Vatanparvar 47-son

XALQ VA ARMIYA – BIR TAN-U BIR JONDIR!

VATAN – MUQADDAS, UNI HIMOYA QILISH SHARAFLI BURCHDIR!

www.mv–vatanparvar.uz @ [email protected] Gazeta 1992-yilning 24-iyunidan chiqa boshlagan

VATANPARVAR Saytimizga o‘tish
uchun QR-kodini
skaner qiling.
2021-yil 26-noyabr, № 47 (2954)

4-5 UMHASIDMABBLUKAMXOXOROSRLGHIO‘KIMDQQAUUUGSJVIDHAABONLE‘IAQGNRUIGVAYARAMNXSOAIHVRSAIIHSCQTHHLAAARISRIXHI ITOIY‘TOKQAIZNIILDOISHIRADI

DOK‘SOT‘TORANURAHIDNVAKAI 7

Mudofaa vazirligi tizimiga oid so‘nggi yangiliklar bilan t.me/mv_vatanparvar_uz facebook.com/UzArmiya instagram.com/uzbekistanarmy www.youtube.com/c/UzArmiya
quyidagi manzillar orqali tanishing: t.me/mudofaa_press

2 VATANPARVAR 2021-yil 26-noyabr № 47

XALQARO HAMKORLIK

O‘ZARO

MANFAATLI

TASHRIF

O‘zbekiston mudofaa vaziri general-leytenant
Bahodir Qurbonov Qozog‘iston mudofaa vaziri
general-leytenant Murat Bektanov boshchiligidagi
harbiy delegatsiyani qabul qildi.

Uchrashuvda tomonlar yanada kuchaytirish borasida bo‘linmalarning jangovar tayyorgarlik masalalarining joriy holati hamda istiqbollari,
mudofaa sohasidagi fikr almashdilar. Xususan, masalalariga atroflicha to‘xtalib mintaqaviy xavfsizlik masalalari muhokama
o‘zaro manfaatli hamkorlik Qozog‘istonda bo‘lib o‘tgan “Qalqon o‘tishdi. etildi. Uchrashuv so‘ngida O‘zbekiston va
aloqalarining bugungi – 2021” hamda O‘zbekistonda Qozog‘iston Mudofaa vazirliklari o‘rtasida harbiy
holati va istiqbollarini olib borilgan “Hamkorlik – 2021” Muloqot davomida qardosh sohada hamkorlik bo‘yicha qator tadbirlarni o‘z
muhokama qilib, uni qo‘shma o‘quvlarining ahamiyati, xalqlarning birdamligi, ikki tomonlama ichiga olgan bitim imzolandi.
harbiy va harbiy-texnik hamkorlik
Mazkur tashrif davomida Qozog‘iston harbiy
delegatsiyasi poytaxtimizdagi “G‘alaba bog‘i”
yodgorlik majmuasi, Mudofaa vazirligi “Chimyon”
tog‘ tayyorgarligi o‘quv-mashqlar markazi va
Qurolli Kuchlar akademiyasi faoliyati bilan
tanishdi. Tashrifning ikkinchi kunida harbiy
delegatsiya Janubi-g‘arbiy maxsus harbiy
okrugning “Termiz” dala-o‘quv maydonida
o‘tkazilgan “Hamkorlik – 2021” o‘zbek–qozoq
o‘quvlarini kuzatdi. Yuqori martabali mehmonlar
tashrifi Buxoro shahridagi diqqatga sazovor
maskanlar ziyorati bilan yakunlandi.

Mudofaa vazirligi Axborot va ommaviy
kommunikatsiyalar departamenti

ISTIQBOLLI REJALAR

TAJRIBA Muallif suratga olgan

ALMASHILDI

Chirchiq oliy tank qo‘mondonlik-muhandislik
bilim yurtida muassasaning Quruqlikdagi
qo‘shinlar havo hujumidan mudofaa
kafedrasi mas'ul ofitserlari bilan Rossiya
Federatsiyasi Qurolli Kuchlari vakillari o‘rtasida harbiy
hamkorlik bo‘yicha fikr almashildi.

O‘tkazilgan ikki tomonlama harbiy bo‘lg‘usi ofitserlarni tayyorlash bo‘yicha Harbiy hamkorlik doirasida o‘tkazilgan qurollangan havo hujumidan mudofaa
hamkorlik soha mutaxassislarini olib borilayotgan ilg‘or tajribalarni mashg‘ulotlarda muassasaning bo‘linmalarining jangovar harakati,
tayyorlash jarayoni va o‘quv- o‘zimizda joriy etish bilan birga, bizdagi Quruqlikdagi qo‘shinlar havo hujumidan texnik tasniflari, samadorligini birgalikda
moddiy baza bilan tanishishdan zamonaviy va o‘ziga xos o‘qitish mudofaa kafedrasi mas’ul ofetserlari, tahlil qildik. Ta’lim muassasamizda
boshlandi. Bilim yurtida kursantlarni metodikalarni ularda ham joriy etishga mutaxassislar hamda bilim yurtining xorijlik mutaxassislar ishtirokida
sohaga tayyorlash bo‘yicha amalga kelishib olindi, – deydi Chirchiq oliy beshinchi bosqich kursantlari ishtirok o‘tkazilayotgan mashg‘ulotlar sohadagi
oshirilayotgan shart-sharoitlar tank qo‘mondonlik-muhandislik bilim etdi. xalqaro tajribani o‘rganishimizga xizmat
delegatsiya vakillarida iliq taassurot yurti katta o‘qituvchisi podpolkovnik qilyapti.
qoldirdi. Xudoyberdi Boltayev. – O‘ylaymizki, bu – Ushbu amaliy mashg‘ulotlar menda
kabi hamkorliklar kelgusida ham davom katta taassurot qoldirdi, – deydi 5-bosqich Sherzod SHARIPOV,
– Rossiya Federatsiyasi oliy etadi. kursanti Abror Aminov. – Ular ishtirokida “Vatanparvar”
harbiy ta’lim muassasalarida zenit-raketa (artilleriya) komplekslari bilan

№ 47 2021-yil 26-noyabr VATANPARVAR 3

XALQ BILAN OCHIQ MULOQOT

...Qizaloq tug‘ilganigaUMIDBAXSH MUJDALAR YASHASH ISHTIYOQINI OSHIRADIO‘n ikki yildirki, Sabina mana Chirchiq oliy tank qo‘mondonlik- ham keksa yoshda. Ayni vaqtda
qirq kun bo‘lganida uni III darajali serjant Olim BERDIYEVshu dard bilan kurashib keladi.muhandislik bilim yurtida harbiyular mening g‘amxo‘rligimga
obdon tekshiruvdan Yilda ikki marotaba Respublika xizmatchilar va ularning oila a’zolarini muhtoj. Albatta, yordam beramiz,
o‘tkazgan shifokorlar onkologiya markazida davolanadi. ijtimoiy himoyasini ta’minlash, yashash deyishdi.
gemangioma deb Oxirgi safar markazda davolanib shart-sharoitlarini yanada yaxshilash,
tashxis qo‘yishdi. chiqayotganida shifokorlar qonuniy manfaatlarini himoya qilish – Turmush o‘rtog‘im ham harbiy
O‘shanda shifokor qizaloqning ota-onasiga bir maqsadida tashkil etilgan mazkur xizmatchi, – deydi kontrakt bo‘yicha
chaqaloqning ota- quvonchli xabarni aytishdi: sayyor qabulda Toshkent harbiy okrugi harbiy xizmatchi, oddiy askar
onasi – Ozoda opa va “Qizingizning ichki a’zolarida qo‘mondoni, Chirchiq harbiy prokurori Inobat Boltayeva. – Ikkimizning
Jamshid akani yoniga kasallikning rivojlanishi to‘xtagan. hamda Mudofaa vazirligiga tegishli ham xizmatimizga o‘n yildan oshiq
chaqirib shunday Bu eng zo‘r natija! Endi yuzini boshqarma va bo‘lim boshliqlari ishtirok vaqt bo‘ldi. Shuning uchun uy
degandi:“Gemangioma plastik operatsiya qildirsangiz etdi. Asosiysi, qabul davomida yuzlab olish masalasi bo‘yicha murojaat
– qon tomirlarining bo‘ladi”. Ozoda opaning o‘sha harbiy oilalarning ko‘plab ijtimoiy qildim. Qabulda Mudofaa vazirligi
rivojlanishdagi tug‘ma paytdagi quvonchini so‘z bilan muammolari, murojaatlari o‘rganib Ta’minot departamenti uy-joydan
nuqsoni. U qon bilan ta’riflash mushkul. Har safar chiqildi va joyida ijobiy hal qilindi. foydalanish boshqarmasi boshlig‘i
to‘lgan bitta yoki bir jigarbandining yuziga qarab, polkovnik Jo‘rabek Murodov bu
nechta hosilalardan ichi zil ketadigan ota uchun ham – Turmush o‘rtog‘im yaqinda kontrakt boradagi tartib-qoidani tushuntirdi.
iborat bo‘ladi. Teri bundan ortiq yaxshi yangilik yo‘q bo‘yicha xizmatga chaqirilgani bois Hisob-kitob bo‘yicha 2022-yilda
ostida joylashib, ba’zan edi. Quvonarlisi, Sabinaning Navoiy viloyatidan Chirchiq shahriga navbatimiz kelar ekan. Bu
atrofdagi to‘qimalarni yuzini plastik operatsiya qilish ko‘chib keldik, – deydi kontrakt masalaga oydinlik kiritganimiz
zararlashi, tarqalish masalasi ham tez orada hal bo‘yicha harbiy xizmatchi, oddiy askar yaxshi bo‘ldi.
va o‘sish xususiyatiga bo‘lyapti. Toshkent harbiy Javohir Ibodovning turmush o‘rtog‘i
ega. Shu bilan birga okrugida joylashgan harbiy Umida Muhammedova. – Navoiyda – O‘g‘lim Samandar to‘rt
ichki a’zolar – jigar, qism va muassasalar harbiy maktabgacha ta’lim tashkilotida yoshligida ko‘ziga igna kirib
suyak va mushaklarda xizmatchilari va ularning oila tarbiyachi bo‘lib ishlaganman. Bu ketgan, – deydi kichik serjant
ham uchraydi. Bu o‘sma a’zolari uchun mudofaa vazirining yerda ham shu sohada ishimni davom Zohidjon Alimov. – Bir ko‘zi
yuz, quloq surpasi, tarbiyaviy va mafkuraviy ishlar ettirsam degandim. Sayyor qabulga ko‘rmaydi, protez qo‘yilgan.
bo‘yinda, qo‘l va oyoq bo‘yicha o‘rinbosari polkovnik shu maqsadda keldim. Bu masalani Almashtirish kerak. Chunki sovuq
barmoqlarida va Hamdam Qarshiyev sayyor ijobiy hal qilib berishdi: tez orada kunlar tushishi bilan o‘sha ko‘zi
boshqa sohalarda paydo qabuliga kelgan serjant Jamshid Chirchiq shahridagi 7-MTTda faoliyat qizarib ishib ketadi, yoshlanadi.
bo‘lganda o‘lcham Lapasov qizi Sabinaning jarrohlik boshlayman. O‘g‘lim judayam qiynaladi.
kattalashib, hattoki amaliyoti xarajatlari Mudofaa Tibbiy xizmat polkovnigi Bahodir
o‘sha a’zolar faoliyatini vazirligi tomonidan to‘lab – Men ham ishga kirish masalasida Abdulahadovga shu muammoni
izdan chiqarishi beriladigan bo‘ldi! kelgandim, – deydi serjant Ilhom aytdim, maslahatlashdik.
mumkin. Esingizda Murtozayevning rafiqasi Nargiza “Yordam beramiz, sog‘
bo‘lsin, tananing ichki Umarova. – Ko‘p yillar Surxondaryo ko‘zdan farqlanmaydigan
a’zolarida bo‘lgan
gemangioma klinik
jihatdan og‘ir holat
hisoblanadi. Ular
yillar davomida
rivojlanib boradi.
Agar farzandingiz o‘z
vaqtida davolanib tursa,
kasallikni yengishi
mumkin”.

Inson qadri deganda, biz – Mudofaa vazirligi viloyati Qumqo‘rg‘on tumani mudofaa protez qo‘ydiramiz”, deyishdi.
har bir fuqaro uchun munosib rahbariyatiga katta rahmat, ishlari bo‘limida faoliyat yuritganman. Bu Quvonchimning cheki yo‘q. Onasi
turmush sharoiti va zamonaviy – deydi Ozoda opa o‘zini sohada tarjibam bor. Shuni hisobga olib xursandligidan yig‘idan o‘zini
infratuzilma tashkil etishni, yig‘idan tutolmay. – Qizimning menga Bo‘stonliq tumani mudofaa ishlari to‘xtatolmayapti. Ilohim, yaxshilar
malakali tibbiy xizmat ko‘rsatish, yuz qismi terisi kasallik tufayli bo‘limidan ish taklif qilishdi. Judayam bor bo‘lsin!
sifatli ta’lim, ijtimoiy himoya shikastlangan. Bolaligida xursandman. Hech bir murojaatni
tizimi, sog‘lom ekologik muhit unchalik e’tibor bermasdi. e’tiborsiz qoldirmayotgan vazirlik Samimiy ruhda o‘tgan tadbir
yaratib berishni tushunamiz. Endi katta bo‘lgan sari o‘zini mutasaddilaridan minnatdorman. davomida harbiy xizmatchilar
boshqalardan olib qochadigan, farzandlarini maktab va bog‘chaga
Shavkat Mirziyoyev iymanadigan bo‘lib qoldi. O‘zi – Xorazm viloyatining Urganch joylash bilan bog‘liq masalalar
juda zehnli, a’lochi. Ingliz tilini shahridanman. Armiya safida o‘n sakkiz bo‘yicha ham mutaxassislardan
o‘rganyapti. “Kelajakda tarjimon yildan beri xizmat qilib kelyapman, – yo‘l-yo‘riqlar olishdi.
bo‘laman”, deydi. Hozir uyga deydi kichik serjant Ilhom Bobojonov.
tezroq borib, bu yangilikni – Bugun mudofaa vaziri o‘rinbosari Murojaatlardan kelib chiqib,
qizimga aytishga shoshyapman. qabulida bo‘ldim. Oilaviy sharoitim tegishli boshqarma va bo‘lim
Uning qanchalik quvonishini tufayli xizmatimni Xorazm viloyatida boshliqlariga topshiriqlar berildi.
tasavvur qilyapman... davom ettirmoqchiman. Chunki u
yerda ota-onam yolg‘iz qolishdi. Ikkisi Mayor
Gulnora HOJIMURODOVA

4 VATANPARVAR 2021-yil 26-noyabr № 47

“HAMKORLIK – 2021” VA

Yaqinda Qozog‘istonning
Jambul viloyati “Matibuloq”

DO‘STONApoligonida o‘zbekistonlik harbiy

xizmatchilar “Qalqon – 2021”
qo‘shma o‘quvida ishtirok etib
qaytgandi.

Mintaqamizda tinchlik va osoyishtalikni
ta’minlash, qo‘shni davlat bilan hamkorlik
aloqalarini mustahkamlash borasida o‘tkazilib
kelinayotgan ikki tomonlama o‘quv mashg‘ulotlari
“Termiz” poligonida davom ettirildi. Qozog‘iston
Respublikasi Quruqlikdagi qo‘shinlari bosh
qo‘mondonlik boshqarmasi shtab boshlig‘i
general-mayor Kanish Abubakirov boshchiligidagi
harbiy delegatsiya 17-noyabr kuni qadimiy Termiz
shahriga yetib keldi.

Rejaga ko‘ra, ikki davlatning harbiy xizmatchilari
deyarli bir hafta davomida “Hamkorlik – 2021”
qo‘shma o‘quvning asosiy qismiga puxta tayyorgarlik
ko‘rdi. Mehmonlar “Termiz” poligoni imkoniyatlaridan
foydalanish bilan bir qatorda, turli madaniy dam olish
dasturlaridan ham bahramand bo‘ldi. Ular uchun tadbir
tashkilotchilari tomonidan Termiz shahrining tarixiy
obidalarini namoyish etuvchi maskanlarga ekskursiyalar
uyushtirildi.

BIZ BILAN MUTOLAA ZAVQINI TUYING OBUNA – 2022 “VATANPARVAR” “Termiz” dala-o‘quv maydonida o‘tkazilgan qo‘shma taktik o‘quvlarini
GAZETASI NASHR O‘zbekiston Respublikasi mudofaa vaziri general-leytenant Bahodir Qurbonov
KO‘RSATKICHI – 114 hamda Qozog‘iston Respublikasi mudofaa vaziri general-leytenant Murat
Bektanov kuzatishdi. Mudofaa vazirlarining tashrifi “Termiz” poligonining
“O‘ZBEKISTON ARMIYASI”
JURNALI NASHR maxsus o‘quv joylarida o‘zbekistonlik harbiy xizmatchilar tomonidan
KO‘RSATKICHI – 1 273 namoyish etilgan ko‘rgazmali chiqishlarni kuzatishdan boshlandi. 45 ta
to‘siqdan iborat majmuaviy maxsus-taktik mashqlar yo‘lagi, otliq marafon
kabi 50 ga yaqin o‘quv nuqtalarida mohirlik bilan harakat qilayotgan

Alpomishdek o‘g‘lonlarning mahorati mehmonlar tomonidan yuqori
baholandi.

Shundan so‘ng, “Hamkorlik – 2021” qo‘shma o‘quvning asosiy
qismi o‘quv-taktik maydonida davom ettirildi. Dasturga ko‘ra,
hamkorlikda harakat qilgan kuchlar chegara hududini buzib kirishga
uringan noqonuniy qurolli guruhlarga qarshi jang olib borish jarayoni

tashkillashtirilib, unda ellikdan ortiq harbiy texnikalar va uch yuzga
yaqin harbiy xizmatchilar ishtirok etdi. Shartli dushman to‘dalarini yo‘q
qilishda qiruvchi samolyotlar, jangovar vertolyotlar, zirhli texnikalar,
artilleriya, motoo‘qchi bo‘linmalar, uchuvchisiz uchish apparatlaridan

samarali foydalanildi.

KO‘TARINKI RUHDA№ 47 2021-yil 26-noyabr VATANPARVAR 5

Ikki tomonlama, bu darajadagi keng bajardik. Jarayonda nafaqat boshqa
ko‘lamli o‘quv mashg‘ulotini o‘tkazishdan bo‘linmalarmiz bilan, balki qardosh
ko‘zlangan maqsadlarga erishildi. Unda qozog‘istonlik harbiylar bilan hamkorlikda
ishtirok etgan har bir harbiy xizmatchi jang olib borish tajribasini oshirdik.
oqilona qarorlar qabul qilish, jang maydonida
harakatlanish, o‘zlariga tegishli vazifani General-mayor Kanish
mukammal bajarish borasida qo‘mondonlik ABUBAKIROV (Qozog‘iston):
boshqaruvi tomonidan qo‘yilgan topshiriqlarni
a’lo darajada uddaladi. – Bugun biz ikki qardosh yurt
harbiylari o‘rtasida keng miqyosdagi
“Hamkorlik – 2021” qo‘shma o‘quvning qo‘shma o‘quvini muvaffaqiyatli
muvaffaqiyatli yakunlanishini ta’minlashda o‘tkazdik. Harbiy bo‘linmalarimiz o‘zaro
o‘z hissasini qo‘shgan ayrim harbiy hamkorlikda o‘zlariga topshirilgan
xizmatchilarning taassurotlari ham bu vazifalarni a’lo darajada bajarishdi.
fikrimizni isbotlaydi. Qo‘shinlarmiz esa jang olib borishda
yangi usullarni qo‘llash, noan’anaviy
Katta serjant Ma’rufjon ALLADO‘STOV vaziyatlarda to‘g‘ri qaror qabul qilish
(O‘zbekiston): va hamjihatlikda harakat qilish
borasida qimmatli tajribaga ega bo‘ldi.
– Bizga aloqa orqali barcha bo‘linmalarning “Hamkorlik – 2021” qo‘shma o‘quvi,
hamjihatlikdagi harakatini ta’minlash vazifasi tomonlarning bu kabi hamkorlikdagi
yuklatilgandi. Bu vazifani qozog‘istonlik mashg‘ulotlari davlatlarimiz o‘rtasidagi
hamkasblarimiz bilan birgalikda amalga do‘stona aloqalarimizning yanada
oshirishimiz o‘z oldimizdagi mas’uliyatni mustahkamlanishiga xizmat qiladi.
yanada oshirdi. O‘ylaymanki, biz aloqachilar
ikki davlat mudofaa vazirlari kuzatuvida Serjant Asilbek QARABAY
yakunlangan qo‘shma o‘quvda ana shu (Qozog‘iston):
mas’uliyatni his qilgan holda harakat qildik.
– “Termiz” poligoniga yetib
Katta leytenant Jasur EGAMBERDIYEV kelgan kunimizdanoq men va
(O‘zbekiston): quroldosh do‘stlarim “Hamkorlik –
2021” qo‘shma o‘quvining bejizga bu
– Aviatsiyachilarimiz va artilleriyachilarimiz yerda o‘tkazilmayotganligini anglab
hujumidan keyin shartli dushmanning faol yetdik. Negaki, poligon bilan tanishish
to‘dalariga qarshi minomyot bo‘linmamiz jarayonini turli murakkab to‘siqlardan
orqali ketma-ket zarbalar berish vazifasini iborat 15 kilometrlik maxsus yo‘lakdagi
mashg‘ulotlar bilan boshladik va bu
yerdagi ayrim to‘siqlar biz uchun mutlaqo
yangilik edi. Avvaliga mashg‘ulotga
biriktirilgan yo‘riqchi to‘siqlardan
o‘zbekistonlik harbiy xizmatchilar
o‘tishini, biz kuzatib borishimizni
aytganda biroz xafa bo‘lgandik. Keyinroq
biz ham o‘zimizni sinab ko‘rishimiz
mumkin ekanligini aytib qoldi. Bunaqa
imkoniyatdan foydalanmay bo‘ladimi?
Yo‘lakni bosib o‘tish jarayonida uch
marta ringda boks tushish, olti metrlik
to‘siqdan arqon yordamida o‘tish, turli
balandlikdagi ketma-ket to‘siqlar...
Urinishlarimiz o‘zbek harbiylarinikidek
chiqmagan bo‘lsa-da, ulardan ortda
qolmaslikka harakat qildik.

Mashg‘ulotning asosiy bosqichiga
tayyorgarlik, Termiz shahri bo‘ylab
uyushtirilgan sayohat vanihoyat so‘nggi
kun birgalikda olib borgan harakatlarimiz.
Bularning barcha-barchasi bir umrga
yodimdan chiqmaydi. Shaharni
aylanishga chiqqanda Termizda bo‘lgan
kunlarimni eslatib turuvchi surxoncha
do‘ppi va boshqa o‘zbekona sovg‘alarni
xarid qildim.

