งาน2ส่งงาน ebookแผนการสอนประวัติศาสตร์ชาติไทย ม.ต้น

ข

สารบญั

สารบัญ............................................................................................................................................. ก
หน่วยการเรยี นร/ู้ เรอ่ื ง ถ่นิ กาเนดิ ชนชาติไทย..................................................................................... 1
หน่วยการเรยี นรู้/เรื่อง ประวัติศาสตร์ชาตไิ ทยสมัยสุโขทยั ................................................................. 4
ใบงานที่ 1 เรือ่ ง เมืองตา่ งๆ ในอาณาจักรสโุ ขทัย............................................................................... 7
ใบงานท่ี 2 เร่อื ง อาณาจักรสุโขทัย................................................................................................... 9
หนว่ ยการเรียนร/ู้ เร่อื ง ประวตั ศิ าสตร์ชาติไทยอยธุ ยา...................................................................... 12
ใบงานท่ี 1 เรื่องสมัยกรงุ ศรีอยธุ ยา .................................................................................................. 15
ใบงานที่ 2 เรื่องสมยั กรุงศรอี ยุธยา .................................................................................................. 17
ใบงานท่ี 3 เรื่องสมยั กรุงศรอี ยุธยา .................................................................................................. 19
ใบงานที่ 4 เรื่องสมัยกรุงศรีอยุธยา .................................................................................................. 20

แผนการจดั การเรียนรรู้ ายวิชาประวตั ศิ าสตรช์ าตไิ ทย

ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศกึ ษา ๒๕๖๑

ระดับมัธยมศกึ ษาตอนต้น กศน.ตาบล………………………………………..

สปั ดาห์ วนั ท่ี เดอื น พ.ศ. ๒๕๖๑ เวลา ๐๙.๐๐- ๑๒.๐๐ น.

วชิ า ประวตั ศิ าสตร์ชาติไทย รหสั วชิ า(สค ๒๒๐๒๐) จานวน ๓ หน่วย

หน่วยการเรยี นรู้/เร่ือง ถ่ินกาเนิดชนชาติไทย

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑. สาระสาคญั

ถิ่นกาเนดิ ของชนชาตไิ ทย ยงั เปน็ ทีถ่ กเถยี งกนั อยู่ในปจั จุบัน เน่อื งจากยงั หาหลักฐานมา

ยนื ยนั อยา่ งชัดเจนไมไ่ ดว้ ่าชนชาตไิ ทย มถี นิ่ กาเนดิ ที่ททจ้ รงิ อยู่ทีบ่ รเิ วณใด คงมีเพยี งข้อ

อ้างอิง ทฤษฎี ทละขอ้ สันนิฐาน วา่ มถี ิ่นกาเนิดในท่ีตา่ งๆ กนั ไป ตามทต่ใครจะหาหลกั ฐานอา้ งองิ

หรอื มีเหตุผลประกอบการนาเสนอพร้อมหลักฐานอ้างอิงได้ ซ่งึ มนี ักประวัติศาสตรห์ ลายท่านได้

ค้นควา้ ศึกษา เสาะทสวงหาหลักฐานทางประวตั ิศาสตร์มายนื ยนั อย่หู ลายท่าน ซง่ึ ทต่ละท่านกไ็ ด้

ทสดงความคดิ เห็นพร้อมทั้งเสนอพยานหลักฐานยนื ยันทนวความคดิ ของตนเอง ซงึ่ ไดเ้ สนอไวเ้ ป็น

ทนวทางในการศึกษาถงึ ถิน่ กาเนิดของชนชาติไทย

๒.มาตรฐานที่ ๑ มีความรู้ ความเข้าใจ อธิบายความเป็นมาของประวตั ิศาสตร์ ชุมชน ทอ้ งถนิ่

ทละประเทศไทย

๓. จดุ ประสงค์

๑. ผ้เู รียนสามารถอธิบายความเปน็ มาของประวตั ศิ าสตร์ ชมุ ชน ท้องถ่นิ ทละประเทศไทย

หลกั ทนวคิด ขอ้ อ้างอิง ทฤษฎีทละข้อสันนษิ ฐานของถน่ิ กาเนิดชนชาติไทย

๔. สาระการเรียนรู้

๑. ความหมายความเปน็ มาของประวัติศาสตร์ชาติไทย

๒. หลกั ทนวคิด ข้ออ้างอิง ทฤษฎีของถ่ินกาเนดิ ชนชาติไทย

๕. ข้นั ตอนการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้

ครกู ับผู้เรียนรว่ มกนั วิเคราะห์ความยากง่ายทละสรา้ งข้อตกลงร่วมกันวา่ เนือ้ หาท่ยี ากใช้การ

จดั การเรยี นการสอนทบบพบกลุม่ ส่วนเนือ้ หาทีง่ า่ ย ใหน้ ักศกึ ษาทาทฟ้มสะสมงานหรือบันทกึ การ

เรยี นเรียนรใู้ ห้ส่งในสปั ดาห์สดุ ท้ายก่อนสอบปลายภาค

ข้นั นาเขา้ สู่บทเรียน ( ๓๐ นาที )

๑. ครูทักทายพูดคุยกบั ผู้เรียนพรอ้ มทั้งติดตามงานท่ีมอบหมายในครัง้ ที่ทลว้

ผเู้ รยี นทาทบบทดสอบก่อนเรียน จานวน ๑๐ ข้อ ( ๑๐ นาที )

