กิจกรรมที่ 6 : การใช้สติเพื่อการสื่อสารและการเข้าสังคม

ทกั ษะการใชส้ ตเิ พื่อการสื่อสารและการเข้าสงั คม

เยาวลกั ษณ์ พนิตองั กรู

วตั ถุประสงค์

• มคี วามรูค้ วามเขา้ ใจเกีย่ วกับทักษะการสอื่ สารทม่ี ปี ระสิทธิภาพบน
พ้ืนฐานของสงั คมไทย

• สามารถประยุกต์และนาแนวคดิ สตบิ าบัดไปใชใ้ นการสอ่ื สารความ
ตอ้ งการทส่ี อดคล้องกับวิถชี วี ติ ของตนเองและครอบครัว

ด่งั ดอกไมบ้ าน

คลิป สมองเส่ือมไดแ้ ต่ใจเปน็ สขุ

• รว่ มกนั แลกเปล่ยี นเรียนรู้
• ความรสู้ ึกของทา่ นตอ่ สถานการณไ์ ด้รบั ชมจากวดี โี อ
• ความรู้สกึ ตอ่ พฤตกิ รรมของผสู้ งู อายุ / ผ้ดู ูแลทีส่ วมบทบาทแต่ละคน

– ผ้ดู ูแล......
– ผู้สูงอาย.ุ .....

• กรณีการส่ือสารทีไ่ ม่เหมาะสม ทา่ นจะมกี ารปรับวิธีการสือ่ สารอยา่ งไร

สอ่ื สารอยา่ งไร ใจเปน็ สขุ

1. วิเคราะห์การแลกเปลย่ี น
การส่ือสาร
2. ฝึกพฤติกรรมการ
แสดงออกทเ่ี หมาะสม

การส่ือสารในสงั คมไทย

• ท่าทาง
• ภาษา

วธิ กี ารสือ่ สารท่ีดีมีประสิทธิภาพ

• ส่อื ความคดิ ความร้สู กึ ความต้องการของตนเอง
พดู อย่างเปดิ เผยชัดเจน เพอ่ื ให้ได้รับการตอบสนอง
ท่ตี อ้ งการ

• การสือ่ สารทางลบ เป็นการเนน้ ความคิดหรือการ
กระทาของอกี ฝา่ ยหนงึ่

ตวั อยา่ งของการสือ่ สารทด่ี ี

• “ลูกเสยี ใจทแี่ ม่ไม่กินยาตามเวลา”
• “ผมไมอ่ ยากกินยาเพราะกนิ แลว้ ผมรสู้ กึ ใจสั่น ง่วงนอนตลอดวนั ”
• “ลูกดีใจทแ่ี มส่ ามารถควบคมุ อารมณไ์ ด้ดี”

การสอ่ื สารที่ควรหลกี เลีย่ ง

• “วลพี ฆิ าต” ทาใหอ้ กี ฝา่ ยหน่งึ รสู้ กึ ในทางลบ แสดงออกได้ทงั้ คาพูดและ
ท่าทาง

ไม่พดู

• โดยเกบ็ ความรู้สกึ ในทางลบไวใ้ น
ใจ ไม่เปิดเผยใหผ้ อู้ ืน่ รู้

• อาจทาใหเ้ กิดความเครียดหรอื
สง่ ผลให้มวี ิธีสอื่ สารทางลบอ่นื ได้
เช่น แสดงทา่ ทเี ฉยเมย

คลมุ เครอื

• ข้อความทพ่ี ดู ความหมายไม่
ชัดเจน เขา้ ใจไดห้ ลายทาง ทา
ใหผ้ ฟู้ งั หงุดหงดิ ไม่ชอบใจ เช่น
คนบ้านนม้ี ีแตค่ นขีเ้ กยี จไม่
ทางานมวั แตข่ ีเ้ กยี จ

เจา้ กี้เจา้ การ

การเขา้ ไปเปน็ ธรุ ะให้ผูอ้ ื่น
เกนิ ความจาเปน็ เชน่ สง่ิ
นั้นผูอ้ ่นื ทาได้เอง มไิ ดร้ อ้ ง
ขอให้ช่วย

