เล่มที่-2-การจัดระเบียบทางสังคม

1 หนังสืออานเพิ่มเติม กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม สาระที่ 2 หนาที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดําเนินชีวิตในสังคม ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6 เรื่อง การจัดระเบียบทางสังคม โดย นางสาวมริดา คํามูลมาตย โรงเรียนน้ําพองศึกษา อําเภอน้ําพอง จังหวัดขอนแกน สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาขอนแกน

คํานํา หนังสืออานเพิ่มเติมนี้สรางขึ้นมีเนื้อหาในรายวิชาสังคมศึกษา สาระที่ 2 หนาที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดําเนินชีวิตในสังคม หนังสืออานเพิ่มเติม เรื่อง การจัดระเบียบทางสังคม เลมนี้เปนหนังสืออานเพิ่มเติมกลุม สาระการเรียนรูสังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมสาระที่ 2 หนาที่พลเมือง วัฒนธรรมและการ ดําเนินชีวิตในสังคม ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6 ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานพ .ศ. 2551 โดยมี จุดมุงหมายเพื่อใหเด็กสามารถใชคนควาหาความรูเพิ่มเติมทั้งในเวลาเรียนและนอกเวลาเรียนตาม ความเหมาะสมกับวัยและความสามารถของเด็กใหเด็กเห็นคุณคาของภาษามีความรูเกี่ยวกับ สังคมที่ เราอยูอาศัย กฎระเบียบขอบังคับของสังคม การปฏิบัติตนเพื่อใหอยูรวมกับผูอื่นในสังคมไดอยาง สงบสุข การเคารพสิทธิที่พึงมีของตนเองละผูอื่นที่อยูในสังคม และการศึกษาวัฒนธรรมของตนเอง และวัฒนธรรมของประเทศเพื่อนบานเพื่อนําไปประยุกตปฏิบัติในการดําเนินชีวิตอยางถูกตอง ขอขอบคุณ คณะผูบริหารและคณะครูโรงเรียนน้ําพองศึกษาทุกทาน ที่กรุณาใหความอนุเคราะหสนับสนุนการจัดทาหนังสืออานเพิ่มเติมใหสําเร็จลุลวงไปดวยดี มริดา คํามูลมาตย ก

ข สารบัญ เรื่อง หนา คํานํา ก คําชี้แจงการใชหนังสืออานเพิ่มเติม 1 สาระสําคัญ / จุดประสงคการเรียนรู 2 แบบทดสอบกอนเรียน 3 การจัดระเบียบทางสังคม 5 องคประกอบของการจัดระเบียบสังคม 6 บรรทัดฐานทางสังคม 7 ประเภทของบรรทัดฐานทางสังคม 8 สถานภาพ 11 ประเภทของสถานภาพ 12 บทบาท 14 คําศัพทนารู 15 กิจกรรมทายบทเรียน 16 แบบทดสอบหลังเรียน 1 7 บรรณานุกรม 1 9

คําชี้แจงการใชหนังสืออานเพิ่มเติม 1. นักเรียนควรศึกษาจุดประสงคการเรียนรูที่กําหนดไวกอนอานเนื้อหาภายในหนังสือ 2. นักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน เพื่อประเมินความรูเบื้องตน 3. นักเรียนอานและทําความเขาใจเนื้อหาภายในหนังสืออยางตั้งใจ 4. เมื่ออานเนื้อหาจบแลว นักเรียนทํากิจกรรมทายเลม และแบบทดสอบหลังเรียน ที่กําหนดให เพื่อประเมินความรูความเขาใจจากการอาน 5. ตรวจคําตอบจากการรวมกันอภิปรายในชั้นเรียน 6. ทบทวนเนื้อหา ประเด็นความรูที่ยังไมเขาใจ โดยอานทบทวนเนื้อหาอีกครั้ง