๒. ครยู กตัวอย่างทนวคิดถิน่ กาเนดิ ชนชาตไิ ทยให้ผ้เู รียนฟังทละทสดงความคิดเห็นร่วมกัน

๓. ครทู จ้งวัตถปุ ระสงค์การเรียนรู้ตามเนอ้ื หาสาระท่ีเรียนรู้

2

ขน้ั กระบวนการจดั การเรยี นรู้ ( ๒ ชวั่ โมง )
1. ให้ผเู้ รียนศกึ ษาจากหนงั สอื เรียนวิชา ประวัติศาสตรช์ าติไทย (หน้าท่ี ๑-๔ )
2. ครอู ธิบายความหมายของประวัติศาสตร์ชาติไทย
3. ครูร่วมสนทนาทละอธบิ ายประเดน็ ความรปู้ ระวัติศาสตร์ชาตไิ ทยถนิ่ กาเนดิ ของคนไทย
ผู้เรยี นทบง่ กลมุ่ เปน็ ๔ กลมุ่ โดยวิธกี ารหาตวั ททนหรอื จบั สลาก ตามจานวนผู้เรยี น หมายเลข ๑-๔
ทละระดมความคดิ ในหัวข้อเร่ืองที่กาหนด ดังนี้

กลุ่มท่ี ๑ เรอ่ื งความเป็นมาของประวตั ศิ าสตร์ชาติไทย
กล่มุ ที่ ๒ เร่ืองทนวคดิ ถิน่ กาเนิดชนชาตไิ ทย
กลุ่มที่ ๓ เรอื่ งหลักฐานอา้ งอิงถิน่ กาเนดิ ชนชาติไทย
กลุ่มท่ี ๔ เร่อื งทฤษฎีเกย่ี วกับถิน่ กาเนิดชนชาตไิ ทย
4. ผู้เรียนทต่ละกลุ่มให้ตัวททนออกมานาผลการท่ีระดมความคิดในกลุ่มของตนเอง ออกมา
นาเสนอหนา้ ชนั้ เรยี น ทลี ะกลุ่ม
5. ครูทละผเู้ รียนร่วมกนั สรปุ เรื่องถนิ่ กาเนดิ ชนชาตไิ ทยเพมิ่ เติม
6. ครูมอบหมายให้ผู้เรียนทางานที่ ๑
ขั้นสรุปและการนาไปใช้ ( ๓๐ นาที )
๑. ครรู ่วมทละผ้เู รียนช่วยกันสรุปประเดน็ สาคัญหลังจากทุกกลุ่มนาเสนอหน้าช้ันเรียน
๒. ครูเช่อื มโยงจากสิง่ ท่ผี ูเ้ รยี นนาเสนอกนั เน้อื หาในเรื่องถิ่นกาเนิดชนชาติไทย ทนวคิดทฤษฎี
ท่เี ก่ยี วข้องครใู ห้ความรู้เพิ่มเตมิ ในส่วนของความรทู้ ีย่ งั ไม่ครบถ้วนเก่ียวกบั ประวตั ศิ าสตร์ชาติไทย
๓. ครใู ห้ผเู้ รียนทาทบบทดสอบหลงั เรียน จานวน ๑๐ ขอ้ พร้อมเฉลย ( ๑๐ นาที )
๔. ครไู ดม้ อบหมายกจิ กรรมในคร้ังต่อไป
๖. สอ่ื และแหล่งเรียนรู้
๖.๑ ส่ือวัสดุการเรียนรู้
- หนงั สือเรยี นวิชา ประวัติศาสตร์ชาตไิ ทย
- ใบความรู้ท่ี ๑ เรอ่ื งถิน่ กาเนดิ ชนชาตไิ ทย
- ใบความรู้ที่ ๒ เรอ่ื งหลักทนวคิด ทฤษฎที ี่เก่ยี วขอ้ งกบั ถ่ินกาเนิดชนชาตไิ ทย
๖.๒ ทหลง่ การเรียนรู้
- หอ้ งสมุดประชาชน / กศน.ตาบล
- อนิ เตอร์เน็ต
๗. การวดั ผลและประเมินผล
๗.๑ ผู้ประเมนิ
- ผู้เรยี น / ครูผสู้ อน
๗.๒ สง่ิ ท่ีต้องประเมนิ
- บันทึกการเรยี นรู้ / ทฟ้มสะสมงาน
- ใบงาน / ทบบฝกึ หัด / สอบกลางภาค
๗.๓ เครือ่ งมือท่ีใชใ้ นการประเมิน
- บันทึกการเรยี นรู้ / ทฟ้มสะสมงาน

3

- ใบงาน / ทบบฝึกหดั
- สอบกลางภาค
๘. เกณฑ์การให้คะแนน
๑๐๐ คะทนน ทบง่ ออกเปน็ ๖๐: ๔๐
๖๐ คะทนนไดจ้ าก
- บนั ทกึ การเรียนรู้ / ทฟ้มสะสมงาน ๒๐ คะทนน
- ใบงาน / ทบบฝกึ หดั ๒๐ คะทนน
- สอบกลางภาค ๒๐ คะทนน

ความเห็นของผู้บังคับบัญชา
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................ ................................................................
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................................................ ....

ลงชอื่

4

แผนการจดั การเรียนรูร้ ายวชิ าประวัตศิ าสตร์ชาตไิ ทย

ภาคเรยี นที่ ๑ ปีการศกึ ษา ๒๕๖๑

ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน้ กศน.ตาบล………………………………………..

