Vatanparvar 29-son

BANGLADESH DELEGATSIYASINING TASHRIFI YUQORI SAVIYADA O‘TDI YURAK
FANIDAN
Do‘stlik aloqalarining tobora DARSLAR
mustahkamlanib borishi har qanday
tinchlikparvar mamlakat siyosatida 3-sahifa
o‘ziga xos muhim o‘rin egallaydi.

8-sahifa

Gazeta 1992-yilning 24-iyunidan chiqa boshlagan 2022-yil 22-iyul, №29 (2988)

VATANPARVARXALQ VA ARMIYA – BIR TAN-U BIR JON!
www.mv–vatanparvar.uz IJTIMOIY-SIYOSIY, MA’NAVIY-MA’RIFIY, HARBIY-VATANPARVARLIK GAZETASI

TEKIN
PISHLOQ

QOPQONDA BO‘LADI

15-sahifa

O‘ZBEKISTON
– ENG NUFUZLI

Mhqtaiaoojnkmom‘rjssaiakhzpdnobakieanginziklo,iltJaytaevboimkrzahronzslr‘aaiahilkinrtxintbagretmyiugekyjyvkaasaolohsrnlarkhnaigrgrrriidoaizrudsvaourgahalnvnihrgliomiadai‘nttgarraakgibagyqaioiSyyshz‘haatoiakxbadmrriagirzkdabaztmoeairirylmllqdaiinnagitqoa.cnaiinnzhsTydlomiioaalrtham'algkarataianrrdnvdilbnaaabagsuhho QIT’A BIRINCHILIGI
berilmoqda. MEZBONI!
4-5-sahifalar
18-sahifa

@ [email protected]

t.me/mv_vatanparvar_uz
t.me/mudofaavazirligi
facebook.com/mudofaavazirligi
instagram.com/mudofaavazirligi
youtube.com/c/uzarmiya

Tahririyat
haqida

ma’lumot

2 2022-yil № 29 VATANPARVAR
22-iyul

# Inson qadri uchun

Мудофаа вазирлиги фуқаролар қа- мурожаат эътиборсиз, жавобсиз қол-
булхонасида вазирнинг тарбиявий ва дирилмади.
мафкуравий ишлар бўйича ўринбосари
полковник Ҳамдам Қаршиев томонидан – 25 йилдан ортиқ вақт давомида
ўтказилган қабул жараёнида элликка ҳарбий хизматни ўтаб, подполковник
яқин мурожаат кўриб чиқилди. Унда ҳарбий унвонида резервга бўшатил-
умид илинжида шу ерга келган фуқа- дим, – дейди суҳбатдошимиз. – Хизмат
ролар, ҳарбий хизматчилар ўзларини давомида Мудофаа вазирлиги томони-
қийнаб келаётган муаммолар, анчадан дан имтиёзли ипотека кредити асосида
бери ечимини кутаётган саволлар, уй берилди. Аммо кейинги йилларда
ариза ва таклифлари билан юзланди. соғлиғим ёмонлашиб, иккала кўзимда
Вазирликнинг тегишли бош бошқар- нуқсон пайдо бўлди. Оқибатда кре-
малари масъул ходимлари, мутасадди дитимнинг энг охирги тўловларини
бошқармаларнинг мутахассислари амалга оширишда моддий қўллаб-қув-
ватлашга муҳтож бўлиб қолдим. Бугун
ÌÓÐÎÆÀÀÒËÀÐ, ушбу масалада менга ҳам молиявий,
ÌÓÀÌÌÎËÀÐ ҳам тиббий кўмак бериш чоралари
кўриладиган бўлди. Мендан қимматли
¤ÐÃÀÍÈËÄÈ вақтини аямаган вазирлик раҳбария-
тидан миннатдорман.
ХАЛҚ БИЛАН МУЛОҚОТ, ОДАМЛАРНИ РОЗИ ҚИЛИШ БОРАСИДА
Мурожаатлар орасида ҳарбийлик
МУТАСАДДИ РАҲБАРЛАРНИНГ ФУҚАРОЛАР БИЛАН ЮЗМА-ЮЗ касбига қизиқиши баланд бир гуруҳ
ёшларнинг армия сафларига қабул
УЧРАШИБ, АРИЗА, ТАКЛИФ ВА ШИКОЯТЛАРИ БЎЙИЧА БЕВОСИТА қилишни сўраб келгани эътиборлидир.

ШУҒУЛЛАНАЁТГАНИ ЎЗ САМАРАСИНИ БЕРМОҚДА. МУРОЖААТЛАРНИ – Мен уч йилдан бери туман мудофаа
ишлари бўлими бошлиғи номига бир
ТИЗИМЛИ ТАҲЛИЛ ЭТИШ НАТИЖАСИДА ЭСА ИНСОН ҚАДРИНИ неча бор ҳарбий хизматга кириш учун
ариза билан мурожаат қилдим. Ҳуж-
УЛУҒЛАШ, ҚОНУНИЙ МАНФААТЛАРИНИ ТАЪМИНЛАШГА жатларимни топшириб, белгиланган
тартибда жисмоний ва психологик тай-
ёргарлик синовларидан муваффақи-
ятли ўтдим, ҳарбий-тиббий комиссия
ҳам ижобий хулоса берди. Муддатли
ҳарбий хизматни ўтаганман. 2019 йили
Қорақалпоқ давлат университетининг
автомобиль йўллари ва аэродром таъ-
лим йўналишини битирганман. Мута-
хассислигим бўйича вакант ўринлар
айтилишига қарамай, мен билан кон-
тракт тузиш ишлари пайсалга солиниб,
аниқ жавоб ололмай келаётган эдим,
– дейди Ғафур Усенов. – Бугунги қа-
булда менинг мурожаатим ижобий ҳал
этилганидан хурсандман. Мамлакати-
мизнинг исталган ҳудудида Ватанимиз-
га хизмат қилишга тайёрман. Дадам

ЭРИШИЛМОҚДА. ЗОТАН, ҲАР БИР МУРОЖААТ ОРТИДА ИНСОНЛАР Muallif suratga olgan

ТАҚДИРИ, УМИДИ, МУАММОСИ ЁТАДИ.

иштирокида ўтказилган қабул ортиқча раҳматли подполковник Бахтиёр Усе-
расмиятчиликсиз, очиқ ва самимий му- нов узоқ йиллар ҳарбий соҳада хизмат
лоқот тарзида ўтди. Муаммолар чуқур қилган. Афғон урушида қатнашиб,
ўрганилиб, таҳлил қилинди. Ҳар бир қатор жанговар мукофотларга сазовор
мурожаат имкон даражасида жойида бўлганидан биз, фарзандларим доим
ҳал қилиниб, зарур ҳолларда ҳуқуқий фахрланамиз. Мақсадим оиламизда
кўмак берилди. Ўрганишга қўшимча ҳарбийлик касбини муносиб давом
вақт талаб қиладиган аризаларнинг эттириб, Ватанимиз осойишталигига
ижросини қатъий таъминлаш юзасидан ҳисса қўшишдан иборат.
тегишли мутасаддиларга аниқ кўрсат-
малар берилди. Муҳими, эрталабдан Лейтенант Дилшод РЎЗИҚУЛОВ,
бошланган қабул жараёнида ҳеч бир III даражали сержант
Олим БЕРДИЕВ

VATANPARVAR № 29 2022-yil 3
22-iyul
# Vatanparvarlik ruhi

ЮРАК ФАНИДАН ДАРСЛАР

КУНИ КЕЧА РЕСПУБЛИКА сўзламасин, унинг Ватани – шу алоқа ўртнатишнинг бир воситаси си- ли очиқ инсон. У сохта дўстлик ва
ер. Зеро, бу – маънавият, виждон, фатида жорий этганлиги, ижтимоий бировларни камситишдан йироқдир.
МАЪНАВИЯТ ВА МАЪРИФАТ инсоф, қолаверса, имон-эътиқод тармоқлар интернетга 1995 йилда У қалби буюк инсон бўлиб, кишилар
масаласи. кириб келиб, 2003–2004 йилларда ўртасида бўладиган ҳар қандай
МАРКАЗИ ВА ЎЗБЕКИСТОН кескин тезликда ошганлигини таъ- камситишлар унга тааллуқли эмас».
Абдулла Авлоний қарийб бир кидлаб ўтади.
РЕСПУБЛИКАСИ ҚУРОЛЛИ КУЧЛАРИ аср аввал «Туркий Гулистон ёхуд Фитрат ҳам инсондаги кўплаб
ахлоқ» асарида: «...Шунинг ҳам- Чори Насриддинов ўз мақола- қусурларни фарзанд тарбиясида-
АКАДЕМИЯСИ ҲАМКОРЛИГИДА мага маълумдурки, энг муқаддас сида дунёни ўзгартирган инқи- ги нуқсонлар билан боғлар экан,
диний еримиз ўлан Арабистонга лобларни бир-бир санаб ўтади. шундай дейди: «Оиладаги энг оғир
НАШР ЭТИЛГАН «ГЛОБАЛЛАШУВ боғларини, ҳовлиларини сотуб Хусусан, кўпчилик илк ахборот вазифа бола туғилгандан кейин-
ҳижрат қилган ҳожиларимизнинг инқилобини ёзувнинг кашф этили- ги фарзанд тарбиясидир... Бани
ШАРОИТИДА ВАТАНПАРВАРЛИК аксари яна ўз Ватанларига қайтуб ши билан боғлайдилар. Чунки ёзув Одамнинг сиёсий, диний, ижтимоий
келурлар. Бунинг сабаби, яъни авлоддан авлодга билимларни уза- инқилобларининг асоси ана шу икки
ТАРБИЯСИНИНГ МАЪНАВИЙ- буларни тортиб кетурган қувват ўз тиш имкониятини юзага келтирди. сўз – «бола тарбияси»дан иборат
Ватанларининг, тупроқларининг Иккинчи инқилоб Гуттенбергнинг бирикмага боғлиқ. Бу халқнинг ҳа-
МАЪРИФИЙ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ» меҳру маҳаббатидур», деб бекорга ХVI асрнинг ўрталарида оммавий ракат қилиши, давлатманд бўлиши,
таъкидламаган. китоб босиш дастгоҳининг ихти- бахтли бўлиб иззат-ҳурмат топиши,
НОМЛИ ТЎПЛАМНИ ЎҚИШ ро этиши оқибатида юз берди. Бу жаҳонгир бўлиши, заиф бўлиб хор-
Ватанга боғланиб қолишнинг кашфиёт жамият, маданият, тафак- ликка тушиши, фақирлик жомасини
ЖАРАЁНИДА ВАТАНПАРВАР КИШИ омиллари кўп. Тарих, адабиёт, курнинг тубдан ўзгаришига олиб кийиб, бахтсизлик юкини тортиб,
санъат ва бошқалар ҳар бир киши келди. Учинчи инқилоб ХIХ асрда эътибордан қолиши, ўзгаларга тобе,
ТАРБИЯСИДА БИЛИМ ВА ОДОБ онгида ўз Ватани суратини бир электр қувватининг ихтиро этилиши қул ва асир бўлиши, болаликдан ўз
умрга муҳрлайди. Бу ҳақда «Ҳар- таъсирида юз берган бўлиб, бунинг ота-оналаридан олган тарбияларига
МАСАЛАЛАРИ, ЁШ ОФИЦЕРЛАРДА бий-ватанпарварлик тарбияси» шарофати ила 1847 йилда телеграф, боғлиқ».
номли қўлланмада шундай ёзилади: 1870 йилда т е л е ф о н , 1 8 9 5 й и л -
ФИДОЙИЛИК ТУЙҒУСИНИ «...Ватанга муҳаббат ҳақидаги ғоя- да радио, 1922 йилда симсиз Маърифатпарвар адиб Абдул-
лар ифодаланган, уни ҳимоя қилиш, телеграф, 1930 йилда телевидение ла Авлоний эса тарбияни шундай
ОШИРИШ БОРАСИДА ОЛИБ ўз халқининг қаҳрамонона тарихи, пайдо бўлди. тушунтиради: «Тарбия», «педагў-
унинг маданияти, турмуши, одатла- гия», яъни бола тарбиясининг фани
БОРИЛАЁТГАН ИЛМИЙ ИШЛАР ри ва аждодлари буюк жасоратлари Бу воситалар ҳар қандай миқ- демакдур... Болани саломати ва
ҳақида ёзилган китоблар ўқувчини дордаги ахборотни тўплаш ва тез- саодати учун яхши тарбия қилмак,
БИЛАН ЯҚИНДАН ТАНИШИБ минг йиллик ўтмишга ва келажакка кор узатиш имконини берди. 1946 танини пок тутмак, ёш вақтидан
олиб ўтиши мумкин. Шунингдек, йилда яратилган радиотелефон маслакни тузатмак, яхши хулқларни
ЧИҚДИМ. МУТОЛАА ЖАРАЁНИДА ўқувчилар ўз севимли қаҳрамонла- тизими кейинчалик мобиль алоқага ўргатмак, ёмон хулқлардан асраб
ри билан қўшилиб, бирлашиб кет- асос бўлиб хизмат қилди. Тўртинчи ўсдурмакдур».
АЙРИМ ҚАРАШЛАР, ФИКР ВА гандек, худди уларнинг ҳаёти, фик- инқилоб ХХ асрнинг 70-йилларида
ри, жасорати ҳаракатлари билан шахсий компьютерларнинг яратили- Ҳарбий таълимдаги
ТАКЛИФЛАР ШАКЛЛАНДИКИ, яшай бошлаётгандек бўладилар». ши билан пайдо бўлди. Бу ахборот таклифлар
инқилоби инсон ва жамият бор-
УЛАРНИНГ БАЪЗИЛАРИ ҲАҚИДА Ахборот инқилоблари лиғини тубдан ўзгартириб юборди. Подполковник Ўктам Урунов ўз
қачон рўй берди? У вақт билан боғлиқ тўсиқларни мақоласида ёш офицерларда ҳар-
МУЛОҲАЗА ЮРИТИШ ЭҲТИЁЖИ емирди, чегараларни очиб ташлади, бий-ватанпарварлик туйғуларини
Тан олиш керак, ижтимоий тар- дунёнинг исталган нуқтаси билан янада ривожлантириш мақсадида
УЙҒОНДИ. моқларнинг ҳаётимизга фаол кириб мулоқот қилиш имконини яратди, маънавий-маърифий ишларнинг
келиши биз чексиз деб тасаввур фаолият турларининг мазмунини қуйидаги шакл ва услубларидан
Дунёда бўлаётган қуролли низо- қиладиган дунёни анча «торай- ўзгартирди. Илгари амалга ошири- фойдаланишни тавсия этади:
лар ва қўпорувчилик ҳаракатлари- тириб» қўйди. Француз олими ва лишига ойлар ва йиллар сарфлан-
ни содир этаётган шахсларнинг ак- мутафаккири Пьер Тейяр де Шар- ган ишлар энди саноқли кунлар – маънавий-маърифий мав-
сарияти ватанпарварлик туйғусидан ден бу ҳақда ўйлар экан, барча ва дақиқаларда амалга оширила зулардаги машғулотлар ва бош-
мосуво кимсалар экани, уларнинг замонларда инсон ўзини «тарихий бошланди. қа тадбирлар орқали баҳс ва
миллат ва давлат борасидаги ту- бурилиш» даврида яшаяпман деб семинар, давра суҳбатлари, се-
шунчалари ҳаминқадар экани кўзга ҳисоблашини айтади. Тараққиёт Бизнинг аҳли донишлар минар-тренинг, музокара ва му-
яққол ташланади. нуқтаи назаридан айтиш мумкинки, нозара (диспут), интеллектуал
у маълум даражада тўғри тахмин Жасурлик ва ватанпарварлик ўйинлар каби шаклларда, давлат
«Ватан йўқдир ватандин қилган. Лекин шундай пайтлар минг йиллар олдин ҳам энг дол- ва жамоат ташкилотлари, шу
ташқарида...» бўладики, бу эврилиш таассуроти зарб масалалардан бири эди. Бу жумладан, Республика Маънавият
янада кучлироқ ва айни вақтда ҳақда ҳатто Ибн Сино қимматли ва маърифат маркази, Ўзбекис-
Халқимиз азалдан ўз ўғлонла- ўринлироқ хусусият касб этади. фикрларни баён этган. Олимнинг тон ёшлар иттифоқи, Ёзувчилар
рини мардлик ва ҳалоллик, жасур- эътирофича, жасур кишилар илмий уюшмаси, олий таълим муассаса-
лик руҳида, эл-юрт учун жонини Бугун Интернет тармоғидаги билимларни эгаллаган ва улардан лари профессор-ўқитувчилари,
ҳам аямайдиган асл паҳлавонлар ижтимоий сайтлар инсониятни то- халқ манфаати йўлида фойдала- олимлар, имом-хатиблар, ижод-
этиб тарбиялаб келди. Бу тажриба бора қамраб олган ва ўзига қарам надиган кишилардир. Олим уларни кор зиёлилар иштирокида амалга
бизларга миллий-маънавий ме- қилиб бораётган восита ҳисобла- идеал, ақл нурини таратувчилар оширилади;
росимизнинг халқ оғзаки ижоди нади. Муҳаммад Амин Яҳё ўзининг деб атайди. Ўзининг «Ишорат ва
дурдоналари орқали ҳам етиб кел- «Интернетдаги таҳдидлардан ҳи- танбиҳот» асарида шундай ёзади: – офицерларни ҳарбий-ва-
ган. Тарихий-бадиий адабиётлар моя» китобида «ижтимоий тармоқ» «Маърифатли инсон жасурдир. У танпарварлик руҳида тарбиялашда
ёшларни Ватанни ҳимоя қилишнинг атамаси 1954 йили Англиядаги ўлимдан қўрқмас, камтарин ва кўнг- миллий маънавиятимизга уйғун,
минг йиллик анъаналари ҳақида «Манчестер» мактаби ўқитувчиси синовдан ўтган ҳамда илмий асосга
ўйлашга мажбур этади, тарихий Жеймс Барнсон одамлар билан эга услубларни қўллаш ижобий аҳа-
қаҳрамонларимиз билан фахрла- мият касб этади, булар: тарғибот,
ниш ҳиссини уйғотади, халқнинг ишонтириш, инонтириш, шахсий
буюклигини кўрсатади, Ватанни намуна, машқ қилдириш, рағбат-
ҳимоя қилишга чорлайди, душманга лантириш, ўз-ўзини танқид қилиш
нафрат уйғотади. кабилардан иборат.

Алихон Тўра Соғуний бу хусусда Демак, айнан маънавий-маъри-
сўзлаб, шундай деган эдилар: фий ишларни олиб бориш орқали
«Маълумки, дунёда яшаган ҳар биз ёш офицерларимизни ҳар-
бир кишининг энг аямлик қизғаниб бий-ватанпарварлик сифатларини
сақлайдиган беш нарсаси бордир: ривожлантиришга ва мустаҳкам-
биринчи – жони, кейингилари дини, лашга эришамиз.
моли, оиласи, Она – Ватанидир».
Хуллас, бир-бирини қўлловчи,
Нега одам туғилиб ўсган тупроғи- бир-бирини жонлантирувчи, ҳа-
дан ўзга ерда ҳаловат тополмайди? ракатга келтирувчи мулоҳазалар
Бунинг фанда ҳам руҳий-психоло- сероб. Биз эса ушбу йўналишдаги
гик томондан ҳам исботланган бир мавзуларни газетамизнинг кейинги
қанча сабаблари бор. Табобат алло- сонларида кенгроқ ёритиб боришга
маси Буқрот (Гиппократ): «Ҳар бир ҳаракат қиламиз.
касал ўз ерининг гиёҳлари билан
даволанади», деб ёзиб қолдирган. Катта лейтенант
Бобур ЭЛМУРОДОВ,
Энди ўйлаб кўринг, юрт гиёҳлари
биз билан бир ҳаводан нафас ола- «Vatanparvar»
ди, биз ўсган тупроқда унади, яъни
илдизимиз бир, улар биз сингари шу
иқлимга кўниккан... Баъзилар қай
юртга сафар қилсангиз, аввал у ер-
нинг қатиғидан истеъмол қилишни
тавсия этадилар. Айтишларича, бу
инсонни ўша жой иқлимига кўники-
шини енгиллаштирар экан. Демак,
бирор юртда туғилиб, улғайган,
таълим олган, тарбияланган – мил-
латидан қатъи назар – инсонлар ма-
саласи мутлақо ўзгача. Қайси тилда

4 2022-yil № 29 VATANPARVAR
22-iyul

# Mardi maydonlar

Марказий сий таркибнинг
ҳарбий саф тайёргарли-
округнинг ги, оммавий қирғин
Самарқанд ҳамда қуролларидан ҳимоя-
Жиззах гарнизонидаги ланиши, жисмоний, қўл
ҳарбий қисмларда жанги ҳамда командирлик
қўшинларнинг жанговар тайёргарлиги бўйича назарий
тайёргарлигини ҳар томонлама ва амалий синовлар ўтказилди.
текшириш мақсадида назорат Бу каби синовлар юрт посбон-
ва инспекторлик текширувлари ларининг жанговар тайёргар-
ўтказилди. Таъкидлаш жоизки, лигини ҳар томонлама ошириш,
бўлинмаларда ўтказиб келинаётган командирлик бошқаруви ва
бу каби текширувларда ҳарбий фавқулодда ҳолатларда ҳарбий
хизматчиларнинг жанговар хизматчиларнинг тўғри ҳамда
тайёргарлигига ҳар аниқ ҳаракатланиш кўникма-
томонлама баҳо
берилмоқда.

ЖАНГОВАР
Синов машғулотлари мудофаа вази- ларини шакллантиришда қўл
рининг жанговар тайёргарлик бўйича келади.
ўринбосари полковник Қодиржон Турсу-
нов бошчилигида масъул офицерлар то- Текширувлар режасига кўра,
монидан кузатиб борилди. Саф кўригидан ҳарбий қисмлар шахсий тарки-
бошланган текширув аввалида контракт бининг амалий машғулотлардаги
бўйича ҳарбий хизматчилар, сержантлар ҳаракатларига округ тасарру-
ва офицерлар таркибининг ҳужжатлари, фидаги «Сазаган» ва «Фориш»
сафар халтаси, қурол-аслаҳа ва анжомла- полигонларида баҳо берилди.
ри кўздан кечирилди. Шундан сўнг шах- «Сазаган» дала-ўқув майдонида
батальон шахсий таркибининг
жанговар шайлигини синовдан
ўтказиш дала-ўқув майдони ҳу-
дуди яқинига бир гуруҳ шартли
душман жойлашиб олгани ҳақи-
даги хабарнинг келиб тушиши
билан бошланди. Шундан сўнг
батальон шахсий таркиби юқори
жанговар шай ҳолатга келти-
рилди. Взвод шахсий таркибига
шартли душманнинг жойлаш-

ган ҳудудини аниқлаш ва у
ерга етиб бориш, разведка
ишларини амалга оши-
риш ҳамда пистирма
билан душманни
йўқ қилиш вази-

VATANPARVAR № 29 2022-yil 5
22-iyul

III darajali serjant Olim BERDIYEV

фаси юклатилди. Лейтенант Отабек НОРБОЕВ,
Взвод шахсий тар- Марказий ҳарбий округ
киби ушбу вазифани
аъло даражада адо этиб, матбуот хизмати бошлиғи
шартли душманни йўқ қил-
ди. Машғулотнинг аҳамиятли
жиҳати шунда бўлдики, назо-
рат текшируви давомида округ
қўшинларида хизмат қилишни
яқинда бошлаган ёш ҳарбий хиз-
матчилар назарий билимларини
амалда синовдан ўтказиб олди.
Ҳар бир машғулот давомида ба-
тальон шахсий таркиби турли
нуқталарда фаол ҳаракатланиб,

ШАЙЛИК

СИНОВДАН ЎТКАЗИЛДИ

ўзаро ҳамкорликда иш олиб
борди. Хусусан, ҳаво ҳужумидан
мудофаани кучайтириш, радиа-
цион-кимёвий моддалардан
ҳимояланиш, зирҳли техника-
лар ёрдамида ҳаракатланиш,
ундан тушиш ва чиқиш, жанго-
вар қуроллардан ўт очиш каби
меъёрларни бажариб, душманга
қақшатқич зарба бериш қобили-
ятларини намоён этди.

Хулоса қилиб айтганда, ҳар
қандай ностандарт вазиятларда
ҳам ечим топа оладиган мард ва
жасур йигитлар жанговар топ-
шириқни тез ҳамда сифатли
бажариб, экстремал шароит-
ларга тайёр эканлигини
ўтказилган назорат тек-
ширувлари давомида
исботлашди.

6 2022-yil № 29 VATANPARVAR
22-iyul
ларнинг турмуш ўртоқларини иш
# Muloqot билан таъминлашда ҳам сезиларли
натижаларга эришилган. Бир сўз
таклифлар билан айтганда, ҳарбий шаҳар-
чада соғлом турмуш тарзига эга
тингланди бўлган бахтиёр оилалар истиқомат
қилишмоқда.
Нукус гарнизонидаги энг олис ҳарбий қисмлардан бирида
хизмат бурчини ўтаётган ҳарбий хизматчилар ва Очиқдан-очиқ ва самимий руҳда
кечган суҳбат давомида ҳарбийлар
уларнинг оила аъзоларини ижтимоий-ҳуқуқий ҳимоялаш,
ҳар жиҳатдан қўллаб-қувватлаш, турмуш тарзини ва уларнинг оилалари, аскарлар
ўзларини қизиқтирган саволла-
яхшилаш, хизмат сифатини янада ошириш мақсадида давра рига жавоб олишди. Мавжуд
суҳбати ташкил этилди. муаммолар эса жойида ижо-
бий ҳал этилди.