สาระสําคัญ / จุดประสงคการเรียนรู 2 สาระสําคัญ การอยูรวมกันเปนสังคมยอมเกิดการกระทํารวมกันอยางสงบ ในหมูชนที่แตกตางกันใน สังคม คนสวนมากทํางานโดยมีจุดมุงหมายที่เปนอุปสรรคและการยอมรับตามบทบาทและตําแหนง อันมีอยู เพื่อความเปนระเบียบเรียบรอยทางสังคม นอกจากนั้น สมาชิกของสังคมควรมีรูปแบบใน จุดประสงค จุดมุงหมาย และแผนตาง ๆ รวมกัน การจัดระเบียบทางสังคมเปนการรวมสวนที่ แตกตางกันของคนใหปฏิบัติหนาที่กันเปนกลุม การกระทําที่คิดขึ้นเพื่อการไดมาบางสิ่งที่เราทํา จุดประสงคการเรียนรู ดานความรู(K) 1. นักเรียนสามารถอธิบายความหมายและองคประกอบของการจัดระเบียบทางสังคมได ดานทักษะกระบวนการ(P) 1. นักเรียนสามารถวิเคราะหความสําคัญของการจัดระเบียบทางสังคมได ดานคุณลักษณะอันพึงประสงค (A) 1. นักเรียนตระหนักถึงความสําคัญของการปฏิบัติตามกฎระเบียบของสังคม 2. นักเรียนมีความใฝเรียนรู ความมุงมั่นในการทํางานและมีจิตสาธารณะ

คําชี้แจง ใหนักเรียนทําเครื่องหมาย (X) ทับคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงขอเดียว 1. การกระทําของบุคคลในขอใดที่ไมเปนการแสดงบทบาททางสังคม ก. ด.ช.แดง ขี่จักรยานไปสวนสาธารณะ ข. ร.ต.ต.วีระ จับวัยรุนขี่จักรยานยนตฝาสัญญาณไฟแดง ค. ด.ช.ขยัน ใชเวลาวางหลังเลิกเรียนทําการบาน ง. ครูไหวอบรมนักเรียนกอนสอนหนังสือ 2. ขอใดตอไปนี้เปนจารีตในสังคมไทย ก. การทําพิธีสืบชะตาแมน้ํา ข. การสตรีนุงผาซิ่นไปทําบุญที่วัด ค. การรดน้ําดําหัวผูใหญในเทศกาลสงกรานต ง. หามสตรีเขาไปในพื้นที่ชั้นในรอบองคพระธาตุดอยสุเทพ 3. “ใครมาถึงเรือนชานตองตอนรับ” เกี่ยวของกับขอใด ก. วัฒนธรรมยอย ข. วิถีประชา ค. คติธรรม ง. จารีต 4. ขอใดมีลักษณะเปนสถานภาพที่ติดตัวมามากที่สุด ก. พี่ของนอง ข. แมตัวอยาง ค. คนทรงเจา ง. พอบุญธรรม 5. ขอใดแสดงถึงบรรทัดฐานทางสังคมมากที่สุด ก. ทําอะไรตามใจคือไทยแท ข. เดินตามหลังผูใหญหมาไมกัด ค. รูแพ รูชนะ รูอภัย ง. น้ําขึ้นใหรีบตัก แบบทดสอบกอนเรียน 3