สัปดาห์ วนั ท่ี เดือน พ.ศ. ๒๕๖๑ เวลา ๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น.

วชิ า ประวัติศาสตร์ชาติไทย รหสั วิชา(สค ๒๒๐๒๐) จานวน ๓ หนว่ ย

หนว่ ยการเรียนรู้/เร่ือง ประวัติศาสตร์ชาตไิ ทยสมัยสุโขทัย

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑. สาระสาคัญ

รัฐสุโขทัย เป็นรัฐในอดีตรัฐหน่ึง ตั้งอยู่บนที่ราบลุ่มทม่น้ายม เป็นชุมชนโบราณมาตั้งทต่ยุค

เหล็กตอนปลาย จนกระทั่งสถาปนาขึ้นราวพุทธศตวรรษท่ี 18 ในฐานะสถานีการค้าของรัฐละโว้

หลังจากนั้นราวปี 1800 พ่อขุนบางกลางหาวทละพ่อขุนผาเมือง ได้ร่วมกันกระทาการยึดอานาจจาก

ขอมสบาดโขลญลาพง ซ่ึงทาการเป็นผลสาเร็จทละได้สถาปนาเอกราชให้สุโขทัยเป็นรัฐอิสระ ทละมี

ความเจรญิ ร่งุ เรอื งตามลาดับทละเพิ่มถึงขีดสุดในสมัยพ่อขุนรามคาทหงมหาราช ก่อนจะค่อย ๆ ตกต่า

ทละประสบปัญหาทั้งจากปัญหาภายนอกทละภายใน จนต่อมาถูกรวมเป็นส่วนหน่ึงของอาณาจักร

อยุธยาไปในที่สุด

๒.มาตรฐานท่ี ๑ มีความรู้ ความเข้าใจ อธิบายความเป็นมาของประวัติศาสตร์สมัยสุโขทัย การ

สถาปนา การเมืองการปกครอง สภาพเศรษฐกจิ สงั คมทละวัฒนธรรม

๓. จดุ ประสงค์

๑. ผู้เรียนสามารถอธิบายความเป็นมาอธิบายความเป็นมาของประวัติศาสตร์สมัยสุโขทัยกา

รสสถาปนา การเมอื งการปกครอง สภาพเศรษฐกิจ สังคมทละวฒั นธรรมได้

๔. สาระการเรียนรู้

๑. ประวตั ศิ าสตรค์ วามเป็นมาของสมัยสโุ ขทัย

๒. การสถาปนา

๓. การเมืองการปกครอง

๔. สภาพเศรษฐกจิ สงั คมทละวัฒนธรรม

๕. ขน้ั ตอนการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้

ครูกับผู้เรียนร่วมกันวิเคราะห์ความยากง่ายทละสร้างข้อตกลงร่วมกันว่า เนื้อหาท่ียากใช้การ

จัดการเรียนการสอนทบบพบกลุ่ม ส่วนเนื้อหาท่ีง่าย ให้นักศึกษาทาทฟ้มสะสมงานหรือบันทึกการ

เรยี นเรียนรู้ให้ส่งในสปั ดาหส์ ุดท้ายกอ่ นสอบปลายภาค

ขน้ั นาเขา้ สบู่ ทเรียน ( ๓๐ นาที )

๑. ครูทักทายพูดคยุ กับผ้เู รยี นพรอ้ มท้ังติดตามงานที่มอบหมายในครง้ั ที่ทลว้

ผู้เรียนทาทบบทดสอบกอ่ นเรียน จานวน ๑๐ ข้อ ( ๑๐ นาที )

๒. ครูเล่าเร่ืองความเป็นมาของประวัติศาสตร์ชาติไทยให้ผู้เรียนฟังทละทสดงความคิดเห็น

รว่ มกนั

๓. ครทู จง้ วัตถปุ ระสงคก์ ารเรียนรตู้ ามเนื้อหาสาระทเ่ี รยี นรู้

5

ขั้นกระบวนการจัดการเรียนรู้ ( ๒ ช่วั โมง )
1. ใหผ้ เู้ รยี นศึกษาจากหนงั สอื เรียนวชิ า ประวตั ิศาสตรช์ าติไทย (หน้าท่ี ๗-๒๐ )
2. ครอู ธิบายความเปน็ มาของประวัตศิ าสตรช์ าติไทยสมยั ต่างๆ
3. ครูรว่ มสนทนาทละอธิบายประเดน็ ความรปู้ ระวัตศิ าสตร์ชาตไิ ทยสมัยสุโขทยั
4. ผเู้ รยี นทบ่งกลุ่ม เป็น ๔ กลุ่ม โดยวธิ ีการหาตัวททนหรือจับสลาก ตามจานวนผู้เรียน
หมายเลข ๑-๔ ทละ ระดมความคดิ ในหวั ข้อเรื่องท่ีกาหนด ดังนี้

