ใบความรู้เรื่อง การเลี้ยงหนูนาในวงบ่อ

ใบความรู้เรอื่ ง การเล้ยี งหนูนาในวงบ่อ

ปัจจบุ นั อาชีพการเลี้ยงหนูนา โดยเฉพาะหนพู กุ ใหญน่ น้ั สามารถสรา้ งรายไดใ้ ห้เป็น อยา่ งดี
เน่อื งจากเปน็ ทีต่ ้องการของตลาดมาก เพื่อนำไปประกอบอาหารและขายลูกหนู รวมถงึ พอ่ พันธุ์แมพ่ นั ธุ์
ชาวบ้านในพืน้ ทีน่ ยิ มนำหนูนามาทำเปน็ อาหารจานเดด็ เมนูหนนู ายา่ ง ผดั เผ็ด ฯลฯ หลงั จากในท้องตลาดมี
ความต้องการหนนู าจำนวนมาก และหาไดใ้ นช่วงเก็บเก่ียวผลผลติ ทาง การเกษตร และขาดตลาดในบางช่วงมี
ราคาที่สูงขนึ้ ทำใหม้ ีชาวบา้ นหนั มาเล้ยี งหนูนาขายสร้างรายได้ อย่างงาม

หนพู กุ หรอื หนนู า เปน็ หนูทม่ี ีขนาดใหญ่ ตามธรรมชาติจะพบไดใ้ นนาข้าว จดั เปน็ ศัตรพู ชื
ทสี่ ำคญั ในนาขา้ ว ซึง่ ปัจจุบันในธรรมชาตเิ รมิ่ มีจำนวนนอ้ ยลง แตใ่ นทางกลับกนั การบริโภค เนอื้ หนพู ุก
เปน็ อาหารกลับไดร้ บั ความนิยมเพมิ่ มากขึ้น เพราะเน้อื ของหนพุ กุ จะไมเ่ ปน็ สาป จงึ มีกลุม่ เกษตรกรนำ
พอ่ พนั ธ์แุ ม่พนั ธ์ุมาเล้ยี ง และนำเนื้อมาจำหนา่ ย

หนูพกุ หรือหนแู ผง มรี ูปรา่ งลักษณะทว่ั ไปคล้ายกบั หนูท่วั ไปในวงศ์ Murinae แต่ทว่า มีรปู รา่ งท่ี
ใหญก่ ว่าหนใู นสกุล Rattus มาก และมีจดุ เด่นทม่ี ีขนสนี ำ้ ตาลแดงหรือน้ำตาลดำท่ีรงุ รังไม่ เปน็ ระเบยี บ
โดยเฉพาะอยา่ งยิง่ ขนบริเวณหลงั ท่เี ป็นแผงแขง็ หลังตีนเปน็ สดี ำ หางยาวมีเกลด็ สเี ดียว เปน็ หนูทมี่ ีอปุ นสิ ัยดุ
ร้าย เมื่อถกู คกุ คามจะขูแ่ ละพรอ้ มท่ีจะกดั ในซ่ึงในประเทศไทยนัน้ มอี ยู่ 2 สายพันธุ์ คอื

1. หนูพกุ หรอื หนพู ุกเลก็ มนี ำ้ หนักตัวประมาณ 300- 400 กรัม ท่ีคนุ้ ตาเราๆก็คอื หนู ตวั ใหญ่ๆ
ตัวท่ีอยูต่ ามท่อหรอื ตลาดสด

2. หนแู ผงหรอื หนพู กุ ใหญ่ มีนำ้ หนกั ตวั ประมาณ 700 กรมั ขนด้านหลงั เปน็ แผงตัง้ เดน่ สมช่อื
ถ้าเป็นหนูเลีย้ งหนูแผงจะมีนำ้ หนกั ถึง 1.5 กก.