แบบทดสอบกอนเรียน 6. ขอใดกลาวถึงประเภทของสถานภาพที่แตกตางจากขออื่น ก. นายสมศักดิ์เปนผูใหญใจดี ข. นายทองพันชั่งเปนลูกเศรษฐี ค. นางสวยสดเปนภรรยาดาราภาพยนตร ง. นางสาวสรอยเพชรเปนคนไทยเชื้อสายญี่ปุน 7. ขอใดกลาวถึงบทบาทไดถูกตองที่สุด ก. บุคคลทุกคนตองมีบทบาทใดบทบาทหนึ่งในสังคม ข. บุคคลจะแสดงบทบาทไมไดถาไมมีคูแสดงบทบาท ค. ถาสมาชิกของสังคมเขาใจในบทบาทถูกตองสังคมก็จะมีระเบียบ ง. บทบาทคือสิทธิและหนาที่ของบุคคลแตละคนพึงมีในสังคม 8. สถานภาพทางสังคมเกี่ยวของกับเรื่องใดมากที่สุด ก. อํานาจและเกียรติยศ ข. สิทธิและหนาที่ ค. กฎระเบียบและความสัมพันธ ค. ความรับผิดชอบและความมีระเบียบ 9. การรุมประชาทัณฑผูที่ทําผิด เปนลักษณะของการควบคุมระเบียบสังคมแบบใด ก. กฎหมู ข. จารีต ค. วิถีประชา ง. การขัดเกลาทางสังคม 10. ในสังคมดั้งเดิม การฝาฝนขอใดจะถูกลงโทษรุนแรงมากที่สุด ก. วิถีชาวบาน ข. จารีต ค. ความเชื่อ ง. ประเพณี 4 เฉลย 1. ค 2. ง 3. ข 4. ก 5. ค 6. ง 7. ข 8. ข 9. ข 10.ข

การจัดระเบียบทางสังคม เปนกระบวนการที่มีขอบเขตกวางขวางมากเปนกระบวนการที่ ครอบคลุมปรากฏการณสังคมหลายอยาง เริ่มจากการจัดใหมีกฎเกณฑ ขอบังคับตาง ๆ หลายอยาง เพื่อใหสมาชิกของสังคมยึดถือเปนแนวทางในการปฏิบัติตอกัน เราอาจกลาวถึงการจัดระเบียบระหวาง สามีภรรยา การจัดระเบียบสังคมของกลุมอาชญากร การจัดระเบียบสังคมของหมูบาน จนถึงการจัด ระเบียบสังคมของสังคมไทย หรือการจัดระเบียบสังคมของโลกก็ได สังคมทุกประเภทจําเปนตองมีการ จัดระเบียบสังคมไมมากก็นอย ระเบียบสังคมเปนเงื่อนไขพื้นฐานที่จําเปนตอการดํารงอยูของสังคม ทั้งหลาย การจัดระเบียบทางสังคม หมายถึง วิธีการที่คนในสังคมกําหนดขึ้นเพื่อใชเปนกฎระเบียบ กฎเกณฑ แบบแผน ในการอยูรวมกันของสมาชิก โดยสมาชิกไดยอมรับเปนแนวปฏิบัติรวมกัน และ  การจัดระเบียบทางสังคม 5 ภาพ การจัดระเบียบทางสังคม ที่มา : http://thn23325social.blogspot.com/2015/01/blog-post_21.html

6 1. บรรทัดฐานทางสังคมหมายถึง มาตรฐานที่คนสวนใหญในกลุมยึดถือเปนแนวทางใน การปฏิบัติ ประเภทของบรรทัดฐานทางสังคม แบงเปน 3 ประเภท คือ 1.1 วิถีประชา หรือ วิถีชาวบาน 1.2 จารีต หรือ กฎศีลธรรม 1.3 กฎหมาย 2. สถานภาพ เปนตําแหนงหรือฐานะที่ไดจากการเปนสมาชิกของกลุมสังคม สถานภาพ จะกําหนดสิทธิและหนาที่ของบุคคลที่มีตอผูอื่น สถานภาพแบงออกเปน 2 ประเภท คือ 2.1 สถานภาพที่ติดตัวมาแตกําเนิด 2.2 สถานภาพที่ไดมาโดยความสามารถ 3. บทบาท หมายถึง การปฏิบัติตามหนาที่และสิทธิของตนตามสถานภาพในสังคม เชน สถานภาพเปนนักเรียนก็จะตองมีบทบาทเรียนหนังสือ ขยันหมั่นเพียร เปนคนดี สถานภาพเปน นายแพทยก็จะมีบทบาทคือรักษาผูปวย สถานภาพเปนทหารก็จะตองมีบทบาทคือรักษาและปองกัน ประเทศชาติไมใหใครมารุกราน องคประกอบของการจัดระเบียบสังคม ภาพ องคประกอบของการจัดระเบียบสังคม ที่มา : http://thn23252social.blogspot.com

