BMMB 1104 KESUSASTERAAN MELAYU TUGASAN 1 (1)

TUGASAN 1

BMMB1104 KESUSASTERAAN
MELAYU

NAMA :AUNI MARDHIAH BINTI
MD NIZAM (F2ABM)


ANGKA GILIRAN :
20021252310021

TAKRIF KESUSASTERAAN MELAYU
Kesusasteraan membawa maksud
suatu bentuk ciptaan seni yang ingin
disampaikan melalui bahasa.

Menurut Siti Hajar Abdul Aziz (2011)
dalam buku Bahasa Melayu I edisi kedua,kesusasteraan bermaksud
huruf atau buku indah.

Menurut Prof Dr.Hashim Awang
Perkataan susastra datang daripada perkataan Sanskrit
Kata dasar bagi su- bermaksud baik atau indah
Kata dasar sas- bermaksud mengarahkan,mengajar
Kata dasar -tra bermaksud alat

Dari segi pendidikan
Kesusasteraan Melayu merujuk kepada karya yang ditulis dalam Bahasa Melayu yang
mempunyai unsur keindahan dan kehalusan bahasa dalam pelbagai bentuk
Kehalusan bahasa dalam bentuk novel,drama,sajak,prosa tradisional dan sebagainya
Karya-karya tersebut adalah untuk mengimbangi intelek ,emosi dan jasmani serta
mempamerkan nilai kemanusiaan kepada masyarakat.

PROSA TRADISIONAL JENIS PROSA moden
KESUSASTERAAN
1. Menurut Siti Hajar Abdul Aziz(2011),tradisional 1. Menurut Annas Hj.Ahmad (1988:152),selepas tahun
bermaksud abadi nilainya,bermutu tinggi,memiliki MELAYU 1800 Masihi karya yang dihasilkan dikenali sebagai
gaya yang sederhana dan tidak berubah sastera moden
mengikut masa.
2. Pembahagian masa mengenai sastera tersebut
2. Karya sastera yang dihasilkan atas tujuan memudahkan kita memahami bentuk dan
menyatukan falsafah pencipta dan penerimanya perbezaan dalam sastera Melayu
pada ketika itu.
3. Terdapat beberapa bentuk sastera moden seperti
3. Prosa tradisional terbahagi kepada sastera rakyat cerpen,novel dan drama
dalam bentuk lisan dan sastera istana dalam
bentuk tulisan Puisi moden

Puisi TRADISIONAL 1. Dalam puisi moden,terdapat sajak yang
merupakan satu-satunya genre puisi yang
1. Puisi ialah genre sastera yang tersebar luas di bersifat mementingkan pengucapan
semua bangsa sehingga mampu menghasilkan perasaan melalui kata-kata
karya yang terkenal seperti bangsa Arab
menghasilkan puisi yang digantung di Ka'abah 2. Puisi moden tidak terikat dengan
peraturan seperti pemilihan
2. Dalam masyarakat Melayu,puisi tradisional perkataan,baris dan lain-lain
mempunyai beberapa bentuk seperti
pantun,syair,gurindam dan pelbagai lagi.

BENTUK DAN CIRI-
CIRI KESUSASTERAAN

MELAYU

PROSA TRADISIONAL

Sastera Rakyat Sastera Istana
(Lisan) (Tulisan)

Mitos Sastera undang-undang
Legenda Sastera epik
Cerita rakyat Sastera panji
Sastera agama

PROSA MODEN

Cerpen Novel Drama

PUISI Pantun
TRADISIONAL Gurindam
Syair
Seloka

Sajak PUISI
MODEN

Prosa Tradisional
Sastera Rakyat

Sastera rakyat terkenal melalui lisan yang disampaikan oleh masyarakat daripada
satu generasi ke generasi yang seterusnya

