อิเหนา

อิอิ อิ เ อิ เหนา ตอน ศึกศึกะหมัง มั กุหกุ นิง นิ ตอน ศึกศึกะหมัง มั กุหกุ นิง นิ

นายโสภณวิชญ์ นายธนดล นายศุษจรงค์กค์ร นายอาฑิตฑิยา นายดนัย นายพรพิทักทัษ์ นายกชภัสภั นางสาวบุญบุ นิสนิา ชัยชัวรรณสิทธิ์ สุขบัญบัชาชัยชั วันมานะ นาถวิล ศรีสุข ขุม ขุ ทอง สุขสวัสดิ์ ค่ำ คล้า ล้ ย จัดทำ โดย เลขที่ ๑ เลขที่ ๒ เลขที่ ๔ เลขที่ ๗ เลขที่ ๑๐ เลขที่ ๑๗ เลขที่ ๔๐ เลขที่ ๓๐ เสนอ คุณ คุ ครูสุชาติ พิบูล บู ย์ว ย์ รศักดิ์ รายวิชาภาษาไทย(ท๓๑๑๐๑) โรงเรียนเทพศิรินทร์ นนทบุรี บุรีชั้นชั้มัธมัยมศึกษาปีที่ ๔/๙

รายงานเล่ม ล่ นี้เ นี้ป็นส่วนหนึ่ง นึ่ ในวิชา ทตดด๐๑ จัดทำ ขึ้น ขึ้ เพื่อให้นั ห้ กนัเรียนได้ศึ ด้ ศึกษาหาความรู้ข้อ ข้ มูล มู ในเรื่อง วรรณคดี เรื่อง อิเหนาตอนศึกกะหมังมักุห กุ นิงนิและได้ ศึกษาศึกษาทำ ความเข้า ข้ ใจเพื่อเป็นข้อ ข้ คิดคิ ไปใช้ ใน ชีวิชีวิตประจำ วันและทำ ให้เกิดกิประโยชน์กัน์บกัการเรียน ทางผู้จั ผู้ จัดทำ หวังว่า รายงานเล่ม ล่ นี้จ นี้ ะเป็นประโยชน์ สูงสุดกับกัผู้อ่ ผู้ อ่ าน หรือนักนัเรียน นักนัศึกษาที่กำ ที่ กำลังลัหา ข้อ ข้ มูล มู เรื่องอิเหนาตอนศึกกะหมั้งมั้กุห กุ นิงนิอยู่ หากมีข้มีอ ข้ ผิดผิพลาดประการใดทางผู้จั ผู้ จัดทำ ขอน้อ น้ มรับคำ ติชติม และขออภัยภัมา ณ ที่นี้ ที่ ด้ นี้ ว ด้ ย คำ นำ นางสาวกฤติมติา พิมพ์เชื้อ ชื้ และคณะผู้จั ผู้ จัดทำ

ประวัติผู้ติผู้แผู้ต่งต่ จุดประสงค์ ความเป็นมาของเรื่อง ลักลัษณะคำ ประพันธ์ ตัวตัละครในเรื่อง เนื้อ นื้ เรื่องย่อย่ ท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิปราศรัยกับกัระตูปตูาหยังยัและระตูปตูระหมันมั ท้าท้วดาหาเสด็จด็ออกรับทูตทูกะหมังมักุหกุนิงนิ ท้าท้วกุเกุรปั่นมีรมีาชสาส์นถึงถึอิเหนาและระตูหตูมันมัยา เมือมืงกาหลังลัยกมาสมทบ ตะหมังมัเมือมืงกุเกุรปั่นถวายสาส์นท้าท้วหมันมัยาและอิเหนา อิเหนาเข้าข้ เฝ้าระตูหตูมันมัหยาและถวายบังบัคมลา อิเหนากรีธาทัพทั ไปกรุงดาหา อิเหนามีบัมีญบัชาให้จัห้ จัดทัพทัเตรียมรบกับกัทัพทักะหมังมักุหกุนิงนิ อิเหนาและอนุชนุากรีธาทัพทัเผชิญชิทัพทักะหมังมักุหกุนิงนิ คุณคุค่าค่ที่ไที่ ด้รัด้ รับ คำ ศัพท์ยท์าก ที่ม ที่ า 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10-11 11-12 12-13 14 15 16 17 18 19 สารบัญ บั