Мудофаа вазирининг тарбия- ва ҳарбий шаҳарчада истиқомат
вий ва мафкуравий ишлар бўйича
ўринбосари полковник Ҳамдам қилувчи ҳарбийлар оилаларининг,
Қаршиев, вазирлик офицерлари,
Шимоли-ғарбий ҳарбий округ қў- яшаш шароитларини яхшилаш
шинлари қўмондонлиги масъулла-
ри, Қуролли Кучлар фахрийлари, ҳамда бўш вақтларини мазмунли Албатта, инсон қадри биз
Нукус тумани маҳалла ва оилани
қўллаб-қувватлаш бўлими ҳамда ўтказишларини таъминлаш бора- учун қандайдир мавҳум, баланд-
«Тақиркўл» овул фуқаролар йиғи-
ни ходимлари иштирокида бўлиб сида етарлича шарт-шароитлар парвоз тушунча эмас. Инсон қадри
ўтган давра суҳбатида ҳарбий яратиб берилди. деганда, биз, аввало, ҳар бир фуқаро-
хизматчилар ва уларнинг оилала- нинг тинч ва хавфсиз ҳаёт кечиришини,
ри, ишчи хизматчиларнинг муаммо Айни пайтда замонавий кўри-
ҳамда таклифлари тингланди. нишга эга янги бино ва ши-
нам хоналарда ҳарбийларнинг унинг фундаментал ҳуқуқ ва эркинликлари-
Сўнгги йилларда ҳарбий хиз- фарзандлари учун спорт- ни таъминлашни назарда тутамиз.
матчиларнинг ижтимоий ҳимояси Инсон қадри деганда, биз ҳар бир фуқаро учун
йўлида амалга оширилаётган кенг нинг волейбол, баскетбол,
кўламли ислоҳотлар доирасида
Нукус гарнизонидаги олис ҳудуд- шахмат-шашка, инглиз ва муносиб турмуш шароити ва замонавий инфрату-
да жойлашган ушбу ҳарбий қисм
рус тиллари билан бирга, зилма ташкил этишни, малакали тиббий хизмат

ижтимоий ва аниқ фанлар- кўрсатиш, сифатли таълим, ижтимоий ҳимоя

га йўналтирилган тўгараклар тизими, соғлом экологик муҳит яратиб

фаолият кўрсатмоқда. Ҳарбий беришни тушунамиз.
шаҳарчадаги 12-мактабг­ ача таъ-

лим ташкилотида эса ҳарбийлар ва Шавкат МИРЗИЁЕВ,
овулдаги фуқароларнинг фарзанд­ Ўзбекистон Республикаси
лари тарбияланмоқда. Ҳарбий-
Президенти

Ҳарбийлар оилалари ўртасида

менежмент сирлари тарғиб этилди

Мудофаа вазирлиги Ҳозирги ривожланиш ва юк- таъсир кўрсатади, – дейди Мудофаа ёнида оилалар ҳарбий шаҳарчада
бошқарув аппаратининг бир салиш даврида аёллар нафақат вазирлиги хотин-қизлар ва ҳарбий патронаж тиббий хизмат йўқлиги
оила бекаси, балки турмуш ўртоғи хизматчиларнинг оилалари билан ва баъзи ҳолларда тиббий кўмакка
гуруҳ мутахассислари, билан биргаликда оила бюдже- ишлаш бўйича бош мутахассис Зул- муҳтож беморлар қийналиб қолаёт-
Шимоли-ғарбий ҳарбий тига ҳисса қўшаётган ишбилармон фия Мансурова. – Тикувчилик цехи ганлигини айтиб, ҳарбий шаҳарчада
тадбиркорлар сафидан ўрин ол- келгусида намунавий лойиҳа асоси- патронаж ҳамшира лавозими жорий
округ қўшинлари моқда. Ҳарбий хизматчиларнинг да меъёрлар талабларига мувофиқ этиш таклифини билдиришди. Шу
қўмондонлиги ҳамда Нукус оилалари ҳам бу борада ташаббус барпо этилиши, кўплаб оилаларнинг куннинг ўзидаёқ, Нукус тумани Оила
кўрсатиб, турли йўналишларда ўз иқтисодий барқарорлигини таъмин- ва хотин-қизлар давлат қўмитаси-
тумани оила ва хотин- тадбиркорлик фаолиятларини йўлга лаши мумкин. Натижада доимий иш нинг ҳудудий бўлинмаси билдирил-
қизларни қўллаб-қувватлаш қўйишяпти. Бу борада ҳукуматимиз ўринларини яратиш орқали ҳарбий ган таклифни кўриб чиқиб, ижобий
қўмитаси ҳудудий бўлинмаси томонидан ҳарбий хизматчилар хизматчилар оила аъзоларининг ҳал этилиши бўйича қарор қабул
ходимлари иштирокида энг оилаларининг ижтимоий ҳимояси бандлигини таъминлашга эришиш, қилди.
йўлида амалга оширилган ислоҳот- иш ҳажми ҳамда ишлаб чиқаришга
олис ҳудудда жойлашган лар, шу жумладан, тадбиркорлик қаратилган маҳсулот турларини
ҳарбий шаҳарчада билан шуғулланиш истагида бўлган кенгайтириш ва ишлаб чиқариш им-
оилаларга яратилган имконият ва конияти ошишига эришилади.
«Менежмент асослари, имтиёзлар хусусида тўхталиб ўтиш
оилавий бюджетни жоиздир. Ҳарбий шаҳарчада бўлиб Албатта, тикувчилик цехини кен-
тасдиқлаш ҳамда ўтган тадбирдан кўзланган мақ- гайтириш ҳақидаги янгилик ҳарбий-
сад ҳам аёлларни ишга жалб этиш ларнинг оилаларини қувонтиргани,
иқтисод юритиш» мавзусида ва ўзида бор қобилиятдан унумли шубҳасиз.
маҳорат дарслари ва фойдаланишга қаратилгани билан
аҳамиятли бўлди. Ҳарбий хизматчилар оилалари-
тренинглар ўтказилди. нинг муаммоларини ўрганиш жара-
Мудофаа вазирининг баённома-
сига кўра, мазкур ҳарбий қисмда
фаолият юритаётган «Бекажон»
тикувчилик цехи фаолиятини янада
такомиллаштириш йўлга қўйилиши
режалаштирилмоқда.

– Ҳарбий хизматчиларнинг ои-
ласида тинчлик ва хотиржамлик,
иқтисодий барқарорлик бўлса, ал-
батта, оила бошлиғи бўлмиш юрт
ҳимоячисининг хизматига ижобий

Шимоли-ғарбий ҳарбий округ матбуот хизмати

VATANPARVAR № 29 2022-yil 7
22-iyul

# Inson qadri uchun

Aдолaт хaлқимиз учун вa тергов оргaнлaри фаолиятигa Шулaрнинг нaтижaси- ўткaзишгa йўл қўймaслик бўйичa
aзaл-aзaлдaн тинч вa тўхтaлиб ўтaмиз, сaбaби ушбу тaъсирчaн чорaлaр кўриш;
фaровон ҳaёт мезони, бaрчa соҳaлaр қонун устуворлигининг дa, ҳозирдa мaмлaкaти-
эзгуликлaр мaнбaи бўлиб хaлқ олдидaги юзи бўлиб кўринa- – суднинг беғaрaзлиги, суд про-
келгaн. истиқлол йиллaридa ди. Улaрнинг қилгaн aрзимaгaн мизнинг ҳуқуқий aсоси цессидa томонлaрнинг тортишуви вa
мaмлaкaтимиздa қонун хaтоси туфaйли, энг олий қaдрият тенг ҳуқуқлилик тaмойиллaрини ҳaр
устуворлигини мустaҳкaмлaш, ҳисоблaнмиш инсон ҳуқуқи, шaъ- ярaтилиб, унинг риво- томонлaмa тaтбиқ этиш;
ни топтaлиши мумкин.
суд ҳокимиятининг жи, тараққиёти учун – «Хaбеaс корпус» институтининг
мустaқиллигини тaъминлaш, Дaстлaб қонун устуворлигини қўллaш соҳaсини кенгaйтириш;
тaъминлaш мaқсaдидa мустaқил- янги ислоҳотлaр тузиб
соҳaнинг моддий-техник лик йиллaридa aмaлгa оширилгaн – тергов устидaн суд нaзорaтини
бaзaсини, кaдрлaр тaркибини кенг кўлaмли ислоҳотлaр миллий чиқилмоқда. Ҳaммaмиз- кучaйтириш;
дaвлaтчилик вa суверенитетни
яхшилaш бўйичa кўп ишлaр мустaҳкaмлaш, хaвфсизлик вa гa мaълумки, «Ҳaрaкaт- – судлaрни янaдa ихтисослaшти-
қилинди. Юртбошимиз тaбири ҳуқуқ-тaртиботни, дaвлaтимиз лaр стрaтегияси» бу- риш ҳaмдa суд aппaрaтини мус-
билaн aйтгaндa, aйни вaқтдa чегaрaлaри дaхлсизлигини, жa- гунги ҳaётимиздa қонун тaҳкaмлaш;
миятдa қонун устуворлигини, устуворлигининг ривожи
ҳaммaмизгa мaълумки, инсон ҳуқуқ ҳамда эркин- учун aсосий мезон ролини – судлaр фаолиятигa зaмонaвий
бугунги кундa юртимиздa ликлaрини, миллaтлaрaро ўйнaди. Ушбу дaстурдa aхборот-коммуникaция технологи-
ҳуқуқий демокрaтик дaвлaт, тотувлик вa диний бaғри- қонун устуворлигини ялaрини жорий этиш.
фуқaролик жaмиятини бaрпо кенглик муҳитини тaъмин- тaъминлaшгa қaрaтил-
этиш жaрaёнлaри янги, юксaк лaш учун муҳим пойде- гaн қуйидaги aсосий Ҳозирги кундa «Ҳaрaкaтлaр стрa-
босқичгa кўтaрилмоқдa, бунгa вор бўлди. Хaлқимизнинг мезонлaрни кўришимиз тегияси» «Тaрaққиёт стрaтегияси»гa
муносиб ҳaёт кечири- мумкин: ўзгaртирилиб, 2022–2026 йиллaр-
ҳaммaмиз гувоҳмиз. ши, фуқaролaримиз- гa мўлжaллaнгaн дaвлaт дaстури
нинг бунёдкорлик – қонун устувор- ишлaб чиқилди. Ушбу дaстур «Инсон
Бинобaрин, қонун сaмaрaдорли- сaлоҳиятини рўёб- лигини тaъминлaш вa қaдри учун» тaмойилини илгaри
гини тубдaн яхшилaш энг долзaрб гa чиқaриш учун суд-ҳуқуқ тизимини сургaн ҳолдa хaлқимизнинг фaро-
вaзифaгa aйлaнмоқдa. Биз хоҳлaй- зaрур шaрт- вонлигини янaдa ошириш, иқтисо-
мизми-йўқми, қонун устуворлиги шaроитлaр янaдa ислоҳ қилиш- диёт тaрмоқлaрини трaнсформaция
ҳaқидa гaпиргaнимиздa, қонуннинг ярaтилди. гa йўнaлтирилгaн қилиш вa тaдбиркорликни жaдaл ри-
aсосий ижрочилaри бўлмиш суд Қонун суд ҳокимияти- вожлaнтириш, инсон ҳуқуқлaри вa
усту- нинг чинaкaм мaнфaaтлaрини сўзсиз тaъминлaш
мустaқилли- ҳaмдa фaол фуқaролик жaмиятини
шaкллaнтиришгa қaрaтилгaн. Жум-
гини ҳaмдa лaдaн, «Тaрaққиёт стрaтегияси»:

фуқaролaр- – нормa ижодкорлиги жaрaёнини
модернизaция қилиш, қонунчилик

ҳужжaтлaрининг қaтъий ижросини
тaъминлaш;

²AРAКAТЛAР СТРAТЕГИЯСИДAН

тAрAҚҚиЁт стрAтегияси сAри...

ворлигини тaъминлaш, шaхс, оилa, нинг ҳуқуқ вa эркинликлaрини – қонун устуворлиги вa консти-
жaмият вa дaвлaтнинг ҳуқуқий ишончли ҳимоя қилиш кaфолaт-
ҳимоя мaнфaaтлaри муҳофaзaсини лaрини мустaҳкaмлaш; туциявий қонунийликни тaъмин-
кучaйтириш, aҳолининг ҳуқуқий
мaдaнияти, ҳуқуқий онгини оши- – мaъмурий, жиноят, фуқaро- лaш ҳaмдa инсон қaдрини ушбу
риш, фуқaролaрни қонунгa бўйсу- лик вa хўжaлик қонунчилигини, жaрaённинг бош мезони сифaтидa
ниш вa ҳурмaт руҳидa тaрбиялaш, жиноятчиликкa қaрши курaшиш вa белгилaш;
бу ривожлaнгaн бозор иқтисодиёти- ҳуқуқбузaрликлaрнинг олдини олиш
гa aсослaнгaн чинaкaм демокрaтик, тизими сaмaрaсини ошириш; – дaвлaт оргaнлaри вa мaнсaб-
ҳуқуқий дaвлaт вa эркин фуқaролик дор шaхслaрнинг фаолияти устидaн
жaмият қуришнинг нaфaқaт мaқсa- – суд жaрaёнидa тортишув тaмо- сaмaрaли суд нaзорaтини ўрнaтиш
ди, бaлки унинг воситaси, энг муҳим йилини тўлaқонли жорий этиш; ҳaмдa фуқaро вa тaдбиркорлик
шaрти ҳисоблaниши оқибaтидa шу субъектлaрининг одил судловгa
кунгa қaдaр суд-ҳуқуқ соҳaсидa – суд ҳокимиятининг чинaкaм эришиш дaрaжaсини ошириш;
бир қaтор ислоҳотлaрнинг гувоҳи мустaқиллигини тaъминлaш;
бўлиб келдик. – жaмоaт хaвфсизлигини тaъмин-
– суднинг нуфузини ошириш; лaш, ҳуқуқбузaрликлaрнинг содир
– суд тизимини демокрaтлaшти- этилишигa сaбaб бўлгaн шaрт-
риш вa тaкомиллaштириш; шaроитлaрни ўз вaқтидa aниқлaш
– судьялaр вa суд aппaрaти вa бaртaрaф этишнинг сaмaрaли
ходимлaрининг мaвқеини, моддий тизимини ярaтиш кaби долзaрб
рaғбaтлaнтириш вa ижтимоий тaъ- мaвзулaрни ўз ичигa олaди.
минот дaрaжaсини ошириш;
Келгуси йиллaрдa ушбу
– судлaрнинг моддий-техник «Тaрaққиёт стрaтегияси» ўз ичи-
бaзaсини мустaҳкaмлaш; гa олгaн бaрчa мaқсaдлaр aмaлгa
оширилиб, Янги Ўзбекистондa қонун
– судьялaргa ғaйриқо- устуворлигини тaъминлaшдa муҳим
нуний тaрздa тaъсир роль ўйнaйди.

Хулосa ўрнидa шуни тaъкидлaш
жоизки, қонун устуворлигини тaъ-
минлaшдa синaлгaн вa aлбaттa,
кўзгa кўрингaн энг сaмaрaли йўл-
лaрдaн олғa бориш бизнинг энг aсо-
сий вaзифaмиз сифaтидa қaрaлиши
лозимдир. Бундa бизгa «Тaрaққиёт
стрaтегияси» кaттa ёрдaм берaди вa
ҳaр бир фуқaронинг мaнфaaтлaрини
кўзлaниши, фуқaролaрнинг ҳaётидa

тенглик, одилликни таъминлаши-
мизга, ҳар бир ишимизда ҳалқ
манфаатини таъминланиши
асосий мақсадга айлани-
шига сaбaб бўлaди.

Муқaддaс ТОЙЧИБAЕВA,
Тошкент ҳарбий суди ходими,

II даражали юрист

8 2022-yil № 29 VATANPARVAR
22-iyul

# Hamkorlik
Дўстлик алоқаларининг тобора мустаҳкамланиб

Бангладеш делегациясинингбориши ҳар қандай тинчликпарвар мамлакат
сиёсатида муҳим ўрин эгаллайди.

ташрифи юқори савияда ўтди

Юртимизда бўлиб турган Бангладеш Халқ Республикаси Қуролли Кучлари
Миллий мудофаа коллежи делегацияси Ўзбекистон Қуролли Кучлари акаде-
мияси фаолияти ва таълим жараёни билан танишди.

Меҳмонларга Қуролли Кучлар академияси тарихи, бугунги фаолияти
ҳақида атрофлича маълумот бериб ўтилди. Делегация вакиллари ушбу олий
ҳарбий таълим муассасасининг ҳарбий кадрлар тайёрлаш салоҳиятини юқори
баҳолар экан, офицерлар тайёрлаш борасидаги янгича тизим жорий қилин-
гани, қолаверса, музейдаги нодир экспонатларни алоҳида эътироф этишди.

Учрашув давомида Ташқи ишлар вазирлиги вакиллари томонидан «Ўз-
бекистоннинг бугунги ташқи сиёсати» мавзусида брифинг ташкиллаштири-
либ, меҳмонларга Ўзбекистон ташқи сиёсатидаги устувор йўналишларнинг
мазмун-моҳияти хусусида маълумот берилди. Шу билан бир қаторда, икки
мамлакат мудофаа тизимида олиб борилаётган ислоҳотлар тўғрисида фикр­
лар алмашилди.

Ташриф дастурига мувофиқ, делегация вакиллари Тошкент ва Самарқанд
шаҳарларининг диққатга сазовор жойлари билан яқиндан танишишди.

Мудофаа вазирлиги Ахборот ва оммавий
коммуникациялар департаменти

# Huquqiy targ‘ibot # Sayyor qabul

Korrupsiyadan Xoli Murojaatlar ijobiy

Yangi O‘zbekiston uchun birlashaylik! yechim topdi

Toshkent harbiy prokuraturasi tomonidan Mudofaa vazirligi O‘zbekiston Qurolli Kuchlari tizimida xizmat qilayotgan harbiy xizmatchilar
Havo hujumidan mudofaa qo‘shinlari va Harbiy havo va ularning oila a'zolarini ijtimoiy-huquqiy himoyalash, har jihatdan qo‘llab-

kuchlari qo‘mondonligi bilan hamkorlikda “Korrupsiyadan quvvatlash, yashash hamda turmush tarzini yaxshilash, xizmat sifatini
xoli Yangi O‘zbekiston uchun birlashaylik!” shiori ostida yanada oshirish maqsadida, O‘zbekiston Respublikasi Harbiy prokuraturasi
targ‘ibot tadbiri o‘tkazildi. tashabbusi bilan Namangan viloyatida sayyor ommaviy qabul tashkil etildi.

Tadbirda Toshkent harbiy prokuraturasi tergovchisi Shoilhom Shoakbarov bugungi Respublika Harbiy prokurorining o‘rinbosari Sarvar Muxitdinov rahbarligida
kunda davlatimiz tomonidan korrupsiyaga qarshi kurashish va uning oldini olish borasida o‘tkazilgan mazkur sayyor qabulda viloyat miqyosidagi barcha harbiy tuzilmalardan
amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar haqida tushunchalar berdi hamda tashrif buyurgan 120 nafar harbiy xizmatchi va ularning oila a’zolari ishtirok etib, qabul
mamlakat istiqboli va yurt ravnaqiga g‘ov bo‘luvchi korrupsiya illatiga barham berish davomida unga jalb etilgan mas’ul mutasaddilarga murojaatlar yo‘llashdi.
masalalariga alohida to‘xtalib o‘tdi.
O‘tkazilgan qabulda harbiy xizmatchilar va oilalarning ijtimoiy muammolari o‘rganilib,
Shu bilan birga, yig‘ilish so‘ngida Toshkent harbiy prokuraturasi tomonidan jinoyatga murojaatlarini ijobiy hal qilishga alohida e’tibor qaratildi.
oid xabar, ariza va boshqa ma’lumotlarni ro‘yxatga olinishi, unga ko‘ra, tergovga qadar
tekshiruv harakatlarini o‘tkazishlari va natijasi bo‘yicha qaror qabul qilinishi borasidagi Jarayonda jami 25 ta murojaat qabul qilinib, ularning 11 tasi ijobiy hal etilgan bo‘lsa,
amaldagi protsessual tartib-taomillar bo‘yicha tegishli ko‘rsatmalar berildi. 2 ta murojaat nazoratga olingan holda tegishli tashkilotlarga yo‘naltirildi. Shuningdek,
12 nafar murojaatchiga amaldagi qonun talablariga muvofiq tushuntirishlar berildi.
Adliya podpolkovnigi Alisher QURBONOV,
Toshkent harbiy prokurorining yordamchisi Qabul davomida S. Muxitdinov ishtirokchilarga mamlakatimizda aholi turmush
tarzini yaxshilash, xalq farovonligini ta’minlash yo‘nalishida amalga oshirilayotgan keng
ko‘lamli islohotlar, bu borada qabul qilinayotgan yangi qonunchilik va normativ-huquqiy
hujjatlarning mazmun-mohiyati bo‘yicha tushunchalar berdi.