Ciri-ciri sastera rakyat : Sastera rakyat

Tersebar dan diwariskan secara lisan Naratif Bukan Naratif
Bersifat tradisional dan lama - Mitos - Puisi rakyat
Wujud dalam variasi yang berbeza-beza - Legenda
Bersifat anonimi (menggunakan nama samaran) - Cerita rakyat
Menjadi hak milik masyarakat yang menghasilkannya

Mempunyai bentuk berpola dengan plot yang hampir sama

Befungsi untuk memberi pengajaran

Penulisannya bersifat sederhana,spontan dan agak kasar

SASTERA NARATIF

Mitos legenda cerita rakyat

Mitos dianggap perkara Cerita yang dikatakan Cerita rakyat berbentuk
yang benar-benar terjadi benar-benar berlaku tetapi prosa
dan suci dianggap tidak suci Dijadikan sumber
Mitos menceritakan Tokohnya terdiri daripada hiburan,menegakkan
tentang alam manusia yang memiliki sifat kebenaran dan
semesta,manusia,binatang luar biasa mengandungi moral atau
,tumbuh-tumbuhan dan Terdapat beberapa jenis sindiran
lain-lain legenda dalam satera Mempunyai beberapa
Tokoh yang terlibat naratif ini jenis cerita rakyat
adalah daripada makhluk
halus,dewa dan separuh
dewa

Jenis Sastera Naratif

Mitos Legenda Cerita rakyat
- Mitos asal-usul - Legenda keagamaan - Cerita binatang
- Mitos institusi sosial - Legenda tempat - Cerita penglipur lara
- Mitos politik - Legenda tokoh -Cerita jenaka
- Cerita teladan

Ciri-ciri sastera naratif

Mitos Legenda Cerita Rakyat
Dikatakan benar-benar Komunikasi lisan yang Mempunyai gambaran sikap
berlaku bercorak cerita manusia bagi cerita binatang
Dianggap keramat dan berdasarkan kisah-kisah Cerita penglipur lara dijadikan
berlaku pada zaman pahlawan hiburan dan pendidikan
lampau Mempunyai perkaitan Cerita jenaka menimbulkan rasa
Memberi kesan kepada dengan zaman sekarang geli hati kepada pendenga
masyarakat Cerita teladan mempunyai unsur
moral dan pendidikan

Prosa Tradisional
Sastera Istana

1.Sastera undang-undang

- Dijadikan bahan kajian mengenai sistem pemerintahan ,pentadbiran dan susun lapis masyarakat
- Genre ini terbahagi kepada Adat Perpatih dan Adat Temenggung

2. Sastera epik

- Turur dikenali sebagai sastera pahlawan
- Mementingkan ciri kepahlawanan yang unggul
- Terbahagi kepada dua iaitu epik kebangsaan dan epik berunsur Islam

3. Sastera panji

- Berkenaan cerita pengembaraan ,percintaan dan peperangan
- Watak utama digelar sebagai Panji

4. Sastera agama

- Berkisar tentang cerita kehebatan Nabi Muhammad s.a.w dalam menyebarkan agama Islam
sehingga menghadapi kesukaran ketika menyampaikan dakwah

PROSA Hasil karya yang dihasilkan selepas tahun 1800 Masihi dengan
MODEN tujuan memudahkan kita memahami bentuk dan perbezaan

dalam sastera Melayu

Terdapat beberapa jenis prosa moden iaitu :
- cerpen
- novel
- drama

Cerpen
- Membincangkan tentang peristiwa atau kejadian yang menjadi fokus utama
- Menggambarkan perasaan,pandangan dan sebagainya
- Memfokuskan beberapa watak sahaja

Novel
- Prosa rekaan yang panjang tentang kehidupan
-Novel mengisahkan tentang kehidupan seseorang pada suatu masa dan tempat
- Terdapat pelbagai jenis novel seperti novel semangat kebangsaan dan novel
kemasyarakatan

Drama
-Menjadi salah satu bentuk karya sastera
- Pemikiran disampaikan melalui lakonan dan dialog

PUISI TRADISIONAL

Puisi tradisional amat dikenali oleh semua bangsa dan merupakan sastera
yang paling awal terkenal

