โครงงานคุณธรรม “เข้าคิว สร้างวินัย สร้างน ้าใจ สร้างไมตรี” จัดท้าโดย นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 ครูประจ้าชั น นางสาวกรรณิกา จินดาวงศ์ โรงเรียนชุมชนบ้านน ้าดิบ อ้าเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน สังกัดส้านักงานเขตพื นที่การศึกษาประถมศึกษาแม่ฮ่องสอน เขต 2 ส้านักงานคณะกรรมการการศึกษาขั นพื นฐานกระทรวงศึกษาธิการ
ค้าน้า โครงงาน เรื่อง “เข้าคิว สร้างวินัย สร้างน ้าใจ สร้างไมตรี”ของนักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 โรงเรียน ชุมชนบ้านน ้าดิบ อ้าเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นส่วนหนึ่งของการจัดกิจกรรม ตามโครงการ โรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ที่เกิดจากความร่วมมือกันของครูและนักเรียนในระดับชั นอนุบาลปีที่ 3 เพื่อให้ นักเรียนมีจิตส้านึกความรับผิดชอบ ความมีวินัยในการเข้าแถวตามล้าดับก่อนหลังในการท้ากิจกรรมปฏิบัติ ตามข้อตกลงห้องเรียน มีน ้าใจต่อเพื่อนและผู้อื่น ซึ่งเป็นคุณธรรมด้านความรับผิดชอบมีระเบียบวินัยที่ทุก คนควรยึดถือปฏิบัติอย่างมุ่งมั่นและตั งใจ ขอขอบคุณ ขอขอบพระคุณ ว่าที่ร้อยตรีกิตติพงษ์ ทินแย่ง ผู้อ้านวยการโรงเรียนชุมชนบ้านน ้าดิบ ที่ท่านได้ให้การสนับสนุนในการจัดท้าโครงงาน คอยชี น้า ชี แนะ ตลอดจนคณะครูระดับชั นอนุบาลทุกท่าน และนักเรียนทุกคน ที่ให้ความร่วมมือ ในการจัดท้าโครงงานในครั งนี คณะผู้จัดท้า หวังเป็นอย่างยิ่งว่าผู้ที่อ่านโครงงานนี จะได้รับความรู้จากโครงงาน และจะเป็น ประโยชน์กับท่านผู้อ่าน ทุกๆ ท่าน หากโครงงานเล่มนี อาจมีสิ่งใดผิดพลาดก็ขออภัยมา ณ โอกาสนี คณะผู้จัดท้า
สารบัญ หน้า ค้าน้า 3 บทที่ 1 บทน้า 5 ที่มาและความส้าคัญ 5 วัตถุประสงค์ 5 ขอบเขตของการศึกษา 5 ผลที่คาดว่าจะได้รับ 5 บทที่ 2 การศึกษาปัญหาและสาเหตุ 6 การศึกษาวิเคราะห์ 6 สาเหตุของปัญหา 6 เป้าหมายและทางออก 6 หลักการและหลักธรรมที่น้ามาใช้ 6 บทที่ 3 วิธีการด้าเนินการ 12 วิธีการด้าเนินงาน 12 การประเมินผล 12 อุปสรรคความผิดพลาดและการแก้ปัญหา 12 บทที่ 4 ผลการด้าเนินการ 13 บทที่ 5 ผลสรุป และข้อเสนอแนะ 14 ภาคผนวก