“Hamkorlik – 2021” qo‘shma o‘quv
muvaffaqiyatli yakunlangandan so‘ng,
ikki davlat harbiy xizmatchilari tadbirning
tantanali yopilish marosimiga saflandi.
Yopilish marosimida so‘zga chiqqan
O‘zbekiston Respublikasi mudofaa vaziri
o‘rinbosari polkovnik Qodirjon Tursunov
va general-mayor Kanish Abubakirov
qo‘shma o‘quv ishtirokchilarini amaliy
mashg‘ulotlarning muvaffaqiyatli yakuni
bilan qutlab, namunali harakatlari bilan
o‘rnak bo‘lgan bir guruh o‘zbekistonlik
va qozog‘istonlik harbiy
xizmatchilarga esdalik
sovg‘alarini topshirishdi.

Asror RO‘ZIBOYEV,
“Vatanparvar”

6 VATANPARVAR 2021-yil 26-noyabr № 47III darajali serjant Olim BERDIYEV

O‘MARDI MAYDONLAR HAMKORLIKDAGI
zbekiston O‘QUV MASHQLARI
Respublikasi O‘TKAZILDI
Qurolli
Kuchlari Bosh
shtabi boshchiligida
o‘tkazilgan o‘quvlar
doirasida olingan
shartli signalga
muvofiq Shimoli-
g‘arbiy harbiy okrug
boshqaruv apparati
hamda bo‘ysunuvdagi
harbiy qism va
muassasalar yuqori
jangovar shaylik
darajalariga keltirildi.

O‘quvlarni o‘tkazishdan asosiy hamda hamkor davlat boshqaruvi
maqsad, jangovar shaylikni saqlash, organlari hamkorligida ko‘rgazmali
kuch tuzilmalari bilan hamkorlik taktik-maxsus o‘quvi bo‘lib
masalalarini tashkillashtirish, o‘tdi. Davlat xavfsizlik xizmati
shaxsiy tarkibning nazariy bilim Chegara qo‘shinlarining davlat
va amaliy ko‘nikmalarini oshirish chegaralarini qo‘riqlash va himoya
kabilardan iborat. qilish bo‘yicha qo‘mondonlik-shtab
o‘quvi namoyish etildi.
Mashg‘ulotlar davomida
bo‘linma komandirlarining “Yangiariq” umumqo‘shin
ko‘nikmalarini mustahkamlash, poligoni hududida Urganch
javobgarlik hududini himoya qilish garnizonidagi Mudofaa vazirligiga
bo‘yicha o‘quv-jangovar harakatlarni qarashli harbiy qismning
rejalashtirish, safarbarlik resurslarini vzvod-taktik guruhi tomonidan
to‘plash va yetkazib berish bo‘yicha shartli dushman kuchlarini
hamkorlikni takomillashtirish tungi sharoitda yakson etish
hamda har tomonlama qo‘shinlar bo‘yicha jangovar otishma bilan
ta’minotini yo‘lga qo‘yish masalalari o‘quv mashg‘uloti o‘tkazildi.
ko‘rib chiqildi. Bo‘linmalarning Shuningdek, ushbu poligonda
navbatchi kuch va vositalari ichki ishlar organlari, Milliy
orqali shaxsiy tarkibni tezkor gvardiya hamda Davlat xavfsizlik
ogohlantirish, komandirlarning xizmati, Favqulodda vaziyatlar
bo‘linmalarni yuqori jangovar boshqarmasi bo‘linmalari bilan
shaylik darajasiga keltirishda shahar sharoitida garovga olingan
bajaradigan ishlari, bo‘linmalarning fuqarolarni qutqarish va shartli
jipslikdagi harakatlari, shaxsiy terrorchilarni yo‘q qilish bo‘yicha
tarkib, jangovar texnika va qurol- maxsus o‘quvlar ko‘rsatib berildi.
aslahalarning jangovar vazifani
bajarishga tayyorgarligiga alohida Mazkur o‘quv mashg‘ulotlari
e’tibor qaratildi. bo‘linma va harbiy xizmatchilarning
jangovar tayyorgarlik bo‘yicha
O‘quvlar davomida kuch bilim va ko‘nikmalarini yana bir
tuzilmalari bilan birgalikdagi o‘quv bor sinovdan o‘tkazib, tajribalarini
va amaliy tadbirlar tashkil etildi. yanada mustahkamladi.
Xususan, razvedka bo‘linmalari
tomonidan chegara oldi hududlarida Mayor Timur NARZIYEV,
razvedka-qidiruv harakatlari olib Shimoli-g‘arbiy harbiy okrug
borilib, shartli dushman ehtimoliy
yo‘nalish marshrutlari sinchkovlik matbuot xizmati boshlig‘i
bilan o‘rganib chiqildi. “Nukus”
aeroportida yuzaga kelgan
favqulodda holatni bartaraf
etish hamda jabrlanganlarga tez
tibbiy yordam ko‘rsatish bo‘yicha
Favqulodda vaziyatlar boshqarmasi

№ 47 2021-yil 26-noyabr VATANPARVAR 7

O‘TMISHGA NAZAR

BUXORO QUSHBEGIa'lumki, o‘zbek davlatchilik tarixini ARXIVI TARIXI

o‘rganish va ilmiy tadqiq etishda qo‘lyozma
manbalar bilan bir qatorda arxiv hujjatlari

Mham muhim o‘rin tutadi. Xususan,
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy davlat
arxivi fondlarida saqlanayotgan hujjatlar o‘zining ko‘lami,
hajmi, noyobligi jihatdan nafaqat Markaziy Osiyoda, balki
dunyoda yetakchi o‘rinlardan birini egallaydi.

Ushbu hujjatlar o‘tmish ajratilmaganligi tadqiqot davomida Bizgacha xon yorliqlarining ba’zi O‘zbekiston Markaziy Davlat tarix
tariximizning siyosiy, iqtisodiy, katta qiyinchiliklar tug‘dirdi. qismlari bilan vaqf hujjatlari yetib kelgan. arxivida saqlanmoqda. Moskvada
ijtimoiy, diniy, ma’naviy va madaniy Buxoro amirligi arxivi 1865-yildan saqlanayotgan hujjatlar Buxoro va Xiva
hayotini o‘zida aks ettiradi. Shulardan Qushbegi arxivining topilishi Xiva va boshlab ishga tushdi va uni Amir xonliklari hamda Balxning Rossiya,
biri respublikamizning Milliy arxiv Qo‘qon xonligi arxivi ochilgunga qadar Muzaffar boshqardi. Shuni aytish joizki, Hindiston va boshqa mamlakatlar bilan
fondida Buxoro amirligiga qarashli “O‘rta Osiyo xonliklarida hech qanday Buxoro amirligining arxivi va idorasi bo‘lgan siyosiy va iqtisodiy aloqalari
“Qushbegi arxivi” fondiga tegishli arxiv bo‘lmagan”, degan da’volarga Amir Muzaffarning o‘z ma’muriyatida tarixini o‘rganishda muhim ahamiyat
hujjatlar bo‘lib, uning asosiy qismi o‘rin qoldirmadi. Bu arxivlarning joylashtirilgan. Uning o‘g‘li Said ibn kasb etadi.
XIX–XX asr boshlariga doir davrni 1930-yildan keyin birin-ketin ochilishi Ahmad Buxoro amirligi arxivi va idorasini
qamrab oladi. Buxoro amiri qushbegi natijasida, nafaqat Buxoro amirligida, Karmanaga ko‘chirib olib keladi. Ushbu arxiv xonlikning ijtimoiy-
arxivi fondida saqlanayotgan qozilik balki O‘rta Osiyo mintaqalaridagi 1910–1920-yillarda Amir Olimxon siyosiy tarixi, iqtisodiyoti va boshqa
hujjatlari tarkibiga to‘xtalib o‘tsak. xonliklarda XIX–XX asr boshlaridagi idorani yana Buxoroga ko‘chiradi va uni masalalarni o‘rganishda muhim
Ma’lumki, bu fond tarkibiga kiruvchi davlatchilik tarixiga oid qimmatli karmanalik shaxs boshqaradi. Afsuski, manba rolini o‘ynaydi. Lekin bu fond
hujjatlar qisqacha tasnif qilingan va yozma manbalar vujudga keldi. Buxoro amirligining arxivi va idoralari hali yaxshi o‘rganilmagan. Fondning
u ikki qism (kitob)dan iborat. Birinchi saqlanib qolinmagan. Chunki 1920-yilgi ayrim hujjatlari bir guruh olim va
qismda ikki mingdan, ikkinchi qism Buxoro Qushbegi arxivining yaratilish Buxoro amirligida sovet ma’murlarining mutaxassislar tomonidan tadqiq
(kitob)da to‘qqiz mingdan ortiq tarixi haqida to‘xtalib o‘tadigan bo‘lsak, uyushtirgan davlat to‘ntarishi oqibatida qilingan. 1930-yildan keyin Xiva va
hujjatlar haqida qisqacha ma’lumot O‘rta Osiyoni arab davlati istilo qilgunga xazina boyliklari bilan hujjatlar ham Qo‘qon xonligi arxivlarining ochilishi
berilgan. qadar ham, sug‘diylar boshqargan davrda talon-toroj qilingan edi. O‘rta Osiyo xonliklarida XIX–XX asr
ham aholini ro‘yxatga olish tizimi yuritilgan. boshlaridagi davlatchilik tarixida muhim
Qozilik hujjatlari (umuman Arablar O‘rta Osiyoni istilo qilgandan Ushbu arxiv hujjatlari XIX asr oxiri voqea bo‘ldi. Ushbu arxiv hujjatlari
boshqa masalalarga oid hujjatlar so‘ng esa, Buxoroda Somoniylar sulolasi XX asr boshlarida Buxoro amirligi xonliklar tarixidagi ayrim voqealarga
ham) alohida yig‘ma jildlarga boshqargan 10 ta devon ma’muriyati tarixini o‘rganish uchun qimmatli aniqlik kiritish, ma’lumotlarni to‘ldirish
solingan. Lekin afsuski ular haqida mavjud bo‘lib, uning har birini hojiblar manba bo‘lib xizmat qiladi. Arxivning imkoniyatini tug‘dirdi.
to‘liq ma’lumotlar berilmagan. boshqargan. Ma’muriyatda: moliya, Buxoro – Rossiya diplomatik va
Faqat hujjatlar mazmuniga qarab, harbiy diplomatiya aloqa xodimlarini savdo munosabatlariga doir qismi shu Xurshida AHMEDOVA,
ushbu yig‘ma jildlar ustiga yozilgan. shartli ravishda ro‘yxatga olishgan va kunlarda Moskvadagi Qadimgi hujjatlar Temuriylar tarixi davlat
Hujjatlar to‘liq tavsiflanmaganligi va u katta ahamiyatga ega bo‘ldi. Afsuski, Markaziy Davlat arxivida, yana bir qismi
ularni alohida masalalarga qarab o‘zaro urush vaqtida bu ro‘yxatlar yo‘qolib muzeyi ilmiy xodimi
ketgan.

XALQARO HAMKORLIK

ISTIQBOLDAGI USTUVORirchiq oliy tank qo‘mondonlik-muhandislik Bahrom ABDURAHIMOV

bilim yurtida Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi
(MDH)ga a'zo mamlakatlar Qurolli Kuchlari

Chmetrologiya xizmatlarini muvofiqlashtirish
qo‘mitasining navbatdagi yig‘ilishi o‘tkazildi.
VAZIFALAR BELGILANDI

Unda Rossiya Federatsiyasi, mudofaa idoralarining manfaatlaridan ishlab chiqarish, sinovdan o‘tkazish, a’zo davlatlar Qurolli Kuchlarining
Armaniston, Qozog‘iston kelib chiqqan holda, metrolog- foydalanish va utilizatsiya qilishni metrologik ta’minot sohasidagi ko‘p
Tojikiston, O‘zbekiston va Belarus mutaxassislarni tayyorlash va ularning metrologik ta’minlash sohasidagi ishlarni tomonlama harbiy hamkorligi tizimini
Respublikalari Mudofaa vazirligi malakasini oshirish masalalari muvofiqlashtirish kabi masalalar o‘rtaga yanada rivojlantirishga qaratilgan.
delegatsiyalari, shuningdek, muhokama etildi. tashlandi.
MDHga a’zo davlatlarning mudofaa Shu kuni yig‘ilish ishtirokchilari
vazirlari kengashi kotibiyati hamda Muvofiqlashtiruvchi qo‘mita MDHga a’zo davlatlar Qurolli poytaxtimizdagi diqqatga sazovor
Hamdo‘stlik davlatlari Qurolli ishida MDHga a’zo davlatlar Qurolli Kuchlarida etalonlar va uzatish tizimlarini maskanlarga tashrif buyurishdi. Dastlab
Kuchlari harbiy metrologiya va Kuchlarining metrologik ta’minotini rivojlantirishda o‘zaro hamkorlikni tashkil “G‘alaba bog‘i” yodgorlik majmuasidagi
metrologik ta’minot muammolarini takomillashtirish bo‘yicha 2025-yilgacha etish, metrologik ta’minot bo‘yicha “Matonat madhiyasi” monumenti poyiga
tadqiq etish sohasidagi yetakchi bo‘lgan davrga mo‘ljallangan hamkorlik uyg‘unlashtirilgan talablarni belgilash, gulchambar qo‘ygan mehmonlarda
tashkilotlar vakillari ishtirok etdi. dasturi to‘g‘risidagi masala asosiy o‘rinni me’yoriy hujjatlar fondini shakllantirish, “Shon-sharaf” davlat muzeyi eksponatlari
egalladi. Dasturda mazkur yo‘nalishdagi saqlash va yuritish zarurligi qayd etildi. unutilmas taassurot qoldirdi.
Yig‘ilishda boshlang‘ich faoliyatning o‘rta muddatli istiqbolga Muvofiqlashtiruvchi qo‘mita yig‘ilishida
etalonlar va o‘lchov vositalarini mo‘ljallangan ustuvor yo‘nalishlari qabul qilingan qarorlar umumiy va milliy Leytenant Dilshod RO‘ZIQULOV,
tekshirish, ularning imkoniyatlarini belgilab berildi. Jumladan, harbiy manfaatlarni hisobga olgan holda MDHga “Vatanparvar”
tahlil qilish, Hamdo‘stlik davlatlari texnika va qurol-aslahalarni yaratish,

8 VATANPARVAR 2021-yil 26-noyabr № 47

P“VATANPARVAR” TASHKILOTI 30 YOSHDA
oytaxtimizdagi Yoshlar ijod
saroyida O‘zbekiston Respublikasi
mudofaasiga ko‘maklashuvchi
“Vatanparvar” tashkilotining 30 yilligi
munosabati bilan tantanali tadbir
o‘tkazildi.

Unda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati va
Qonunchilik palatasi, Mudofaa vazirligi, Milliy gvardiya, Ichki
ishlar vazirligi, DXX Chegara qo‘shinlari, Oliy va o‘rta maxsus
ta’lim vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi, Respublika ma’naviyat va
ma’rifat markazi, Yoshlar ishlari agentligi mutasaddilari hamda
“Vatanparvar” tashkiloti xodimlari va tashkilot tizimida uzoq
yillar samarali faoliyat yuritgan mehnat faxriylari ishtirok etdi.

Tarixga nazar tashlaydigan bo‘lsak, “Vatanparvar” tashkiloti
1991-yil 23-noyabrda bo‘lib o‘tgan Armiya, aviatsiya va
“VATANPARVAR” TASHKILOTINING 30 YILLIGI NISHONLANDI
III darajali serjant Olim BERDIYEV flotga ko‘maklashuvchi jamoat birlashmasi sifatida
tashkil etilgan. Asosiy vazifalari esa aholi, ayniqsa,
yoshlarni mudofaaga tayyorlash, ularni sportning
texnik va amaliy turlariga jalb etish hamda ommaviy
texnik kasblarga o‘qitish etib belgilangan edi. O‘tgan 30 yillik
faoliyatni sarhisob qiladigan bo‘lsak, tashkilot o‘z zimmasiga
yuklatilgan vazifalarni a’lo darajada bajarib kelmoqda.
So‘zga chiqqanlar “Vatanparvar” tashkiloti bugun
respublikamiz yoshlarining sevimli ko‘makchisiga aylangani,
bu yoshlar taqdirida o‘z aksini topayotganini ta’kidladi.
Ayniqsa, tashkilot yoshlarni so‘nggi paytlarda mehnat
bozorida talab yuqori bo‘lgan ommaviy kasblarga o‘qitish
va ularni katta hayotga tayyorlash borasida dadil qadamlar
tashlamoqda.
Tadbir davomida tashkilot tizimidagi 2021-yilning “Eng
yaxshi boshlang‘ich tashkilot raisi”, “Eng yaxshi o‘qituvchi”,
“Eng yaxshi yo‘riqchi”, “Eng yaxshi sportchi”, “Eng yaxshi
murabbiy” nominatsiyalari g‘oliblari, tashkilot xodimlari,
mehnat faxriylari, hamkor tashkilotlar vakillari hamda kuni
kecha respublika bosqichi yakunlangan “Shunqorlar” harbiy-
sport o‘yinlarining g‘olib jamoalari qimmatbaho sovg‘alar,
“Vatanparvar” tashkilotiga 30 yil” esdalik belgilari va faxriy
yorliqlar bilan taqdirlandi.
Ma’lumki, O‘zbekiston Respublikasi mudofaasiga
ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkiloti tashkil etilganiga
30 yil to‘lishi munosabati bilan OAV xodimlari o‘rtasida
“Vatanparvar” tashkiloti – jurnalist nigohida” mavzuida
respublika tanlovi e’lon qilingan edi. Yurtimizda faoliyat
yuritib kelayotgan bir guruh jurnalistlar mazkur tanlovning
“Eng yaxshi telejurnalist”, “Eng yaxshi radiojurnalist”, “Eng
yaxshi bosma OAV jurnalisti” va “Eng yaxshi internet
jurnalisti” yo‘nalishlari bo‘yicha taqdirlanib, diplom va esdalik
sovg‘alarini qabul qilib oldi.
Yig‘ilganlar xushovoz xonandalar hamda Qurolli Kuchlar
markaziy ashula va raqs ansambli san’atkorlarining konsert
dasturidan bahramand bo‘ldi.

Leytenant
Islomjon QO‘CHQOROV,

“Vatanparvar”

№ 47 2021-yil 26-noyabr VATANPARVAR 9

HUQUQBUZARLIKLAR PROFILAKTIKASI

JINOYATGA JAZO MUQARRAR

Aholi o‘rtasida huquqiy ong va madaniyatni
yuksaltirish, qonuniylikni mustahkamlashga
qaratilgan huquqiy targ‘ibot jamiyatda
qonunbuzilish holatlarining oldini olishga
xizmat qiladi. Ayniqsa, voyaga yetmaganlar
o‘rtasida nazoratsizlik va huquqbuzarliklar
profilaktikasini olib borishda muhim o‘rin
tutadi.

Huquqbuzarlik deganda, sodir Huquqbuzarliklarning yakka oqibatlarini hamda huquqbuzarlik sodir choralarini ko‘radi. Bilib-bilmay jinoyat
etilganligi uchun ma’muriy yoki jinoiy tartibdagi profilaktikasi profilaktika etganlik uchun qonunda belgilangan ko‘chasiga kirib qolgan shaxslar uchun
javobgarlik nazarda tutilgan aybli suhbati, rasmiy ogohlantirish, javobgarlikni tushuntirishdan iborat sodir etgan qilmishiga qonuniy jazo
g‘ayrihuquqiy qilmish tushuniladi. huquqbuzarliklarning sodir etilishi bo‘ladi. muqarrar ekanini ta’kidlash joiz. Zero,
Huquqbuzarliklar profilaktikasi sabablari va ularga imkon berayotgan har bir xatti-harakatimizning huquqiy
huquq-tartibotni saqlash hamda shart-sharoitlar to‘g‘risida xabardor Surunkali alkogolizm, giyohvandlikka oqibatlarini pushaymon bo‘lgandan
mustahkamlash, huquqbuzarliklarni qilish, ijtimoiy reabilitatsiya chalingan shaxs tomonidan jamoat keyin emas, oldindan o‘ylash lozim.
aniqlash, ularga barham berish, qilish va ijtimoiy moslashtirish, tartibi, boshqa shaxslarning huquqlari
shuningdek, huquqbuzarliklarning profilaktik hisobga olish, majburiy buzilgan yoxud u aholining xavfsizligi, Odilbek ILHOMJONOV,
sodir etilishi sabablari, ularga davolanishga yuborish, ma’muriy sog‘lig‘i va jamiyatning axloqiga tahdid Jinoyat ishlari bo‘yicha
imkon berayotgan shart-sharoitlarni nazorat kabi chora-tadbirlarni o‘z solgan taqdirda ichki ishlar organlari Toshkent shahar sudining sudyasi
aniqlash, bartaraf etish maqsadida ichiga oladi. Profilaktika suhbati uni majburiy davolanishga yuborish
qo‘llaniladigan huquqbuzarliklar shaxsni jamiyatda qabul qilingan
profilaktikasining huquqiy, ijtimoiy, xulq-atvor normalari va qoidalariga
tashkiliy va boshqa chora-tadbirlari rioya etishga undash, g‘ayriijtimoiy
tizimi hisoblanadi. xulq-atvorning ijtimoiy va huquqiy

O‘QUV-AMALIY SEMINAR

MALAKALI KADRLAR –

O‘zbekiston Respublikasi Harbiy
prokuraturasi organlarida xizmat
qilayotgan yosh mutaxassislar ishtirokida
tashkil etilgan navbatdagi o‘quv-amaliy
seminar aynan shu mavzuga bag‘ishlandi.
Ta’kidlash joizki, yosh mutaxassislar bilan
bu kabi o‘quv mashg‘ulotlari o‘tkazish
an’anaga aylangan.