วงจรชีวิตหนนู า
หนเู ป็นสตั ว์ที่เลยี้ งลกู ด้วยนม มวี งจรชวี ิตประมาณ 3-4 เดอื น โดยเฉลย่ี มีลำตัวยาว ประมาณ

35-45 เซนตเิ มตร มีฟนั แหลมคม 2 คู่ ซงึ่ ฟันของหนจู ะมีการงอกตลอดเวลา ทำใหห้ นูต้องใช้ ฟนั กดั แทะอยู่
ตลอดเวลาเช่นเดียวกัน หนมู กี ารผสมพนั ธ์ุและแพร่พันธไ์ุ ดร้ วดเร็ว หนูสามารถแพรพ่ นั ธ์ุ ไดเ้ มอื่ อายปุ ระมาณ
3-4 เดือน เม่ือแรกเกดิ หนไู ม่สามารถชว่ ยเหลอื ตวั ของมนั เองไดจ้ ำเป็นตอ้ งใหแ้ ม่ เปน็ ผชู้ ่วยจนกระท่ังเป็นเวลา
ประมาณ 3 สัปดาห์ หนจู ะเบิกตาหรือลืมตาได้เมื่ออายปุ ระมาณ 12-14วนั สามารถผสมพันธไ์ุ ดใ้ หม่อกี ครงั้ เม่ือ
คลอดตวั ออ่ นออกมาได้ภายใน 48 ช่วั โมง ออกลูกไดป้ ีละ 10-12 ครอก และแต่ละครอกมี 7-8 ตัว หนูสามารถ
คลอดลกู ได้ตลอดปี อายขุ องหนูมคี วามยนื ยาว แตกตา่ งกันขึน้ อย่กู บั ชนดิ ของหนู

เทคนิคการดูเพศของหนูนา
หงายท้องหนนู าตัวผูข้ ึ้นมา จะสงั เกตเหน็ ลูกอณั ฑะอยา่ งชัดเจนและกจ็ ะมรี ูทวารแค่น้ัน

สว่ นหนูนาตัวเมยี จะมีรูทวาร,มีนมใหเ้ หน็ ไดช้ ดั ,มีช่องคลอดอยู่บรเิ วณหน้าท้อง

วธิ กี ารขยายพนั ธุผ์ สมพันธขุ์ องหนนู าและการดูแลแม่พันธุ์ขณะต้งั ท้องและคลอดลูกหนูนา
• คดั หาพ่อพนั ธ-ุ์ แมพ่ ันธหุ์ นนู า จะหาจากธรรมชาตหิ รอื หาซือ้ ตามฟาร์มก็ได้ อายทุ ่เี ริ่มผสม

พนั ธุ์อยทู่ ี่ 3 เดอื นข้นึ ไป
• หากเล้ียงในทอ่ แบบทอ่ เดียวใหใ้ ช้อัตราในการผสมอยู่ที่ 1:1 หรอื 2:1 หากเลย้ี งแบบท่อต่อ กนั

2-3ท่อ ก็สามารถผสมพันธไ์ุ ดถ้ งึ 7-8 ค่เู ลยคะ่ สามารถใสต่ วั ผู้และตัวเมียเทา่ กนั หรือจะ แบ่งเปน็ ตัวผู้3 ตัวเมยี
6-7ตวั กไ็ ด้

• ระยะเวลาในการผสมพันธ์ุของพอ่ พันธ์ุ-แม่พันธุ์จะอยู่ที่ประมาณ 1 เดอื น
• เม่ือแม่พนั ธ์เุ รม่ิ ตัง้ ทอ้ งใหจ้ ับแม่หนนู าแยกออกจากบ่อ เพราะหนูนาตวั ผ้จู ะกนิ ลูกหนูนาที่ พ่ึง
คลอดเพราะผิดกลน่ิ
• หนนู าจะใชเ้ วลาตงั้ ท้องอยทู่ ่ี 1 เดือนก็จะคลอดลกู ก็ใหแ้ มห่ นูเลีย้ งลกู หนูนาดว้ ยนมของ เค้า
อีกประมาณ 1 เดอื นถงึ 1 เดือนคร่ึง คอ่ ยจับแมพ่ ันธ์ุแยกออกมา
• แม่พันธทุ์ ่สี มบรู ณ์จะสามารถคลอดลกู ได้คร้งั ละ่ 7-10 ตวั
• แมพ่ ันธ์ทุ ีใ่ หน้ มลูกและเลีย้ งลกู หนูนาอายไุ ด้ 1 เดือนแล้วสามารถนำไปผสมพันธุ์ต่อไดเ้ ลย