Adliya podpolkovnigi Davlatyor RAHMONOV,
Namangan harbiy prokurori

VATANPARVAR № 29 2022-yil 9
22-iyul
# Askar bo‘lar – yigitning mardi

VAUAN POSBONIMIZ – UINCHLIKKA QALQON Askar u – qaddi tik, orzusi osmon, va sport bilan shug‘ullanishni boshladim. mukammal egallab, o‘z burchimizni a’lo
Bahrom ABDURAHIMOV Sinovlar qoshida chekinmas o‘g‘lon. Bunda akam menga katta tayanch bo‘ldi, darajada o‘zlashtirishga zamin yaratadi,
sport saroyiga birga olib bordi. Yettinchi sinfni shubhasiz, – deydi oddiy askar Karimbek
Yuragida onti, ko‘ksida shiddat, tugatganimdan so‘ng, Buxorodagi “Turon Tilovov.
Mehr-u sadoqati Vatanga payvand. patriot” – harbiylashtirilgan maktabda tahsil
oldim. U yerda ham murabbiy Azizjon Hamidov MUAY-TAYCHI POSBON
Podpolkovnik Azizbek Ahmedov qo‘l jangi sabog‘ini chuqur egallashimda
xizmat qilayotgan harbiy qismdamiz. ustozlik qildi. Buxoroda bo‘lib o‘tgan viloyat Samarqand viloyatining Pastdarg‘om
va respublika chempionatlarida faxrli o‘rinlarni tumanidan muddatli harbiy xizmatga chaqirilgan
Maqsadimiz – nazariy va amaliy egalladim. Muddatli harbiy xizmatga kelgunga oddiy askar Farhod Toirov posbonlar o‘rtasida
mashg‘ulotlarda faol, o‘ziga xos qadar ham ko‘plab sport musobaqalarida vazmin va dunyoqarashi kengligi bilan
qatnashib, 20 dan ziyod diplom va faxriy yorliq ajralib turadi. U ham safdoshlari kabi o‘smir
iqtidorga ega muddatli harbiy bilan taqdirlanganman. Bolaligimdan sport yoshidan boshlab sportning muay-tay turi
xizmatchilar haqida maqola bilan shug‘ullanganim harbiy xizmatda o‘z bilan shug‘ullangan. Akasi Xushnudjon bilan
natijasini beryapti. Guruh komandirim kapitan birga Samarqand shahridagi sport maktabiga
tayyorlash. Bizni qarshi olgan harbiy Ruslan Bozorov boshchiligida nazariy va qatnab, olti yil davomida muay-tay kurashini
qism komandirining tarbiyaviy va amaliy mashg‘ulotlarni o‘zlashtirib kelyapmiz. o‘zlashtirgan.
Zimmamdagi burchni talab darajasida
mafkuraviy ishlar bo‘yicha o‘rinbosari bajarishda jismoniy chiniqqanligim qo‘l – Qishlog‘imizdagi umumta’lim maktabida
mayor Alisher Sobirov yigitlik burchini kelmoqda. Kelajak maqsadim – yigitlik tahsil olish bilan birga, haftada uch kun shaharga
burchimni namunali o‘tab, Qurolli Kuchlar qatnab, ustozim Begzod akadan sport sabog‘ini
bajarayotgan askarlar to‘g‘risida bir akademiyasiga o‘qishga kirish va kursantlar olganman, – deydi Farhod sportda egallagan
qator qiziqarli ma’lumotlar berib o‘tdi. safida bo‘lish. yutuqlari haqida to‘xtalar ekan. – Sport bilan
bolalikdan mashg‘ul bo‘lishni har bir yigit uchun
Askarlik maqomi qadimdan yuksak bo‘lib KO‘PKARIDA CHINIQQAN O‘G‘LON zarurat deb bilaman. Chunki o‘g‘il bola oilada,
kelgan. Qaysi bir davrga yuzlanmaylik, Vatan jamiyatda nafaqat bilimdonligi, balki kuchli,
himoyasi, el tinchligini asrashga bel bog‘lagan Navbatdagi lavhamiz qahramoni muddatli sog‘lom, chapdastligi bilan ham ajralib turishi
alp yigitlar xalqning hurmat-e’tiborida bo‘lgan. harbiy xizmatchi, oddiy askar Karimbek Tilovov kerak. Jismoniy mashqlar esa o‘g‘il bolalarni o‘z
Mustaqil mamlakatimiz tinchligiga kamarbasta yigitlik burchini qo‘riqlash vzvodida o‘tamoqda. navbatida hayotga ham tayyorlaydi, sinovlarda
bo‘lishga bel bog‘lagan o‘g‘lonlarimiz ham Surxondaryo viloyatining Oltinsoy tumaniga ortga chekinmaslik sabog‘ini beradi. Muay-
ayni fursatda harbiy qismlarda askarlik qarashli Guliston qishlog‘ida tug‘ilgan Karimbek tay bilan shug‘ullangan olti yil davomida o‘n
majburiyatlarini o‘zlashtirib kelmoqda. bolaligidan chavandozlikka qiziqqan. Otga bir marta viloyat miqyosidagi musobaqalarda
bo‘lgan qiziqish uning “xobbi”siga aylangan. ishtirok etib, o‘n marotaba g‘olib bo‘lganman.
SPORT BILAN ULG‘AYDI Sport menga ko‘p narsa berdi, sog‘lom, irodali
Ko‘pkarisi bilan dong taratgan Surxonning va o‘zimga nisbatan talabchan bo‘lib qad
G‘ayratli, shaxti baland yigitlarga yigitlarini o‘zgacha tasavvur etish qiyin. rostlashimga zamin yaratdi. Ayni fursatda
e’tibor qaratsangiz, aksari sportga mehr Bu ham yigitlarning chapdast va jismonan ham posbonlik sinovlarini ado etishda jismoniy
qo‘ygan, bolaligidan jismoniy mashqlar bilan chiniqqanligini sinovdan o‘tkazadigan sport chiniqqanligim qo‘l kelmoqda.
shug‘ullangan. Muddatli harbiy xizmatchi, yo‘nalishlaridan biri. Oiladagi besh farzand
oddiy askar Suhrob Ochilov ham qo‘l ichida yolg‘iz o‘g‘il bo‘lgan Karimbekka ota- Harbiy xizmat esa menga va
jangiga qatnaganida sakkiz yoshda edi. onasi yoshligidan jiddiy e’tibor qaratgan. Maktab safdoshlarimga haqiqiy yigitlik sabog‘ini
Navoiy shahridagi 12-sonli ixtisoslashtirilgan davridan boshlab chavandozlik bilan bir qatorda singdirmoqda. Mashg‘ulotlarda ofitser va
umumta’lim maktabida bilim olayotgan bolakay milliy kurash bilan shug‘ullanishini qo‘llab- serjantlardan burchimizga taalluqli xizmat
ikkinchi sinfdan boshlab shahardagi sport quvvatlagan. Tumandagi sport musobaqalarida sirlarini o‘zlashtirmoqdamiz. To‘g‘ri, xizmat
saroyida qo‘l jangi sirlarini o‘zlashtira boshladi. ishtirok etib, g‘olib bo‘lganida boshlari ko‘kka boshlaganimizga ko‘p bo‘lgani yo‘q, ammo
Ustozi Maqsud Bahromov Suhrobga besh yil yetgan. ortda qolgan sinovlardan shunga amin bo‘ldimki,
davomida qo‘l jangi hamda karate sirlaridan armiya yigit kishi uchun haqiqiy hayot maktabi
saboq berdi va musobaqalarga qatnashishiga – Bolaligimdan bobomning “Jiyron” nomli ekan. Negaki, Vatan himoyasiga loyiq bo‘lish
zamin yaratdi. U to‘qqiz yoshidan boshlab otini minish, parvarishlashni yoqtirardim. zahmatli va sharaflidir. Shu sabab posbonlar
tuman va viloyat chempionatlarida ishtirok Kattaroq bo‘lganim sari ko‘pkarilarda ham safida ekanimdan faxrlanaman.
etib, faxrli o‘rinlarni egallay boshladi. 2013-yil ishtirok eta boshladim. Bu borada bobomning
– o‘n bir yoshida yoshlar o‘rtasida o‘tkazilgan maslahatlariga tayanardim. O‘z navbatida Xizmatga qadar Avtomobillarga servis
respublika chempionatida sportning karate ko‘pkari meni qo‘rqmas va chekinmas bo‘lib xizmat ko‘rsatish kasb-hunar kollejini
yo‘nalishida faxrli 1-o‘ringa sazovor bo‘ldi. ulg‘ayishimga zamin yaratdi. “Faqat olg‘a!” tugatgan Farhodning qiziqishlaridan yana biri
so‘zini o‘zimga shior qilib oldim. Milliy kurash ham avtomobilsozlikdir. Texnikalar bilan shug‘ullanish
O‘sha damlarda bolakayning yuragida sevimli mashg‘ulotlarimdan biri. Ustozim Hasan uning “xobbi”siga aylangan. Kelajak maqsadi
aslida boshqa bir orzu kurtak yozmoqda aka bu yo‘nalishda juda yaxshi saboq bergan. ham shu sohada faoliyat yuritish. Bunday
edi. Suhrob bu ezgu maqsadini quyidagicha Bularning barchasi kelajak orzularimga zamin yigitlardan yaratuvchanlik kutish mumkin.
izohlab o‘tdi: yaratdi, ya’ni oliy harbiy ta’lim muassasasida Ajab emaski, yurtimiz avtomobilsozligida
tahsil olib, ofitser bo‘lishni maqsad qilganman. mashinalarning yangi modellari dunyo yuzini
– Egnimga harbiy libos kiyib, yurtga xizmat Aslida bolaligidan yurt himoyachisi bo‘lishni ko‘rsa.
qilish orzusi bolaligimdan hamroh bo‘lgan. orzu qilmagan yigit kam bo‘lsa kerak. Harbiy
Eng kuchlilargina bunga erishadi, deb bilardim xizmatga munosib topilganim mening omadim. Ko‘rib turganingizdek, har uchala o‘g‘lonning
Bu ham maqsadimga qo‘sh qanot, albatta. ham tanlagan yo‘li va maqsadi bor. Eng
Safdosh do‘stlarim – Fazliddin Alimardonov, asosiysi, mamlakatimiz tinchligi va rivojida
Jahongir Qo‘ldoshov, Eldor Normurodov bilan ularning munosib o‘rni bo‘lishini, sinovlarda
birgalikda namunali askarlar safida bo‘lishga qaddi egilmay orzulari cho‘qqisini
qaror qilganmiz. Bu harbiy mashg‘ulotlarni zabt etishlarini tilab qolamiz.

Zulfiya YUNUSOVA,
«Vatanparvar»

10 2022-yil № 29 VATANPARVAR
22-iyul

# “Yashil makon”

УМУММиллий лойиҲа:

дараХтларни ПарВариШлайлик

кейинги 2021 йил 2 ноябрь куни ўтказилган тафтидан азият чекмоқда. Атмосфера
ўн йилликда видеоселектор йиғилишда давлати- қатламининг ифлосланишидан йи-
сайёрамиз миз раҳбари томонидан «Яшил ма- рик мегаполисларда экологик хавфга
иқлимининг кескин кон» умуммиллий лойиҳасини амалга яқин вазиятни юзага келтирган. Қатор
ўзгариши инсониятдан ошириш негизида бугунги куннинг давлатлардаги қурғоқчилик ҳолатини
унга қарши ва аниқ чораларни энг долзарб масаласи – табиий муҳит ҳам экологик хавфнинг бир кўрини-
кўришни талаб этмоқда. ер ҳамда техноген тусдаги фавқулодда ши сифатида эътироф этиш мумкин.
юзи аҳолисининг 8 миллиардга вазиятлар ва оқибатларининг эҳтимо- Шундай вазиятда ҳар бир инсон Ер
яқинлашгани озиқ-овқат, лий салбий таъсиридан ҳимояланишга сайёрасининг кислород фабрикаси бўл-
ичимлик суви, энергетика ва қаратилган эзгу ташаббус илгари су- миш дарахтлардан, кўкаламзорлардан
ҳаёт учун муҳим бўлган бошқа рилди. Лойиҳага асосан, 2021 йилнинг паноҳ излайди. Биз-чи? Биз бу вазиятда
ресурсларга талабнинг ортиб кузидаёқ 85 миллион дарахт кўчати қандай йўл тутишимиз керак?
боришини жадаллаштиради. экилди. 2022 йил баҳор ойларида эса
Уларнинг энг муҳимларидан бу кўрсаткич 125 миллионни ташкил Беш йилга мўлжалланган «Яшил ма-
бири инсониятнинг кислородга этди. Ўрмон хўжалиги давлат қўмита- кон» умуммиллий лойиҳасида дарахт-
бўлган эҳтиёжидир. инсоният сига 10 миллион мевали ва манзарали ларни парваришлаш, суғориш ва зарар-
очликка, чанқоқликка, энергия дарахт кўчатини аҳолига бепул тарқа- кунандалардан ҳимоя қилиш тизимла-
ресурсларисиз яшашга тиш, Автомобиль йўллари қўмитасига рини ишлаб чиқиш ҳокимларнинг, яъни
ҳафталаб, ойлаб, йиллаб эса халқаро ва республика аҳамиятига ҳудудий ҳокимият органининг вазифаси
чидаши мумкин. аммо эга йўллар четига 1,5 миллион тупдан эканлиги Президентимиз томонидан
кислородсиз иборат иҳота дарахтини экиш бўйича таъкидланганди. Аслида бу жараёнда
5-7 дақиқа топшириқлар берилди. Умуман олган- республикамизнинг барча фуқаролари
яшаш оқибати да, Президентимиз томонидан ишга фаол қатнашиши лозим. Ёзнинг жазира-
ўлим билан туширилган «Яшил макон» умуммиллий ма иссиқ кунларида янгитдан ўтқазил-
якунланиши лойиҳаси беш йилга мўлжалланган бў- ган ниҳоллар парваришга, суғоришга
либ, шу давр оралиғида бир миллиард муҳтож бўлади. Тўғри экиш жараёнида
ҳаммага дарахт кўчатини экиш кўзда тутилган. иқлим шароити, тупроқ таркиби каби
маълум... омиллар эътиборга олинган. Аммо бар-
Ўрмон хўжалиги қўмитаси ҳамда чамиз ниҳолларнинг 2-3 йил давомида
Fikr va mulohazalaringizni Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза парваришга муҳтожлигини яхши англа-
@Vatanparvargazetasi_bot қилиш давлат қўмитаси мутахассислари шимиз лозим.
manziliga jo‘natishingiz mumkin республикамиз ҳудудларидаги иқлим
шароити, тупроқ таркибини ўрганиш Ўрмон хўжалиги давлат қўмитаси
хулосалари натижасига кўра, кейинги ахборот хизмати маълумотларига кўра,
беш йилликда 200 миллиондан ортиқ Жиззах, Қашқадарё, Хоразм ва бошқа
мевали ҳамда манзарали дарахт кўчати вилоятларда экилган ниҳолларни пар-
экилди. 2019–2020 йилларда «Бир мил- варишлаш бўйича босқичма-босқич
лион дарахт» акцияси доирасида бош- ишлар олиб бориляпти. Ҳеч кимга сир
ланган хайрли иш эндиликда «Яшил эмаски, экилган ниҳоллар орасида
макон» умуммиллий лойиҳаси билан сувсизликдан қуриб қолаётганлари
давом эттирилмоқда. Шу пайтгача экил- ҳам бор. Қаердалигини фақат сизу биз
ган павловния, каштан, эман, қарағай, биламиз. Кунига бор-йўғи 5-10 дақиқа
акация каби ҳар қандай иқлимга чи- вақтимизни ўзимиз яшаётган ҳудудни
дамли манзарали ҳамда ёнғоқ, бодом, айланишга сарфлайлик. Ниҳоллар қан-
олма, беҳи сингари мевали дарахтлар дай ўсаётгани билан қизиқайлик. Ҳеч
анча бўй чўзиб қолган. Айниқса, рес- бўлмаса, фарзандларимизни дарахт-
публикамизнинг барча ҳудудларида ларни парваришлашдек эзгу ишга жалб
этайлик. Келинг, давлатимиз раҳбари
экилган павловнияларни кўриб, айтганидек, юртимизни ҳақиқий маъ-
ҳавасингиз келади. нода «Яшил макон»га айлантиришда
Йилига 6 кг кислород ўз ҳиссамизни қўшайлик.
ишлаб чиқиш билан бир-
га 22 кг инсон учун Қайд этиш керакки, «Яшил макон»
зарарли углерод тар- умуммиллий лойиҳасининг биринчи
кибли газни ютадиган босқичида Мудофаа вазирлиги ҳам
бир дона павловния фаол иштирок этди. Вазирлик ҳарбий
дарахтининг яна юзга хизматчилари лойиҳа доирасида кўзда
яқин фойдали хусуси- тутилган «яшил боғлар» ҳамда «яшил
ятини санаш мумкин. жамоат парклари» барпо этишда,
Ўртача ҳар беш йилда маҳаллаларни ободонлаштиришда ўзла-
кесиб, турли соҳалар рининг муносиб ҳиссаларини қўшдилар.
учун фойдаланиш мумкин Биргина Тошкент вилоятининг Қизил
бўлган бу дарахтнинг яшаш тоғ (Красногорск) ҳудудида 500 гектар
жараёни 70-100 йилни ташкил майдоннинг сўлим масканга айланти-
рилиши «Яшил макон» умуммиллий
этади. Экилгандан кейин 2-3 лойиҳасининг қанчалик кенг миқёсдаги
йил суғорилса етарли. Кейин сувга жараён эканлигидан далолат беради.
ҳам, парваришга ҳам эҳтиёж бўлмайди. Мавжуд маълумотларга кўра, ҳозир-
Кесилгандан кейин қайта экиш шарт да Қизил тоғда мелиорация ишлари
эмас. Томиридан янги новда ўсиб, яна якунланиш арафасида. Бу ерда барпо
беш йилда саноат, кимё, қурилиш, этилган «яшил боғ»да экилган ниҳол-
чорвачилик, мебель ишлаб чиқа- лар қатъий назорат остида парвариш
риш каби ўндан ортиқ соҳа учун қилиняпти. Боғнинг бугунги кундаги
қимматли хом ашё бўлиб етилади. ҳолати, томчилаб суғориш технологияси
Павловния гуллаган даврда бир уя ва бошқа жараёнлар ҳақидаги репор-
асалари 15-20 кг шифобахш асал таж билан газетамизнинг
йиғади... навбатдаги сонларида
танишишингиз мумкин.
Бу йилги ёз мавсуми бутун сай-
ёрамиз бўйлаб ҳаво ҳароратининг Асрор РЎЗИБОЕВ,
исиб кетиши бўйича бир неча йиллик «Vatanparvar»
рекордларни янгиламоқда. Кўплаб
давлатларда одамлар қуёшнинг аёвсиз

VATANPARVAR № 29 2022-yil 11
22-iyul
# Ajdodlar jasorati – yoshlarga o‘rnak

иккинчи жаҳон уруши милли- лиги, қўшиннинг сони ва концен- ланди, Франция, Бельгия, Голландия, Тўртинчидан, Ўзбекистон халқи
трацияси, энг муҳими, натижа Дания, Норвегиядаги қаршилик ҳа- оғир талафотлар кўриб, уруш ға-
ракати курашчилари гуруҳларининг лабасига беқиёс ҳисса қўшганини
онлаб бегуноҳ инсонлар умрига ва оқибатларига кўра, Курск миллий озодлик курашининг жабҳаси алоҳида таъкидлаш лозим. Жумладан,
жанги урушлар тарихида кенгайди, Германиянинг ўзида ҳам, 1941 йилда республикамиз аҳолиси
фашистлар блокининг бошқа мамла- 6 миллион 800 мингдан зиёд кишини
зомин бўлган, мислсиз йўқотиш ва тенги йўқ деб ҳисобланади. катларида ҳам антифашистик кураш ташкил этган бўлса, уруш бошланиши
50 кун давомида кучайди. билан қарийб 2 миллион юртдошимиз
фронтга кетганди. Ҳар бири том маъ-
талафотларга олиб келган энг даҳшатли нисбатан кичик ҳудудда Учинчидан, Курск яқинидаги нода қаҳрамон бўлган бу азиз инсон-
(Россия ва Украинанинг мағлубият ва жанг натижалари не- ларнинг 500 мингдан зиёди шафқат-
мис халқига чуқур таъсир кўрсатди, сиз жангларда ҳалок бўлди. Бундан
фожиа-қирғин экани билан тарих еттита вилояти – 600 км фашист қўшинининг руҳиятига путур ташқари, 200 мингдан зиёд аскар
кенглик ва 150 км.гача етказди, урушнинг ғалабали натижа- ва офицеримиз жанговар орден ва
сига ишончини йўқотди. Германия ўз медаллар билан мукофотлангани Ўз-
саҳифаларидан ўрин олган. Унда бўлган узунлик ер майдони- иттифоқчиларига нисбатан таъсирини бекистон халқининг ғалабага қўшган
да) иккита ўта кучли ҳарбий йўқотди, фашистлар блоки давлатлар улкан ҳиссасининг яққол исботидир.
орасида сиёсий ва ҳарбий инқирозга Ватандошларимизнинг 301 нафари
дунёдаги 73 та давлатдан қўшин туркуми бир-бирига олиб келди. Совет Иттифоқи Қаҳрамони деган
қарши тўқнашди. Курск жангида юксак унвонга, 70 нафардан ортиғи
62 таси, ер юзи аҳолисининг ҳар икки томонда ҳам танланган Курск яқинидаги қизил армиянинг учала даражадаги «Слава» орденига
ғалабаси Германия ва унинг иттифоқ- сазовор бўлгани биз учун муҳимдир.
қўшин, ўша даврдаги энг яхши ҳар- чиларини Иккинчи жаҳон урушининг
бий техника, энг яхши тайёрланган барча фронтларида мудофаага ўтиш- Шу билан бирга, Ўзбекистон халқи
га мажбур қилди. Душман кучлари- мудофаанинг моддий эҳтиёжини таъ-
80 фоизи иштирок этган. қўмондон ва командирлар иштирок нинг катта қисми Ғарбдан собиқ Итти- минлашда олдинги сафларда туриб,
этди. Хўш, Курск яқинидаги фашист- фоқ – Германия фронтига ўтказилиши нимаики зарур бўлса, барчасини ая-
ва уларнинг қизил армия томонидан май сарфлади. Биргина мисол: уруш
лар қўшини мағлубиятининг аҳамияти мағлубиятга учрагани, Англия–Аме- йилларида аҳоли томонидан мудофаа
рика қўшинининг Италияга ҳаводан жамғармасига 649,9 миллион сўм
нимада? етказилишини осонлаштирди ва улар- нақд пул, 4 миллиард 226 миллион
нинг муваффақиятларини олдиндан
Биринчидан, фашистлар армия- белгилаб қўйди. Қизил армия ғала- сўм заём пули, 55 килограмм олтин
баси таъсири остида Гитлерга қарши
си энг катта мағлубиятга учради ва коалициянинг етакчи давлатлари ва кумуш топширилди.

Евро- улкан йўқотишларга дучор бўлди. ҳамкорлиги мустаҳкамланди. Ўзбекистон Президенти Шавкат
па, Осиё 1943 йил ёзида Курскдаги жанг бутун Мирзиёев Хотира ва қадрлаш кунига
ва Африка дунё олдида собиқ Иттифоқ давлат- Юқоридагилардан хулоса қилиш бағишланган тантанали маросимдаги
қитъаларида- ларининг тажовузкорни мағлуб этиш нутқида таъкидлаганидек, орадан
ги 40 та давлат қобилиятини намойиш этди. Немис мумкинки, Курск жанги нафақат со- яна қанча йиллар, асрлар ўтмасин,
ҳудудидаги уруш армияси қайта тиклаб бўлмайдиган
ҳаракатларига 110 зарар кўрди. 30 та немис дивизияси биқ Иттифоқ учун, балки бутун дунё
миллион киши са- мағлубиятга учради. Вермахтнинг
фарбар этилган ва бу умумий йўқотишлари 500 мингдан ор-
қирғинда жами 70 милли- тиқ аскар ва офицерни, 1,5 мингдан
он киши ҳалок бўлган. Энг ортиқ танк ва ҳужум қуролини,
3 мингта артиллерия тўпи ва мино-

кУрскдаги ғалабада

ўЗбекистон Ҳиссаси

кўп ҳалок бўлганлар собиқ Итти- мётни, 3,7 мингдан ортиқ самолётни бўйлаб тарихий ва ҳарбий-сиёсий Ўзбекистон халқининг фашизмга
фоқ республикалари ҳиссасига ташкил этди. аҳамиятга эга бўлди. Курск яқини- қарши кўрсатган матонатини ёшла-
тўғри келиб, қарийб 27 миллион даги ғалабани таъминлайдиган ҳал римиз қалбида, хотирасида сақлаши,
кишини ташкил этган. Ўзбекистон Душман танк қўшинлари энг катта қилувчи омиллардан бири бу собиқ бу жасорат улар учун абадий ибрат
халқи ҳам урушнинг биринчи кун- йўқотишларга дуч келди. Курск жан- Иттифоқ халқи ва унинг армиясининг намунаси бўлиб қолиши шарт.
ларидан бошлаб фашизмга қарши гида қатнашган 20 та танк ва мотор- ватанпарварлик, халқлар дўстлиги,
жангга кирди. Ёвуз ғанимни яксон лаштирилган дивизиядан 7 таси ўз кучи ва муваффақиятига ишониш Хулоса ўрнида айтиш жоизки, Ик-
этиш ҳамда уруш эҳтиёжларини мағлубиятга учради, қолганларида каби хусусиятларидир. Собиқ Итти- кинчи жаҳон уруши тўғрисидаги бор
таъминлаш учун бор куч ва қуд- катта йўқотишлар рўй берди. Вермахт фоқ жангчилари ва қўмондонлари ҳақиқатни аниқлаш, янги фактларни
ратини аямади. Курск яқинидаги танк кўшинининг бош инспектори оммавий қаҳрамонлик, мислсиз жасо- очиш, аждодлар хотирасини абадий-
шиддатли жанглар эса Иккинчи генерал Гудериан буни тан олишга рат, қатъиятлилик ва ҳарбий маҳорат лаштириш, урушдаги қаҳрамонлик-
жаҳон урушининг энг муҳим та- мажбур бўлди: «Цитадель ҳужуми мўъжизаларини намойиш этдилар, ларга доир қимматли материалларни
рихий воқеликларидан бирига барбод бўлиши натижасида биз та- 100 мингдан ортиқ жангчи орден ва тўплаш ҳарбий илм-фаннинг долзарб
айланди. момила мағлубиятга учрадик. Жуда медаллар билан тақдирланган, йўналишларидан бири бўлиб қолади.
катта қийинчилик билан бутланган 231 нафари Совет Иттифоқи Қаҳра- Айниқса, миллий ҳарбий тарихимиз,
1943 йил 5 июлдан то 23 ав- зирҳли қўшин, одам ва техникаларни мони унвонига сазовор бўлган. буюк аждодларимиз қолдирган бой
густгача давом этган ва тарих- йўқотиш туфайли узоқ вақт давомида ҳарбий меросни комплекс равишда
да «Оловли ёйдаги жанг» деб жангларда қатнаша олмаслик ҳола- Шундай қилиб, Курск жанги қи- ўрганиш ва тарғиб қилишда барчамиз
номланган Курск жанги уруш- тига келди. Ташаббус ниҳоят совет зил армиянинг тўлиқ ғалабаси би- янги-янги ташаббуслар кўрсатиб,
нинг йирик тўқнашувлари ичида армиясига ўтди». лан якунланди ва бутун Иккинчи фаол ҳаракат қилишимиз лозим.
марказий ўринни эгаллайди. Бу жаҳон урушидаги туб ўзгаришларга
жанг Иккинчи жаҳон урушининг Иккинчидан, Курск жангида фа- олиб келди. Германия қўмондонлиги Истеъфодаги полковник
авж нуқтаси бўлди, шундан сўнг шист қўшинининг мағлубияти катта Шарқий жабҳада стратегик ташаббус- Абдураҳим МАМАЖОНОВ,
урушда Гитлерга қарши кучлар- ҳарбий-сиёсий ва халқаро аҳамиятга ни йўқотди. Немис қўшини стратегик
нинг ғалабаси ва фашистлар- эга воқеликка айланди. Фашистлар мудофаага ўтдилар. Нафақат немис истеъфодаги полковник
га тарафдор мамлакатларнинг собиқ Иттифоқ армияси ва қуролининг ҳужуми барбод бўлди, балки душман Ҳабибжон ХОЛБОЕВ,
муқаррар мағлубияти яққол аён кучи олдида муқаррар мағлубиятга мудофааси ёриб ўтилди ва Иттифоқ
бўлди. Унинг миқёси катталиги, дуч келгани аниқ бўлди. Нацистлар қўшинлари умумий стратегик ҳужумга Қуролли Кучлар Ҳарбий
ҳарбий ҳаракатларнинг кескин- босиб олган мамлакатлар халқининг ўтди. мерос ва замонавий
тезроқ озод бўлиш умиди мустаҳкам-
тадқиқотлар институти
илмий ходимлари

12 2022-yil № 29 VATANPARVAR
22-iyul

# Hikoya

Fikr va mulohazalaringizni
@Vatanparvargazetasi_bot
manziliga jo‘natishingiz mumkin