7 บรรทัดฐาน ทางสังคม คือ ระเบียบหรือแบบแผนแหงพฤติกรรมซึ่งเกิดจากการปฏิบัติตาม นิยามของสังคมนั้น ประเสริฐ แยมกลิ่นฟุง ไดอธิบายวา “บรรทัดฐาน หมายถึง ระเบียบ กฎเกณฑ แบบ พฤติกรรม หรือคตินิยมที่สังคมวางไ ว เพื่อกําหนดแนวทางสําหรับบุคคลยึดถือปฏิบัติในสถานการณ ตาง ๆ การที่สมาชิกในสังคมมีการติดตอสัมพันธกันราบรื่น ก็เพราะแตละฝายตางปฏิบัติตามบรรทัด ฐานที่ทุกคนมีความเขาใจรวมกัน ทําใหเกิดความแนนอนและความเปนระเบียบในสังคม ตามความเห็นของ ดร. ไพฑูรย เครือแกว “บรรทัดฐาน คือ ตัวกําหนด พฤติกรรมหรือกริยา ในชีวิตประจําวันของคนในสังคม หมายความวา บรรทัดฐานจําเปนตองแสดงมาตรฐานหรือบงบอก มาเลยวาในสถานการณหรือ เหตุการณเฉพาะอยางยิ่งในชีวิตประจําวันของแตละบุคคลนั้น เขาควร จะปฏิบัติหรือ มีกิริยาอาการเชนใดบาง” บรรทัดฐานทางสังคม ภาพ บรรทัดฐานทางสังคม ที่มา : http://social-agenda.org/article/598

8 1. วิถีประชาหรือวิถีชาวบาน (folkways) เปนแนวทางสําหรับการปฏิบัติหนาที่ ซึ่งเปนเรื่องเกี่ยวกับการที่มนุษยในสังคมหนึ่ง ๆ ไดปฏิบัติกันทุกวัน จนกลายเปนความเคยชินและเปนขนบธรรมเนียมประเพณี หากบุคคลใด ละเมิดฝาฝนก็ไมไดรับโทษรุนแรงแตประการใด เพียงแตไดรับคําติฉินนินทาวาประพฤติปฏิบัติ ในทางไมชอบไมควรเทานั้น เชน ถานักเรียนพูดไมสุภาพ ก็จะถูกครูหรือพอแมตําหนิ แตถาทํา ความดีหรือปฏิบัติถูกตองตามมาตรฐานของสังคมก็จะไดรับคํายกยอง ชมเชย เชนถานักเรียน แตงตัวถูกระเบียบของโรงเรียนก็จะไดรับคําชมจากครู พอแมหรือผูที่พบเห็น สิ่งที่ถือวาเปนวิถี ประชา เชน มรรยาทในการรับประทานอาหารบนโตะ การแตงกายไปในโอกาสตาง ๆ โดย เหมาะสม หรือพูดภาษาที่สุภาพซึ่งบุคคลในสังคมนั้นนิยมใชกัน ประเภทของ บรรทัดฐานทางสังคม ภาพ บรรทัดฐานทางสังคม (วิถีประชา) ที่มา : http://www.maceducation.com/e-knowledge/