YANGI O‘ZBEKISTON TAYANCHI
Seminarda O‘zbekiston Respublikasi yordamida sodir etilgan jinoyatlarni
O‘quv-amaliy seminarni prokurori general-mayor Shuxrat Prezidenti huzuridagi Strategik va tergov qilish metodikalari bilan yaqindan
Bosh prokuror o‘rinbosari – Uzakov kirish so‘zi bilan ochdi va mintaqalararo tadqiqotlar instituti, Bosh tanishdilar.
O‘zbekiston Respublikasi Harbiy olib bordi. prokuratura akademiyasi va boshqa
nufuzli oliy ta’lim muassasalari professor- Respublika Harbiy sudida o‘tkazilgan
o‘qituvchilari, Bosh prokuratura va sud majlisida qatnashib, malakali
Ichki ishlar vazirligining malakali prokurorlar tomonidan sudda davlat
mutaxassislari, Harbiy prokuratura ayblovini quvvatlashi jarayonida
tarkibiy tarmoqlar boshliqlari, kriminalist bevosita ishtirok etdilar hamda shu yerda
ekspertlar o‘z ma’ruzalari bilan ishtirok o‘tkazilgan dars mashg‘ulotida sudyalar
etdilar. tomonidan jinoyat ishini ko‘rishda
alohida e’tibor qaratilishi lozim bo‘lgan
Shu bilan birga seminarning amaliy holatlar yuzasidan ma’lumot berdilar.
mashg‘ulotlar qismida yosh tergovchi
hamda harbiy prokuror yordamchilarini Seminar mashg‘ulotining yakunida
tergov faoliyati hamda sudlarda Bosh prokuratura faxriylari bilan
prokuror vakolatini ta’minlash bilan uchrashuv o‘tkazildi, ular yosh
bog‘liq ko‘nikmalari oshirildi. Xususan, mutaxassislar halol va pok, o‘z ishining
yosh mutaxassislar O‘zbekiston ustasi bo‘lishi, Vatanga sadoqat bilan
Respublikasi Ichki ishlar vazirligi Tergov xizmat qilishi borasida o‘zlarining pand-u
departamentida tashkillashtirilgan nasihatlarini berdilar.
mashg‘ulotda zamonaviy kriminalistik
texnikalar imkoniyatlari, jinoyatlarni Sarvar MUXITDINOV,
“issiq izidan ochish”, o‘qotar qurollar O‘zbekiston Respublikasi
Harbiy prokurorining o‘rinbosari

10 VATANPARVAR 2021-yil 26-noyabr № 47

SAYYOR QABUL ARMIYA VA YOSHLAR

MUAMMOLAR O‘QUVCHILAR HARBIYLAR
FAOLIYATI BILAN TANISHDI
O‘Z YECHIMINI
Qurolli Kuchlar akademiyasining bir guruh o‘qituvchi va
TOPMOQDA kursantlari Mirzo Ulug‘bek tumanidagi 64-umumta’lim maktabida
o‘quvchi-yoshlar bilan “Armiya va yoshlar” shiori ostida harbiy-
Chirchiq harbiy prokuraturasi vatanparvarlik tadbiri tashkillashtirdi.
tomonidan harbiy xizmatchilar,
ularning oila a’zolari va boshqa O‘quvchi-yosh-
fuqarolar bilan ommaviy sayyor qabullar larga O‘zbekiston
o‘tkazilib kelinmoqda. Qurolli Kuchlarida
bugungi kunda olib
Ushbu tadbirlardan kelganlarga hududiy bandlikka borilayotgan islohotlar, tashkil etildi. Yoshlar akademiya faoliyati bilan
ko‘zlangan maqsad aholi ko‘maklashish markazi va akademiyada tanishib, chuqur taassurotlarga ega bo‘ldilar.
bilan bevosita ochiq hududdagi korxona tashkilot yaratilgan Akademiya muzeyida ularga tarixiy eksponatlar
muloqotni ta’minlash, mavjud vakillari tomonidan bo‘sh ish sharoitlar, jumladan, to‘g‘risida ma’lumotlar berildi.
muammolarni aniqlash hamda o‘rinlari taklif etildi. kursantlarning o‘quv
ularni joyida bartaraf etishdir. jarayonida zamonaviy Kapitan Boburmirzo SOLIYEV,
Qabulda bo‘lgan 50 pedagogik, axborot- Qurolli Kuchlar akademiyasi
Bu kabi sayyor qabullarning nafardan ortiq ishtirokchilardan kommunikatsiya yoshlar yetakchisi
navbatdagisi Chirchiq shahrida jami 22 murojaat qabul texnologiyalaridan,
joylashgan harbiy qismlarning qilinib, 13 tasiga qonuniy modellashtirish
birida harbiy xizmatchilar va tushuntirishlar berilgan bo‘lsa, va simulyatsiya
ularning oila a’zolari hamda o‘rganish uchun qo‘shimcha usullaridan foydalanib
boshqa fuqarolar ishtirokida vaqt talab etiladigan 9 murojaat kelinayotganligi,
o‘tkazildi. nazoratga olingan holda adabiyotlarga boy axborot-resurs markazi,
tegishli mutasaddi idoralarga yashash va o‘qish sharoitlari haqida suhbat
Tadbirga turli davlat yo‘naltirildi. tashkil etildi.
tashkilotlari, mutasaddi idora
vakillari hamda Toshkent Sultanmurod Shuningdek, Ma’naviy yuksalish va
harbiy okrugi mutaxassislari KALENDEROV, vatanparvarlik kuni munosabati bilan Toshkent
jalb qilindi. Sayyor qabul Chirchiq harbiy shahrida joylashgan 307-DIU maktabi o‘quvchilari
davomida “Bo‘sh ish o‘rinlari” prokurorining yordamchisi uchun Qurolli Kuchlar akademiyasida ekskursiya
mehnat yarmarkasi ham
tashkil etilib, murojaat bilan

MUSOBAQA IBRATLI TENGDOSHIM VATANIMGA TAYANCHMAN

DO‘STONA BESH “RANGING
RUHDA TUP HAYOT MISOLI”
KECHDI
KO‘CHAT O‘tgan hafta mamlakatimiz hayotida
Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston unutilmas voqealarga boy
Milliy universiteti Harbiy tayyorgarlik Yurtimiz bo‘ylab kechdi. Ayniqsa, O‘zbekiston
o‘quv markazida qo‘shin va xizmat keng quloch Respublikasi davlat bayrog‘i qabul qilingan
turlari bo‘yicha rezervdagi va zaxiradagi yoygan “Yashil kun yurtimiz bo‘ylab keng nishonlandi.
ofitserlarni tayyorlash bo‘yicha keng makon” umummilliy Bunday qutlug‘ kunlar ta’lim maskanlarida
ko‘lamdagi o‘quv-amaliy ishlar amalga loyihasida bizning o‘zgacha shukuhda o‘tadi.
oshirilib kelinmoqda. maktabimiz ham faol
ishtirok etdi. Buni poytaxtdagi 248-umumta’lim maktabi
Shu jumladan, kelgusida avtomobil texnikalarini misolida ham ko‘rish mumkin. Aslida bayram ruhi bu
ekspluatatsiya qilish va ta’mirlash bo‘yicha bilimli va Sinf rahbarimiz Rohila yerda hafta avvalidan boshlangan edi. Uni dastlab
malakali rezervdagi va zaxiradagi ofitser kadrlarni tayyorlash Karimova boshchiligida besh fidoyi muallima Feruza Salxodjayeva va shogirdlari
maqsadida Avtomobil texnikalarini ekspluatatsiya qilish va tup manzarali daraxt ko‘chatini Vatanning muqaddas timsollariga bag‘ishlangan
ta’mirlash sikli o‘quv guruhlari o‘rtasida texnik tayyorgarlik ekdik. Ko‘plab tengdoshlarim she’rxonlik bilan boshlab berdi. Rasmlar tanlovi ham
bo‘yicha musobaqa o‘tkazildi. qatori men ham hayotimda ilk alohida e’tiborga molik.
marta ko‘chat o‘tqazish ishiga
Musobaqada 8 turdagi texnik tayyorgarlik bo‘yicha hissa qo‘shdim. Oson emas Maktab adabiyotchilari boshlagan go‘zal an’anani
me’yorlar o‘quv guruhlari jamoalari tomonidan amaliy tarzda ekan. tarixchilar mukammal tarzda yakunladilar. Madaniy-
bajarildi. Bahslar jarayonini tajribali hakamlar xolisona va ma’rifiy tadbirlarda bolajonlarning chiqishlarini
shaffof baholab borishdi. Musobaqa do‘stona ruhda o‘tdi. Sinfdoshlarimiz bilan ekkan yoqtiraman. Ularda yolg‘on bo‘lmaydi. Maktabning
Yakuniy natijalarga ko‘ra, 311-o‘quv guruhi jamoasi g‘olib ko‘chatlarimiz ko‘kka bo‘y oddiygina sahnasi ham ular nazdida dunyoning eng
topildi. cho‘zib, o‘sishini istayman. buyuk sahnalariga teng bo‘lsa kerak. Tayyorgarlik
Oradan yillar o‘tsa-da, osmon ko‘rishlarining o‘zi bir olam.
G‘olib va sovrindor jamoalar Harbiy tayyorgarlik o‘quv bilan bo‘ylashayotgan bu
markazi boshlig‘i podpolkovnik Kozimbek Haydarov daraxtlarni ko‘rib turishni, Barcha tayyorgarlikdan so‘ng sahnaga chiqib, yod
tomonidan faxriy yorliq, medallar va kubok bilan taqdirlandi. biz ekkan daraxtlar, deya olgan she’rlari yoki so‘zlarni unutib qo‘yishlari ham
g‘ururlanishni xohlayman. ularga yarashaveradi.
Rezervdagi mayor Sa’dulla JUMANOV,
markaz o‘qituvchisi Qish va bahorda Keyingi vaqtlarda faoliyatimning bir qismi maktab
ko‘chatlarimizga tabiatning bilan bog‘landi. Bugungi kun bolalarining imkoniyatlari
o‘zi g‘amxo‘rlik qiladi. Yozning mening bolalikdagi imkoniyatlarimdan bir necha bor
issiq kunlarida ular bizning yuksakdir. Chunki ular Istiqlol farzandlari. Ularga har
parvarishimizga ehtiyoj sezadi. jihatdan havasim keladi. Yurtning muborak timsollari
Ishonamanki, maktabni qabul qilingan kunlar tom ma’noda bayram kunlaridir.
bitirganimizdan so‘ng bu Davlatimiz bayrog‘i qabul qilingan kun – g‘urur
ko‘chatlarni bizdan keyingi bayrami, faxru iftixor bayrami, Erkning yuksaklarda
sinflarda o‘qiyotgan uka- hilpiragan muazzam timsoliga ehtirom bayramidir!
singillarimiz parvarishlaydi.
Tadbirni qalbim yorug‘ umidlarga limmo-lim kuzatar
O‘g‘iloy XURRAMOVA, ekanman, kun kelib, “Ranging hayot misoli...” deya
Toshkent shahridagi she’r o‘qigan o‘g‘il-qizlar yurt bayrog‘ini yuraklaridan
ham yuksakroq qo‘yishlariga ishonaman.
248-umumta’lim maktabi
o‘quvchisi Inobat NODIRSHOHOVA

№ 47 2021-yil 26-noyabr VATANPARVAR 11

KELING, KITOB O‘QIYMIZ!

“Bu g‘amdan tog‘ning ham

bukilgay qaddi”

Tarjima asarlar har doim ham Ko‘pdan donishmand shoirlarimizdan Abdulla shoir tirikligida o‘z yurtida uzoq yillar chop etilmadi.
muvaffaqiyatli chiqavermaydi. Bugungi Sher ijodiga mehr qo‘yganman. Ko‘nglingizni zabt 1963-yilda Myunxenda alohida kitobcha holida
kunlar bu holat, ayniqsa, ko‘zga yaqqol etgan biror misra ham muallifga mehr, ehtirom chop etilgan. Sho‘rolar yurtida saksoninchi yillarning
tashlanib qolyapti. Moddiyat ilinjida, shosha- uyg‘otishi tabiiy. Uni she’rlari orqali taniganimda o‘n oxirlariga kelibgina kitoblariga kiritildi.
pisha qilingan tarjimalar... Qanchalik besh yoshlarda edim. Keyinroq tarjimalarini ham o‘qiy
qimmatga ega asar bo‘lsa-da, bunday boshladim. Ayniqsa, Anna Axmatovaning tarjimalari O‘qiymiz: “Yejov davrining dahshatli yillarida men
tarjimadan keyin o‘quvchilar o‘rtasida o‘quvchini hayratga soladi. Bir-biridan salmoqli yillar, Leningrad turmalari oldidagi navbatlarda o‘n yetti yil
“voqea” bo‘lolmaydi. Asar qimmatiga putur hududlar ajratib turgan ikki shoirning ruhan yaqinligi tik turdim. O‘shanday paytlardan birida meni kimdir
yetkazilgani kamdek o‘zbek adabiy tili bo‘lsa kerak, bizni hayratga solgan. Yo‘qsa Anna “tanib qoldi”: orqamda turgan, lablari ko‘m-ko‘k bo‘lib
imkoniyatlaridan to‘laqonli foydalanilmay Axmatova she’rlarini boshqa shoirlar-da tarjima ketgan, tabiiyki, nomimni hech qachon eshitmagan
ona tilimizga ham hurmatsizlik qilganlarini qilganlar. Boshqa tarjimalarga bepisandlik qilish bir ayol, hammamizning odatimizga aylanib qolgan
anglab yetsalar koshki edi. fikridan yiroqman, albatta. Shoirning “Firoqnoma” hardamxayollikdan chiqdi-da, qulog‘imga engashib
dostoni tarjimasini o‘qib, unga yozdim: “Agar Anna so‘radi (u yerlarda barcha shivirlab gapirardi):
Men har doim tarjima haqida so‘z Axmatova bilan zamondosh bo‘lganingizda Siz
ketganida Ernest Seton-Tompsonning ikkingiz eng yaqin do‘st bo‘lardingiz...” Javob qisqa – Shularni siz yoza olasizmi?
“Yovvoyi yo‘rg‘a” kitobini eslayman. Jonivorlar bo‘ldi: “Albatta!” Va men javob berdim:
hayotidan hikoya qiluvchi bu bebaho asarni – Yoza olaman.
ulug‘ adibimiz Tog‘ay Murod ona tilimizga Aziz o‘quvchi, bugun sizga Anna Axmatovaning Shunda uning qachonlardir ayol ruxsori deb
chevirgan. Bu kitobni o‘qir ekanman Ernest (1889–1966) “Firoqnoma” dostonini tavsiya qilamiz. atalgan va hozir qoqsuyakka yopishgan yuz terisida
Seton-Tompson o‘zbek adabiy tilida ijod Ikkinchi jahon urushi yillarida shoirning poytaxt jilmayishga o‘xshash nimadir paydo bo‘ldi”.
qilgandek taassurot uyg‘onadi. Adibimizning Toshkentda yashab, ijod qilganidan xabaringiz “...men Leningrad turmalari oldidagi navbatlarda
tarjimonlik mahoratiga tan bermay ilojingiz bor, albatta. Rus shoiri bo‘lsa-da, uning tomirlarida o‘n yetti yil tik turdim”. E’tibor bering, buni
yo‘q. Hikoyalar shu qadar o‘zbekona turkiylar qoni oqar edi. allaqachonlar shuhrati olamni tutgan shoir yozyapti!
ohanglar (ha, ha, aynan ohanglar, quloqqa Qattol davr shunday taniqli, mo‘tabar ayolga ham
ona allasidek xush yoquvchi ona tilimiz Abdulla Sher “Firoqnoma” haqida shunday yozadi: shafqat qilmadi.
ohanglarga boy) bilan to‘laki, quyonchaning “Anna Axmatova (u o‘zini “shoira” deb atashlarini O‘qiymiz:
qo‘rqqanidan “ena-aa...” deb chinqirganini yoqtirmasdi) jahonni hayratga solgan so‘z san’atkori “Bu g‘amdan tog‘ning ham bukilgay qaddi,
o‘qimaysiz, eshitasiz! bo‘lishi barobarida, o‘zi bir she’rida aytganidek, Tinib qolgusidir ulug‘ daryo ham,
“jallod bilan kundani kutib” yashagan qahramon Ayol Biroq turmalarning tambasi mahkam,
BIZ BILAN MUTOLAA ZAVQINI TUYING OBUNA – 2022 edi. Uning eri iste’dodli rus shoiri Nikolay Gumilyov Tambaning ortida “ariston kati”
1921-yili qatl etildi, o‘g‘li Lev Gumilyov – keyinchalik Va dilni qon qilgan sog‘inchli alam”
dunyoga mashhur tarixchi va tarixshunos talabalik Bu misralar oq-qora rasmlarda qolgan sharqona
davrida, dastlab 1935-yil 27-oktabrda “Sho‘rolarga qiyofali, ko‘zlariga g‘am cho‘kib qolgan o‘ychan
qarshi terroristik guruh a’zosi” sifatida hibsga olindi, Ayolni yodimga solaveradi. Qiziq, shoirning boshqa
lekin Axmatovaning “xalqlar otasi”ga (aslida xalqlar rasmlari ham bormikan? Hammasida ham uning
jallodiga) murojaatidan so‘ng ozod qilindi. Lekin ko‘zlarida “tog‘ning ham qaddini bukadigan” g‘am
1938-yil 10-martda ikkinchi bor hibs qilinib, 1939-yili o‘rnashib olganmi?
besh yil muddatga qamoqqa tashlandi. Bu haqda “U – bir ayol xastahol,
Axmatova bir she’rida, U – bir mosuvo ayol:
Er – yerda, o‘g‘ilda – g‘ul,
Qamoqlarda chiridi o‘g‘lim, Duo so‘rar sizdan tul!”
Qamchilardan ilhom bo‘ldi qon, – Bular oddiy misralar emas. Bular buyuk
deb yozgan edi. rassomning Ayol degan asari, So‘z rassomining
“Firoqnoma” dostoni ana shu fojiaga faryodidir!
bag‘ishlangan. Lekin buyuk shoir unda oilaviy fojia O‘qiymiz:
haqidagina faryod ko‘tarmaydi. Doston sho‘rolar “Seni tongda ketdilar olib,
davrida oyoqosti qilingan millionlab insonlar fojiasini Bir soyadek ergashdim men ham.
yig‘lab kuylagan buyuk insonparvar asarga aylandi. Qorong‘ida go‘daklar qolib,
Axmatovaning shoirona mahorati hamda buyuk Erib bitdi cherkovdagi sham.
iste’dodi tufayli u noinsoniy tuzum ustidan chiqarilgan But sovug‘in saqlardi labing,
badiiy hukm bo‘lib jarangladi va to hanuz jaranglab Manglaying ter... Unutmas yodim!
kelmoqda”. Yangrar o‘qchi xotini kabi
Doston shunday boshlanadi: Kremlning poyida dodim”
Yo‘q! Men na yot yurtga ketdim o‘shanda, O‘qchi xotini kim ekanligini bilasizmi? Pyotr I
Na yotlar pinjida saqlay dedim jon, isyon ko‘targan o‘qchilarni Kreml devori tagida qatl
Sho‘rlik xalqim bilan sho‘rlik Vatanda ettirgan. Xotinlarining faryodi olamni tutgan, ammo
Sho‘rbaxtlik kunjida yashadim beshon. shafqatsiz hukmdorning quloqlari kar edi... xuddi u
Og‘ir misralar... Bizga Anna Axmatovaning bu kabi Stalinning ham.
kabi she’rlari haqida lom-mim deyilmagan. U sevgi- Anna Axmatova nomini bilmagan odam bo‘lmasa
muhabbat, jasorat, Vatan shoni haqida yozgan deb kerak. Uni tanishni ham istasangiz “Firoqnoma”ni
bilganmiz. “Sho‘rlik, sho‘rbaxt Vatan” deb o‘ylashga o‘qing. Ulkan fojiani o‘zida aks ettirgan kichik bir
ham qo‘rqiladigan bir davrda bu kuyuk to‘la satrlarni doston, cho‘ng bir g‘am, qattol davr, “qon qusgan”
bitish ulkan jasorat edi. Shu sababli ham bu doston shoir... Bularni sizga anglatishga qodir emasman,
o‘zingiz o‘qishingiz lozim.
“VATANPARVAR” Anna Axmatova (haqiqiy familiyasi – Gorenko) 1889-yil Odessada tavallud topdi. 1912-yilda “Qachonlardir, vaqti kelib, bu yurtda agar
GAZETASI NASHR shoiraning birinchi she’riy to‘plami “Oqshom” nomi bilan, 1914-yilda uning ikkinchi – “Tasbih” Menga haykal qo‘ymoqlikka jazm qilsalar,
KO‘RSATKICHI – 114 to‘plami e’lon qilinadi va u butun Rossiya bo‘ylab shuhrat qozonadi. V. Mayakovskiy Annaga Men bundayin tantanaga beraman ruxsat,
shunday baho beradi: “Anna Axmatova she’rlari yaxlitligi bilan e’tiborga molikdir, ular har qanday Lekin joyi borasida shartim bor faqat:
“O‘ZBEKISTON ARMIYASI” tanqidga dosh bera oladi, har qanday tazyiqda darz ketmaydi”. Joyi emas tug‘ilganim – dengiz bo‘yi ham,
JURNALI NASHR Dengiz bilan uzilmishdir eng so‘nggi rishtam,
KO‘RSATKICHI – 1 273 1921-yili inqilob dushmani sifatida uning eri (N. Gumilyov)ni otishga hukm qilinadi. Joyi bu yer – uch yuz soat tik turgan joyim
1935-yilda o‘g‘lini qamoqqa olishadi. Shoira 17 oyni qamoqxona navbatlarida o‘tkazadi. Va shunda ham ochilmagan darvoza poyi”.
Boshiga tushgan mislsiz uqubat va iztiroblarni u “Marsiya” poemasida yorqin ifoda etgan. So‘z san’atkorlariga ehtirom bilan...

60-yillarda uning “Qo‘g‘a” va “Yettinchi kitob” to‘plamlari dunyo yuzini ko‘radi. 22 yil Inobat IBROHIMOVA,
davomida yozgan “Qahramonsiz doston” poemasi yakunlanadi. “Vatanparvar”

Shoira umrining oxirida Italiyaning Etna-Taormina (1964) nomli adabiy mukofotiga va
Oksford universitetining faxriy doktori (1965) unvoniga sazovor bo‘ladi.

Anna Axmatova 1966-yil Moskvada hayotdan ko‘z yumadi.

12 VATANPARVAR 2021-yil 26-noyabr № 47

POSBONGA AYTAR SO‘ZIM

SALMOG‘I – Insoniyat osmonida yulduz
bo‘lib porlagan daholarning ham, eng
kamtarin, oddiy fuqarolarning ham asl
istak-orzusi bu. Afsuski, amalga oshishi

QUVANING mushkulroq istak. Buning uchun qani
endi favqulodda qudratli sehrgar topilsa-
yu, u mo‘jizaviy tayog‘ini bir silkisa.
Qarabsizki, hamma birpasda faqat

yaxshi tomonga o‘zgarib qolsa...

