สำสำสำสำหรัรั รั บรั บ เด็ด็ ด็ กด็ กปฐมวัวั วั ยวั ย ศิลปะ จัจัดจั จัทำทำทำทำโดย นางสาวกนกประภา นนท์ท์ ท์ ส ท์ สะเกษ รหัหัสหั หันันันักนัศึศึศึ ศึกษา 65040186127 สาขาการศึศึศึ ศึกษาปฐมวัวัยวั วั คณะครุรุรุศรุาสตร์ร์ ร์ร์
คำ นำ E-book นี้เป็นส่วนหนึ่งที่รวบรวมชุดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์สำ หรับเด็ก ปฐมวัยในช่วงชั้นอนุบาล 1 ซึ่งแต่ละกิจกรรมนั้นก็แตกต่างกันออกไป และช่วยส่งเสริม ทักษะพัฒนาความคิดจินตนาการและกล้ามเนื้อมัดเล็กให้กับเด็กเด็กได้หนังสือเล่มนี้ เหมาะกับเด็กอายุสามถึงสี่ขวบเหมาะแก่การที่ผู้ปกครองหรือคุณครูนั้นจะใช้เพื่อให้เด็ก ได้ฝึกปฏิบัติและเริ่มต้นงานศิลปในแบบของตัวเอง ผู้จัดทำ หวังเป็นอย่างยิ่งว่า E-book ฉนับนี้จะเป็นประโยชน์ต่อเด็กที่กำ ลัง ศึกษาในระดับชั้นอนุบาลและคุณครูผู้สอน จัดทำ โดย นางสาวกนกประภา นนท์สะเกษ
สารบัญ เรื่อง หน้า การจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ สำ หรับเด็กปฐมวัย 1 จุดมุ่งหมายในการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ 2 แนวทางในการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ 3 กิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์สำ หรับเด็กปฐมวัย 4 กิจกรรมการปั้น 4 กิจกรรมการฉีก ปะ กระดาษ 5 กิจกรรมงานพับกระดาษ 5 กิจกรรมการพิมพ์ภาพ 6 กิจกรรมงานประดิษฐ์เศษวัสดุ 6 กิจกรรมวาดภาพและระบายสี 7 กิจกรรมการเล่นสีกับน้ำ 7 แบบฝึกหัด 8 - 14 อ้างอิง 15 ประวัติผู้แต่ง 16
ศิลปะมีประโยชน์ต่อเด็กปฐมวัย ช่วยส่งเสริมพัฒนาการทั้ง 4 ด้าน คือ พัฒนาการด้านร่างกาย เด็กจะได้พัฒนาร่างกายในส่วนหลัก ๆ คือ การทำ งานประสาน สัมพันธ์ระหว่างมือกับตา กล้ามเนื้อมัดเล็ก พัฒนาการทางด้านอารมณ์ คือการได้ชื่นชม และสร้างสรรค์สิ่งที่สวยงาม พัฒนาการทางด้านสังคม คือ เด็กได้ทำ งานร่วมกับผู้อื่น รู้จักรอคอยที่จะใช้อุปกรณ์ร่วมกับผู้อื่นและเรียนรู้การแบ่งปัน พัฒนาการทางด้านสติ ปัญญา คือ การเรียนรู้เกี่ยวกับรูปร่าง ลักษณะ รูปทรง ความกว้าง ความยาว ความสูง ขนาด (เล็ก-ใหญ่) พื้นผิว (เรียบ-ขรุขระ-หยาบ) เป็นต้น ศิลปะสร้างสรรค์ยังส่งเสริมให้เด็กรู้จักคิด รู้จักทำ และรู้จักใช้เวลาว่างให้เกิด ประโยชน์ มีความประณีตและความเป็นระเบียบ สิ่งที่สำ คัญในการจัดกิจกรรมศิลปะให้ กับเด็ก คือ การคำ นึงถึงตัวเด็กและการเลือกกิจกรรมให้เหมาะสมต่อความถนัด ความ สนใจตามธรรมชาติกับพัฒนาการของเด็กแต่ละคน กิจกรรมต้องสามารถยืดหยุ่นได้ เพื่อเปิดโอกาสให้เด็กได้แสดงความคิดตามจินตนาการและได้ทำ งานอย่างอิสระ ควร เน้นการทำ งานเป็นกระบวนการมากกว่าผลผลิต เช่น เวลาที่เด็กได้วาด ได้เขียน และได้ แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับเพื่อน ๆ อย่างมีความสุขสนุกสนาน จะมีความสำ คัญ มากกว่าผลงานที่คุณครูหรือผู้ปกครองคาดหวังว่าจะต้องสวยงาม เรียบร้อยตามแบบ อย่าง เพราะการสร้างสรรค์ผลงานของเด็กเป็นการลองผิดลองถูก และเรียนรู้การแก้ ปัญหาตลอดเวลา ส่วนการแก้ปัญหาของเด็กนั้นอาจมีถูกมีผิดบ้าง ตามแต่ความ สามารถในการสร้างสรรค์ที่มีอยู่ในตัวเด็ก ซึ่งจะช่วยให้เด็กค่อย ๆ พัฒนางาน สร้างสรรค์ได้ดีขึ้นในระดับสูงต่อไป การจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ สำ หรับเด็กปฐมวัย 1
จุดมุ่งหมายในการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ การจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้เด็กเรียนรู้อย่างมี ความสุข อีกทั้งยังได้ใช้สมองทั้งซีกซ้ายและซีกขวาอย่างสมดุล ซึ่งจะไม่เน้นผลงาน ที่สวยงามหรือเหมือนของจริง แต่เน้นให้เด็กได้พัฒนาครบทุกด้านจากการทำ กิจกรรม โดยมีจุดมุ่งหมายดังนี้ เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ตามจินตนาการให้เด็กรู้จักสังเกตและ แสดงออกตามความถนัด เพื่อพัฒนากล้ามเนื้อมัดใหญ่และมัดเล็ก เพื่อพัฒนาการประสานสัมพันธ์ระหว่างมือกับตา เพื่อฝึกให้เด็กได้ทำ งานเป็นกลุ่ม ทำ งานเป็นขั้นตอน และมีความประณีตใน การทำ งาน เพื่อส่งเสริมให้เด็กได้แสดงออกอย่างอิสระ และใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ เพื่อพัฒนาความมั่นใจ กล้าแสดงออกและส่งเสริมการใช้ภาษาในการอธิบาย เกี่ยวกับผลงานของตนเอง 2
แนวทางในการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ การจัดกิจกรรมควรคำ นึงถึงตัวเด็กเป็นสำ คัญ เพราะเด็กแต่ละคนมีความสนใจที่ แตกต่างกัน ดังนั้น คุณครูควรมีการจัดกิจกรรมที่หลากหลาย ตรงกับความสนใจและความ สามารถของเด็ก จะจัดเป็นแบบกลุ่มใหญ่หรือเป็นรายบุคคลก็ได้ค่ะ และควรมีการจัด กิจกรรมทั้งในห้องเรียนและนอกห้องเรียน เพื่อเป็นการเปลี่ยนบรรยากาศและให้เด็กเกิด ความผ่อนคลาย ได้คิดและใช้จินตนาการได้อย่างเต็มที่ ส่วนระยะเวลาในการจัดกิจกรรม แนะนำ ให้จัดตามความเหมาะสมกับวัยและสามารถยืดหยุ่นได้ตามความสนใจของเด็ก เช่น เด็กวัย 2-3 ปี ช่วงความสนใจจะสั้น การทำ กิจกรรมอาจใช้เวลาประมาณ 8 นาที เด็กวัย 4-5 ปี ช่วงความสนใจในการทำ กิจกรรมประมาณ 12 นาที เด็กวัย 6 ปี ช่วงความสนใจอาจมีมากขึ้น การทำ กิจกรรมอาจใช้เวลาประมาณ 