Ойдин кеча. Тиззаларимни оËисËа¨тÃаÍ

жуфтлаб, оёқларимни ои
Қизиқ, инсон қачон ойга мафтун бўлган экан?! Шуларнинг барчаси ҳайвонот дунёсидан (сигир-
қўлларим билан б Нега у сон-саноқсиз юлдузларга, ҳаёт нурини бахш дан) яратилган, сўнг улар ой ва қуёш нуридан
этадиган қуёшга эмас, айнан ойга бунчалик ошиқ баҳраманд бўлган.
оғлаганча осмонга қараб бўлган? Гўдак тил чиқариб, «ота», «она» деган
сўзни айтиб, дунёни таний бошлаганида, «оймо- Ахурамазда Даити дарёсининг ўнг томонида
ўй суриб ўтирибман. Аввал мо» дейишни ҳам ўрганади. Уни худди ўзининг инсонни – Гайомартни яратади. Сигирдан сўнг
бобою момоси каби яхши кўриб, «Оймомо, мени Гайомарт ҳам ўлади ва Геус Урваннинг чап қўлига
ой юзидаги доғдан шакл олиб кет!» дея ҳайқиради. йиқилади. У ўлиш вақтида оилани яратади. Бу ои-
лалар қуёшнинг айланиши натижасида поклангач,
ахтардим. Болаликда онам: Ойга болаларча ошиқлик, унга интилиш ин- орадан қирқ йил ўтиб, одамлар ва ер ўсиб чиқади.
сониятнинг қон-қонига сингиб кетган. Қайси эл- Шундай қилиб, ой шохли ҳайвонот олами билан,
«Ойда кекса кампир нинг халқ оғзаки ижодини, хусусан, эртакларини қуёш эса инсон билан илоҳийлашади.
олиб қараманг, ой билан боғлиқ ҳодисаларга дуч
ўғлини кутиб, урчуқ келасиз. Шоирларнинг энг гўзал шеърлари аро Болалигимизда ҳар доим янги ойнинг чиқишини
ҳам ойга ошиқлик бўй кўрсатади. У гоҳ йигитлар интиқиб кутар, намозшомда биринчи бўлиб уни
йигириб ўтирибди», дерди. кўнглига ғулу солган гўзал ёр, гоҳ икки дилнинг кўришга ошиқардик. Ҳали қош қораймасдан митти
элчиси. Ҳатто бўри ҳам тўлин ойга қараб увлайди. тилим қовундай ойни кўргач, «Ана, мен биринчи
Биз ой юзидаги доғга Шундай эрксевар жондор ҳам танига сиғмай кетган кўрдим!» дея ҳайқирардик. Кейин унга қараб
чоғлар ойга арз қилади гўё! ўтириб кафтимизни очар, кексалар пичирлаб дуо
термилиб, ўша шаклни ўқирди. «Ой ётиқ туғса, ўзига тинч, элга нотинч.
Бунинг барчасида инсон ақли етмайдиган недир Тик туғса, элга омонлик, ерга барака», дерди
топар, «ана, урчуқ, ана, синоат бор. Шунинг учун ҳам аждодларимиз ойни мўйсафидлар.
илоҳийлаштирган. Тарих фанлари доктори Шо-
кампирнинг қўли, пўлат Шайдуллаевнинг айтишича, тўкинлик рамзи Доим нега янги ойга қараб дуо қилиб, яхши-
бўлган ҳайвонот илк марта Ахурамазда томонидан ликлар тилашимиз ҳақида ўйласам, Ойга биринчи
ортида битта тепалик ҳам Аряна Вайжада яратилган. Эмишки, илоҳий Даити бўлиб қадам қўйган америкалик фазогир Нил Арм-
дарёсининг ўнг қирғоғида ой сингари ёрқин оқ стронг ҳаёти билан боғлиқ ҳодиса ёдимга тушади.
бор экан», деб шовқин ҳўкиз бунёд бўлади. У ўлганда Геус Урваннинг ўнг Армстронг 1969 йил 20 июль куни Ой юзасидаги
қўлига йиқилади ва танасидан руҳи чиқиб дейди: ишларини битириб, модулга қайтаётган пайти
солардик. Аммо ҳозир «...Ахурамазда ғояси билан суғорилганман». кутилмаганда нотаниш бир одамга қарата хитоб
қилади: «Омад ёр бўлсин, мистер Горски!»
кампир ҳам, унинг урчуғи Унинг танасида тасаввур қилиб бўлмас да-
ражада илоҳий сир содир бўлади. Ҳайвон ўлиб, АҚШ фазо тадқиқотлари агентлиги аввалига
ҳам кўринмади, қаергадир мияси тўкилган жойдан 55 та заҳарли қора куч бу гап қайсидир совет фазогирига аталган бўлса
ва 12 кўринишдаги доривор гиёҳ ўсиб чиқади. керак, деб тахмин қилади. Аммо бу тахмин хато
ғойиб бўлган шекилли... Шохларидан мевали дарахтлар, бурнидан пиёзси- эди. Гап шундаки, болаликда Армстронг ўртоқлари
мон ўсимликлар, қонидан узум новдалари унади.
Ойдан янги шакл излаб узоқ термилдим. Хаёл
шунча опқочибдики, мақсад ҳам эсдан чиқиб, ойга
бемаъно тикилиб қолибман. Ой нурларига қўши-
либ кўнглимга оқиб кирган исмсиз туйғулардан
кўксим қабарди. Тасаввур қилдимки, ойнинг нури
кўксимга илиқ сутдай оқиб кириб, унинг ҳар битта
пучмоғини тўлдирмоқда. Дақиқа сайин кўзимга
яқинлашаётган моҳитоб шу шитобда юзини юзимга
босиб, бир дам сукут қилса не тонг!

«Ойга бундай термилма, жунун бўлиб қоласан!»
Онамнинг товушидан сергак тортдим. Гапини
идрок этишга шуурим ожизлик қилди. «Нима?!»
дедим ҳайронлик билан.
– Билмасам, болам, эскиларнинг гапини айт-
дим, – деди онам лойсупа четига чўкиб. – Илгари
момолар бизни тўлин ойга қаратмасди. Ўн беш кун-
лик ой одамни жодулаб, жунун қилиб қўяркан...
Ҳа, дегандек бош ирғаб, онамнинг хиёл эгилган
қоматига, тиззаларини чангаллаб ўтирган серажин
қўлларига қарадим. Кейин мулойим жилмайиб тур-
ган кўзларига боқиб жилмайдим. Исмсиз қувонч
уйғонди кўзимда. Кейин у онамнинг нигоҳида акс-
ланди. Кўз остим билан ойга қарадим. Йўқ, энди
у болалигимдаги сирли сайёра эмасди. Шу сония
у бутунлай бошқа қиёфага кириб олганди. Урчуқ
йигираётган кампирни қаергадир жўнатиб, ўзи
ҳеч нарса билмагандек жилмайиб турарди у. Мен
айни шу сонияда бутун болалигим билан боғлиқ
хотираларни бой берганимни аниқ ҳис этдим.
Аммо негадир Ойни ёмон кўриб қолмадим.
Аксинча, энди унинг сизу биз билмайдиган мўъ-
жизакор сеҳри борлиги ҳайратлантирар, айни
дам руҳим танимга сиғмас, қаергадир узоққа бош
олиб кетишни, мана шу ойдин кечада бетиним йўл
юришни истардим.
– Эна, сув ёқалаб келай-чи, – дея ўрнимдан
турдим. – Кечаси кўпчилик сув олмайди, бош қу-
лоқдан бандни уриб келаман.
Ҳовлидан чиқиб, тошлоқ йўл четидаги ариқ
бўйлаб борар эканман, ойга қарамасликка урин-
дим. Аммо беихтиёр унга кўзим тушар, шунда
жодулаб қўйишидан чўчигандай кўзим билан ер
чизиб борардим. Хаёлимни эса ой, у билан боғлиқ
ўйлар банд этди.

VATANPARVAR № 29 2022-yil 13
22-iyul

билан қўшниси Горскилар уйи яқинида бейсбол инсон ва табиат бир бутун эканини англаган. Ўзини энг гўзал юзини кўрсатиб туради. Содда қилиб айт-
ўйнарди. Бир куни Нил қўшни эр-хотиннинг тор- унинг эгаси эмас, кичик зарраси, дея ҳисоблаган. ганда, Ернинг тортиш кучи сабаб бизга доим Ойнинг
тишувини бехосдан эшитиб қолади. Миссис Горски бир томони – гўзал чеҳраси кўринади. Ойнинг бизга
мистер Горскига шундай шанғилларди: «Бу нар- Қадим аждодлар таълимотида ҳам, замонавий кўринмас томонида тоғли жойлар кўп, текислик
сани қачон оласан, биласанми, қўшни бола Ойга фан исбот этган асосларга кўра ҳам Ой, Қуёш, жуда кам, борини ҳам олис коинотдан учиб келиб,
қўнганда!» инсон ва уни қуршаган табиат бир бутундир. урилган учар юлдузлар яра қилиб ташлаган. Агар
Муқаддас Қуръон китобида айтилгани каби улар Ойнинг ўша томони бизга кўринганида эди, унинг
Шу тариқа Горски хонимнинг жаҳл устида айт- аниқ ҳисоб-китоб билан яратилиб, бир-бирини юзида ҳозиргидан кўра кўпроқ доғ кўрардик...
ган хитоби дуодай ижобат бўлиб қўшни бола – Нил тўлдириб турибди.
Армстронг инсоният тарихида биринчи бўлиб Ойга Мўйсафиднинг гапи хаёлимни бўлди.
чиқади ва ўша ердан қўшнисига салом йўллайди. Эгатга таралган сувни ой ёруғида кузатиб – Ай, нима бўлгандаям ёшларнинг орасида
ўтирганча тонгни қарши олдим. Шарқда қуёш бош ажралиш кўпайиб кетди. Одамдан оқибат кўта-
Дарҳақиқат, Ой оддий сайёра эмас! У нафақат кўтара бошлаганда ой уфққа яқин бориб қолганди. рилди.
Ернинг, балки инсониятнинг ҳам мангу йўлдоши- Бир вақтнинг ўзида қуёшни ҳам, ойни ҳам кўриб – Одам одамдан узоқлаб боряпти, – гапга қў-
дир. Буни бугун телефону гаджетларга термилиб турганим мен учун қандайдир мўъжиза эди. Шунда шилди Турди қассоб.
ақлини таниётган болалар билмайди, холос. Улар- қуёш ва ойнинг бир-бирига ошиқлиги, улар дийдор – Ўртага мол-дунё тушдими, оқибат кўтарилади,
дан Ой ҳақида сўрасангиз, бари бирдай тўтиқуш учун ошиқиб, кун ва тунни алмаштириши, улар- – дейди Чори бобо. – Тавба, ҳозир бандаси бир-би-
каби сайрайди: «Ой – Ернинг ягона табиий йўл- нинг муҳаббати эвазига умримиз елдай ўтиб бора- рининг қўлига қараб қолган. Сал булайроққа дуч
доши. Ердан ўртача фалон километр масофада вериши ҳақидаги афсонани эсладим. Энди негадир келса, писанд қилмайди, пичоғи мой устида бўлган
жойлашган» ва ҳоказо... бу афсона менга эриш туюлди. Аммо қуёшнинг одамни ётиб тавоф қилишдан тоймайди. Ҳамма бало
ойга ошиқлигини нега қабул қила олмаётганимни нафснинг очиққа чиққанида!
Бугун пандемияни қандайдир сиёсий ўйин, ҳали билмасдим... Дунёни гўзаллик қутқариши ҳақидаги гап айни
фалон мамлакатнинг иши, дея келажакни хомчўт ҳақиқат, илло, ҳар қандай гўзаллик замирида
қилаётган замондош Ойнинг бир сафар тик, бошқа – Тошқул чўлоқнинг боласи яна хотин қўйиб- сеҳр бор, меҳр бор. Инсон ўзидан – бир замонлар
маҳал ётиқ кўриниши табиат ўзгаришига сабаб дими? – дейди қур тўрида ўтирган Чори чўпон азиз санаган тутумларидан узоқлаб борар экан,
экани ҳақида эшитса, буни, нари борса, шунчаки мошгуруч соқолини тутамлаб. унинг фитратида меҳр камайиб кетаверади. Бу
бир чўпчак, деб баҳолайди. Гарчанд, Ердаги тўкин одамларни бир-биридан узоқлаштиради. Худди
ҳаётнинг мувозанати Ой, ундаги хотиржамлик Ерга – Менам Ҳомиднинг уйи синибди, деб эшитдим, табиатдаги глобал ўзгаришлар каби. Зеро, эколо-
боғлиқлигини илм-фан исбот этган бўлса ҳам. – жавоб беради бўсаға томонда чордана қурган гик маданиятимиз Ернинг Ойга, одамларнинг Ерга
эллик ёшлар атрофидаги Берди ака. – Ўзиям муносабати билан боғлиқ. Яъни бизнинг кўзимиз
Инсон ҳаёти эса бевосита Ой билан боғланган. ўттиздан ўтмай икки хотиннинг талоғини берди. илғаган бутун борлиқ – Ер, Ой, юлдузлар ва Қуёш
Масалан, тўлиной ёки янги Ой чиққан маҳалларда бир оиладир. Инсоннинг Ерга етказаётган зарари
уммонлардаги сув сатҳи кескин кўтарилиб кетади. – Аттанг! – дейди Чори чўпон бош чайқаб. – Ой- табиат ўзгаришларига, сайёрамиздаги салбий
Ҳолбуки, унга бирон жойдан шундай катта сув дай келин эди, шуни эпласа, чўлоқнинг боласиям ҳолатлар коинотдаги мувозанатнинг ўзгаришига
келиб қуйилмайди. Уммон Ойга тортилади, холос. одам бўлади, деб кўнглимдан ўтказиб эдим. Яна олиб келади. Бу узилмас ҳалқа эса инсониятга ўз
Худди шунингдек, Ойнинг Ерга энг қисқа масофа- нечовнинг уйини куйдирар экан бу баччағар! қилмишларини «қайтариб беради».
гача яқинлашиши – супер Ой йирик табиий ҳодиса- Ўзлигини йўқотган қавмлар инсон қўли билан
лар сабабчиси бўлади. У тўфонлар, цунами, вулқон – Энди тавбасига таянганмиш, бошқа уй қил- эмас, табиий офатлар сабаб Ер юзидан супуриб
ва зилзилага сабаб бўлиши ё аксинча, уларни майман, хотин дегани шу бўлса, тоқ ўтганим бўл- ташланган. Худди Нуҳ даврида сув босгани, Лут
тинчитиши мумкин. Мисол дейсизми? 2011 йил син, дебди. қавмини тош ёмғири йўқ қилгани каби. Рус шоири
март ойида, супер Ойга 8 кун қолганда Япония- Андрей Вознесенский таъбири билан айтганда, кек-
да фалокатли цунами ва кучли зилзила бўлган. – Қуруқ гап, валдирайверади! Иссиқ-совуғи саликдан ёшликка (бебошликка) қараб юраётган
Қизиғи, олимлар бу ҳодиса ниманинг эвазига ва бор, барибир уйланади... инсоният ана шу оддий ҳақиқатни унутиб қўйди.
қандай юз берганини ҳамон аниқ билмайди. Бо-
боларимиз эса минг йиллар аввал ҳам Ойнинг қай Даврага бир нафас сукут чўкади. Биз соясида Ойдин тунда овлоқ жойда кенг далани кезиб
шаклда туғишига қараб, унинг қандай келишини ўтирган гужумнинг ҳам биронта барги қилт эт- йўл юришдай завқли машғулот йўқ, назаримда.
башорат қилган! Негаки, одамлар илгари табиат- масди. Чорпояда ўтирган қишлоқдошлар Ҳомид- Бундай манзарада ойдай тўлган кўнгил билан
дан ҳозиргидек узоқлашмаган ва қадим аждодлар нинг тақдири ҳақида ўй суриб, музтар бўлган, хаёлга истаганча эрк берса бўлади. Ўша тун сув
дастурхонга тикилган нигоҳлар қанд-қурс, турфа баҳона белкуракни елкамга ташлаб, қишлоққа
ноз-неъматлар ўрнига Тошқул чўлоқ оиласининг туташ далаларни иккига бўлиб ўтган тупроқ йўл-
нонувоқдай тўзғиган қисматини кўрарди гўё. Мен- да кетиб борар эканман, ҳеч қачон ҳис этмаган
га эса буларнинг ҳеч бири қизиқ эмас. Ўй-хаёлим хотиржамлик туйдим. Тағин ойда урчуқ йигириб
урчуқ йигириб ўтирган кампирни йўқотиб қўйган ўтирадиган кампир ёдимга тушди. Билдимки, кўк-
ойда эди. да туриб эртак айтиб берган бу маҳзун кампир ҳеч
қаерга ғойиб бўлмаган. Шунчаки, улғайиб борга-
– Бобо, ой умуман бўлмаса, нима бўлади? нимиз сари бизнинг қарашимиз ўзгарган. Айни дам
Илгари одамлар ой ёруғида китоб ўқиган, ҳо- эса у минг йиллик одатига кўра сулув келинчакдек
зир ҳаммада қўлчироқ, телефон бор. Кун билан дунё бешигини тебратмоқда. Шунинг учун ҳам
йилнинг ҳисобиям тайин, энди ойнинг бор-йўғи ҳамма яхшиликни, гўзалликни одамлар ойга қиёс
билинмаса керак? қилади. «Ой бориб, омон қайт», деган тилакда ҳам
инсоннинг юзи ёруғ бўлишига ишора бор.
– Ой бўлмаса, ер Тошқул чўлоқнинг рўзғорига
ўхшаб қолади, – дейди у кескин оҳангда. – Бечо- Ойтувған, Ойгул, Ойсулув, Ойбиби, Ойхол каби
ранинг кампири бемаҳал бандалик қилди, энасиз исмларда ҳам одамнинг ўзини Ойга яқин кўриш
ўсган ули ноқобил чиқди. Ҳозир бўсағасидан ҳат- илинжи яшайди. Шу боис инсоният қалбида бо-
ласанг, бошинг айланади, Ватани хароб бўлган. лаларча соддалик билан айтган: «Оймомо, мени
олиб кет!» деган хитоб ҳамон сақланиб қолган.
Гап даромади яна шу томонга бурилганидан
ўкиниб, телефонимга тикиламан. Ундан Ой ҳақи- XX асрдаги мисли кўрилмаган кашфиётлари
да янги маълумотлар топиб ўқишга тутинаман. сабаб инсон Ойга боришнинг уддасидан чиқди.
Эмишки, Ой юзидан бир неча километр ичкарида XXI асрда эса коинотдаги илк ўсимлик – пахта чи-
пайдо бўладиган силкинишлар Ернинг таъсири гити инсон орзуси каби Ойда бўй чўзди. Гарчанд,
сабаб содир бўларкан. Яъни Ер қўзғалса, Ойнинг у узоқ яшамаган бўлса ҳам одамлар қалбида Ойга
биқини санчармиш. Ол-а!.. кўчиб кетиш иштиёқини янада кучайтирди. Аммо
инсон уни забт этганида Ой ва Ернинг ўртасидаги
Мен бош олиб интернетга «кетаман». масофа, муносабат қандай бўлиши мумкинлиги
«Ернинг зичлиги Ойнинг зичлигидан 81 марта ҳақида ўйлаб ҳам ўтиргани йўқ. Илло, Ер ва Ой ҳам
кучли бўлиб, бу зичлик Ойни тортиб туриш ва у худди одамлар каби бир-биридан олислаб боряпти.
Қуёшнинг йўлдошига айланиб қолмаслиги учун Олимларнинг айтишича, дастлаб Ой Ердан бор-
керак. Агар шундай бўлмаса, Ой Ернинг тортиш йўғи 22 минг километр узоқликда бўлган, ҳозир
майдонидан узоқлашиб, зичлиги оғирроқ бошқа эса улар орасидаги масофа 400 минг километр!
сайёра тарафга бориб, унинг йўлдошига айланиб
қолган бўларди». Дарвоқе, Ой Ердаги мувозанатни сақлайди.
– Барибир аёл ҳам ўзига қараши керак, – дейди Унинг Ердан олислаб кетиши эса сайёрамиздаги
кимдир ҳамон муҳокамада давом этиб. – Эркакнинг табиий офатларга сабаб. Ойнинг кўнглимиздан
кўзига қараб, нима қиларини билиши, фақат ўчоқ ҳам олислаб кетмаслиги сайёрамиз аҳлининг
бошида куймаланмай, мундай ўзини кўрсатишниям Ойга муносабатига – яна ўша олтин ҳалқага боғ-
билиши керак. лиқ. Демак, олимлар айтганидай, Ой Ердан эмас,
Беихтиёр қурдаги гурунг аввалбошдан Ой, балки одамлар Ойдан олислаб боряпти. Бу худди
одам ва Ер ҳақида эканини фаҳмлаб қолдим. Ин- одамларни меҳр меҳвари бир-бирига яқинлашти-
сон яралибдики, Ойнинг сеҳри нимада эканини риб туришидай гап. Шу жиҳатдан ҳам Ой одам ва
билмагани ҳолда унга мафтун бўлган. Ой қалби- Ернинг мангу йўлдошидир.
миз каби инсон охирига етмаган жумбоқ. Шунинг
учун ҳам бир замонлар одам Ойни тун илоҳи деб Бобо РАВШАН,
ҳисоблаган. Эҳтимол, Ойга ошиқликнинг аввалида Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси аъзоси
ана шу тутум тургандир.
Айтишларича, Ернинг тортиш кучи Ойнинг ўз
ўқи атрофида айланишига таъсир қилиб, секин-
лаштириб турибди. Бунга Ер миллион йиллар
давомида эришган. Бунинг эвазига Ой доим Ерга

14 2022-yil № 29 VATANPARVAR
22-iyul

# Jarayon # Davra suhbati

Истиқболли Оила МУСТАҲКАМЛИГИ

вазифалар ЙЎЛИДА

«Танқидий таҳлил, қатъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик ҳар Мудофаа вазирлиги қўшинларида ҳарбий хизматчиларнинг ижтимоий ҳимо-
бир раҳбар фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши лозим!» ясини таъминлаш билан бирга оила аъзоларининг бандлигига ёрдамлашиш,
Бу галги профилактик тадбир шундай номланди. фарзандларини таълим муассасаларига жойлаштириш, бепул малакали тиббий

хизматдан фойдаланиш каби қулай шарт-шароитлар яратилган.

Мудофаа вазирлигининг Тошкент шаҳрида жойлашган ҳарбий қисмла- Ҳар бир жамиятда
рининг бирида 2022 йил биринчи ярим йиллиги сарҳисобига бағишланган оилавий бахтнинг ўзига
умумий йиғилиш бўлиб ўтди. хос кўриниши ва муно-
сабатлар қандай бўлиши
Йиғилиш аввалида жанговар шайлик ва тайёргарлик, тарбиявий ва кераклиги ҳақида ўз
мафкуравий ишлар ҳамда таъминот йўналишида мансабдор шахсларнинг қарашлари бор. Албат-
ҳисоботлари тингланиб, эришилган ютуқ, йўл қўйилган камчиликлар та, ҳарбий хизматчилар
ҳамда бўйсунувчи бўлинмалардаги ҳарбий интизом ҳолати чуқур таҳлил ҳам зиммаларига юкла-
этилди, муаммоли масалаларни ҳал этиш юзасидан шу жойнинг ўзида тилган шарафли, аммо
тегишли қарорлар қабул қилиниб, келгусидаги истиқболли вазифалар масъ­улиятли жанговар
белгилаб олинди. вазифаларни муваф-
фақиятли бажаришла-
Тадбир якунида қўшинлар қўмондони полковник Журъат Якубов томо- рида уларнинг оилала-
нидан ҳарбий хизматчиларнинг ижтимоий ҳимоясини таъминлаш, муро- ридаги ижтимоий муҳит
жаатларнинг ижобий ечимини топиш, қўшинларнинг жанговар шайлиги соғлом ва барқарор бў-
тайёргарлигини ошириш билан бирга давлатимизнинг муҳим иқтисодий лиши лозим.
объектларини ишончли қўриқлаш, хавфсизлигини таъминлашда барча Тошкент вилояти Бекобод шаҳрида жойлашган ҳарбий қисмларнинг
куч ва воситаларни сафарбар этиш, келгусида бажарилиши лозим бўлган бирида ҳарбий хизматчилар ва уларнинг оила аъзолари билан соҳа му-
вазифалар бўйича аниқ ва манзилли кўрсатмалар берилди. тахассислари иштирокида оилавий муносабатларда низоларнинг олдини
олиш, фарзанд тарбиясида эътибор берилиши лозим бўлган жиҳатлар
Бу каби танқидий таҳлиллар бўлинмаларда ҳуқуқбузарликларнинг олди- бўйича давра суҳбати ўтказилди.
ни олиш ва ҳарбий интизомни мустаҳкамлашда муҳим аҳамият касб этади. Шу куни тадбир иштирокчиларига сержант Покиза Валихонова ва
психолог Шаҳринисо Қўлдошева томонидан оила мустаҳкамлиги, фар-
зандлар тарбияси, турмуш ўртоғига нисбатан ҳурмат, вафо ва садоқат
тушунчалари юзасидан маълумотлар берилиб, психологик тренинглар
ўтказилди.
Тадбир қатнашчилари оилада низоли вазиятларнинг ижобий ечимини
топиш, тушунмовчиликларнинг олдини олиш каби ўзларини қизиқтирган
саволларга етарлича жавоб олишди. Бу каби тадбирлар ҳарбий хиз-
матчиларнинг оилалари мустаҳкамлигини таъминлашда муҳим аҳамият
касб этади.

# Yoz – o‘tmoqda soz

Оромгоҳда

Мудофаа вазирлигига қарашли Тошкент вилоятининг Бўстонлиқ
туманида жойлашган «Тонг» болалар соғломлаштириш оромгоҳида
дам олаётган болажонлар учун концерт дастури ташкиллаштирилди.

бир кун

Болажонлар билан турли спорт ўйинлари, рассомчилик, рақс ва турли
ўйинлар ташкиллаштирилди. Айниқса, фахрий қоровулнинг кўргазмали
чиқишлари болажонлар қалбидан алоҳида ўрин олди.

Гулхан атрофида қўмондонлик «Истеъдод» гуруҳи хонандалари ва
бадиий ҳаваскорлик жамоалари томонидан ижро этилган куй ва қўшиқлар
барчага хуш кайфият улашди.

Тадбир якунида спорт мусобақалари ва интеллектуал ўйинлар ғолиб­
лари диплом ва эсдалик совғалар билан тақдирланди.

