Аёл юрак дини олиб келавермабсан-да, бу узун этакларини қоқиб, ўрта ёшли
ҳовучлаб қолаверди. Кечга яқин шўрликнинг юраги қандай совийди аёл чиқиб келди. Қўнғироқ сочла-
ота-бола кириб келди. Ўғлининг энди? – деди ёши улуғлардан бири ри елкасига тушган, оппоқ юзли,
ранглари бироз синиқибди. Гўдак ҳали ҳуд, ҳали беҳуд Шукрия то- лабларининг устида ярашиқли
келасолиб онасига талпинди. Бо- монга ишора қилиб. қора холи бор ўн олти-ўн етти
ласини бағрига босиб, эркалади: ёшлардаги бўйчан бир йигитга кўзи
– Аллоҳнинг иши, менинг қў- тушди-ю, қотиб қолди. Бироздан
– Рустамжоним, Рустами досто- лимдамидики... сўнг ўзига келиб, қўлларини йигит
ним, сен мени жуда қўрқитдинг, томон чўзди.
опоқ бўлиб қолдингми, дўхтирлар- – Салим подачи ҳам фақат мол-
дан қўрқмадингми, полвоним? ларнинг ортидан юриб, уйидаги – Рустам, Рустамжоним, Рустами
тиррақи бузоғини унутган экан-да, достоним... Мен сезар эдим, мен
– Дўхтирлар йўқ, – деди бола – деди афсус билан яна ўша қария. сенинг борлигингни ҳис қилардим,
жажжи қўлчаларини икки томонга Ҳамма жим бўлиб қолди. болажоним...
ёйиб, – сувга тушиб ўйнадим, да-
дажон билан ўйнадим. Кунлар ўтаверди. Шукриянинг Йигит онасининг қучоғидан
сояси қолди. Ҳаёт, унинг борлиги чиқиб, юзларини кафтлари орасига
– Ҳимм, алдаб-сулдамасанг, Рустамжон билан экан. Эри ал- олди ва деди:
ариллаб оламни бузади, нима лақандай қоғозларга қўл қўйдирди.
дейсан энди, – деди эри уларга Ажрашяпмиз, деди. Аёл бош ирғаб – Мен сизни тушларимда кўрар-
қараб, киприк қоқмай. – Аҳволи қўйди холос. Шундан кейин Карим- дим, ҳеч юзингизни эслаб қола
яхши эмас, Тошкентга олиб бориб, нинг ҳам бу ерлардан қораси ўчди. олмасдим, худди ҳозиргидек чақи-
катта дўхтирларга ҳам кўрсатинг, рардингиз, Рустамжоним, Рустами
дейишди. Бироз ўзига келганида боласи- достоним... Буни бировга айтишга
нинг қабрини суриштирди. Тайинли ийманардим. Чунки мени ҳамма
жавоб олмади. Карим хотини билан Жаҳонгир деб чақирарди. Энди
Америкага кўчиб кетган эмиш. Қа- биз биргамиз, энди бизни ҳеч ким
чон уйланган экан? Энди бунинг ажрата олмайди.
аҳамияти борми?
– Сен Рустамсан, Рустамжоним-
Бир куни уни қўшни қишлоқдан сан, Рустами достонимсан.
олтмиш ёшлардаги биров йўқлаб
келди. Ота уйини бўшатиб қўйиш- Йигит онасининг эрта оқарган
ни сўраб келибди. Анчадан бери сочларини силади, ўпди, тупроқ
кутаётган экан, бошига тушган юқи қўлларини ёшли кўзларига
ғамлардан хабари борлиги учун сурди. Оёқларидан мадор қочаёт-
шу пайтгача индамабди. Шукрия ган онасини яна маҳкамроқ бағрига
босди, уларга қиза-
лоқ ҳам келиб қў-
шилди.

Инобат ИБРОҲИМОВА,
«Vatanparvar»

18 2022-yil № 28 VATANPARVAR
15-iyul

SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT # Dzyudo

Vengriyada Xalqaro dzyudo federatsiyasi VAKILI
(IJF) taqvim rejasidan joy olgan yirik
musobaqalardan biri - Budapesht “Katta
Dubulg‘a” turniri bo‘lib o‘tdi. Mazkur
nufuzli musobaqada terma jamoamizning
7 nafar a’zosi qatnashdi va yakunda
2 nafari shohsupaga ko‘tarildi. Jumladan,
Mudofaa vazirligi Oliy sport natijalarini
rivojlantirish markazi (MVSM) vakili
Shohruh Baxtiyorov bronza medalga
erishdi. Ushbu nufuzli musobaqadan
so‘ng IJF o‘zining yangilangan reytingini
e’lon qildi.

MVSM

ISHONCHNI OQLADI

(IJF REYTINGIDA ESA DZYUDOCHILARIMIZDA YUKSALISH)