พระบาทสมเด็จด็พระพุทธเลิศลิหล้าล้นภาลัยลัมีพมีระนามเดิมดิว่า "ฉิมฉิ " เป็น กษัตริย์ไย์ทยองค์ที่ค์ ที่ 2 แห่งห่ราชวงศ์จักรี ทรงเสด็จด็พระราชสมภพเมื่อ มื่ 24 กุมกุภาพันธ์ พ.ศ. 2310 ณ บ้าบ้นอัมพวา แขวงเมือมืสมุทมุรสงครามและ สวรรคตเมื่อ มื่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367 พระองค์ทค์รงมีพมีระปรีชาสามารถหลายด้าด้น ในด้าด้นวรรณศิลป์ก็ทก็รง พระราชนิพนินธ์วรรณคดีจำดีจำนวนมาก เช่นช่บทละคร เรื่องรามเกียกีรติ์ บท ละครเรื่องอิเหนา บทพากย์แย์ละบท จับระบำ เรื่องรามเกียกีรติ์ก ติ์ าพย์เย์ห่ชห่ม เครื่องคาวหวาน เสภา เรื่องขุนขุช้าช้งขุนขุแผน บทละครนอกเรื่องไกรทอง คาวี ไชยเชษฐ์ มณีพิณี พิชัยชัและสังข์ทข์อง ซึ่ง ซึ่ ล้วล้นแต่มีต่คมีวามงดงาม ทาง วรรณศิลป์ ประวัติ วั ติ ผู้แต่ง

จุดมุ่ง มุ่ หมายในการแต่ง ต่ อิเหนาคือคืเพื่อให้เป็นบท ละครใน สำ หรับเล่น ล่ เพื่อสร้างความบันบัเทิงทิแก่ข้ ก่ า ข้ ราชบริพารและประชาชน และผู้แ ผู้ ต่ง ต่ อิเหนา ตอน ศึกกะหมังมักุห กุ นิงนิที่เ ที่ พื่อน ๆ ได้เรียนในชั้น ชั้ มัธมัยมศึกษาปีที่ ๕ ก็คื ก็ อคืพระบาทสมเด็จ ด็ พระพุทธ เลิศหล้า ล้ นภาลัย (รัชกาลที่ ๒) นั่นนั่เอง ละครใน คือคืละครร้องรำ ในราชสำ นักนัเดิมดิที่ใที่ ช้ผู้ ช้ ผู้ แสดงเป็นหญิงญิล้ว ล้ น แต่ภ ต่ ายหลังได้ปด้ รับเปลี่ย ลี่ น ให้ใช้ผู้ ช้ ผู้ แ ผู้ สดงชายได้ในสมัยมัรัชกาลที่ ๑ บทละครที่ ใช้แ ช้ สดงละครในมีเ มี พียง ๔ เรื่องเท่า ท่ นั้นนั้ ได้แ ด้ ก่ อิเหนา ดาหลัง รามเกีย กี รติ์ และอุณรุท จุดประสงค์

ประวัติ วั ติ ความเป็นมา บทละครเรื่องอิเหนาเป็นวรรณคดีเดีรื่องสำ คัญคัเรื่องหนึ่ง นึ่ ของ ไทย บทละครเรื่อง อิเหนาที่เ ที่ ป็นที่รู้ ที่รู้จักอย่าย่งกว้างขวาง ซึ่ง ซึ่ มี พระบาทสมเด็จ ด็ พระพุทธยอดฟ้าจุฬโลกมหาราช และบทละคร เรื่องอิเหนา พระราชนิพนินธ์ในพระบาทสมเด็จ ด็ พระพุทธเลิศหล้าล้ นภาลัย บทละครเรื่องอิเหนา เป็นวรรณคดีนิดีทนิานที่ใที่ ช้ สำ หรับการแสดง ละครใน มีเมีนื้อ นื้ เรื่องมาจากนิทนิานปั่นหยีขยีองชวา มลายู ซึ่ง ซึ่ แพร่ หลายเข้าข้มาในสังคมไทยตั้งตั้แต่สต่มัยมักรุงศรีอยุธยุยา ดังดัปรากฎ หลักฐานว่าในรัชกาลสมเด็จ ด็ พระเจ้าอยู่หัยู่วหับรมโกศมีกมีารแต่งต่ บทละครเรื่องดาหลังหรือ "อิเหนาใหญ่" (พระนิพนินธ์ในเจ้าฟ้า หญิงญิกุณกุฑล) และบทละครเรื่องอิเหนา หรือ "อิเหนาเล็ก" (พระ นิพนินธ์ในเจ้าฟ้าหญิงญิมงกุฎกุ) ซึ่ง ซึ่ ได้เค้าค้ เรื่องมาจากนิทนิานปันหยี ทั้งทั้นี้บ นี้ ทละครเรื่องอิเหนาพระราชนิพนินธ์ในรัชกาลที่ ๒ กวีทรง นำ บทละครเรื่อง อิเหนา มาทรงปรับปรุงใหม่ให้เป็นฉบับบัที่ สมบูรบูณ์ ทั้งทั้ ในเชิงวรรณคดีแดีละการแสดง โดยได้เลือกสรรกวี ที่มี ที่ ฝีมีฝีมือมื ในการประพันธ์ ไว้เป็นที่ปที่ รึกษาสำ หรับการพระราช นิพนินธ์เช่นช่กรมหมื่น มื่ เจษฎาบดินดิทร์ เจ้าฟ้ากรมหลวงพิทักทัษ์ มนตรี สุนทรภู่ฯภู่ลฯ สันนิษนิฐานว่าส่วนที่เ ที่ ป็นพระราชนิพนินธ์ เริ่ม ตั้งตั้แต่ตต่อนต้นต้ เรื่องจนถึงถึตอนสึก ส่วนตอนต่อต่จากนั้นนั้เป็นผล งานของ กวีท่าท่นอื่นแต่งต่ต่อต่ภายหลัง ได้รัด้ รับการยกย่อย่งว่า สามารถ นำ ไปเล่นล่ละครให้สห้มบูรบูณ์คณ์รบองค์ห้ค์าห้ของละครดีไดีด้ ได้แด้ก่ ตัวละครงาม งาม ร้อง

