4_แนวคิดของทฤษฎีการแผ่ขยายมหาพื้นสมุทรฯ

ชดุ ท่ี 4 แนวคิดของทฤษฎกี ารแผ่ขยายพน้ื สมุทรและหลักฐานสนบั สนนุ

สรุปผลการทากจิ กรรม
จากกิจกรรมนักเรยี นได้ทดลองสร้างแบบจาลองท่ีแสดงถงึ การแผ่ขยาย ของพื้นมหาสมทุ ร

จากหลกั ฐานการพบรอยแยกและสันเขากลางมหาสมุทร อายุหินบะซอลต์ บนพื้นมหาสมทุ ร
ซึ่งเป็นไปตามทฤษฎีการแผ่ขยายพนื้ สมุทร (sea-floor spreading theory) ทกี่ ล่าววา่ พ้ืน
มหาสมทุ ร มีการเคลื่อนท่แี ละขยายตัวออกเนื่องจากการแทรกดนั ของแมกมาข้ึนมา
ตามรอยแยกของพ้ืนมหาสมุทรและแขง็ ตวั กลายเป็นหนิ บะซอลต์ ทาให้เกดิ เปน็ พนื้ มหาสมทุ รใหม่
นอกจากนก้ี ารศึกษาภาวะแมเ่ หล็กบรรพกาล ยงั เปน็ อีกหลักฐานหน่งึ ท่สี นบั สนุนทฤษฎี ข้างต้น

คาถามท้ายกิจกรรม
1. องค์ประกอบต่าง ๆ ของแบบจาลองที่นักเรียนสร้างขึ้น เปรียบได้กับสิ่งใดบ้างใน

กระบวนการการแผข่ ยายพ้ืนมหาสมทุ ร
แนวคาตอบ

อธิบายแบบจาลองขอกลมุ่ ตนตามที่ไดอ้ อกแบบไว้ เชน่ ใช้แผน่ พลาสตกิ
ลูกฟูกแทนพ้นื มหาสมทุ รใช้แถบกระดาษแทนการแทรกดนั ของแมกมา

2. ขอ้ มูลจากรูป 1 และรปู 2 สามารถนามาใช้ในการสรา้ งแบบจาลองไดอ้ ยา่ งไร
แนวคาตอบ

ข้อมูลจากรปู 1 ทาให้ทราบวา่ กลางมหาสมทุ รมรี อยแยก และมแี มกมา แทรกดันข้ึนมา
ทาให้หนิ เดิมถกู ดนั ออกห่างจากรอยแยก

ข้อมลู จากรปู 2 ทาใหท้ ราบ วา่ อายุหินที่อยไู่ กลรอยแยกออกไปมีอายมุ ากกว่าหิน
ท่อี ยูใ่ กล้รอยแยก ดังน้ันการจะสร้างแบบจาลองจะต้องหาวัสดุที่มาแทนรอยแยก พนื้ มหาสมุทร
และหนิ ทีแ่ ทรกตัวข้ึนมา

3. จากรปู กระบวนการใดบ้างท่เี กิดข้นึ ในบริเวณรอยแยกกลางมหาสมุทร
แนวคาตอบ

การแทรกดนั ของแมกมาข้ึนมาตามรอยแยกและการเคลอ่ื นท่ีแยกออกจากกนั ของพื้น
มหาสมุทร

โดย นางพัชรี คูณทอง ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูเชยี่ วชาญ 42

ชุดท่ี 4 แนวคิดของทฤษฎีการแผ่ขยายพืน้ สมุทรและหลักฐานสนับสนุน

4. จากรูป หินที่พบบนพ้ืนมหาสมุทรเป็นหินชนิดใด และอายุของหินแต่ละบริเวณเหมือน
หรอื ตา่ งกันอยา่ งไร
แนวคาตอบ

หนิ บะซอลต์ แตกตา่ งกนั ถ้าหากพจิ ารณาเพยี งด้านใดด้านหน่งึ ของรอยแยก จะพบวา่
หินบะซอลต์ที่อยู่ใกลร้ อยแยกจะมีอายอุ ่อนกว่าท่ีอยู่ไกลรอยแยกออกไปแต่ถา้ พจิ ารณาท้ังสองฝั่ง
ของรอยแยกจะพบวา่ อายุของหนิ บะซอลต์ทง้ั สองฝั่งสมมาตรกัน

5. หินบรเิ วณใดบา้ งทีม่ อี ายเุ ท่ากัน
แนวคาตอบ

แมกมาที่แทรกข้ึนมาพรอ้ มกันและแข็งตวั เป็นหนิ ท้ังด้านซ้ายและขวาของรอยแยกกลาง
มหาสมทุ ร