Gazetamizning avvalgi sonlaridan O‘ZBEKISTON VA MVSM DZYUDOCHILARI IJFNING shahrida o‘tkazilgan jahon chempionati (58-SIZM)
birida biz Mo‘g‘ulistonda o‘tkazilgan bahslarida shohsupaga ko‘tarilib, bronza medali
Ulan-Bator “Katta Dubulg‘a” turnirida YANGILANGAN REYTINGIDA QUYIDAGI bilan taqdirlangan.
dzyudochilarimizning 4 nafari shohsupaga
ko‘tarilgani xususida xabar berib, maqolada O‘RINLARDAN JOY OLGAN: Terma jamoamizning yosh polvonlaridan biri
ushbu muvaffaqiyatlarga bu yil osonlikcha Rahimjon Subxonov esa faoliyatida ilk bor “Katta
erishilmayotgani, avvalgi mavsumlardagiga ERKAKLAR Dubulg‘a” turnirlari shohsupasiga ko‘tarildi. -66 kg vazn
nisbatan qiyin kechayotgani va uning sabablari, -60 kg: toifasida tatamiga chiqqan polvonimiz Budapesht
ayrim murakkabliklariga (“MVSM vakillari 1. Yung Vei Yang (Xitoy Taipeyi) – 5 365 ochko “Katta Dubulg‘a” turnirida dastlab Ozarbayjon, so‘ng
asosiy qahramon”, “Vatanparvar”, 2022-yil 40. Kemran Nurillayev (O‘zbekiston, MVSM) – 986 ochko Italiya vakillarini, chorak finalda “Tokio – 2020”
1-iyul) to‘xtalib o‘tgandik. Shunga qaramay, 55. Dilshod Baratov (O‘zbekiston, MVSM) – 610 ochko yozgi Olimpiya o‘yinlarining kumush medali sohibi
dzyudochilarimiz xalqaro maydonda katta -66 kg: gruziyalik Vaja Margvelashvilini, yarim finalda esa
mahorat namoyish etmoqda – Vatanimiz 1. Denis Viyeru (Moldova) – 5 519 ochko bahraynlik Ramazon Kodjakovni mag‘lubiyatga
sport sharafini yanada ulug‘lashmoqda. 12. Sardor Nurullayev (O‘zbekiston, MVSM) – 2 184 uchratdi. Oltin medal uchun bahsda u yanada
Bundan, Budapesht “Katta Dubulg‘a” 41. Muhriddin Tilovov (O‘zbekiston, MVSM) – 806 kuchli raqib – “Tokio – 2020” yozgi Olimpiya o‘yinlari
turniri ham xoli bo‘lmadi. Terma jamoamiz 45. Rahimjon Subxonov (O‘zbekiston) – 760 chempioni yaponiyalik Xifumi Abega qarama-qarshi
dunyoning 64 ta mamlakatidan 435 nafar -73 kg: keldi. Garchi bellashuv kunchiqar yurt vakilining
kuchli dzyudochi qatnashgan ushbu nufuzli 1. Lasha Shavdatuashvili (Gruziya) – 6 632 ochko g‘alabasi bilan xotima topgan bo‘lsa ham, yosh
musobaqaga ikkinchi tarkibda, 7 nafar 11. Hikmatilloh To‘rayev (O‘zbekiston, MVSM) – 2 152 polvonimiz Xifumi Abega munosib qarshilik
sportchi bilan bordi. Shunga qaramay 24. Murodjon Yo‘ldoshev (O‘zbekiston) – 1 611 ko‘rsata oldi. Yakunda Abe 2 vazari bahosi bilan
vakillarimiz 2 ta sovringa egalik qilib, yana 25. Obidxon No‘monov (O‘zbekiston) – 1 450 o‘zining 3 yildan beri uzilmayotgan mag‘lubiyatsiz
bir bor jahon dzyudo mutaxassislarining 46. Shahram Ahadov (O‘zbekiston) – 850 seriyasini davom ettiradigan bo‘ldi, vakilimiz esa
e’tirofini qozonishdi. Eslatib o‘tamiz, terma -81 kg: kumush medal bilan taqdirlandi. Subxonov jahon
jamoamizning asosiy tarkib dzyudochilari 1. Tato Grigalashvili (Gruziya) – 6 492 ochko reytingi uchun 700, “Parij – 2024” yozgi Olimpiya
shu kunlarda navbatdagi o‘quv-mashg‘ulotini 5. Sharofiddin Boltaboyev (O‘zbekiston) – 3 771 o‘yinlari yo‘lida 350 ochkoni o‘z hisobiga qo‘shib
Gruziyada o‘tkazmoqda va Turkiyaning -90 kg: qo‘ydi. Bungacha hamyurtimiz jahon reytingida
Konya shahrida avgust oyida bo‘ladigan 1. Davlat Bobonov (O‘zbekiston, MVSM) – 4 814 ochko 197-pog‘onada joylashgan edi, Budapesht “Katta
V Islom birdamligi o‘yinlariga hozirlik 2. Mammadali Mehdiyev (Ozarbayjon) – 4 657 Dubulg‘a”sida erishilgan muvaffaqiyat uning
ko‘rmoqda. 45. Shermuhammad Jandreyev (O‘zbekiston) – 730 152 pog‘ona yuqoriga ko‘tarilishiga olib keldi.
-100 kg:
Eng og‘ir (+100 kg) vazn toifasida 1. Jorj Fonseka (Portugaliya) – 5 360 ochko Olimpiya o‘yinlarining reyting ochkolari ham
yurtimizning yetakchi dzyudochilari 24. Muzaffarbek To‘raboyev (O‘zbekiston, MVSM) – 1 315 taqdim etilgan turnirda 22 ta davlat vakillari u yoki
hisoblangan Alisher Yusupov va Bekmurod 27. Muhammadkarim Xurramov (O‘zbekiston, MVSM) – 1 261 bu darajadagi sovrinli o‘rinlarni qo‘lga kiritgan bo‘lsa,
Oltiboyevning o‘rniga Vengriyaga 49. Otabek To‘raboyev (O‘zbekiston, MVSM) – 660 ishtirokchi mamlakatlarning 42 tasi bironta ham
borgan MVSM vakili Shohruh Baxtiyorov +100 kg: sovrinli o‘rindan joy olmadi. Umumjamoa hisobida
murabbiylarimiz ishonchini oqladi. Dastlab 1. Guram Tushishvili (Gruziya) – 4 459 ochko 8 ta oltin va bitta bronza medaliga ega chiqqan
AQSh vakili Kristian Konovalni mag‘lub 14. Alisher Yusupov (O‘zbekiston) – 2 081 Yaponiya terma jamoasi 1-o‘rinni egalladi. Ikkinchi
etgan dzyudochimiz yana ikki bosqich 26. Shohruh Baxtiyorov (O‘zbekiston, MVSM) – 1 240 tarkib bilan qatnashgan o‘zbekistonlik dzyudochilar
bellashuvlaridan muvaffaqiyatli o‘tdi. Yarim 36. Bekmurod Oltiboyev (O‘zbekiston, MVSM) – 832 bittadan kumush va bronza medali evaziga 64 ta
finalda u niderlandiyalik raqibiga imkoniyatni davlat orasida 12-o‘rindan joy oldi.
boy berib qo‘ydi. Bronza medali uchun AYOLLAR
finlyandiyalik Marti Pumalaynenga qarshi -52 kg: Xalqaro dzyudo federatsiyasi (IJF) Ulan-Bator
tatamiga chiqqan polvonimiz bellashuvda 1. Amandin Bushar (Fransiya) – 5 780 ochko va Budapesht “Katta Dubulg‘a” turnirlaridan
ajoyib harakatlari bilan jismoniy va ruhiy 6. Diyora Keldiyorova (O‘zbekiston, MVSM) – 3 360 so‘ng sportchilarning yangilangan reytingini e’lon
jihatdan ustunlikka erishdi – raqibini mag‘lub -70 kg: qildi. Unga boqib, bir qator dzyudochilarimiz IJF
etdi. Ushbu natija bilan Baxtiyorov o‘z 1. Sanne van Diyke (Niderlandiya) – 4 974 ochko reytingidagi o‘rni mustahkamlanganiga guvoh
hisobiga jahon reytingi uchun 500, “Parij – 18. Gulnoza Matniyazova (O‘zbekiston, MVSM) – 2 072 bo‘lasiz. Xususan, Mudofaa vazirligi Oliy Sport
2024” yozgi Olimpiya o‘yinlari yo‘lida 250 natijalarini rivojlantirish markazi vakili Davlat
reyting ochkosini ham yozib qo‘ydi. Bobonov -90 kg vazn toifalar
ro‘yxatida 4 814 ochko bilan
Bu MVSM vakili, sport ustasi 1-o‘rinda qayd etilgan.
Shohruh Baxtiyorovning nufuzli xalqaro
musobaqalardagi birinchi muvaffaqiyati emas Rasul JUMAYEV,
«Vatanparvar»
– bir necha marta g‘olib va sovrindor bo‘lgan.

