แผนภ ู มพ ิ าเรโต (Pareto Diagram) ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) By : Weerapong Busamongkol PED December ’23
Pre - test จงอธิบายความหมายของค าว่า “ คุณภาพ ” เวลา 15 นาที
QC 7 Tools
QC 7 Tools
QC 7 Tools เทคนิคการวิเคราะห์ 7 อย่างของ QC ( QC 7 Tools) 1. ใบตรวจสอบ (check sheet) 2. ฮส ี โตแกรม ( histogram) 3. แผนภูมิพาเรโต ( Pareto diagram) 4. ผังก ้างปลา (fish – bone diagram) หรือผังเหตุและผล (Cause – Effect diagram) 5. กราฟ (graph) 6. แผนภูมิกระจาย (scatter diagram) 7. แผนภูมิควบคุม (control chart)
แผนภูมิพาเรโต ( Pareto diagram) ค าถาม? จะท าแผนภูมิพาเรโตเมื่อไหร่? ค าตอบ เมอื่ตอ ้ งการทราบความสมัพนัธร์ะหวา่งปญัหา กบัปรมิาณของปญัหาทเี่กดิขนึ้ ค าถาม? จะได้ข้อมูลอะไรจากการท าแผนภูมิพาเรโต ค าตอบ ได้ทราบปริมาณของแต่ละปัญหาเรียงจากมาก-น้อย ค าถาม? จะได้ข้อมูลจากไหนเพื่อน ามาท าแผนภูมิพาเรโต ค าตอบ ได้จากข้อมูลใน check sheet
แผนภูมิพาเรโต ( Pareto diagram) • แผนภูมิพาเรโต (Pareto Chart) เป็น แผนภมูทิ ใี่ชส้ าหรับแสดงปัญหาตา่งๆ ที่ เกิดขึ้น โดยเรียงล าดับปัญหาเหล่านั้นตาม ความถี่ที่พบจากมากไปหาน้อย และ แสดงขนาดความถี่มากน้อยด ้วยกราฟแท่ง ควบคู่ไปกับการแสดงค่าสะสมของ ความถดี่ว้ยกราฟเสน้ซงึ่แกนนอนของ กราฟเป็น ประเภทของปัญหาและแกนตั้ง เป็น ค่าร ้อยละของปัญหาที่พบ • แผนภมูพิาเรโตใชเ้ลอืกปัญหาทจี่ะลง มอืท า เพราะปัญหาส าคัญในเรอื่งคณุภาพ มีอยู่ไม่กี่ประการ แต่สร ้างข ้อบกพร่องด ้าน คณุภาพจ านวนมาก สว่นปัญหาปลกียอ่ย มอียมู่ากมายแตไ่มส่ง่ผลกระทบดา้น คุณภาพมากนัก ดังนั้นจึงควรเลือกแก ้ไข ปัญหาทสี่ าคัญซงึ่ถา้แกไ้ขไดจ้ะลด ข ้อบกพร่องด ้านคุณภาพลงได ้มาก หลักการเลือกปัญหาเพื่อน ามาแก้ไข “ 20% ของสาเหตุคือ 80% ของปัญหา ”
แผนภูมิพาเรโต ( Pareto diagram) ขั้นตอนการท าแผนภูมิพาเรโต 1. ตอ ้ งรกู้ อ่นวา่จะศกึษา,แก้ปัญหา, ปรับปรุงเรื่องอะไร NC, Loss, Cost, Delay time, IW, Safety 2. มกีารเก็บขอ ้ มลูเหลา่นไี้วห ้ รอื ไม, ่ อย่างไร ถ้าไม่มี จัดท า check sheet ถ้ามี พิจารณาว่าเพียงพอหรือเหมาะสมหรือไม่ 3. จัดท า Pareto
แผนภูมิพาเรโต ( Pareto diagram) check sheet หน้างาน Steelpia Excel 0.00 5.00 10.00 15.00 20.00 25.00 30.00 35.00 40.00 45.00 50.00 P&O Decoiling Scratch Handling Scratch Over Thickness Tolerance Coil break due to P&O Crane Damage Edge Segment Mark Sliver Decoiling Scratches Under Thickness Tolerance Coil Break due to HFL Hot Rolling Scratch P&O Rolling Scratch Dark Surface Material Drop from stand P&O Waviness Over Coiling Temperature Yellow Stain Scale High Temp Under Coiling Temperature Under Pickling Grip Mark Handling Damage Edge Due to Telescope Scale due to Incomplete Descaling Wrapper Roll Marks Over Pickling Camber out of Tolerance Hot FInishing One Side Waviness Material Drop from side guide Hot Finishing Waviness P&O Rolling Scratch (Band) Trim untear due to EMG uncontrol Osillate Telescope Coiling from P&O Line P&O Scratch from Mendral FM Hot Rolling Fold 0.00% 10.00% 20.00% 30.00% 40.00% 50.00% 60.00% 70.00% 80.00% 90.00% 100.00% Pareto