AN Nur borki, soya bor. Hayot faqat oq

RICHA vaqorarangdaniboratemas,ukamalak
misoli rangin. Shunday ekan, hammani
bir qolipga solib tarbiyalab bo‘lmasligi
tayin.
– Menimcha, ko‘p narsa bizning
yoxud jo‘mardlik ichingdagi nafs itini o‘ldirishdir nafsimizga bog‘liq. Nafsimizni ega
olsak, o‘sha kuni qurol-yarog‘, urush
degan tushuncha yo‘qolsa kerak. Biz
nafsni boshqaramizmi, nafs bizni

Suhbatdosh haqida – Abduqayum aka, tinchlik yuzdan biri tinchlik maqsadlariga, boshqaradimi?
– Agar nafs bizni boshqarganida
ma’lumot: oliy ne’mat ekanligini yaxshi yo‘q qilishga emas, yaratishga, edi, bu dunyo allaqachon sob bo‘lgan
Abduqayum bilamiz. Xalqimizning niyati bunyodkorlikka, yer yuzida ochlik, bo‘lardi. Illo, nafs o‘pqoni tubsiz, qo‘yib
tinchlik, Vatanimiz himoyachilari – yo‘qchilik barham topishiga, berilsa u hamma-hamma narsani,
YO‘LDOSHEV, harbiylarimizning maqsadi tinchlik. odamzotning farovon, to‘kin-sochin jumladan, butun tiriklikni ham ikki
O‘zbekiston Biroq dunyoda ayni kunlarda ham yashashiga sarflanganida edi, shu

Respublikasida tinchlik hukmron, deb bo‘lmaydi. kichkinagina, “salmog‘i Quvaning yamlab bir yutishi tayin. Inson hayoti o‘zi
baloyi nafsga, nafsi ammoraga qarshi
xizmat ko‘rsatgan Ayting-chi, tinchlikning dushmani anoricha” keladigan sayyoramiz kurashlar jarayonidir.
madaniyat xodimi. qachon paydo bo‘lgan? bu dunyoning behishtiga aylanardi
O‘zbekiston ehtimol. Shu bois hazrat Alisher Navoiy
Yozuvchilar – Fikrimcha, bani bashar aytadi:
tamaddunida tinchlik, barqarorlik, Ammo... Donolar topib
osoyishtalik hukm sura boshlagan aytganiday, “pul o‘lsin-a, pul Besha sherin gar zabun

uyushmasi a’zosi, ilk ibtidoiy jamoa davrlaridayoq buni o ‘ l s i n ” . U y o q d a o d a m o ‘ l i b qilsang shijoatdin emas,

adib. ko‘rolmagan qora kuchlar paydo ketaversin, bu yoqda jaraq- Nafs itin qilsang zabun,
1962-yili bo‘lgan. Deylik, “Nega anavi qabilada jaraq pul kelib tursa bas, degan olamda yo‘q sendek shujo’.
semiz mamontlar, bizda esa faqat fikrni bayroq qilib ko‘tarib olgan
Samarqand ozg‘inlari. Ketdik, bosamiz!” degan “ishbilarmonlar” kompaniyalari, Ya’ni to‘qaydagi sherni o‘ldirish
viloyatining hayqiriqlar ila tosh qurollarini ko‘tarib trestlari, korporativlari o‘zlarining hali mardlik emas, haqiqiy jo‘mardlik
ichingdagi nafs itini o‘ldirishdir. Bu

Qo‘shrabot tumanida chiqqanlar bo‘lgandir. Zero, shoir qonli bizneslaridan hali-beri voz azaliy hikmatdan orttirib bir nima deyish
qiyindir.
tug‘ilgan. Toshkent aytganidek, agar urush qilaman kechmasliklari, qirg‘in qurollarining – So‘nggi savol, siz harbiylikka
politexnika desang “topilar jahonda bahona yangidan yangi, go‘yoki
institutida (hozirgi bisyor”. “mukammal” ko‘rinishlarini ishlab qanchalik daxldorsiz?
Texnika universiteti) chiqaraverishlari aniq. – O‘qigan institutimizda harbiy
Ayni paytda, zulmat ziyoning
qadrini oshirganidek, urush-janggohlar Xullas, shunaqa gaplar... kafedra bor edi. Shu sabab to‘rt yil bu

o‘qigan. “Sirli olam”, tinchlik atalmish ulug‘ ne’matning – Armiyaning paydo bo‘lgani borada ta’lim oldik, saflarda qo‘shiqlar
aytib, yer tepib yurdik. So‘ng ayni
“Qalb ko‘zi”, “Yoshlik”, bemisl ahamiyatini qayta-qayta uzoq-uzoqlarga borib taqaladi. saraton palla, Turkmaniston cho‘llarida
“Hurriyat”, “Mohiyat”, namoyon etdi. Illo, bir odamning Barcha sohalarda birinchi bir oylik o‘quv mashg‘ulotlari o‘tkazdik,
“XXI asr” singari Koinot sarvari bo‘lmish boshqa bir bo‘lganimizdek, muntazam BMPlarda boshimiz g‘urra bo‘lib, shartli
gazeta-jurnallarda Insonga qarshi tig‘ ko‘tarib borishi, uni armiyani ham bizning ota- “dushman”ni quvdik, gaubitsalarda
tiriklikdan mahrum etishi aslida eng bobolarimiz barpo etgan.
ishlagan. Ayni paytda mudhish jinoyatdir. Muntazam armiyaning mavjudligi snaryadlar otdik, nihoyat nazariy-amaliy
imtihon ham topshirdik. Xullas, leytenant
“Adolat” gazetasida – Odamlarni qo‘ya turaylik. barqarorlik holatini pasaytiradimi unvonini berishdi.
faoliyat yuritadi. Dunyoga nazar tashlasak, davlatlar yoki aksinchami?
davlatlar bilan jiqqamusht. Keyinroq Chirchiqda malakamizni
“Sunbulaning – Albatta, ideal kishilik oshirib, zaxiradagi katta leytenant
ilk shanbasi”, – Birinchi savolda ibtido xususida jamiyatida, bobolarimiz orzu qilgan unvonini oldik.
gapirdik. Davrlar o‘tishi bilan tadrijiy “quyosh shahri”da harbiy kuchlarga
“Timsohning Qirq besh yoshga yetganimda harbiy
ravishda ko‘lam kengaydi, “ishtaha” o‘rin qolmas. Biroq bugun maqsad
komissariatdan chaqirib, “Endi to‘liq
ko‘zyoshlari”, “Bir tun ochildi, endi bir semiz mamont o‘rnini vositani oqlab turibdi. Ya’ni paradoks zaxiradasiz, bizda ro‘yxatda turmaysiz”,
va bir umr”, “Alvido, sersuv o‘tloqlar, tabiiy boyliklar, shundaki, tinchlik harbiy kuchlar deya harbiy guvohnomamni qaytarib
go‘zallik”, “Puankare”, kattaroq hududga egalik qilish ishtiyoqi tomonidan qo‘riqlanmoqda. Yana berishdi. Odam g‘alati bo‘larkan. Xuddi
“Osmon og‘ushi”, egalladi. Natijada bosqinchilikka, bir asrlar sinovidan o‘tgan haqiqat “Endi kerak emassiz”, deganday...
tala-talaga ruju qo‘yildi. Shu sababli shuki, bugun siz o‘z armiyangizni
“Qaydasan, mo‘jiza” Harbiylar hayotiga qiziqaman.
bo‘lsa kerak, insoniyat tarixi – urushlar boqmasangiz, ertaga boshqa
Harbiy uchuvchilar hayotidan hikoya
singari yigirmaga tarixi degan tushuncha aksiomadek armiyani, ya’ni dushman armiyasini qiluvchi “Tinchlik ortida” badiiy filmi
yaqin nasriy jaranglay boshladi. boqasiz... ssenariysini yozish uchun ko‘plab
kitoblari, “Bankir”, ofitser va kursantlar bilan uchrashishga,
“Daryo” romanlari Buni tasavvur etish ham mushkul, Qudratli harbiy kuch kishida suhbatlashishga, ularning hayotini
ammo insoniyat qandaydir yarim mamlakat chegaralari daxlsizligiga,
asr mobaynida ikki marta jahon tinchlik-osoyishtalik barqarorligiga
chop etilgan. urushini boshidan o‘tkazdi. Urushni- ishonch uyg‘otadi. Shunisi muhim. chuqurroq o‘rganishga to‘g‘ri keldi. Shu
jarayonda film qahramonini topib oldim.
“Kichkina ku, siyosatdonlar o‘ylab topishadi, Chunki bir kun tinchlik bo‘lmagan Haqiqiy qahramon! Kamtarin, kamgap
odamlar”, “Uqubat”, ammo uning kulfati, jabri, sho‘rishlari go‘shadan qirq kunlik baraka ofitser! Bo‘lmasa mashq paytida emas,
“Iqtidor”, “Vijdon”, begunoh el boshiga tushadi. Urush ko‘tarilishini hammamiz ham yaxshi haqiqiy harbiy harakatlar paytida ko‘plab
“Qadamlar”, “Nigoh”, mana shu dahshati bilan ham qattol, bilamiz. odamlarning hayotini saqlab qolgan!
mudhish.
Biz mana o‘ttiz yilki, kuchli Qurolli
“Burch va muhabbat”, Tinchlikka, xotirjamlikka nima Kuchlarga, ya’ni o‘z armiyamizga Bu qahramon haqida avval badiiy film
ssenariyi yozildi, so‘ng “Osmon og‘ushi”
“Ustyurtga yo‘l”, yetsin. egamiz. Yuragiga Vatanni jo qilgan degan qissa dunyoga keldi.
“Tinchlik ortida”, – Men bir narsani tushunmayman. sheryurak posbonlarimiz bilan haqli
“Opa” badiiy ravishda faxrlanamiz. Bunday harbiylarimiz, zamonamiz
filmlarining, Odamning o‘ziga ham xavf qahramonlari haqida har qancha badiiy
soladigan qurol-yarog‘ ishlab – Xalqimizning, asarlar yozsak, filmlar yaratsak arziydi.
chiqarishning nima keragi bor?! Prezidentimizning maqsadi yurtni
“Hayot jilg‘alari”,
Nima deb o‘ylaysiz, qurol-yarog‘ obod qilish, farovon yashash. Suhbatdosh:
Abdurazzoq OBRO‘YEV,
“Sinov”, “Odamlar ishlab chiqarish barham topadimi? Maqsadimiz ezgulik, yaxshilik, iste’fodagi podpolkovnik,
orasida”, “Ona – Bu necha asrlik orzu. Agar bugungi tinchlik, osoyishta hayot O‘zbekiston Respublikasida
daryo” seriallarining kechirish. Yer yuzidagi hamma xizmat ko‘rsatgan jurnalist
ssenariy muallifi. kunda ham qirg‘in qurollari ishlab odamlarni ezgulik, yaxshilik
chiqarishga sarflanayotgan trillion- ruhida tarbiyalasa bo‘ladimi?
trillion dollarlarning o‘ndan biri, balki

№ 47 2021-yil 26-noyabr “Uyg‘on” nomli she’rni o‘qib, shoir VATANPARVAR 13
qalbi chindan ezgu tuyg‘ular bilan
MUTOLAA ZAVQI qamralganini ilg‘adim: DARAXTLAR
Sizning davrangizga yo‘q menda bardosh,
...Yana bir mo‘jizakor Uyg‘on, ey ona yurt, uyg‘on, Soppa-sog‘ ko‘ringan karlar, karaxtlar.
tong otdi. ey Turon, Men o‘zimga topdim yangi suhbatdosh,
Hasratim tinglaydi endi daraxtlar.
Bir choynak achchiq Kimligingni aytsin bu Ha, ular jimgina osgancha quloq
ko‘k choyni damlab keldim- ko‘hna tuproq. Gohida shovqinsiz tebranib qo‘yar.
da, kechadan buyon “Yelkadosh” do‘stginam, ahvolimga boq,
o‘qiyotganim – “Birinchi Uyg‘onsin nomusing, Yiqilsang daraxtlar beminnat suyar.
kitobim” seriyasida chop ko‘ksingdagi shon, Daraxtlar quyoshga intilib o‘sgan,
etilgan mo‘jaz ammo ma’nan Marra qilib olgan nurni, ziyoni.
salmoqli kitobni qayta qo‘lga Va ishon, U tashlab ketmoqchi bo‘layotgandek
oldim. O‘qishga tutindim. Va ishon! Odamlari sulloh, ablah dunyoni.
Bu – kitob emas, go‘yo Haqlilar ichida haqlisan ko‘proq. Uning xayollari ko‘kka yetadir,
kaftdagi qimmatbaho la’ldek Yulduzlar saylida yuradi xushhol.
edi men uchun. Balki, la’l Kayfiyatingiz ko‘tariladi. Kimlarning O, mash'um o‘tmishim ta'qib etadir,
ham uning baho salmog‘ini avlodi ekaningizni o‘ylay boshlaysiz. – Men ketdim, yulduzim, xayr, yaxshi qol…
o‘lcholmas... “Kechki yo‘qlama” she’ri ham yuqoridagi Daraxtlar – suhbati oromijonlar,
she’rga hamohang – mardlar nomi Taskin axtarurman sizdan ehtimol.
Taassurotlar asta unutilmasligi haqidagi misralardan Boshimda tegirmon aylangan onlar,
qog‘ozga tusha boshladi, iborat. Bu badiha Elomonlar, Bir sizga yukindim, qildim dardihol.
ravon yoza ketdim. Qahramonlar, Boburlarga yodnomadir. Xo‘rsindim, oh urdim va shunda sizning
Angladim tashvishli titrog‘ingizni.
Shoir borki, muhabbat haqida Men uchun har kuzda bandidan uzib
yozmay iloji yo‘q. Islomjonning lirik Ko‘zyoshdek to‘kdingiz yaprog‘ingizni.
she’rlarini o‘qirkansiz, hayotni va Daraxtlar – suhbati oromijonlar…
insonlarni seva boshlaysiz. Ayni
chog‘da, qarshingizda, tog‘ni ursa TUYG‘ULAR
tolqon qilgudek, ammo chin muhabbat,
samimiy tuyg‘ular qarshisida ojiz bir
yigit – biroq nihoyatda fidoyi oshiq
namoyon bo‘la boshlaydi:

Onam ko‘nglim so‘raydi,
Aytmoqlikka jur’at yo‘q.
“Aqalli rasmin ko‘rsat...”
Menda esa surat yo‘q.

ROST

RAYHON

Bugungi o‘zbek adabiyoti, Shu darajadaki, shoir yor yodini Tun bag‘rida yotgan qiz, juda samimiy. Men, Zohidjon
xususan, she’riyati haqida ham ehtiyot qiladi, xuddi mumtoz Bag‘rida tun yotgan qiz. Obidov, Oxunjon Hakim, Olimjon
mudom go‘zal va samimiy shoirlarning qahramonlariga o‘xshab: Ko‘zida quyosh botib, Xoldor, Normurod Narzullayev kabi
fikrlarni aytish mumkin. Ko‘zida tong otgan qiz. ustozlarning ayriliq, sog‘inch, g‘am-
Navqiron avlod she’riyati Mening yuragimda har kuni bazm, g‘ussali satrlarini o‘qiganimda, bu
haqida gap ketarkan – Xazonlar to‘planib gulxan yoqadi. Xayollari ko‘nglining odamlar buncha dardni qanaqa qilib
Benazir, Shodmonqul Salom, Yodingni chorlashga Ko‘chasidan ham uzun. ko‘tarib yurgan ekan, deb o‘ylayman.
Jo‘rabek Jahon, Dilnavoz Bu ko‘chada begona Islomjonning “Seni izlayman”
Qo‘ldosheva kabilarni aytish qilolmam jazm, Xayolga yo‘qdir izn. kitobini o‘qib, chinakam shoirlarning
o‘rinli. Ularning qalamidan Shu gulxan ko‘nglimga yuragi kattaroq bo‘lishiga ishondim.
tomayotgan misralarda ko‘ngil Bugungi ba’zi estrada xonandalari Chinakam she’r qishda qalbingizga
ko‘shkidagi yulduzlar jilosi guldek yoqadi. yengil-yelpi allanarsalarni kuylamay, harorat beradi. Qorong‘uda yo‘lingizga
aniq-ayon ko‘rinadi. Bugun qatiga qalb dardi yashiringan shu kabi chiroq yoqadi. O‘ksiganda malham
kaftdekgina kitobi bilan So‘z o‘yini vositasiga qurilgan bu satrlarni kuyga solsalar nechog‘lik bo‘ladi. Islomjonning ilk kitobini o‘qib,
qalblarni zabt etib ulgurgan chorsatr nihoyatda tabiiy tuyg‘ular yaxshi bo‘lardi, ammo nachora, to‘lqinlandim. Sevindim. Bu kitob menda
iste’dod sohibi, leytenant va rost kechinmalarning yorqin va gavharni anglash, ajratish uchun ancha-muncha katta shoirlarning qalin
Islomjon Qo‘chqorovni ham serjoziba ifodasidir. gavharshunos ham bo‘lish kerak-da... tomliklaridan ham ulkanroq taassurot
ikkilanmay o‘sha safga qo‘shish qoldirdi. O‘ylaymanki, kitobni o‘qigan
mumkin. Adabiyotimizga Yoki “O‘tinch” she’rining ilk bandiga Islomjon bu tuyg‘ularni, albatta, har bir qalbi uyg‘oq kitobxon, bu kitob
katta darg‘alarni ato etgan qarang: misqollab topgan va misqollab tezda tugab qolmasaydi, degan xavotir
Samarqandda tug‘ilgan bu tafakkur tarozusida tortgan. Shoir bilan o‘qiydi. Ikki-uch marta o‘qiydi.
yosh qalam sohibi o‘zi xizmat Horib qaytayapman ishdan yigit, oshiq qahramon o‘ziga shuncha Kundalik ish, uy, hayot va tahririyat,
qilayotgan “Vatanparvar” namozshom, sog‘inchlar bergan, iztiroblarga solgan Vatan xizmati tashvishlaridan ortib,
gazetasida turkum maqolalar yashil avtobuslar makonidan ko‘ngil shunday jozibali she’rlar bitib, uni siz-u
e’lon qilib kelayotgan bo‘lsa, Horg‘in o‘t oladi yashil avtobus. uzolmaydi: bizga taqdim qilgan shoir Islomjondan
endilikda “Seni izlayman” Meni o‘z bag‘riga chorlagan nihoyatda minnatdor bo‘ldim. Unga
(T, 2020) kitobi bilan ham Ko‘ch-u ko‘ronimni orqalab kelgusi ishlarida omadlar tiladim.
muxlislarni xushnud etdi. oqshom, sahar, Shunday dilbar shoir o‘g‘il tug‘ib,
Zulmat xotirlarga qilar yuzma- Qaytib ketolmayman, tarbiyalaganlar kam bo‘lmasin, dedim.
Yaqinda farg‘onalik bir yuz. Samarqandlarga, – deydi U. O‘ylaymanki, bu tilaklar har bir men
singlimizning muqaddam kabi Islomjonni, she’rni hurmat qilgan,
chop etilgan kitobini o‘qib juda Gap bu yerda horg‘in va ezgin Mana bu satrlar ichidagi g‘ussa so‘zni e’zozlagan millionlab kitobxon
hayratlangandim. Qalbimga sog‘inchlarda emas. Menimcha, ishdan sizga ham yuqadi, dardingizga taskin muxlislar uchun birdek xos.
bahoriy hislar to‘lqini quyilgandi. qaytayotgan lirik qahramonning kayfiyati beradi, og‘ritib-og‘ritib, og‘rig‘ingizni
Yaqinda esa, yana uch kitobni tasvirida. Horg‘in yashil avtobus oladi: Ikromjon ASLIY-ANDIJONIY,
– Nurmuhammad Aziz, Bek Ali birikmasi ziyrak o‘quvchi ko‘z oldiga shoir va adib.
va Islomjonlarning kitoblarini poytaxtning shoshqin yo‘llari, turfa Zamonjon, sekinlat shitoblaringni,
zavq bilan mutolaa qildim. binolari va nihoyat hamma qulayliklarga Anglolmay qolyapman 2021-yil 17-noyabr, tong.
Islomjon Qo‘chqorovning ilk ega, tun-u kun el xizmatida bo‘lgan
kitobini qo‘limga olib, xayolga chiroyli “MAN” va “Mersedes”larni xitoblaringni,
toldim: xo‘sh, shoir nimani keltiradi. O‘sha avtobuslardan birida Topmadim tarjima kitoblaringni,
izlayapti, kimni izlayapti?! oshiq teran xayollar og‘ushida: Hamon qalbimdasiz,
Uning nozik qalbini nimalar
bezovta qilyapti? Qalbim ziyo istar, qalbim sen eski qayg‘ular.
istar,
Qulf osmagin ko‘ngling Kitobdagi har bir she’r tabiiy,
nihoyatda jozibador, ayni chog‘da,
darchalariga.
Xayolim qochadi, bilmam,

ne qistar,
Avtobusning mitti darchalariga.

Muallifning xalqona ruhdagi mana
bu satrlari juda dilingizga yoqadi:

14 VATANPARVAR ASKARLAR ORZUSI USHALMOQDA 2021-yil 26-noyabr № 47
Muallif suratga olgan
“VATANPARVAR” TASHKILOTI 30 YOSHDA Mazkur memorandum doirasida “Vatanparvar” tashkilotining avtomototransport
vositalari va ommaviy-texnik kasb mutaxassislarini tayyorlash kurslarida o‘qish
Joriy yildan istagini bildirgan harbiy qism (muassasa) harbiy xizmatchilari hamda oddiy
boshlab muddatli askarlar olti oy mobaynida mohir o‘qituvchilar, amaliy boshqarishni o‘rgatuvchi-
harbiy xizmatni ustalardan ta’lim oladi. Fikrimizni O‘zbekiston mudofaasiga ko‘maklashuvchi
o‘tayotgan yoshlar
ixtiyoriy ravishda “Vatanparvar” tashkilotining Toshkent viloyati kengashi tasarrufidagi Chirchiq
“Vatanparvar” avtomobil maktabi faoliyati misolida davom ettiramiz.
tashkilotining “B”,
“BC”, “C”, “E”, “D” O‘nta o‘quv avtomobili (yengil va yuk mashinasi)ga ega bo‘lgan Chirchiq
toifalari bo‘yicha avtomobil maktabiga borganimizda, muddatli harbiy xizmatchilarning dars
haydovchilik mashg‘uloti ayni qizg‘in pallaga kirgan ekan. Maktabning malakali murabbiyi
kurslarida o‘qish tinglovchilarga avtoulovni boshqarish qoidalarini ko‘rgazmali qo‘llanmalar,
imkoniyatiga ega trenajyor va yo‘l harakati belgilari yordamida tushuntirdi. So‘ng maydonchada
bo‘ldi. Tashkilotning
Mudofaa, Ichki ishlar turgan o‘quv avtomobilini amaliy boshqarishni bosqichma-bosqich o‘rgatdi.
vazirliklari va Milliy Bilimga chanqoq o‘g‘lonlarning berilgan ma’lumotlarni diqqat bilan
gvardiya o‘rtasida kuzatib, daftarga qayd etib borayotgani bejiz emas. Chunki tinglovchilar
tuzilgan hamkorlik “e-avtomaktab.uz” maxsus elektron tizimi asosida kurs bo‘yicha oraliq
memorandumlari nazorat uchun test sinovlarini topshiradilar.
ushbu xayrli ishlarga
asos bo‘lib xizmat – Haydovchilik kasbini o‘rganish nafaqat xizmat, balki hayotiy ehtiyojga
qilmoqda. aylanib boryapti, – deydi boysunlik oddiy askar Bahrom Nuraliyev. –
Maktabni bitirgach, mashina haydashni o‘rganmoqchi edim. Ammo bu rejam
muddatli harbiy xizmatdan keyinga qoldi deb yurganimda, komandirimiz
podpolkovnik O‘ktam Mahmudjonov e’lon qilgan yangilik ko‘pchilik qatori

meni ham cheksiz quvontirdi. Mana, hozir bu yerda bir guruh safdoshlarim
bilan “BC” toifali haydovchilar tayyorlash kursida tahsil olyapmiz.