วธิ ีการเลย้ี งหนนู าในวงบอ่
• บอ่ ซเี มนต์กลม ขนาด 80 x 40 ซม. แบบไม่มีการปดิ ดา้ นล่าง กใ็ ห้เทปนู ปิดตรงพ้ืนบ่อทีจ่ ะ

เลีย้ ง (ราคาบ่อซีเมนตท์ ่ีไม่ปดิ ก้นบอ่ ราคาประมาณ 120 - 150 บาท) ถ้าไม่เทปดิ สามารถ ใช้ฝาปิดด่านลา่ ง
แทนได้ (ฝาปิด ราคาประมาณ 70 - 100 บาท) ทำระบบให้นำ้ หรือใช้ ภาชนะให้นำ้ กไ็ ด้

• รองพ้นื ดว้ ยฟางข้าวแห้ง ทรายหยาบ หรอื แกลบดิบ อยา่ งใดอยา่ งหน่ึงเพ่ือดูดกลนิ่ และซบั

ความชืน้

• ใชว้ งบ่อซีเมนต์ 2 วงวางซ้อนกนั ปล่อยพ่อพันธุ์ 1 ตวั ต่อแม่พนั ธุ์ 2 ตัว

• หาฝาครอบไว้

• เมือ่ แมพ่ นั ธุเ์ รมิ่ ตั้งท้องใหจ้ ับพอ่ หนูนาแยกออกจากบอ่ เพราะหนนู าตวั ผจู้ ะกินลูกหนนู าที่
พ่งึ คลอดเพราะผดิ กลิน่ หนนู าจะใช้เวลาตั้งท้องอยทู่ ี่ 1 เดือนก็จะคลอดลูก ก็ใหแ้ ม่หนู เล้ียงลูกหนูนาด้วยนม
ของเค้าอกี ประมาณ 1 เดอื น ค่อยจับแยกไปเลี้ยงต่อทีบ่ อ่ ขนุ

• บอ่ สำหรับใช้ขนุ หนูเพื่อจำหน่าย โดยบ่อซเี มนต์กลม ขนาด 80 x 40 ซม. แบบไมม่ กี ารปิด
ดา้ นล่าง กใ็ ห้เทปูนปดิ ตรงพื้นบอ่ ทจี่ ะเลยี้ ง ถ้าไม่เทปิดสามารถใชฝ้ าปิดด่านล่างแทนได้ ทำระบบให้น้ำ หรอื ใช้
ภาชนะใหน้ ำ้ กไ็ ด้ นำบ่อมาเรยี งต่อกัน 2 – 3 บ่อ หลังจากน้นั เจาะ ดา้ นล่างทอ่ ซีเมนตแ์ ละเชือ่ มบอ่ ดว้ ยท่อพีวซี ี
เพือ่ ให้หนูนาไดม้ ีพน้ื ทใี่ นการนอน กนิ อาหาร และวง่ิ หากนั ได้ รองพนื้ ดว้ ยฟางข้าวแห้ง ทรายหรอื แกลบดบิ เพื่อ
ดดู กลนิ่ ให้หัว อาหาร ผสมรำอ่อน กลว้ ยสุก หญ้าเนเปยี ร์ ขา้ วเปลอื ก ซ่ึงเป็นอาหารเวลาเลี้ยงหนูนาประมาณ
3 เดอื น ก็ขายเปน็ พ่อแม่พนั ธุ์ น้ำหนัก 4-5 หรือขายเป็นหนเู นอื้ กไ็ ด้

บอ่ สำหรบั ใชข้ ุน

อาหารสำหรับหนนู า
• หัวอาหารหมนู มสำหรับลกู หนู
• หัวอาหารหมขู ุนสำหรบั พอ่ แม่พนั ธ์ุ (1ช้อนโต๊ะต่อหนูหนึง่ ตัว)
• ทอ่ นอ้อย
• มันสำปะหลงั
• ข้าวเปลอื ก
• หญ้า
• หอยเชอร่ี
• น้ำเปล่า
• เวลาท่ีให้อาหารกค็ อื ช่วงตอนเยน็ ทกุ วัน เพราะตามนสิ ัยของหนูนาแล้วจะออกหากนิ เวลา