6. หนิ บริเวณใดมีอายมุ ากทส่ี ุด และบรเิ วณใดมอี ายนุ อ้ ยทส่ี ุด
แนวคาตอบ

หนิ บรเิ วณใกลร้ อยแยกมีอายุน้อยท่สี ุด หนิ ที่อยู่ใกล้กบั ขอบทวีปมี อายุมากทส่ี ุด

7. นักวิทยาศาสตร์ตั้งสมมติฐานว่า "พื้นมหาสมุทรมีการแผ่ขยายตัว" นักเรียนเห็นด้วย
หรือไม่ อย่างไร
แนวคาตอบ

นกั เรียนอาจเห็นด้วยและไม่เหน็ ด้วย ครูควรกระตุน้ ใหน้ กั เรยี นบอกเหตุผล เชน่
ทฤษฎกี ารแผข่ ยายพ้ืนมหาสมุทร เป็นการพบหลกั ฐานบนพืน้ สมทุ รท่สี นับสนนุ การเคลือ่ นท่ีของ
แผน่ ธรณี ได้แก่ เทือกเขากลางมหาสมทุ ร อายขุ องหนิ บะซอลต์บนพ้นื มหาสมุทรภาวะแมเ่ หลก็
โลกบรรพกาล นักวทิ ยาศาสตรพ์ ยายามรวบรวมหลกั ฐานและแนวคดิ เชน่ ทฤษฎที วปี เลื่อน
ทฤษฎีการแผ่ขยายพื้นมหาสมทุ รนามาสรุปเปน็ ทฤษฎกี ารแปรสณั ฐานของแผน่ ธรณี
ซ่งึ กลา่ วถึงการเคลื่อนทแ่ี ละการเปลีย่ นลกั ษณะของแผ่นธรณีอนั เน่ืองมาจากการพาความร้อน
ของแมกมาภายในเนือ้ โลก กระบวนการท่ีทาใหแ้ ผ่นธรณีเคลื่อนท่ีคอื วงจรพาความรอ้ น

โดย นางพชั รี คูณทอง ตาแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูเชยี่ วชาญ 43

ชดุ ท่ี 4 แนวคดิ ของทฤษฎีการแผ่ขยายพ้ืนสมุทรและหลักฐานสนบั สนุน

เฉลยบัตรกิจกรรมที่ 4.2
แผนผังมโนทศั น์ เรื่อง แนวคดิ ของทฤษฎีการแผ่ขยายพ้นื สมุทรและหลกั ฐานสนบั สนนุ

คาชี้แจง ให้นักเรียนสรุปความรู้ที่เกี่ยวกับ “แนวคิดของทฤษฎีการแผ่ขยายพ้ืนสมุทรและ
หลักฐานสนับสนุน” เป็นแผนผังมโนทัศน์ (Concept Mapping) ในกระดาษท่ีแจกให้แล้วนาเสนอ
ผลงานหน้าชั้นเรยี น

ขึ้นอยู่กบั ดลุ พินิจของครผู ้สู อน

โดย นางพัชรี คูณทอง ตาแหนง่ ครู วิทยฐานะ ครเู ชี่ยวชาญ 44

ชดุ ที่ 4 แนวคิดของทฤษฎกี ารแผ่ขยายพ้นื สมทุ รและหลกั ฐานสนับสนุน

เฉลยบตั รกิจกรรมที่ 4.3
ถอดบทเรยี น เรื่อง แนวคิดของทฤษฎกี ารแผ่ขยายพืน้ สมทุ รและหลักฐานสนับสนนุ

คาชี้แจง ให้นักเรียนถอดบทเรียนที่เก่ียวกับ “แนวคิดของทฤษฎีการแผ่ขยายพื้นสมุทรและ
หลักฐานสนับสนุน” ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเปน็ ในกระดาษชาร์ตทก่ี าหนดให้แล้ว
นาเสนอผลงาน โดยนาไปติดปา้ ยนเิ ทศหน้าชนั้ เรยี น

ขน้ึ อย่กู บั ดลุ พนิ ิจของครผู ูส้ อน

โดย นางพัชรี คณู ทอง ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูเชี่ยวชาญ 45

ชดุ ที่ 4 แนวคิดของทฤษฎกี ารแผ่ขยายพน้ื สมุทรและหลกั ฐานสนับสนนุ

เฉลยแบบฝกึ หัด
เร่ือง แนวคิดของทฤษฎกี ารแผข่ ยายพื้นสมทุ รและหลกั ฐานสนับสนุน

1. จงทาเครื่องหมาย  หน้าขอ้ ความที่ถูกตอ้ ง และทาเคร่ืองหมาย  หนา้ ข้อความที่ไม่ถูกต้อง