– Harbiy xizmatchilarning haydovchilik sirlari va saboqlarini o‘rganishga
ishtiyoqi tobora ortmoqda, – deydi Chirchiq avtomobil maktabi direktori
Said G‘aniyev. – Muassasamizda nafaqat harbiy xizmatchilar, balki
ularning farzandlari sportning texnik va amaliy turlari bo‘yicha seksiya va
to‘garaklarda bepul shug‘ullanishi mumkin. “Havo miltig‘idan o‘q otish”,
“Aviamodel”, “Yozgi biatlon” va “Parashyut” singari sport seksiyalari

shular jumlasidandir. Ayni kunlarda maktabimizda 24 nafar o‘qituvchi-
usta turli rusumdagi avtomobillarni mahorat bilan boshqarish, xavfsiz
harakatlanish bo‘yicha bo‘lajak haydovchilarga nazariy va amaliy
tushunchalar bermoqda. Hamkorlik memorandumi asosidagi mazkur

ishlardan ko‘zlangan maqsad yoshlarni “Vatanparvar”
tashkilotining o‘quv kurslarida mehnat bozorida
talab yuqori bo‘lgan texnik kasblarga o‘qitish, katta
hayot ostonasida turgan o‘g‘lonlarning jamiyatda
o‘z o‘rnini topishiga ko‘maklashish, haydovchilik
malakalarini oshirishdan iborat.

Leytenant Dilshod RO‘ZIQULOV,
“Vatanparvar”

OCHIQ ESHIKLAR KUNI MENING ARMIYAM – MENING FAXRIM

Yoshlarni harbiy-vatanparvarlik ruhida HARBIYLAR BILAN
tarbiyalash, avvalo, ularda Vatanga
sadoqat tuyg‘usini shakllantirish, ularni UCHRASHUV
o‘z fuqarolik burchi va konstitutsiyaviy
majburiyatlarini bajarish, jamiyat va davlat Samarqand shahridagi Prezident maktabida O‘zbekiston
manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha Respublikasi Qurolli Kuchlari Kichik mutaxassislar
mas’uliyatini oshirish maqsadida Navoiy tayyorlash markazi qo‘mondonligi va maktab ma’muriyati
harbiy prokuraturasida Ichki ishlar vazirligi hamda o‘quvchilar o‘rtasida uchrashuv o‘tkazildi.
huzuridagi Navoiy akademik litseyining
3-bosqich talabalari uchun ochiq eshiklar Yosh avlod qalbida
kuni tashkil etildi. ona Vatanga muhabbat va
sadoqat ruhini kuchaytirish,
YOSHLARNING vatanparvarlik tuyg‘ularini
yanada oshirish maqsadida
QIZIQISHI ORTDI o‘tkazilgan uchrashuvda
Qurolli Kuchlarimizda amalga
Harbiy prokuraturaga tashrif oshirilayotgan islohotlar,
buyurgan o‘quvchilar dastlab harbiy xizmatchilar va ularning
prokuror-tergov xodimlarining oilalarini ijtimoiy himoya qilish,
xizmat xonalari va ularning ish muddatli harbiy xizmatga
faoliyati bilan yaqindan tanishtirilib, borish hamda xizmatda
harbiy prokuraturaning faoliyati, qolish tartibi, oliy harbiy
ish yuritish hamda xizmat olib ta’lim muassasalariga kirish,
borish tartibi va boshqa masalalar shuningdek, yurt himoyachilari erishayotgan yutuqlar yuzasidan ma’lumotlar berib o‘tildi.
yuzasidan ularga tushuntirishlar Shuningdek, katta hayotiy
berildi. tajribaga ega bo‘lgan markaz
ofitserlari o‘z mutaxassisliklari
Shuningdek, Navoiy harbiy bo‘yicha boshlang‘ich
prokurori tomonidan Ikkinchi ma’lumotlarni o‘quvchilar bilan
jahon urushida qatnashgan o‘zaro o‘rtoqlashib, ularni mana
28 nafar navoiylik jangchi-faxriy otaxonlar haqida yozilgan “Janggohlardan shunday imkoniyatlardan unumli
omon qaytganlar” nomli kitob sovg‘a tariqasida topshirildi. Shu bilan birga, foydalangan holda, Vatan
talabalar O‘zbekiston Respublikasi Milliy gvardiyasi Navoiy viloyati Qo‘riqlash ravnaqi uchun kerakli kadr bo‘lib
boshqarmasida ham bo‘lib, u yerda harbiylarga yaratilgan shart-sharoitlar va yetishishiga ishonch bildirishdi.
texnikalar bilan yaqindan tanishdilar. Suhbat davomida o‘quvchilar
o‘zlarini qiziqtirgan savollariga
Qahramon ISROILOV, Navoiy harbiy prokurori yetarlicha javob olishdi.
Mehmonlar Prezident maktabida
yaratilgan shart-sharoitlar bilan
yaqindan tanishdi.
Kichik serjant Xayrullo O‘LMASOV

№ 47 2021-yil 26-noyabr VATANPARVAR 15

OZODLIK VA QAHRAMONLIK TIMSOLIGA AYLANGAN SHAXSLAR MADHIYASI

JANGCHILARNING SO‘NMAS

Toshkent viloyatining Chirchiq shahrida ajoyib

bir monument joylashgan. Yodgorlikning nomi

“Turnalar”. U Ikkinchi jahon urushida halok bo‘lgan

jangchilar sharafiga o‘rnatilgan bo‘lib, monument

Rasul Hamzatovning yuqoridagi nom bilan ataluvchi TURNALAR

she’rining ramziy ko‘rinishi hisoblanadi. Nazarimda shonli askarlar,
Qonli maydonlarda jon fido qilib,
Monumentning pastki qismida ismlari yozilgan kapsula joylashtirilgan. Buning natijasida ko‘plab tinch aholi Zamin ichra ko‘milmagaylar, balki
qanoti sinib halok bo‘layotgan Arxitektor Sergo Sutyaginning qurbon bo‘ladi va epitsentr yaqinida Samoga uchgandir oq turna bo‘lib.
turnaning o‘z og‘alari tomon bo‘ynini ta’kidlashicha monument stellasining yashovchilar kuchli radiatsiyaga Olis vaqtdan ushbu damgacha,
cho‘zib, so‘nggi vidolashuv xayqirig‘i old qismidagi “Turnalar” she’rining to‘rt uchraydi. Atom bombasi radiatsiyasi Osmon uzra sado sezamiz.
holati aks etadi. Ikkinchi plandagi beton qatorini shoira Zulfiya tarjima qilgan. natijasida nurlangan Sadako qadimgi Shu uchundir boqib samoga,
stellaning yuqori qismida turnalar Mazkur monumentni ko‘rish uchun yapon afsonalariga amal qilib, og‘ir Sukut saqlab o‘yga tolamiz?
galasi shiddat bilan uzoqlarga uchib 1976-yilda Rasul Hamzatov tashrif kasallikdan forig‘ bo‘lish maqsadida Tuman aro tushdi nigohim,
ketayotgani tasvirlangan. buyuradi. qog‘ozdan mingta turna figuralarini Shom shafag‘i yaqinlashgan on.
yasashi kerak edi. Afsuski u 1955-yilda Turnaqator uchishar shu dam,
Mazkur yodgorlik Ikkinchi jahon Avar xalqining atoqli shoiri Rasul boshlagan ishini oxiriga yetkaza olmay Zamin uzra yurgandek bir on.
urushida qozonilgan g‘alabaning Hamzatovning “Turnalar” she’rining vafot etadi. Parvoz aylab, bosar uzoq yo‘l,
27 yilligi sharafiga o‘rnatilgan. yaratilish tarixi ham o‘ziga xos. Kimlarningdir ismini chorlar.
Monument arxitektorlar S.Sutyagin va 1965-yilda shoir Hamzatov delegatsiya Bolaning tarixi shoirni larzaga soladi Shu sababdur, turna nidosi,
Yu.Klipkov, haykaltarosh Yu.Kiselev bilan birgalikda Yaponiyaga boradi. va butun safar davomida shu voqea Avar suhbatiga juda ham o‘xshar?
va konstruktor A.Braslavski tomonidan Xirosima shahrida mashhur qiz haqida o‘ylab yuradi. Ustiga-ustak Uchib o‘tar horg‘in saf hamon –
barpo etilgan va 1972-yilning 8-may sharafiga o‘rnatilgan monumentga Hamzatovning onasi vafot etganligi Tuman uzra, kun poyonida,
sanasida rasman ochilish marosimi ko‘zi tushadi va uning tarixini surishtira to‘g‘risida telegramma keladi va bu Ul qatorda bir masofa bor,
bo‘lib o‘tgan. Yodgorlik postamentiga boshlaydi. 1945-yilning 6-avgustida musibat shoirni og‘ir tashvishga solib Mengadir bu joy turna yonida!
Ikkinchi jahon urushida halok bo‘lgan AQSh havo kuchlari Xirosima qo‘yadi. Hamzatov bu haqida shunday Kun kelganda, turnalar bilan,
1 695 nafar Chirchiq shahri aholisining eslaydi: “Men Moskvaga qarab uchdim, Ko‘kimtir osmonda, g‘uborli damlar.
shahriga atom bombasini tashlashadi. parvoz vaqtida onamni o‘yladim, vafot Zaminda uchayotib o‘z sasim bilan
etgan otam va urushda halok bo‘lgan Yo‘qlagum sizlarni, aziz odamlar.
akalarim haqida xotirladim. Lekin o‘sha
qog‘oz turnalar yasagan xirosimalik Alisher EGAMOV,
qizcha xayolimdan hech ketmadi”. Islom sivilizatsiyasi markazi
Bularning barchasi eng mashhur
“Turnalar” she’rining yaratilishiga katta ilmiy xodimi
turtki bo‘ldi. Yillar o‘tib “Turnalar” she’ri
urush qatnashchilari va urush sabab
yaqinlarini yo‘qotgan insonlar uchun
ibodatdek tillarda yangrab kelmoqda.

Quyida kamina tomonidan tarjima
qilingan “Turnalar” she’ri keltirilgan.
She’rni o‘zbek tiliga o‘girish mobaynida
muallif matnidan uzoqlashmagan
holda tarjima qilishga harakat qildim.

QADIMIY HARBIY ATAMALAR

“DEVONU LUG‘OTI-T-TURK”DAN Batraq (batraq) – uchiga Shoir shunday yozadi: Yizӓg (yizag) – askarning oldinda Qїyїm (qiyim) – yov kelishi sababli
maxsus ipaklik osilgan yog‘och, boradigan qismi. mamlakat xalqlarida paydo bo‘lgan qo‘rqinch
askar jangda shu bilan o‘zini Bečkӓm urup atlaqa, va tashvish.
belgili qiladi. Uyğurdaqї tatlaqa, Yatan (yatan) – yog‘ochdan yasalib, u
Oğrї yawuz їtlaqa, bilan o‘q otiladigan yoy. Su (su) – askar. Shoirlar shunday yozadi:
Boxsuq (bo‘xsuq) – asirlar va Qušlar kibi učtumїz.
jinoyatchilar bo‘yniga solinadigan Yağї (yag‘i) – yov, dushman. Su keldi yer yapa,
temir zanjir, kishan. Shoir aytmoqdaki: otlarga belgi taqib, Yuğruš (yug‘rush) – turklarda xalq Qarar qar …….. sa
Uyg‘ur elidagi tatlarga, ya’ni o‘g‘ri, muttaham orasidan chiqib, vazirlik darajasigacha Qačtї aŋar Alp Aya,
Bašnaq (bashnaq) – sovutsiz, itlarga qasd qildik. Qush uchgandek uchib, ko‘tarilgan kishi. Fors va boshqa har qanday
qurolsiz, qalqonsiz degan ularning ustiga yopirildik. katta martabaga erishgan bo‘lsa ham bu nom Uwut bulup ol yašar.
ma’noda. berilmaydi. Yuğruš xaqandan bir daraja quyi
Bašaqlїğ (bashaqlig‘) bašaqlїğ er – tishli martabadir. Unga qor, yomg‘ir va issiqdan Shoir aytmoqchiki: yer yuzini bosib
Bulğaq (bulg‘aq) – yov nayza. Temirli o‘qqa ham shu so‘z qo‘llaniladi. saqlanish uchun qora ipak chodir taqdim askar keldi. Otning tuyoqlaridan chiqqan
bostirib kelishi (mumkinligi etiladi. chang-to‘zon qorli tog‘larni qopladi. Alp Aya
to‘g‘risidagi darak)dan kishilar Tolumluğ (to‘lumlug‘) tolumluğ er – Yortuğ (yo‘rtug‘) – jang kunlarida yoki degan kishi qochdi. U yengil gapidan uyalib
orasida kelib chiqadigan g‘ala- boshdan oyoq qurollangan er ya’ni erkak. biror yerga borishda shohni qurshab yuradigan yashirindi.
g‘ovur. soqchilar.
Pusuğluğ (qusug‘lug‘) pusuğluğ yağї – Yatğaq (yatg‘aq) – xonni, qo‘rg‘onni va Burї (buri) – o‘q uchiga o‘rnatilgan temir
Tutğaq (tutg‘aq) – yovning yashiringan yov. shuning kabilarni qo‘riqlovchi, soqchi. halqa.
oldingi ayg‘oqchilarini qo‘lga Yarlїğ (yarlig‘) – sultonning maktubi va
olish uchun kechasi kezuvchi Yasїč (yasich) – o‘qning yassi va uzun farmoni. Buni o‘g‘uzlar bilmaydi. Tura (tura) tura qalqan – yov o‘q-
otryad. uchi, uch qismi. Yalawar (yalavar) – shohlar tomonidan yarog‘laridan saqlanish uchun qo‘llanadigan
elchilarga beriladigan ot. qalqon, zirh.
Qїsmaq (qismaq) – sirtmoq, Yarїq (yariq) – janglarda kiyiladigan Yїšїqlїğ (yishiqlig‘) – dubulg‘a.
tuzoq. zirhli kiyim va qalqonning har ikkisiga Keš (kesh) – o‘qdon. Buruŋ (burung) – bir o‘q otimi yer, otish
qo‘llanadigan turdosh ot. Ularni farqlash manzili.
Bečkӓm (bechkam) – belgi, uchun “zirhli kiyim”ni kubӓ yarїq, “qalqon”ni
nishon. Botirlar urush kunlarida say yarїq deyiladi. Sungu (sungu) – nayza.
ipakli narsa yoki yovvoyi sigirning Qalqaŋ (qalqang) – qalqon. Bu so‘zning
dumini jang belgisi tarzida taqib Yasїq ( yasiq) – yoy idishi. Turk qabilasi qalqan shakli ham bor.
tilida. Bu so‘zni o‘g‘uzlar va qipchoqlar
oladilar. O‘g‘uzlar uni pӓrčӓm bilmaydilar, ular buni qurman deydilar. Muattar MELIYEVA tayyorladi.

deydilar.

16 VATANPARVAR 2021-yil 26-noyabr № 47

TURMUSH CHORRAHASI RAQS
(voqeiy hikoya)
SO‘NGGI

Nonushta tayyorlayotgan Hosila boshi aylanib, oshxona devoriga suyandi. Yaqin bir oydirki, holi quriydi, goh u yeri,
goh bu yerida og‘riq qo‘zg‘aydi. Qishloq tibbiyot punktidagi shifokor “qon tahlili topshiring, unga qarab dori yozib beraman.
Balki tibbiy apparat tekshiruvidan o‘tishingizga to‘g‘ri kelar”, deganiga ham bir hafta bo‘lyapti. Eri Quddus xotinining kasal

bo‘lishini, shifokorga uchrashini hushlamaydi. Shuning uchun biror joyi og‘risa unga bildirmaslikka harakat qiladi. “Ishqilib
holimning qurishi o‘tib ketsin-da, bir etak bola, hovli-yu, mol-holni kim eplaydi. Yaxshiki, Mehrinozim bor, jonimga darmon.
Ukalariga qaraydi, uy ishlarida tayanch. Ammo uni yumushlardan biroz xoli qilishim kerak. Bu yil maktabni bitirib o‘qishga

topshiradi. E Allohim, kuch-quvvat ber, yomon darddan o‘zing asra...