บทละครเรื่องอิเหนา ตอนศึกกะหมังมักุหกุนิงนิแต่งต่ด้วด้ยคำ ประพันธ์ ประเภทกลอนบทละคร บทหนึ่ง นึ่ มี ๔ วรรค หรือ ๒ คำ กลอน แต่ลต่ะ วรรคจะมี 5-4 ยกเว้นวรรคแรกของกลอนแต่ลต่ะท่อท่นมักมัจะมีจำมีจำนวน คำ น้อน้ยกว่าเพราะใช้คำช้คำขึ้นตันเป็นพิเศษ เช่นช่มาจะกล่าล่วบทไป เมื่อ มื่ นั้นนั้ บัดบันั้นนั้หรือใช้คำช้คำขึ้นต้นต้แบบกลอนดอกสร้อย เช่นช่สุดเอยสุดสวาท สัมผัสผัของกลอนบทละครจะคล้าล้ยกับกักลอนสุภาพ คือคืคำ สุดท้าท้ยของ วรรคที่ ๑ สัมผัสผักับกัคำ ที่ ๑๒ ๓.๔ หรือ ๕ ของวรรคที่ ๒ (ถ้าถ้วรรคที่๒ที่ เป็น "มาจะกล่าล่วบทไป" "เมื่อ มื่ นั้นนั้ " "บัดบันั้นนั้ " มักมั ไม่ ปรากฏสัมผัสผั ตำ แหน่งน่นี้)นี้ คำ สุดท้าท้ยของวรรคที่ ๒ สัมผัสผักับกัคำ สุดท้าท้ยของวรรค ที่๓ ที่ และคำ ที่ ๑ ๒ ๓ ๔ หรือ ๕ ของวรรคที่ ๔ ส่วนคำ สุดท้าท้ยของ วรรคที่ ๔ ส่งสัมผัสผัระหว่างบทไปยังยัคำ สุดท้าท้ย ของวรรที่ ๒ ในบทต่อต่ ไป หนึ่ง นึ่ ในตอนต้นต้ของกลอนแต่ลต่ะท่อท่น มักมัระบุชื่บุอ ชื่ เพลงที่ใที่ ช้สำช้ สำหรับร้อง กำ กับกัเช่นช่ช้าช้ปี ราย และตอนท้าท้ยอาจระบุชื่บุอ ชื่ เพลงหน้าน้พาทย์ที่ย์จ ที่ ะต้อต้ง บรรเลงกำ กับกัเช่นช่เชิดชิ โอด หากต้อต้งมี การเจรจาแทรกระหว่าง บทร้องก็มัก็กมัระบุคำบุคำว่า "เจรจา" ไว้ด้วด้ย ลักษณะคำ ประพันธ์

เนื้อ นื้ เรื่องของอิเหนาเล่าล่ถึงถึ 'ราชวงศ์อสัญแดหวา' ท้าท้ว ปะตาระกาหราต้นต้ราชวงศ์อสัญแดหวามีพมีระราชโอรส ๕ พระองค์ คือคืท้าท้วกุเกุรปั่น ท้าท้วดาหา ท้าท้วกาหลัง และท้าท้วสิงหัดหั ส่าหรี่ ทุกทุพระองค์ต่ค์าต่งเป็นกษัตริย์ปย์กครองนคร ๔ นครตามชื่อ ชื่ ของตนเอง ราชวงศ์อสัญแดหวาถือถืเป็นราชวงศ์ที่ยิ่ ที่ งยิ่ใหญ่ที่ญ่สุ ที่สุด ในดินดิแดนชวาเนื่อ นื่ งจากสืบเชื้อสายมาจากเทวดาโดยตัวตัละคร ของราชวงศ์นี้จ นี้ ะใช้คำช้คำนำ หน้าน้ว่า 'ระเด่นด่ ' ส่วนราชวงศ์อื่น ๆที่มี ที่ มี ยศต่ำ กว่าจะใช้คำช้คำนำ หน้าน้ว่า 'ระตู' ตัวละคร