Jumladan, 2021-yil Fransiya poytaxti Parij

VATANPARVAR № 28 2022-yil 19
15-iyul
# Armiya sporti

ÈËÊ ÈØÒÈÐÎÊ,

ÔÀÕÐËÈ ЎÐÈÍ

Қозоғистон Республикасининг Олмаота шаҳрида Мустақил ди. Мазкур мусобақага жамоамиз бағишланган III халқаро ҳарбий
Давлатлар Ҳамдўстлиги мамлакатлари Мудофаа вазирлари олий тоифали мураббийлар қўл спорт ўйинларининг аёллар ўрта-
кенгашининг 30 йиллигига бағишланган III халқаро ҳарбий спорт остида 3 ой давомида тайёргарлик сидаги ҳарбийлаштирилган кросс
ўйинлари бўлиб ўтди. Ушбу дўстона спорт ўйинларида кўрди. Натижада вакилларимиз мусобақасида бронза медални қўлга
республикамиз Мудофаа вазирлиги терма жамоаси ҳам юртимизга ёруғ юз билан қайтиб киритдим, – дейди кичик сержант
муваффақиятли иштирок этиб, юртимизга қайтиб келди. Чемпионлар келишди. Спортда шундай онлар Саида Абдумўминова. – Рақиб-
Тошкент темир йўл вокзалида тантанали кутиб олинди. Унда бўладики, сониянинг ўндан бир улу- ларимиз ҳам кучли тайёргарлик
мудофаа вазирининг ўринбосари полковник Қодиржон Турсунов ши ҳам мағлубиятга сабаб бўлади. кўрган экан. Айниқса, Россия ҳамда
ғолиб ва совриндорларни муборакбод этди. Буни эса омадга қиёслашади. Биз- Беларусь вакиллари бизга муносиб
нинг жамоага ҳам биринчи ўринни рақиб бўлди. Терма жамоамизни
сорат ва ватанпарварликни намоён эгаллаши учун озгина омад етиш- шакллантириб, тинимсиз машғулот-
этиб, умумжамоа ҳисобида фахрли мади. Россия Федерацияси жамоаси лар ўтказган мураббийларимизга
1-ўрин, Ўзбекистон терма жамоаси миннатдорчилик билдираман.
2-ўринни қўлга киритди. 2-ўрин ҳамда мезбон жамоа 3-ўрин- 10 кун бегона юртда бўлдим. Ўтган
– Юртимиз шарафини ҳимоя ни қўлга киритди. Йўналишлар шу қисқа вақт мобайнида ҳеч бир
кесимида айтадиган бўлсак, армия гўша киндик қоним тўкилган замин-
қилган 39 нафар ҳарбий хи з - қўл жанги мусобақасида жамоамиз га тенг келмаслигини англадим. Биз
матчи мазкур мусобақада 4 та олтин, 2 та кумуш ҳамда 2 та қаерда қандай юқори чўққиларни
5 та спорт тури бўйича иштирок бронза медални қўлга киритди. Ҳар- забт этмайлик, ортимизда Ватани-
этди, – дейди подполковник бийлаштирилган кроссда биттадан миз шаъни ва шу Ватанга қилган
Азизбек Ҳайдаров. – Ҳарбий- олтин ва бронза медалига сазовор қасамёдимиз мардонавор курашиш-
лаштирилган кросс, армия қўл бўлди. Қўзғалмас қуроллардан ўқ га ундайверади. Айниқса, юртим
отиш баҳсида битта олтин ва 2 та байроғини бошим узра баралла
жанги, тош кўта- бронза медаль жамоамиз ҳисобига кўтарган кезларим, ота-онамнинг
риш, қўзғал- ёзилди. Тош кўтаришда жамоамиз меҳрини ҳис қилгандек бўлдим.
мас қурол- вакиллари 3 та бронза медалга эга
лардан ўқ бўлди. Офицерлар учкурашида – Армия қўл жанги йўналиши
3 000 метрга югуриш ҳамда 300 метр бўйича 70 кг вазн тоифасида олтин
Қозоғистон, Ўзбе- отиш, офицерлар масофага эркин сузиш машқида бит- медални қўлга киритдим, – дейди
кистон, Қирғизистон, учкураши бўйича та кумуш медаль билан кифояланди. контракт бўйича ҳарбий хизматчи,
Тожикистон, Арманис- вакилларимиз муро- Умумий ҳисобда 6 та олтин, 3 та оддий аскар Ҳусниддин Рўзиев.
тон, Беларусь Респуб- сасиз баҳс олиб бориш- кумуш ҳамда 8 та бронза медаль – Финал жангини қозоғистонлик
ликалари ва Россия қўлга киритилди. рақибим билан ўтказдим. «Мезбон-
Федерацияси терма ларга деворлар ҳам ёрдам бера-
жамоалари ўзаро кураш Мусобақа низомига кўра, ҳар ди», деган ибора бор. Рақибимни
олиб борган мусобақада юр- икки йилда ўтказилиши кўзда қўллаб-қувватловчилар кўп бўлди.
тимиз вакиллари матонат, жа- Аслида бундай ҳолатлар меҳмон
тутилганига қарамай, 2017 йил- спортчининг психологиясига салбий
да II халқаро ҳарбий спорт таъсир қилади. Аммо мураббийлари-
ўйинлари Қирғизистон мизнинг тўғри тактикаси ва берган
Республикасида бўлиб мотивацияси руҳиятимизнинг тетик
ўтгандан кейин пан- бўлишига туртки бўлди. Жисмоний
демия сабаб тўхтаб куч билан ақлий қувватни жамлашда
қолган эди. Ўшанда ҳам мураббийнинг ўрни беқиёс.
юртимиздан кузатувчи Мусобақа жараёнида яна шуни анг-
мақомида иштирок эт- ладимки, бизнинг армиямиз бирор
ганман. Мана, бу йил давлатнинг армиясидан кам эмас
жамоамиз билан биринчи ва ҳар жабҳада бемалол баҳслаша
маротаба иштирок этдик ва оладиган қудратимиз борлигидан
ғурурландим.
натижаларимиз қониқарли,
деб ўйлайман. Шерзод ШАРИПОВ,
– Мустақил Давлатлар Ҳамдўст- «Vatanparvar»
лиги мамлакатлари Мудофаа ва-
зирлари кенгашининг 30 йиллигига