– Ha, zahoti shifokorga – Nima, menda jiddiy kasallik ketadi, bilasanmi? Shunda ham Balki, do‘xtirlar...” Hosila
devorga uchrayman. borga o‘xshayaptimi? – rangi foydasi bo‘lsa. yanglishmagandi. Shifokorlar
suyangancha Bilasiz-ku, astoydil o‘zgardi Hosilaning. kasallik ancha avval boshlangani
qaqqayib turibsan, tekshirtiraman – Bu bilan nima demoqchisiz? sabab, barcha ichki organlarga daxl
choy tayyormi? desangiz, ko‘proq pul – Opa, sizlarga qolsa, Davolanganing bilan baribir... – qilganini, chetga olib chiqishning
kerak bo‘ladi. davolanishni orqaga surasiz. Keyin yig‘idan qaboqlari qizarib ketgan foydasi yo‘q ekanini ta’kidlagandi.
Xayolga berilgan juvon eri holingiz qurib yuraveradi. Sizga Hosila tomog‘iga achchiq faryod
Quddusning o‘shqirishidan bir – Eringning fe’lini jiddiy kasallik haqida gapirmadim, tiqildi-yu, boshqa so‘z aytolmadi. – Ayajon, Idris akam
sapchib tushdi. bilaman, qattiq. Pul faqat tekshiruvlardan tez o‘tsangiz, o‘g‘lini unashtirgandi, nega to‘y
kerak bo‘lsa mendan, davolanishni erta boshlaysiz. – Nimaga darrov yomon qilmayapti? – behol yotgan Hosila
– Mana... hozir. Boshim aylanib akalaringdan olsang xayolga borasan-a, xotin? – kutilmaganda so‘radi onasidan.
ketdi, shunga... bo‘ladi-ku, qizim. Kecha Hosila ayollar shifokoriga kirish noto‘g‘ri gapirib qo‘yganini sezdi
pensiyamni berib ketdi. uchun navbat oldi. “Uyda bir dunyo Quddus. – Bolalarimning onasi – To‘y deysanmi, bolam? –
– Qachon qarama bir joying Shuni olginda tezda qiladigan ishim bor,” navbatdagi bo‘lsang. Davolansang, Xudo Yuragiga qil sig‘may, dard ichida
og‘riydi. Mehrinozga hovli do‘xtirga ko‘rin. ayollarning ko‘pligini ko‘rib, yuragi xohlasa, hammasi o‘tib ketadi. yotgan qiziga xavotirli qarab qo‘ydi
tozalatmay, supur-sidiringni o‘zing – Ayajon, qachongacha siqildi juvonning. – “Kamida ikki Uydagilaring ham qarab turmas. Iffat xola.
qilsang bo‘lmaydimi? U tezroq kasal bo‘lsam, sizdan, soat vaqtim ketadi. Bu fursat ichida
nonushta tayyorlardi, – erkak “baribir akalarimdan pul olaman. qancha yumushlarim bitardi-ya. – Hech kimning bilishini – Ha, rosa to‘y ko‘rgim,
bilganingni qilasan”, degandek, O‘zi arzimagan nafaqa Do‘xtirim qattiq turmaganida... istamayman, – kutilmaganda o‘ynagim kelyapti. Keyin hamma
qo‘l siltab oshxona eshigi tomon olasiz. Qo‘limda Mayli, holim qurishidan charchadim, yig‘idan to‘xtab, eriga alam bilan qarindosh-urug‘lar yig‘iladi,
yurdi va qovoq uygancha ortiga kasbim bo‘la turib, erim davolansam davolanaqolay...” termildi Hosila. – Onam bilsa, ado maza qilib chaq-chaqlashardik,
burildi. – Menga kasalman, degan ishlatmadi. Endi uning bo‘ladi. Shundog‘am, qon bosimi, diydorlashardik.
vaj-bahonang o‘tmaydi. Do‘xtirga qo‘liga qarab o‘tiribman. Negadir, shifokor Hosilani uzoq qand kasal bilan yashayapti.
yugurishni xayolingga keltirma, Kun bo‘yi erim, uyim, tekshirdi, qon tahlilini qayta-qayta Akalarimga aytsam, kelinlar darrov – To‘g‘ri aytasan, Idris akang
ortiqcha pulim yo‘q. Katta-katta bolalarim deb tinmayman. ko‘rdi. ularga yetkazadi. to‘y qilishi kerak. Bo‘ylaringdan
ovqatingni yeb, ishingni qil! Shunda Pul ishlatishga kelganda... onang o‘rgilsin, to‘y ko‘rging kelgan
boshing aylanmaydi. – Qizim, bu gaplarni unut! – Ayollar shifokoriga oxirgi – Ahvoling yaxshi ekan, bu yaxshi bo‘layotganingdan
Sog‘lig‘ingni o‘yla, hammasi yaxshi marta qachon uchragansiz? – bo‘lmaganidan keyin, bir kun darak. O‘ziyam juda chiroyli
Hosila indamadi, erining bo‘lishi bo‘ladi, – ko‘zlari yoshga to‘la Tibbiy varaqasini ko‘zdan kechirar baribir biladi-da. Issig‘ida aytgan o‘ynarding-da, qizim, – ko‘zlariga
shu. Uning qaysar va qo‘pol fe’liga jigarporasining yelkalarini siladi ekan, so‘radi undan. ma’qulmidi... yosh to‘ldi onaizorning. – Savob
ko‘nikib ketgan ayol dardini bir onaizor. – Kuyovga ham insof kirib ishni keyinga surib nima qilamiz.
chetga surib, ishini davom ettirdi. qolar. Pensiya pulimni olgin-u, – Menmi?.. Men... to‘g‘risi – Yo‘q, dedim sizga! – ovozini Hozir Idrok akangni, opangni
Erini ishga, bolalarini maktabga hoziroq do‘xtiringga borib uchrash. esimda yo‘q. bir pog‘ona balandlatdi eriga doimo chaqirtiramiz. Hammalari Idris
kuzatdi. Og‘riq qoldiruvchi dori Akalaring ham qarab turmaydi... bo‘ysunib kelgan ayol qat’iyat akang bilan maslahat qilib, to‘yni
ichganiga qaramay, tanasidagi Hosila onasini ortiqcha – Eh, ayollar, ayollar, – u bilan. – Uyda qancha mol-qo‘y tezlashtirib yuborishadi...
dard ketay demasdi. “Onamni xavotirga qo‘ymaslik uchun boshini sarak-sarak qilar ekan, bor. Umrimning yarmi shularga
ko‘rmaganimga ham bir oy bo‘lyapti, chehrasini ochib, tetik xayrlashdi. shoshilib nimadir yoza boshladi. – qarash bilan o‘tdi. Kerak bo‘lsa, Hosilaning ota hovlisida bugun
sog‘indim, – xayolidan o‘tkazdi Ammo undan uzoqlashgan zamon Hoziroq mana bu yo‘llanma bilan sotasiz! Do‘xtir bugundan qolmay to‘y. Barcha qarindosh-urug‘, yor-
juvon. – Borib kelsam yaxshi tushkunlik kayfiyati dilini qamradi. shahar onkologiya markaziga borib davolanishni boshla, bir soat ham birodarlar jamuljam. Qolaversa,
bo‘lardi. Keyin, ahvolimni aytsam Bir tomoni qo‘lidagi onasining analiz topshirasiz. hayal degan. Hoziroq shifoxonaga qishloq ahliga taklifnoma
jo‘yali maslahat berarmidi. Nima nafaqasiga qarab o‘pkasi to‘ldi. joylashtirasiz!.. berishning hojati yo‘q. Ayniqsa,
bo‘lsa ham menga ichi achiydigan “Yoshim qirqqa yaqinlashyapti, – Onkologiya deysizmi, yoshlar kelin-kuyov davrasini xush
yolg‘iz mehribonim u. Opa-singil, haligacha onam yordam beradi. nimaga, nima uchun? – yuragi Zarbi tang Quddus xotinining ko‘radi.
akalarim o‘zi bilan ovora...” Otam tirik bo‘lganda ham mayli qaltiray boshladi Hosilaning. aytganini bajardi. To‘g‘rirog‘i, uning
edi. Aslida, onamga qancha “buyrug‘i”ni bemorning joni uzilish Hosila bir fursat barcha
– Shuncha paytdan buyon mehr-u muruvvat bo‘lsa, men – O‘zingizni qo‘lga oling, oldidan qilgan vasiyati kabi qabul dardlarini chetga surdi, to‘shakdan
dardingni ichingga yutib yuribsanmi, qilishim kerak. Uydan yordam biz u yerga ko‘plab ayollarni qildi. Ammo Hosilani shifoxonaga turib, singlisi yordamida o‘ziga oro
bolam, – Iffat xola Hosilani olaverib erimni o‘rgatib qo‘ydim. tekshiruvga yuboramiz, – rangi yotqizgan zahoti uning ahvolini berdi. Ozib, qomati qizlarnikidek
astoydil koyidi. – Nima ko‘p do‘xtir Bo‘ldi, shu oxirgisi. Bolalarim oqargan juvonga tasalli berdi akalariga yetkazish uchun yo‘lga bo‘lib qolgan rangpar juvon bir
ko‘p, do‘xtirxonalar ko‘p. Vaqtni katta bo‘lib qoldi, ishga kiraman. shifokor. – Tahlil javobiga qarab otlandi. Qizining yomon dardga qadar go‘zallashdi. O‘zida kuch
o‘tkazmay, tezroq bormaysanmi? Hech bo‘lmaganda o‘zimni sizni davolaymiz. Hammasi joyida. chalinganini eshitgan Iffat xola qon topib, qarindosh-urug‘lar davrasiga
eplayman, najot izlab yaqinlarimga bosimi ko‘tarilib, hushini yo‘qotdi. qo‘shildi. Mana, u sevgan qo‘shiq
– Siqilmang, ayajon, termilmayman. Ishlayotgan ayollar Shifokor bo‘shashib chiqib Shifoxonada ko‘zini ochgan yangradi.
kuyovingizning qo‘liga pul tushgan oilasini, kasbini uddalayapti-ku. ketgan Hosilaning ortidan “Ishqilib onaizor boshida bedor turgan katta
O‘ziga qarab chiroyli bo‘lib yuradi. kasallikni o‘tkazib yubormagan o‘g‘li Idrokbekka iltijoli termildi. Hosila qizi Mehrinoz va opa-
Men kimdan kamman, hammasini bo‘lsin-da,” dedi afsus bilan. singillari bilan raqs tushyapti. Xuddi
eplayman, uddalayman...” Hosila – Bolam... yoshlik chog‘laridagidek, ukpar
shularni o‘ylagani sari o‘ziga Nomini eshitsa yuragi – Ayajon, yaxshimisiz? qadam, yengil harakat bilan raqs
bo‘lgan ishonchi ortib borar, tezroq uvishadigan juvon onkologiya Hammamizni qo‘rqitib yubordingiz- tushyapti. Hayotga tashnalik ila
davolanib, ishga kirish haqida shifoxonasida turibdi. Ko‘ksida ku. bor g‘am-anduhlarni unutib, yuzida
o‘ylardi... ming bir xavotir-u hayajon. Negaki, – Yaxshiman, o‘g‘lim. nim tabassum bilan raqs tushyapti.
– Qon tahlilingiz javobi chiqdi, – saratonga chalinganlarning aksar Hosilaning ahvoli... Yaqinlari esa, umri poyoniga
Hosilaga bosiqlik ila tushuntirishga qismi hayotdan erta ketishini – Singlim yaxshi, ayajon, eri yaqinlashayotgan jigarlari uchun
harakat qildi shifokor. – Tibbiy yaxshi biladi. Atrof to‘la odam, aytgan darajada vahima qilishga pana-panada ko‘zyosh qilish bilan
apparat tekshiruvlaridan tekshiruvdan o‘tayotganlar ko‘p. arzimaydi. Kuyovning fe’lini bilasiz- ovora.
o‘tmasangiz bo‘lmaydi. Birinchi Kimdir xursand, kimningdir ku, bo‘rttirib gapirishni yaxshi
navbatda ginekolog shifokorga ko‘zida yosh. Aksar odamlar biror ko‘radi. Kasallik endi boshlanibdi. Oradan uch kun o‘tib, qizining
uchraysiz. Tekshiruv natijalariga yaqini bilan birga kelgan. Nima Yaxshi davolatsak, o‘tib ketadi. dardida bag‘ri kuygan Iffat xola
qarab, davolanishingiz belgilanadi. bo‘lganda ham sherikning bori – Meni desalaring, Hosilaga olamdan o‘tdi. Onasining xudoyisi
yaxshi, ruhan tayanch. Ammo yordam qilinglar. U yashashi kerak o‘tgach, Hosila ikki akasini uyiga
Hosila bu yerga tekshirtirishga – Albatta, ayajon, jigarimizni chaqirtirdi. Vasiyat va rozi-
kelganini yaqinlariga-da bildirishni tashlab qo‘yarmidik... rizoligini yetkazdi. Ikki yonida
istamadi. “Ko‘nglim sezyapti, men Oylar o‘tdi. Bedavo dard o‘tirgan Idrokbek va Idrisbekning
soppa-sog‘man, do‘xtirlar vahm Hosilaning umrini yemirib borardi. qo‘llaridan tutgancha Allohga
qilaveradi”. Og‘ir muolajalardan tinkasi qurigan omonatini topshirdi.
ayol, yashab qolish uchun najot
Tashxis javoblari chiqquniga izlardi. “Qani endi, mening erim Hosila yaqinlarining xotirasida
qadar Hosila shunday xulosada ham chet elga olib borib davolatsa. go‘zal qiyofadagi so‘nggi
edi... Bu dardning davosi o‘sha yerlarda raqsi bilan muhrlanib
bor emish. Akalarim ham negadir qoldi.
– Tushunmadim, sen bu dardga jim, bu haqda og‘iz ochmayapti.
qanday chalinding? – ikkala qo‘li Zulfiya YUNUSOVA,
bilan boshini ushlagancha uy “Vatanparvar”
ichida u yoqdan bu yoqqa yura
boshladi Quddus. – Saratonni
davolatish uchun qancha pul

№ 47 2021-yil 26-noyabr VATANPARVAR 17

DOLZARB MAVZU

Bugunva “GIYOHVANDLIK”KA AYLANIB
ertangi kunimizni
internetsiz BORAYOTGAN O‘YIN
tasavvur qilish

qiyin. Bu xuddiki

o‘rgimchak to‘ri

kabi atrofimizni

chirmab

olganday. Bu

tabiiy, albatta.

Bir kun internet

ishlatmay TOTALIZATOR ILLATI
ko‘ring, o‘zingizni

zamondan BIR QADAM haqidagi bahs-munozaralar, ommaviylashishining yana “Albatta, shayton xamr va
orqada qolgan fikrlar qarama-qarshiligi, bir sababi o‘sha mamlakat qimor tufayli oralaringizga
OLDINGA, taxminiy hisobni aytish kabi aholisining turmush darajasi va adovat va nafrat solishni
kishiday his IKKI QADAM qizg‘in jarayonlar bo‘lib o‘tadi. daromadlari bilan bog‘liqligini hamda sizlarni Allohning
ORQAGA O‘yin bo‘ladigan maydon, ham ko‘rishimiz mumkin. zikridan va namozdan to‘sishni
jamoa tarkibi va hatto Bunda odamlarning qandaydir istaydir. Endi to‘xtarsizlar?!”
etasiz. Totalizator so‘zi fransuzcha uchrashuv hakamini ham “mo‘jizaviy yutuq” orqali hayotini (Qur’oni karim, Moida surasi,
“totalisateur” so‘zidan olingan taxmin qiluvchilar ko‘payadi. tubdan yaxshilanishiga bo‘lgan 91-oyat).
Biroq taxminlar qanchalik o‘zini kuchli ishtiyoqi ham asosiy
bo‘lib, hisoblash, yakunlash oqlash-oqlamasligi mavhum. sabablardan biridir. Bukmekerlik bilan
ma’nolarini beradi. Sodda qilib O‘yinda esa hamma narsa shug‘ullanuvchi kompaniyalar
bo‘lishi mumkin. Yaqinda shaxsi RUHIY XASTAGA butun dunyoda marketing
tushuntirsak, totalizator bu noma’lum qolishini istagan yigit AYLANTIRADI(MI)? va reklamaga “Coca-Cola”
otasi bergan kontrakt pulini va “Pepsi”dan keyin eng
E n d i l i k d a i n t e r n e t d a – mo‘maygina mablag‘ yutib Ispaniya chempionatidagi ikki Totalizator kishini osongina ko‘p mablag‘ sarf qiladigan
nomdor jamoaning o‘yindan ruhiy xastaga aylantirib qo‘yadi. tashkilotlar qatoriga kirar
yoshlarimiz soatlab o‘yin olish maqsadida bukmekerlik oldingi taxminiy tarkibiga Uning nomi ludomaniya, ya’ni, ekan. Shuning uchun ham
o‘ynab, turli xil bukmekerlik kompaniyasiga pul tikish degani. tikib yuborgan edi. O‘yin qimorga qaramlik ko‘plab hozirda har qaysi ijtimoiy
kompaniyalarining doimiy Ya’ni siz biror-bir bukmekerlik boshlanib, maydonga boshqa salbiy psixologik, jismoniy va tarmoqlarda bukmekerlik
kompaniyasida ro‘yxatdan tarkib futbolchilari tushib keldi, ijtimoiy oqibatlarga olib kelishi tashkilotlarining uzundan uzun
mijozlariga aylanib boryapti. o‘tib, onlayn platforma hisob yigitning ahvolini endi o‘zingiz mumkin bo‘lgan progressiv reklamalarini kuzatishimiz
Aholi orasida internetdagi raqamiga ma’lum miqdorda tasavvur qilavering. “giyohvandlik”. Kishining mumkin. Totalizator bozoridagi
totalizator o‘yiniga bo‘lgan pul tashlaysiz. Bunda xohlagan “azart” sirtmog‘iga tushib, so‘nggi tendensiyalar hamda
qiziqish kundan kunga sport o‘yini voqealari, natijalarini OMMAVIYLASHUV yirik summadagi mablag‘ni harakatlantiruvchi omillar
SABABI NIMA? yutqazishi o‘z huzur-halovatini bo‘yicha o‘rganilgan tahlillarga
ortayotganini gap-so‘zlardan oldindan taxmin qilib, pul yo‘qotishiga olib keladi hamda ko‘ra, 2024-yilga borib sportga
ham anglash oson. Bukmekerlik tikishingiz mumkin bo‘ladi. Tarixan olib qaraydigan kishida umidsizlik va nochorlik pul tikish bozori hozirgiga
bo‘lsak, o‘yinlarga pul hissiyotlarini keltirib chiqaradi. nisbatan 10 foizga o‘sishi
v a t o t a l i z a t o r l a r d a s p o r t Yutuq miqdori esa taxmin bilan tikish dastlab Yevropada ot O‘yinga berilib ketganlar taxmin qilingan.
poygalariga pul tikib, garov yotganida ham, turganida ham
o‘yinlari natijasiga “sarmoya” natijaning qanchalik bir-biriga bog‘lash bilan boshlangan. har doim pul tikib yutishni, Sport musobaqalariga
Bugungi kunga kelib esa deyarli tezda boyib ketishni o‘ylaydi. onlayn pul tikish orqali boyib
tikayotganlarning aksariyati to‘g‘ri kelishiga bog‘liq. Agar barcha sport turlarida pul tikish Jismoniy tomondan ushbu ketish sarobdan boshqa
yoshlardan iborat. Ularning taxminingiz to‘g‘ri chiqsa, yutuq bilan bog‘liq holatlar keng avj “giyohvandlik”ka berilgan hech narsa emas. Agarda
taqdirini o‘zlari hal etolmaydigan sizniki. Aksincha bo‘lsa, tikilgan olganini kuzatishimiz mumkin. kishilarda depressiya, buning imkoni bo‘lganda, katta
pul havoga sovuriladi. Yana Bunda virtual olamning ham migren, stress va ichak bilan miqdorda daromad keltiruvchi
o‘yin (lotereya) davomida katta ham sodda qilib tushuntirsak, hissasi ulkan deb ayta olamiz. bog‘liq kasalliklar kuzatilishi bukmekerlik kompaniyalari
mablag‘larga “kuyayotgani” siz Konor va Habib olishuvida Endilikda kishilar pul tikish isbotlangan. Statistik soni bugungi kunda butun
ham sir emas. Ammo so‘nggi Habibga pul tikmoqchisiz. uchun o‘yin maydoniga borib ma’lumotlarga ko‘ra, AQShda dunyo bo‘yicha o‘sishda
o‘tirishi shart emas. Internet so‘nggi yillarda 6 milliondan ortiq davom etmagan bo‘lardi.
yillarda onlayn qimor va Siz bilan birga yana 10 kishi orqali mobil telefonda istagan odamning qimor o‘yinlari sabab Shuning uchun ham bu kabi
sport o‘yinlariga pul tikish Habibning g‘alabasiga 100 ming taxminlarini bildirib o‘tishi davolanishga muhtojligi ma’lum o‘yin ishtirokchilari katta
kifoya. bo‘lgan. ehtimol bilan o‘z mablag‘larini
tendensiyasi karrasiga oshib, so‘mdan, 12 nafar ishtirokchi yo‘qotishi haqiqatga ancha
Avval aytganimizdek, YUTUQ HALOLMI? yaqin. E’tiborlisi, shu
o‘rta yosh vakillari ham uning esa Konorning g‘alabasiga, yurtimizda onlayn qimor asosan paytgacha totalizator o‘ynab
domiga tushib qolayotgani 3 nafar ishtirokchi teng natija yoshlar o‘rtasida ommaviylashib G‘olib mag‘lubdan biror boyib ketganlarni hech kim
haqidagi xabarlarning urchishi uchun pul tikdi. Jami yig‘ilgan boryapti. Bugungi avlodning narsa oladigan har qanday bilmaydi, ammo afsuski,
pul 2,5 million so‘mni tashkil aksariyat qismi bosqichma- o‘yinga qimor deyiladi. Bir xonavayron bo‘lganlarni
kishi ko‘nglini xufton qiladi. etdi. Habib g‘alaba qozondi. bosqich erishiladigan narsani unutmaslik kerak. oramizda ko‘plab uchratishimiz
Bularga qarang: Yig‘ilgan 2,5 million so‘mning muvaffaqiyat va yutuqlarga bir Siz yutayotgan mablag‘ o‘zga mumkin (yuqoridagi holat kabi
10 foiz qismi firma haqi (foizi lahzada erishmoqchi bo‘ladi. ishtirokchilarning yutqazayotgan o‘z joniga qasd qilmaganlarini,
“Dang‘ara tumanida boshqa bo‘lishi ham mumkin) Natijada bilim olish, kasb- puli evaziga keladi. Islom dinida albatta).
28 yoshli yigit totalizatorda hunar egallashi kerak bo‘lgan esa bandalarning bir-birlarining
davrida ham pulini, ham vaqtini molida ham, jonida ham haqqi Sherzod EGAMBERDIYEV,
yutqazib qo‘yishi oqibatida chiqarib yuborilib, qolgan zararli “qimor” o‘yiniga sarflab yo‘q ekanligi, qimorda yutgan “Vatanparvar”
o‘zini osgani aytilmoqda”. yuboradi. kishi o‘zganing mag‘lubiyati
mablag‘ yutgan ishtirokchilar hisobidan qoplanishi aytiladi.
“FarDU o‘qituvchisi o‘rtasida taqsimlanadi va Agar e’tibor berib qaralsa,
totalizator o‘yinining tez
totalizatorda katta miqdorda pul bunda ko‘p pul tikkan ishtirokchi

yutqazib, o‘zini osgani ma’lum ko‘proq mablag‘ga ega bo‘ladi.

qilindi”. Bukmekerlik ham totalizator

Hayot Alloh tomonidan bilan bir xil jarayon. Biroq
insonga berilgan eng ulug‘ bunda siz ishtirokchilar bilan
emas, bukmekerlik tashkiloti
ne’mat. O‘z joniga qasd qilish bilan “bahs boylagan” bo‘lasiz.
bandaning Yaratgan bergan Tushunganingizdek, bu kabi
omonatiga qilgan xiyonatidir. o‘yinlarda faqatgina taxminiy
Kishini xiyonatga boshlayotgan natijani aytish orqali yutish

ushbu tur o‘yinlari o‘zi nima? mumkin xolos.
Uning sirtmog‘iga ilingan Futbolda ikki jamoa
kishilarning taqdiri ne kechadi? to‘qnashuvi oldidan o‘yin

18 VATANPARVAR 2021-yil 26-noyabr № 47

MUSOBAQA

Kelajak haqidagi Muallif suratga olgan
tasavvurlaringizni
oydinlashtirmoqchi Ta’kidlash kerakki, ushbu KELAJAKNING
bo‘lsangiz, bugungi musobaqa ayrim sabablarga ko‘ra BUGUNGI NAFASI
yoshlarga nazar bir necha yildan buyon o‘tkazilmay
tashlasangiz kifoya. kelinayotgan edi. Mudofaaga
Qurolli Kuchlar ko‘maklashuvchi “Vatanparvar”
akademiyasining tashkiloti tomonidan butunlay
dala-o‘quv bazasida yangicha yondashuv asosida qayta
o‘tkazilgan tiklangan “Shunqorlar” harbiy-sport
“Shunqorlar” harbiy- o‘yinlarida ishtirokchilar “Mohir
sport o‘yinlarida mergan” va “O‘zbekiston harbiy tarixi
o‘g‘il-qizlarning bilimdoni” nominatsiyalari bo‘yicha
xatti-harakatlari, ham bilimlarini sinovdan o‘tkazdilar.
g‘ayrat-shijoatlarini Pnevmatik quroldan o‘q otish, o‘quv
ko‘rib, ertangi kunga granatasini uzoqlikka uloqtirish,
ishonchimiz yanada harbiylashtirilgan estafeta, duatlon,
ortdi. Ular tezkorlik 100 metrga yugurish, turnikda tortilish
va chaqqonlikda, kabi shartlarda esa o‘g‘il-qizlarning
chidamlilik va jismoniy jihatdan qanchalar
mahoratda bir- chiniqqanliklari ma’lum bo‘ldi.
birlaridan qolishmasdi.

Mudofaaga ko‘maklashuvchi viloyati jamoasining qo‘li baland
“Vatanparvar” tashkilotining hududiy kelib, 1-o‘rinni egalladi va mudofaaga
kengashlaridan 154 nafar, 17 yoshdan ko‘maklashuvchi “Vatanparvar”
22 yoshgacha bo‘lgan “Yoshlar tashkiloti Markaziy kengashi raisining
daftari”da ro‘yxatda turuvchi hamda ko‘chma kubogi sohibi bo‘ldi. 2-o‘rin
uyushmagan yoshlardan tashkil Namangan viloyati, 3-o‘rin esa
topgan 14 ta jamoa ishtirok etgan Surxondaryo viloyati jamoasiga nasib
musobaqa qizg‘in va keskin bahslarga etdi. G‘oliblarga mazkur tashkilotning
boy bo‘ldi. Ular g‘alabaga bo‘lgan 30 yilligiga bag‘ishlangan tantanada
kuchli intilishlarini, harbiylikka qimmatbaho sovg‘alar topshirildi.
bo‘lgan qiziqishlarini, chaqqonlik va
mohirliklarini namoyish qildilar. Kapitan Aziz NORQULOV,
“Vatanparvar”
Do‘stona ruhda kechgan murosasiz
harbiy-sport o‘yinlarida Toshkent

SPORT

Yunusobod tumanidagi 2-Bolalar va o‘smirlar
sport maktabida O‘zbekiston Respublikasi
Mudofaa vazirligi sport markazi tomonidan
basketbol bo‘yicha ochiq chempionatga start
berildi. Unda yurtimiz vakillari bilan bir qatorda
qo‘shni Qozog‘iston hamda qirg‘izistonlik
basketbolchilar ham bellashishdi.
BASKETBOLCHI
O‘SMIRLAR
BELLASHDI

Muallif suratga olgan
Musobaqaning ochilish marosimida O‘zbekiston basketbol turlaridan biri. Chunki insonning 2006–2007-yillarda tug‘ilgan
federatsiyasi, Mudofaa vazirligi sport markazi, Milliy Olimpiya qo‘mitasi bo‘ydor va ko‘rkam bo‘lishida o‘smirlar kuch sinashdi. G‘oliblar
vakillari ushbu chempionatning ahamiyati katta ekanligini ta’kidladi. bu sportning ahamiyati katta, va sovrindorlar tashkilotchilar
– deydi O‘zbekiston basketbol tomonidan kubok hamda esdalik
– 2018-yil Xitoy Xalq Respublikasida o‘tkazilgan Xalqaro federatsiyasi birinchi vitse- sovg‘alari bilan taqdirlandi.
anjumanda bir guruh olimlar o‘zlarining kashfiyotini omma oldida prezidenti Xurshid G‘iyosov.
namoyish etdi. Tajribani sinovdan o‘tkazgan olimlarning xulosasiga Sherzod SHARIPOV,
ko‘ra bolalikdan basketbol sporti bilan shug‘ullanish natijasida inson Uch kun davom etgan “Vatanparvar”
genetikasi o‘zgarishi mumkin ekan. Anjumanning ishtirokchisi mazkur chempionatda
sifatida men ham shuni ishonch bilan ayta olamanki, basketbol
o‘smirlik davrida eng ko‘p shug‘ullanishi kerak bo‘lgan sport

№ 47 2021-yil 26-noyabr VATANPARVAR 19

MUDOFAAGA KO‘MAKLASHUVCHI “VATANPARVAR” TASHKILOTLARIDA

BAYRAMONA RUHDA O‘TDIO‘zbekiston Respublikasi
mudofaasiga

ko‘maklashuvchi

“Vatanparvar”

tashkilotining Xorazm

viloyati kengashi REKLAMA O‘RNIDA O‘RNIDA
REKLAMA
tasarrufidagi Bog‘ot

tumani o‘quv sport- REVKAGLTAAAMZNEPAATRAOVS‘ARIRNIDA
texnika klubida
“Vatanparvar” tashkiloti

tashkil topganligining

30 yilligi munosabati

bilan “Vatanparvar”