มีกมีษัตริย์ ๔ พระองค์ คือคืท้าท้วกุเกุรปัน ท้าท้วดาหา ท้าท้วกาหลัง และท้าท้ว สิงหัดหัส่าหรี เป็นกษัตริย์ปย์กครองนคร ๔ นครตามชื่อ ชื่ ของตนเอง ท้าท้ วกุเกุรปั่นมีโมีอรสรูปงามนามว่า 'อิเหนา' ส่วนท้าท้วดาหาก็มี ก็ พมีระธิดาคือคื 'บุษบุบา' ตามประเพณีขณีองกษัตริย์วย์งศ์เทวัญ จึงหมั้นมั้หมาย อิเหนาและ บุษบุบาไว้ตั้งตั้แต่เกิดกิแต่เมื่อ มื่ อิเหนาโตเป็นหนุ่มนุ่อายุ ๑๕ ปีก็ไก็ปพบรักกับกั จินตะหราวาตีและปฏิเฏิสธที่จ ที่ ะหมั้นมั้หมายกับกันางบุษบุบา ท้าท้วดาหาจึง โกรธมากและประกาศว่าจะยกบุษบุบาให้ใครก็ไก็ ด้ที่ด้ม ที่ าสู่ขอ แต่ในขณะ เดียดีวกันกั 'วิหยาสะกำ ' โอรสของท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิตามกวางทอง ได้พด้บ รูปวาดของนางบุษบุบา ขณะออกประพาสป่าและหลงใหลในตัวตับุษบุบาเป็น อย่าย่งมาก ทั่าทั่วกะหมังมักุหกุนิงนิจึงไปสู่ขอนางบุษบุบาจากท้าท้วดาหา แต่ก็ต่ถู ก็ กถู ปฏิเฏิสธเนื่อ นื่ งจากท้าท้วดาหายกนางบุษบุบาให้จห้รกาไปแล้วล้ท้าท้วกะหมังมักุ หนิงนิโกรธมากจึงยกทัพทัมาล้อล้มกรุงดาหาเพื่อชิงชิตัวตันางบุษบุบา ท้าท้ว ดาหาจึงได้ขด้อความช่วช่ยเหลือจากท้าท้วกุเกุรปั่น ท้าท้วกาหลัง ท้าท้วสิงหัดหั ส่าหรี และจรกาให้ยห้กทัพทัมาช่วช่ยกันกัรบ ท้าท้วกุเกุรปั่นสั่งให้อิห้ อิเหนามาช่วช่ย รบที่ก ที่ รุงดาหา แต่ด้ต่วด้ยความที่อิ ที่ อิเหนาเคยทำ ให้ท้ห้าท้วดาหาโกรธเรื่อง ปฏิเฏิสธการแต่งต่งานกับกับุษบุบาจนทำ ให้เกิดกิเรื่องวุ่นวายขึ้น ขึ้ มา อิเหนาจึง ตัดสินใจสู้รบให้ชห้นะก่อก่นแล้วล้ค่อค่ยเข้าข้ ไปเฝ้าท้าท้วดาหา เมื่อ มื่ ท้าท้วกะหมังมักุ หนิงนิยกทัพทัมาใกล้ดล้าหาก็เ ก็ กิดกิการต่อต่สู้ ในที่สุ ที่สุดสังคามาระตาก็สั ก็ สังหารวิห ยาสะกำ ส่วนอิเหนาสังหารท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิตายในสนามรบด้วด้ยกริชเท วา เรื่องวุ่นวายก็ยั ก็ งยั ไม่จม่บ เพราะเมื่อ มื่ อิเหนารบชนะก็ไก็ ด้เข้าข้ เฝ้าท้าท้วดาหา และได้พด้บกับกันางบุษบุบาก็ห ก็ ลงรักนางทันทัทีแทีละรู้สึกเสียดายมาก ซึ่ง ซึ่ เป็น สิ่งที่ไที่ ม่คม่วรเกิดกิ ขึ้นเลย เนื้อเรื่อ รื่ งย่อ