Майор Фаррухбек СОТВОЛДИЕВ

VATANPARVAR № 29 2022-yil 15
22-iyul
# Mulohaza

тÅÊиÍ ÏишËоқ

«...Наманганда қоÏқоÍда ÁўËади
Телеграм фирибгари
қўлга олинди». билан қилинган фирибгарлик на- келган ВИРУСЛИ
тижасида фуқаро Д.Э.нинг ҳисоб банк ФАЙЛ
«Нукуслик фуқаро рақамидаги 2 млн сўм маблағни карталари
интернетда алданиб, фирибгарлар ўзлаштириб олади». билан боғлиқ бир Киберҳужумларнинг
165 млн сўмга чув марталик юборилган СМС-кодни, яна бир тури вирусли файлларни
тушди». Бугунги кунда энг кенг тарқал- тижорат банклари, тўлов тизими почта ёки мессенжерлар ёрдамида
ган фирибгарликлардан бири бу операторлари ва тўлов ташки- жўнатиш орқали амалга оширила-
«Телеграмда киберфирибгарлик, яъни интер- лотларининг мобиль иловаларига ди. Вирусли файл очилса, компью-
одамларнинг 19 млн нетда ўтириб, одамларни чув ту- кириш ҳуқуқини берувчи логин терга вирус тушади ва хакер ўша
сўмдан кўпроқ пулини ширишдир. Адлия вазирлиги кел- ва паролларни ҳеч кимга айтманг. компьютердаги банкка тегишли
ўғирлаган 21 ёшли тирган ҳисоботда мамлакатимизда Улар сиздан олган маълумотлар маълумотларни қўлга киритиш
йигит қўлга олинди...» киберфирибгарликлар сони сўнгги (масалан, СМС-код, логин ва па- орқали маблағларингизни ўғир-
3 йилда 8,3 бараварга кўпайиб, роль) орқали банк картангиздаги лайди.
Бугунги кунда оммавий ах- умумий жиноятчиликнинг қарийб пул маблағларини кўчириб олиш
борот воситаларида эълон 5 фоизини ташкил этиши кўрсатиб ёки рухсатингизсиз бошқариш им- ОНЛАЙН САВДО
қилинаётган аксар хабарлар ўтилган. конини қўлга киритади. ПЛАТФОРМАЛАРИ
кишиларнинг алдов қурбони-
га айланаётгани, катта-кичик Киберфирибгарликнинг тур- «ТАБРИКЛАЙМИЗ! СИЗ ҒОЛИБ Онлайн савдо платформасига
миқдордаги пулларига чув ту- лари кўп. Хўш, одамларни алдов БЎЛДИНГИЗ!» бирор буюмни сотиш учун жой-
шаётгани ҳақидаги гап-сўзлар йўли билан уларнинг пулларини лаштирдингиз. Бироздан сўнг сиз-
эканига кўзингиз тушиши тайин. қўшқўллаб беришга ундаётган бу Аноним шахс сиз билан боғла- га эълон бўйича харидор чиқади
Тўғри, ХХI аср – глобаллашув каби жиноятларнинг қанақа турла- ниб, қандайдир ютуқли танловда ва савдолаша бошлайди. Шундан
даври... Замон шиддат билан ри мавжуд ва уларнинг қайсилари ғолиб бўлганингиз билан табрик- сўнг маҳсулот пулини юборганини,
ривожланиб бормоқда. Бу жара- «тренд»да бўлиб турибди? Қуйи- лайди. Кейин сизга «ютиб» олган ҳисобни текшириб кўриш керак-
ён инсонларнинг феъл-атворию да ҳозирги кунда кенг тарқалган пулни қабул қилиб олишингиз лигини айтиб, ҳавола юборади.
кийинишидан тортиб, уларнинг киберфирибгарлик турлари ва учун линк юборади ва кўрсатилган Юборилган ҳаволага эса карта-
юриш-туриши, касб-корига ҳам улардан ҳимояланиш ҳақида сўз сайтга кириб, маблағларни қабул даги пулни ечиб оладиган тизим
ўз таъсирини ўтказмоқда. Шу- юритамиз. қилишингиз ҳақида айтади. Сайтга ўрнатилган бўлади. Кирганингиз-
нингдек, криминал дунёнинг кириб, пластик карта рақами, амал дан кейин пулингизни ечиш учун
жиноятлари, турли хил алдов «МЕРОСНИ СИЗ ОЛИНГ!» қилиш муддати, телефон рақам ва карта рақамингизни сўрашади.
ва найранглар ҳам замон билан келган СМС-хабарномадаги парол- Карта рақамини ёзганингиздан
уйғунликда янгича қиёфаларда Энг оммалашган фирибгарлик ни ҳам киритганингиздан кейин кейин ҳеч қандай пул кўринмай-
акс этяпти. Айрим ижтимоий усулларидан бири бу – мерос пластик картангиздаги мавжуд ди. Кейин сотувчи пул йўқлигини,
мессенжерлардаги хабарларда ҳақидаги ваъда. СМС ёки ижти- ҳамма пулингиз сониялар ичида кўринмаётганини айтади. Шундан
виртуал оламдаги фирибгарлик- моий тармоқ орқали фуқарога у ечиб олинади. сўнг улар махфий кодни телефо-
нинг янгича, кўз илғамас дара- катта миқдорда пул ютиб олгани нингизга юборишади ва шу орқали
жадаги турлари содир этилаёт- ёхуд бошқа мамлакатдаги қарин- «ГУРУҲГА ОДАМ ҚЎШСАНГИЗ, картангиздаги ҳамма маблағни
ганини ўқиб, ҳайратда қоласан дошидан катта миқдорда мерос МУКОФОТЛАНАСИЗ» ечиб олишга уринишади.
киши. Содда одамларнинг ишо- қолганлиги, фақат уни расмий-
нувчанлигидан фойдаланаётган лаштириш учун пули йўқлиги ёки Охирги вақтларда авж олаётган ХУЛОСА
«устаси фаранглар» пластик шунга ўхшаш минг турли важлар- фирибгарлик турларидан яна бири
картадаги бор маблағни «шилиб ни келтиради. Агарда сиз унинг Teлеграм тармоғи гуруҳларига Ҳа, пластик картадаги маб-
кетиш»нинг янгидан-янги йўл- меросни расмийлаштириши учун одам қўшиш орқали қанчадир маб- лағларнинг ечиб олиниши билан
ларини ўйлаб топишяпти. Мана ҳисоб рақамига 100 АҚШ долла- лағ билан тақдирланишдир. Ушбу боғлиқ ҳолатлар кўп учрамоқда.
ўшалардан бири: рини ўтказсангиз, мероснинг катта ҳолатда сиздан маълум бир гуруҳ- Энг ҳайратланарли томони шун-
қисмини сизнинг банк картангиз га қанчадир нафар одам қўшиб, даки, СМС тарзида келган махфий
«Жиззахлик фуқаро Д.Э. мо- ёки ҳисоб рақамингизга ўтказиб ютуққа эга чиқишингиз айтилади. кодни бировга бериш оқибатида
биль телефонини сотиш учун беришини айтади. Шундан сўнг Ютуқни қабул қилиб олишингиз пулидан айрилган одамлар вақт
сайтга эълон беради. Бироздан пул ўтказиш баҳонасида сохта ҳа- учун фирибгарлар телефон рақам ўтиб, яна шу хатосини такрор-
сўнг эълон бўйича харидор вола юборилади. Ҳаволага кириб, ва пластик карта маълумотлари- лашлари кўп кузатилмоқда. Нати-
алоқага чиқиб, телефон унга карта рақамингизни киритишингиз ни сўрашади. Шунинг учун турли жада содда кишилар интернетдаги
маъқул келганини айтиб, сав- билан бор маблағингизни ечиб акция ва танловларга ишониб, айни бир хил фирибгарликдан бир
долаша бошлайди. Шундан олишади. шахсий ҳисоб маълумотларини бе- эмас, бир неча марта алданиб қо-
кейин маҳсулот пулини электрон гоналарга ошкор этмаслик тавсия лаётир. Фирибгарлар яратган сох-
тарзда тўлаганини, ҳисобни тек- АНОНИМ «ХАЛОСКОР» этилади, акс ҳолда, фирибгарлик та «веб сайт»га ишониб, пулидан
шириб кўришини сўраб, ҳавола қурбонига айланиб қолишингиз айрилган одамлар додини кимга
юборади. Ҳавола фирибгарлик- Бу турдаги фирибгарлар асосан мумкин. айтишни билмай қоляпти. Кўпчи-
нинг янги кўриниши эканлиги- юқоридаги ҳолатда чув тушган лик ҳолатларда фуқаролар ҳушёр
дан бехабар фуқаро Д.Э. сохта одамларга нисбатан ишлатилади. БИР МАРТАЛИК бўлмагани сабаб фирибгарлар
сайтда сўралган амалларни ба- Улар одамларнинг қўл телефонига «ЁРДАМ ПУЛИ» бундан устомонлик билан фойда-
жариб, пластик карта рақамини қўнғироқ қилиб, ўзини Марказий ланмоқда. Шу сабабли банк карта-
ҳам ёзиб қолдиради. Устамонлик банк, тижорат банки ёки тўлов Ижтимоий тармоқларда «Бола- си орқали онлайн операциялар ба-
тизими (масалан, Click) ходими лари бор ҳар бир оилага 650 000 жаришда эътиборли бўлиш, банк
деб таништиради. Шундан кейин сўмдан бюджетдан пул ажрати- картаси ҳақидаги маълумотларни
мобиль илова бузилгани, банк лиши», «1 июнь – Халқаро бола- киритишдан олдин платформанинг
картаси блок ҳолатига тушгани, ларни ҳимоя қилиш кунига совға ҳақиқийлигини текшириш, махфий
картадан ноқонуний пул ечиб сифатида барча болаларга 200 кодларни ҳеч кимга бермаслик ло-
олишга уринишлар бўлаётгани минг сўмдан пул берилиши» маз- зим. Чунки ечиб олинган маблағни
ва шу каби турли уйдирмаларни мунидаги хабарлар тарқатилади ва қайтариб олиш, уни ким ўғирла-
келтиради. Агарда дарҳол чора сохта веб-сайтга кириш учун ҳаво- ганини аниқлаш жуда қийин ва
кўрилмаса, мижоз, яъни сиз барча ла қолдирилади. Бу фейк ҳаволага кўплаб ҳолатларда имконсиздир.
маблағларингиздан айрилишингиз кирган фуқаролардан шахсга доир Доно халқимиз топиб айтганидек,
мумкинлигини таъкидлаб, ишончга ҳамда пластик карта тўғрисида «Текин пишлоқ қопқонда бўлади».
киришга ва эмоционал таъсир ўт- маълумотларни киритиш сўрала-
казишга уринади. Масалан, «Банк ди. Уёғи эса ўз-ўзидан тушунарли. Шерзод ЭГАМБЕРДИЕВ,
картангиздан қанчадир маблағ «Vatanparvar»
ўғирланди. Бу сизмисиз?» дейиши
мумкин. Фирибгар «тезроқ», «ҳо-
зироқ», «кейин тушунтираман»,
«тезроқ керак» каби сўзлар билан
саросимага солишга уринади. Бу
ҳолатда ҳеч қачон телефонингизга

16 2022-yil № 29 VATANPARVAR
22-iyul

# E’tibor

Ёш кадрлар ОНАЖОНИМ,СИЗГА ТАШАККУР! да кўплаб Навбатдаги ташриф Қорақал-
ўртасида намунали хулқи, Шу ёш ҳарбий поғистон Республикаси Хўжайли
кунларда хизматчилар- туманига амалга оширилди ва бир
ташаббускорлиги ва ДХХ Чега- нинг хонадон- қатор ёш ҳарбий хизматчиларнинг
тиришқоқлиги билан ра қўшинла- ларига шодлик ота-оналарига ҳам ташаккурнома-
барчага ўрнак бўладиган, рига қарашли улашилиб, меҳнат- лар тантанали равишда топшириш
маънан ва жисмонан ҳарбий қисмларда лари алоҳида эътироф тадбирлари ўтказилди.
баркамол фарзанд вояга хизмат қилиб, мамла- этилмоқда.
етказганлиги учун ҳарбий катимиз сарҳадларини Ёшларни ҳар томонлама Жумладан, Хўжайли тумани
қўриқлаш ишига муно- қўллаб-қувватлаш ҳамда ДХХ Куннурий маҳалласида яшовчи
хизматчиларнинг сиб ҳисса қўшаётган ҳамда Чегара қўшинларида хизмат ўта- кичик сержант Женис Аллановнинг
ота-оналарига ДХХ жанговар хизмат фаолиятида ётган ташаббускор ва фаол ёшлар- ота-онаси Абдисалам Алланов ва
Чегара қўшинлари юқори натижаларга эришган бир нинг ота-оналарини рағбатланти- Мевагул Жумаева, шу тумандаги
гуруҳ ёш ҳарбий хизматчиларнинг риш мақсадида, Самарқанд вилоя- Аҳмад Яссавий кўчасида истиқомат
қўмондонининг хонадонларига ташриф буюрилиб, тида истиқомат қилувчи ёш ҳарбий қилувчи оддий аскар Жасур Раҳи-
ташаккурномасини ота-оналарига Чегара қўшинлари хизматчиларнинг ота-о­ наларига мовнинг отаси Аҳмад Раҳимов ҳам
тақдим этиш анъана қўмондонининг ташаккурномалари ДХХ Чегара қўшинлари қўмондо- ана шундай ташаккурнома соҳиби
тантанали тарзда топширилмоқда. нининг ташаккурномаси тантанали бўлган бахтиёр инсонлардан.
тусини олди. Албатта, ўз фарзандининг камо- тарзда топширилди. Тадбир даво-
лини кўриш – ҳар бир ота-она ор­ мида уларга, фарзандини Ватанига, Худди шундай тадбир Сурхон-
# Uchrashuv зуси. Республикамиз бўйлаб амалга Президентига, жонажон халқига ва дарё вилоятининг Узун туманида
оширилаётган ташрифлар давоми- қасамёдига садоқат руҳида тарби- ҳам ташкиллаштирилди. Тумандаги
ялаганликлари учун миннатдорлик Телпакчинор маҳалласида яшов-
билдирилди. чи Ғанижон ака ва Мақсудахон ая
– Бизларга берилган ушбу эҳти- ташаккурнома билан тақдирланиб,
ромдан бошимиз осмонга етди, фарзандлари камолидан қувонди-
фарзанд ортидан раҳмат эшитиш лар. Уларнинг фарзандлари кичик
ҳар бир она учун бахт, албатта. сержант Акмалжон Давлатов давлат
Боламнинг мамлакатимиз буюк чегараларини ҳимоя қилишга қўша-
келажагини қуришда ўзининг муно- ётган муносиб ҳиссаси, намунали
сиб ҳиссасини қўшишига ишончим интизоми билан хизматдошларига
комил ва ушбу ишларни амалга ўрнак бўлиб келмоқда.
оширишда уни руҳан қўллаб-қув-
ватлашга ваъда бераман, – дейди Таъкидлаш керакки, ҳар бир
кичик сержант Ш. Ҳазратқуловнинг хонадонда кузатилган ана шундай
онаси Гулсанам Орзиқулова. қувонч кўз ёшлари, чексиз бахти-
ёрлик ҳисси ва кўтаринки кайфият
ташриф буюрувчиларнинг ҳам кўнг­
лини тоғдек кўтарди. Зеро, куну тун
сарҳадларимизда сергак туриб, она
юрт тинчлигини кўз қорачиғидек
асраётган ўғлонлар хизмати ҳамда
уларни камолга етказиб, Ватан ҳи-
моясига йўллаган ота-оналарининг
меҳнати ҳамиша эътибор ва эъти-
рофда эканининг далолатидир бу.

ЗАМОНАМИЗ БАРЧИНОЙИ
ЧЕГАРАЧИЛАР ²УЗУРИДА

ДХХ Чегара қўшинларига қарашли Сурхондарё Ҳа, ҳаётий қийин-
вилоятининг Узун ва Сариосиё туманларида жойлашган чиликларга таслим бўл-
ҳарбий қисмларда 2021 йилда Токио шаҳрида бўлиб ўтган масдан, иродани бақувват
Паралимпия ўйинларида зафар қучиб, олтин медални қўлга қилиб, юксак инсоний фази-
латлар билан яшаш, момолардан
киритган, «Ўзбекистон ифтихори» унвони соҳибаси мерос ор-номус, ҳаё-ибо фазилат-
Гулжаной Наимова билан давра суҳбати ташкил этилди. ларини ўзида мужассам қила олиш
ёшларимизни Ватаннинг ифтихорига,
Сурхондарё вилоятининг Узун ту- лия шаҳри мезбонлик қилган жаҳон чексиз фахрига айлантиради.
манида туғилган паратаэквондочимиз чемпионатида кумуш, Иорданиядаги
Гулжаной Наимова XVI Паралимпия Осиё чемпионатида эса бронза ҳамда – Паралимпия чемпиони Гулжаной Наи-
ўйинларининг якунланиш арафасида Италияда ўтказилган Европа очиқ мова билан ташкил этилган ушбу учрашув
(+58 кг вазн тоифасида) бразилиялик чемпионати кумуш медалини қўлга таассуротларга бой, қизиқарли ва мазмунли
Менезес Безеррани 8:4 ҳисобида киритган тажрибали спортчи. кечди, тўғрисини айтсам, учрашув менга алоҳида
мағлубиятга учратиб, мамлакатимизга мотивация берди, – дейди катта лейтенант Д. Жўраев.
олтин медални келтирган эди. – Ўйинлар давомида мураббийла- – Ўйлайманки, ёшларимиз ҳам бўш вақтларини мазмунли
римнинг вақтида тўғри кўрсатмалар ўтказиб, спорт билан шуғуллансалар, келажакда юртимиз
Мамлакат миқёсидаги мусобақа- бериши, ғалабага бўлган интилишим, байроғини кўкларга кўтариб, улкан ютуқларга эришадилар.
ларда тобланган Гулжаной 2017 йил юртимиз шаъни ва халқимизнинг
терма жамоа таркибида Жанубий ишончини оқлашдек ҳислар мени Учрашув давомида ҳарбий хизматчилар ўзларини қизиқтир-
Кореяда ўтказилган халқаро мусо- чемпионлик сари етаклади, – дейди ган саволларга жавоблар олдилар. Гулжаной Наимова томонидан
бақада кумуш, Португалияда кечган Гулжаной Наимова. – Келгусидаги имзоли чарм қўлқопи ҳарбий қисмга эсдалик сифатида топширилди.
чемпионатда бронза, 2018 йил Лон- вазифам эса – чемпионликни ҳимоя Тадбир якунида ҳарбий қисм қўмондонлиги томонидан спорт устасига
дондаги жаҳон чемпионатида бронза, қилиш ва изимдан келаётган ука-син- фахрий ёрлиқ ва эсдалик совғалар тантанали равишда топширилди.
Вьетнамдаги Осиё чемпионатида гилларимни катта ғалабаларга тайёр-
олтин, 2019 йил Туркиянинг Анта- лашдан иборат.

Майор Фарида БОБОЖОНОВА
ДХХ Чегара қўшинлари

VATANPARVAR № 29 2022-yil 17
22-iyul

KALLAXONALIK# Keling, kitob o‘qiymiz!
alisher mirzO

Siz nima uchun kitob o‘qiysiz? sevsam sevamanki, kam emas! tanitishga hojat ham yo‘q, shunday Sariqligim tutdi. Jahlim chiqdi.
Sarguzasht qidirasizmi? Bu yerda ham dunyoning hech bo‘lsa-da, bu insonning O‘zbekiston Ranjiganimni yashirmay-netmay,
qaysi shaharlarida ko‘rilmaydigan xalq rassomi, professor, “El-yurt amakini tanigan bo‘lsam-da, tap
Ko‘nglingiz turfa tuyg‘ulardan o‘ziga xosliklar ko‘p. Har kuni hurmati” ordeni sohibi ekanligini, tortmadim. “Menga qarang amaki,
alg‘ov-dalg‘ov-da, siz javob poytaxtning Gulsanam ko‘chasidan 1977-yildan shu kunga qadar – dedim dangaliga, – G‘afur G‘ulom
ishga qatnayman. Oddiygina ko‘cha, Yevropa davlatlari, AQSh, Hindiston, bo‘lsangiz o‘zingizga, nonni unaqasiga
izlayapsizmi? Shunchaki vaqt Toshkentning oddiy bir mahallasi. Koreya kabi bir qator mamlakatlarda irg‘itmay, joyiga qo‘ymaysizmi!”, deb
o‘tkazishni xohlaysizmi? Ko‘chaning ikki tomoni ham mevali shaxsiy ko‘rgazmalari tasviriy san’at yubordim. Rastadan ikki qadam
daraxtlarga to‘la. O‘rik, olcha, ixlosmandlarining yuksak e’tiroflariga uzoqlashib ulgurmagan G‘afur G‘ulom
Shunday kitoblar borki, o‘z-o‘zingizga olxo‘ri, yong‘oq... Bahorda, yozda, sazovor bo‘lib kelayotganini alohida taqqa to‘xtab, orqaga o‘girildi...”
savollar berishga majbur qiladi. Ba’zilarida kuzda, qishda uning tarovati, ta’rifi ta’kidlash lozim.
o‘zingizni ko‘rgandek bo‘lasiz. Ko‘pdan so‘zlarga sig‘maydi. Bu ko‘chaning Parchani shu joyda to‘xtatamiz.
ozarbayjon adibi Elchin Safarli asarlariga ikki tomonidagi hovlilarda o‘zbeklar, “Kallaxonalik yigitcha”dan Alisher novvoy bilan G‘afur G‘ulomning
mehrim tushgan. Ko‘ngilga safar kabi qabul qozoqlar yashaydi. Haligacha shu o‘qiymiz: “Kallaxona atrofida sayr mojarosi qanday yakun topganini o‘qib
qildim, asarlarini. ko‘chani obodonlashtirish tashkiloti etib, tentirab yuradigan joylar bisyor bilib olasiz. Ammo ertasi kuni ulug‘
xodimlari tozalab yurganini ko‘rmadim. bo‘lib, birinchi navbatda bu Chorsu shoirdan kelgan elchi qo‘li to‘la o‘zbek
Odamlar kabi shaharlarning ham o‘z Hovlilarda yashayotgan kelinlar, (Oktabr) bozori, mahallani kunchiqar tilidagi kitoblar bilan non rastalari
qiyofalari bor. Bir-birini takrorlamaydi. Elchin qizlar, bekalar chinni chiroqdek qilib tomonida joylashgan. O‘sha yerdan oralab, Alisherni so‘roqlab kelgani-
Safarli olis Istanbul haqida shunchalar mehr qo‘yishadi. Ilgari tramvaylar yurganida bizning hovliga erta-yu kech tinimsiz yu, shoirning salomini yetkazganini
bilan yozganki, ixtiyorsiz tushingizga ham hovlilar oynadan yaqqol ko‘rinar edi. g‘ala-g‘ovur, guvur-guvur ovozlar aytmasam bo‘lmaydi.
kirmagan bu shaharni ko‘rish istagi paydo Bu hovlilarda yurtimizning boshqa eshitilib turadi. Ehtimol, aniq-tiniq
bo‘ladi. Adibning mahorati shundaki, u aksar hech qayerida uchramaydigan ulkan tovushlar. So‘zlar eshitilmas, lekin 1966-yilning 26-aprelida
odamlar ahamiyat bermaydigan o‘ziga gilos daraxtlari qo‘r to‘kib, yashnab qandaydir g‘alati musiqani eslatuvchi Toshkentda yuz bergan zilziladan
xoslikni rassom mo‘yqalamda aks ettirgani turardi. Hozir ham shunday. shovqin sira tinmaydi va o‘ziga xabaringiz bormi? Menimcha, buni
kabi so‘zlar bilan tasvirlaydi. Va shu tariqa ohanrabodek chorlaydi”. ko‘pchilik biladi, eshitgan, o‘qigan,
sizga bu ulkan shaharni sevdiradi. Qarang, chalg‘ib ketdim. Aslida zilzilani boshidan kechirgan guvohlar
bunga sizga tavsiya qilmoqchi Bozor ohanrabosi tortib ham hali oramizda ko‘pchilik.
Aynan Elchin Safarlining Istanbulga bo‘lgan kitob sababchi. Bu roman, ketmaganiga hayratdaman. Adib “Kallaxonalik yigitcha”da bu haqda
muhabbati aks etgan asarlari meni Toshkent qaysi yili ekani yodimda yo‘q, “Sharq yozganidek: “Uylarimiz Past (Chorsu) ham so‘z boradi. Ijodkor ana shu
haqida o‘ylashga majbur etdi. Nega hech yulduzi” jurnalida e’lon qilingan edi. bozorning yonida bo‘lgani uchun dahshatli voqeani bir shaharning o‘zida
Toshkent haqida yozmadim ekan, a? “Kallaxonalik yigitcha” edi, asar nomi. barcha oldi-berdi bilan band. odamlar turlicha qabul qilganlarini
Uni Elchin Safarlining Istanbulidan ortiq Mendek zumrashalar ham oldi- tasvirlaydi. Eski shahar aholisining
Men Toshkentni sevaman. U sotdidan chetda qolmaymiz va olti- mardona, vazmin, go‘zal xarakterini
Fikr va mulohazalaringizni haqida mendan so‘rasalar, qanday yetti yoshligimizdayoq boshimizga qiyosiy chizgilarda ko‘rsatadi.
@Vatanparvargazetasi_bot tasvirlar edim? Masalan, “dom”lar chambarak qo‘yvolib, mo‘jazgina
manziliga jo‘natishingiz mumkin bilan bo‘ylashgan chinorlari... Yo‘q, savatda shirmoyi, patir, “yopgan” Qahramonimiz “Ñàï±ðíûé”
yo‘q, uni bunday tanitib bo‘lmaydi. non ko‘tarib Kallaxonadan bozorga, ko‘chasida (ha, ha, o‘sha, bir vaqtlar
Chunki dunyoda yashillikka burkangan bozordan mahallamizga bo‘zchining “Vatanparvar” tahririyati joylashgan
ulkan shaharlar ko‘p. Aziz o‘quvchi, mokisiday qatnaganimiz-qatnagan”. ko‘cha) tog‘asining uyida edi: “Azonga
siz-chi? Siz tug‘ilib o‘sgan shahringiz, yaqin endi ko‘zim ilingan ekan bomba
qishlog‘ingizni qanday tanitgan bo‘lar Rassomlik uning ko‘nglida qay tushdi, urush boshlandi”.
edingiz? palla uyg‘ondi?! Eski shaharmidi, bu
muhabbat? Guvillab yotadigan bozor, ...o‘sha kezlar Sovet Ittifoqi
Yozuvchi Alisher Mirzoning katta-kichik bozorchilar, bolasidan Amerika kapitalizmi bilan teskariroq
“Kallaxonalik yigitcha” asari sizga “odam chiqishini xohlagan, noxush bo‘lib turgan edik. Atom bombalarimiz
Toshkentni, to‘g‘rirog‘i, Toshkentning atrof-muhitdan asragan, mehnat bilan bilan bir-birimizga o‘qtalgan joyimiz
qalbini tanitadi! Toshkentning qalbi asragan” dono onaning mehrimi? bor edi. Rahbarimiz N.S. Xrushev
qayerda ekan? Toshkentning qalbi – ko‘rsatgan karomati – Birlashgan
Eski shahar! Agar siz Alisher Mirzo haqida Millatlar Tashkilotida patinkasini
umuman eshitmagan taqdiringizda qo‘liga olib, minbarga urib: “Mû
U shunday yozadi: “Men ham “Kallaxonalik yigitcha”ning ilk vam pokajem kuzkinu mat!” degani
Toshkentning Kallaxona mahallasida sahifalaridanoq rassomni his qilasiz. yodimga tushdi.
tug‘ilib o‘sdim va ulg‘aydim. Bu Bu asardan parchalar o‘qib, undan
yerda odamlar zich yashardi. Bozor uzilolmay qolganman. Shu qadar Xrushev domla “Kuzkinu
oldi-sotdisi bilan shug‘ullanuvchilar. jonli tasvirlarki, allaqaysi jihatlari mat”ni ko‘rsatib qo‘ymaslaridan
Hofizlar, doirachilar, tamburchilar, turli ko‘hna Shahrisabz bozorini yodimga amerikaliklar bizni bomba bilan siylab
kasb egalari qo‘shnimiz, hamdardimiz soladi. Hozirgi kunlar bozorlarda qo‘yaqolmaganmikin?
edilar. Men yoshligimdanoq bularning bolalarni ko‘p uchratmaysiz, balki
barchasi bilan yaqin bo‘lganman. e’tibor bermayotgandirman. Hovlidan Sapura opoqining: “Hoy
Ma’murjon Uzoqov, Jo‘raxon bolalar! Rasul, Alisher tez chiqinglar,
Sultonovlarga to‘y-yig‘inlarda, Nega bu kitobni tavsiya yer qimirlayapti! – deya ayyuhannos
shirin damlarda piyolada choy qilayotganimni bilasizmi? Rassomning solgani eshitildi.
tutgan kunlarim ham bo‘lgan. Choy ko‘rgan-kechirganlarini o‘qib, bir
ho‘plashsa, men ularning labidan narsaga amin bo‘ldim: mehnat …O‘rda ko‘prigidan o‘tib, aziyat
taralayotgan kuy va qo‘shiqlarni eng yaxshi tarbiyachi ekan! Hayot chekayotganlar ham, ko‘ch-ko‘ronini
ichimga yutardim. Qo‘ni-qo‘shni, eng yaxshi muallim! Bu kitobni ko‘targanlar ham ko‘rinmay qolishdi.
uzoq-yaqin odamlarni kuzatar edim-u, farzandlaringiz davrasida o‘qishingizni Nima balo, bu yerlarga zilzila yetib
ammo ular haqida adabiy asar yozish istardim. Ular tushunmagan joylariga kelmaganmikin?..
xayolimga kelmagan edi. izohni o‘zingiz bera olasiz. Asarda
G‘afur G‘ulom bilan bog‘liq shunday “Nega eski shaharda zilzilaning
Hayot ko‘rsatadi. Qalbim nimani voqea bor: oqibatlari ko‘rinmaydi? Ollohning qahri
xohlasa shuni yo qog‘ozga, yo mato faqat Yangi shaharga tushganmikan?”
va xolstga tushirish niyatidaman. “Savdo-sotiqda omadim
Rassom bo‘lish yaxshi, yozuvchi kelavermadi. Non sotib, xaridor Bir xil fojia, ikki xil ko‘rinish, bir xil
bo‘lish ham yaxshi. Bu kasblarning poylash o‘rniga tizzamga kitob qo‘yib fojia ikki xil munosabat?!
ikkalasini egallash inson ruhiyati, o‘qib o‘tiribman. Bir payt barvasta
kasbining naqshi degim keladi”. amaki kelib, rastaga terilgan patirni Qisqasi g‘aroyib kitob, go‘zal
u yoq-bu yog‘ini o‘girib, qarab ko‘rdi- xulosalar!
Darvoqe, Alisher Mirzoning rassom da, yoqmadi shekilli, go‘yo zarda
ekanligini aytishim kerak. Aslida qilganday itqitib keta boshladi. Huzurli mutolaa
tilagi bilan