– mening tanlovim!” Tadbirni tuman hokimi Shavkat imkoniyatlar haqida to‘lqinlanib fikr “Mohir mergan” musobaqasi o‘tkazildi.
mavzusida ma’naviy- Yaxshiboyev ochib, o‘tgan yillar bildirdi. Yakunda bayramona ruhda kechgan
ma’rifiy tadbir bo‘lib davomida “Vatanparvar” tashkiloti musobaqa g‘oliblari hamda faol
o‘tdi. Unda tumandagi davlat va jamiyat rivojida aholi, ayniqsa, Ishtirokchilar tuman o‘quv sport- ishtirok etgan bir guruh ishchi-xodimlar
Nurafshon, Beruniy, yoshlarni harbiy-vatanparvarlik ruhida texnika klubi xodimlari tomonidan taqdirlandi.
G‘alaba, Yangi qadam tarbiyalash borasida salmoqli hissa Prezidentimizning “Yoshlarni
mahallalari faollari, qo‘shib kelayotganligini ta’kidlab o‘tdi. vatanparvarlik ruhida va jismoniy Shonazar RAZZOQOV,
davlat va jamoat Kelajakni barpo etishda yoshlarning tarbiyalash hamda chaqiriluvchilarni Bog‘ot tumani
tashkilotlari vakillari, o‘rni qanday bo‘lishi kerakligi haqida harbiy-texnik mutaxassisliklar bo‘yicha
chaqiruvga qadar so‘zladi. Shundan so‘ng, “Vatanparvar” tayyorlash tartibini takomillashtirish O‘STK boshlig‘i
boshlang‘ich tayyorgarlik tashkiloti Xorazm viloyati kengashi raisi bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar
fani o‘qituvchilari, D. Ibragimov tashkilot faoliyati, uning to‘g‘risida”gi qarori bilan tasdiqlangan
mehnat faxriylari hamda rivojlanish yo‘nalishlari, yurtimiz ijtimoiy “Yo‘l xaritasi”ning 8-bandiga asosan
yoshlar ishtirok etdi. hayotida tutgan o‘rni hamda amalga aholining keng qatlamlari orasida yo‘l-
oshirilayotgan islohotlar to‘g‘risida transport hodisalarining oldini olishga
batafsil ma’lumot berdi. So‘zga qaratilgan tushuntirish ishlari qay
chiqqan mehnat faxriysi R. Sultonov, tartibda olib borilayotganligi bilan ham
tuman ma’naviyat bo‘limi rahbari yaqindan tanishdilar.
S. Rajabov va boshqalar bugungi kunda
yurtimizda yoshlarga yaratilayotgan Shuningdek, chaqiruvga qadar
bo‘lgan yoshlar o‘rtasida havo
miltig‘idan o‘q otish bo‘yicha

YOSH AVLOD
SALOMATLIGI YO‘LIDA

Yoshlarni barkamol Hamkor tashkilotlar hamda Urganch birlashgan texnika
shaxslar sifatida maktabi, Urganch shahar o‘quv sport-texnika klubi bilan
tarbiyalash ishlarini hamkorlikda tashkil etilgan “Vatanparvar” tashkiloti mening
bugungi kun talabi asosida taqdirimda” mavzusida o‘tkazilgan tadbirda tashkilot
tashkil etish borasida tizimidagi sport seksiyalari va to‘garaklarida qatnashayotgan
“Vatanparvar” tashkiloti yoshlar ishtirok etdi.
oyligi” doirasidagi ommaviy
vatanparvarlik tadbirlari – Mamlakatimizda yosh avlodni sog‘lom va barkamol
samara bermoqda. Ana etib voyaga yetkazishga jiddiy e’tibor qaratilayotgani
shunday tadbirlardan bois, tashkilotimizda sportning texnik va amaliy turlarini
biri “Vatanparvar” rivojlantirish va uning ahamiyatini tushuntirish ishlari mana
tashkilotining shunday tadbirlarda ham olib borilmoqda, – deydi tuman
30 yilligi munosabati O‘STK boshlig‘i Davronbek Qodirov. – Shu bilan bir qatorda
bilan O‘zbekiston tadbirda yoshlarni harbiy-vatanparvarlik ruhida tarbiyalash,
Respublikasi mudofaasiga ularning sport bilan shug‘ullanishlarini ta’minlash hamda
ko‘maklashuvchi kasbga tayyorlash borasida amalga oshirilayotgan ishlar
“Vatanparvar” haqida ham batafsil ma’lumot berildi.
tashkilotining Xorazm
viloyati kengashi REKLAMA O‘RNIDARRVEEAKKGTLLAAAANZMMPEATAARAVOSAO‘RI‘RRoNN‘IIrDDnAABi ahrakammboel qaivyloods. haqida so‘z borganda, albatta, sportning
tasarrufidagi Urganch Shu tufayli sportning texnik va amaliy
tumani o‘quv sport-texnika
klubida bo‘lib o‘tdi. turlarini rivojlantirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Ayni paytda

O‘STKda faoliyat ko‘rsatayotgan havo miltig‘idan o‘q otish, yozgi

biatlon, aviamodel kabi seksiyalarda yuz nafarga yaqin sportchi

muntazam shug‘ullanmoqda. O‘z navbatida Laylo Haydarova,

Kumushoy Rajabova, Temur Abdullayev, Olima Komilova,

Shahnoza Madrimova singari sportchilar tashkilot nufuzining

yuksalishida o‘zlarining munosib hissalarini qo‘shmoqda.

Ishtirokchilar tashkilot faoliyatiga oid ko‘rgazma, yoshlarning

chiqishlari, turli musobaqa g‘oliblarini taqdirlash marosimiga

ham guvoh bo‘ldi.

Akbar ALI

20 VATANPARVAR 2021-yil 26-noyabr № 47

ANJUMAN JAHONDA

JANGOVAR TAYYORGARLIKNI GIPERTOVUSHLI RAKETALAR BILAN
TAKOMILLASНTIRISH YO‘LIDA
AQSH 2025-yildan boshlab “Zumwalt”
Muallif suratga olgan tipidagi esminetslarini, 2028-yildan esa “Virginia”
tipidagi atom suvosti kemalarini zamonaviy
Chirchiq oliy tank Tadbirda Mudofaa vazirligi tasarrufidagi oliy harbiy ta’lim muassasalari gipertovushli raketalar bilan jihozlashni
qo‘mondonlik- professor-o‘qituvchilari, kursantlar, garnizondagi harbiy qismlar harbiy rejalashtirmoqda. Bu haqda AQSH Harbiy dengiz
muhandislik bilim xizmatchilari ishtirok etdi.
yurtida “Rivojlangan kuchlari strategik tizimlar
chet mamlakatlarda Anjumanda mudofaa tizimida jangovar tayyorgarlikni yanada dasturi direktori vitse-
jangovar tayyorgarlikni takomillashtirishning psixologik muammolari, bu borada xorij armiyalaridagi admiral Jonni Vulf ma’lum
tashkillashtirish ilg‘or tajribalar, artilleriya, havo-desant hamda boshqa bo‘linmalarning jangovar qilgan. Hozirgi kunda
tajribasini o‘rganish tayyorgarlik dasturlari va ularni muvofiqlashtirish bo‘yicha oliy harbiy ta’lim mamlakat armiyasining
va uni O‘zbekiston muassasalari vakillarining takliflari muhokamalar markazida bo‘ldi. Shuningdek, Harbiy dengiz kuchlari
Mudofaa vazirligi bir qator professor-o‘qituvchilarning “Tog‘ tayyorgarligini tashkillashtirishda “Tomahawk” qanotli
qo‘shinlari tizimiga xorijiy tajribalar”, “Virtual o‘quv laboratoriyalaridan foydalanish bo‘yicha chet raketasi (80 ta) bilan
tatbiq etish” mavzusida mamlakatlar tajribasini mudofaa tizimiga tatbiq etish takliflari” mavzularidagi ta’minlangan “Zumwalt”
respublika ilmiy-amaliy ma’ruzalari yig‘ilganlarda katta taassurot qoldirdi. tipidagi 2 ta esminets
anjumani o‘tkazildi. va 12 ta ana shunday
Yakunda jangovar shaylik darajasini optimallashtirish masalalari bo‘yicha raketani tashuvchi
“MEN G‘OLIB!” umumiy tavsiyalar o‘rtaga tashlandi. Jangovar tayyorgarlikni tashkil etishdagi Virginia sinfidagi atom
yangi shakl va usullarni qo‘llash tajribalari to‘g‘risida tahliliy fikr-mulohazalar suvosti kemalari (19 ta)
bildirilib, ilmiy asoslangan xulosa va takliflar ishlab chiqildi. bor.

D. RO‘ZIQULOV RIVOJLANISH DARAJASI BO‘YICHA

Mudofaa vazirligi qo‘shinlarida shaxsiy tarkibning jangovar va XXI asr boshidan beri Xitoy dunyo miqyosida
ma’naviy-ma’rifiy tayyorgarligini oshirish, o‘zaro sog‘lom raqobat eng yuqori rivojlanish darajasiga erishib, daromad
muhitini shakllantirish va bo‘linmalarni uyushqoqlikda jangovar hajmi bo‘yicha AQSHni ortda qoldirdi. Bunday
vazifalarni muvaffaqiyatli bajarishga tayyorlash maqsadida “Men ma’lumotlar McKinsey konsalting kompaniyasi
g‘olib!” shiori ostida turli bellashuv va musobaqalar o‘tkazib hisobotida keltirilgan. 2020-yilda dunyodagi
kelinmoqda. umumiy boylik 514 trln dollarga yetgan. Asr

“TINCHLIK JANGCHISI” BELLASHUVI boshida bu ko‘rsatkich
156 trln dollarni tashkil
Toshkent shahrida joylashgan harbiy qilgan edi. Xitoy ulushiga
qismlarning birida “Tinchlik jangchisi” ushbu o‘sishning uchdan
armiya o‘yinlari musobaqasining bir qismi to‘g‘ri kelgan.
qo‘mondonlik bosqichi o‘tkazildi. Unda Mamlakatning umumiy
qo‘mondonlikka bo‘ysunuvchi qo‘shilma boyligi 2000-yildagi 7 trln
va harbiy qismlar “Atlet” – harbiy sport dollardan 2020-yilda
yo‘nalishi, “Professional” – harbiy- 120 trln dollargacha
kasbiy yo‘nalishi, “Mergan” – otish ko‘paygan.
tayyorgarligi, “Kavaler” – adabiy-badiiy
va raqs ijodiy yo‘nalishi, “Erudit” – Mutaxassislar global
intellektual yo‘nalishlari bo‘yicha o‘zaro daromadlarning bunday
bellashdilar. keskin o‘sishini uy-joy
narxlari o‘sishi bilan
Natijalarga ko‘ra, Navoiy shahrida tushuntirishmoqda.
joylashgan harbiy qism jamoasi
umumjamoa hisobida faxrli 1-o‘rinni ASOSIY SABABLARDAN BIRI
qo‘lga kiritib, tanlovning navbatdagi –
Mudofaa vazirligi bosqichida ishtirok Buyuk Britaniya Sog‘liqni saqlash milliy
etish huquqini qo‘lga kiritdi. xizmati ma’lumotlariga ko‘ra, pandemiya davrida
ortiqcha vaznli bolalar soni yanada ortgan. Bunda
Yakunda g‘oliblarga diplom va kamharakatlik va sifatsiz ovqatlanish asosiy
esdalik sovg‘alar topshirildi. omillarga aylangan. Xususan, 2019–2020-yillarda
Britaniyada 10 foiz bolada ortiqcha vazn kuzatilgan
Mayor Farruxbek SOTVOLDIYEV
bo‘lsa, 2020–2021-yillarda
bu ko‘rsatkich 14
foizgacha oshgan.
Daromadi past oilalarda
esa u ikki barobar ortgan.
Mutaxassislar fikricha,
lokdaun ortiqcha vaznli
bolalar soni o‘sishining
asosiy sabablaridan biri.
Bu davrda bolalarga
harakat yetishmaydi,
ular vaqtini kompyuter,
televizor qarshisida yoki
aypad o‘ynash bilan
o‘tkazadi hamda ko‘proq
yegulik yeydi.

TURLI KO‘RSATKICHLAR BO‘YICHA

Amerikaning mashhur “Consumer Reports”
jurnali turli ko‘rsatkichlar bo‘yicha aniqlangan
eng ishonchli va ishonchsiz avtomobillarning
navbatdagi reytingini e’lon qildi. Unda ishonchlilik
bo‘yicha dastlabki o‘nlikdagi to‘qqizta pog‘onani
Yaponiya va Koreya brendlari – “Toyota”,

“Lexus”, “Mazda”,
“Honda”, “Subaru”, “Kia”
avtomobillari egallagan.
Reytingning eng yuqori
pog‘onasidan “Lexus
GX” tipidagi yo‘ltanlamas
joy olgan. Eng qizig‘i,
birinchi o‘nlikda Yevropa
avtomobil brendlarining
birorta ham modeli yo‘q,
Amerika modellaridan
esa faqat “Cadillac XT5”
krossoveri qayd etilgan.

Internet materiallari asosida tayyorlandi.

№ 47 2021-yil 26-noyabr VATANPARVAR 21

MINTAQADA SAXOVAT

ELCHIXONA FAOLIYATINI TIKLADI O‘zbekiston Respublikasi Harbiy prokuraturasi organlari tomonidan
muntazam ravishda “Saxovat”, “Muruvvat” va “Mehribonlik” uylarida
Birlashgan Arab Amirliklarining Kobuldagi xayriya tadbirlari o‘tkazib kelinmoqda.
elchixonasi uch oylik tanaffusdan so‘ng faoliyatini
qayta tikladi. Bu haqda Afg‘oniston axborot va KEKSALAR DOIM E’TIBORIMIZDA
madaniyat vaziri o‘rinbosari Ahmadulla Vosiq Shunday tadbirlardan biri Samarqand harbiy prokuraturasi
ma’lum qilgan. “Birlashgan Arab Amirliklari tomonidan shaharda joylashgan “Saxovat uyi”da o‘tkazildi.
poytaxt Kobuldagi Unda muassasadagi 148 nafar keksa-yolg‘iz va nogironligi
elchixonasini qayta ochdi bo‘lgan shaxs holidan xabar olindi hamda ular uchun
va o‘z bayrog‘ini ko‘tardi. bayramona tushlik dasturxoni yozildi. Shuningdek, Markaziy
Bu hamkorligimizning harbiy okrug harbiy orkestri tomonidan konsert dasturi
yanada ulkan istiqboli namoyish etildi.
tomon ijobiy qadam. “Saxovat uyi”da yashovchi qariya onaxon va otaxonlar
BAA va Afg‘oniston duoga qo‘l ochib, Vatanimiz doim tinch, osmonimiz musaffo
mustahkamlash bo‘lishini tilab, tadbir tashkilotchilariga o‘z minnatdorchiliklarini
zarur bo‘lgan yaxshi bildirdilar.
munosabatlarga ega”,
deb yozdi u o‘zining Odiljon O‘SAROV,
“Twitter” sahifasida. BAA Samarqand harbiy prokurori
hukumati bu ma’lumotni
hozircha tasdiqlamagan. “YASHIL MAKON”
Yaqin vaqt ichida Kobulda
Saudiya Arabistoni Mamlakatimizning barcha hududlarida “Yashil makon” umummilliy
elchixonasi ham o‘z ishini boshlashi mumkin. loyihasi doirasida daraxt ekish bo‘yicha “Dolzarb 40 kunlik” aksiyasi
uyushqoqlik va hamjihatlik bilan davom etmoqda.
SUV OMBORIDA NOXUSH HODISA
Bunday ezgu va xayrli ishda faollik ko‘rsatayotganlar MUNOSIB HISSA
Qozog‘iston Favqulodda vaziyatlar vazirligi qatorida Davlat xavfsizlik xizmati Chegara qo‘shinlari
ma’lum qilishicha, Almati viloyatidagi Knijevskiy harbiy xizmatchilari ham bor. Hozirgi kunda sarhadlarimiz ishtirok etyapmiz. Aholi salomatligini saqlashning asosiy omillaridan
suv omborida to‘g‘on yorilib ketgan, yoriq posbonlari tomonidan respublikamizning chegara oldi biri ham borliqning yashillikka burkanishi, aslida. Shunday ekan,
kengligi 5-6 metrni tashkil etadi. Hodisa hududlaridagi mahallalar, qishloqlar-u shaharlarda, barchamiz ona diyorimizni “Yashil makon”ga aylantirish ishiga
oqibatida qurbonlar va jarohatlanganlar shuningdek umumiy foydalanuvdagi xalqaro va mahalliy munosib hissa qo‘shaylik!
yo‘q, shuningdek, uylarni avtomobil yo‘llari chetlarida daraxt va buta ko‘chatlari
suv bosmagan. Aholi ekilmoqda. Mazkur jarayonda mevali daraxtlar bilan bir
maskanlarini suv bosish qatorda, archa, qayrag‘och, yasin va tol kabi bir necha
xavfi ham mavjud emas. turdagi manzarali daraxt ko‘chatlari ham qadaldi.
Ma’lumotlarga ko‘ra,
mazkur suv ombori 4,47 – Daraxt ekish juda foydali va savobli ish sanaladi, –
mln kub metr suvga deydi katta leytenant Husniddin Hakimov. – “Yaxshidan
mo‘ljallangan va u bog‘ qoladi”, deguvchi mehnatkash xalqimiz o‘zi
hozirda 50 foizga to‘lgan. yashayotgan maskanni obod etishni insoniy burchi
Yoriqdan chiqqan suv deb bilib, ozgina yeri bo‘lsa ham daraxtlar, gul-u
Qarg‘ali daryosi irmog‘iga rayhonlar ekadi. Qadriyat darajasiga ko‘tarilgan bu ezgu
oqmoqda va undan so‘ng an’ana so‘nggi yillarda yangicha mazmun kasb etib,
Ili rayonidagi Kurti suv mamlakatimizni ko‘kalamzorlashtirish ishlariga alohida
omboriga quyiladi. e’tibor qaratilayotganiga barchamiz guvohmiz. Nafaqat
guvohmiz, balki o‘zimiz ham ushbu xayrli ishlarda bevosita
DEPARTAMENTNI TASHVISHGA SOLMOQDA
1-DEKABR – XALQARO OITSGA QARSHI KURASH KUNI
AQSH Tojikistonni diniy erkinliklarni
buzayotgan 10 ta mamlakat ro‘yxatiga kiritdi. Bu INSONIYAT KUSHANDASI
haqda AQSH davlat departamenti xabar bergan.
Mazkur ro‘yxatdan Birma, Xitoy, Tojikiston, 1988-yilda Birlashgan Ushbu sanada dunyo bo‘ylab
Eritreya, Eron, KXDR, Pokiston, Saudiya Millatlar Tashkiloti kasallik oqibatida vafot etgan millionlab
Arabistoni, Turkmaniston va Rossiya o‘rin tomonidan 1-dekabr – insonlar va ularning g‘amgusor oilalari
olgan. Qayd etilishicha, Xalqaro OITSga qarshi ham yodga olinadi. Zero, OITS shunday
bu mamlakatlarda kurash kuni deb e’lon qotilki, u na jins, na irq, na millat va
“diniy e’tiqod erkinligi qilindi. Insoniyatni mudhish na chegara biladi. Ilk bor 1981-yilda
muntazam, davomli kasallikdan himoyalash aniqlangan bu kasallik o‘tgan qirq
ravishda buzilayotgani” maqsadida joriy etilgan yil davomida dunyo mamlakatlarini
davlat departamentini ushbu sana o‘tgan yillar chuqur qayg‘uga solib, ko‘plab
tashvishga solmoqda. davomida chin ma’noda yo‘qotishlarga olib kelgani achinarli
Jazoir, Komor orollari, orttirilgan immunitet hol, albatta.
Kuba va Nikaragua esa tanqisligi sindromi bilan Davlat xavfsizlik xizmati Chegara qo‘shinlari qo‘mondonligi boshqaruv apparatida
“diniy e’tiqod erkinligini kurashish kuniga aylandi. tashkil etilgan tadbir ham “OITS – insoniyat kushandasi” deb nomlanib, unda
jiddiy ravishda buzgani Respublika OITSga qarshi kurash markazi
uchun” alohida ro‘yxatga direktori o‘rinbosari G. Normuratova ishtirok
kiritilgan. etdi. Tadbir davomida kasallikning kelib
chiqish tarixi, tarqalishiga sabab bo‘luvchi
JIDDIY TAQIQLAR QO‘YILDI omillar, uning ayanchli oqibatlari xususida
so‘z yuritilib, mavzuga oid filmlar namoyish
Turkmanistonda talabalarga ijtimoiy tarmoqlarga etildi.
kirish va “Green Card” o‘ynash taqiqlandi. – Tadbirni o‘tkazishdan ko‘zlangan
Turkmanoboddagi Pedagogika institutida o‘tkazilgan asosiy maqsad, harbiy xizmatchilarning OITS
majlisda talabalarga “VPN”dan foydalanmaslik, kasalligi bilan bog‘liq tushunchalarini yanada
“Green Card” lotereyasini o‘ynamaslik, oliy ta’lim boyitish va o‘zlari hamda oila a’zolarining
muassasasiga telefon olib kelmaslik talabi qo‘yilgan. salomatligiga hushyor bo‘lishga undashdir,
Avvalroq Madaniyat instituti – deydi mayor O‘rozmurod Xolmurodov.
o‘qituvchilaridan “VPN” – Bundan tashqari, tadbir davomida ishtirokchilarga OITS bilan birga teri-tanosil
ilovalaridan foydalanmaslik, kasalliklari hamda ularning salbiy oqibatlari haqida ham batafsil ma’lumotlar berildi.
“Instagram” hamda
“Facebook”ka kirmaslik Mayor Farida BOBOJONOVA, DXX Chegara qo‘shinlari
haqida tilxat yozdirib
olingani ma’lum qilingan
edi. Talabalarga
videorolik va fotosuratlar
yuborish uchun “IMO”
messenjeridan foydalanish
ham taqiqlangan. Endi
ular faqat matnli xabarlar
yuborishlari mumkin.

Internet materiallari asosida tayyorlandi.

22 VATANPARVAR 2021-yil 26-noyabr № 47

VATANPARVARLIK G‘OYALARI TARG‘IBOTIMUDOFAAGAKO‘MAKLASHUVCHI“VATANPARVAR”TASHKILOTLARIDA

Bunday tadbirlar yoshlarning qalbida ona yurtga

muhabbat, vatanparvarlik tuyg‘ularini shakllantiradi. Bu

esa o‘z navbatida ularning kamolotida muhim o‘ringa ega.