คาตอบ ขอ้ ความ

1. หนิ บะซอลตท์ ี่พบใกล้รอยแยกบริเวณเทือกสนั เขาใต้สมุทรจะมีอายุ อ่อนกว่า

 หินบะซอลต์ที่อยู่ไกลจากรอยแยกออกไป
2. เมอื่ แผ่นธรณมี หาสมุทรเกิดรอยแยกและเคล่อื นท่ีออกจากกันอย่าง ชา้ ๆ จะมี

 เน้ือหินแกรนติ จากสว่ นลา่ งแทรกดนั ขน้ึ มาตรงรอยแยกเกดิ เป็นชน้ั ธรณภี าคใหม่
 3. วงจรการพาความร้อนเป็นกระบวนการที่ทาให้เกิดการเคลือ่ นท่ีของ แผน่ ธรณ
 4. อัลเฟรด เวเกเนอร์ เปน็ ผเู้ สนอทฤษฎกี ารแผข่ ยายพ้ืนสมทุ ร

5. บรเิ วณทะเลแดงเกดิ จากการเคล่อื นทช่ี นกนั ของแผ่นธรณีมหาสมทุ ร กบั แผน่

 ธรณีทวปี
6. เทอื กเขาหิมาลยั เกดิ จากการเคลอ่ื นทช่ี นกันของแผ่นทวีปยูเรเซยี และ แผ่น

 ทวีปอนิ เดีย – ออสเตรเลีย
 7. ในอดตี ประเทศไทยเคยเป็นสว่ นหนึง่ ของทวปี ลอเรเซีย
 8. รอ่ งลกึ กน้ สมุทรเกดิ ขน้ึ บริเวณกลางมหาสมุทรแอตแลนติก
 9. รอยเลือ่ นซานแอนเดรยี สเกิดจากการเคลื่อนท่เี ข้าหากันของแผน่ ทวีป

10. ภาวะแมเ่ หลก็ โลกบรรพกาลของพ้ืนมหาสมุทรเป็นหลักฐานยืนยัน การ

 เคลอื่ นที่ออกจากกนั ของแผ่นทวีป

2. การคน้ พบสิง่ ใดของ แฮร่ี เฮส ที่ถูกนามาใช้สนับสนุนทฤษฎีการแผ่ขยายพ้ืนมหาสมุทร
แนวคาตอบ

แฮร่ี เฮส ค้นพบการแทรกดนั และแขง็ ตัวของลาวาท่ีปะทุขนึ้ มาตามรอยแยกกลางสันเขา
กลางสมทุ รเกดิ เปน็ สว่ นหนง่ึ ของเปลอื กโลกใหม่และดนั เปลือกโลก ทั้งสองฝั่งใหเ้ คลอื่ นที่
แยกออกจากกัน

โดย นางพัชรี คูณทอง ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูเชย่ี วชาญ 46

ชดุ ที่ 4 แนวคดิ ของทฤษฎีการแผ่ขยายพน้ื สมุทรและหลักฐานสนับสนุน
3. แนวคิดทฤษฎที วีปเลื่อน ทฤษฎีการแผ่ขยายพื้นมหาสมุทร และทฤษฎกี ารแปรสัณฐาน ของแผน่
ธรณมี ีความเหมือน และแตกตา่ งกันในเรื่องใดบา้ ง
แนวคาตอบ

ทงั้ สามทฤษฎตี า่ งกลา่ วถงึ การเคล่ือนทข่ี องแผน่ ธรณีเหมือนกนั แตแ่ ตกตา่ งกันที่
รายละเอียดและหลักฐานสนับสนุน ทฤษฎที วปี เลอ่ื นมหี ลักฐานสนบั สนุน เชน่ หลักฐานซาก
ดกึ ดาบรรพ์ หลกั ฐานจากกล่มุ หนิ และแนวเทอื กเขา และหลักฐานจาก การเคลื่อนที่ของ
ธารนา้ แขง็ บรรพกาล แต่ยังไม่สามารถอธบิ ายสาเหตุของการเคลอื่ นที่ได้

ทฤษฎีการแผ่ขยายพน้ื มหาสมุทรมหี ลักฐานการขยายตวั ของพน้ื มหาสมทุ ร คือ
การคน้ พบสันเขากลางสมุทร อายุของหินบะซอลต์บนพื้นสมทุ ร และภาวะแมเ่ หล็กบรรพกาล
ถงึ แมจ้ ะสามารถอธบิ ายวา่ ทวีปเคลอ่ื นที่ออกจากกนั ได้เพราะมหาสมุทรขยายตวั แต่กย็ งั ไม่สามารถ
อธบิ ายกลไกการเคลื่อนท่ีได้