๑. กลุ่มท่ี ๑ ประวัตศิ าสตร์ความเปน็ มาของสมยั สุโขทยั
๒. กลมุ่ ท่ี ๒ การสถาปนา
๓. กลมุ่ ท่ี ๓ การเมืองการปกครอง
๔ กลมุ่ ที่ ๔ สภาพเศรษฐกิจ สังคมทละวฒั นธรรม
๕. ผู้เรียนทต่ละกลมุ่ ให้ตัวททนออกมานาผลการทรี่ ะดมความคิดในกลุม่ ของตนเอง ออกมา
นาเสนอหน้าช้นั เรียน ทีละกลุ่ม
๖. ครูทละผูเ้ รียนร่วมกันสรุปเรอื่ งถ่นิ กาเนิดชนชาตไิ ทยเพ่มิ เตมิ
๗. ครูมอบหมายให้ผู้เรยี นทางานท่ี ๑
ขั้นสรปุ และการนาไปใช้ ( ๓๐ นาที )
๑. ครรู ว่ มทละผู้เรยี นช่วยกันสรปุ ประเด็นสาคัญหลงั จากทุกกลมุ่ นาเสนอหนา้ ช้ันเรียน
๒. ครเู ชื่อมโยงจากสิ่งท่ีผู้เรยี นนาเสนอกันเนอื้ หาในเรื่องถ่ินกาเนิดชนชาติไทย ทนวคิดทฤษฎี
ทเี่ ก่ียวขอ้ งครูใหค้ วามรเู้ พ่ิมเติมในส่วนของความรู้ท่ียังไม่ครบถ้วนเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ชาติไทยสมัย
สโุ ขทัย
๓. ครใู ห้ผู้เรียนทาทบบทดสอบหลงั เรยี น จานวน ๑๐ ขอ้ พรอ้ มเฉลย ( ๑๐ นาที )
๔. ครูไดม้ อบหมายกจิ กรรมในคร้ังตอ่ ไป
๖. สอ่ื และแหลง่ เรียนรู้
๖.๑ ส่ือวัสดุการเรียนรู้
- หนังสือเรยี นวิชา ประวตั ศิ าสตรช์ าติไทย
- ใบความรูท้ ่ี ๑ เร่ืองประวตั ิศาสตรช์ าติไทยสมัยสุโขทัย
- ใบความรู้ที่ ๒ การสถาปนา
- ใบความรูท้ ่ี ๓ การเมอื งการปกครอง
- ใบความรู้ที่ ๔ สภาพเศรษฐกิจ สงั คมทละวฒั นธรรม
๖.๒ ทหลง่ การเรยี นรู้
- ห้องสมุดประชาชน / กศน.ตาบล
- อนิ เตอร์เนต็
๗. การวัดผลและประเมนิ ผล
๗.๑ ผ้ปู ระเมนิ
- ผู้เรียน / ครูผู้สอน
๗.๒ สิง่ ทตี่ ้องประเมิน
- บันทึกการเรยี นรู้ / ทฟ้มสะสมงาน

6

- ใบงาน / ทบบฝกึ หัด / สอบกลางภาค
๗.๓ เครือ่ งมือที่ใช้ในการประเมิน

- บันทึกการเรียนรู้ / ทฟ้มสะสมงาน
- ใบงาน / ทบบฝกึ หัด
- สอบกลางภาค
๘. เกณฑ์การใหค้ ะแนน
๑๐๐ คะทนน ทบ่งออกเป็น ๖๐: ๔๐
๖๐ คะทนนได้จาก
- บนั ทกึ การเรยี นรู้ / ทฟ้มสะสมงาน ๒๐ คะทนน
- ใบงาน / ทบบฝกึ หดั ๒๐ คะทนน
- สอบกลางภาค ๒๐ คะทนน

ความเหน็ ของผบู้ ังคบั บัญชา
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................ ................................................................
............................................................................................................................. ...................................
........................................................................................................................................................... .....
............................................................................................................................ ....................................
............................................................................................................................. ...................................

ลงช่ือ.......................................................................................

7

ใบงานที่ 1 เร่อื ง เมืองต่างๆ ในอาณาจักรสุโขทยั
คาช้แี จง ใหน้ กั เรยี นนาคาท่ีกาหนดให้มาเตมิ ในช่องวา่ งให้มคี วามสมั พนั ธก์ ัน

เมืองลูกหลวง เมืองพระยามหานคร เมอื งประเทศราช

1. เมืองเหลา่ นี้มักจะอยู่ตามชายทดนของอาณาจักร

สโุ ขทยั ...............................................

2. เมอื งที่ทาหน้าทเ่ี ปน็ เมอื งหนา้

ดา่ น ...............................................

3. เมอื งทย่ี อมออ่ นน้อมเพื่อความปลอดภัยของ

ตนเอง ...............................................

4. เมอื งทม่ี ีอานาจในการปกครองตนเองทตต่ ้องขึ้นกบั ราช

ธานี ...............................................

5. เมืองสองทควหรอื เมอื ง

พษิ ณโุ ลก ...............................................

6. เมืองที่ทาหน้าทีส่ ะสมเสบยี ง อาหาร ทละกาลังคนเพอื่ ป้องกนั เมืองหลวง

................................................

7. เมืองที่ต้องสง่ บรรณาการให้ทก่

สโุ ขทยั ...............................................

8

8. เมืองทปี่ กครองโดยเจ้าเมืองทอ่ี าจเปน็ เช้อื สายของเจา้ เมือง
เดิม ...............................................
9. เมืองนครสวรรค์ เชยี งทอง บางพาน
ชุมพร ...............................................
10. เป็นเมืองที่อยู่ 4 ทศิ รอบเมืองราช
ธานี ...............................................

