NOTA PENGKARYAAN

PENGKARYAAN

Bidang Pengkaryaan
LUKISAN
CATAN
CETAKAN
ARCA

LUKISAN

• LUKISAN

Lukisan ialah salah satu aktiviti penghasilan karya dalam bidang seni
halus.
• Biasanya lukisan menggunakan media kering untuk menghasilkan
karya.
• Penghasilan lukisan bertujuan untuk mengkaji struktur bentuk
subjek atau imej yang dilukis secara teliti.
• Lukisan juga boleh menyatakan luahan emosi,keintelektualan dan
spiritual manusia.

SEJARAH LUKISAN

• Lukisan awal telah dijumpai di dinding-dinding gua yang dihasilkan oleh
manusia pada zaman purba.

• Kebanyakan lukisan yang dijumpai adalah berkisarkan tentang kehidupan
seharian seperti perburuan dan pengembaraan.

• Di Malaysia lukisan pada gua telah dijumpai di Gua Niah,Sarawak dan
Gua Tambun,Perak.

• Kebanyakan karya lukisan di dinding gua menggunakan gaya yang sama
iaitu imej binatang digambarkan dengan pelbagai kualiti garisan ringkas
membentuk binatang perburuan,komposisi yang hampir sama,iaitu
memanjang dan berkumpulan serta menggambarkan palbagai bimatang
yang mungkin hasil perburuan mereka pada zaman itu.

MEDIA LUKISAN

• Media dominan ialah media kering seperti pensel dan arang untuk
mendapatkan kesan rupa dan bentuk ilusi pada sesuatu permukaan.

• Lukisan juga boleh dihasilkan melalui campuran media kering dan
campuran media basah.Contohnya,warna pensel dan warna air.

• Penggunaan media basah seperti warna air juga boleh digunakan
tetapi penggunaannya adalh secara terhad dan minimum.

TUJUAN PENGHASILAN LUKISAN

• Mengkaji struktur sesuatu benda dengan lebih terperinci
menggunakan aplikasi unsur dan prinsip seni reka.

• Gambaran awal atau gambaran ringkas sebelum penghasilan imej
akhir.

• Menerusi lukisan juga boleh dijadikan sebagai sindiran atau
komentar sosial dalam sesebuah masyarakat dan ia dapat
mempengaruhi psikologi manusia.

JENIS-JENIS LUKISAN

• Lukisan figurative- yumpuan kepada badan atau anatomi manusia
• Lukisan fantasi-memerlukan imaginasi atau khayalan untuk merakam

benda di aalam nyata atau fantasi
• Lukisan ilustrasi- lukisan yang mempunyai tema atau keterangan

tertentu yang ingin disampaikan kepada audience
• Lukisan kajian- lukisan yang memerlukan ketelitian terhadap objek

atau subjek yang dikaji-memasukkan unsur-unsur garisan, jalinan,
bentuk secara terperinci
• Lukisan kontur-menggunakan garisan kontur untuk memperjelaskan
rupa atau bentuk pada permukaan objek

CATAN

• Catan adalah salah satu hasil seni yang menggunakan media
basah dan disapukan pada sesuatu pemukaan.

• Media basah terdiri daripada cat seperti cat akrilik,cat poster,cat
minyak dan cat gouce. Biasanya permukaan bagi penghasilan catan
adalah kertas atau kanvas.

• Walau bagaimanapun,penghasilan catan tidak terbatas di atas
kertas dan kanvas. Contohnya, bagi seni catan kontemporari
pelbagai permukaan boleh digunakan sedperti pada permukaan
kayu atau besi.

SEJARAH CATAN

• Penghasilan catan awal telah dijumpai di dinding gua yang dihasilkan
oleh manusia pada zaman purba lagi.

• Penggunaan materialnya adalah dengan menggunakan bahan-bahan
semulajadi yang dicampur dengan air dan disapukan pada permukaan
dinding gua.

• Penghasilan catan moden di negara Eropah bermula sejak zaman
Renaissance, iaitu pada abad ke-14 lagi. Ia merupakan zaman
kemunculan penghasilan catan di Eropah. Ia menunjukkan negara-negara
Eropah sudah pun mempelopori seni catan sejak sekian lama.