ทฤษฎีการแปรสัณฐานของแผน่ ธรณี รวมเอาหลักฐาน แนวคดิ ทฤษฎี ตา่ ง ๆ เชน่ ทฤษฎี
ทวีปเล่อื น ทฤษฎีการแผ่ขยายพ้ืนมหาสมทุ ร และแนวคดิ วงจรการพาความร้อน มาอธิบาย
การเคล่ือนทข่ี องแผ่นธรณีและการเปลย่ี นแปลงลักษณะของแผ่นธรณี โดยใช้ ขอ้ มลู การพา
ความรอ้ นของแมกมาภายในฐานธรณีภาค และใชก้ ารเคลื่อนทขี่ อง แผน่ ธรณใี นลกั ษณะตา่ งๆ
มาอธบิ ายธรณีสณั ฐาน โครงสร้างทางธรณี และปรากฏการณ์ทาง ธรณวี ทิ ยาตา่ งๆ ท่มี ี
กระบวนการเกิดอย่ภู ายในโลกและสง่ ผลกระทบขึ้นมาสูโ่ ลก เชน่ แผน่ ดนิ ไหว ภูเขาไฟระเบิด

โดย นางพชั รี คณู ทอง ตาแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครเู ช่ียวชาญ 47

ชดุ ที่ 4 แนวคิดของทฤษฎกี ารแผ่ขยายพ้นื สมุทรและหลกั ฐานสนบั สนุน

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนและหลงั เรยี น
ชุดที่ 4 แนวคดิ ของทฤษฎกี ารแผ่ขยายพื้นสมทุ ร

และหลกั ฐานสนบั สนนุ

แบบทดสอบก่อนเรยี น แบบทดสอบหลงั เรียน
ข้อ ก ข ค ง ข้อ ก ข ค ง
1 1
2 2
3 3
4 4
5 5
6 6
7 7
8 8
9 9
10  10 

โดย นางพัชรี คูณทอง ตาแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครเู ช่ยี วชาญ 48

ชดุ ที่ 4 แนวคดิ ของทฤษฎีการแผ่ขยายพน้ื สมุทรและหลักฐานสนับสนุน

ประวตั ิยอ่ ผจู้ ัดทา

ชอ่ื – สกลุ นางพชั รี คูณทอง

วนั เดือน ปี เกดิ 4 พฤศจกิ ายน 2522

สถานทีเ่ กดิ อาเภอสริ นิ ธร จังหวัดอบุ ลราชธานี

ท่ีอยู่ปัจจุบนั 111 หมู่ 12 บ้านโนนสมบตั ิ ตาบลโนนกลาง

อาเภอพบิ ูลมงั สาหาร จงั หวดั อบุ ลราชธานี

เริม่ รบั ราชการ 12 กรกฎาคม 2545 ตาแหน่ง อาจารย์ 1 ระดบั 3

โรงเรียนขมน้ิ พทิ ยาสรรพ์ อาเภอเมอื ง จงั หวัดกาฬสินธุ์

ตาแหนง่ หนา้ ที่ปัจจบุ นั ครู วิทยฐานะ ครเู ชี่ยวชาญ

สถานทีท่ างานในปจั จุบัน โรงเรยี นโนนกลางวทิ ยาคม ตาบลโนนกลาง อาเภอพิบลู มงั สาหาร

จงั หวดั อุบลราชธานี

ประวตั กิ ารศึกษา ประถมศกึ ษาปที ี่ 6 โรงเรยี นบ้านหนิ สงู ตาบลช่องเมก็ อาเภอสิรนิ ธร
พ.ศ. 2535 จงั หวดั อบุ ลราชธานี
มัธยมศกึ ษาปที ี่ 3 โรงเรยี นเบ็ตตด้ี เู มน 2 ชอ่ งเม็ก ตาบลช่องเมก็
พ.ศ. 2538 อาเภอสิรนิ ธร จังหวดั อุบลราชธานี
มัธยมศกึ ษาปีท่ี 6 โรงเรยี นสริ นิ ธรวทิ ยานุสรณ์ อาเภอสิรินธร
พ.ศ. 2541 จงั หวดั อุบลราชธานี
ปริญญาครศุ าสตร์บัณฑติ (ค.บ.) สาขาวชิ าฟสิ ิกส์
พ.ศ. 2545 มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี จงั หวดั อบุ ลราชธานี
ปรญิ ญาศกึ ษาศาสตรมหาบณั ฑิต (ศษ.ม.) สาขาวชิ าหลกั สูตรและการสอน
พ.ศ. 2556 มหาวทิ ยาลัยราชธานี จังหวดั อุบลราชธานี

โดย นางพชั รี คณู ทอง ตาแหนง่ ครู วิทยฐานะ ครูเช่ยี วชาญ 49