O‘zbekiston Respublikasi Tadbirda tashkilot faoliyati, uning rivojlanish yo‘nalishlari,
mudofaasiga yoshlar hayotida tutgan o‘rni haqida ishtirokchilarga so‘zlab
ko‘maklashuvchi berildi. O‘STK sport seksiyalarida faoliyat olib borayotgan
“Vatanparvar” tashkilotining yoshlar, sport musobaqalarida g‘olib bo‘lgan klub a’zolari
Surxondaryo viloyati faxriy yorliq va esdalik sovg‘alar bilan taqdirlandi. Vatan
kengashi tasarrufidagi Uzun himoyachisidek sharafli kasbga undaydigan chiqishlar hamda
tumani o‘quv sport-texnika yurtni madh etuvchi kuy-qo‘shiqlar yoshlarda katta taassurot
qoldirdi. Albatta, bunday sa’y-harakatlar zamirida yoshlarni
o‘z yurtiga sodiq fuqarolar sifatida tarbiyalash, vatanparvarlik
g‘oyalarini kamol toptirishdek ezgu maqsadlar mujassamdir.

Uzun tumani o‘quv sport-texnika klubida ommaviy

klubida “Vatanparvar”

tashkiloti tashkil

topganligining

30 yilligi munosabati bilan

ma’naviy-ma’rifiy tadbir

bo‘lib o‘tdi. Tuman mudofaa kasb xodimlarini tayyorlash, sportning texnik va amaliy
turlarini rivojlantirish borasida ham samarali ishlar olib
ishlari, xalq ta’limi, Yoshlar borilmoqda. Joriy yilning o‘tgan oylari mobaynida “B”, “BC”
toifali haydovchilar tayyorlash rejasi bajarilishiga erishildi.
agentligi bo‘limlari hamda Yuzga yaqin yoshlar imtiyoz asosida haydovchilik kurslarini
tamomladilar. Havo miltig‘idan o‘q otish, yozgi biatlon va
Ma’naviyat targ‘ibot markazi motokross kabi seksiyalarda faoliyat yuritayotgan yoshlar turli

va Yoshlar ittifoqi tuman musobaqalarda faol ishtirok etib, faxrli o‘rinlarni
qo‘lga kiritmoqda.
kengashi bilan o‘tkazilgan
Abduqodir RAHIMOV,
tadbirda yoshlar, O‘STK REKLAMA O‘RNIDA O‘RNIDA Uzun tumani O‘STK boshlig‘i
REKLAMA
a’zolari va mehnat faxriylari

ishtirok etdi. REVKAGLTAAAMZNEPAATRAOVS‘ARIRNIDA

MAVJUD IMKONIYATLARDAN
UNUMLI FOYDALANILMOQDA

O‘zbekiston “Vatanparvar” tashkilotining 30 yilligi munosabati bilan “Vatanparvar – mening
mudofaasiga tanlovim!” shiori asosida turli ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar, uchrashuvlar, davra
ko‘maklashuvchi suhbatlari hamda sport musobaqalari o‘tkazilganligi shular jumlasidandir.
“Vatanparvar”
tashkilotining – Ayni paytda klubimizda havo miltig‘idan o‘q otish, yozgi biatlon kabi
Xorazm viloyati seksiyalar faoliyat ko‘rsatmoqda, – deydi o‘quv sport-texnika klubi boshlig‘i
kengashi Qahramon Yuldashev. – Bu to‘garaklarga 50 nafarga yaqin yosh jalb etilgan.
tasarrufidagi “Xiva- To‘garak a’zolari viloyat va respublika musobaqalarida faol ishtirok etib, yuqori
karvon” o‘quv o‘rinlarni egallab kelmoqdalar.
sport-texnika klubi
jamoasi tomonidan Malakali haydovchilar tayyorlash sifatini oshirish, mavjud imkoniyatlardan
sog‘lom fikrli, erkin unumli foydalanish borasida ham tashkilotda katta tajriba to‘plangan. Tashkilot
dunyoqarashga jamoasi tarkibida tajribali, bilimdon, o‘z ishining mohir o‘qituvchilari hamda amaliy
ega yoshlarni boshqarishni o‘rgatuvchi-ustalar talaygina. Bu borada ko‘p yillik hayotiy va mehnat
tarbiyalash borasida tajribasiga ega o‘qituvchimiz Olloyor Tojiyevning xizmatlari ham katta bo‘lmoqda.
muayyan ishlar olib Albatta, o‘z kasbining haqiqiy ustasidan ta’lim-tarbiya olgan shogirdning bilimi
borilmoqda. va malakasi yuqori bo‘lishi shubhasizdir.

O‘quv binosining zamon talablari asosida ta’mirlanganligi va sport-texnika,
o‘quv avtomobil jihozlari hamda ma’naviyat-ma’rifat bo‘yicha ko‘rgazmalar
bilan jihozlangani ham bu borada qulay imkoniyat yaratmoqda. Bugungi kunda
yurtimizning barcha hududlarida bo‘lgani kabi qadimiy Xiva shahrida ham xotin-
qizlar orasida haydovchilik kasbiga bo‘lgan qiziqish ortib bormoqda. Mavjud talab
va taklifdan kelib chiqqan holda O‘STKda ayol o‘rgatuvchi-usta faoliyati ham
yo‘lga qo‘yildi. Bu yerda “B”, “BC”, “C”, “E” toifali haydovchilar tayyorlanmoqda.

Yoshlarni ma’nan va jismonan tayyorlash, Vatanga muhabbat ruhida
tarbiyalash, harbiy-vatanparvarlik g‘oyalarini targ‘ib qilish maqsadida Xiva
shahridagi umumta’lim maktablari o‘rtasida sport musobaqalari tashkil etilmoqda.
Yozgi biatlon musobaqalariga o‘quvchi-yoshlar orasida qiziqish katta. Buning
isbotini ushbu sport turi bo‘yicha bellashuvlarda qatnashuvchi yoshlarning safi
yil sayin kengayib borayotganida ham ko‘rish mumkin.

Akbar ALLAMURODOV

№ 47 2021-yil 26-noyabr VATANPARVAR 23

“QANCHA SHONING BO‘LSA, VATANNI KO‘TAR!” TANLOVIGA AFG‘ON BOLASI
Hindikush tog‘ida aks sadosi,
TILAK MUDOM YORUG‘LIKKA YURAGIMNING Ko‘klarni titratdi yig‘i – nolasi.
TASHNA ODAMZOD PARCHASISAN Dunyoni, qalblarni larzaga soldi,
Momomning sochiday oqarsin soching, Ko‘zlari yosh to‘la afg‘on bolasi.
Muruvvatli bo‘lgin xuddi onamday. Mudom yorug‘likka tashna odamzod, Tarix – kitob. Varaqlayman Dunyoga kelib u nimani ko‘rdi:
Men uchun azizdir har giyoh toshing, Erk-u ozodlikdir eng oliy matlab. sekin-asta, Avtomat o‘qdoni, achchiq qon hidi.
Jonim fido bo‘lsin senga bobomday. Tinchlikka chang solib keldi to‘satdan, Haqiqat yo‘lida qon qaqshab turdi,
Yurtim, osmoningdan quyosh ketmasin, Bir to‘da nokaslar chegara hatlab. Kimlarga rizq bo‘lmagan Ko‘zlari yosh to‘la afg‘on bolasi.
Axir sen dunyosan, ilhom – ziyosan. El tinchi buzildi, oyoqqa turdi, non-tuzing sening, Tandirdan kulcha non uzmagan,
Million misralarga ta’rifing sig‘mas, Onalar duosi kezdi samoda. Tongda bir dasturxon tuzmagan.
Ajdodlardan meros O‘zbekistonsan. Har kun kulib chiqqan quyosh Istiqboling, iqbolingga kamarbasta, Ota-onasini bo‘zlab izlagan,
Quchog‘ingda yurgan Ko‘zlari yosh to‘la afg‘on bolasi.
DA’VAT ham e voh, O‘z yurtida o‘ynamagan, kulmagan,
Ma’yus qon yig‘ladi Surxondaryoda. o‘g‘il-qizing sening. Ilm nima, kitob nima bilmagan.
Ming‘illama, Iflos qadamini qo‘yib yovuzlik, Bilsam asli tarix sendan bo‘lmish bino, Hovuchida buloq suvi to‘lmagan,
Nolima. Kuydirmoq istadi xonumonimni, Taqdir bizga shu makonni Ko‘zlari yosh to‘la afg‘on bolasi.
Boshni ko‘tar, birodar, Bu safar g‘alamis, nomard kimsalar, Boshpana izlagan, sarson bo‘zlagan,
Kamchilik bor, rost so‘zing, Nishonga oldilar Andijonimni. ko‘rmish ravo. Osuda yurtlarni yig‘lab ko‘zlagan.
Besh qo‘l emas barobar. Ko‘ksimni tirnadi alamli savol: Qadrlaylik, katta baxtdir bu, avvalo, Yaratgan Egamga ingrab so‘zlagan,
Ammo bilki qul emas, Nahot chegarasi yo‘q yovuzlikning? Asrlarga tutashadi izing sening. Ko‘zlari yosh to‘la afg‘on bolasi.
Bugun beksan elingda. Qo‘limni qoniga bo‘yashim kerak, G‘anim bizga qasd qilmasin Bu qadim tuproqda gullar ochilsin,
Jon bersang arzigudek, Nechun birodarim bo‘lgan qirg‘izning? Moychechak jambil-u rayhon sochilsin.
Vatan turar ortingda. Nahot urushadi ikkita qondosh, deya nogoh, Onasin bag‘rida o‘ynasin, kulsin,
Nechun boshing egasan, Nahot jang bo‘lmog‘i endi muqarrar? Posbonlaring sarhadlarda – Ko‘zlari yosh to‘la afg‘on bolasi.
Ko‘zlaring jovdiraydi. G‘animlar niyati amalga oshmay, Ey do‘stim, anglagin,
Bilsang, erksiz makonda, Uzlatga chekindi xavf ila xatar. ziyrak, ogoh.
Toshlar ham qovjiraydi. Toki mavjud ekan manfur kimsalar, Farzandlaring kulgisidan yayrab ketar, bo‘rttirmadim men,
Boshni ko‘tar, Toki tugamaskan zavol kurtagi. Bobolarim ruhi kezgan har sayilgoh. Shunchaki qalamni yo‘rttirmadim men.
Qo‘lni ber. Bizga mayoq bo‘lar ajdodlar yodi, Bashariyat beshigisan – qadim diyor, Odamdek yashasin barcha qatori,
Ilm o‘rgan berilib, Hamda onalarning ezgu istagi. Chin-Mochinni maftun etgan Ko‘zlari yosh to‘la afg‘on bolasi.
Istasang dunyo kezgin, Qizg‘aldoq rangidek to‘lg‘onib samo,
Va mehnat qil kerilib. Olovli nafasin purkarkan g‘anim. zotlaring bor, Lutfillo XODJAMKULOV
Ixtiyoring o‘zingda, Ming marta tug‘ilsam qayta va qayta, Ko‘z tegmasin baxtdan
Ko‘kragingni tut baland, Vatanga fidolar aylarman jonim. VATAN
Baxtimizga Vatanning Men mardlar elining mard bahodiri, masrur toleyingga, Bog‘laringda sayr etganimda
Erki bo‘lsin sarbaland. Ontimga vafodor, sodiq askarman. Men... sevgimni aytgim kelar Sen bor eding qalbda, Vatanim.
Hoy, birodar, bu kunning Yig‘lama, onajon, o‘ksinma, ota, Go‘zallikka she’r bitganimda
Qadrin dilga joylagin. Jasur o‘g‘lonlaring safida borman. takror-takror... Uni dastlab senga atadim.
Ozodlik deb jon bergan, Tinchliksevar xalqmiz, axir azaldan, Buyuk ne’mat – Minglab tilda madhingni kuylar
Ajdodlarni yodlagin. Omonlik tilaymiz, hattoki yotga. Bunda o‘sgan har bitta chechak.
Aziz Vatan bizniki, Vatan deb jonfido qilganlar nomi, tinchligingni asragaymiz, Nur emadi millionlab ko‘zlar
Aytgin, yana ne kerak? Mangu muhrlanar abadiyatga. Qalbda ishq bor, Ko‘kdan sening husningga qarab.
Istiqlol, erkni kuylab, Jilmayadi o‘zida yo‘q shod
Qo‘shiqlar aytsin yurak! seni omon saqlagaymiz. Yangi oy ham ketmas qoshingdan.
Bolam, deya ruhlantirib tursang bo‘ldi, Hovuch-hovuch olib koinot
Sening yuksak ishonchingni oqlagaymiz. Yulduzlarni sochar boshingdan.

Sherzod ABDUSAMADOV Abdurashid ERGASHEV,
248-umumta’lim maktabining
JON VATANIM –
O‘ZBEKISTON 5-sinf o‘quvchisi

O‘rolboy QOBIL Men dunyoga kelganimda, Agar siz ham ushbu tanlovda
Qamashi tumani bir betakror ising tuydim, qatnashishni xohlasangiz, ijodiy
ishlaringizni 2021-yilning 15-dekabrigacha
VATAN MADHI VATANNI TARK ETGUNCHA Ko‘ngilchog‘lik qilar bo‘lsam, [email protected] yoki 90 968-62-08
Ajdodlar qoldirgan meros Vatanim, Hali oldinda bari meni o‘z holimga qo‘yding, telegram profiliga, 100164, Toshkent viloyati
Sen borsanki men bor, yayraydi tanim. Kut nihol barq urguncha. Qibray tumani, Universitet ko‘chasi, 1-uy
Metin qalqoningman, gavharim manim, Kerakmas oltin, zari Ko‘nglim yerdek cho‘kar bo‘lsa, manziliga jo‘natishingiz mumkin. Tanlov
Senga jonim fido, O‘zbekistonim. Vatanni tark etguncha. ko‘tarding, yonimda turding, g‘oliblari uchun mukofot ham chakki
Unumdor tuprog‘ing baraka asli, Kuyiga tor bo‘layin, emas: bazaviy hisoblash miqdorining
O‘zingda mujassam yilning to‘rt fasli. Dardiga bor bo‘layin, Fido bo‘lay xizmatingda, jon Vatanim 8 barobaridan 12 barobarigacha,
Xizmatingda yovqur o‘g‘lonlaring bor, Kafanga zor bo‘layin – O‘zbekiston! shuningdek, rag‘batlantiruvchi
Alpomish yigitlar Temurbek nasli. Vatanni tark etguncha. mukofotlar ham bor.
Buyuk tarix jasoratdan so‘ylaydi, O‘zga elda mansabdor, Saratonda qaqraganda,
Hofizlaring xalqning dardin kuylaydi. O‘zligidan qildi or, chanqog‘imni qondirding sen, TAHRIRIYAT
Yuragimda jo‘sh uradi el ishqi, Bo‘lay yurtda mardikor
Yangi avlod buguningni o‘ylaydi. Vatanni tark etguncha. Qahratonda sovqotganda,
Tarixni ochib ko‘rgin panagohim bo‘lding o‘zing,
Azamat XURRAMOV O‘zbeksan, ko‘ksing kergin.
Yurt deb joningni bergin Vujudimni bir ishq bilan,
Vatanni tark etguncha. bir cho‘g‘ bilan yondirding sen,
Zeb-ziynatga bo‘lib o‘ch
Qolma chetda yalang‘och. Fido bo‘lay xizmatingda,
O‘pib tuprog‘ini quch jon Vatanim – O‘zbekiston!
Vatanni tark etguncha.
Senga kelgan balolarga,
yov tig‘iga ko‘ksim tog‘dir,

Yuragimda muhabbatim,
qo‘limda bir qilich shaydir,

Ota-onam kabi suydim,
sen borsan – dunyo charog‘dir,

Fido bo‘lay xizmatingda,
jon Vatanim – O‘zbekiston!
Odil FAYZ

Kapitan Alijon QAMBAROV

24 VATANPARVAR 2021-yil 26-noyabr № 47

MUKOFOT MUBORAK!

Sinchkov HAMKASBIMIZ – BIR CHIMDIM
gazetxonlarimiz TANLOV G‘OLIBI
e’tibor qilgan bo‘lsa, Agar o‘tinni o‘zingiz
jurnalistlarimiz belni Gapning indallosiga o‘tsak, Islomjon Qo‘chqorov mazkur tanlovning yorsangiz, shu o‘tin
mahkam bog‘lab O‘zbekiston Respublikasi mudofaasiga “Eng yaxshi bosma OAV jurnalisti” bilan ikki marta isingan
maydonga tushgan ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkiloti yo‘nalishida faxrli 1-o‘rinni qo‘lga kiritib, bo‘lasiz.
kurashchilardek tashkil etilganiga 30 yil to‘lishi munosabati diplom va qimmatbaho sovg‘a bilan
qalamlari bilan bilan ommaviy axborot vositalari xodimlari taqdirlandi. Ya’ni barcha ijodkorlarning Genri FORD
kimo‘zarga o‘rtasida “Vatanparvar” tashkiloti – “kuragini yerga tekkizdi”.
bellashishdi. jurnalist nigohida” mavzusida respublika DRABL
Maqolalarni o‘qib, tanlovi e’lon qilingan edi. Quvonarlisi, Leytenant Islomjon Qo‘chqorovga
goh hayratlansangiz, hamkasbimiz – “Vatanparvar” Birlashgan qalamingiz hamisha o‘tkir bo‘lsin, deya HAQIQATNI QIDIRIB
gohida maqtovni sal tahririyati bo‘lim boshlig‘i leytenant tilak bildirib qolamiz. Mukofot muborak!
oshirib yuborgandek Nihoyat, bu xilvat, ovloq
tuyuladi. Mukofot TAHRIRIYAT qishloqda uning qidiruvlari
qursin-a, deya bosh yakunlandi. Chirib, to‘kilay deb
chayqaysiz. Muhimi, qolgan xaroba kulbada miltillab
ijodkorlar tanlov turgan olov yonida Haqiqat
e’lon qilgan tashkilot o‘tirardi.
faoliyatini bor bo‘y-
basti bilan xalqimizga U umrida hech qachon
ko‘rsatib bera olishdi. bundayin qari va badbashara
ayolni ko‘rmagan edi.
HUQUQIY SAVODXONLIK
– Siz, Haqiqatmisiz?
TA’TIL BERISH TARTIBI Qartaygan, burushiq alvasti
tantanavor bosh silkidi.
Savol: Davlat tashkilotlari va korxonalarda ishlayotgan guruh nogironlari O‘zbekiston Respublikasi – Ayting-chi, men insoniyatga
Mehnat kodeksining 135-moddasiga asosan 30 (o‘ttiz) kalendar kunlik mehnat ta’tiliga chiqadilar. Ta’til siz haqingizda aytishim kerakmi?
pullarini berishda ishlanmaydigan dam olish kunlari – yakshanba va bayram kunlari hisobga olinadimi va Ularga qanday xabarni yetkazay?
u qanday tartibda hisoblanadi? Bunga qaysi normativ-huquqiy hujjatlar asos bo‘ladi? Kampir olovga tupurdi-da,
javob berdi:
Kamol KUSHBAKOV (Chirchiq shahri) – Ularga meni yosh va
sohibjamol deb ayt!
Javob: O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 135-moddasiga asosan, ularning yosh va sog‘liq
holati hisobga olinib, quyidagilarga yillik uzaytirilgan asosiy ta’tillar beriladi: Endryu E. Xant

– o‘n sakkiz yoshga to‘lmagan shaxslarga – o‘ttiz kalendar kun; KELGUSI SONLARDA:
– ishlayotgan I va II guruh nogironlariga – o‘ttiz kalendar kun.
Mehnat to‘g‘risidagi qonunlar yoki boshqa normativ hujjatlarda belgilanganidan tashqari mehnat NEGA O‘ZBEKNING
shartnomasining shartlarida ham uzaytirilgan yillik ta’tillar berish nazarda tutilishi mumkin. YAKSHANBASI YO‘Q?

O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 220-moddasida Nogironlar mehnatini muhofaza SHU SONNING
qilishning qo‘shimcha choralari belgilangan. ELEKTRON
SHAKLI
I va II guruh nogironlariga mehnatga haq to‘lash kamaytirilmagan holda, ish vaqtining haftasiga
36 (o‘ttiz olti) soatdan oshmaydigan qisqartirilgan muddati belgilanadi.

I va II guruh nogironlariga o‘ttiz kalendar kundan kam bo‘lmagan muddat bilan yillik asosiy ta’til beriladi.
Nogironlarni tungi vaqtdagi ishlarga, shuningdek ish vaqtidan tashqari ishlarga va dam olish
kunlaridagi ishlarga jalb qilishga ularning roziligi bilangina, basharti, ular uchun bunday ishlar tibbiy
tavsiyalarda taqiqlanmagan bo‘lsa, yo‘l qo‘yiladi.

Adliya leytenanti Nafisaxon SOLIYEVA,
Mudofaa vazirligi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar departamenti yuridik bo‘limi boshlig‘i

VATANPARVAR MUASSIS Tahririyat kengashi: Bosh muharrir: Gazetaning yetkazib berilishi uchun obunani Navbatchi: kapitan Aziz Norqulov
polkovnik Hamdam Qarshiyev mayor Ahror Ochilov rasmiylashtirgan tashkilot javobgar. Sahifalovchi: Begali Eshonqulov
polkovnik Bahrom Zulfiqorov Mualliflar fikri tahririyat nuqtayi nazaridan Musahhih: Mastura Qurbonova
podpolkovnik Alisher Boboxonov ISSN 2010-5541 farqlanishi mumkin.
Maqsud Abilov Nashr ko‘rsatkichi: 114.
Gazeta O‘zbekiston Matbuot Buyurtma: Ã-1105 Bahosi: kelishilgan narxda.
O‘ZBEKISTON Tahririyatga kelgan qo‘lyozmalar va axborot agentligida 2008-yil Hajmi: 6 bosma taboq
RESPUBLIKASI taqriz qilinmaydi va mualliflarga 6-iyunda 0535 raqami bilan Bichimi: A3 “Sharq” nashriyot-matbaa aksiyadorlik
qaytarilmaydi. ro‘yxatga olingan. Adadi: 30 789 nusxa kompaniyasida chop etildi.
MUDOFAA Mudofaa vazirligi Axborot va ommaviy Bosishga topshirish vaqti: 14:00 Bosmaxona manzili: Toshkent shahri,
VAZIRLIGI kommunikatsiyalar departamenti Telefonlar: Topshirildi: 14:30 Buyuk Turon ko‘chasi, 41-uy.
– “Vatanparvar” Birlashgan kotibiyat: 71 260-36-50
www.mudofaa.uz tahririyatining kompyuter markazida buxgalteriya: 71 260-35-20 Gazeta juma kuni chiqadi. 123456
sahifalandi. yuridik bo‘lim: 71 269-88-91 Gazeta 1992-yilning 24-iyunidan chiqa
faks: 71 260-32-29 boshlagan. Manzilimiz:
100164, Toshkent, Universitet ko‘chasi, 1-uy.

t.me/mv_vatanparvar_uz www.mv–vatanparvar.uz facebook.com/UzArmiya instagram.com/uzbekistanarmy www.youtube.com/c/UzArmiya
t.me/mudofaa_press