บทที่ 1 บทน้า ที่มาและความส้าคัญ การฝึกระเบียบวินัยเป็นสิ่งส้าคัญในชีวิตเด็ก พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครูจ้าเป็นต้องสอนให้เด็กได้รู้ว่า อะไรควรท้า อะไรไม่ควรท้า และขอบเขตของพฤติกรรมอยู่แค่ไหน การฝึกวินัย คือ การสอนเด็กให้รู้จัก ควบคุมพฤติกรรมของตนเอง เมื่อเด็กยังเล็ก พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครูจะต้องเป็นผู้ช่วยเด็กควบคุมพฤติกรรม ของเขา ด้วยการอบรมอย่างเสมอต้นเสมอปลายตั งแต่เล็กเมื่อโตขึ นจะควบคุมตนเองได้ในที่สุด จากการสังเกตพฤติกรรมของเด็กนักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 เวลาท้ากิจกรรมต่างๆในชีวิตประจ้าวัน เด็กไม่ยอมเดินแถวให้เป็นระเบียบ เวลาไปหยิบของชอบแย่งกันไม่ต่อคิวหรือต่อแถวตามล้าดับก่อนหลัง ไม่มีความกระตือรือร้นในการปฏิบัติสิ่งดีๆ ให้กับตนเองและ ชุมชน ขาดความสามัคคี ความมีระเบียบวินัย และความรับผิดชอบ ซึ่งปัญหาเหล่านี หากไม่ได้รับการแก้ไขและพัฒนาให้ดีขึ น เมื่อเติบโตเป็นผู้ใหญ่ก็จะ เป็นบุคคลที่ด้อยคุณภาพไม่มีคุณธรรมจริยธรรมนับเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาและขัดขวางความ เจริญก้าวหน้าของประเทศชาติฉะนั น ถ้านักเรียนมีวินัยในการเดินแถวท้ากิจกรรมทุกกิจกรรมจะท้าให้เด็ก มีจิตส้านึกที่ดี มีความสวยงาม มีความเป็นระเบียบ เมื่อมีกิจกรรมก็จะด้าเนินการได้โดยดี สร้างความ สามัคคีให้กับหมู่คณะและ ลดปัญหาสังคมได้อีกด้วย วัตถุประสงค์ 1.เพื่อให้นักเรียนทุกคนมีระเบียบวินัยในการเข้าแถวต่อคิวรับอาหารเสริมนม หรือรับบริการต่าง ๆ ขอบเขตของการศึกษา 1. เป้าหมาย นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ ปีการศึกษา 2565 โรงเรียนชุมชนบ้านน ้าดิบ จ้านวน 21คน สถานที่ โรงเรียนชุมชนบ้านน ้าดิบ ส้านักงานเขตพื นที่การศึกษาประถมศึกษา แม่ฮ่องสอน เขต 2 2. ระยะเวลาด้าเนินการ ด้าเนินการตั งแต่ปีการศึกษา 2565 และด้าเนินการต่อเนื่องเป็นประจ้าทุกปี ผลที่คาดว่าจะได้รับ 1.นักเรียนรู้มีความเป็นระเบียบวินัย ในการเข้าแถวท้ากิจกรรมต่างๆ 2.นักเรียนต่อแถวโดยรู้จัก รอคอยให้เป็นระเบียบเรียบร้อยได้ 3.นักเรียนรู้จักเข้าแถวต่อแถวให้เป็นระเบียบตามข้อตกลงในห้องเรียนและอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้
บทที่ 2 การศึกษาปัญหาและสาเหตุ การศึกษาวิเคราะห์ ปัญหา : นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 ท้ากิจกรรมต่างๆไม่รู้จักการรอคอยต่อแถวตามล้าดับแซงคิว เพื่อนไม่รู้จักการเรียงล้าดับก่อนหลัง สาเหตุของปัญหา 1 .นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 ขาดระเบียบวินัยในการเข้าแถวเข้าคิวรับอาหารเสริมนมหรือรับ บริการต่างๆ เป้าหมายและทางออก เป้าหมายเชิงปริมาณ : นักเรียนชั นอนุบาล 3 โรงเรียนชุมชนบ้านน ้าดิบ จ้านวน 21 คน เป้าหมายเชิงคุณภาพ : นักเรียนชั นอนุบาล 3 โรงเรียนชุมชนบ้านน ้าดิบ จ้านวน 21คน มีระเบียบวินัยเข้าแถวเข้าคิวรับ อาหารเสริมนมหรือรับบริการต่างๆ เป้าหมายระยะสั น : เป้าหมายระยะสั น (ระยะ6เดือนแรก) นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 มีระเบียบ วินัยในการเข้าแถวเข้าคิวรับอาหารเสริมนมหรือรับบริการต่างๆร้อยละ 60% ขึ นไป เป้าหมายระยะยาว : เป้าหมายระยะสั น (ระยะ6เดือนแรก) นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 มีระเบียบ วินัยเข้าแถวเข้าคิวรับอาหารเสริมนมหรือรับบริการต่างๆ80% ขึ นไป วิธีแก้ไขปัญหา: 1. สร้างข้อตกลงร่วมกันในการรอคอยเรียงตามล้าดับก่อนหลังในการรับอาหารเริมนมหรือรับ บริการอื่นๆ 2. ครูเล่านิทาน /เสริมแรง /ให้ค้าแนะน้า/ชื่นชมเมื่อเด็กท้าได้ดี
หลักการและหลักธรรมที่น้ามาใช้ หลักธรรม/พระราชด้ารัส/พระราชด้าริ/ค้าสอน : พระบรมราโชวาทในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิ พลอดุลยเดช(รัชกาลที่ ๙ ) ความว่า อิทธิบาท 4 ค้าว่า อิทธิบาท แปลว่า บาทฐานแห่งความส้าเร็จ หมายถึง สิ่งซึ่งมีคุณธรรม เครื่องให้บรรลุถึง ความส้าเร็จตามที่ตนประสงค์ ผู้หวังความส้าเร็จในสิ่งใด ต้องท้าตนให้สมบูรณ์ ด้วยสิ่งที่เรียกว่า อิทธิบาท ซึ่งจ้าแนกไว้เป็น ๔ คือ ๑. ฉันทะ ความพอใจรักใคร่ในสิ่งนั น ๒. วิริยะ ความพากเพียรในสิ่งนั น ๓. จิตตะ ความเอาใจใส่ฝักใฝ่ในสิ่งนั น ๔. วิมังสา ความหมั่นสอดส่องในเหตุผลของสิ่งนั น ธรรม ๔ อย่างนี ย่อมเนื่องกัน แต่ละอย่างๆ มีหน้าที่เฉพาะของตน ฉันทะ คือความพอใจ ในฐานะเป็นสิ่งที่ ตนถือว่า ดีที่สุด ที่มนุษย์เรา ควรจะได้ ข้อนี เป็นก้าลังใจ อันแรก ที่ท้าให้เกิด คุณธรรม ข้อต่อไป ทุกข้อ วิริยะ คือความพากเพียร หมายถึง การการะท้าที่ติดต่อ ไม่ขาดตอน เป็นระยะยาว จนประสบ ความส้าเร็จ ค้านี มีความหมายของ ความกล้าหาญ เจืออยู่ด้วย ส่วนหนึ่ง จิตตะ คือความไม่ทอดทิ ง สิ่งนั น ไปจากความรู้สึก ของตัว ท้าสิ่งซึ่งเป็น วัตถุประสงค์ นั นให้เด่นชัด อยู่ในใจเสมอ ค้านี รวมความหมาย ของค้าว่า สมาธิ อยู่ด้วยอย่างเต็มที่ วิมังสา คือความสอดส่องใน เหตุและผล แห่งความส้าเร็จ เกี่ยวกับเรื่องนั นๆ ให้ลึกซึ งยิ่งๆ ขึ นไป ตลอดเวลา ค้านี รวมความหมาย ของค้าว่า ปัญญา ไว้อย่างเต็มที่
