การใช้เข็มทิศซิลวา

คู่มือ

การใช้เข็มทิศซิลวา
(SILVA)

เรื่อง หน้า

1. ความหมายและความสำคัญของเข็มทิศ 1
2. ข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับเข็มทิศซิลวา 2
3. การตั้งมุมด้วยเข็มทิศซิลวา 4
4. การวัดมุมด้วยเข็มทิศซิลวา 5
5. ส่วนประกอบของเข็มทิศซิลวา 6
6. ข้อควรระวังและการเก็บรักษาเข็มทิศ 7

1

1.1 ความหมายของเข็มทิศ
เข็มทิศ คือ เครื่องมือสำหรับใช้หาทิศทาง หรือบอกทิศทางใน

แผนที่ โดยอาศัยแรงดึงดูดระหว่างสนามแม่เหล็กขั้วโลก (Magnetic
Pole) กับเข็มแม่เหล็ก ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญที่สุดของเครื่องมือนี้
เข็มแม่เหล็กจะแกว่งไกวได้โดยอิสระในแนวนอน เพื่อให้แนวเข็มชี้อยู่ใน
แนวเหนือใต้ ไปยังขั้วแม่เหล็กโลกตลอดเวลา
1.2 ความสำคัญของเข็มทิศ

เข็มทิศ มีความสำคัญในการบอกทิศที่สำคัญทั้ง 4 ทิศ คือ ทิศ
เหนือ ทิศใต้ ทิศตะวันออก และทิศตะวันตก หรืออาจจะบอกราย
ละเอียดเป็น 8 ทิศ 16 ทิศ หรือ 32 ทิศก็ได้ ในกรณีการเดินทางไกล
ของลูกเสือ เข็มทิศเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญในการบอกทิศทางไปสู่จุดหมาย
ปลายทาง หากกรณีหลงป่าหรือหลงทาง ลูกเสือสามารถแจ้งพิกัดขอ
ความช่วยเหลือได้

เข็มทิศมีหลายชนิด เช่น เข็มทิศตลับธรรมดา เข็มทิศข้อมือ เข็ม
ทิศแบบเลนซาติก (Lensatic) และเข็มทิศแบบซิลวา (SILVA) ที่นิยมใช้
ในทางการลูกเสือ

2

เข็มทิศซิลวา (SILVA) เป็นเข็มทิศชนิด 360 องศา ผลิตโดย
บริษัท SILVA ประเทศสวีเดน เป็นเข็มทิศที่นิยมใช้ทั่วโลก และนิยมใช้
ในทางการลูกเสือ เป็นเข็มทิศและไม้โปรแทรกเตอร์รวมอยู่ด้วยกัน
ใช้ประกอบแผนที่และหาทิศทางได้ดี เหมาะสมกับลูกเสือ เพราะใช้
ง่ายและสะดวก

เข็มทิศซิลวา เป็นเข็มทิศที่มีลิขสิทธิ์ ไม่สามารถผลิตเองได้ จึงมี
ราคาที่สูง ทำให้มีของปลอมราคาถูกตามท้องตลาดมากมาย ราคารุ่น
ปัจจุบันที่ขายบนเว็บไซต์ silva.se มีหลากหลายรุ่น โดยมีราคาอยู่ที่
299 – 749 โครนาสวีเดน หรือประมาณ 1,000 – 2,700 บาท
มุมที่ใช้เข็มทิศ

มุมอะซิมุท (Azimuth) คือ มุมในแนวราบหรือแนวระดับที่วัด
จากแนวทางทิศเหนือไปตามทางเดินของเข็มนาฬิกา มีค่าไม่เกิน 360
องศา เช่น ทิศทาง ก ทำมุมอะซิมุท 45 องศา กับแนวทางทิศเหนือ