ท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิขึ้นแท่นท่ ประทับทัเมื่อ มื่ เห็นห็ระตูปตูาหยังยัและระตูปตูระหมันมัจึง เรียกให้มห้านั่งนั่ร่วมกันกัและบอกว่าจะให้พห้ระอนุชนุาทั้งทั้สองไปช่วช่ยตีเตีมือมืงดาหา พระอนุชนุาทั้งทั้สองจึงตอบว่า เมื่อ มื่ มีลมีงครามในแต่ลต่ะครั้งจะอาสาช่วช่ยทุกทุ ครั้ง เมื่อ มื่ ท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิได้ยิด้นยิที่อ ที่ นุชนุาทั้งทั้สองตอบมาก็รู้ก็รู้สึกพอใจ และ ชวนให้อห้นุชนุาทั้งทั้สองเข้าข้ ไปนั่งนั่ ในปราสาท แล้วล้ เล่าล่ถึงถึเรื่องราวที่เ ที่ กิดกิขึ้น ขึ้ เมื่อ มื่ ระตูปาหยังยัและระตูประหมันมั ได้ยิด้นยิดังดันั้นนั้จึงรีบค้าค้นว่า เมือมืงดาหามีวมีงศ์ เทวัญซึ่ง ซึ่ เป็นเชื้อสายกษัตริย์ที่ย์สิ ที่ สิบวงศ์มาจากเทวดาปกครองอยู่ แต่เมือมืง ของเราเป็นเพียงเมือมืงเล็กๆ จะไปแย่งย่หญิงญิงามใช่ว่ช่ ว่าจะมีแมีต่พต่ระธิดาของ ท้าท้วดาหาเท่าท่นั้นนั้เพราะการศึกครั้งนี้จ นี้ ะทำ ให้ปห้ระชาชนได้รัด้ รับความเดือดืน ร้อน ท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิไม่เชื่อคำ ค้าค้น ตัวตัเขานั้นนั้ก็ไก็ม่อม่ยากที่จ ที่ ะทำ ลงคราม แต่พต่ระธิดาของท้าท้วดาหา ได้หด้มั้นมั้หมายกับกัจรกา จึงจะไปทำ ศึกเพื่อไปแย่งย่ นางยุษยุบา พระอนุชนุาทั้งทั้สองจึงตอบกลับไปว่า นางบุษบุบายังยัคงอยู่กัยู่บกับิดบิา ที่เ ที่ มือมืงดาหา ถ้าถ้ เกิดกิส่งครามการช่วช่งชิงท้าท้วดาหาคงไม่อม่ยู่เฉยแน่ ท้าท้ว ดาหาคงต้อต้งบอกกษัตริย์วย์งศ์เทวัญทั้งทั้สามเมือมืง ถ้าถ้ เราเสียทีแทีพ้ขึ้น ขึ้ มา ก็ จะอายจรกาไปเสียอีก ท้าวกะหมังกุหนิงปราศัยกัน ระตูปาหยังและระตูประหมัน

ท้าท้วดาหาก็เก็สร็จเข้าข้สรงน้ำ จากนั้นนั้ก็แก็ต่งต่องค์ทค์รงเครื่องประดับดัทั้งทั้หลาย แล้วล้จึงเสด็จด็ออกมายังยัท้อท้งพระโรง ณ บัลบั ลังก์ เสนาบดีตำดีตำแหน่งน่ยาสานั้นนั้ ได้บัด้งบัคมทูลทูเบิกบิทูตทูนำ ราชสารให้พห้ระองค์ แล้วล้จึงรับสั่งให้เหล่าล่เสนาพาส องทูตทูเข้าข้มาเข้าข้ เฝ้าทันทัที แล้วล้ เสนาชั้นชั้ผู้ใหญ่ฝ่ญ่ ฝ่ายทหารจึงให้พห้นักนังานผู้รัผู้ รับ ผิดผิชอบรับราชสารมาอ่านถวายพระองค์ ด้วด้ยตนมีโมีอรสอยู่คยู่นหนึ่ง นึ่ ได้ไป ท่อท่งป่ล่ำ สัตว์และได้พด้บเจอกับกัรูปของพระธิดาในกลางป่าโอรสตกอยู่ใน เสน่หน่าจึงมาขอพระธิดาอันกรุงของเราทั้งทั้สองจะได้เป็นทองแผ่นผ่เดียดีวกันกั เมื่อ มื่ องค์ท้ค์าท้วดาหาได้รัด้ รับฟังสารทราบถึงถึข้อข้ความแล้วล้จึงรับสั่งแต่เสนาทั้งทั้ สองของท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิที่ม ที่ าเข้าข้ เฝ้าว่าอันนางบุษบุบาพระธิดาของเรานั้นนั้ ในครั้งก่อก่นเราไปยกให้แห้ก่จก่รกาที่ม ที่ าหมายหมั้นมั้ ไว้ไปก่อก่นแล้วล้ดูจดูะผิดผิ ประเพณียิ่ณีงยิ่นักนัเหล่าล่ ประชาราชอาจนินนิทาได้ จึงขอให้นำห้นำสิ่งของเหล่าล่นี้ก นี้ ลับ คืนคื ไป ทูตทูก็ทูก็ลทูบอกพระองค์ว่ค์ ว่า ท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิรับสั่งให้ทูห้ลทูว่า ถ้าถ้ พระองค์ไค์ม่ยิม่นยิยอมยกพระราชธิดาให้ ก็ใก็ห้รห้ ะวังให้ดีห้ ดีท้าท้วดาหาก็ตก็อบว่า หากจะทำ สงครามก็ตก็ามใจ ฝ่ายทูตทูก็ไก็ด้อด้อกจากเมือมืงดาหาพากันกักลับ ทันทั ใด ฝ่ายท้าท้วดาหามีบัมีญบัชาสั่งเสนาให้เร่งไปทูลทูเหตุกตุารณ์แณ์ก่ผู้ก่ผู้เป็นพี่ของ พระองค์แค์ละผู้เป็นน้อน้งอีกสองคนของพระองค์ ท้าวดาหาเสด็จออกรับทูลกะหมังกุหนิง