ประชดประชนั

• การใช้ถ้อยคาทเี่ ปน็ บวก แต่สอ่ื
ความหมายในทางตรงกันข้าม
เช่น “กนิ เข้าไปเยอะๆซิขนม
หวาน จะไดไ้ ปนอนโรงพยาบาล”

กลา่ วหา

• การพดู ถึงเหตุของพฤตกิ รรม
โดยยังไม่มขี อ้ มลู เพียงพอ ทา
ใหผ้ ฟู้ ังรู้สกึ โกรธ เช่น “แมท่ า
จานแตกอกี แลว้ ซิทา่ ”

เปรยี บเทยี บ

• การพดู พฤติกรรมหรือลักษณะของ
ผูอ้ ื่นโดยเทยี บเคียงกบั ผู้อื่น ทาให้
ผฟู้ งั รสู้ ึกเสียใจและลดคุณคา่ ใน
ตัวเอง เชน่ “ดูอยา่ งนอ้ งแกซมิ ัน
เรียนจบทหี ลังแต่มนั กม็ ีงานทาหาเงนิ
ได”้

ตาหนติ ิเตียน

• การพูดถึงข้อบกพรอ่ ง วา่ รา้ ย
ทาใหผ้ ้ฟู ังร้สู ึกเสียใจหรอื โกรธ
เชน่ “ทางานไม่ได้เร่ือง”
“กวาดขยะก็ไม่สะอาด ของ
ง่ายๆแคน่ ก้ี ท็ าไม่เปน็ ”

บน่

• การพดู พรา่ หรือกล่าวซา้ ๆ
ทาใหผ้ ู้ฟงั รู้สึกราคาญไม่
อยากอยู่ใกล้ เชน่

“ฉันเหนือ่ ยกบั แกทกุ วัน ไมเ่ ห็น
มใี ครช่วยฉนั บา้ ง”

ดา่ ว่า

• การใช้คาหยาบคายในการ
พูดตาหนิ ทาให้ผฟู้ ังรสู้ ึก
โกรธ เชน่ “ไอข้ ีเ้ กยี จสนั หลงั
ยาว ไมย่ อมชว่ ยทางานทา
การ มวั แต่นงั่ กินนอนกนิ ”

ฝึกการส่ือสารทางบวก

• ฝึกการพูดทางบวกระหวา่ งผสู้ งู อายุกับผดู้ แู ล
• ฝึกพูดเพ่อื ขอความชว่ ยเหลอื จากผู้ดแู ล / ญาติ เมอ่ื รสู้ กึ วา่ ตนเองเร่มิ มี

อาการหงุดหงดิ และนอนไมห่ ลบั

ประเมินผลการฝึก

• ผลการส่ือสารเป็นอยา่ งไร
• มคี วามรู้สกึ อย่างไรขณะพดู คยุ สอ่ื สาร
• คดิ วา่ ครงั้ ตอ่ ไปควรแก้ไขใหก้ ารส่อื สารดีขนึ้ ได้อยา่ งไร

กิจกรรม ปลกู รกั รว่ มกัน

• ให้ผสู้ งู อายกุ ับผู้ดแู ลยืนเป็นคู่ โดยยืนล้อมรอบเปน็ วงกลม และทากิจกรรม
ดงั น้ี

• กอดและบอกความรักซึง่ กนั และกัน
• ผ้ดู แู ลมอบดอกมะลิ/หรอื ดอกไม้ให้ผสู้ ูงอายุ พร้อมขอขมากรรมซ่ึงกนั และกนั
• ขอให้ผสู้ งู อายุและผดู้ ูแลนาดอกไมน้ ีไ้ ปปลกู ทีบ่ า้ น
• รายงานผลการดแู ลตน้ มะล สง่ มาในกลุ่ม line

สรุป

• การทค่ี รอบครัวจะมคี วามสุขได้น้ัน จะต้อง

–มีความรัก ความเข้าใจ
–และมที กั ษะการส่ือสารอยา่ งสร้างสรรคด์ ้วยสติ

• จะส่งผลให้ผสู้ ูงอายสุ มองเส่ือมและสมาชิกในครอบครวั
อยู่ร่วมกนั อย่างมีความสขุ และมคี ุณภาพชวี ิตทดี่ ี