9

ใบงานที่ 2 เรอื่ ง อาณาจกั รสุโขทยั

10

จดุ ประสงค์ 1. เพ่ือให้นักเรียนเข้าใจสภาพประวัติภูมิศาสตร์ของสโุ ขทัย
2. เพื่อใหน้ ักเรยี นวเิ คราะห์การเจรญิ สงู สดุ ทละการล่มสลายของสุโขทยั ได้
3. ระบสุ ภาพการเมือง เศรษฐกจิ สังคม วัฒนธรรมทละศิลปะศาสนาในสมัยสโุ ขทัย

คาช้ีแจง ให้นักเรยี นตอบคาถามลงในกระดาษน้ี
1. อาณาจกั รสโุ ขทัยกาเนดิ ได้อยา่ งไร
................................................................................................................................................ ................
................................................................................................................... .............................................
2. ทนวคดิ การปกครองสมัยสโุ ขทยั ได้รบั อทิ ธิพล มาจาก
..................................................................................
เพราะ
................................................................................................................................................................
3. จงอธบิ ายสภาพภูมิศาสตร์ของสุโขทัยในด้าน

3.1 ภูมปิ ระเทศ
..................................................................................................... ...........................................................
............................................................................................................................. ...................................

3.2 สังคม
............................................................................................................................................. ...................
................................................................................................................ ................................................

3.3 กล่มุ คน
............................................................................................................................. ...................................
..................................................................................................................................................... ...........

3.4 เศรษฐกจิ
................................................................................................ ................................................................
............................................................................................................................. ...................................

3.5 การปกครอง
.................................................................................................................................... ............................
....................................................................................................... .........................................................

3.6 ศิลปะ
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................................ ....................
4. จงตอบคาถามต่อไปน้ี

4.1 สโุ ขทัยเจรญิ สูงสุดในสมยั
.............................................................................................................

4.2 ชว่ งทส่ี มัยสุโขทัยอ่อนทอ คอื
.........................................................................................................

11

4.3 อักษรไทยกาเนดิ ขึ้นใน ปี พ.ศ.
......................................................................................................

4.4 สันนิษฐานน่าจะมาจากภาษา
...........................................................................................................

12

แผนการจดั การเรยี นรรู้ ายวิชาประวัติศาสตรช์ าตไิ ทย

ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๑

ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน้ กศน.ตาบล………………………………………..

สัปดาห์ วันท่ี เดือน พ.ศ. ๒๕๖๑ เวลา ๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น.

วชิ า ประวัตศิ าสตร์ชาตไิ ทย รหัสวชิ า(สค ๒๒๐๒๐) จานวน ๓ หนว่ ย

หนว่ ยการเรียนร้/ู เร่ือง ประวัติศาสตรช์ าตไิ ทยอยุธยา

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. สาระสาคัญ

พ.ศ. 1893 – 2310เม่ือสิ้นรัชกาลพ่อขุนรามคาทหงมหาราช อาณาจักรสุโขทัยก็เส่ือมลง

พระมหากษตั รยิ ์ทสี่ บื ราชสมบัตติ ่อจากพ่อขนุ รามคาทหง คอื พระยาเลยไทย (รัชกาลที่ 4) ทละพระยา

งั่วนาถม (รัชกาลที่ 5) ไม่สามารถรักษาอาณาจักรให้คงสภาพเดิมได้ บรรดาหัวเมืองทละอาณาจักรท่ี

เคยอยู่ในอานาจต่างพากันทข็งเมืองตั้งตนเป็นอิสระ ในจานวนน้ีมีเมืองสาคัญคือ เมืองอู่ทองใน พ.ศ.

1890 ซึ่งเป็นปีที่พระมหาธรรมราชาท่ี 1 (ลิไทย) ข้ึนครองราชย์เป็นรัชกาลที่ 6 ทห่งกรุงสุโขทัยนั้น

เมืองอู่ทองเกิดภัยธรรมชาติ ลาน้าจระเข้สามพันตื้นเขิน เกิดขาดทคลนน้า อหิวาตกโรคระบาดทาให้

ผ้คู นลม้ ตายเปน็ อนั มาก เจ้าเมอื งอทู่ องจึงอพยพผคู้ นไปยังทาเลท่ีมีน้าอุดมสมบูรณ์ (เชื่อว่าเป็นบริเวณ

ท่ีเปน็ วัดพุทธสวรรยใ์ นจังหวัดพระนครศรีอยุธยาปัจจุบัน) ทรงสร้างพระราชวังขึ้นท่ีริมหนองโสน (บึง

พระราม) ทล้วประกาศสถาปนากรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ใน พ.ศ. 1893 ทละเสด็จข้ึนครองราชย์

เป็นกษัตริย์ ทรงพระนามว่า สมเด็จพระรามาธิบดีท่ี 1 (พระเจ้าอู่ทอง) กรุงศรีอยุธยาเป็นทาเลที่มี

พ้ืนที่อันมีสภาพทางภูมิศาสตร์ที่ถือกันว่าเหมาะ คือ มีทม่น้า 3 สาย ไหลผ่าน ได้ทก่ทม่น้าลพบุรี ไหล

จากทศิ เหนอื โอบอ้อมไปทางทิศตะวันตกทม่น้าเจ้าพระยา ไหลผา่ นทางทิศใตท้ ม่น้าป่าสัก ไหลผ่านทาง

ทศิ ตะวนั ออกจงึ ทาใหผ้ ืนทผ่นดนิ นม้ี ลี กั ษณะเปน็ เกาะ เป็นท่อี ุดมสมบูรณ์เหมาะทก่การเกษตร สะดวก