Inobat IBROHIMOVA,
«Vatanparvar»

18 2022-yil № 29 VATANPARVAR
22-iyul
yurtimizda hali ko‘plab ishlar amalga
SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT SPORT # Og‘ir atletika oshirilishi, yirik sport inshootlari-yu
o‘yingohlar, mehmonxonalar qurilishi
Asosiy tarkibi Mudofaa vazirligi oliy sport natijalarini rivojlantirish o‘z o‘rni, mavqei bor – dedi sportni lozimligini hamda sport turlari bo‘yicha
markazi (MVsM) vakillaridan iborat o‘zbekiston terma jamoasi rivojlantirish vaziri o‘rinbosari, O‘zbekiston qit’a va jahon miqyosidagi musobaqalar
navbatdagi yig‘inni o‘tkazish uchun Qozon shahriga jo‘nab ketdi. og‘ir atletika federatsiyasi raisining birinchi o‘tkazish kerakligini aytdi. Jumladan, o‘sha
osiyo og‘ir atletika federatsiyasi ijroiya qo‘mitasi a’zolarining ovoz o‘rinbosari Shahrullo Mahmudov jurnalistlar paytda eng yirik hisoblangan “Paxtakor”
berishi natijasida o‘zbekiston yana ikki yildan so‘ng olimpiya bilan suhbatda. – 2024-yilgi yozgi Olimpiya stadioni ham talab darajasida emasligini,
yo‘llanmalari o‘ynaladigan qit’a chempionatini qabul qiladigan o‘yinlariga yo‘llanmalar beradigan qit’a maydon chimlari xalqaro standartlarga
mamlakat sifatida tanlandi. Poytaxtimizda o‘tkazilayotgan chempionatining O‘zbekistonda o‘tkazilishi javob bermasligini ta’kidlab, “Yunusobod”
o‘smirlar va yoshlar o‘rtasidagi qit’a birinchiligi esa ayni avj bu, sportchilarimizning “Parij – 2024” sport majmui kabi inshootlar qurish va ularni
pallaga ko‘tarildi. chiptasini qo‘lga kiritishlari uchun katta ko‘paytirish lozimligiga urg‘u berdi. Amalga
imkoniyat. Qolaversa, mazkur nufuzli oshirilgan bu ishlar, birinchi navbatda, jahon
Kelasi oy Turkiyaning Konya va yoshlar o‘rtasidagi Osiyo chempionati musobaqa ommaviy sport targ‘ibotida, ekspertlari-yu mutaxassislari tomonidan
shahrida V Islom birdamlik xususida to‘xtalib, mazkur birinchilik nafaqat yurtimizning xalqaro sport maydonidagi e’tirof etilishi hamda ular tomonidan qit’a va
o‘yinlari o‘tkaziladi. Dunyodagi kuchli sportchilar, balki mutaxassislar obro‘-e’tiboriga ijobiy ta’sir ko‘rsatishi bilan jahon miqyosidagi, jumladan, Osiyo o‘yinlari
60 dan ziyod davlat sportchilari uchun ham katta tajriba maydoni bo‘lishini ahamiyatlidir. kabi yirik musobaqalar o‘tkazilishi yurtimizga
qatnashishi kutilayotgan, jami 483 ta e’tirof etdi. O‘zbekiston tajribasini boshqa ishonib topshirilishi kerakligiga alohida
medal jamlanmasi ulashiladigan mamlakatlarda ham ommalashtirish, andaza Poytaxtimizda o‘tkazilgan Osiyo og‘ir urg‘u bergan holda, qo‘lini ikki tomonga
mazkur o‘yinlarga e’tibor bu yil har olish, o‘rganish lozimligini ta’kidladi. atletika federatsiyasining navbatdagi yig‘ini yoyib qo‘ydi. Bu qo‘l yoyilishlarini men “Ana
qachongidan ham baland. Zotan, yurtimiz sport muxlislari uchun ana shunday shundan so‘nggina o‘sha savolni menga
jahondagi murakkab epidemiologik Yig‘ilish davomida joriy yil 6–16-oktabr ajoyib xushxabar bilan yakunlandi, OOAF bersangiz bo‘ladi, ana shundan so‘nggina
kunlari Bahraynda kattalar o‘rtasida o‘tadigan ijroiya qo‘mitasi a’zolari “Parij – 2024” yozgi yozgi Olimpiya o‘yinlari ham o‘z-o‘zidan
Olimpiya o‘yinlari uchun yo‘llanmalar taqdim yurtingizga oqib boradi”, degan ma’noda
etiladigan 2024-yilgi qit’a chempionati tushundim.
mezbonligini yurtimizga ishonib topshirdi.
Musobaqa sanasi va 2024-yilgi taqvim Bu suhbatni biz bejiz yana bir bor
keyinroq e’lon qilinadi. eslamayapmiz, chunki o‘tgan 26 yil mobaynida
yurtimizda sportni ommalashtirish va
Sportdan yiroq insonlar yurtimiz og‘ir rivojlantirish borasida juda ulkan ishlar
atletikasidagi bu voqelikni shunchaki oddiy
xabar sifatida qabul qilishi mumkin. Lekin
uning tag zamirida juda katta mehnat,
qancha-qancha og‘ir ishlar yotibdiki, buni

O‘zbekistOn – eng nuFuzli

Qit’a birinchiligi mezbOni!

vaziyat sabab joriy yil o‘tishi kutilgan qit’a chempionatiga tayyorgarlikning borishi hamma birday darhol va puxta anglab amalga oshirildiki, ularning samarasiga
“Xanchjou – 2022” Osiyo o‘yinlari tahlil qilindi. Bu xususda Bahrayn og‘ir yetmaydi. Shu bois uning ayrim jihatlariga endilikda poytaxtimizda zamonaviy
hamda talabalarning butunjahon atletika federatsiyasi prezidenti hisobot oddiy sport muxlislari nuqtai nazari bilan andazalarda barpo etilgan bir qator ulkan
Universiada musobaqasi qoldirilishi, berdi. yondashishni lozim topdik. stadion va o‘yingohlar, sport inshootlari
yoshlar o‘rtasidagi qit’a o‘yinlarining misolida ham guvoh bo‘lasiz. Yirik stadionlar
bekor bo‘lishi Islom birdamlik o‘yinlarini Kongressning ikkinchi qismida Xalqaro 1996-yil Xalqaro Olimpiya qo‘mitasi nari tursin, hatto, mahalla yoshlari-yu
barcha mamlakat sportchilarining og‘ir atletika federatsiyasi prezidenti (XOQ) prezidenti Xuan Antonio maktablar uchun qurilgan oddiy sport
asosiy e’tibor markaziga olib chiqdi. Muhammad Hasan Jalud, yurtimiz sport Samaranch yurtimizga uchinchi marta maydonchalarida ham XOQ prezidenti
rahbariyati va OAV vakillari ham ishtirok tashrif buyurganda uni suhbatga chorladik. ta’kidlagan kamchilikni uchratmaysiz, yam-
Endilikda, nafaqat qit’a, balki dunyo etdi. Kun tartibidan joy olgan asosiy masala Suhbat (“Xalq so‘zi” gazetasi, 1996-yil yashillikka burkangan. Sport turlari bo‘yicha
og‘ir atletika muxlislari e’tiborini qozonib keyingi yillardagi qit’a chempionatlari 3-sentabr) mobaynida u mazkur tashriflar qit’a va jahon miqyosidagi musobaqalar
ulgurgan, asosiy tarkibi Mudofaa vazirligi manzilini aniqlash bo‘ldi. O‘tkazilgan bejiz emasligini ta’kidlab, mamlakatimizda yurtimizda tez-tez o‘tkazilayotganligiga
Oliy sport natijalarini rivojlantirish taqdimotlar asosida bildirilgan fikr va xalqaro olimpiya harakatining keng matbuotimiz orqali voqif bo‘lib turibsiz.
markazi vakillaridan iborat bo‘lgan takliflar hamda ijroiya qo‘mita a’zolarining quloch yoyishi uchun qisqa davrda juda
O‘zbekiston terma jamoasi sportchilari ovoz berishi natijasida 2023-yilgi o‘smirlar katta ishlar amalga oshirilgani va davom Osiyo og‘ir atletika federatsiyasi
va murabbiylari mazkur nufuzli va yoshlar o‘rtasidagi qit’a chempionatini ettirilayotganiga urg‘u berdi. O‘sha davrda ijroiya qo‘mitasi a’zolari ham bejiz qit’a
musobaqaga puxta hozirlik ko‘rish o‘tkazish huquqini Hindiston poytaxti Dehli, sport muxlislarimizni “O‘zbekiston qachon birinchiliklarining eng nufuzlisini, ya’ni
uchun navbatdagi yig‘inni Rossiyaning kattalar o‘rtasidagi qit’a chempionatini qabul yozgi Olimpiya o‘yinlarini qabul qiladi?” “Parij – 2024” yozgi Olimpiya o‘yinlari
Qozon shahrida o‘tkazishga qaror qilishni esa Janubiy Koreyaning Chinju degan savol juda bezovta qilib turgandi. uchun yo‘llanmalar taqdim etiladigan
qilishdi. Sportchilarimizni yuqori sport shahri qo‘lga kiritdi. Barchaning diqqat Shu bois suhbat mobaynida men ham shu 2024-yilgi chempionat mezbonligini bizning
formasiga olib chiqish ko‘zda tutilgan markazida turgan eng muhim masala savol bilan XOQ prezidentiga murojaat yurtimizga ishonib topshirmayapti. Uning
va 9-avgustga qadar davom etadigan – “Parij – 2024” yozgi Olimpiya o‘yinlari etdim. U avvaliga ajablanib qaradi, so‘ng tub zamirida ham mamlakatimizda og‘ir
mashg‘ulotlarga terma jamoamiz uchun yo‘llanmalar taqdim etiladigan jilmayib kinoya qildi: “Bu savolga menmas, atletikani yanada rivojlantirish yo‘lida juda
murabbiylari yurtimizning Ruslan 2024-yilgi Osiyo chempionati bo‘ldi. Uni avvalo siz – yurtingiz matbuot xodimlari katta ishlar amalga oshirilgani yotibdi. Bu
Nurudinov (MVSM), Akbar Jo‘rayev, o‘tkazishga O‘zbekiston, Hindiston va mamlakatingizda olimpiya harakatini, sportni og‘ir mehnatlar samarasi qit’a ekspertlari
Adhamjon Ergashev (MVSM), Turkmaniston da’vogarlik qilgandi. OOAF rivojlantirish yo‘lida qilinayotgan ishlar tahlili tomonidan o‘rganib chiqilgandan
Doston Yoqubov, Muhammadqodir ijroiya qo‘mitasi a’zolarining ovoz berishi asosida javob berishingiz lozim”, dedi. so‘ng, og‘ir atletika mutaxassislari-yu
Toshtemirov, Sunnatilla O‘sarov, natijasida O‘zbekiston mazkur nufuzli Men XOQ prezidentining kinoyasini darhol murabbiylari, sportchilar tomonidan e’tirof
Sarvarbek Zafarjonov (MVSM), musobaqani qabul qiladigan mamlakat anglab yetmadim, suhbat mavzuini tez- etilgandan keyingina OOAF ijroiya qo‘mitasi
Rigina Adashboyeva kabi yetakchi sifatida tanlandi. tez shu savolga buraverganimdan keyin yig‘ini kun tartibiga qo‘yildi. Demakki,
sportchilarini jalb etishdi. Toshkentda ochiqcha javob berdi. Bu borada rivojlangan yuqoridagi voqelikka shunchaki oddiy
o‘tkazilayotgan o‘smirlar va yoshlar – Og‘ir atletika sportining xalqaro mamlakatlar tajribalarini o‘rgangan holda xushxabar sifatida emas, balki yurtimiz og‘ir
o‘rtasidagi qit’a birinchiligidan so‘ng maydondagi rivojida, albatta, yurtimizning atletikasining xalqaro maydondagi o‘rni va
yosh iqtidor sohiblari Nigora Suvonova, mavqei sifatida, xalqaro ekspertlar e’tirofi
Tursunoy Jabborova va Sharofiddin sifatida yondashmog‘imiz, bosh g‘oya –
Amriddinov ham Rossiyaga borib, “O‘zbekiston – kelajagi buyuk davlat” ijobati
asosiy jamoamiz safiga borib qo‘shilishi sari intilishimiz samaralaridan biri sifatida
rejalashtirilgan. qabul qilmog‘imiz lozim.

Asosiy jamoamiz Qozon shahriga Poytaxtimizdagi “Yunusobod sport
jo‘nab ketgan bir pallada yurtimiz og‘ir majmuasi”da o‘tkazilayotgan og‘ir atletika
atletikasiga oid ajoyib bir voqelik yuz bo‘yicha o‘smirlar va yoshlar o‘rtasidagi
berdi. Keling unga batafsil to‘xtalib, qit’a chempionati esa ayni avj pallaga
tahliliy mushohada yuritamiz. ko‘tarildi. 25-iyulga qadar davom etadigan
birinchilikda 21 mamlakatdan tashrif
Osiyo og‘ir atletika federatsiyasi buyurgan 300 nafarga yaqin yosh polvon
(OOAF) o‘zining navbatdagi Osiyo chempionligi uchun bahs olib
Kongressini poytaxtimizda o‘tkazdi. bormoqda. Bu haqda
Unda OOAF ijroiya qo‘mita a’zosi biz gazetamizning
bo‘lgan 11 nafar vakili to‘g‘ridan to‘g‘ri, kelgusi sonida hikoya
9 nafari esa onlayn tarzda qatnashdi. qilamiz.

Kongressning birinchi qismida Rasul JUMAYEV,
OOAF prezidenti Muhammad Yusuf «Vatanparvar»
Al Mana og‘ir atletikani rivojlantirish
borasida qit’ada olib borilayotgan
ishlar, o‘tkazilayotgan chempionatlar
xususida so‘z yuritdi. U, o‘z navbatida,
Toshkentda o‘tkazilayotgan o‘smirlar

VATANPARVAR № 29 2022-yil 19
22-iyul
# Sport
# “Tong”da bir kun

O‘ZBEKISTONLIK MERGANLAR TA’TIL ZAVQINI OSHIRIB

JAHON KUBOGI SOVRINDORI

janubiy Koreyaning Changvon shahrida o‘q otish bo‘yicha jahon kubogining “Vatanparvar” tashkiloti Toshkent viloyati kengashi tasarrufidagi Chirchiq
final bosqichi bo‘lib o‘tdi. unda 43 mamlakatdan kelgan 450 dan ortiq mohir avtomobil maktabi hamda Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi

mergan g‘oliblik uchun kurash olib bordilar. Chirchiq shahri bo‘limi xodimlari tomonidan Mudofaa vazirligiga qarashli
“Tong” bolalar sog‘lomlashtirish oromgohida ma’naviy-ma’rifiy va sport
tadbirlari tashkil etildi.

Mazkur nufuzli Yozgi ta’til munosabati
musobaqada 10 metrga bilan oromgohda dam
pnevmatik to‘pponchadan o‘q olayotgan bolalarning bo‘sh
otish bo‘yicha o‘zbekistonlik vaqtlarini mazmunli o‘tkazish
sportchilar bronza medalni maqsadida, ular orasida
qo‘lga kiritdi. Ushbu “Eng yaxshi kitobxon”,
bellashuvlarda sportchilar “Yo‘l qoidasi – umr foydasi”
– Muhammad Kamolov, mavzularida suhbatlar olib
Vladimir Svechnikov, borilib, ushbu yo‘nalishlar
Veniamin Nikitin yurtimiz bo‘yicha tanlovlar o‘tkazildi.
sharafini himoya qildi.
Shuningdek, bolalar
Quvonarlisi, ular orasida o‘rtasida sportning bir
“Vatanparvar” tashkiloti qancha turlari bo‘yicha
sportchisi Muhammad musobaqalar tashkil etildi.
Kamolov sportning pnevmatik
quroldan o‘q otish turi bo‘yicha Tanlov hamda
nafaqat mamlakatimizda, musobaqalarda faol ishtirok
balki butun dunyoda o‘zining etgan bolajonlarga diplom,
munosib o‘rniga ega ekanligini kitob va esdalik sovg‘alar
yana bir bor isbotladi. topshirildi.
Eslatib o‘tamiz, joriy yilning may oyida Germaniyaning Zul shahrida sportning o‘q
otish turi bo‘yicha yoshlar o‘rtasida o‘tkazilgan Jahon kubogi musobaqasida ishtirok Xayrlashuv chog‘ida
etgan “Vatanparvar” tashkiloti Namangan viloyati kengashining pnevmatik quroldan o‘q “Vatanparvar” tashkilotining
otish seksiyasi a’zosi, 18 yoshli Muhammad Kamolov 10 metr masofaga to‘pponchadan mas’ullari tashrifiga o‘rganib
otish musobaqasida munosib ishtirok etib, 3-o‘rinni egallagan edi. qolgan bolalar ulardan yana
U o‘tgan 2021-yilning sentabr oyida Rossiya Federatsiyasinng Qozon shahrida bo‘lib tez-tez oromgohga kelib
o‘tgan birinchi MDH davlatlari o‘yinlarining pnevmatik miltiqdan o‘q otish musobaqasida turishlarini so‘radilar.
oltin hamda Qozog‘iston Respublikasining Chimkent shahri mezbonlik qilgan XXIV
Osiyo chempionatida kumush va bronza medallariga sazovor bo‘lgandi.

O‘zbekiston mudofaasiga ko‘maklashuvchi «Vatanparvar» tashkiloti matbuot xizmati

# Musobaqa

TOSHKENT VILOYATI
JAMOASI OLDINDA

o‘zbekiston mudofaasiga ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkiloti markaziy ommalashtirish borasida ham samarali qayd etgan Toshkent viloyati terma
kengashining 2022-yilgi “ommaviy jismoniy tarbiya va sport tadbirlari” faoliyat yuritib, yosh sportchilarning
rejasiga asosan, Namangan viloyati kengashining o‘q otish tirida yoshlar yuzaga chiqishiga zamin yaratmoqda. jamoasi vakillari o‘g‘il bolalar va qizlar
o‘rtasida o‘q otish bo‘yicha o‘zbekiston kubogi uchun bo‘lib o‘tayotgan Mazkur musobaqa ham shunday
musobaqalarning 3-bosqichi o‘tkazildi. maqsad yo‘lidagi ezgu intilishlar in’ikosi o‘rtasida bo‘lib o‘tgan bahslarda bir
sanaladi.
E’tibor berayotgan bo‘lsangiz, islohotlar samaradorligini oshirishda, qadar ustunlikka erishdi. Ya’ni pnevmatik
keyingi yillarda yurtimizda sportchi albatta, O‘zbekiston mudofaasiga Sportchidan yuksak mahorat
yoshlarning qo‘lga kiritayotgan yutuq ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkiloti talab qiladigan bellashuvlar keskin va vintovka mashqida o‘g‘il bolalar va
va muvaffaqiyatlari salmoqli o‘rin tomonidan olib borilayotgan ishlar murosasiz bo‘ldi. Har bir ishtirokchi
tutmoqda. Bu esa mamlakatimizda o‘sib- ham alohida tahsinga sazovor. Zero, qizlar o‘rtasida Toshkent viloyati
ulg‘ayayotgan yosh avlodning jismonan tashkilot mamlakatimiz Qurolli Kuchlari g‘oliblik uchun astoydil harakat qildi. texnik va amaliy sport turlari markazi
baquvvat, ruhan tetik, kuch-quvvatga uchun harbiy-texnik mutaxassislar, xalq Quvonarlisi, ulardagi shijoat, kuch va sportchilari Javohir Sohibov va Gulbonu
to‘lib kamol topishi uchun yaratilayotgan xo‘jaligi uchun ommaviy kasb xodimlarini g‘ayratni ko‘rib, buyuk ajdodlarga xos Kambarbekova 1-o‘rinni qo‘lga kiritib, o‘z
shart-sharoit, berilayotgan imkoniyatlar tayyorlash bilan bir qatorda sportning shiddat hamda jasoratni his qildik.
mevasidir. Mazkur yo‘nalishdagi texnik va amaliy turlarini rivojlantirish va jamoasining g‘alabaga
Musobaqa yakuniga ko‘ra,Toshkent bo‘lgan ishonchini
viloyati jamoasi 1-o‘rin, Namangan mustahkamladi.
viloyati jamoasi 2-o‘rin va Farg‘ona
viloyati jamoasi 3-o‘rinni egalladi. – Bellashuv oson
bo‘lmasligini bilgan
E’tirofga sazovor jihati, musobaqa holda musobaqaga
avvalidayoq eng yaxshi natijalarni astoydil tayyorgarlik
ko‘rib kelgandik. Chunki
raqiblarimiz ham kuchli
va mahoratli sportchilar.
Tinimsiz olib borilgan
mashg‘ulotlar, intilishlar
bugun o‘z so‘zini aytdi:
jamoamiz g‘olib bo‘ldi!
Harakatlarimiz zoye ketmaganidan
xursandman, – deydi Gulbonu
Kambarbekova. – Bellashuv ko‘tarinki
ruhda o‘tdi. Unda har bir ishtirokchi
g‘alabaga bo‘lgan intiluvchanligi va
irodasini namoyon etdi.
Musobaqa so‘ngida g‘oliblar
taqdirlandi.