20 2022-yil № 28 VATANPARVAR
15-iyul

# Xorij armiyalarida

ГЕРМАНИЯ
²АРБИЙ ДЕНГИЗ КУЧЛАРИ

Жаҳоннинг энг ривожланган Ҳарбий флотнинг жанговар таркиби иккита фло- пунктлар кемаларни таъмирлаш ишларини амалга
давлатлари қаторига кирувчи Германия тилиядан иборат бўлиб, оператив-тактик қўшилма ошириш ва моддий-техник таъминлаш имкониятлари-
ҳисобланувчи 1-флотилия душманнинг сувости ва га эга. Денгиз авиацияси эса Нордхольц авиабазасида
Федератив Республикаси, дунёнинг сувусти кемаларини яксон қилиш, зарурий ҳудуд- жойлашади.
бошқа етакчи давлатлари сингари, ларга мина тўсиқларини қўйиш учун мўлжалланган
бўлиб, унинг таркибига 4 та эскадра (сувости кемала- Ҳарбий денгиз кучлари кўнгилли асосда доимий
нафақат қуруқликда, балки дунё ри, корветлар, тралчи ва ёрдамчи кемалар), душман хизматдаги ҳарбий хизматчилар (офицерлар ва
океанида ҳам ўзининг сиёсий, кемаларига қарши кураш олиб бориш, ҳаво ҳужу- унтер-офицерлар), шартнома бўйича ҳарбий хиз-
иқтисодий, илмий ва ҳарбий мидан мудофаа қилиш ва кемаларнинг денгиздаги матчилар (офицерлар, унтер-офицерлар ва оддий
ҳаракатларини таъминлаш вазифаларини бажарувчи аскарлар), шунингдек, ҳарбий хизматга мажбур
манфаатларини амалга оширишга 2-флотилияга эса 2 та фрегатлар эскадраси ҳамда кўнгиллилар билан бутланади. ҲДК учун шахсий
интилиб келмоқда. Бу манфаатлар таъминот кемалари эскадраси киритилган. ҲДК авиа- таркиб тайёрлаш ҳарбий денгиз мактабларида амалга
мамлакатнинг ички сувлари, ҳудудий цияси иккита эскадра – самолётлар ва вертолётлар оширилиб, у ерда курсантлар аввал умумий дастур
денгизи ва махсус иқтисодий зонасини, эскадрасидан ташкил топган. Махсус операцияларни бўйича, сўнгра ўзлари танлаган денгиз мутахассис-
шунингдек, дунё океанининг бошқа амалга оширувчи кучлар таркибидан тегишли қўмон- лиги бўйича билим оладилар. Офицер кадрларни тай-
ҳудудларини ҳам қамраб олади. Бу донлик ва кучайтирилган қўриқлаш батальони жой ёрлаш босқичма-босқич ҲДК мактаблари, бундесвер
олган. университетлари, «Мюрвик» офицерлар мактаби, ҲДК
йўналишда ҳарбий соҳадаги ўз техниклар мактаби, операторлар мактаби, шунингдек,
манфаатларини ҳимоя қилишнинг Германия ҲДК тасарруфида турли типдаги жан- флотда стажировкадан ўтиш ва малака ошириш курс-
асосий воситаси Ҳарбий денгиз кучлари говар кемалар, шу жумладан бошқарилувчи ракета ларида олиб борилади. Энг иқтидорли ҳарбийлар
(ҲДК) ҳисобланади. Германия Қуролли қуролига эга бўлган фрегатлар, корветлар, разведка раҳбарлар таркибини тайёрловчи академияда ўқиш
Кучларининг мустақил ва ҳаракатчан кемалари, тралчи ва ноатом сувости кемалари бор. учун танлаб олинади. Қўшимча тайёргарлик ва қайта
тури бўлган ҲДК таркибига ҳарбий Флот таркибида авиаташувчи ва десант кемалари тайёргарлик танланган мутахассисликка боғлиқ ра-
флот, денгиз авиацияси ва махсус мавжуд эмас, 2016 йилда ракета катерлари ҳам жан- вишда Германия ва НАТОнинг бошқа мамлакатларида-
операцияларни амалга оширувчи говар таркибдан чиқарилган. Жанговар ва ёрдамчи ги олий ҳарбий билим юртларида амалга оширилади.
кучлар киради. Ҳарбий денгиз флоти кемаларнинг аксарият қисми маҳаллий корхоналарда
мамлакат денгиз салоҳиятининг қурилган, шу билан биргаликда, улар учун мўлжал- Германия Ҳарбий денгиз кучларини янада тако-
асосий таркибий қисми, давлат ташқи ланган алоҳида қурол тизимлари хориждан харид миллаштириб бориш ишлари мамлакат армиясини
сиёсатининг муҳим бўғинларидан қилинган (ракета қуроллари – АҚШ, Франция ва ривожлантириш бўйича 2035 йилгача мўлжалланган
бири ҳисобланади ва дунё океанида Швециядан, артиллерия қурилмалари – Италиядан миллий дастур доирасида амалга оширилмоқда. Унга
Германия ҳамда унинг иттифоқчилари олинган). Ҳарбий флот жами 35 та кема – 6 та сувости мувофиқ, жанговар кемалар ҳамда денгиз авиация-
манфаатлари ҳимоясини таъминлаш, кемаси, 11 та фрегат, 5 та корвет, 10 тралчи ва 3 та си воситалари сонини мунтазам равишда кўпай-
разведка кемаси билан таъминланган. тириб бориш, ҳарбий флотнинг душманни яксон
мамлакатга яқин денгизларда қилиш имкониятларини ошириш, кемаларга қарши
ҳарбий-сиёсий барқарорликни Ҳарбий денгиз кучлари авиацияси база ва палу б а ва ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимини, шунингдек,
мустаҳкамлаш учун мўлжалланган. авиациясига ажратилган бўлиб, улар жами моддий-техник таъминот тизимини замон талаблари
Германия ҳарбий флотининг асосий 10 та самолёт ва 45 та вертолётга эга. База авиаци- асосида такомиллаштириш кўзда тутилган.
вазифалари мамлакатнинг географик яси таркибига патруль самолётлари (Р-3С «Орион»
жойлашуви, унинг НАТО ва Европа типидаги 8 та самолёт) ва енгил транспорт самолёт- Хулоса ўрнида айтиш мумкинки, Ҳарбий денгиз
Иттифоқига аъзолигига боғлиқ ҳолда лари (Do-228 – 2 та), палуба авиацияси таркибига кучлари Германия армиясининг техник жиҳатдан
эса кемаларга қарши («Си Линкс» Mk 88А – 22 та) яхши жиҳозланган, жадал ривожланиб бораётган
белгиланади. ва қидирув-қутқарув («Си Кинг» Mk 41 – 17 та тури ҳисобланади. Унинг асосини фрегат ва корвет
ҳамда «Си Лайон» NH-90 NFH – 6 та) вертолётлари тоифасидаги сувусти кемалари ҳамда замонавий ди-
киритилган. зель-электр сувости кемалари ташкил этади. Яқин
истиқболда янги лойиҳадаги кемаларнинг қабул қи-
2021 йилнинг 1 июнь ҳолатига кўра, Германия линиши ҳарбий флотнинг жанговар имкониятларини
ҲДК шахсий таркибининг умумий сони 16 300 киши- янада оширади. Бундан ташқари, денгиз авиацияси
ни ташкил этади: уларнинг 22 фоизи – офицерлар, замонавий самолётлар ва вертолётлар билан кучай-
57 фоизи – унтер-офицерлар ва 21 фоизи – оддий тирилади. Шу билан биргаликда, немис флотининг
аскарлардан иборат. сифат ва миқдорий таркиби чекланган – ҳозирги
вақтда ва яқин келажакда авиаташувчи ва вертолёт
Бу турдаги қўшинларни жойлаштириш тизими тар- ташувчи кемаларнинг пайдо бўлиши, шунингдек,
кибига Болтиқ денгизида учта ҳарбий денгиз базаси денгизда десант операцияларини ўтказиш учун мўл-
(Варнемюнде, Киль ва Эккернфёрде) ва Шимолий жалланган куч ва воситаларнинг ташкил этилиши
денгизда битта база (Вильгельмсхафен), шунингдек, кўзда тутилмаган.
Плён ва Паров пунктлари киради. Мазкур базалар ва