ทก่การคมนาคมติดต่อกับต่างประเทศเพราะใกล้ทะเลเป็นชุมทางค้าขายที่สาคัญ ทั้งยังมีความ

เหมาะสมในด้านยุทธศาสตร์ มที ม่นา้ ลอ้ มรอบ เปน็ ทนวปอ้ งกันตามธรรมชาติได้อย่างดี ยากท่ีข้าศึกจะ

เข้าโจมตหี รือล้อมกรงุ ไวไ้ ดน้ าน เพราะเม่อื ถึงฤดูน้าหลากน้าก็จะท่วมถึงบรเิ วณน้โี ดยรอบอีกด้วย

๒.มาตรฐานท่ี ๑ มีความรู้ ความเข้าใจ อธิบายความเป็นมาของประวัติศาสตร์ ชุมชน ท้องถน่ิ

ทละประเทศไทย

๓. จุดประสงค์

๑. ผู้เรียนสามารถอธิบายการปกครองสมยั อยุธยา

๒. ผเู้ รยี นสามารถบอกช่ือพระมหากษัติย์ท่ีปกครองสมัยอยุธยา

๔. สาระการเรียนรู้

๑. การปกครองสมัยอยุธยา

๒. พระมหากษัตยิ ท์ ี่ปกครองสมัยอยธุ ยา

13

๕. ข้นั ตอนการจดั กิจกรรมการเรียนรู้
ครกู บั ผูเ้ รยี นร่วมกันวิเคราะห์ความยากง่ายทละสรา้ งขอ้ ตกลงรว่ มกนั ว่า เนอ้ื หาท่ยี ากใช้การ

จัดการเรยี นการสอนทบบพบกลมุ่ ส่วนเนือ้ หาท่งี ่าย ให้นักศึกษาทาทฟ้มสะสมงานหรอื บันทกึ การ
เรยี นเรยี นรู้ให้ส่งในสปั ดาหส์ ุดท้ายก่อนสอบปลายภาค

ขั้นนาเขา้ สบู่ ทเรยี น ( ๓๐ นาที )
๑. ครทู ักทายพดู คยุ กบั ผ้เู รียนพรอ้ มทง้ั ตดิ ตามงานท่มี อบหมายในครั้งที่ทลว้
ผู้เรยี นทาทบบทดสอบกอ่ นเรียน จานวน ๑๐ ข้อ ( ๑๐ นาที )
๒. ครูยกตวั อยา่ งทนวคิดถนิ่ กาเนดิ ชนชาติไทยใหผ้ ้เู รยี นฟังทละทสดงความคดิ เห็นร่วมกนั
๓. ครทู จง้ วัตถปุ ระสงคก์ ารเรียนรตู้ ามเน้อื หาสาระท่ีเรียนรู้
ขั้นกระบวนการจดั การเรียนรู้ ( ๒ ช่ัวโมง )
1. ให้ผเู้ รียนศึกษาจากหนังสือเรยี นวชิ า ประวัติศาสตร์ชาติไทย (หน้าที่ ๑-๔ )
2. ครูอธบิ ายความหมายของประวตั ศิ าสตร์ชาตไิ ทย
3. ครูร่วมสนทนาทละอธิบายประเด็นความรู้ประวัติศาสตร์ชาติไทยถ่ินกาเนิดของคนไทย
4. ผูเ้ รียนทบ่งกลุ่ม เปน็ ๒ กลมุ่ โดยวิธีการหาตัวททนหรือจบั สลาก ตามจานวนผู้เรียน ระดม
ความคิดในหัวข้อเรอ่ื งท่ีกาหนด ดงั นี้

๑. กลมุ่ ที่ ๑ การเมืองการปกครองสมยั อยุธยา
๒. กลมุ่ ท่ี ๒ พระมหากษตั ริยส์ มยั อยุธยา
5. ผูเ้ รียนทต่ละกลุ่มใหต้ วั ททนออกมานาผลการท่ีระดมความคิดในกลุ่มของตนเอง ออกมา
นาเสนอหนา้ ช้นั เรยี น ทีละกลุ่ม
6. ครทู ละผ้เู รียนรว่ มกนั สรปุ เรื่องถิน่ กาเนดิ ชนชาติไทยเพม่ิ เตมิ
7. ครมู อบหมายให้ผูเ้ รียนทางานที่ ๑
ขน้ั สรปุ และการนาไปใช้ ( ๓๐ นาที )
๑. ครูร่วมทละผู้เรยี นช่วยกันสรปุ ประเด็นสาคญั หลงั จากทุกกลมุ่ นาเสนอหน้าช้ันเรียน
๒. ครูเชอื่ มโยงจากสิง่ ท่ีผู้เรยี นนาเสนอกนั เนือ้ หาในเรื่องถิ่นกาเนิดชนชาติไทย ทนวคิดทฤษฎี
ทเี่ ก่ยี วขอ้ ง ครูให้ความรเู้ พิม่ เติมในสว่ นของความรู้ทยี่ งั ไม่ครบถว้ นเกี่ยวกับประวตั ิศาสตร์ชาตไิ ทย
๓. ครใู ห้ผู้เรียนทาทบบทดสอบหลงั เรยี น จานวน ๑๐ ข้อ พร้อมเฉลย ( ๑๐ นาที )
๔. ครไู ด้มอบหมายกจิ กรรมในครง้ั ตอ่ ไป
๖. ส่อื และแหลง่ เรียนรู้
๖.๑ สือ่ วสั ดุการเรียนรู้
- หนังสือเรียนวิชา ประวตั ิศาสตรช์ าติไทย
- ใบความรู้ที่ ๑ เรอื่ งการเมืองการปกครองสมัยอยธุ ยา
- ใบความรู้ท่ี ๒ พระมหากษัตริยท์ ปี่ กครองกรุงศรีอยธุ ยา
๖.๒ ทหล่งการเรียนรู้
- หอ้ งสมดุ ประชาชน / กศน.ตาบล
- อนิ เตอรเ์ นต็

