วิชาการวัด
และประเมินผล
นางสาวธนารีย์ คงคาเจริญ รหัส 6453102121
https://anyflip.com/dstnd/euvl/
คำนำ
ชิ้นงานนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็ นส่วนหนึ่ งของวิชาการวัดและประเมินผล
มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา คณะครุศาสตร์ สังกัดสาขา
วิชาประกาศนี ยบัตรวิชาชีพครู เพื่อศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับเครื่องมือวัด
พฤติกรรมการเรียนรู้ด้านพุทธิพิสัย และคุณภาพแบบทดสอบ
ผู้จัดทำหวังว่า ชิ้นงานนี้จะเป็ นประโยชน์ต่อผู้ที่ต้องการที่
จะศึกษาหาข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องนี้ หากชิ้นงานนี้มีข้อผิดพลาดประการใด
ผู้จัดขอน้อมรับไว้และขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย
นางสาวธนารีย์ คงคาเจริญ
หัวเรื่อง
1. เครื่องมือวัดพฤติกรรมการเรียนรู้ด้านพุทธิพิสัย
2. คุณภาพของแบบทดสอบ
พฤติกรรมการเรียนรู้ด้านพุทธิพิสัย
พฤติกรรมการเรียนรู้ด้านพุทธิพิสัย (Cognitive Domain) เป็ นพฤติกรรมที่
เกิดจากการใช้สมองของบุคคลแสดงถึงความสามารถทางสติปัญญา คือความรู้
ความเข้าใจ การใช้ความคิด ฯลฯ แบ่งออกเป็ น 6 ระดับ 1). ความรู้ ความจำ
(Knowledge) 2). ความเข้าใจ (Comprehension) 3).การนำไปใช้ (Application)
4).การวิเคราะห์ (Analysis) 5).การสังเคราะห์ (Synthesis) และ 6). การประเมิน
ค่า (Evaluation) เครื่องมือที่ใช้ส่วนใหญ่คือ แบบทดสอบ
ระดับขั้นของพฤติกรรมด้านพุทธิพิสัย
บลูม (Bloom) (Bloom's Taxonomy, 1956 อ้างถึงใน ศิริชัย กาญจน
วาสี, 2548) แบ่งเป็ นพฤติกรรมด้านพุทธิพิสัย (Cognitive Domain) ออก
เป็ น 6 ระดับ จากต่ำไปสูง ดังนี้
1. ด้านความรู้ความจำ (Knowledge)
หมายถึง เป็ นพฤติกรรมที่เกี่ยวกับสติปัญญา ความรู้
ความคิด หรือพฤติกรรมทางด้านสมองของบุคคล ซึ่งเกี่ยวโยง
กับด้านความเฉลี่ยวฉลาด และมีความสามารถในการรวบรวม
จดจำจากสิ่ งต่ างๆที่ ผู้เรี ยนได้เรี ยนรู้มาได้อย่ างมี ประสิ ทธิ ภาพ
2. ด้านความเข้าใจ (Comprehension)
หมายถึง หมายถึง ความสามารถในการจับใจความและ
เข้าใจในจากสิ่งต่างๆที่ผู้เรียนได้เรียนรู้ รวมทั้งสามารถ
แสดงออกในรูปแบบของการแปลความ ตีความ การคาดคะเน
ขยายความ ยกตัวอย่าง อ้างอิง และสามารถชี้ความแตกต่าง
ได้อย่ างดี เยี่ ยม
3. การนำไปใช้ (Application)
หมายถึง เป็ นขั้นตอนที่ผู้เรียนสามารถนำความรู้ ความจำ
ความเข้าใจ ไปใช้ในการแก้ปัญหาต่างๆ ในสถานการณ์
ชีวิตจริงได้อาจเป็ นเหตุการณ์ที่คล้ายเดิมหรือสถานการณ์ใน
รูปแบบใหม่ๆ เช่น ผู้เรียนสามารถนำความรู้ในวิชา
คณิ ตศาสตร์ ไปใช้ในการซื้อของได้อย่างถูกต้อง รวมทั้ง
สามารถคิดคำนวณในสิ่งต่างๆ ได้อย่างรวดเร็วแม่นยำ
4. การวิเคราะห์ (Analysis)
หมายถึง ความสามารถในการแยกแยะเรื่องราวต่างๆ
ออกเป็ นส่วนย่อยๆ และสามารถจัดระดับความสำคัญ