9 2. จารีตหรือกฎศีลธรรม (mores) เปนแบบแผนความประพฤติ ที่ถือวามีความสําคัญ มากขึ้น เพราะเปนเรื่องที่เกี่ยว ของกับ ศีลธรรมหรือความดี ความชั่ว ซึ่งผูไมปฏิบัติตามจะไดรับปฏิกิริยาโตตอบจากสมาชิกของสังคม อยางรุนแรงกวาวิถีประชา ตัวอยางเชน คนไทยมีกฎศีลธรรมไมบริโภคเนื้อสุนัขและเนื้อแมว เพราะถือวาเปนสัตวเลี้ยงในบาน หากทราบวา บุคคลใดบริโภค ผูนั้นจะไดรับปฏิกิริยาโตตอบ ในทางลบ กลาวคือ จะไมมีใครอยากคบคาสมาคมดวย โดยเกรงวาผูนั้นมีจิตใจขาดศีลธรรมและ เหี้ยมโหด จึงไดบริโภคเนื้อสุนัขและเนื้อแมว หรือการอกตัญูตอพอแมครูอาจารยและผูมีพระคุณ ประเภทของ บรรทัดฐานทางสังคม ภาพบรรทัดฐาน (จารีต) ที่มา : http://writer.dekd.com/saroyieam/

10 3. กฎหมาย (law) เนื่องจากสังคมมนุษยมีแนวโนมไปในเชิงซอน จึงเกิดปญหาขอโตแยงเกี่ยวกับแบบแผน พฤติกรรมของมนุษย เปนหนาที่ของสังคมที่จะตองตราบทบัญญัติและกฎหมายที่เปนลายลักษณ อักษร โดยผูมีอํานาจในรัฐเปนผูจัดทําหรือตราขึ้น เพื่อควบคุมสังคมใหมีความสงบเรียบรอย ตลอดจนจัดเจาหนาที่คอยควบคุมตรวจตราจับกุมผูละเมิดฝาฝนมาลงโทษตามบทบัญญัติแหง กฎหมายซึ่งกฎหมายจะมีการกําหนดบทลงโทษผูที่กระทําผิดไวอยางชัดเจน กฎหมาย จึงเปนเรื่อง ของบานเมืองหรือรัฐบาล มิใชเปนเรื่องระหวางปจเจกชนตอปจเจกชน อนึ่งกฎหมายที่ออกใช บังคับแลว อาจถูกเปลี่ยนแปลง แกไขหรือยกเลิกและมีการออกใชบังคับใหมอยูเสมอ ตามความ เหมาะสมและจําเปนกฎหมายมักมีรากฐานมาจากวิถีประชาหรือวินัยแหงจรรยา เพราะฉะนั้น กฎหมายที่ดีจึงควรสอดคลองหรือไมขัดกับวิถีประชาและวินัยแหงจรรยา ประเภทของ บรรทัดฐานทางสังคม ภาพ บรรทัดฐานทางสังคม (กฎหมาย) ที่มา : http://www.thaigoodview.com

11 สถานภาพ คือ ตําแหนงของบุคคลในสังคมหรือกลุมใดกลุมหนึ่ง ทุกสังคมหรือกลุมคนยอม มีตําแหนงมากมายและบุคคลคนเดียวอาจดํารงตําแหนงหลายตําแหนง เชน นาย ก. เปนลูกชาย ของพอ เปนนักศึกษา เปนสมาชิกของชมรม เปนตน ในสังคมเชิงซอน คือ สังคมที่ประกอบดวยคนกลุมใหญ ๆ หลายกลุมและคนเหลานั้นมี ความแตกตางกันในดานชีวิตความเปนอยู การ ประกอบอาชีพ และมีอัตราการยายถิ่นฐานสูงนั้น การปะทะสังสรรคทางตําแหนงมิใชเปนไปในทางสวนตัวและนี่เองทําให “สถานภาพมีความสําคัญ ยิ่งตอการศึกษาทางสังคมวิทยา” ขอยกตัวอยางเชน นิสิตใหมคนหนึ่งของมหาวิทยาลัยตองติดตอ กับเจาหนาที่ลงทะเบียนและอาจารยผูบรรยายตาง ๆ โดยที่นิสิตคนนั้นไมรูจักหรือเห็นหนาของ บุคคลดังกลาวมากอนเลย แตการดําเนินการลงทะเบียนและการเขาชั้นเรียนก็เปนไปตามตําแหนง ซึ่งมีบรรทัดฐาน กํากับไว สถานภาพ ภาพ สถานภาพทางสังคม ที่มา : http://thn2272333333.blogspot.com/

