ป.2 การชั่งและการตวง

การช่ังและการตวง

คณิตศาสตรร์ ะดบั ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 2

รายวิชา นวตั กรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศ
เพ่อื การส่อื สารการศึกษาและการเรยี นรู้

ชนิดของเคร่อื งชัง่

เคร่อื งช่ังสปรงิ หรือชาวบา้ นเรียกวา่ “ตาชัง่ กิโล” มอี ยู่ทุก
รา้ นค้าในตลาด เป็นเคร่อื งชง่ั มาตรฐานทพ่ี บเหน็ ได้บ่อย
ทส่ี ดุ ใช้สาหรบั ชง่ั ส่งิ ของทั่วไป เช่น เป็ด ไก่ เน้ือ ผกั ผลไม้
เป็นต้น

เคร่อื งช่งั สปรงิ

ชนิดของเคร่อื งชั่ง

เคร่อื งชั่งน้าหนักตัว ใชช้ ่ังน้าหนักตวั บนหนา้ ปัดมีเขม็ ช้ี
บอกน้ าหนกั โดยข้ึนไปยนื บนเคร่อื งชัง่ แลว้ อา่ นน้ าหนกั
ตามเข็มชี้บอก

เคร่อื งชั่งน้ าหนักตวั

ชนิดของเคร่ืองชง่ั

เคร่อื งชงั่ แบบน้ีมกั มใี ชใ้ นร้านคา้ สง่ หรือตามสถานีรถไฟ
หรือโรงสขี ้าว มหี ลายแบบ ทีเ่ ราร้จู กั กนั มักเป็นแบบหนา้ ปัด
ตั้ง หรือคานกระดกดังภาพ เคร่อื งชั่งแบบนี้ใชช้ ง่ั ของทีม่ ี
น้าหนักมาก ๆ เช่น ข้าวสารเป็นกระสอบ ส่ิงของเป็นเขง่
ใหญ่ ๆ

เคร่อื งชั่งแบบตุ้มถว่ ง

ชนิดของเคร่อื งช่งั

เคร่ืองชง่ั สองแขน ใชช้ ง่ั ส่ิงของทมี่ นี ้าหนักนอ้ ย เคร่ืองชงั่
ชนิดนี้ใช้ต้มุ น้าหนกั แทนหนา้ ปัดบอกน้าหนัก โดยวาง
ส่ิงของในจานขา้ งหน่ึง นาตมุ้ น้าหนักใส่ในจานอกี ข้างหน่ึง
สังเกตใหแ้ ขนท้งั สองข้างของเคร่อื งชั่งเสมอกัน แล้วอ่าน
น้าหนกั จากตมุ้ น้าหนกั เคร่อื งชั่งสองแขนนี้ใช้หลกั ความ
สมดลุ ของแขนสองขา้ ง โดยมีแกนยดึ แน่นตรงกลาง
สาหรับแบบ

เคร่อื งช่งั สองแขน

ชนิดของเคร่อื งชั่ง

เคร่อื งชงั่ ไฟฟา้ เป็นเคร่อื งช่งั แสดงน้าหนกั เป็นตวั เลข มี
ระบบการทางานด้วยไฟฟา้ สะดวกตอ่ การอ่านคา่ น้ าหนกั

เคร่ืองช่งั ไฟฟา้

สว่ นประกอบของเคร่อื งชั่งสปรงิ

หน่วยการช่ังน้ าหนกั

กิโลกรัม กรมั และขีด เป็นหน่วยทีใ่ ชบ้ อกน้ าหนกั ในการชั่งซ่งึ มี
ความสมั พันธ์กันดงั นี้

1 กโิ ลกรัม เทา่ กับ 1,000 กรัม
100 กรัม เทา่ กับ 1 ขีด
1 กิโลกรัม เท่ากบั 10 ขีด

การเปรียบเทียบน้ าหนกั

การเปรียบเทียบน้าหนักของส่ิงของ ควรเปรียบเทียบหน่วยกิโลกรมั กอ่ น
ถา้ หน่วยกโิ ลกรัมเทา่ กนั ใหเ้ ปรียบเทียบหน่วยทเ่ี ป็นขีดหรือกรัม
ตัวอย่าง

เปรยี บเทยี บน้ าหนกั ส่ิงทชี่ ่งั จากมากไปหานอ้ ย ได้ดังนี้
หัวหอม > แตงโม > ฟักทอง

เดก็ ๆชว่ ยกันหาหน่อยซิ! วา่ จากรูปมี
น้าหนกั เท่าไหรบ่ า้ ง

ตวั อย่าง การแกโ้ จทยป์ ัญหาเกีย่ วกบั การช่ัง

ยอดรกั หนกั 65 กโิ ลกรัม ยอดชายหนัก 58 กโิ ลกรัม
ใครหนักกวา่ กันเทา่ ไร

วธิ ที า ยอดรกั หนกั 65 - กิโลกรมั

ยอดชายหนัก 5 8 กิโลกรัม
ยอดรักหนักกว่า 7 กิโลกรมั
ตอบ ดงั นัน้ ยอดรักหนักกว่ายอดชาย ๗ กโิ ลกรัม