บทที่ 3 วิธีการด้าเนินงาน วิธีการด้าเนินงาน ในการด้าเนินงานโครงงานคุณธรรม เรื่อง “เข้าคิว สร้างวินัย สร้างน ้าใจ สร้างไมตรี” นักเรียนชั น อนุบาลปีที่ 3 ปีการศึกษา 2565 โรงเรียนชุมชนบ้านน ้าดิบ มีขั นตอนการด้าเนินงานได้ด้าเนินงานตาม ขั นตอน ดังนี 1.ขั นวางแผนก้าด้าเนินงาน 2.ขั นด้าเนินงานตามแผน 3.ขั นสรุปและประเมินผล 4.ขั นน้าเสนอผลการด้าเนินงาน 5.ปัญหาและอุปสรรค 6.วิธีการแก้ไข 1.ขั นวางแผนก้าด้าเนินงาน ประชุมวางแผนร่วมกัน ก้าหนดวัน /เวลา/และกิจกรรมในการด้าเนินงาน ก้าหนดข้อตกลงในการท้ากิจกรรมร่วมกัน 2.ขั นด้าเนินงานตามแผน ประชุมวางแผนร่วมกัน - วิเคราะห์ปัญหา เขียนโครงงาน วางแผนตามกิจกรรม - แนะน้าการต่อแถวท้ากิจกรรมต่างโดยไม่แย่งหรือแซงหน้ากัน - สร้างข้อตกลงร่วมกันเกี่ยวกับการต่อแถวท้ากิจกรรมต่างๆอย่างเป็นระเบียบ - สาธิตการต่อแถวเป็นระเบียบโดยสร้างข้อตกลงร่วมกัน - สังเกตและบันทึกพฤติกรรมในแต่ละวัน - ประเมินผล ก้าหนดวัน/เวลา/และกิจกรรมในการด้าเนินงาน -เดือน กรกฎาคม 2565ถึง เดือน มีนาคม 2566 ตั งกติกา ข้อตกลง ในการท้ากิจกรรมร่วมกัน - เวลาท้ากิจกรรมต่างๆให้ต่อแถวให้เป็นระเบียบ - ถ้าไม่ปฏิบัติตามข้อตกลงใครแซงหน้าเพื่อนให้ไปต่อท้ายสุด - ปฏิบัติตามข้อตกลงให้เสริมแรง
3.ขั นสรุปและประเมินผล รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสังเกตพฤติกรรม วิเคราะห์ข้อมูลโดยน้าข้อมูลมาคิดเป็นร้อยละ สรุปผลการด้าเนินงาน เมื่อเสร็จสิ นการด้าเนินงาน 4.ขั นน้าเสนอผลการด้าเนินงาน สรุปรวบรวมข้อมูล จัดท้ารูปเล่มโครงงานเสนอผู้บริหาร น้าเสนอผลกาด้าเนินโครงงาน 5.ปัญหาและอุปสรรค นักเรียนบางคนอยากอยู่ล้าดับที่ 1 วิ่งมาต่อแถว 6.วิธีการแก้ไข ครูเล่านิทานให้ค้าแนะน้า/ใครไม่ปฏิบัติตามข้อตกลงให้มาต่อท้ายแถว การประเมินผล การสังเกตพฤติกรรมการเข้าแถวท้ากิจกรรม เครื่องมือที่ใช้ประเมิน : แบบสังเกตพฤติกรรม ช่วงเวลาในการประเมิน : วันจันทร์-วันศุกร์
บทที่ 4 ผลการด้าเนินงาน ผลการด้าเนินงานผลการด้าเนินงานโครงงาน เรื่อง “เข้าคิว สร้างวินัย สร้างน ้าใจ สร้างไมตรี” พบว่า ก่อนการด้าเนินโครงการ นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 เวลาท้าจิกรรมต่างๆในชีวิตประจ้าวัน เด็กไม่ยอมเดินแถวให้เป็นระเบียบ เวลาไปหยิบของชอบแย่งกันไม่ต่อคิวหรือต่อแถวตามล้าดับก่อนหลัง หลังด้าเนินโครงการ นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับความรับผิดชอบ ระเบียบวินัย การรอคอยใน การเข้าแถวท้ากิจกรรมต่างๆมากขึ น ปฎิบัติตามข้อตกลง มีวินัย รอคอยเข้าแถวการท้ากิจกรรมตาม ข้อตกลงได้ร้อยละ 87.44 ปัญหาในการด้าเนินโครงการ นักเรียนบางคนอยากอยู่ล้าดับที่ 1 วิ่งมาต่อแถว วิธีแก้ปัญหา ครูเล่านิทานให้ค้าแนะน้า/ใครไม่ปฏิบัติตามข้อตกลงให้มาต่อท้ายแถว