12 1. สถานภาพโดยกําเนิด เปนเรื่องของการที่บุคคลนั้นไดรับสถานภาพ มาโดยเงื่อนไขทางชีวภาพ นั่นคือ พอเกิด ขึ้นมาในโลกก็ไดรับเลย ซึ่งพอแยกอธิบาย ดังตอไปนี้ 1.1 สถานภาพทางวงศาคณาญาติ คือ บุคคลยอมมีความผูกพันกับครอบครัว 1.2 สถานภาพทางเพศ คือ บุคคลเกิดมาเปนเพศใด เปนชายหรือหญิง บุคคลนั้นก็จะยอม ไดรับสถานภาพทางเพศ ซึ่งยอมมีบทบาทที่ตางกัน 1.3 สถานภาพทางอายุ คือ บุคคลไดรับสถานภาพตามเกณฑอายุของตน 1.4 สถานภาพทางเชื้อชาติ คือ บุคคลที่เกิดมาจากชาติใดก็มีสถานภาพตามบรรทัดฐาน ของเชื้อชาตินั้น ๆ 1.5 สถานภาพทางทองถิ่น คือ บุคคลที่เกิดมาใน ถิ่นฐานใด 1.6 สถานภาพทางชนชั้น บุคคลที่เกิดมาจากครอบครัวของชนชั้นสูง คือ มีฐานะดี ยอม ไดรับการศึกษาสูงอีกดวย และไดรับสถานภาพเปนชนชั้นสูง ประเภทของ สถานภาพ ภาพ สถานภาพทางสังคมที่ไดมาโดยกําเนิด ที่มา : http://writer.dek-d.com/saroyieam/

13 2.สถานภาพโดยการกระทํา สถานภาพประเภทนี้เปนสถานภาพที่ไดมาภายหลังอันเปนผลสืบเนื่องมาจากความสําเร็จ ของการกระทําของตน ดังตอไปนี้ 2.1สถานภาพทางสมรส คือ บุคคลจะไดรับสถานภาพของความเปนสามี – ภรรยาภายหลัง ที่ไดทําการสมรสแลว 2.2สถานภาพทางบิดามารดา คือ บุคคลจะไดรับสถานภาพของความเปนบิดา – มารดา ก็ ตอเมื่อบุคคลนั้น ๆ มีบุตร 2.3สถานภาพทางการศึกษา บุคคลที่ไดรับการศึกษายอมไดรับสถานภาพทางการศึกษาตาม วุฒิที่ตนไดมา 2.4สถานภาพทางอาชีพ สังคมประชาธิปไตยเปดโอกาสใหบุคคลไดมีโอกาสแขงขั น ในดานความสามารถเกี่ยวกับการประกอบอาชีพ บุคคลยอมไดรับสถานภาพตามประเภทอาชีพ ประเภทของ สถานภาพ ภาพ สถานภาพทางสังคมที่ไดมาโดยการกระทํา ที่มา : http://suthatham-social.blogspot.com/2011/06/blog-post.html