แผนภูมิพาเรโต ( Pareto diagram) ค าถาม? จะเลือก Defect อะไรมาแก้ปัญหา ค าตอบ ตามหลัก 20% ลด 80%, แล้วแต่หัวหน้า, แล้วแต่พละก าลังของทีมงาน
แผนภูมิพาเรโต ( Pareto diagram) ปัญหา ปัจจัย ปัจจัย ปัจจัย ปัจจัย สาเหตุ (Causes) กระดกูสนัหลงั สาเหตุรอง สาเหตุหลัก สาเหตุย่อย สาเหตุย่อยๆ ผลลัพธ์ (Effect)
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) แผนผังก้างปลา หรือ เรียกเป็ นทางการว่า แผนผังสาเหตุและผล (Cause and Effect Diagram) ผงันเี้รยีกอกี ชอื่วา่ Ishikawa Diagram ผคู้ดิคน้คอื ศาสตราจารยค์าโอรุอชิกิาวา่ แห่งมหาวิทยาลัยโตเกียว ศาสตราจารยค์าโอรุอชิกิาวา่ ปัญหา ปัจจัย ปัจจัย ปัจจัย ปัจจัย สาเหตุ (Causes) กระดกูสนัหลงั สาเหตุรอง สาเหตุหลัก สาเหตุย่อย สาเหตุย่อยๆ ผลลัพธ์ (Effect)
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) ค าถาม? จะท าผังก้างปลาเมื่อไหร่? ค าตอบ เมื่อต้องค้นหาสาเหตุของปัญหาที่เราจะแก้ ค าถาม? ใครเป็ นผู้เป็ นผู้จัดท าผังก้างปลา ค าตอบ ผู้ที่เกี่ยวข้องกับปัญหานั้นๆ, หัวหน้างาน, ผู้ที่ปฏิบัติงาน ค าถาม? หลักการในการท าผังก้างปลา มีอะไรบ้าง ค าตอบ - ใชก้ารระดมสมองจากบคุคลทเี่กยี่วขอ้ง - ใชก้ารถาม ทา ไม ทา ไม ทา ไม ในแตล่ะกา้ง - ใชห้ลกัการ 5 จริง ตอบค าถามท าไมในแต่ละก้าง
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) วิธีการสร้างแผนผังสาเหตุและผลหรือผังก้างปลา สงิ่ส าคญั ในการสรา้งแผนผงัคอืตอ้งทา เป็นทมีเป็นกลมุ่ โดยใชข้นั้ตอน 6 ขนั้ตอนดงัตอ่ ไปนี้ 1. ก าหนดประโยคปัญหาที่หัวปลา 2. ก าหนดกลุ่มปัจจัยที่จะท าให้เกิดปัญหานั้นๆ 3. ระดมสมองเพื่อหาสาเหตุในแต่ละปัจจัย 4. หาสาเหตุหลักของปัญหา 5. จดัล าดบัความส าคญัของสาเหตุ 6. ใชแ้นวทางการปรบัปรงุทจี่ าเป็น ปัญหา ปัจจัย ปัจจัย ปัจจัย ปัจจัย สาเหตุ (Causes) กระดกูสนัหลงั สาเหตุรอง สาเหตุหลัก สาเหตุย่อย สาเหตุย่อยๆ ผลลัพธ์ (Effect)
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) ปัญหา กระดกูสนัหลงั สาเหตุรอง ปัจจัย ปัจจัย ปัจจัย ปัจจัย สาเหตุหลัก สาเหตุย่อย สาเหตุย่อยๆ สาเหตุ (Causes) ผลลัพธ์ (Effect)
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) 4M+3M - Man คน, ก าลังคน - Machine เครื่องจักร - Method วิธีการท างาน - Material วัตถุดิบ,อะไหร่,อุปกรณ์อื่นๆ - Management การจัดการ - Measurement เครื่องมือวัด - Mother nature ธรรมชาติหรือสภาพแวดล้อม 6P - Plant โรงงาน - Procedure กระบวนการท างาน - People คน,ก าลังคน - Policy นโยบาย - Program โปรแกรม - Product ผลิตภัณฑ์ - Surrounding สภาพแวดล้อม - Supplier ผู้จัดหา - System ระบบการท างาน - Skill ทักษะ 4S - Management การจัดการ - Information ระบบสารสนเทศ - Leadership ความเป็ นผู้น า - Knowledge ความรู้ความเข้าใจ MILK ก าหนดปัจจัย