3

1. แผ่นฐานเป็นตัววัตถุโปร่งใส
2. ที่ขอบมีมาตราส่วนเป็นนิ้วหรือเซนติเมตร
3. มีลูกศรชี้ทิศทาง
4. เลนส์ขยาย
5. ตลับเข็มทิศเป็นวงกลมหมุนได้ บนกรอบหน้าปัดของเข็มทิศมี 360
องศา
6. ปลายเข็มทิศเป็นแม่เหล็กสีแดง ซึ่งจะชี้ไปทางทิศเหนือเสมอ
7. ชื่อตำแหน่งสำหรับตั้งมุมและอ่านค่ามุม อยู่ตรงปลายลูกศรชี้
ทิศทาง

4

กรณีบอกมุมอะซิมุทมาให้และต้องการรู้ว่าจะต้องเดินทางไปใน
ทิศทางใด สมมุติว่ามุมอะซิมุท 60 องศา

1) วางเข็มทิศในแนวระดับให้เข็มแม่เหล็กหมุนไปมาได้อิสระ
2) หมุนกรอบหน้าปัดของตลับเข็มทิศให้เลข 60 อยู่ตรงขีดตำา
แหน่งตั้งมุม
3) หันตัวเข็มทิศทั้งฐานไปจนกว่าเข็มแม่เหล็กสีแดงภายในตลับ
เข็มทิศชี้ตรงกับอักษร N บนกรอบ
หน้าปัด ทับสนิทกับเครื่องหมายหัวลูกศรที่พิมพ์ไว้
4) เมื่อลูกศรชี้ทิศทางชี้ไปทิศใด ให้เดินไปตามทิศทางนั้น โดย
เล็งหาจุดเด่นที่อยู่ในแนวลูกศรชี้ทิศทางเป็นหลัก แล้วเดินตรงไปยังสิ่ง
นั้น

5

กรณีที่จะหาค่าของมุมอะซิมุทจากตำบลที่เรายืนอยู่ ไปยังตำบล
ที่เราจะเดินทางไป

1) วางเข็มทิศในแนวระดับให้เข็มแม่เหล็กหมุนไปมาได้อิสระ
2) หันลูกศรชี้ทิศทางไปยังจุดหรือตำแหน่งที่เราจะเดินทางไป
3) หมุนกรอบหน้าปัดเข็มทิศไปจนกว่าอักษร N บนกรอบหน้าปัด
อยู่ตรงปลายเข็มแม่เหล็กสีแดงในตลับเข็มทิศ

4) ตัวเลขบนกรอบหน้าปัดจะอยู่ตรงขีดตำแหน่งสำหรับตั้งมุม
และอ่านค่ามุม คือค่าของมุมที่เราต้องการทราบ

6

ส่วนประกอบของเข็มทิศซิลวา

เลนส์ขยาย เข็มแม่เหล็ก
มาตราส่วน กรอบหน้าปัด
ตัวเรือนเข็มทิศ

ขีดวัดความยาว แผ่นฐาน
ระยะทางบนแผนที่

ลูกศรชี้ทิศทาง เส้นคู่ขนาน
แนวเหนือ-ใต้
ลูกศรก้างปลา อักษร N

7

ข้อควรระวัง

1. ต้องถือเข็มทิศอยู่ในแนวระนาบ หันด้านลูกศรชี้ทิศทางไปข้างหน้า
2. เวลาใช้เข็มทิศต้องอยู่ห่างจากโลหะต่าง ๆ เช่น สร้อยคอ สร้อยข้อ
มือ แหวน นาฬิกา หัวเข็มขัด
3. การใช้เข็มทิศ จะต้องอยู่ห่างจาก
- ไฟฟ้าแรงสูง อย่างน้อย 55 เมตร
- ปืนใหญ่สนาม รถบรรทุก รถถัง 18 เมตร
- สายโทรเลข โทรศัพท์ หรือลวดหนาม 10 เมตร
- ปืนกล 2 เมตร หมวกเหล็ก หรือปืนเล็ก 0.5 เมตร