14 เมื่อบุคคลดํารงตําแหนงในสังคมหรือกลุมคน บุคคลนั้นยอมแสดงบทบาทตามตําแหนงนั้น ๆ เพราะฉะนั้นโดยปกติวิสัยแลว สถานภาพและบทบาทจึงเปนสิ่งที่ควบคูกันไปบทบาทหรือการ ปฏิบัติหนาที่ยอมขึ้นอยูกับบุคคลที่เขาดํารงตําแหนงนั้น ๆ เพราะฉะนั้น บทบาทจึงเปนรูปแบบที่ เคลื่อนไหวหรือรูปการทาง พฤติกรรมของตําแหนง ขอยกตัวอยางเชน นายกรัฐมนตรีของประเทศ ไทยยอมมี บรรทัดฐานหรือแนวทางปฏิบัติบางประการ กลาวคือ มีสิทธิหนาที่และอภิสิทธิ์ตาง ๆ แต บทบาทหรือการปฏิบัติหนาที่ของนายกรัฐมนตรีของแตละคนยอมแตกตางกันออกไป ความแตกตางระหวางบทบาทและตําแหนงที่เกิดขึ้นนั้น ก็เพราะวา “ตําแหนง” เปนแนวความคิด ทางสังคมวิทยา สวน “บทบาท ” นั้น เปนแนวความคิดทางจิตวิทยาทางสังคม เพราะฉะนั้น บทบาทจึงเปลี่ยนแปลงอยูเสมอในเมื่อมีการ เปลี่ยนแปลงคนใหมที่มาดํารงตําแหนงนั้น บทบาท ภาพ บทบาททางสังคม ที่มา : http://simple-laws.blogspot.com/2014/04/blog-post_2290.html

15 สวัสดิภาพของสังคม หมายถึง [น.] ความปลอดภัยของสังคม เชน ขอใหเดินทางโดย สวัสดิภาพ ตํารวจออกตรวจทองที่ในเวลากลางคืน เพื่อสวัสดิภาพของประชาชน. เจตนารมณ หมายถึง [น.] ความมุงหมาย,เจตนา,ความตั้งใจ,จุดหมาย, เปาหมาย. เงื่อนไขทางชีวภาพ หมายถึง [ว.]เงื่อนไขที่เกี่ยวกับสิ่งที่ไมมีชีวิตและสิ่งที่สืบ เนื่องมาจากสิ่งมีชีวิต. ดูถูกเหยียดหยาม หมายถึง [ก.] แสดงอาการเปนเชิงดูหมิ่นหรือเหยียดหยามเขา เห็นเขาเปนเลว, เห็นเขาเปนไมดี. ราชบัณฑิตยสถาน.(2546) “พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2542”. กรุงเทพมหานคร : นานมีบุคสพับลิเคชั่นส, . คําศัพทนารู

กิจกรรมทายบทเรียน 16 ให นักเรียนเขียนเรียงความในหัวขอ “การปฏิบัติตัวของเด็กไทยใหเปนไปตาม ระเบียบของสังคม ”ลงในกระดาษ A4 เขียนดวยลายมือ ขนาดไมเกิน 1 หนากระดาษ พรอมเตรียมตัวนําเสนอเรียงความผาน Zoom ในชั่วโมงตอไป

17 แบบทดสอบหลังเรียน คําชี้แจงใหนักเรียนทําเครื่องหมาย (X) ทับคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงขอเดียว 1. ขอใดตอไปนี้เปนจารีตในสังคมไทย ก. การทําพิธีสืบชะตาแมน้ํา ข. การสตรีนุงผาซิ่นไปทําบุญที่วัด ค. การรดน้ําดําหัวผูใหญในเทศกาลสงกรานต ง. หามสตรีเขาไปในพื้นที่ชั้นในรอบองคพระธาตุดอยสุเทพ 2. สถานภาพทางสังคมเกี่ยวของกับเรื่องใดมากที่สุด ก. อํานาจและเกียรติยศ ข. สิทธิและหนาที่ ค. กฎระเบียบและความสัมพันธ ค. ความรับผิดชอบและความมีระเบียบ 3. การรุมประชาทัณฑผูที่ทําผิด เปนลักษณะของการควบคุมระเบียบสังคมแบบใด ก. กฎหมู ข. จารีต ค. วิถีประชา ง. การขัดเกลาทางสังคม 4. “ใครมาถึงเรือนชานตองตอนรับ” เกี่ยวของกับขอใด ก. วัฒนธรรมยอย ข. วิถีประชา ค. คติธรรม ง. จารีต 5. ขอใดกลาวถึงบทบาทไดถูกตองที่สุด ก. บุคคลทุกคนตองมีบทบาทใดบทบาทหนึ่งในสังคม ข. บุคคลจะแสดงบทบาทไมไดถาไมมีคูแสดงบทบาท ค. ถาสมาชิกของสังคมเขาใจในบทบาทถูกตองสังคมก็จะมีระเบียบ ง บทบาทคือสิทธิแล หนาที่ของบคคลแตล คนพึงมีในสังคม