• Di Malaysia, seni catan mula berkembang pada awal abad ke-19. Ia
dimulakan oleh pelukis-pelukis Malaysia yang telah mendapat
pendidikan di Institut Pengajian Seni di negara-negara Barat.

MEDIA CATAN

• Cat air
• Cat minyak
• Cat akrilik
• Cat tempera
• Cat poter
• Cat emulsi
• gouche

Teknik catan-cat air

• Basah atas basah
• Basah atas kering
• Kering atas kering
• Kering atas basah

Teknik catan cat minyak

• Teknik pointilisme/ teknik titik
• Teknik glazing/ kilatan
• Teknik scumbling/melembut
• Teknik hard edge
• Teknik alla prima
• Teknik impasto

CETAKAN

• DEFINISI CETAKAN
:Seni cetak ialah proses menghasilkan karya atau imej yang
sama berulang kali.Seni cetak dalam penghasilan karya
memerlukan proses tertentu untuk menghasilkan karya.
Penghasilan ulangan cetakan disebut edisi dan dikira
sebagai karya asli.

SEJARAH CETAKAN

• .Proses penghasilan cetakan terawal dihasilkan daripada cetakan kayu yang dipercayai bermula pada abad ke-7 Masihi di China.
•

.Penggunaan warna dalam seni cetakan bermula pada abad ke-15.
•

2.Sejarah cetakan di Malaysia telah dibawa dari China ke Singapura pada tahun 1940-
an. Teknik cetakan telah dibawa masuk ke Singapura melalui Nanyang Akademi. Rakyat Malaysia
yang belajar di institut seni di Singapura telah mempelopori teknik seni cetakan dan diperluaskan di Malaysia.
•
3.Seni cetakan kurang berkembang kerana kurang individu yang berkemahiran dan peralatan yang diperlukan.
•
4.Pada akhir tahun 1950-an,beberapa individu yang pulang dari pengajian seni di
England telah pulang dan membawa balik teknik penghasilan seni cetakan(contoh: teknik cetakan gurisan asid dan cetakan kayu
)
•
5.Awal tahun 1960-
an,teknik cetakan telah dimasukkan ke dalam sukatan mata pelajaran seni lukis secara rasmi di institusi perguruan.
•
6.Seterusnya,diperluaskan ke sekolah-sekolah dan individu-
individu yang bergiat aktif dalam menghasilkan pelbagai karya seni cetakan menggunakan pelbagai teknik.

JENIS-JENI CETAKAN

• Cetakan timbulan
• •Cetakan benam/intaglio
•

•Cetakan planografi/litografi
*Cetakan stensil/serigraphy
•

CETAKAN TIMBULAN

• )Cetakan Timbulan

Cetakan timbulan ialah proses mengukir ke dalam dan meninggalka
n bahagian yang timbul untuk diletakkan dakwat dan dicetak.
Antara jenis cetakan timbulan ialah :

--> Cetakan lino
--> Cetakan blok kayu
--> Cetakan timbul/kolograf/kolaj

CETAKAN LINO

• CETAKAN LINO
Merupakan penerapan imej pada kertas dengan menggunakan baha
n utama ialah linoleum

CETAKAN BLOK

• )CETAKAN BLOK KAYU
Merupakan cetakan sama seperti cetakan lino tetapi mempunyai ke
san cetakan berlainan

3.1.3)CETAKAN TIMBUL/KOLOGRAF/KOLAJ
Merupakan proses membuat cetakan dengan meletakkan dakwat a
tau warna pada permkaaan tapak cetakan yang biasanya terdiri dar
ipada blok kayu atau lino.Hasil permukaan acuan merupakan imej y
ang terhasil di permukaan kertas

CETAKAN BENAM

• Memerlukan plat logam yang diguris menggunakan jarum tajam atau asid
untuk menghakis imej yang hendak dicetak untuk mendapatkan kesan be
naman pada permukaan.

• *Warna atau dakwat cetakan memerlukan bahagian benaman untuk dak
wat melekat dan seterusnya dicetak atas permukaan.

