KESANTUNAN BERBAHASA N A M A P E N S Y A R A H : E N A N U A R B I N A B R A Z A K N A M A P E L A J A R : S I T I A I S Y A H B T M O H A M M A D N O R D I N
Dengan nama Allah yang Maha Pemurah lagi Maha Penyayang Terlebih dahulu, setinggi-tinggi pujian dan kesyukuran dipanjatkan kehadrat Allah S.W.T kerana dengan kurnia dan izinnya saya telah dapat menyiapkan tugasan ilmiah ini. Di sini, saya ingin mengucapkan jutaan terima kasih kepada individu-individu yang telah membantu dan berkerjasama dalam menyiapkan tugasan ilmiah ini. Penghargaan yang tidak terhingga dan ucapan terima kasih kepada murabbi saya iaitu En Anuar bin Ab Razak telah banyak membantu saya dengan tunjuk ajar dan panduan yang berguna di dalam tempoh saya menyiapkan tugasan ilmiah ini. Hanya Allah sahaja yang dapat membalasnya. Tidak lupa juga kepada kedua dua ibu bapa saya yang banyak memberi sokongan dan dorongan kepada saya dan memberi semangat kepada saya sehingga saya dapat menyiapkan penulisan ilmiah ini.Malah ,saya juga ingin mengucapakn ribuan terima kasih kepada rakan seperjuangan yang telah terlibat dalam memberi tunjuk ajar dan sebagainya. Semoga kerja kursus yang dilakukan diterima dan diredhai Allah. Aamin! PENGHARGAAN
KONSEP KESANTUNAN BERBAHASA Kesantunan berbahasa merujuk penggunaan bahasa sehari-hari yang tidak menimbulkan kegusaran, kemarahan, dan rasa tersinggung daripada pihak pendengar (Asmah Omar, 2000) Kesantunan juga merujuk adab yang baik, dan ketinggian ilmu seseorang . Bukan hanya terletak pada kecantikkan wajah dan pakaiannya sahaja malah pada tutur katanya yang lemah lembut dan sopan santun
Gaya kesantunan Berbahasa
GAYA KESANTUNAN BERBAHASA Fungsi bahasa terbalik Bahasa terbalik merupakan salah satu daripada jenis ragam bahasa ayat Bahasa terbalik juga boleh didefinisikan sebagai bahasa yang berlawanan daripada perkara yang ingin disampaikan oleh seseorang. Contoh: "Tak perlulah basuh baju itu, biarkan sahaja ia berkulat" Kata Kakak. Maksud: Kakak menyuruh basuh baju itu segera, bukan hanya biarkan baju tersebut berlonggok. Bahasa Terbalik Bertujuan menjaga air muka atau maruah orang lain walaupun berbahasa dalam keadaan marah Bertujuan mewujudkan kemesraan dan bersifat bersahaja tanpa menimbulkan kemarahan dan pergaduhan Bertujuan memberi kesedaran kepada individu supaya tidak bersifat negatif
GAYA KESANTUNAN BERBAHASA Bahasa yang menjelaskan sesuatu dengan cara mengkiaskannya kepada perkara lain Ungkapan yang maknanya tidak diketahui daripada makna perkataan itu sendiri atau daripada susunan tatabahasanya. Secara jelasnya dalam bahasa kiasan ini sesuatu perkataan, frasa, atau ayat mempunyai makna yang berlainan daripada makna harafiah perkataanperkataan yang mendirikannya. Marahnya bernyala-nyala Bernyala-nyala biasanya digunakan untuk menyatakan keadaan api Tetapi dalam ungkapan di atas, bernyala-nyala telah dipindahkan kepada