15 นาที “เมื่อเด็กได้ฝึกทำ กิจกรรมซ้ำ ๆ ก็จะทำ ให้เกิดทักษะมากขึ้น ทำ ให้เด็กเกิดความ มั่นใจในความสามารถของตัวเองและการจัดกิจกรรมควรจัดให้มีความหลากหลาย คุณครู ควรให้ความรู้เกี่ยวกับการใช้และการเก็บอุปกรณ์ไม่ว่าจะเป็น สี กาว กรรไกร พู่กัน ฯลฯ และควรให้เด็กได้เลือกใช้อุปกรณ์ต่าง ๆ ด้วยตัวเอง เพื่อเด็กจะได้ใช้จินตนาการได้อย่างเต็ม ที่” 3
กิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์สำ หรับเด็กปฐมวัย กิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์สำ หรับเด็กปฐมวัย คือ กิจกรรมการวาดภาพระบายสี การเล่นกับสีชนิดต่าง ๆ การฉีก ตัด ปะ และงานประดิษฐ์ ฯลฯ ตามที่กล่าวมานี้ล้วน แต่เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมการแสดงออกทางความคิด ที่เด็กได้สำ รวจและจัดทำ กับวัตถุ โดยตรง เด็กสามารถออกแบบ ตกแต่ง กับชิ้นงานได้อย่างอิสระ โดยแบ่งเป็นประเภท กิจกรรมต่าง ๆ ได้ดังนี้ กิจกรรมการปั้น คือกิจกรรมที่ใช้วัตถุที่เป็นดินน้ำ มัน แป้งโด ดินเหนียว โดยคลึงให้เป็นเส้น ปั้น เป็นแผ่น ปั้นเป็นก้อนกลหรือสี่เหลี่ยม ปั้นตามเรื่องราวไม่ว่าจะเป็นสัตว์ สิ่งของ ตาม เรื่องเล่าจากนิทานปั้นตามจินตนาการ 4
กิจกรรมการฉีก ตัด ปะ กระดาษ เป็นกิจกรรมที่นำ กระดาษต่าง ๆ มาฉีก ตัดและ ปะติดลงบนกระดาษให้เกิดเป็น ภาพต่าง ๆ ตามจินตนาการ กระดาษที่ใช้สำ หรับฉีกไม่ควรแข็งหรือเหนียวเกินไป เช่น กระดาษสีมัน กระดาษหนังสือพิมพ์ กระดาษนิตยสาร เป็นต้น การฉีก ตัด ปะกระดาษ ทำ ได้หลายวิธี ได้แก่ ฉีกกระดาษเป็นชิ้นติดซ้อนเรียงกัน หรือฉีกกระดาษเป็นชิ้นติดลงบน ภาพที่กำ หนดให้ ฉีกกระดาษตามรูปที่วาดไว้ให้แล้วให้เด็กฉีกกระดาษที่เป็นส่วนเกินออก ฉีกกระดาษเป็นรูปทรงเรขาคณิต เช่น สี่เหลี่ยม สามเหลี่ยม วงกลม ฉีกหรือตัดกระดาษ อิสระเป็นรูปตามจินตนาการ กิจกรรมงานพับกระดาษ เป็นการประดิษฐ์กระดาษให้มีลักษณะเป็นภาพ 3 มิติ ซึ่งกิจกรรมนี้จะมีความยากขึ้นมา เล็กน้อย ซึ่งเป็นกิจกรรมที่ ต้องอาศัยการทำ งานประสานสัมพันธ์ระหว่างกล้ามเนื้อมือ ตาและนิ้ว มือ พับกระดาษให้เป็นภาพ ตามขั้นตอนซึ่งลำ ดับขั้นตอนนั้นไม่ควรยากเกินความสามารถของ เด็ก 5
กิจกรรมการพิมพ์ภาพ การพิมพ์ภาพด้วยส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น นิ้วมือ ฝ่ามือ แขน ข้อศอก ฯลฯ การพิมพ์ภาพจากวัสดุธรรมชาติต่าง ๆ เช่น พืช ผัก ผลไม้ ฯลฯ การพิมพ์ภาพจากวัสดุ เหลือใช้ต่าง ๆ เช่น หลอด ฝาน้ำ อัดลม ขวดน้ำ ฯลฯ รวมถึงการพิมพ์ภาพด้วยการขยำ กระดาษ การขูดสี เช่น ให้เด็กวางกระดาษบนใบไม้หรือเหรียญ แล้วใช้สีขูดลอกลายออก มาเป็นภาพตามวัสดุนั้น ๆ ค่ะ กิจกรรมงานประดิษฐ์เศษวัสดุ เป็นการรวบรวมเศษวัสดุเหลือใช้ เช่น กล่องนม เศษกระดาษ กระดาษห่อของขวัญ แกน กระดาษทิชชู่ ฯลฯ มาประดิษฐ์เป็นสิ่งต่าง ๆ ตามแบบอย่างหรือตามจินตนาการได้อย่างอิสระ 6