Пўлат САЙДИВАЛИЕВ тайёрлади.

VATANPARVAR № 28 2022-yil 21
15-iyul

DUAdabiyot NYOGA YAXSHILIK
(Psixolog maslahati)
AYOLLAR BEKATI Hayotda yashar BILAN BOQING
ekanmiz, umrimiz inson doim notinch yuradi. Qalbi
davomida faqat Unga qanday boqish va qanday hech qachon xotirjam bo‘lmaydi.
yaxshiliklar baxt, munosabatda bo‘lish bu har bir Bu holat sog‘liq uchun ham yaxshi
omad bizga yor insonning o‘z tanlovidir. Dunyoga emas. Shuning uchun ham har
bo‘lishini istaymiz. qanday ko‘z bilan qarasangiz, u narsaning yaxshi tomonini ko‘rishga
sizga shunday ko‘rinadi. Shunchaki, odatlansak, hayot bizga kutilmagan
Lekin ketma-ket hamma narsa o‘zingizga bog‘liq. sovg‘alarni tuhfa qiladi. Xulosa
qiyinchiliklar Siz har qanday vaziyatda yaxshilik qilib shuni ta’kidlash kerakki, siz
kela boshlasa, ko‘ra biling... Har narsada muammo Yer yuzida yashovchi milliard-
bizni norozi qiladigan ko‘ruvchi inson yonidagi yaxshilikni milliard insonlardan ko‘ra baxtliroq,
holatlar ko‘payib ketsa, ko‘rmay qoladi. Yaxshilikdan ham boyroq va omadliroq ekanligingizni
aybdor qidirishga gumonlanadi. Gumonda yuruvchi unutmasligingiz, bugungi baxtli
tushamiz. Aslida buning hayotingiz uchun shukur qilib,
hammasi bizning atrofga, yaxshilik qidirib yashang, shunda
atrofdagilarga qilayotgan dunyo rang-barang ko‘rinadi.
va berayotgan mehrimiz
yo qahrimizning yoki
bo‘lmasa ichki nafrat,
g‘azab va alamning
aksidir. Hayot – bu maktab.

Go‘zallik uchun 15 daqiqa SHIFOBAXSH QO‘LLAR

Yozda quyosh nuridan

soch va yuzni asrash lozim. O‘z-o‘zini uqalash yo‘li

Bunga e’tibor bermasak, soch o‘z bilan kasallik, stress va

qayishqoqligi va jozibasini ham uyqusizlikdan forig‘ bo‘lish

yo‘qotib, tez sinadigan bo‘lib qoladi. mumkin. Quyida o‘z-o‘zini

Quyosh ta’siridan himoyalash uchun uqalash usullarini keltirib

turli niqoblardan foydalangan ma’qul. o‘tamiz. To‘yib ovqatlanganda.