sifat marah Dengan kata lain, sifat marah ini telah dibandingkan dengan keadaan api yang bernyala-nyala kiasan ini merupakan kiasan bandingan langsung Sifat manis seseorang itu telah dibandingkan dengan lautan madu Hal ini bermaksud madu mempunyai rasa yang manis. jadi apabila dikatakan lautan madu, maka menunjukkan sifat itu terlalu manis. Kiasan ini mengatakan bahawa seseorang itu mempunyai wajah yang terlalu manis seperti lautan madu 1. 2.Manisnya wajahnya seperti lautan madu Bahasa Kiasan Contoh bahasa kiasan
GAYA KESANTUNAN BERBAHASA Pantun merupakan puisi lama yang terdiri daripada empat baris dalam setiap rangkap Dua baris utama merupakan pembayang maksud dan dua baris terakhir ialah penerang Terdiri daripada dua baris ysng mempunyai ikatan berirama dan mempunyai sebutan yang sama dihujungnya Pantun terdiri darpada beberapa jenis iaitu cinta, pendidikan, nasihat, patriotik, jenaka, dan agama. Pantun Contoh Jenis pantun Pantun cinta Beli paku ditukar batu Beli lembu sama induknya Cinta suciku cukuplah satu Untuk kamu selama-lamanya Pantun Nasihat Badan sihat minum jamu berbondong terbang burung belibis Isilah akal dengan ilmu Ilmu takkan pernah habis Pantun patriotik Daun sirih di dalam dulang Menjadi hantaran majlis beradat Rakyat dibelabpemimpin dijulang Malaysia merdeka kekal berdaulat
GAYA KESANTUNAN BERBAHASA Peribahasa Contoh Peribahasa Bagai tikus membaiki labu Berat sama dipikul, ringan sama dijinjing Bagai kacang lupakan kulit Hendak membetulkan barang yang tiada diketahui, akhirnya semakin rosak. saling tolong-menolongvdan berkerjasama disaat susah dan senang Orang yang tidak tahu mengenang budi Peribahasa ialah rangkaian perkataan yang disusun khas dan dipakai dengan erti yang khas dan berlainan daripada erti yang asalnya Peribahasa mempertingkatkan keindahan bahasa serta menggambarkan keikhlasan penerimanya peribahasa ialah satu susunan kata yang pendek yang telah melekat di mulut orang ramwi sejak zaman silam yang mempunyai makna yang luas dan bijak serta sedap untuk didengari
GAYA KESANTUNAN BERBAHASA Bahasa Sapaan Contoh Bahasa Sapaan Berdasarkan pangkat atau status dalam kelompok masyarakat Berdasarkan kedudukan dalam keluarga Gelaran Formal- Tuan, Puan, Cik Gelaran Warisan Keturunan- Tuanku, Tunku Gelaran kurniaan Ikhtisas- Doktor, Profesor, Jeneral, Cikgu Gelaran keagamaan- Tuan Haji, Puan Hajjah Ketua keluarga lelaki- Bapa, Ayah Ketua keluarga perempuan- ibu, Emak Ahli perempuan tua dalam keluarga- Kakak Ahli lelaki/perempuan yang muda dalam keluarga- Adik Merujuk kepada kaedah yang digunakan oleh sesuatu masyarakat atau bangsa untuk menegur atau menyapa sesorang Menjadi penghubung langsung antara pihak yang menyapa dengan pihak yang disapa Bahasa sapaan mesti digunakan dengan brtul dan sesuai mengikut konteks semasa berkomunikasi Bertujuan untuk menjaga air muka serta tidak menyinggung perasaan orang lain.