บทที่ 5 ผลสรุป และข้อเสนอแนะ สรุปผลการด้าเนินการโครงงาน จากการด้าเนินงานโครงงาน เรื่อง “เข้าคิว สร้างวินัย สร้างน ้าใจ สร้างไมตรี” ของนักเรียน ระดับชั น อนุบาลปีที่ 3 ปีการศึกษา 2565 มีวัตถุประสงค์เพื่อให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ คุณธรรมความมีระเบียบวินัย การเข้าคิว รู้จักรอคอยตามล้าดับก่อนหลัง เพื่อให้นักเรียนต่อแถวท้ากิจกรรม ต่างๆอย่างมีระเบียบวินัย ตามข้อตกลงในห้องเรียนร่วมกับผู้อื่น โดยมีนักเรียนชั นอนุบาลปีที่3 โรงเรียน ชุมชนบ้านน ้าดิบจ้านวน 21คน หลังจากสิ นสุดระยะเวลาการด้าเนินโครงงานคุณธรรมเรื่อง “เข้าคิว สร้างวินัย สร้างน ้าใจ สร้าง ไมตรี” พบว่า นักเรียนชั นอนุบาลปีที่3 ปีการศึกษา 2565 มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับความรับผิดชอบและ คุณธรรมเรื่องของความมีระเบียบวินัยในการต่อแถวตามล้าดับท้ากิจกรรมต่างๆตามข้อตกลงในห้องเรียน ร่วมกับผู้อื่น คิดเป็นร้อยละ87.44 พบว่าโครงงานนี ส้าเร็จตามวัตถุประสงค์ที่วางไว้ แผนการด้าเนินงานในอนาคตและข้อเสนอแนะ - เพื่อปลูกฝังให้เด็กมีพัฒนาการด้านต่างๆเหมาะสมตามวัย ฝึกเรื่องของระเบียบวินัยการรอคอย ในการต่อแถวตามล้าดับก่อนหลังตามข้อตกลงในห้องเรียนควรมีการขยายกลุ่มตัวอย่างในการด้าเนิน โครงงานคุณธรรมเรื่อง “เข้าคิว สร้างวินัย สร้างน ้าใจ สร้างไมตรี” เพิ่มมากขึ น แนวทางแก้ไขในการน าหลักการและหลักธรรมตามแนวพระราชด าริมาใช้ในชีวิตประจ าวัน หลักการ 5 ส. ประกอบด้วย - สานสัมพันธ์โดยให้ทุกคนในโรงเรียนรับทราบแนวปฏิบัติร่วมกัน - สัญญาใจ โดยให้ทุกคนสัญญาที่จะท้าความดีถวายในหลวงตาม แนวที่ตกลงปฏิบัติร่วมกัน - สะสางใจ แก้ไขปรับปรุงในสิ่งที่บกพร่อง - สร้างเสริมวินัย ให้ถือเสมือนหนึ่งเป็นกิจวัตรประจ้าวันที่ต้องปฏิบัติ - สร้างเครือข่ายความดีท้าทั งที่บ้าน โรงเรียนโดย 3 ฝ่ายร่วมกัน คือวัด บ้าน โรงเรียน
ภาคผนวก
โครงงานคุณธรรม เรื่อง เรื่อง “เข้าคิว สร้างวินัย สร้างน ้าใจ สร้างไมตรี” ปัญหา : นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 ท้ากิจกรรมต่างๆไม่รู้จักการรอคอยต่อแถวตามล้าดับแซงคิวเพื่อนไม่รู้จัก การเรียงล้าดับก่อนหลัง สาเหตุของปัญหา นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 ขาดระเบียบวินัยในการเข้าแถวเข้าคิวรับอาหารเสริมนมหรือรับบริการ ต่างๆ วัตถุประสงค์ของโครงงาน 1.เพื่อให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ ระเบียบวินัย 2.