14

๗. การวดั ผลและประเมินผล
๗.๑ ผปู้ ระเมนิ
- ผู้เรยี น / ครูผูส้ อน
๗.๒ สงิ่ ท่ตี ้องประเมิน
- บนั ทึกการเรยี นรู้ / ทฟ้มสะสมงาน
- ใบงาน / ทบบฝกึ หัด / สอบกลางภาค
๗.๓ เคร่ืองมือท่ีใช้ในการประเมนิ
- บนั ทึกการเรียนรู้ / ทฟ้มสะสมงาน
- ใบงาน / ทบบฝึกหดั
- สอบกลางภาค

๘. เกณฑก์ ารให้คะแนน
๑๐๐ คะทนน ทบง่ ออกเป็น ๖๐: ๔๐
๖๐ คะทนนไดจ้ าก
- บันทกึ การเรียนรู้ / ทฟ้มสะสมงาน ๒๐ คะทนน
- ใบงาน / ทบบฝกึ หดั ๒๐ คะทนน
- สอบกลางภาค ๒๐ คะทนน

ความเห็นของผบู้ ังคบั บัญชา
....................................................................................... .........................................................................
............................................................................................................................. ...................................
.................................................................................................................................................. ..............
..................................................................................................................... ...........................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................ ................................................................

ลงช่ือ.......................................................................................

15

ใบงานที่ 1 เร่ือง สมยั กรุงศรอี ยุธยา
วิชาประวัตศิ าสตรช์ าตไิ ทย

................................................................................................
กจิ กรรมตอนที่ 1ใหน้ ักเรียนตอบคาถามเก่ียวกับการเมืองการปกครอง สมยั อยธุ ยา
1. อยุธยาปกครองโดยระบอบ ...........................................................................................................
2. พระมหากษัตริยส์ มยั อยุธยามีฐานะเป็น.....................................ขณะทส่ี ุโขทยั พระมหากษัตริยม์ ี
ฐานะเป็น .......................................................................................................................................... ....
3. การปกครองส่วนกลางในรูปทบบจตุสดมภ์ ประกอบด้วย 4 หน่วยงานสาคญั ดังนี้

เวยี ง มหี นา้ ท่ี ................................................................................................
วัง มีหนา้ ท่ี ................................................................................................
คลัง มีหนา้ ท่ี ................................................................................................
นา มีหนา้ ท่ี ................................................................................................

กจิ กรรมตอนท่ี 2 ใหน้ ักเรียนวิเคราะห์สาเหตกุ ารปฏิรปู การปกครองสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ

1. ยา้ ยศนู ยก์ ลางการปกครองจาก เนอ่ื งจาก ..............................................................
อยุธยาไป ...............................................................
พิษณุโลก ซึ่งเปน็ หัวเมืองเหนือ เนื่องจาก
เนอื่ งจาก ..............................................................
2. ลดฐานะเมืองลูกหลวงเป็นเพยี งหัว ...............................................................
เมอื งช้ันใน ..............................................................
...............................................................
3. ทบ่งทยกหนา้ ทร่ี ะหว่างฝา่ ยทหารกับ
ฝา่ ยพลเรือนออกจากกัน

16

ตอนท่ี 3 ให้นักเรยี นลาดบั การครองราชยข์ องพระมหากษัตรยิ ์อยุธยาให้ถกู ตอ้ งทละบอกว่าเปน็
พระมหากษัตริยจ์ ากราชวงศ์ใด

อาณาจักรอยธุ ยามีพระมหากษตั ริยป์ กครอง 33 พระองคจ์ าก 5 ราชวงศ์ดว้ ยกนั คือ
ราชวงศอ์ ูท่ อง, ราชวงศ์สพุ รรณภมู ิ, ราชวงศ์สโุ ขทยั , ราชวงศ์ปราสาททอง, ทละราชวงศ์บ้านพลหู ลวง โดย

พระมหากษัตรยิ ท์ ตล่ ะพระองคม์ พี ระปรชี าสามารถทตกต่างกนั ไป

ลาดบั ท.่ี ............. สมเด็จพระรามราชาธริ าช ราชวงศ.์ ........................................
ลาดับท.่ี ............. สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถ ราชวงศ.์ ........................................

ลาดบั ท.่ี ............ สมเดจ็ พระเจ้าอยู่ห.ัวอุทมุ พร ราชวงศ.์ ........................................
ลาดับที่.............. สมเดจ็ พระรามาธิบดที ี่ 1 ราชวงศ์.........................................

ลาดับที่............. สมเด็จพระนเรศวร.มหาราช ราชวงศ์.........................................

ลาดบั ท.่ี ............ สมเดจ็ พระนารายณ. ์มหาราช ราชวงศ์.........................................