มากน้อยตามลำดับได้ ยกตัวอย่างเช่น "ขนมเค้ก"
- เด็กคนที่ 1 มองขนมเค้ก และคิดว่าสีสันสวยดี น่ าอร่อย
- เด็กคนที่ 2 มองขนมเค้ก และคิดว่า ส่วนประกอบของขนม
เค้กที่กว่าจะออกมาน่ ากินอย่างนี้ ส่วนผสมประกอบไปด้วย
แป้ง น้ำตาล ไขมัน นม ไข่
5. การสังเคราะห์ (Synthesis)
หมายถึง ความสามารถในการ
รวบรวมเรื่ องราวหรื อสิ่ งต่ างๆ
ตั้งแต่ 2 สิ่งขึ้นไปเข้ารวมด้วยกัน
และปรับบูรณาการให้เป็ นรูปแบบ
ที่ดีกว่าเดิม หรืออาจสามารถ
ถ่ ายทอดความคิ ดออกมาให้ผู้อื่ น
เข้าใจได้ง่ ายขึ้น
6. การประเมินค่า (Evaluation)
หมายถึง เป็ นความสามารถในการตัดสิน ตีราคา หรือ สรุป
เกี่ยวกับคุณค่าของสิ่งต่าง ๆและมีกฎเกณฑ์ที่เหมาะสม ซึ่ง
อาจเป็ นไปตามเนื้อหาสาระในเรื่องนั้น ๆ หรืออาจเป็ นกฎ
เกณฑ์ที่สังคมยอมรับก็ได้ เช่น
- จากสังคมไทยในสมัยก่อนสรุปว่ากัญชาคือสารเสพติด
ไม่ มี ประโยชน์ต่ อร่ างกายแต่ อย่ างใด
-แต่ ทางการแพทย์แผนปัจจุ บันได้นำกัญชาได้รักษาโรคต่ างๆ
ได้ อาทิเช่น 1.พาร์กินสัน 2.อัลไซเมอร์ 3.มะเร็งระยะสุดท้ายฯ
วิธีการวัดพฤติกรรมด้านพุทธิพิสัย
วิธีการวัดพฤติกรรมด้านพุทธิพิสัย จะเป็ นพฤติกรรมที่มาจากสมอง
ความสามารถทางสติปัญญา ส่วนใหญ่แล้วจะเป็ นการทดสอบ
ซึ่งการวัดพฤติกรรมด้านพุทธิพิสัยจะแบ่งออกเป็ น 2 ประเภท ดังนี้
1.การทดสอบ (Testing) เป็ นการทดสอบเพื่อให้
ผู้เรียนได้ตอบสนองต่อสิ่งนั้นๆ ไม่ว่าจะเป็ นการ
เรียกตอบคำถาม หรือการที่ผู้เรียนได้พยักหน้า
หรื อส่ ายหน้าในสิ่ งที่ ตนเองได้เห็ นด้วยหรื อไม่
เห็นด้วย ซึ่งครูผู้สอนจะสามารถสังเกตและวัด
ได้จากพฤติ กรรมการตอบสนองของตัวผู้เรี ยน
2. ข้อสอบ (Test Item) เป็ นการตัวสิ่งเร้าที่ให้
ผู้เรียนแสดงออกพฤติกรรมออกมาอย่างใดอย่างหนึ่ งให้
ครูผู้สอนได้สังเกต และวัดได้ ซึ่งอาจจะเป็ นการให้ผู้เรียนได้
ทำแบบทดสอบ เพื่อให้ผู้เรียนได้คิดคำตอบ แล้วบรรยาย
ในสิ่งที่ผู้เรียนได้เรียนรู้และเข้าใจออกมา ซึ่ง
ครู ผู้สอนจะสามารถวัดผลการเรี ยนรู้ของผู้เรี ยนได้ใน
รู ปแบบของคะแนน
การสร้างแบบทดสอบ
การสร้างแบบทดสอบ จะขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์
ที่ต้องการกระทำกับผู้เรียน ซึ่งการสร้างแบบ
ทดสอบจะแบ่งออกเป็ น 2 ประเภท
1. การสร้างแบบทดสอบแบบอิงกลุ่ม
2. การสร้างแบบทดสอบแบบอิงเกณฑ์
การสร้างแบบทดสอบแบบอิงกลุ่ม
คื อการมุ่ งเน้นการวัดความสามารถทางสมองทั้ง
6 ด้าน คือ ความรู้-ความจำ ความเข้าใจ การนำไปใช้
วิเคราะห์ สังเคราะห์ และการประเมินค่า
การสร้างแบบทดสอบแบบอิงเกณฑ์
คื อการมุ่ งเน้นการวัดผลตามจุ ดประสงค์
เชิงพฤติกรรม ข้อสอบที่นำมาใช้จะใช้ประเมินว่าผู้เรียน
สามารถแสดงพฤติ กรรมได้ตามที่ กำหนดหรื อไม่
สรุป
พฤติกรรมพุทธิสัย (Cognitive Domain)
เป็ นพฤติกรรมที่แสดงถึงความสามารถของสมอง
และสติปัญญาของผู้เรียน เครื่องมือที่ใช้วัดพฤติกรรม
พุทธิพิสัยมีในหลากหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์
ที่ครูผู้สอนต้องการจะวัดในตัวของผู้เรียน และในการทำ
แบบทดสอบนั้นควรที่ จะสร้างเครื่ องมื อให้สอดคล้องกับ
ระดับพฤติกรรมที่ต้องการวัด เพื่อให้ผลการวัดที่ได้
ออกมามี ประสิ ทธิ ภาพมากที่ สุ ด
คุณภาพของแบบทดสอบ
การสร้างแบบทดสอบเพื่ อวัดพฤติ กรรม
ในเรื่องของพุทธิพิสัยมีความจำเป็ นอย่างมาก
ฉะนั้นการที่ ครู ผู้สอนจะทำแบบทดสอบเพื่ อ
วัดพุทธิพิสัยในตัวของผู้เรียนนั้น ควรที่จะผ่าน
การตรวจเช็คคุณภาพของแบบทดสอบเสีย
ก่อน เพราะถ้าหากครูผู้สอนนำแบบทดสอบที่
ไม่ ผ่ านการตรวจเช็ คคุ ณภาพอาจก่ อให้แบบ
ทดสอบนั้นไม่ มี ประสิ ทธิ ภาพเท่ าที่ ควรและยัง
ส่ งผลต่ อการวัดและประเมิ นของผู้เรี ยนอี กด้วย
คุณลักษณะที่ดีของแบบทดสอบ
1.ความยากง่าย (Difficulty) 6.ความยุติธรรม (Fairness)
2.อำนาจจำแนก (Discrimination) 7.สามารถนำไปใช้ได้ดี (Usability)
3.ความเชื่อมั่นหรือความเชื่อถือได้ 8.ถามลึก (Searching)
(Discrimination)
4.ความเที่ยงตรง (Validity) 9.จำเพาะเจาะจง (Definite)
10.ยั่วยุ (Exemplary)
5.ความเป็ นปรนัย (Objectivity)
11.ประสิทธิภาพ (Efficiency)
ตัวอย่างข้อสอบวิชาคณิตศาสตร์ (ค14101)
ระดับชั้นประถมศึกษาปี ที่ 4
ตัวอย่างข้อสอบวิเคราะห์ข้อสอบรายข้อ
ตัวอย่างผลวิเคราะห์คุณภาพทั้งฉบับ
สูตรวิเคราะห์คุณภาพทั้งฉบับ (ค่าความเชื่อมั่น)
ด้วย KR-20 KR-21 สูตร Kuder-Richardson
สรุป
คุณภาพของแบบทดสอบ
การตรวจสอบคุ ณภาพของแบบทดสอบที่ จะต้องใช้ในการ
วัดผลของผู้เรียน ต้องทำการตรวจสอบคุณภาพของด้านต่างๆที่
จำเป็ นของแบบทดสอบแต่ละชนิ ด ได้แก่ 1.ความยากง่าย 2.อำนาจ
จำแนก 3.ความเชื่อมั่นหรือความเชื่อถือได้ 4.ความเที่ยงตรง
5.ความเป็ นปรนัย 6.ความยุติธรรม 7.สามารถนำไปใช้ได้ดี 8.ถามลึก
9.จำเพาะเจาะจง 10.ยั่วยุ 11.ประสิทธิภาพ
ปัจจัยเหล่ านี้จะทำให้คุ ณภาพของแบบทดสอบมี ประสิ ทธิ ภาพที่ ดี
ขึ้นและสามารถได้วัดผลการเรี ยนรู้ของผู้เรี ยนได้ตรงตามจุ ด
ประสงค์ของครู ผู้สอนอี กด้วย
รายการอ้างอิง
กลุ่มสาขาวิชาการประเมินผลและการวิจัยทางการศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัย
ราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา. (2563). การวัดและประเมินผลการเรียนรู้.
https://online.anyflip.com/qzosd/eoxt/mobile/index.html.
(วันที่สืบค้น: 18 พฤษภาคม 2565)
ธิดาวรรณ อาทิตย์ตั้ว. (2563). ทฤษฎีการเรียนรู้ในโรงเรียนของบลูม BLOOM.
http://lifestyemyself.blogspot.com/p/bloom.html.
(วันที่สืบค้น: 20 พฤษภาคม 2565)
พญ.เชิดชู อริยศรีวัฒนา. (2562). กัญชาทางการแพทย์.
http://www.wongkarnpat.com/viewpat.php?id=2972.
(วันที่สืบค้น: 21 พฤษภาคม 2565)
วิชาการวัด
และประเมินผล
นางสาวธนารีย์ คงคาเจริญ รหัส 6453102121
https://anyflip.com/dstnd/euvl/