กลางคนื
การเล้ียงหนนู าเปน็ อาชพี เสรมิ ในสวนยาง

ขอ้ ดี
- สามารถเลีย้ งในสวนยางโดยไม่ต้องทำโรงเรอื น ทำใหล้ ดตน้ ทุนในการสร้างโรงเรือน
- อากาศภายในสวนยางไม่ร้อนคอ่ นข้างเย็นทำใหห้ นขู ยายพันธ์และเจริญเติบโตไดด้ ี

วิธีการเลีย้ งหนูนาในวงบ่อในสวนยางพารา
วิธกี ารเลี้ยงหนูนาในบ่อซเี มนตใ์ นสวนยางพารานนั้ เลยี้ งแบบเดียวกนั กบั ทกี่ ล่าวมาขา้ งต้น

แต่ สามารถนำเล้ยี งบรเิ วณรอ่ งกลางของสวนยางพาราได้

การเล้ียงหนูนา 1 ตัว จะมีค่าใช้จ่ายเฉลี่ยประมาณ 50 บาท หากขายเปน็ หนเู นอ้ื
จะอยู่ ท่รี าคากิโลกรัมละ 200-250 บาท แตถ่ ้าขายเปน็ พ่อแม่พนั ธ์ุ ก็จะไดร้ าคาดีกว่า ตกคลู่ ะ 800-1,000
บาท แถมพอ่ พันธุ์แมพ่ นั ธุท์ ี่เลี้ยงไว้ มคี วามเชือ่ ง ไม่ดรุ า้ ย ไมก่ ระโดดหนี หรอื กดั คนทเ่ี ขา้ ใกล้ จะมี นำ้ หนกั ตวั
ละกวา่ 2 กิโลกรมั เพราะใช้อาหารหมูเลยี้ ง จงึ ถอื ว่าไดก้ ำไรสูงมาก ขณะท่คี วามต้องการของ ตลาดกม็ าก
เชน่ กัน โดยเฉพาะรา้ นอาหารปา่ และกลุ่มผชู้ ื่นชอบ

สำหรบั การเลี้ยงหนนู านั้นไมย่ ากอยา่ งทค่ี ดิ และทสี่ ำคัญเพาะพนั ธ์ุขยายพนั ธงุ์ ่ายและไว
ซึ่งจะเห็นไดว้ ่าแมพ่ นั ธุ์ภายในระยะเวลาหน่ึงนน้ั สามารถคลอดลกู ไดถ้ ึง 5-6 คอก และตลาดทรี่ องรับ ซอ้ื หนนู า
กเ็ ยอะแถบภาคกลางและภาคอีสานน้นั จะเห็นตามขา้ งทางมีหนนู าย่างจำหน่ายตลอดสาย นนั่ คือหนงึ่ ตลาด
แลว้ สำหรับมือใหม่ หรอื สามารถคัดขายเป็นตวั ได้ก็มอี ายอุ ยู่ท่ี 3 – 4 เดอื น ราคา ขายตกอยู่ท่ีตัวละ 100-200
บาท แล้วแตข่ นาดของตัว หนูนาเป็นอาหารของชาวอสิ านและก็ตามภาค ต่างๆทนี่ ิยมทานกันไมว่ ่าจะย่าง ผดั
เผ็ดหนนู า, คั่วกล้ิงหนนู า ฯลฯ ซึ่งเราสามารถเล้ียงเป็นอาชีพเสรมิ หรอื อาชพี หลกั กไ็ ดข้ นึ้ อยตู่ ามความ
เหมาะสม

ทมี่ า : https://www.baannoi.com/ https://www.technologychaoban.com/
https://farmchannelthailand.com/ เพจหนพู กุ ใหญ่ชัยภูมฟิ ารม์
เรยี บเรยี งโดย : นายภาณุ สุทธิประดษิ ฐ์ กยท.จ.กาฬสินธ์ุ