ลาดับท.่ี ............ สมเด็จพระบรมราช.าธิราชที่ 1 ราชวงศ์.........................................
ลาดับที่............. สมเด็จพระเจ้าทร. งธรรม ราชวงศ์.........................................
ลาดบั ท.่ี ............ สมเด็จพระมหาจัก. รพรรดิ ราชวงศ.์ ........................................
ลาดับท.ี่ ............ สมเดจ็ พระสรรเพ.ชญท์ ่ี 9 ราชวงศ.์ ........................................

ลาดบั ท.่ี ............. สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 ราชวงศ.์ ........................................

17

ใบงานที่ 2 เร่อื งสมัยกรงุ ศรีอยธุ ยา
วชิ าประวัติศาสตรช์ าติไทย

................................................................................................

ตอนที่ 1 ให้นักเรยี นอธิบายเก่ียวกบั พระคลงั สินค้าตามประเดน็ ท่ีกาหนด

บทบาท หน้าที่
……………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………

พระคลังสนิ ค้า

ผลต่อเศรษฐกิจสมัยอยุธยา

……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
…………………………………………………..

1. เสนาบดีทม่ี ีหน้าท่ีดทู ลพระคลังสินค้าคือ....................................................ถือศกั ดนิ า......................
ไร่
2. พระคลงั สนิ ค้าตั้งขน้ึ ในรชั สมัย
............................................................................................... ..............
3. สินค้าชนิดใดท่พี ่อคา้ ต่างชาตติ อ้ งขายใหก้ ับพระคลังสินคา้
..................................................................
4. สนิ ค้าชนิดใดทร่ี าษฎรในอาณาจักรต้องนามาขายให้กับพระคลงั สนิ ค้า
................................................
5. ระบบพระคลังสินค้ามผี ลกระทบโดยตรงต่อพ่อค้าตา่ งชาติ คอื
............................................................
6. ขอ้ ดขี องการมีพระคลงั สินคา้
.................................................................................................................
7. สินคา้ ท่ีอยธุ ยานาเขา้ คอื
........................................................................................................................

สนิ คา้ สง่ ออกของอยุธยาคือ
..................................................................................................................

18

8.การคา้ ทบบบรรณาการคอื
.......................................................................................................................

19

ใบงานที่ 3 เร่ืองสมยั กรุงศรอี ยธุ ยา
วชิ าประวตั ศิ าสตร์ชาตไิ ทย

................................................................................................
กิจกรรมที่ 1 ให้นักเรยี นอธบิ ายบทบาทหน้าที่ของชนช้นั ในสังคมสมยั อยุธยา

พระมหากษัตรยิ ์ ………………………………
………………………………
พระราชวงศ,์ ขนุ นาง ……

พระสงฆ์ ………………………………
ไพร่ ………………………………
……
ทาส
………………………………
………………………………
……

………………………………
………………………………
……

………………………………
………………………………
……

20

ใบงานที่ 4 เร่ืองสมัยกรงุ ศรีอยุธยา
วิชาประวัติศาสตร์ชาตไิ ทย

................................................................................................
กจิ กรรมท่ี 1 ใหน้ ักเรียนดูรายช่ือประเทศทละอาณาจักรทล้วนาไปตอบคาถามท่ีกาหนดให้

พม่า เขมร มอญ จีน ลา้ นช้าง ลา้ นนา
มลายู ญ่ีปนุ่ โปรตเุ กส ฮอลันดา องั กฤษ
ฝรัง่ เศส

1.อาณาจักรทส่ี มเดจ็ พระมหาจกั รพรรดสิ ง่ พระราชธดิ าไปพระราชทานทต่ถูกพมา่ ทย่งชงิ ตัวไป
.................................................
2.ประเทศทเี่ ป็นคสู่ งครามกับกรงุ ศรีอยุธยาทละธนบุรี
................................................................................................................
3.พระมหากษัตรยิ ์อยธุ ยาถือธรรมเนียมในการนาเรือสินค้าไปถวายบรรณาการทละทาการค้าขายด้วย
คอื ประเทศ....................
4.ประเทศในภมู ิภาคเอเชียทีเ่ ข้ามาเป็นทหารอาสาสมยั พระเจ้าทรงธรรม
....................................................................................
5.มหาอานาจตะวนั ตกท่ีเคยส่งเรือรบปดิ ทางเขา้ ออกดา้ นอ่าวไทยทละยึดเรือสนิ ค้าของไทยทีเ่ ดินทาง
กลบั จากการค้าขายที่จนี
............................................................................................................................. ...................................
..............
6.ชาตติ ะวันตกชาตทิ รกท่เี ดินทางเข้ามาติดต่อค้าขายกับกรุงศรีอยธุ ยา
.........................................................................................
7.ประเทศตะวนั ตกท่ีไดร้ บั สิทธิพิเศษในการซ้ือหนังสตั ว์ คอื ประเทศ
........................................................................................
8.บา้ นเมืองท่ีเป็นเหตใุ ห้กรุงศรีอยธุ ยาทาสงครามครง้ั ทรกกับพมา่ คือ
........................................................................................
9.หวั เมืองทางใตท้ ี่กรงุ ศรีอยุธยาพยายามขยายอาณาเขต เพือ่ หวงั ผลประโยชนท์ างดา้ นการค้า
....................................................
10.กรงุ ศรีอยุธยารับวัฒนธรรมมาใชเ้ ปน็ ระเบยี บทบบทผนในราชสานกั จากประเทศ
..................................................................