ตวั อย่าง การแกโ้ จทย์ปัญหาเกี่ยวกบั การช่งั

ในถุงมนี าต้ าลทราย 8 ขีด ตกั เติมลงไปอกี 5 ขีด รวมมนี า้
ตาลทรายในถุงกก่ี โิ ลกรัม กข่ี ีด
วิธที า ในถุงมนี าต้ าลทราย 8 ขีด

+

ตักเติมลงไปอกี 5 ขีด
รวมมนี าต้ าลทรายในถุง 13 ขดี
ตอบ รวมมีนาต้ าลทรายในถงุ ๑ กโิ ลกรมั ๓ ขดี

การตวง

การตวง คือ การวัดปริมาณหรือความจุของส่งิ ของต่าง ๆ โดยใชเ้ คร่ือง
ตวงชนิดต่างๆ ซ่ึงผู้ใชต้ ้อง เลอื กให้เหมาะสมกับส่งิ ท่จี ะตวง

วิธกี ารตวง มหี ลายวิธีข้นึ อย่กู บั ลกั ษณะของส่งิ ทจ่ี ะตวง ดงั นี้
1) วธิ กี ารตวงของเหลว เชน่ น้า น้ามนั ใหใ้ สข่ องเหลวเต็มเคร่อื งตวงพอดี ไมล่ น้ หรอื
ไม่ขาด
2) วิธีการตวงของละเอียด เช่น แปง้ น้าตาลทราย ข้าวสาร เกลอื ตวงใหเ้ สมอ
ปากเคร่อื งตวง
3) วิธกี ารตวงของหยาบ เชน่ ถ่าน แห้ว กระจับ ให้ใสข่ องทีจ่ ะตวงจนพนู ขอบ
เคร่อื งตวง เน่ืองจากของหยาบจะกา่ ยกนั ในเคร่อื งตวงทาให้มชี ่องว่างภายในจงึ
ต้องตวงใหพ้ ูนชดเชยช่องว่าง

หน่วยการตวง

1,000 มิลลลิ ิตร (มล.) = 1 ลิตร (ล.)
20 ลติ ร = 1 ถัง
100 ถงั = 1 เกวียน
1 ถว้ ยตวง = 8 ออนซ์ หรอื 16 ชอ้ นโต๊ะ
1 ชอ้ นโต๊ะ = 3 ช้อนชา
1 มิลลิลิตร = 1 ลูกบาศกเ์ ซนตเิ มตร (ลบ.ซม.)

การแกโ้ จทย์ปัญหาเก่ยี วกบั การตวง

ตวั อย่าง นายสมโชคขายข้าวได้ 11 เกวยี น 80 ถัง นายสมชยั ขายข้าวได้ 16 เกวียน 15 ถงั

นายสมโชคขายขา้ วได้นอ้ ยกว่านายสมชัยเท่าไหร่

วิธที า เกวียน ถัง เกวยี น ถัง

นายสมชัยขายขา้ วได้ 16 15 15 115
80 11 80
นายสมโชคขายขา้ วได้ 11 4 35
ดังนน้ั นายสมชัยขายขา้ วได้นอ้ ย

ตอบ 4 เกวยี น 35 ถงั

การแก้โจทยป์ ัญหาเก่ยี วกบั การตวง

ตัวอย่าง

น้าปลา 60 ลิตร นามาบรรจุใสข่ วดขนาด 100 มลิ ลลิ ติ ร จะได้กข่ี วด

วิธที า 1 ลิตร = 1,000 มิลลลิ ติ ร

30 ลิตร = 1,000 x 30 มลิ ลิลติ ร
ดังนัน้ น้าปลา 30 ลิตร = 30,000 มิลลลิ ิตร

นามาบรรจุใสข่ วด = 100 มิลลิลติ ร
30,000 ÷ 100
จะไดน้ ้าปลา = 30,000 ÷ (10 x 10)
(30,000 ÷ 10) ÷ 10
= 3,000 ÷ 10
=
= 300 ขวด

300 ขวดตอบ =

อ้างอิง

(https://sites.google.com/view/measurement-

601121722/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%972/%E0%B9%80%E0
%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B9%80%E0%B8
%A3%E0%B8%A2%E0%B8%99, ม.ป.ป.)

หนงั สอื คณิตศาสตรข์ ้ันพ้นื ฐานระดับชนั้ ประถมศกึ ษาชน้ั ปีที่2

THANK YOU

จัดทาโดย
นางสาวสริ าวรรณ แสนเสนาะ รหสั 6214202014

คณิตศาสตร์ ปี 2 หมู่ 2

https://sites.google.com/rbru.ac.th/sirawan-s/index