GAYA KESANTUNAN BERBAHASA Pengurusan muka Contoh mimik muka Mimik muka diterjemahkan sebagai lambang kepada perasaan seseorang Gambar di sebelah individu itu sukar ingin menyampaikan sesuatu melalui lisan Muka dalam masyarakat Melayu merujuk kepada wajah, rupa dan membawa maruah seseorang Menjaga mimik muka sewaktu bertutur bertujuan untuk menjaga perasaan orang yang mendengar dan untuk memelihara maruah diri sendiri Muka mempunyai kaitan dengan maruah diri kerana yang tersirat di hati akan terlihat di wajah
Kesantunan berhahasa dalam sistem bahasa
Binaan kata atau dikenali morfologi merupakan bidang ilmu untuk mengkaji struktur kata dan penggolongan kata. Struktur kata merujuk kepada susunan bentuk bunyi bahasa atau lambang dalam tulisan sehingga menjadi unit bahasa yang bermakna. Binaan kata merupakan kata-kata yang digolongkan berdasarkan peranan masingmasing dalam sesuatu ayat. Penggunaan binaan kata yang tersusun dan sopan digalakkan dalam komunikasi harian supaya dapat menunjukkan kesantunan dalam diri kepada orang lain. Binaan kata
Sintaksis ialah bidang ilmu bahasa yang mengkaji proses pembinaan ayat Ayat boleh terbentuk daripada beberapa gabungan perkataan yang mempunyai makna tersendiri Ayat mempunyai subjek dan predikat Dalam konteks kesantunan berbahasa, binaan ayat haruslah teratur danmudah difahami agar orang mudah untuk berkomunikasi dengan kita secara alam maya atau bersemuka. Binaan Ayat
Sebutan dan fonologi ini merupakan bidang kajian atau bidang ilmu cabang bahasa yang mengkaji bunyi-bunyi serta lambang -lambang yang ada pada setiap bunyi bagi sesuatu bahasa Dalam konteks kesantunan berbahasa ini, kita perlulah mempraktikkan sistem bahasa ini dengan menggunakan sebutan dan intonasi yang betul. Hal ini bertujuan mahu memastikan pendengar memahami apa yang dituturkan dan mahu menjaga air muka kita sebagai penutur dan juga pendengar. Contohnya, berkomunikasi menggunakan nada yang lembut dan halus. Sebutan dan intonasi
Tanda baca digunakan dalam sistem ejaan rumi bahasa Melayu Terdiri daripada keselarasan vokal, kata sendi nama, kata majmuk, kata nama, kata pertikel dan kata ganda Tanda baca dan sistem ejaaan ini penting kerana mahu memastikan seseorang individu itu mampu berkomunikasi dengan seseorang dengan nada yang sesuai berdasarkan penggunaan tanda baca. Malah penting untuk penulisan seseorang sama ada rasmi atau tidak rasmi. CONTOH: "Wah, hebatnya Aina dalam memainkan piano itu!" Ejaan dan tanda baca
Isu kesantunan Berbahasa
Isu bahasa Masyakarakat menggunakan bahasa yang kurang sopan (disfemisme) contoh- bodoh, gila Menyentuh hal atau isu isu sensitif seseorang sehingga menghina contoh- menyentuh isu sensitif perkauman , agama dan kekurangan individu impak: Mampu menyinggung perasaan seseorang individu dan menyebabkan pergaduhan
Isu budaya Wujudnya percampuran kod dalam interaksi dua hala contoh: "you semalam pergi mana? i waiting u lama yesterday" Hal ini berlaku disebabkan masyarakat lain tidak mampu memahami bahasa dan budaya masyarakat lain impak- Komunikasi menjadi campur aduk dan mampu merusakkan bahasa Melayu
Isu sosial isu kesantunan berbahasa semakin berleluasa di media sosial Masyarakat berkuasa dalam menulis sesuatu di media sosial tanpa menghiraukan perasaan orang lain Tamsilnya, menghina, mencaci, mengumpat dan sebagainya di komen komen pengguna media sosial Contoh" Anak zahidi ni macam muka monyet sial " Impaknya: akan menjatuhkan air muka seseorang dan memalukan seseorang serta akan wujud pergaduhan antara satu sama lain
RUJUKAN Jaafar, N. A., & Sham, F. M. (2022). Language Politeness And Etiquette On Social Media From The Islamic Perspective: An Observation: Kesantunan Bahasa Dan Adab Di Media Sosial Menurut Perspektif Islam: Satu Tinjauan Kajian Lepas. al-Qanatir: International Journal of Islamic Studies, 27(2), 108-115. SUHAIMI, N. I. A. M. F., & Jabar, N. A. (2020). Menelusuri Kesantunan Berbahasa Merentas Budaya Buya Hamka Menggunakan Model Pertuturan Hymes Dell. International Journal of Creative Future and Heritage (TENIAT), 8(1), 41-55. Kuntarto, E. (2016). Kesantunan Berbahasa Ditinjau Dari Prespektif Kecerdasan Majemuk. jurnal ilmiah Universitas Batanghari, 16(02), 58- 73. Kiram, N. A. M., & Ariffin, R. M. R. (2012). Kesantunan berbahasa orang Melayu menerusi gaya pengurusan air muka dalam Saga: Aplikasi Teori Ting-Toomey. Jurnal Bahasa, 12(2), 284-300.
Sekian Terima Kasih