18 แบบทดสอบหลังเรียน 6. ขอใดกลาวถึงประเภทของสถานภาพที่แตกตางจากขออื่น ก. นายสมศักดิ์เปนผูใหญใจดี ข. นายทองพันชั่งเปนลูกเศรษฐี ค. นางสวยสดเปนภรรยาดาราภาพยนตร ง. นางสาวสรอยเพชรเปนคนไทยเชื้อสายญี่ปุน 7. การกระทําของบุคคลในขอใดที่ไมเปนการแสดงบทบาททางสังคม ก. ด.ช.แดง ขี่จักรยานไปสวนสาธารณะ ข. ร.ต.ต.วีระ จับวัยรุนขี่จักรยานยนตฝาสัญญาณไฟแดง ค. ด.ช.ขยัน ใชเวลาวางหลังเลิกเรียนทําการบาน ง. ครูไหวอบรมนักเรียนกอนสอนหนังสือ 8. ขอใดแสดงถึงบรรทัดฐานทางสังคมมากที่สุด ก. ทําอะไรตามใจคือไทยแท ข. เดินตามหลังผูใหญหมาไมกัด ค. รูแพ รูชนะ รูอภัย ง. น้ําขึ้นใหรีบตัก 9. ในสังคมดั้งเดิม การฝาฝนขอใดจะถูกลงโทษรุนแรงมากที่สุด ก. วิถีชาวบาน ข. จารีต ค. ความเชื่อ ง. ประเพณี 10. ขอใดมีลักษณะเปนสถานภาพที่ติดตัวมามากที่สุด ก. พี่ของนอง ข. แมตัวอยาง ค. คนทรงเจา ง. พอบุญธรรม เฉลย 1. ง 2. ข 3. ข 4. ข 5. ข 6. ง 7. ค 8. ค 9. ข 10.ก

2019 บรรณานุกรม เคน จันทรวงษ.(2554).คูมือ-เตรียมสอบ สังคมศึกษา ม.4-6 สาระที่ 2 หนาที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดําเนินชีวิตในสังคม.กรุงเทพมหานคร:ไฮเอ็ดพับลิชชิ่ง. ณัทธนัทเลี่ยวไพโรจน.(2552). หนาที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดําเนินชีวิตในสังคม ชั้น ม.4-6. กรุงเทพมหานคร:พัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.). ประเสริฐ แยมกลิ่นฟุง. (2540). การจัดระเบียบทางสังคม. กรุงเทพฯ : คณะรัฐศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. พงษศักดิ์ แคลวเครือ.(2554). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน หนาที่พลเมือง วัฒนธรรม และ การดํารงชีวิตใน สังคม.กรุงเทพมหานคร:วัฒนาพานิช. ยุรารัตน พันธุยุรา.(2550). หนาที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดําเนินชีวิตในสังคม 2. กรุงเทพมหานคร:เอมพันธ. วิทยา ปานะบุตร.(2553). คูมือเตรียมสอบ หนาที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดํารงชีวิตใน สังคม. กรุงเทพมหานคร:พ.ศ. พัฒนา. สัญญา สัญญาวิวัฒน. (2542). สังคมวิทยาปญหาสังคม. พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ:จุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย. สุพัตรา สุภาพ. (2542). สังคมวิทยา. พิมพครั้งที่ 21. กรุงเทพฯ:ไทยวัฒนาพาณิชย.