Mayor Gulnora HOJIMURODOVA

20 2022-yil № 29 VATANPARVAR
22-iyul
ва сиёсий раҳбарларини олиб юриш
# Harbiy sanoat учун мўлжалланган VH-92 русумли
вертолёт ўзининг илк парвозини
«ЛОКХИД – амалга оширди. Ҳозирда компания
мутахассислари учувчисиз вертолёт-
лар ва учиш аппаратларини яратиш
устида иш олиб бормоқда.

«Спейс» бўлинмаси ракета-кос-
мик техника, космик транспорт ти-
зимлари, ернинг сунъий йўлдошлари
ва бошқа маҳсулотларни ишлаб

МАРТИН»

КОРПОРАЦИЯСИ

дунёга машҳур «локхид-Мартин» корпорацияси 1995 йилда иккита Маҳсулотни серияли равишда ишлаб чиқаради. Бўлинманинг асосий дас-
йирик ҳарбий саноат компанияси - «локхид» ва «Мартин-Мариэтта»- чиқаришни янада ошириш, қўшимча турлари «Трайдент–2» типидаги
ни бирлаштириш йўли билан ташкил этилган бўлиб, бу икки компания сарф-ҳаражатларни қисқартириш баллистик ракеталарни модерниза-
тарихи ХХ аср бошидаги дастлабки авиасозлик заводларидан бошланган. ва ишлаб чиқариш жараёнлари циялаш, «Орион» космик кемаси,
рентабеллигини ошириш ҳисобига йўлдош орқали навигация ва алоқа
Шуни ҳисобга олган ҳолда, 2013 йилда «локхид-Мартин»нинг 100 2020 йилда самолёт нархини 80 млн. тизимлари, ракета-ядро зарбаси
йиллигига бағишланган тантаналар ўтказилган. долларгача пасайтириш, 2023 йилга ҳақида огоҳлантириш тизимларини
бориб тўлиқ ишлаб чиқариш қувва- яратиш ва ишлаб чиқаришни кўзда
Мазкур корпорация сўнгги йиллар корхонаси сифатида кирувчи «Лок- тига эришиш – йилига 160 та самолёт тутади.
мобайнида юқори технологиялар хид–Мартин интернэшнл» бўлими етказиб бериш режалаштирилган.
асосида яратилган замонавий қу- маҳсулотлар экспортини бошқаради Корпорациянинг Мариэтта (Жоржия «Локхид–Мартин» корпорацияси
рол-яроғ ва ҳарбий техникаларни ва корпорацияга бир қатор бошқа штати) шаҳридаги заводида С-130J томонидан ишлаб чиқариладиган
яратиш ва ишлаб чиқариш бўйича хизматлар кўрсатиш билан шуғул- «Геркулес–2» ҳамда L-100J «Гер- маҳсулотлар ва хизматларнинг асо-
дунёдаги энг йирик корхоналардан ланади. кулес» типидаги ҳарбий-транспорт сий буюртмачиси АҚШ ҳукумати
бирига айланди. самолётлари йиғилади. ҳисобланади. Маълумотларга кўра,
«Аэронотикс» корпорация тузил- корпорация даромадининг 70 фоиз-
Корпорация фаолиятининг асосий масидаги етакчи бўлинма ҳисоблана- «Миссайлз энд файр контрол» бў- га яқини айнан ҳукумат томонидан
йўналишлари – ракета-космик ва ди – 2017 йилда унинг умумий да- линмаси ракета қуроллари, ракетага келади. Даромаднинг 29 фоизи
авиация техникаси, ракета қурол- ромаддаги улуши 39 фоизни ташкил қарши мудофаа тизимлари, юқори корпорация маҳсулотларини ташқи
лари ва уларнинг таркибий қисм- этган. Мазкур бўлинма ҳарбий самол- аниқликдаги ўқ-дорилар, шунинг- бозорда сотиш ва фақат 1 фоизигина
лари, турли типдаги радиоэлектрон ётларни лойиҳалаштириш, қуриш, дек, электрон ва оптик-электрон фуқаровий тижорий харидорлардан
ускуналар, шу жумладан, бошқарув модернизациялаш, хизмат кўрсатиш тизимларни лойиҳалаштириш ва олинади.
ва алоқа тизимлари, разведка ва ва таъмирлаш билан шуғулланади. ишлаб чиқариш билан шуғуллана-
радиоэлектрон кураш воситаларини Бўлинманинг штаб-квартираси ва энг ди. 2017 йилда мазкур бўлинманинг Сўнгги йилларда халқаро майдон-
яратиш, ишлаб чиқариш, таъмирлаш, катта йиғиш заводи Форт-Уэрт (Техас корпорация умумий даромадидаги даги фаолиятни янада кенгайтириш
модернизациялаш ва уларга техник штати)да жойлашган. Ҳозирги вақт- улуши 14 фоизни ташкил этган. «Локхид–Мартин» раҳбариятининг
хизмат кўрсатиш, шунингдек, турли да «Аэронотикс» томонидан амалга Турли типдаги ракета тизимлари, энг муҳим вазифаларидан бирига
йўналишдаги ахборот ва технологик оширилаётган асосий дастурлар шу жумладан, MGM–140 «Атакмс» айланган. 2013 йилда корпорация ту-
хизматлар кўрсатишдан иборат. қаторига F-35 «Лайтнинг–2» ва F-16 типидаги баллистик, GMLRS ти- зилмасида ихтисослашган «Локхид–
«Файтинг Фалкон» типидаги қирув- пидаги бошқарилувчи, AGM–158 Мартин интернэшнл» бўлими ташкил
«Локхид–Мартин» штаб-кварти- чи, С-130J «Геркулес–2» русумли JASSM русумли қанотли ракеталар, этилган бўлиб, унинг штаб-кварти-
раси Вашингтон яқинидаги Бетесда ҳарбий транспорт самолётларини шунингдек, турли модификациядаги раси Лондон ва Вашингтонда жой-
(Мэриленд штати) шаҳрида жойлаш- ишлаб чиқариш, узоқ вақтдан буён танкка қарши ракеталар, MLRS Bти- лашган. Ташқи савдо фаолиятини
ган. Умуман олганда, бу корпорация фойдаланишда бўлган С-5 типи- пидаги бараварига ўт очувчи ракета янада такомиллаштириш мақсадида
Америка ҳукумати, шунингдек, АҚШ даги самолётларни С-5М «Супер тизимлари ва бошқалар бўлинманинг Абу-Даби (БАА), Канберра (Австра-
Мудофаа вазирлигининг энг йирик асосий маҳсулотлари ҳисобланади. лия), Оттава (Канада), Ар-Риёд
пудратчиси ҳисобланади. Корпо- Гэлакси» вариантига (Саудия Арабистони), Сингапур,
рацияга қарашли корхоналарда модернизациялаш ва «Ротари энд мишн системз» бў- Нью-Деҳли (Ҳиндистон), Тель-Авив
ишлаётган ходимлар сони (сўнгги техник хизмат кўрса- линмаси ҳарбий ва фуқаро вертол- (Исроил) ва Токио (Япония)да хо-
йиллардаги қисқартиришлардан тиш, шунингдек, турли ётларини лойиҳалаштириш, ишлаб рижий ваколатхоналар тармоғи иш
сўнг) 100 минг кишини ташкил этади. йўналишдаги учувчи- чиқариш, модернизациялаш, хизмат олиб бормоқда. Энг катта экспорт
сиз учиш аппаратла- кўрсатиш ва таъмирлаш, шунингдек, салоҳиятига эга бўлган маҳсулотлар
Ҳозирги даврга келиб «Лок- рини яратиш ва ишлаб ҳаво ҳужумига қарши тизимлар- қаторида F-35 «Лайтнинг–2», F-16
хид–Мартин» асосий фаолият йўна- чиқариш каби вазифалар нинг радиоэлектрон ускуналари, «Файтинг Фалкон» русумли қирувчи
лиши бўйича шакллантирилган киради. ўт очишни бошқариш ва кемаларга ва С-130J «Геркулес–2» русумли ҳар-
«Аэронотикс», «Миссайлз энд файр F-35 «Лайтнинг–2» ти- қарши мудофаа тизимлари, турли бий-транспорт самолётларини (турли
контрол», «Ротари энд мишн си- пидаги кўп мақсадли қирув- йўналишдаги радиолокация станция- модификацияда 70 дан ортиқ давлат
стемз» ва «Спейс» сингари чи самолётларни яратиш ва лари, бошқарув ва алоқа воситалари, ва халқаро ташкилотларга етказиб
4 та бўлинмадан ташкил ишлаб чиқариш – АҚШ тарихи- кузатиш ва аниқлаш аппаратура- берилган) айтиб ўтиш мумкин.
топган. Ташкилий ту- даги энг йирик ҳарбий дастур бў- лари ҳамда радиоэлектрон кураш
зилма таркибига шуъба либ, у «Аэронотикс» бўлинмаси ускуналарини ишлаб чиқариш би- Хулоса ўрнида таъкидлаш мум-
ва бутун корпорация учун асосий лан шуғулланади. Бундан ташқари, кинки, дунёдаги энг йирик ҳарбий
йўналиш ҳисобланади. Фақат шу бўлинма киберхавфсизликни таъ- саноат корпорацияларидан бири
типдаги жанговар самолётлар- минлаш масалалари бўйича масъул ҳисобланувчи «Локхид–Мартин»
ҳисобланади, таълим тизимлари учун турли типдаги замонавий қурол-яроғ
ни буюртмачи- ускуналар ҳамда тренажёрлар ишлаб ва ҳарбий техникаларни яратиш ва
ларга етказиб чиқаради. серияли равишда ишлаб чиқариш-
бериш орқали га қодир бўлган юқори технологик
2016 йилда ташкил этилган маз- ишлаб чиқариш ва илмий-тадқиқот
олинган да- кур бўлинма таркибига «Юнайтед базасига эга.
ромад–2017 текнолоджиз» корпорациясидан
йилда уму- сотиб олинган, АҚШдаги ҳарбий ва
мий савдо фуқаро вертолётларини ишлаб чиқа-
ҳажмининг рувчи энг йирик корхоналардан бири
64 фоизини – «Сикорский эркрафт» компанияси
ташкил этган. ҳам киради. Мазкур компания корхо-
наларида UH-60 «Блэк Хок», SH-60
«Си Хок», S-76, S-92, CH-53K «Кинг
Стэльен» ва бошқа типдаги вер-
толётлар ишлаб чиқарилади. 2017
йилда мамлакатнинг олий ҳарбий

Пўлат САЙДИВАЛИЕВ тайёрлади.

VATANPARVAR № 29 2022-yil 21
22-iyul

# Sog‘lom turmush tarzi

Қадимда денгизчиларни ВИТАМИНЛАР
қароқчилар билан тўқнаш

келишдан кўра кўпроқ
қўрқитган бир касаллик бўлганки,

у цинга (лавша) деб аталган. ОРГАНИЗМ УЧУН
Ҳайратланарлиси, бу касаллик

одамларда C витаминининг

етишмаслиги туфайли келиб чиққан.

қанЧалИК мУҳИм?XVii асрда илк маротаба гиппократ

касаллик аломатларини тасвирлаб

беради. У озиқ моддалар

таркибидаги қандайдир

моддалар етишмаслиги

натижасида одамлар

касал бўлишини ўз

асарида қайд этади.

ўша пайтда сиз ҳолга келишига сабаб бўлади.

витаминлар Бир суткалик меъёри 30–50 мг.

фанга Орга- А витамини терининг кўркамли-

номаълум низмда қай- ги ва ёшлигини, соч гўзаллигини,

эди. сидир витамин- ёғи, тухумнинг сариғи ҳамда денгиз тирноқлар саломатлигини, кўриш
нинг етишмас- маҳсулотларида мавжуд. Шунингдек,
лиги бирор бир у қуёш нурида ҳам бор. қувватининг кучлилигини, суяклар
бақувватлигини таъминлайди.
касалликнинг ке- Бир суткада инсон организми учун
зарур бўлган меъёри 2–5 мг ёки Бу витамин сабзи, цитрус мева-
либ чиқишига асо- қайси озиқ-овқат маҳсулотларида 2 та тухум. ларида, қаттиқ пишлоқ, творог, сут,
бўлиши ва инсон саломатлигининг тухум, балиқ, жигар ва петрушкада
сий сабаб бўлишини, қайси жиҳатлари учун жавоб бериши Витамин В2 ҳужайраларнинг ян- учрайди.
ҳақида нималарни билишимиз зарур? гиланиши ва мушакларнинг меъёрда
афсуски, кўпчилигимиз Қуйида шу ҳақда фикр юритамиз. ишлашини таъминлайди. Бу витамин У ҳам юқори ҳарорат таъсирида ва
сут, бодом, қўй гўшти, тухум, қўзиқо- узоқ муддат сақланиши натижасида
билмаймиз. Чунки ай- С витамини терининг кўркам ва рин, гречка, творог, хамиртуруш ва яроқсиз ҳолатга келади.
силлиқлигини, мустаҳкам иммунитет- гўштда кўпроқ учрайди.
нан витаминлар ҳужайра- ни, яхши кайфиятни, соч ва тишлар Суткалик меъёри 0,4–1 мг ёки мол
соғлом бўлишини таъминлайди. Бу витамин ёруғликнинг узоқ жигаридан бир неча бўлак истеъмол
ларнинг меъёрда ўсишига, вақт таъсири остида яроқсиз ҳолга қилиш кифоя қилади.
Бу витамин укропда, цитрус ме- келади. Бир суткада инсон организ-
иммунитетнинг мустаҳкам валарида, наъматакда, чаканда мойи ми учун зарур бўлган меъёри 1,3–3 САБЗИ БЎЙ ЎСТИРАДИМИ?
(облепиха)да, қизил рангли мевалар- мг.дан 2–5 мг.гача.
бўлишига ва шу орқали бу- да, рангли карамда, яшил нўхатда, Бўй ўсишини тезлатадиган
фасолда, турпда ва кивида мавжуд. В12 витамини меъёрдаги тана сабзавотлар орасида сабзи
тун организмнинг ривожлани- вазни, мустаҳкам иммунитет, соғлом биринчи ўринни эгаллайди.
Бу ноз-неъматлар пишириш жа- хотира ва шунингдек, ичаклар тизи- Унинг таркибида кўп миқдор-
шига ёрдам беради. Уларнинг раёнида фойдали хусусиятларини ми соғлом бўлишини таъминлайди. да витаминлар, минераллар
йўқотади. У балиқ маҳсулотларида, сутда, ва бошқа фойдали моддалар бўлга-
биологик аҳамияти моддалар пишлоқда, тухум сариғида кўпроқ ни учун ҳам шифокорлар болаларга
Бир суткада инсон организми учун учрайди. ёшлик ва балоғат ёшида кўпроқ сабзи
алмашинувига таъсир этишдан зарур бўлган меъёри 70 мг. Агар кун ейишни тавсия қилади. Сабзи ўз ран-
давомида 1–2 та апельсин истеъмол Бу витамин ёруғликнинг давомли гини унда кўп миқдорда бўлган бета
иборат. Организмда қандай қилсангиз ҳам бу меъёрни бажарган ва ўткир таъсирида ҳамда давомли каротин ҳисобига олади. Бета каротин
бўласиз. муддат иситилишида яроқсиз ҳолга организмда ўсиш витамини(витамин А)
витаминлар етишмаётганини келади. Унинг бир суткадиги меъёри га айланади.
В6 витамини организмнинг ёшли- 2–5 мг ёки 100 г лосос балиғи. Бир неча йиллар илгари хорижлик
аниқлаш учун киши ўз ташқи гини, асаб тизими мустаҳкамлигини, олимлар қизиқарли текширув ўтка-
қон томирлари соғлом бўлишини В15 витамини мустаҳкам хотира, зишади: яъни апельсин (оранжевый)
кўринишига – сочлари, териси таъминлайди. Бу витамин бошоқли яхши кайфият, касалликдан сўнг рангли сабзавотларни болаларнинг
ўсимликларда, буғдойнинг янги саломатликнинг тезда тикланиши, бўйига таъсирини ўрганишади. Унда
ва тирноқлари ҳолатига эътибор ундирилган ниҳолларида, кўкатли қон томирлари саломатлиги, юрак 4 ёшдан 17 ёшгача бўлган 500 тадан
салатда, карам, банан, ёнғоқ, буғ- фаолиятининг меъёрда бўлишини ортиқ бола иштирок этади. Исроил-
бериши лозим. Чунки улар инсон дой кепаги, лосос балиғи ва гўштда таъминлайди. Бу витамин парранда нинг «Nrg Maariv» газетаси текширув
мавжуд. гўштида, тухум сариғида, сут маҳсу- натижаларини ўз саҳифаларида эълон
соғлиғи ҳақида аниқ маълумот лотларида, балиқ икрасида, ёнғоқда, қилади. Унга кўра, болалик ёшидан
Бир суткада инсон организми учун хамиртурушда, сулида, гречкада ва бошлаб апельсин (тўқ сариқ) рангли
беради. Агар организмингизда зарур бўлган меъёри 1,6–2 мг ёки гуручда учрайди. сабзавотларни кўп миқдорда истеъ-
300 грамм мол гўшти. мол қилган болалар ўз тенгқурларига
заифлик, терининг қуруқлиги ва Қайта музлатилганида ва музла- нисбатан ўртача икки баробар тез
К витамини жароҳатларнинг тез тилгач, эритилганида яроқсиз ҳолат- ўсишган. Ҳисоботда шунай дейила-
тирноқларнинг синувчанлиги юз битишини, қон сифати ва ивувчан- га келади. ди: Бўйи паст болалар ҳам соғлиғи
лигининг меъёрда бўлишини таъмин- жиҳатидан соғлом бўлишган, аммо
бераётган бўлса, сиз бу жараёнга лайди. Бу витамин исмалоқ, қичитқи Бир суткалик меъёри 5 мг ёки 100 уларнинг рационида айрим озуқа
ўт, наъматак, турли хил карамлар, г қўй жигаридан истеъмол қилиш компонентлари етарли миқдорда
эътиборсиз бўлманг. Чунки сиз- сабзи, помидор, қулупнай ва кўк етарли. бўлмаган, шу сабабли бўйи нисбатан
чойда мавжуд. паст бўлиб қолган. Апельсин рангли
нинг танангизда фойдали мод- Е витамини организм ёшлигини сабзавотлар: сабзи, батат (ширин кар-
Бир суткада инсон организми сақлашни, репродуктив (насл қол- тофель), ошқовоқда болалар бўйининг
даларга эҳтиёж юқори. Келинг, учун зарур бўлган меъёр учун дириш) тизим фаолиятини, кайфият- ўсишини стимулловчи кўп миқдорда
2 ош қошиқ петрушка истеъмоли ҳам нинг яхши бўлишини, ташқи салбий витамин А, кальций ва темир бўлиши
шу ўринда киши организмига етарли бўлади. таъсирлардан ҳимоя қилинишини исботланган.
таъминлайди. Бу витамин гўшт, Маълумот учун: ўртача ўлчамдаги
қандай витаминлар етишмаёт- Д витамини умумий саломатлик ва кунгабоқар, жўхори, қовоқ, зайтун 10 та сабзи 500 мл сутдаги каби миқ-
суяклар мустаҳкамлигини, қоннинг ёғларида, сариёғда, ёнғоқда, сут дорда кальций мавжуд. Эътиборли
ганини аниқлаш йўллари устида меъёрда ивувчанлигини, шамоллаш- маҳсулотларида ва жигарда мавжуд. тарафи шундаки, сабзидаги кальций
дан ҳимояланиш, заҳарли моддалар- моддаси сутдагига қараганда организм
тўхталсак. нинг организмдан чиқиб кетишини, Ушбу маҳсулотларнинг узоқ муд- томонидан 100 фоиз ўзлаштирилади.
яхши кайфиятни, юрак-қон томир- дат сақланиши бу витаминнинг яроқ-
ЭЪТИБОРЛИ БЎЛИНГ! лар саломатлигини таъминлайди.
Бу витамин пишлоқ, сариёғ, творог,
1. Агар бирон аъзойингиз- балиқ, картошка, мол гўшти, ўсимлик
ни қаттиқ нарсага енгил уриб
олганингизда, кўкариш пайдо
бўлса ва у узоқ вақт тузалмаёт-
ган бўлса, организмда С, К ва Р
витаминлари етишмаётганидан
дарак беради.

2. Тез-тез бош айланиши, қу-
лоқ шанғиллаши В3 ва Е витамин-
лари, калий ва магний моддалари
етишмаслиги аломати.

3. Кўзлар қизариши, улар-
нинг қуруқшаши ва ачишиши,
қоронғига мослашишнинг қийин
кечиши А ва В2 витаминлари
етишмовчилигидан келиб чиқа-
ди.
НИМАЛАРНИ БИЛИШ ЗАРУР?

Инсон организмида
у ёки бу витамин нима
учун хизмат қилиши, улар

III даражали сержант Олим БЕРДИЕВ тайёрлади.

22 2022-yil № 29 VATANPARVAR
22-iyul

# Yong‘in xavfsizligi

ЁН£ИН ЧИªАРМАЙ ДЕСАНГИЗ...

Маиший техникалар- қоида талаблари асосида ўрнатил- дан кучли иссиқлик энергиясини
нинг истеъмол қилаётган ган бўлсагина, улар ўз функциясини ажратади. Агар электр симлари ёғоч
ток кучи хонадондан ўт- тўғри бажаради. Акс ҳолда, автоматик конструкциялар ҳамда турли хил
ўчиргичлар ортиқча юкланишни сез- пластик қопламалар орасида ёки
ган электр симларнинг майди ва ҳимоя қилмайди. Муҳофаза- устидан ўтган бўлса, ушбу материал-
кесим юзасига мос ловчи автоматлар фойдаланилаётган лар ёниш хусусиятига эга бўлганлиги
келиши ҳамда қисқа маиший техникаларни эмас, балки боис ёнғин келиб чиқиши ҳам мумкин.
туташув ва ортиқча хонадондан ўтган электр симларида
юкланишидан ҳи- қисқа туташув ва ортиқча юкланиш- Шунингдек, хонадондаги электр
мояловчи автоматик дан ҳимоялайди. қурилмалари носоз ёки электр ман-
ўчиргичларда кўрсатил- баига уланиш жойи мустаҳкам бўл-
ган максимал ток кучидан Ортиқча юкланиш содир бўлганда маса, маиший техникалар электр ток
ошмаслиги керак! Электр электр симлар аввалига қизийди, сўнг манбаига уланган вақтда электр қу-
симларида ортиқча юкланиш унинг ҳимоя қобиғи эрий бошлайди. рилмаларнинг уланиш жойида учқун
вужудга келиши симларнинг Ҳимоя қобиғи эриши натижасида пайдо бўлади ва ушбу ҳолат ҳам
қизиши ва натижада изол- қисқа туташув содир бўлади. У ўзи- ёнғинга олиб келиши мумкин.
яциянинг эриб-ёнишига
биз бугун кундалик ҳаётимизни сабаб бўлмоқда. Электр қурилмаларида авария, яъни қисқа туташув,
маиший техникаларсиз тасаввур Нега шундай? Ҳозир- ортиқча юкланиш ҳолатларига йўл қўймаслик учун:
қилолмаймиз. Маълумки, ҳар ги ишлаб чиқарилаётган
маиший техникалар катта – электр қурилмаларини меъёрий ҳужжатларга асосан мав-
бир маиший техника ҳар хил ток истеъмол қилади. Агар жуд хоналарга, ҳудудларга мос қилиб тўғри танлаш ва уларни
қийматда электр энергияси улардан бир вақтнинг ўзида ўрнатиш;
истеъмол қилади. буни маиший бараварига фойдаланилса,
техникаларнинг йўриқномасида маиший техникаларнинг ис- – электр қурилмаларини уларнинг паспортидаги ёки устки
ёки махсус бириктирилган теъмол қилаётган ток кучи қисмида ёзилган завод кўрсаткичларига қараб ишлатиш;
қоғозларда кўриш мумкин. алюминий симларга рухсат
берилган максимал ток ку- – бир тармоққа мўлжаллангандан кўп катта қувватли истеъ-
чидан ортиб кетади. Ушбу молчиларни уламаслик;
ҳолат ортиқча юкланишни
келтириб чиқаради. – носоз ва қўлбола электр қурилмаларидан, вақтинчалик электр
Агар хонадонда қисқа симларидан фойдаланмаслик;
туташув ва ортиқча юкла-
нишдан ҳимояловчи сер- – билиб-билмай электр қурилмаларини таъмирлаб, ишлат-
тификатланган автоматик маслик;
ўчиргичлар белгиланган
– электр қурилмаларини узоқ муддатга назоратсиз қолдир-
маслик лозим.