Soch uchun niqob. Buning Bosh og‘rig‘iga qarshi. Ikki Tug‘ilgan kun yoki bayramlarda har
uchun: zaytun moyi, tuxum ko‘zingizni yumib, doimgidan ko‘proq
sarig‘i va limon sharbati qo‘llaringizni taom iste’mol
aralashtirilib, sochga ko‘ndalang qilib qo‘yganda,
surtiladi hamda 15 holda boshning qo‘llaringizni
daqiqadan yuqori qovurg‘a aylanasi
keyin yuvib nuqtasiga bo‘ylab o‘ng va
tashlanadi. qo‘ying. Asta- chap tarafdan
Bu niqobdan sekinlik bilan qo‘ying.
haftada bir mara foydalanish kerak. nafas oling. O‘ng qo‘l
Qo‘llarning barmoqlaringiz
Qatiq ham quyoshda kuygan sochlarga bunday joylashishi jigardagi zararli
birinchi yordam vazifasini o‘tay oladi. qorindagi yoqimsiz narsalarni chiqarib
og‘riqdan xalos tashlashga yordam
qiladi.
bersa, chap qo‘l
barmoqlari esa jigar

Yuz uchun niqob. faoliyatini yaxshilaydi.

Sovigan ko‘k choyga Stress holatidan qutulish. Tinch uxlay desangiz. Agarda
sochiqni botirib, yuzingizga Barmoqlaringizni bosh hech uyqungiz kelmayotgan
5 daqiqa qo‘yib turing. chakkasiga qo‘yib, yaxshi bo‘lsa, qo‘llaringizni qorningizga
Bu muolajani haftada 2 narsalar haqida o‘ylang. Ikki (biri yuqoriroqda, ikkinchisi sal
marta qo‘llash kerak. Ushbu daqiqadan so‘ng o‘zingizni pastroqda) joylashtirib, chuqur-
sovuq kompress yuz terisini yengil his qilasiz, tinchlanasiz, chuqur nafas oling. Bu usul sizni
mayinlashtirib, quyoshning zararli sizni xavotirli o‘y-fikrlar tark yomon kayfiyatdan ham asraydi.
ta’siridan asraydi. etadi.

SahifSaanhiiSfaanyiyZoerbaoMSEALRIQIYOE‘ZVIAYEtaVyAyotarylaydoir. ladi.

22 2022-yil № 28 VATANPARVAR
15-iyul

# Kelajagimiz egalari

Mamlakatimizda yoshlarga nafaqat ertangi o‘zgarishlarga
sabab bo‘ladigan muhim kuch, balki jamiyat
taraqqiyotining mustahkam tayanchi
sifatida qaraladi. Yoshlar tom ma'noda
O‘zbekistonning eng katta boyligi, yorug‘
kelajagimiz bunyodkorlari hisoblanib,
ular barcha davrlarda jamiyatning faol
qatlami sifatida e’tirof etib kelingan.

YANGI HAYOT OSTONASIDA
Muzrabot tumani kasb-hunar maktabida hunar maktabi, mehribon ustozlari bilan xayrlashib,
2021/2022-o‘quv yilining ilk bitiruvchilariga diplom hayotning yangi, yanada mas’uliyatli bosqichiga
topshirish marosimi bo‘lib o‘tdi. Unda Termiz qadam qo‘yayotgan bitiruvchilarni samimiy
garnizoni harbiy orkestr jamoasi, Muzrabot tabrikladi.
tumani hokimligi, sektor rahbarlari, tumandagi
turli tashkilot vakillari, faxriy mehmonlar, bitiruvchi Bu yil kasb-hunar maktabini 4 ta yo‘nalish
yoshlarning ota-onalari, OAV xodimlari ishtirok bo‘yicha 138 nafar o‘quvchi bitirib, katta hayot
etdi. sari yo‘l olmoqda, eng quvonarlisi 4 nafar o‘quvchi
imtiyozli diplom bilan tamomladi.
Tantanali tadbir avvalida so‘z olgan Muzrabot
tumani hokimi, kasb-hunar ta’limi kengashi Bitiruvchilarga diplomlarni tuman hokimi
raisi E. Alimov mamlakatimizda yoshlarning E. Alimov, tuman IIB boshlig‘i Sh. Narmuratov
barkamol, yetuk bilim va salohiyatga ega bo‘lishlari hamda bir qator faxriy ustozlar topshirdi. Termiz
uchun barcha shart-sharoitlar yaratib berilganini, garnizoni harbiy orkestr jamoasi hamda tuman
zamonaviy talablarga javob beradigan yuqori madaniyat bo‘limi xonandalari tomonidan ijro
malakali kadrlar tayyorlash bo‘yicha izchil ishlar etilgan kuy va qo‘shiqlar tadbirga o‘zgacha shukuh
amalga oshirilayotganini ta’kidlab, bugun beg‘ubor bag‘ishladi.
o‘quvchilik yillarini ortda qoldirib, qadrdon kasb-
O‘g‘ilshod XOLMUROVA,
Muzrabot tumani kasb-hunar

maktabi psixologi

REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA # Mudofaaga ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkilotlarida

Кейинги йилларда МАЛАКАЛИ ²АЙДОВЧИЛАР

Ўзбекистон Республикаси ТАЙЁРЛАНМОªДА Фурсатдан фойдаланиб,Норин тумани
ўºув спорт-техника клуби жамоаси
мудофаасига кўмаклашувчи – Маълумки, ёшларни асосида туман миқёсида ҳамда янада юқори нати- туманда истиºомат ºилаётган барча
маънавий жиҳатдан бой, бир неча бор спорт мусо- жаларга эришишга замин ёшларни «В», «ВС», «С» тоифали ³ай-
«Ватанпарвар» ташкилоти жисмонан соғлом, Ва- бақалари ташкил этилди. яратади. довчилик курсларига ўºишга ³амда
тан ҳимоясига ҳар доим Туман ҳокимлиги, мудо- спортнинг техник ва амалий турлари –
Наманган вилояти шай қилиб тарбиялашда фаа ишлари, халқ таъ- Айни кунларда ўқув «²аво милти½идан ўº отиш»,«Картинг»,
спорт алоҳида ўринга лими бўлимлари ҳамда спорт-техника клубида «Мотоспорт» ³амда «Ёзги биатлон» каби
кенгаши тасарруфидаги эга, – дейди туман ЎСТК Ёшлар ишлари агентлиги «В», «ВС», «С» тоифали секция ва тўгаракларда шу½улланишга
бошлиғи Ботиржон Ға- билан ҳамкорликда ўт- ҳайдовчилар тайёрлаш таклиф этади. Маш½улотлар малакали
Норин тумани ўқув спорт- ниев. – Шу мақсадда казилган мусобақаларда жараёни ҳам муваф- мутахассислар томонидан олиб борили-
спортнинг техник ва ама- мингдан ортиқ ўқувчи фақиятли равишда олиб ши кафолатланади.
техника клубида ёшлар лий турларини аҳоли ўр- иштирок этди. борилмоқда. Мавжуд
тасида ривожлантириш моддий-техник база, ав- Норин тумани
маънавиятини юксалтириш бўйича бир қатор ишлар Ўз навбатида ташки- томобиллар парки, ав- ²аººулобод ша³ри
амалга оширилди. «Ҳаво лотга аъзо спортчи ёшлар тодром, ўқув хоналари, «Бўзўлмас» МФЙ,
ҳамда уларни ҳарбий- милтиғидан ўқ отиш», нуфузли мусобақаларда замонавий ўқув авто- Наврўз кўчаси, 44-уй.
«Мотоспорт», «Картинг» фаол қатнашиб, совринли мобилларининг барчаси
ватанпарварлик руҳида ҳамда «Ёзги биатлон» ўринларни қўлга кирита- уйғунликда малакали 99 390-68-27.
каби секцияларимиз- ётганликлари қувонарли. ҳайдовчилар тайёрлаш
тарбиялашга алоҳида да 57 нафардан зиёд Албатта, эгалланаётган имконини бермоқда.
ёш мунтазам шуғуллан- марралар ёшларни янада
эътибор қаратилмоқда. моқда. Белгиланган режа руҳлантириб, ўз устида Акбар АЛЛАМУРОДОВ
ишлаши, шуғулланиши
Шу боис ҳам клубда
турли мавзуларда маъ-
навий-маърифий ҳамда
спорт тадбирлари таш-
кил этилмоқда. Натижа-
да клуб аъзолари – ёш
спортчилар картинг, мо-
тоспорт бўйича ўткази-
лаётган вилоят ҳамда
республика мусобақала-
рида юқори ўринларни
қўлга киритмоқда. Бу
эса, ўз навбатида, Норин
тумани ёшлари ўртаси-
да спортнинг техник ва
амалий турларини ри-
вожлантириш борасида
муҳим эътибордан дало-
латдир.

VATANPARVAR № 28 2022-yil 23
15-iyul

BOLAJON

SAXIYLIK
MUKOFOTI

SURATDA 7 TA FARQNI TOPING Anvarning oilasi kambag‘al edi. Buning
VA BO‘YANG! sababi otasi Mahmud aka kasal bo‘lib
yotib qolgan. Onasi otasini parvarish
qilar, uy ishlari va ikkita ukasiga Bu ish hammaning ham qo‘lidan
qarardi. Shuning uchun sakkizinchi kelavermaydi. Ruxsat bersang, ota-
sinfda o‘qiydigan Anvar darsdan keyin onang bilan tanishmoqchiman.
novvoychiga yordamlashib, oilasiga har
kuni uchta non va bir-ikki so‘m ish haqi – Mayli, amaki, – dedi yigitcha
olib borardi. Bu nonlar oila a’zolarining o‘ylanibroq. – Yuring men bilan.
nonga bo‘lgan bir kunlik ehtiyojini
qondirardi. Anvar uni ichkariga taklif qildi.
Rahimjon aka badavlat inson bo‘lib,
Kunlardan birida Anvar har atrofidagi qiynalganlarga doimo yordam
doimgidek novvoyxonada mehnat berib yurarkan. Shunday qilib, saxiy
qilib, uyiga non olib qaytdi. Ketayotib bolaning sharofati bilan oilalarida juda
yo‘l chetidagi daraxt tagida holsiz katta o‘zgarish yuz berdi. Rahimjon aka
yotgan itga ko‘zi tushdi. Yonida Mahmudjon akaning davolanib oyoqqa
yangi tug‘ilgan bolalari ham bor turishiga va ro‘zg‘orining to‘kin bo‘lishiga
edi. It ko‘zlari mo‘ltiragancha yordam ko‘rsatdi. Anvarlarning oilasiga
yigitchaning qo‘lidagi avvalgidek xursandchilik kunlar qaytdi.
nonlarga termilib turardi.
Anvarning itga rahmi Sheikxa ABDUJABBOROVA,
keldi va qo‘lidagi nonning Mirzo Ulug‘bek tumanidagi
bittasini uning oldiga qo‘ydi.
Ona it shuni kutib turgandek, 241-maktabi 5-sinf o‘quvchisi
jon holatda yeyishga tushdi.
U qilgan ishidan xursand
bo‘lib, yo‘lida davom etdi.
Ammo uyida non kutib turgan
yaqinlarini o‘ylab, o‘ziga o‘zi
parishon gapirib ketdi: “Endi
nima qilaman, uydagilar
ikkita nonga to‘ymaydi.
Ha, mayli, men non yemay
qo‘ya qolaman. Agar itga
non bermaganimda,
o‘lib qolishi mumkin
edi. Tug‘ilgan bolalari
ham onasidan keyin
yashamasdi. Nima bo‘lganda ham unga
nonimni berganim yaxshi bo‘ldi”.

Anvar uning orqasidan Rahimjon

ismli yo‘lovchi kelayotganiga e’tibor

bermagandi. U inson yigitchaning itga

bo‘lgan munosabati, o‘ziga o‘zi aytgan

gaplarini eshitib, orqasidan ketaverdi.

Darvozasining oldiga borgandagina uni

to‘xtatib so‘radi:
– O‘g‘lim, uzr, orqangdan kelayotib

gaplaringni eshitib qoldim. Oilalaringda
biror muammo bormi?

– Yo‘q, amaki, hammasi joyida, – o‘ziga

o‘zi gapirganidan biroz uyaldi Anvar.

–Faqat otamning tobi yo‘q. Shuning

uchun maktabdan qaytgach ishlab, oz

bo‘lsa-da oilamga yordam qilaman.
– Itga qilgan muruvvatingni ko‘rdim.

Yaxshi bola ekansan, otangga rahmat!

24 2022-yil № 28 VATANPARVAR
15-iyul
BIR CHIMDIM
# Taqdimot
Hammaga do‘st bo‘lgan odam
ÞÐÀÃÈ ÊÀÒÒÀ hech kimga do‘st emas.