Pantun Kaedah rangkapan yang paling tua dan berasal daripada masyarakat Melayu
Gurindam Dicipta dalam dua rangkap,empat rangkap sehinggalah dua belas rangkap
Bentuk pantun berdasarkan bilangan baris dalam rangkap
Syair
Seloka Satu bentuk puisi Melayu tradisional
Berbentuk terikat dan suku kata dalam sebaris ialah 8 hingga 12 suku kata
Gurindam berasal daripada 'iradam' yang bermaksud puisi terbuka

Puisi yang berlagu berasal dari Parsi dan diubahsuai dengan bahasa Melayu Klasik
Syair mengandungi empat baris serangkap dengan rima akhir 'a,a,a,'
Setiap baris mempunyai 4 hingga 5 patah perkataan

Istilah seloka berasal daripada perkataan Sanskrit 'shloka' bermaksud
berjenaka atau menyindir
Seloka ialah pepatah,bidalan yang mempunyai unsur jenaka,ejekan dan
sindiran

PUISI
MODEN

Satu-satunya puisi
moden dalam sastera

ini ialah Sajak.

Sajak tidak terikat Sajak bersifat lebih terikat
dengan pemilihan dengan pola khusus dan
kata.pembentukan
mementingkan
rangkap dan pengucapannya berbanding
pematuhan rima akhir
pemiliha kata

FUNGSI SASTERA
MELAYU

Sastera dijadikan sebagai alat
pendidikan

Pengalaman daripada ilmuwan
dikongsi melalui prosa dan
dicampur dengan unsur
pengajaran dan moral

Sastera sebagai instrumen perpaduan
Sastera menajdi alat
menyatupadukan masyarakat
Sastera mampu memperkasakan
perpaduan dalam kalangan rakyat

Sastera sebagai alat kawalan sosial dalam
kehidupan

Melalui cerita sastera,rakyat dapat
menjaga perlakuan hasil daripada
pengajaran yang diperoleh daripada
karya sastera

Sastera sebagai dakwah Sastera sebagai medium protes dan kritikan
sosial
- Agama Islam digerakkan melalui
sastera iaitu dalam bentuk - Melalui sastera,kita dapat mengkritik karya
penulisan dan sebagainya. dengan tujuan meningkatkan lagi mutu
- Sastera mampu menyampaikan karya tersebut
ilmu keagaamaan dengan baik - Melakukan protes melalui sastera sehingga
menimbulkan tindakan daripada pihak
tertentu juga menjadi salah satu peranan
sastera

Sastera sebagai hiburan

- Sastera juga boleh
menghiburkan pendengar dan
penggemarnya
- Menimbulkan perasaan senang
dalam hati pembaca
- Mampu menghiburkan
masyarakat

Manifestasi Akal Budi
dalam puisi tradisional

Pantun

Tanam balik buah peria,
Buah peria mahal sekali;
Buat baik berpada-pada,
Buat jahat jangan sekali.

Huraian Pantun

Pantun yang saya pilih adalah berkaitan pantun
nasihat yang mengingatkan kepada kita
bahawa berbuat baik kepada orang lain

berpada-pada iaitu melakukan kebaikan tanpa
membiarkan orang lain memperlekehkan kita

secara suka hati mereka.

Oleh hal demikian,pantun nasihat ini perlulah
dipraktikkan oleh semua agar penganiayaan

tidak berlaku.

SYAIR : Kelebihan Ilmu

Harganya tidak dapat ternilaikan,
Sebuah dunia belinya bukan,

Kuasanya besar sukat digunakan,
Di laut,di darat,di rimba,di pekan.

Huraian Syair

Syair tersebut adalah mengenai kelebihan ilmu yang
tiada tandingannya dengan harta di dunia ini.Ketinggian

ilmu tidak dapat dibandingkan dengan harta dan ilmu
adalah suatu perkara yang sukar diperoleh.



