โครงงานคุณธรรม เรื่อง หนูน้อย พอเพียง จัดทำโดย นักเรียนชั้นประถมศึกษา ปีที่ 3 ครูที่ปรึกษา นายพงศ์พันธ์ พฤกษศรี โรงเรียนบ้านกรุงหยันใต้ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 2 สำนักงานคณกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
ก คำนำ โครงงานเรื่องนี้จัดทำขึ้นเพื่อให้ปลูกฝังความพอเพียงให้เกิดประโยชน์ต่อชีวิตประจำวันของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โครงงานเล่มนี้เป็นโครงงานคุณธรรม ซึ่งจัดทำเพื่อให้ปลูกฝังความพอเพียงให้เกิดประโยชน์ต่อ ชีวิตประจำวันของนักเรียนชั้นชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โดยผู้จัดทำได้ออกศึกษาค้นคว้าจากแหล่งเรียนรู้ต่างๆ และจากคนที่มีความรู้ในเรื่องขอเศรษฐกิจพอเพียงและรู้จักคุณค่าของเงิน โดยหวังเป็นอย่างยิ่งว่ารายงานเล่มนี้จะมีประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจ ไม่มากก็น้อย ขอขอบคุณ
ข สาระบัญ หน้า ชื่อโครงงาน 1 ผู้รับผิดชอบ 1 ครูที่ปรึกษา 1 ที่มาและปัญหา 1 สาเหตุของปัญหา 1 วัตถุประสงค์ที่ทำโครงงาน 1 เป้าหมาย 1 วิธีแก้ปัญหา 1 หลักธรรม/พระราชดำรัส/พระราชดำริ/คำสอนของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว 2 วิธีการประเมิน 3 เครื่องมือที่ใช้ประเมิน 3 ช่วงเวลาในการประเมิน 3 คุณธรรมเป้าหมาย 3 ผลการดำเนินงาน 3 ปัญหา/อุปสรรค 3 ข้อเสนอแนะ 4 ภาคผนวก 5
1 โครงงานคุณธรรม ชื่อโครงงานคุณธรรม หนูน้อยพอเพียง ผู้รับผิดชอบ นักเรียนชั้นประถมศึกษา ปีที่ 3 ครูที่ปรึกษา นายพงศ์พันธ์ พฤกษศรี ๑. ที่มาและปัญหา ความพอเพียง หมายถึงความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจำเป็นที่จะต้องมี ระบบภูมิคุ้มกันในตัวที่ดีพอสมควร ต่อการมีผลกระทบใด ๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและ ภายใน ทั้งนี้จะต้องอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมัดระวังอย่างยิ่ง ในการนำวิชาการต่าง ๆ มาใช้ในการวางแผนและการดำเนินการทุกขั้นตอน และขณะเดียวกันจะต้องเสริมสร้างพื้นฐานจิตใจของคนใน ชาติโดยเฉพาะนักเรียน และประชาชนทุกระดับให้มีสำนึกในคุณธรรม ความซื่อสัตย์สุจริตและให้มีความรอบรู้ ที่เหมาะสม ดำเนินชีวิตด้วยความอดทน ความเพียร มีสติ ปัญญา และความรอบคอบ เพื่อให้สมดุลและพร้อม ต่อการรองรับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและกว้างขวาง ทั้งด้านวัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรมจาก โลกภายนอกได้เป็นอย่างดี แต่ในปัจจุบันพบว่านักเรียนยังขาดความรู้ความเข้าใจ และไม่สามารถนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียงไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ดีเท่าทีควร จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะสร้างตระหนักรู้ และส่งเสริมให้ นักเรียนได้มีความรู้ความเข้าใจและนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ในชีวิตประจำวัน อันจะเกิด ประโยขน์ต่อตนเองและสังคมโดยรวมต่อไป 2. สาเหตุของปัญหา ๑. นักเรียนไม่มีความรู้ในด้านเศรษฐกิจพอเพียงอย่างแท้จริง 2. นักเรียนไม่สามารถนำความรู้ด้านเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ 3. วัตถุประสงค์ที่ทำโครงงาน 1. เพื่อส่งเสริมความรู้ให้นักเรียนนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิตประจำวัน 2.เพื่อส่งเสริมให้นักเรียนมีการเก็บเงิน และรู้จักออมเงิน 4. เป้าหมาย เป้าหมายเชิงปริมาณ นักเรียนชั้นประถมศึกษา ปีที่ 3 โรงเรียนบ้านกรุงหยันใต้ จำนวน 13 คน เป้าหมายเชิงคุณภาพ นักเรียนมีเงินออมและสามารถนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ใน ชีวิตประจำวัน 5. วิธีแก้ปัญหา 1. นักเรียนรู้จักคุณค่าของเงิน ความยากลำบากซึ่งการจะได้เงินมา 2. นักเรียนตั้งเป้าหมายในการปรับปรุงหรือพัฒนาเพื่อนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ใน ชีวิตประจำวัน 3. นักเรียนทำสมุดบัญชีเงินฝาก
2 4. นักเรียนนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ในชีวิตประจำวันด้วยการฝากออมทรัพย์กับครู ประจำชั้นทุกวัน 5. ประเมินการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ในชีวิตประจำวันโดยนักเรียนประเมิน ตนเอง และ เพื่อนประเมิน 6. สรุปผลการดำเนินงานตามโครงการ 6. หลักธรรม/พระราชดำรัส/พระราชดำริ/คำสอนของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว 1. หลักธรรม หลักสัปปุริสธรรม ๗ คือ ธรรมของสัตบุรุษธรรมที่ทำให้เป็นสัตบุรุษ หรือคุณสมบัติของคนดีนั่นเอง ประกอบด้วย ๑. ธัมมัญญุตา – ความรู้จักเหตุ คือรู้หลักความจริง รู้หลักการ รู้หลักเกณฑ์ รู้กฎแห่งธรรมดา รู้กฎเกณฑ์แห่งเหตุผล และรู้หลักการที่จะทำให้เกิดผล ๒. อัตถัญญุตา – ความรู้จักอรรถ รู้ความมุ่งหมาย หรือ รู้จักผล คือ รู้ความหมาย รู้ความมุ่ง หมายรู้ประโยชน์ที่ประสงค์ ๓. อัตตัญญุตา – ความรู้จักตน คือ รู้ว่า เรานั้น ว่าโดยฐานะ ภาวะ เพศ กำลัง ความรู้ ความสามารถ ความถนัด และคุณธรรม เป็นต้น บัดนี้ เท่าไร อย่างไร แล้วประพฤติให้เหมาะสมและรู้ ที่จะแก้ไขปรับปรุงต่อไป ๔. มัตตัญญุตา – ความรู้จักประมาณ คือ ความพอดี เช่น ภิกษุรู้จักประมาณในการรับและ บริโภคปัจจัยสี่คฤหัสถ์รู้จักประมาณในการใช้จ่ายโภคทรัพย์ เป็นต้น ๕. กาลัญญุตา – ความรู้จักกาล คือรู้กาลเวลาอันเหมาะสม และระยะเวลาที่ควรหรือจะต้อง ใช้ในการประกอบกิจ ท าหน้าที่การงาน เช่น ให้ตรงเวลา ให้เป็นเวลา ให้ทันเวลา ให้พอเวลา เป็นต้น ๖. ปริสัญญุตา – ความรู้จักบริษัท