Кичик сержант Нодир СУВОНОВ,
Тошкент гарнизони ёнғин назорати инспекцияси йўриқчиси

# Mudofaaga ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkilotlarida
REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA
ЁШЛАРДА КАТТА ТААССУРОТ ªОЛДИРМОªДА
«Оромитан» болалар соғлом-
Яқинда биз ушбу таш-
лаштириш оромгоҳида ҳаво
килотда бўлиб, амалга
милтиғидан ўқ отиш, ёзги
оширилаётган ишлар
биатлон, шахмат ва шашка
билан танишдик. Жа-
бўйича мусобақалар ҳамда
моа жорий йилнинг
«Йўл ҳаракати қоидалари
ўтган ойлари мобай-
билимдони» викторинаси
нида ҳайдовчилар
ўтказилди. «Ватанпарвар –
тайёрлаш борасида
менинг танловим!» шиори
ҳам катта самара-
остидаги бундай тадбирлар
дорликка эришди. ёшларни ҳарбий-ватанпар- эга. Шу боис ҳам режа асо- тиш ишлари бевосита туман
варлик руҳида тарбиялашда сида тегишли ташкилотлар ҳокимлиги, Ёшлар ишлари
Автомобиль бош- муҳим аҳамият касб этади. билан ҳамкорликда меҳнат агентлиги билан келишилган
фахрийлари, ҳарбий хиз- режа асосида олиб борил-
қаришнинг «В», Айни пайтда клубда матчилар ҳамда турли соҳа моқда. Айни пайтда клубда
«Ҳаво милтиғидан ўқ отиш», вакиллари иштирокида уч- «Ёшлар дафтари»га рўйхатга
«ВС», «СЕ», «ВЕ» «Ёзги биатлон», «Картинг» рашувлар ўтказиш ҳам анъ- киритилган 14 нафар ёшлар
ва «Мотокросс» каби спорт- анага айланган. автомототранспорт курслари-
Ўзбекистон Республикаси мудофаасига ҳамда «D» тоифа- нинг муҳим турлари бўйича да ҳайдовчилик мутахассис-
ларига 450 нафар секциялар фаолият кўрсат- Шунингдек, ёшларни лиги бўйича имтиёз асосида
кўмаклашувчи «Ватанпарвар» моқда. Тўгарак аъзоларидан меҳнат бозорида эҳтиёж юқо- сифатли таълим олишмоқда.
номзод ўқитилиб, бу Азиза Ҳаётова, Бекзод Ҳик- ри бўлган касбларга ўқи-

ташкилоти Бухоро вилояти кенгаши борада белгиланган
режанинг тўлиқ бажа-

тасарруфидаги Ромитан тумани рилишига эришилди. Бу матов, Меҳриноз Ҳалимова,
ўқув спорт-техника клубида эса ўз-ўзидан ҳайдовчи- Наврўзжон Нурбоев сингари
лар тайёрлаш жараёнини

ёшлар бандлигини таъминлаш, юқори савияда ташкил- Акбар АЛЛАМУРОДОВ
лаштириш ҳамда назарий
спортчи ёшлар кўплаб
оммавий касб ходимларини ва амалий машғулотлар уй-
ғунлигига ўзига хос услубда нуфузли мусобақаларда

тайёрлаш, ҳарбий- ёндашиш натижасидир. яхши натижаларни Фурсатдан фойдаланиб, Ромитан тумани ўºув

ватанпарварлик тарғиботи – Шу кунларда клубда қўлга киритмоқда. спорт-техника клуби жамоаси туманда истиºомат
спортнинг техник ва амалий Бунда албатта, спорт ºилаётган барча ёшларни «В», «ВС», «ВЕ», «СЕ», «D» тоифали
йўриқчиси Зуҳра µайдовчилик курсларига ўºишга µамда спортнинг техник ва амалий
ҳамда спортнинг техник турларини ривожлантиришга Ҳалимованинг хиз- турлари – «²аво милти®идан ўº отиш»,«Картинг»,«Мотокросс»
ҳам алоҳида эътибор қаратил-

ва амалий турларини моқда, – дейди ЎСТК бошлиғи матлари катта. ³амда «Ёзги биатлон» каби секция ва тўгаракларда шу®улланишга

ривожлантириш Муроджон Ҳожиев. – Шу туфайли Ёшлар қалбига таклиф этади. Маш®улотлар малакали мутахассислар томони-

ёшлар ўртасида спорт мусобақала- Ватанга муҳаббат дан олиб борилиши кафолатланади.
ҳиссини сингди- Ромитан тумани «Бо¿ча» МФЙ,
борасида рини ўтказиш мунтазам йўлга қўйил- ришда кўпни кўр-
ган. Айниқса, мактаб ўқувчиларининг
«Ватанпарвар» ташкилоти ўºув биноси.
салмоқли ишлар ёзги таътилни мароқли ўтказишлари ган кекса авлод-
бажарилмоқда. мақсадида ҳамкор ташкилотлар би-
лан бирга турли тадбирлар ташкил нинг маслаҳат ва 91 416-43-24; 65 552-19-17.
этилмоқда. Масалан, яқинда тумандаги йўл-йўриқлари

катта аҳамиятга

VATANPARVAR № 29 2022-yil 23
22-iyul
# Kitobxonlik
# Sog‘lik – boylik

YUKSAK MA’NAVIYAT – “OTAM, ONAM VA MEN –

YENGILMAS KUCH SPORTCHI OILAMIZ!”

surxondaryo viloyati mudofaa ishlari boshqarmasida “Kitobxonlik madaniyati Mamlakatimizda jismoniy tarbiya va sportni ommalashtirish ijtimoiy
- davr talabi” mavzusida ma’naviy-ma’rifiy tadbir o‘tkazildi. siyosatning muhim yo‘nalishlaridan biri etib belgilangan. Chunki aholi
salomatligini mustahkamlash, yosh avlodni sog‘lom va barkamol etib
Unda Surxondaryo viloyati
mudofaa ishlari boshqarmasi, tarbiyalash orqali jamiyatda sog‘lom turmush tarzini qaror toptirish
Termiz harbiy prokuraturasi, mumkin. bundan tashqari sport turli kasalliklar, yoshlar o‘rtasidagi zararli
Mudofaa vazirligi huzuridagi odatlarning oldini olishda, shuningdek, yuksak madaniyat, vatanparvarlik
Jamoatchilik kengashi viloyat
mintaqaviy bo‘linmasi a’zolari, tuyg‘ularini shakllantirishda ham muhim o‘rin tutadi.
O‘zbekiston Yozuvchilar
uyushmasi viloyat bo‘limi, Markaziy harbiy okrugning
viloyat markaziy kutubxona Navoiy garnizonidagi harbiy
xodimlari, faxriylar hamda qismda harbiy oilalar o‘rtasida
yoshlar ishtirok etdi. sog‘lom muhitni shakllantirish,
ularning sportga bo‘lgan
So‘zga chiqqanlar ishtiyoqlarini yanada oshirish
ma’naviyat – insonni ruhan maqsadida “Otam, onam va
poklanish, qalban ulg‘ayishga men – sportchi oilamiz!” shiori
chorlaydigan, odamning ostida sport musobaqasi bo‘lib
ichki dunyosini, irodasini o‘tdi.
baquvvat, iymon-e’tiqodini
butun qiladigan, vijdonini Unda ishtirokchilar
uyg‘otadigan beqiyos kuch, “Estafeta”, “Arqon tortish”,
uning barcha qarashlarining “Savatga to‘p uloqtirish”, “Milliy
mezoni ekanligini ta’kidlab o‘yin” kabi shartlar bo‘yicha
o‘tishdi. bellashishdi. Jarayonlarga
ko‘tarinkilik bag‘ishlash
Mamlakatimizda maqsadida harbiy orkestr
amalga oshirilayotgan jadal jamoasi vatanparvarlik kuy-
islohotlar xalq farovonligi, qo‘shiqlari bilan faol qatnashdi.
yurt taraqqiyoti, yoshlarning
porloq kelajagini ta’minlash Shuningdek, sport o‘yinlarida
borasidagi ezgu ishlar, ko‘rsatgan yuqori natijalari bilan
yoshlar uchun berilgan imkoniyatlar va yaratilayotgan shart-sharoitlarni keng targ‘ib mutlaq g‘olib deb topilgan harbiy
etishda bu kabi tadbirlarning ahamiyati muhim omil hisoblanadi. oila “Qo‘mondonlik kubogi”
Tadbirda yoshlar o‘zlari sevgan shoirlarning she’rlaridan parchalar o‘qishdi. Faol sport musobaqasida ishtirok
yoshlarga tashkilotchilar tomonidan kitoblar sovg‘a qilindi. etish huquqini qo‘lga kiritdi.

Adliya mayori G‘iyosiddin RAHMONOV, Markaziy harbiy okrug
Termiz harbiy prokurorining yordamchisi matbuot xizmati

# Salomatlik

ÇаҲарËи зардоб қабул қилиш зарур. Шу боис
шахсий таркиб дала-ўқув машғулот-
ларига чиққанда тиббиёт ходимларида
заҳарга қарши зардоб ва уни қўллаш
учун керакли воситалар бўлиши шарт.

ҲашаротËардаÍ

оÃоҲ Á ў Ë и Í Ã ! Чаён чақиши – киши ҳаёти учун
хавфли ҳолат. Чаён чаққан жойда
кучли оғриқ сезилади, кейинчалик у
қон томирлари ва асаб толалари орқа-

геморрагик моддалар таъсирида ши- ли бутун танага тарқалади. Ўша жой
шади ва қаттиқ оғриқ пайдо бўлади. қизиб, баъзан «музлаб» жонсизлана-
Илон заҳарининг таъсири одамнинг
Ёзги мавсумда қўшинлар Ўзбекистон шароитида заҳарли қайси жойини илон чаққанига ҳам ди, қичишади, қизариб шишади, гоҳо
шахсий таркибининг дала-ўқув илонларнинг бир неча турлари боғлиқ. Кўкрак ёки бўйинни чақса, унда пуфакчалар пайдо бўлади, киши
мавжуд бўлиб, улар асосан тоғ, жуда хавфли чунки бу қисмда йирик ҳолсизланади, боши айланади ва
майдонларида турли амалий чўл, дала ва даштларда учрайди. қон томирлар кўп. оғрийди, эти увишади. Оғирроқ ҳол-
машғулотлар, ўқувлар ўткази- Об-ҳавонинг иссиқ кунларида ларда томир тортишиб, нафас олиш,
илонлар кеч кирган пайтда ов Заҳарли илон чаққанда, дарҳол гапириш қийинлашади. Чаён чаққан
лиши ҳам жадаллашади. Шу қилиб, кундузги вақтларда эса жароҳатни қўл билан сиқиб чиқариш жойга нашатир спирти суртиб, иссиқ
боис дала-ўқув машғулотлари туғридан-тўғри қуёш нурларидан ёки оғиз билан сўриб ташлаш лозим. қилиш лозим, унга саримсоқ ёки пиёз-
сақланиш мақсадида тош уюмлари, Илоннинг заҳари сўлак таъсирида қис- ни эзиб қўйиш, марганцовка эритмаси
давомида шахсий таркибни кемирувчилар ини, турли ўсимли- ман парчаланади ва одам оғзи орқали билан ванна қилиш ҳам мумкин. Чаён
заҳарли ҳашарот ва илонлар клар орасида беркиниб ётадилар. ҳеч қачон, ҳатто бузилган тиши бўлган чаққан кишида беҳоллик аломатлари
чақишидан огоҳ бўлишлари тақдирда ҳам заҳарлиниши мумкин кузатилса, дарҳол шифокорга муро-
уларнинг ҳаёти ва соғлиғи учун Илонлар заҳарининг инсон эмас. Қонни 5–8 дақиқадан ортиқ жаат этиш зарур. Унга иложи борича
организмига таъсири ҳам бир хил сўриб ёки сиқиб чиқариш мумкин кўп суюқлик ичириш лозим.
муҳим аҳамиятга эгадир. эмас. Масалан, кўзойнакли илон эмас. Шундан кейин маргансовка,
сирка ёки содали сувга ҳўлланган Чаён чақишининг олдини олиш
бинт ёки пахта босиш керак. Жа- мақсадида у ўлжа қидириб кириб
роҳатланган одам сув, лимонад, сут, қолиши мумкин бўлган пойабзал,

заҳари, асосан асаб тизимига, кофе ичиши, тарвуз ейиши фойдали. кийим ва бошқа(лар)ни қоқиб кийиш
кўлвор илон, чарх илон ва бўш Жароҳатни қиздирилган темир билан мақсадга мувофиқ.
илон заҳари эса асосан қон томир
девори ва қонга таъсир этади. Бу босиш ёки кучли спиртли ичимли- Подполковник П. НОСИРОВ,
илонлар чаққанда жароҳатланган клар ичиш мумкин эмас. Дастлабки Тарбиявий ва мафкуравий ишлар
жой ва унинг атрофи заҳардаги чора-тадбирлар кўрилгандан кейин, бош бошқармаси бўлим бошлиғи
иложи борича тезроқ заҳарга қарши

24 2022-yil № 29 VATANPARVAR
22-iyul
BIR CHIMDIM
# BILASIZMI?
O‘zbek tili kambag‘al emas, balki o‘zbek tilini
ÎÍÃ Қуръонни ёддан айтиб бериш kambag‘al deguvchilarning o‘zi kambag‘al.
ÎÑÒÈÄÀÃÈ талаб қилинади. Бу китоб Ular o‘z nodonliklarini o‘zbek tiliga
ÕÎÒÈÐÀ каттагина ҳажмга эга бўлиб, to‘nkamasinlar.
уни овоз чиқариб ўқишга 3
«ўртача одам ўз хотиралари «New York World» журналининг кун вақт кетади! Abdulla QODIRIY
туғма қобилиятларининг фақат асосчиси Жозеф Пулитцер ўз муҳар-
ўн фоизидан фойдаланади, холос. ририятида ишловчи барча ходимлар Олим йигитлар деб ата- RIVOYAT
Қолган тўқсон фоизи йўқолади, столи тепасида қуйидаги ёзув би- лувчи хитойлик талабалар
чунки у эслаб қолишнинг табиий тилган юпқа тахтача қоқиб қўйган айрим диний китоблар ва UCH BUYUK TABIB
қонунларини бузади». эди: «Зийраклик! Зийраклик! Зий- классик асарларни ёддан Bir tabib qattiq kasal bo‘lib yotib qoldi.
раклик!» билишлари лозим. Араб ва Uning shogirdlari yig‘ilib ustozlarini davolashga
Сиз худди шундай ўртача одам- Хитой талабалари ишониш kirishdilar. Kasal ustoz ularga:
лар тоифасига кирасизми? Агар Сиз учун айнан шу нарса жуда қийин бўлган бундай жа- – Sevimli shogirdlarim, meni davolash uchun
шундай бўлса, ниҳоят даражада оғир зарур. Янги танишнинг исм-шари- соратни амалга оширишни behuda zahmat chekmang, tuzalishdan umid
аҳволга тушгансиз. «Эслаб қолиш- фини тўғри эшита билиш ниҳоятда қандай уддалайдилар? uzganman, o‘limim yaqin qolganga o‘xshaydi. Vafot
нинг табиий қонунлари» ниҳоятда керак. Бунга эришинг. Уни такрор etganimdan keyin juda qayg‘urib oh-voh qilmang,
оддий. Улар учтагина. Ҳар қандай айтишини илтимос қилинг. Қандай Такрорлаш воситасида, chunki o‘rnimga uchta buyuk tabib qoldirib
номланган «Эслаб қолиш тизими» ёзилишини сўранг. У сизнинг эъ- бу – эслаб қолишнинг ик- ketaman. Shu zo‘r uch tabibning maslahatlariga
ана шунга асосланади. Қисқача ай- тиборингиздан димоғи чоғ бўлади, кинчи «табиий қонуни»дир. hammangiz e’tibor bering va boshqalarni ham
тганда, гап таассурот, такрорлаш ва сиз эса исмини билишга муваффақ Сиз чексиз миқдордаги маълумотни shunga da’vat qiling, dedi. Shogirdlardan biri:
тасаввур, ҳис-туйғу, фикрнинг ўзаро бўласиз, чунки унга диққат-эъти- етарли даражада тез-тез такрорлаб – Bizlarning aziz ustozimiz, sizdan keyin
боғланиши ҳақида бормоқда. Эсда борингизни қаратдингиз. Шундай турсангиз, ёдлаб ололасиз. Эслаб o‘rningizda qolazigan uchta tabib kimlar?
сақлаб қолишнинг биринчи шарти тарзда сиз равшан, мустаҳкам та- қолишни истаган маълумотларни – deb so‘radi. Ustoz ko‘zlarini ochdi, yonidagi
– сиз хотирлашни хоҳлаган нарса ассуротга эга бўлдингиз. такрорланг. Улардан фойдаланинг. shogirdlariga shunday javob berdi:
тўғрисида чуқур, ёрқин ва мустаҳкам Амалда татбиқ этинг. Ўзаро суҳбат- – Sizlarga so‘zlaganim uchta zo‘r tabibning
тасаввур ҳосил қилишдир. Бунинг МАРК ТВЕН ЁЗМАСДАН ларда янги сўзларни ишлатинг. Янги birinchisi – poklik, ikkinchisi parhez, uchinchisi
учун диққат-эътиборингизни бир ГАПИРИШНИ ҚАНДАЙ танишларнинг исмини тилга олинг, badantarbiya. Doimo pok, ozoda bo‘lish, tiqishtirib
жойга жамлашингиз керак. агар уларнинг номини эслашни apil-tapil yemasdan o‘z miqdorida ovqatlanish,
ЎРГАНГАН? хоҳласангиз. Кўпчилик олдида сўзга ichkilikdan tiyilish, badantarbiya bilan shug‘ullanish
УЛАР НЕГА ДАРАХТЛАРНИ чиқишда гапирмоқчи бўлган ҳолат- – mana bularning hammasi salomatlikni saqlovchi
ПАЙҚАШМАДИ? Кўриш хотирасидан фойдала- ларни суҳбатларда эслаб туринг. eng yaxshi choralardir.
нишни ўрганган Марк Твен ёзув- Фойдаланишда ишлатилган маълу-
Томас Эдисон унинг 27 нафар лардан воз кечганди. Шу сабабли мотлар хотирада жойлашиб қолади. LATIFA
лаборанти ой давомида ҳар куни узоқ йиллар мобайнида унинг
олти лампа цехидан Нью-Жерси маърузалари муваффақиятсизликка ПРОФЕССОР УИЛЬЯМ ЖЕЙМС Bir talaba yigitga har kuni avtobusda qari
штатидаги Менло-паркда жойлашган учраган эди. Бу ҳақда адибнинг ўзи ЯХШИ ХОТИРАНИНГ kampir yeryong‘oq berar ekan.
заводнинг бош биносига борадиган «Xarpers megezen» саҳифаларида СИРЛАРИНИ ОЧАДИ
йўлдан қатнашини аниқлаб олди. Бу шундай ҳикоя қилади: «Саналарни Oxiri yigit so‘rabdi:
йўлда гилос дарахти ўсар эди, аммо эсда сақлаш жуда мушкул, чунки Мана сизга эслашнинг иккита – Nega har kuni meni yeryong‘oq bilan
йигирма етти киши билан савол-жа- улар рақамлардан иборат; рақамлар дастлабки қонуни. Аммо яна учинчи siylaysiz? Ataylab meni deb sotib olasizmi?
воб ўтказилганида, бирортаси ҳам ифодасиз кўринади ва хотирада қонун – ассоциация ҳам бор (ассо- Kampir javob beribdi:
унинг мавжудлигини умуман пайқа- маҳкам сақланмайди. Улар сурат- циация – тасаввур, ҳис-туйғу, фикр – Yo‘q. Men har kuni “Sniggers” yeyman.
маганлиги маълум бўлди. лардан иборат эмас, шу боис кўзга ва шу кабиларнинг бир-бирини Shokoladni ichidan chiqqan yong‘oqlarni og‘zimda
илашиб қолмайди. Суратлар рақам- эслатадиган ўзаро боғланиши маъ- u yoqqa, bu yoqqa olaman, lekin tishim yo‘qligi
«Ўртамиёна одамнинг мияси, ларни эслашга ёрдам беради. Улар носида). У эслашнинг муҳим қисми uchun chaynab yutolmayman. Keyin shularni
– деди Эдисон, – кўзи билан кўра- хотирада деярли ҳамма нарсани ҳисобланади. Аслида унинг ўзи хо- senga ilinaman-da bolajonim.
диган мингта нарсадан бирини ҳам сақлаб олади – агар бу суратларни тира механизмини изоҳлаб беради.
қабул қилмайди. Бизнинг ҳақиқий ўзингиз яратган бўлсангиз, янада @Vatanparvargazetasi_bot
кузатувимиз, кузатиш қобилиятимиз яхши. Менинг руҳий қийноқларим «Бизнинг миямиз, – деб донолар- “Vatanparvar” birlashgan tahririyati
шунчалик ночорки, бунга ишониш тамом бўлди. Икки дақиқа ичида ча фикр юритади профессор Жеймс, bilan bog‘lanish uchun telegram bot
қийин». мен олтита расм чиздим, улар ме- – ўзида, асосан, тасаввур, ҳис-туйғу,
нинг 13 та бошланғич иборам ўр- фикрни бир-бирига боғлашга хиз- SHU SONNING
Ўртамиёна одамни икки ёки нини ажойиб тарзда алмаштирди. мат қиладиган механизмдир. Фараз ELEKTRON SHAKLI
учта дўстингиз билан таништириб Расмларни ишлаганим заҳоти бир қилайлик, мен бироз вақт жимжит
кўрингчи, орадан икки дақиқа ўт- чеккага ташладим, чунки ишонар- тураман, сўнгра буйруқ оҳангида:
гач, у исми айтилган кишилардан димки, кўзимни юмиб, уни рўпа- «Эсланг! Эслаб кўринг!» деб айта-
бирортасининг номини эслай олар- рамда истаган пайтда кўра оламан. ман. Хотирангиз ана шу буйруққа
микан? Ёдидан кўтарилиши мумкин. Шундан буён чорак аср вақт ўтди, бўйсунса-да, ўйлаш ҳаётингиздан
Нима учун? Чунки у ҳаммадан бурун ўша маъруза матни ёдимдан кўтари- қандайдир муайян манзарани гав-
уларга етарли эътибор бермай, либ кетганига ҳам 20 йил бўлибди, далантирадими? Йўқ, албатта. У
диққат билан қарамайди. У, эҳтимол, аммо уни яна ўша расмлар асосида фаолиятсиз қолаверади ва: «Мен
сизга хотираси ёмонлигидан шикоят ёзишим мумкин – улар хотирамда аниқроқ қилиб, айнан нимани эсла-
қилар. Йўқ, ундаги кузатувчанлик қолган». шим керак?» деб сўрайди. Қисқаси,
жуда ёмон. Ахир у туманда хира унга кўрсатма керак. Аммо мен унга:
сурат ишлайдиган фотоаппаратни БУТУН БОШЛИ КИТОБНИ «Туғилган йилингиз санасини айтинг
қораламайди, аммо унинг онги нур- ҚАНДАЙ ЁД ОЛИШ МУМКИН? ёки нонуштада нима еган эдингиз,
сиз ва туманли таассуротларни ёдда нота тартибини мусиқа гаммасида
сақлашни жудаям хоҳлайди. Бунинг Қоҳирадаги Ал-Азҳар универ- айтиб беринг», десам, сизнинг хо-
эса сира иложи йўқ. ситети дунёда энг йирик олий тира кобилиятингиз зудлик билан
ўқув юртидир. Ушбу муассасада 21 талаб қилинган натижани беради,
минг талаба таҳсил олади. Кириш олинган кўрсатма хотирангизнинг
имтиҳонида ҳар бир кирувчидан тўла-тўкис имкониятларининг жуда
кенг захираларини маълум томон-
га йўналтиради. Бу кўрсатма сиз
эслаган нарсалар билан чамбарчас
боғлиқдир. «Туғилган куним сана-
си» деган сўз бевосита муайян ой,
йил рақам билан ўзаро боғланади;
«Бугунги нонушта» эсдаликларининг
қаҳва ва қуймоқдан ташқари барча
бошқа ришталарини чийлаб ўта-
ди, «мусиқавий гамма» сўзи онгда
бир-бирига до, ре, ми, фа, соль,
ля, си, до билан қўшни сифатида
мавжуддир.

Шерзод ШАРИПОВ тайёрлади.

MUASSIS Tahririyat kengashi: Bosh muharrir: Navbatchi: katta leytenant Bobur Elmurodov Gazeta juma kuni chiqadi.
polkovnik Hamdam Qarshiyev podpolkovnik Ahror Ochilov Sahifalovchi: Dilnoza Meliqo‘ziyeva Gazeta 1992-yilning 24-iyunidan chiqa
polkovnik Otabek Yuldashev Musahhih: Zebo Sariyeva boshlagan.
polkovnik Alisher Boboxonov ISSN 2010-5541
Maqsud Abilov Gazeta O‘zbekiston Matbuot Buyurtma: Ã-0705 Nashr ko‘rsatkichi: 114.
va axborot agentligida 2008-yil Hajmi: 6 bosma taboq Bahosi: kelishilgan narxda.
O‘ZBEKISTON Tahririyatga kelgan qo‘lyozmalar 6-iyunda 0535 raqami bilan Bichimi: A3
RESPUBLIKASI taqriz qilinmaydi va mualliflarga ro‘yxatga olingan. Adadi: 29 397 nusxa “Sharq” nashriyot-matbaa aksiyadorlik
qaytarilmaydi. Bosishga topshirish vaqti: 14:00 kompaniyasida chop etildi.
MUDOFAA Mudofaa vazirligi Axborot va ommaviy Telefonlar: Topshirildi: 14:30 Bosmaxona manzili: Toshkent shahri,
VAZIRLIGI kommunikatsiyalar departamenti kotibiyat: 71 260-36-50 Buyuk Turon ko‘chasi, 41-uy.
– “Vatanparvar” birlashgan buxgalteriya: 71 260-35-20 Gazetaning yetkazib berilishi uchun obunani
www.mudofaa.uz tahririyatining kompyuter markazida yuridik bo‘lim: 71 260-29-41 rasmiylashtirgan tashkilot javobgar. 123456
sahifalandi. faks: 71 260-32-29 Mualliflar fikri tahririyat nuqtayi nazaridan
farqlanishi mumkin. Manzilimiz:
100164, Toshkent, Universitet ko‘chasi, 1-uy.

t.me/mv_vatanparvar_uz www.mv–vatanparvar.uz mudofaavazirligi mudofaavazirligi www.youtube.com/c/UzArmiya
t.me/mudofaavazirligi www.mudofaa.uz