ท้าท้วกุเกุรปั่นได้รัด้ รับแจ้งว่าจะมีข้มีาข้ศึกมารุกราน จึงให้แห้ต่งต่สารหนังนัสือลับแล้วล้ สั่งให้สห้องเสนาไปยังยัเมือมืงหมันมัหยา ฉบับบัหนึ่ง นึ่ เร่งนำ กองอีก ฉบับบั ให้อิห้ อิเหนา เร่งยกมาช่วช่ย อีกใบหนึ่ง นึ่ ไปให้กัห้บกัเจ้าเมแล้วล้สั่งให้รีห้ รีบไปให้ถึห้งถึภายใน 15 คืนคื พร้อมกับกัเรียกทั้งทั้บ่าบ่วไพร่ให้มห้าพร้อมหน้าน้แล้วล้รีบขึ้น ขึ้ ขี่ม้ ขี่ าม้ออกจากนครกุเกุร ปั่นอย่าย่งเร่งรีบในทันทั ใด ฝ่ายฟท้าท้วกุเกุรปั่นก็ตก็รึกตรองในคดีคดีวาม แล้วล้ บอกกับกักะหรัดตะปาตีว่าสงครามนี้เ นี้ ห็นห็ว่าจะสาหัสหัจึงรับสั่งให้ยห้กพลยก กองทัพทั ไปสมทบกับกัทัพทัของอิเหนาให้ทัห้นทัอย่าย่งเร็วไว ฝ่ายกะหรัดตะปาตีรับสั่งพระองค์ แล้วล้บอกว่าจะถวายบังบัคมลาในวันพรุ่งนี้ ครั้นถึงถึรุ่งสางก็เก็ข้าข้อาบน้ำ ชำ ระร่างกาย ลูบด้วด้ยเครื่องหอม แล้วล้บรรจง สวมใส่สนับนัเพลาสวมใส่ภูษภูา คาดผ้าผ้รัดเอวใส่เข็มข็ขัดขัเพชรแสนจะ งดงาม ห้อห้ยด้วด้ยตาบทิศทิสวนสร้อยสังวาลทั้งทั้ท้อท้งกรทั้งทั้แกล้วล้แหวนประดับดัด้วด้ย พลอย ทรงสวมซฎามาลัยมีดมีอกไม้ทัม้ดทัที่แ ที่ สนปล่งล่ ประกาย แล้วล้ เคารพกราบบังบัคมพระบิดบิาคอยฟังวาจารับสั่งจะให้บัห้ญบัชาให้ยห้กทัพทั ฝ่ายองค์ท้ค์าท้วกุเกุรป้นก็ อวยพรให้โชคดี ครั้นแล้วล้กะหรัดตะปาตีก็ตีกก็ราบ บังบัคมไหว้รับพร ครั้นพาทัพทัถึงถึหน้าน้พระลานพร้อมด้วด้ยบริวารทหาร มากมาย ท้าวกุเรปันมีราชสาส์นถึง อิเหนาและระตูหมันหยา