ÁÎËÀËÀÐÍÈ ÊÓÒ, ARАSTU
ÎÍÀ…
Юрак, сенсан менинг созим, BILASIZMI?
Тилимни найга жўр этдинг.
QIZALOQNING UYI
Кўзимга ойни беркитдинг,
Юрак, сенсан ишқибозим. Asli polyak bo‘lgan amerikalik fotograf Devid
Seymurning 1947–1948-yillarda YUNESKO
Усмон НОСИР buyurtmasiga asosan tayyorlagan “Urushdan
keyingi bolalar” albomida Tereza ismli qizning
Муқимий номидаги Ўзбекистон давлат surati bor. Darsda o‘qituvchi undan doskada biror
мусиқали театрида истеъдодли ёзувчи surat chizib berishini so‘raydi. Qiz esa siz ko‘rib
turgan manzarani chizadi.
Жавлон Жовлиевнинг «Усмон Носир»
пьесаси асосида саҳналаштирилган Hayron bo‘lgan o‘qituvchi qizchadan: “Nimaning
спектаклнинг премьераси бўлиб ўтди. suratini chizding?”
deb so‘raganida,
Ўзбек адабиётининг ёруғ эзгулиги, элу юрт олдидаги Адабиётшунослар, олимлар, u: “Uyimning
юлдузларидан бири, оташин шарафли бурчни ҳис қилиши, кенг жамоатчиликнинг эътиро- surati”, deya javob
шоир Усмон Носир таваллу- Ватанга муҳаббати, умрининг фига кўра, ёш режиссёр Достон bergan. Afsuski,
дининг 110 йиллигига бағиш- сўнгги лаҳзасигача қалбини Ҳақбердиев бошчилигидаги qizaloq konslagerda
ланган мазкур саҳна асари тарк этмаган жўшқинлик пье- ижодкорлар жамоаси мақсади- tug‘ilgan, og‘ir
шоирнинг аянчли тақдири ва санинг сўнгига қадар маҳорат га эриша олган. Пьеса давоми- sharoit va qiynoqlar
оғир ўтган умр йўллари ҳақи- билан тасвирланган. да туҳмат ва хоинлик қурбони uning qalbiga
да сўзлайди. Томошабинни бўлган шоирнинг Онага, Юртга shunday tasvirlarni
беихтиёр ўша замон билан Усмон Носирнинг «Юрак» қилган илтижолари, даъватла- solgan edi.
ҳамнафас этади. Спектакль да- номли шеърига басталанган ри бугунги кун кишисини ҳам
вомида Усмон Носирнинг қалб қўшиқ спектаклнинг бошлани- сергак торттиради. URUSH HAYKALLARI
нолалари, юрагидаги ўтинч шидаёқ томошабинлар диққа-
томошабинлар қалбига кўчиб тини жамлаб олди. Унинг хор Кўп йиллардан буён интиқ- Suratda ko‘rib turganingizdek, ayollar Birinchi
ўтади. Унинг камдан-кам ки- жамоаси томонидан куйлани- лик билан кутилган жадидлар jahon urushi paytida inson boshi haykallarini
шиларда учрайдиган шиддати, ши асарнинг қимматини янада ҳақидаги илк драматик асарни yasashmoqda. Shu ishlari tufayli ularga haq
оширди. томошабинлар олқишлар билан to‘langan. Qizig‘i, bu bosh haykallari pishiq qilib
кутиб олди. yasalmagan. Bu tomonda urush, bu tomonda esa
ayollar haykal yasashmoqda.

Ko‘rinishi xuddi tirik odamga o‘xshagan ushbu
haykallar dushman snayperlarini chalg‘itish va
ularning qayerda ekanini aniqlash uchun yasalgan.

@Vatanparvargazetasi_bot
“Vatanparvar” birlashgan tahririyati
bilan bog‘lanish uchun telegram bot

М. МЕЛИЕВА SHU SONNING
ELEKTRON SHAKLI

MUASSIS Tahririyat kengashi: Bosh muharrir: Navbatchi: mayor Gulnora Hojimurodova Gazeta juma kuni chiqadi.
polkovnik Hamdam Qarshiyev podpolkovnik Ahror Ochilov Sahifalovchi: Nodirabegim Valiyeva Gazeta 1992-yilning 24-iyunidan chiqa
polkovnik Otabek Yuldashev Musahhih: Mastura Qurbonova boshlagan.
polkovnik Alisher Boboxonov ISSN 2010-5541
Maqsud Abilov Gazeta O‘zbekiston Matbuot Buyurtma: Ã-0705 Nashr ko‘rsatkichi: 114.
va axborot agentligida 2008-yil Hajmi: 6 bosma taboq Bahosi: kelishilgan narxda.
O‘ZBEKISTON Tahririyatga kelgan qo‘lyozmalar 6-iyunda 0535 raqami bilan Bichimi: A3
RESPUBLIKASI taqriz qilinmaydi va mualliflarga ro‘yxatga olingan. Adadi: 29 397 nusxa “Sharq” nashriyot-matbaa aksiyadorlik
qaytarilmaydi. Bosishga topshirish vaqti: 14:00 kompaniyasida chop etildi.
MUDOFAA Mudofaa vazirligi Axborot va ommaviy Telefonlar: Topshirildi: 14:30 Bosmaxona manzili: Toshkent shahri,
VAZIRLIGI kommunikatsiyalar departamenti kotibiyat: 71 260-36-50 Buyuk Turon ko‘chasi, 41-uy.
– “Vatanparvar” birlashgan buxgalteriya: 71 260-35-20 Gazetaning yetkazib berilishi uchun obunani
www.mudofaa.uz tahririyatining kompyuter markazida yuridik bo‘lim: 71 260-29-41 rasmiylashtirgan tashkilot javobgar. 123456
sahifalandi. faks: 71 260-32-29 Mualliflar fikri tahririyat nuqtayi nazaridan
farqlanishi mumkin. Manzilimiz:
100164, Toshkent, Universitet ko‘chasi, 1-uy.

t.me/mv_vatanparvar_uz www.mv–vatanparvar.uz mudofaavazirligi mudofaavazirligi www.youtube.com/c/UzArmiya
t.me/mudofaavazirligi www.mudofaa.uz