เพื่อฝึกให้นักเรียนรู้จักระเบียบวินัย การมีวินัย ในการต่อแถวท้ากิจกรรม 3.เพื่อให้นักเรียนรู้จักความเป็นระเบียบวินัย การมีวินัย ตามข้อตกลงในห้องเรียนร่วมกับผู้อื่น เป้าหมายเชิงปริมาณ : นักเรียนชั นอนุบาล 3 โรงเรียนชุมชนบ้านน ้าดิบ จ้านวน 21 คน เป้าหมายเชิงคุณภาพ : นักเรียนชั นอนุบาล 3 โรงเรียนชุมชนบ้านน ้าดิบ จ้านวน 21คน มีระเบียบวินัยเข้าแถวเข้าคิวรับ อาหารเสริมนมหรือรับบริการต่างๆ เป้าหมายระยะสั น : เป้าหมายระยะสั น (ระยะ6เดือนแรก) นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 มีระเบียบ วินัยในการเข้าแถวเข้าคิวรับอาหารเสริมนมหรือรับบริการต่างๆร้อยละ 60% ขึ นไป เป้าหมายระยะยาว : เป้าหมายระยะสั น (ระยะ6เดือนแรก) นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 มีระเบียบ วินัยเข้าแถวเข้าคิวรับอาหารเสริมนมหรือรับบริการต่างๆ80% ขึ นไป วิธีแก้ไขปัญหา: 1.สร้างข้อตกลงร่วมกันในการรอคอยต่อเดินแถวตามล้าดับให้เป็นระเบียบวินัยในการท้า กิจกรรมต่างๆ 2.ครูเล่านิทาน /เสริมแรง /ให้ค้าแนะน้า
หลักธรรม/พระราชด้ารัส/พระราชด้าริ/ค้าสอน : พระบรมราโชวาทในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิ พลอดุลยเดช(รัชกาลที่ ๙ ) ความว่า "วินัยนั นเมื่อน้ามาฝึกหัดปฏิบัติจะเป็นดังข้อบังคับที่ควบคุมบุคคลให้ประพฤติปฏิบัติเป็นระเบียบ จึงอาจท้าให้เกิดความอึดอัด ล้าบากใจ เพราะต้องฝึกกระท้า แต่เมื่อปฏิบัติไปให้ชินจนรู้สึกว่าเป็นไปโดย อัตโนมัติแล้วก็จะส้าเร็จผล ท้าให้เป็นคนมีระเบียบ ท้าก็เป็นระเบียบ ตามล้าดับขั นตอน ตามกาลเทศะ ตาม ความพอเหมาะพอควร หายสับสน หายลังเล และหายขัดแย้ง ทั งในความคิด ทั งในการท้างาน สามารถน้า วิชาความรู้และความช้านาญทุกๆประการไปใช้อย่างถูกต้องคล่องแคล่ว ส้าเร็จผลเต็มเม็ดเต็มหน่วย....." (พระบรมราโชวาท พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช 26 มีนาคม 2527) คุณธรรมเป้าหมาย : ความรับผิดชอบ ความมีระเบียบวินัย พฤติกรรมบ่งชี เชิงบวก : นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 เข้าแถวตามล้าดับในการท้ากิจกรรมต่างๆ ตัวชี วัด : นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 เข้าแถวตามล้าดับในการรับอาหารเสริมนมหรือรับบริการต่างๆ วิธีการประเมิน : - การสังเกตพฤติกรรม เครื่องมือที่ใช้ประเมิน : - แบบบันทึกการสังเกต ช่วงเวลาในการประเมิน : - ทุกวันจันทร์- ศุกร์ ชื่อคณะผู้รับผิดชอบ นักเรียนชั นอนุบาลปีที่ 3 นางสาวกรรณิกา จินดาวงศ์ ครูประจ้าชั น อนุบาลปีที่ 3
ประมวลภาพกิจกรรม