เมื่อ มื่ มาถึงถึทางร่วม ทั้งทั้สองกองทัพทั ได้สด้มทบกันกัพากันกัเคลื่อนตามทางมา พร้อมกันกัจนถึงถึตัวเมือมืงกะหมังมักุหกุนิงนิก็ตก็รงดิ่งดิ่มายังยัวังใหญ่ถึญ่งถึเวลาก็เก็ข้าข้ เฝ้ากะหมังมักุหกุนิงนิเหนือนืหัวหั ในท้อท้งพระโรง ว่าได้ไปถวายสารมาแล้วล้ท้าท้ว ดาหาได้ทด้ราบเนื้อ นื้ ความทุกทุประการ ตรัสอย่าย่งเฉียฉีบขาด พระธิดาของ พระองค์นั้ค์นนั้มีจมีรกามาสู่ขอและได้ยด้กให้ทั้ห้งทั้ยังยันัดนัหมายงานวิวาห์ไห์ปแล้วล้ ส่วนของถวายนั้นนั้ ไม่รัม่ รับ สองทูตทูทูลทูความอีกครั้ง ข้าข้ ได้ยิด้นยิ ได้ตด้ระหนักนั ในใจว่าท้าท้วดาหาตรัสให้เสนา รีบไปแจ้งเหตุแก่เซษฐา กับกัเมือมืงสิงหัสหัส่าหรี อีกทั้งทั้พระอนุชนุาแห่งห่กาหลัง ฝ่ายท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิได้ฟัด้ ฟังก็โก็กรธยิ่งยิ่นักนัจึงประภาษ ถึงถึว่ากษัตริย์ทั้ย์งทั้สี่ เมือมืงจะมาช่วช่ยท้าท้วตาหารบเป็นศึกใหญ่ กูก็กูไก็ม่เกรงกลัวใคร พูดพร้อมสั่ง อำ มาตย์ดย์ะหมังมัตำ มะหงงให้เร่งเกณฑ์ไฑ์พร่พลที่ม ที่ าความสามารถใน สงคราม ท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิได้ฟัด้ ฟัง ก็บก็อกกลับลั ไปว่าเมื่อ มื่ ตนนั้นนั้มีคำมีคำสั่งให้จัห้ จัด ทัพทัออกไปแล้วล้จะต้อต้งสั่งยกเลิกไปให้อัห้ อับอายเหล่าล่เสนาหรือประชาชนได้ไร จึงจำ เป็นต้อต้งออกทัพทั ไปสู้ศึกเพราะถึงถึตัวตัตายก็ไก็ม่ให้ใครดูหดูมิ่นมิ่ ได้ จะทิ้งทิ้ เกียกีรติยศให้จห้ารึกไว้ในแผ่นผ่ดินดิตราบจนที่โที่ ลกจะสูญสิ้น ถ้าถ้ยังยัยกทัพทั ไปช้าช้ กว่านี้เ นี้ กรงว่าทางดาหาจะมีทัมีพทั ใหญ่ช่ญ่วช่ย ท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิได้ฟัด้ ฟัง ก็บก็อกกลับไปว่าเมื่อ มื่ ตนนั้นนั้มีคำมีคำสั่งให้จัห้ จัดทัพทัออกไป แล้วล้จะต้อต้งสั่งยกเลิกไปให้อัห้ อับอายเหล่าล่เสนาหรือประชาชนได้ไร จึงจำ เป็น ต้อต้งออกทัพทั ไปสู้ศึกเพราะถึงถึตัวตัตายก็ไก็ม่ให้ใครดูหดูมิ่นมิ่ ได้ จะทิ้งทิ้เกียกีรติยติศให้ จารึกไว้ในแผ่นผ่ดินดิตราบจนที่โที่ ลกจะสูญสิ้น ถ้าถ้ยังยัยกทัพทั ไปช้าช้กว่านี้เ นี้ กรงว่า ทางดาหาจะมีทัมีพทั ใหญ่ช่ญ่วช่ยกลับมาฝ่ายวิหยาสะกำ ที่อ ที่ อกศึกได้รัด้ รับชัยชัจึงสั่ง ให้เตรียมทัพทัทุกทุหมู่ยมู่กพลไปตีเตีมือมืงถนนทุกทุเมือมืงที่เ ที่ ดินดิทางผ่าผ่นแล้วล้ตั้งตั้ค่าค่ย ทัพเมืองกาหลังยกมาสมทน

ท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิได้ฟัด้ ฟัง ก็บก็อกกลับไปว่าเมื่อ มื่ ตนนั้นนั้มีคำมีคำสั่งให้จัห้ จัดทัพทัออกไป แล้วล้จะต้อต้งสั่งยกเลิกไปให้อัห้ อับอายเหล่าล่เสนาหรือประชาชนได้ไร จึงจำ เป็น ต้อต้งออกทัพทั ไปสู้ศึกเพราะถึงถึตัวตัตายก็ไก็ม่ให้ใครดูหดูมิ่นมิ่ ได้ จะทิ้งทิ้เกียกีรติยติศให้ จารึกไว้ในแผ่นผ่ดินดิตราบจนที่โที่ ลกจะสูญสิ้น ถ้าถ้ยังยัยกทัพทั ไปช้าช้กว่านี้เ นี้ กรงว่า ทางดาหาจะมีทัมีพทั ใหญ่ช่ญ่วช่ย กลับมาฝ่ายวิหยาสะกำ ที่อ ที่ อกศึกได้รัด้ รับชัยชัจึงสั่ง ให้เตรียมทัพทัทุกทุหมู่ยมู่กพลไปตีเตีมือมืงทุกทุเมือมืงที่เ ที่ ดินดิทางผ่าผ่นแล้วล้ตั้งตั้ค่าค่ย ท้า ท้ วกุเรปันทวายสาส์นท้า ท้ วหมันมัหยาและอิเหนา อิเหนาคลี่สารของท้าท้วกุเกุรปันออกอ่าน เมือมืงดาหา ขอให้อิห้ อิเหนารีบยกพลไป ดีใดีห้ทัห้นทัท่วท่งที่ ถ้าถ้ ไม่มม่าช่วช่ยก็ขก็าดกันกัอย่าย่ ได้เผาผีกัผีนกัอีกเลย อิเหนาเกรงกลัว ท้าท้วกุเกุรปั่นพระบิดบิาสุดที่จ ที่ ะเลื่อนวันไป ทั้งทั้รักทั้งทั้กลัวห่วห่งหน้าน้พะวงหลังคิดคิ แล้วล้ก็ทก็อดถอนใจจึงสั่งตำ มะหงงให้รีห้ รีบจัดทัพทั ใหญ่