คือรู้จักชุมชน และรู้จักที่ประชุม รู้กริยาที่จะประพฤติต่อ ชุมชนนั้นๆ ว่าชุมชน นี้เมื่อเข้าไปหา จะต้องท ากริยาอย่างนี้ จะต้องพูดอย่างนี้ ชุมชนนี้ควรสงเคราะห์อย่างนี้ เป็นต้น ๗. ปุคคลัญญุตา หรือ ปุคคลปโรปรัญญุตา – ความรู้จักบุคคล คือความแตกต่างแห่งบุคคลว่า โดยอัธยาศัยความสามารถและคุณธรรม เป็นต้น ใครๆ ยิ่งหรือหย่อนอย่างไร และรู้ที่จะปฏิบัติต่อบุคคล นั้น ๆ ด้วยดี เป็นต้น 2. พระบรมราโชวาทในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๙ ที่สอดคล้อง "...การพัฒนาประเทศจำเป็นต้องทำตามลำดับขั้น ต้องสร้างพื้นฐานคือ ความพอมี พอกิน พอใช้ของ ประชาชนส่วนใหญ่เบื้องต้นก่อน โดยใช้วิธีการและอุปกรณ์ที่ประหยัดแต่ถูกต้องตามหลักวิชาการ เมื่อได้ พื้นฐานความมั่นคงพร้อมพอสมควร และปฏิบัติได้แล้ว จึงค่อยสร้างค่อยเสริมความเจริญ และฐานะทาง เศรษฐกิจขั้นที่สูงขึ้นโดยลำดับต่อไป..."
3 7. วิธีการประเมิน ประเด็น วิธีวัด เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน พฤติกรรมด้านเศรษฐกิจ พอเพียง (ก่อนหลัง ดำเนินโครงการ) ประเมินความ เป็น เศรษฐกิจ พอเพียง - สมุดเงิน ฝาก - ร้อยละของ นักเรียนที่ ฝากเงินใน ห้องเรียน ๘. เครื่องมือที่ใช้ประเมิน - สมุดเงินฝาก ๙. ช่วงเวลาในการประเมิน 1 มิถุนายน 2566 – 1 กันยายน 2566 10. คุณธรรมเป้าหมาย ความพอเพียง 11. ผลการดำเนินงาน ๑. นักเรียนมีเงินออมเป็นของตัวเอง ๒. นักเรียนสามารถเรียนรู้การประกอบอาชีพแบบพอเพียงเบื้องต้นได้ ๓. นักเรียนสามารถตะหนักถึงความสำคัญของหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงได้ 4. นักเรียนสามารถประชาสัมพันธ์เรื่องหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงให้กับ ครอบครัว ชุมชน ของ นักเรียนได้ 12. ผลการพัฒนา จากการพัฒนานักเรียนตามโครงงาน หนูน้อย พอเพียง ในการส่งเสริมความรู้ให้นักเรียนนำหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิตประจำวัน พบว่านักเรียนมีการพัฒนา (คุณธรรม/จริยธรรม) ดังนี้ ก่อนการดำเนินโครงงาน/กิจกรรม หลังการดำเนินโครงงาน/กิจกรรม ๑. นักเรียนใช่จ่ายเงินสุรุ่ยสุราย ๑. นักเรียนมีความรู้ด้านเศรษฐกิจพอเพียงมากขึ้น 2. นักเรียนไม่มีสามารถนำความรู้ด้านเศรษฐกิจ พอเพียงไปใช้ในชีวิตประจำวัน 2. นักเรียนสามารถนำความรู้ไปใช้ในชีวิตประจำวัน ได้ 3. นักเรียนไม่มีเงินออม 3. นักเรียนมีเงินออม จากการส่งเสริมให้นักเรียนมีการเก็บเงิน และรู้จักออมเงินผลปรากฏว่านักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 มีเงินเก็บร้อยละ 100
4 13. ปัญหา/อุปสรรค นักเรียนไม่ได้ออมเงินทุกวัน 14. ข้อเสนอแนะ ความให้นักเรียนทำแบบเช็คชื่อในการออมเงินในแต่ละวัน
5 ภาคผนวก
ประมวลภาพ โครงงานคุณธรรม เรื่องหนูน้อยพอเพียง