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) ตัวอย่างแผนผังก้างปลา
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) ตัวอย่างแผนผังก้างปลา
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) การหาสาเหตุรอง, สาเหตุย่อย ควบคุมรถ ไม่ได้ ประมาท ยาง ถนน ชนิ้สว่น คนขับ เครื่องยนต์ ไม่เรียบ ชา รุด มหีลมุมบีอ่ ลื่น การก่อสร้าง ไม่ได ้มาตาฐาน ยางแบน มีฝนตก มีคราบน ้ามัน ตะปูต า เศษแก ้วต า ดอกยางสกึ ไม่ได ้เปลี่ยนยาง ผ้าเบรกหมด ไม่ได ้เปลี่ยนตามอายุ ไม่มีการตรวจ check คันเร่งค ้าง ประสบการณ์น้อย ปฏิกิริยาตอบโต ้ไม่ดี ง่วง ใชง้านนาน แล ้ว พักผ่อนน้อย ไม่มีการ ตรวจ check ดื่มเหล ้าดึก ท างานดึก
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) ตัวอย่างแผนผังก้างปลา
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) กฏเหล็กในการวิเคราะห์ปัญหาด้วยผังก้างปลา • ต้องท ากันเป็ นทีม โดยการระดมสมอง (ทุกฝ่ ายที่เกี่ยวข้อง ) Team work Brain storming • ใช้ขอ้เท็จจรงิ ในการตดัสนิ้วา่ ปจัจยัหรอืเหตไุหน คอื สาเหตขุองปญัหา ข้อเท็จจริง 5 G หรือ 5 จริง - • ก้างปลาสามารถ เพิ่มเติม, แก้ไข ได้ตลอดเมื่อมีข้อเท็จจริงเพิ่ม
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) บทสรุป หัวข้อที่ สนใจ หรือ ที่ได้รับมอบหมาย Check sheet Pareto ผังก้างปลา ตาราง CP/PA ติดตามผล หัวข้อ ข้อมูล หัวข้อปัญหา สาเหตุ CA/PA
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) บทสรุป CA (Corrective Action) PA (Preventive Action) Correction
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) บทสรุป CA (Corrective Action) PA (Preventive Action) Correction การดา เนนิการเพอื่กา จดัความผดิปกตหิรอืสงิ่ทไี่มพ่งึประสงศ์ การดา เนนิการเพอื่กา จดัสาเหตขุองความผดิปกตหิรอืสงิ่ทไี่มพ่งึ ประสงศ์ การด าเนินการเพื่อก าจัดสาเหตุอื่นๆ ที่มีโอกาสหรือแนวโน้มที่จะท า ใหเ้กดิของความผดิปกตหิรอืสงิ่ทไี่มพ่งึประสงศ์
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) บทสรุป CA (Corrective Action) PA (Preventive Action) Correction
Post-test Post-test ; ให้ท าการวิเคราะห์สาเหตุด้วยผังก้างปลา พร้อมทั้งเขียนตาราง CA/PA ปัญหา : พนกังาน ชอื่นาย บอย เขา้ท างานสายบอ่ยครงั้ ปัจจัยของปัญหา : - รถ - คนขับ - ถนน - การจราจร - สภาพอากาศ - อื่นๆ ข้อมูล : - เดินทางด้วยรถยนต์ - เป็ นพนักงาน Day time เวลา 30 นาที
ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) Post-test เข้า ท างาน สาย