Oleh hal itu,ilmu perlulah dijaga sebaik mungkin agar
tidak hilang ditinggal zaman kerana ilmu merupakan

penerang bagi semua insan

SELOKA

Ayuhai malang Pak Kaduk,
Ayamnya menang kampung tergadai,

Ada nasi dicurahkan,
Awak pulang kebuluran,

Ada isteri dibunuh,
Nyaris tak mati oleh tak makan,

Mudik menongkah surut,
Hilir menongkah pasang,
Masa berlayar kematian angin,
Sauh dilabuh bayu berpuput,
Ada rumah bertandang duduk,
Rumah runtuh,awak menumpang.

Huraian Seloka

Seloka yang dipilih ialah seloka Malang Pak Kaduk yang
menceritakan tentang nasib Pak Kaduk yang ditimpa nasib malang
secara berkali-kali.Ayam sabungnya menang dalam pertandingan
tetapi kampungnya tergadai kerana pertaruhan yang diadakan oleh

Pak Kaduk sendiri.

Selain itu,Pak Kaduk turut membunuh isterinya sehingga dia mati
kelaparan kerana tidak mempunyai makanan untuk meneruskan

kehidupan seharian.

Pak Kaduk juga menumpang rumah orang lain meskipun mempunyai
rumah sendiri

GURINDAM

FASAL KEEMPAT :

Barangsiapa meninggalkan sembahyang,
seperti rumah tidak bertiang.



Barangsiapa meninggalkan puasa,
tidaklah mendapat dua temasya.



Barangsiapa meninggalkan zakat,
tidaklah berkat hartanya beroleh berkat.



Barangsiapa meninggalkan haji,
tiadalah ia menyempurnakan janji.

Huraian Gurindam

Gurindam tersebut adalah berkaitan hal-hal agama
yang perlu seorang muslim patuhi dengan amanah.Hal
ini kerana melakukan perkara-perkara dalam gurindam

tersebut akan memperoleh pahala di akhirat.



Maksud rangkap 1 : Maksud rangkap 2 :




Jika sesiapa meninggalkan Jika sesiapa yang sengaja
solat bagaikan sebuah meninggalkan puasa maka dia
tidak akan mendapat kejayaan
rumah yang tiada tiang yang di dunia dan di akhirat.Individu
bermaksud iman dalam diri
itu akan berasa rugi di dunia
individu akan semakin mahupun di akhirat.
lemah

Sambungan maksud gurindam

Maksud rangkap 3: Maksud rangkap 4 :




Jika seseorang tidak Jika individu tidak mampu
membayar zakat dengan baik mengerjakan haji seperti yang

maka hasil harta yang dituntut dalam agama
diperolehinya menjadi tidak menyebabkan dia tidak
berkat.Hal ini kerana setiap menunaikan janji sebagai
muslim perlulah membantu seorang muslim.Akan tetapi jika

orang lain melalui zakat tidak berkeupayaan
mampu memberi bantuan melakukuan haji,kita boleh
mewakilkan orang lain untuk
kepada orang yang
memerlukan mengerjakan haji.

Sumber Rujukan

Mohd .Yusof Md.Nor,&Dr.Abd.Rahman Kaeh,2004,Puisi
Melayu Tradisi,Perpustakaan Negara Malaysia

Dr.Azman bin Rahmat,Dr.Mohd Nazri bin Zainuddin,Shamsudin bin Abu Bakar,Haji
Abdul Rani bin Hassan,Dr.Hasnah binti Awang.(2022).Pengenalan Kesusasteraan dan

Kebudayaan Melayu.Selangor.Pustaka Al-Ehsan

Romina Kajuice. (2016, August 16). Pengenalan Kesusasteraan Melayu. Academia.edu.
https://www.academia.edu/27826213/Pengenalan_Kesusasteraan_Melayu



Kamus Dewan (Edisi Kee‌ mpat). (2010). Kuala
Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka

SEKIAN,
TERIMA
KASIH :)