กิจกรรมวาดภาพและระบายสี เป็นกิจกรรมการสร้างภาพ 2 มิติที่เด็กเขียนลงไปด้วยความรู้สึกของตัวเองให้เป็น ลายเส้น รูปร่างหรือลวดลายต่าง ๆ ออกมาตามจินตนาการ แทนการใช้คำ พูด กิจกรรมการเล่นกับสีน้ำ เป็นการนำ สีน้ำ สีโปสเตอร์ หรือสีผสมอาหารมาละลายกับน้ำ เพื่อนำ มาสร้าง สรรค์ผลงานศิลปะ เช่น การเป่าสี การหยดสี การเทสี หรือการกลิ้งสี เป็นต้น (การใช้สี ผสมอาหารในการทำ กิจกรรม แนะนำ ให้เด็กใส่ผ้ากันเปื้อน หรือใส่เสื้อผ้าที่เก่าแล้ว เพื่อ ป้องกันการเลอะจากสี เพราะสีผสมอาหารจะทำ ความสะอาดได้ยากกว่าสีน้ำ ปกติค่ะ) 7
แบบฝึกหัด กิจกรรมพับกระดาษ คำ ชี้แจง ให้นักเรียนพับกระดาษรูปหมาจิ้งจอกตามที่กำ หนดให้พร้อมตกแต่งให้ สวยงาม ขั้นที่ 1 รูปหมาจิ้งจอก ขั้นที่ 4 ขั้นที่ 5 ขั้นที่ 6 ขั้นที่ 2 ขั้นที่ 3 ขั้นที่ 7 ขั้นที่ 8 ขั้นที่ 9 8
แบบฝึกหัด กิจกรรมการพิมพ์ภาพ คำ ชี้แจง ให้นักเรียนสร้างรูปภาพจากฝามือโดยประทับฝามือลงในกระดาษแล้ว ตกแต่งตามจินตนาการให้สวยงาม 9
แบบฝึกหัด กิจกรรมการฉีก ปะ กระดาษ คำ ชี้แจง ให้นักเรียนฉีกกระดาษสีที่ตัวเองชอบปะติดลงในภาพให้สวยงาม 10
แบบฝึกหัด กิจกรรมการเป่าสี คำ ชี้แจง ให้นักเรียนเป่าสีตามใจชอบลงในกระดาษแผ่นนี้โดยคุณครูทำ เป็น ตัวอย่าง 11
แบบฝึกหัด กิจกรรมการวาดภาพระบายสี คำ ชี้แจง ให้นักเรียนระบายสีรูปภาพที่กำ หนดให้ ตามจินตนาการให้สวยงาม 12
แบบฝึกหัด กิจกรรมการวาดภาพระบายสี คำ ชี้แจง ให้นักเรียนวาดภาพตามจินตนาการในหัวข้อเรื่อง สวนสนุกของฉัน แล้วระบายสีให้สวยงาม 13
แบบฝึกหัด กิจกรรมการปั้นคำ ชี้แจง ให้นักเรียนปั้นรูปช้างตามจินตนาการ 14
ขนิษฐา บุนนาค. ภาพระบายสี. เข้าข้อมูลได้จาก :https://www.media2free.com/blackand-white-duck/. 5 กันยายน 2566 ชูวิทย์. เนื้อหากิจกรรมศิลปะ.เข้าข้อมูลได้จาก :https://www.youngciety.com/ 5 กันยายน 2566 ธีรวัฒน์. ภาพการดับกระดาษ.เข้าข้อมูลได้จาก : https://th.theasianparent.com/mom-baby-origami-step-by-step 5 กันยายน 2566 อ้างอิง 15
นางสาวกนกประภา นนท์สะเกษ รหัสนักศึกษา 65040186127 สาขาการศึกษาปฐมวัย คณะครุศาสตร์ เกิดวันที่ 10 กันยายน พ.ศ.2546 เบอร์การติดต่อ 0933271263 ประวัติ วั ผู้ ติ เผู้ขีย ขี น 16
THANK YOU