•
*Antara kaedah mencetak jenis benam ialah :

• 1.Turisan (engraving)
• 2.Gurisan asid (etching)
• 3.Akuantin (aquatint)
• 4.Mesotin (mezzotint)

CETAKAN PLANOGRAFI

• Cetakan Planografi atau Litografi
*Diperkenal dan dikembangkan proses penghasilan oleh seorang rakyat d
ari Jerman yang bernama Aloy Senefelder. Beliau telah memperkenalkan
teknik seni cetakan planografi pada tahun 1798.cara PEMBUATAN:

• Cetakan datar menggunakan blok batu kapur sebagai blok untuk mengha
silkan imej cetakan.
Proses cetakan ini menggunakan kaedah yang dinamakan litografi.
Teknik penolakan minyak dengan air.Permukaan imej yang telah dilukis m
enggunakan krayon minyak dan disapu dengan gam arab yang dicampur
dengan asid nitrit.
Kekalisan antara air dengan minyak dapat menghasilkan cetakan seakan-
akan lukisan pensel.
Cetakan dihasilkan menggunakan mesin penggelek untuk cetakan.

CETAKAN STENSIL

• )Cetakan stensil/serigraphy
a) Imej yang dihasilkan adalah lebih tepat dan penghasilan cetakannya mempu
nyai rupa atau bentuk yang lebih kemas berdasarkan imej asal yang didedahkan
atau expose.
b) Cetakan stensil boleh menggunakan potongan kertas/plastik yang ditebuk d
an disapukan/diletakkan dakwat pada bahagian ditebuk.Imej yang terhasil pad
a permukaan yang dicetak adalah berdasarkan rupa yang ditebuk
c) Cetakan stensil juga boleh menggunakan potongan kertas/plastik yang ditebu
k dan dijadikan panduan atau contoh dasar (template).Imej yang terhasil dari p
ermukaan yang dicetak adalah berdasarkan rupa yang ditebuk pada permukaan
panduan atau contoh dasar (template).

•

ARCA

• Pengenalan
1. Arca merupakan karya seni berbentuk tiga dimensi yang
mempunyai isipadu (jisim).

• 2. Arca merupakan karya seni tiga dimensi yang boleh dilihat,
disentuh dan dirasai.

JENIS-JENIS ARCA

• . Arca Estetika
a. Diletakkan di dalam galeri,muzium,taman,ditempat awam
b. Mempunyai mesej yang hendak disampaikan
c. Dihasilkan semata-mata untuk dilihat dan dihayati kecantikan dan
keindahannya semata-mata.

JENIS-JENI ARCA

• Arca Berfungsi
a. Penghasilannya mempunyai fungsi dan kegunaanya.
b. Hasil 3D yang digunakan ada tujuan dan maksud tersendiri
c. Contoh – labu sayong – mengisi air
- Keris – senjata/upacara ritual
- Batu nesan – kubur
- Tugu negara - peringatan

TEKNIK PENGHASILAN ARCA

• Arca luakan
- Proses pengurangan, pembuangan dan pemotongan bahagian tertentu sehingga
bentuk
yang dikehendaki terhasil menggunakan pahat, kapak, gergaji dan alat pengukir.-
Bahan yang diguanakn ialah bongkahan kayu, plaster of paris, tanag liat dan batu
b. Arca binaan
- Proses penambahan sehingga terbentuk hasil yang dikehendaki seperti ysng
dirancang
dan dibina secara sistematik.- Bahan utama dalam proses pembinaan ialah simen,
batu bata, kepingan logam dan kayu
c. Arca asemblaj – menggunakan bahan-bahan yang berlainan seperti kayu,
logam, batu
dsb untuk membentuk sesuatu yang menarik
d. Arca acuan – dibuat dengan menuang bahan seperti ‘plaster of paris’, lilin,
simen,
tanah liat dsb ke dalam acuan

TEKNIK PENGHASILAN ARCA

• e. Arca timbulan – bentuk 3 dimensi tersembul keluar dari
permukaan 2 dimensi, alat
yang biasa diguna seperti pahat, tukul, pengikir, dan pengikis
f. Arca bergerak/mobail/kinetik – arca ini boleh bergerak atau
berputar, biasanya ia
dibuat daripada besi dawai, kepingan logam, dan bahan yang ringan
g. Arca dinding/Relif – dihasilkan di atas kepingan kayu atau logam
nipis dan dijadikan
hiasan dinding, meja atau digantung pada siling
h. Arca gabungan – gabungan beberapa jenis arca di atas