เมื่อ มื่ ท้าท้วหมันมัหยาอ่านสารแล้วล้กลัวว่าท้าท้วกุเกุรป้นขุ่นขุ่เคือคืงจึงยื่น ยื่ สารให้แห้ก่อิก่ อิเหนาและ กล่าล่วว่า เห็นห็หรือไม่อิม่ อิเหนาหลานรักเจ้าไม่เชื่อ ชื่ ฟังคำ จึงทำ ให้มีห้คมีวามผิดผิ ไปด้วด้ย แล้วล้ เร่งให้ อิเหนารีบยกทัพทั ไปช่วช่ยเมือมืงดาหาหากไม่ไปก็จก็ะไม่ให้อห้ยู่กัยู่บกันางจินตะหรา อิเหนารับคำ สั่งแล้วล้ลาไปยังยัปราสาทนางจินตะหรา เมื่อ มื่ ไปถึงถึก็เก็ข้าข้แนบชิดชินางทอดถอนใจแล้วล้แจ้ง เรื่องราวแก่นก่างว่าดะหมังมัถือถืสารจากพระบิดบิาว่าเมือมืงดาหาเกิดกิศึกให้อิห้ อิเหนารีบยกทัพทั ไป ช่วช่ยในวันพรุ่งนี้ข นี้ อให้นห้างจงอยู่ดียู่อดีย่าย่ โศกเศร้าเสียใจเสร็จศึกแล้วล้จะรีบกลับทันทัที อิเหนาขี้แจงว่าไม่เคยคลายความรักในตัวจินตะหราเลย แต่ตต่นมีเมีหตุจำตุจำเป็นต้อต้งไปเพราะ ท้าท้วกุเกุรปั่นให้กห้ ลับสองครั้งแล้วล้แต่คต่รั้งนี้เ นี้ กิดกิศึกสงคราม ไม่อม่าจจะขัดขั ได้ แล้วล้จึงยื่น ยื่ สาร ให้จิห้ จินตะหราอ่านหากเสียเมือมืงดาหาก็เก็หมือมืนเสียถึงถึวงศ์ตระกูลกูมีแมีต่จต่ะถูกถูนินนิทาขอให้นห้าง คิดคิ ให้ดีห้ เดีมื่อ มื่ ไปแล้วล้ก็ไก็ม่อม่ยู่นยู่านจะรีบกลับมาหานาง นางจิตะหราเห็นห็สารแล้วล้ค่อค่ยบรรเทา ความทุกทุข์คข์วามแคลงใจ นางบอกอิเหนาว่าจะไปทำ ศึกก็ตก็ามใจและรีบกลับมานางจะรอ อิเหนาเข้าข้ เฝ้าระตูหตูมันมัหยาและถวาย ท้าท้วหมันมัหยาและประหมสุห ฟังหลานก็เก็ศร้า แล้วล้ก็ ต่าต่งอวยพรให้มีห้ชัมียชั ให้เหล่าล่ข้าข้ศึกคงพ่ายแพ้ป แล้วล้อิเหนาก็ทูก็ลทูลากลับมาที่ตำ ที่ ตำหนักนัของตน

เป็นระหว่างทางที่อิ ที่ อิเหนากำ ลังยกทัพทั ไปช่วช่ยท้าท้วดาหา แล้วล้ก็ไก็ด้ชด้มนกชมไม้ และได้คิด้ดคิถึงถึภรรยาทั้งทั้ 3 คน โดยเห็นห็นกนางนวลจับกันกัก็นึก็กนึถึงถึตอนที่เ ที่ ค้าค้ อยู่กัยู่บกัจินตะหราตอนที่จ ที่ ากมา ก็เก็หมือมืนกับกัจานางสการะวาตี แขกเต้าต้ก็เก็ริ่ม ร้องหรือส่งเสียง ก็หก็วนคิดคิถึงถึมาหยารัศมีนมีกแก้วก้ก็ส่ก็ ส่งเสียง ทำ ให้คิห้ดคิถึงถึ นางทั้งทั้สามมากตอนนี้กำ นี้ กำลังอยู่ในระหว่างการเดินดิทางแล้วล้ก็รู้ก็รู้สึกเปล่าล่ เปลี่ยวใจ เหมือมืนกับกัว่าอยู่ตั ยู่วคนเดียดีวในป่าใหญ่แญ่ล้วล้ก็ไก็ด้ชด้มนกชมไม้ไปตาม ทาง แล้วล้ก็คิก็ดคิถึงถึนางพลางรีบยกทัพทั ไป

รุ่งเช้าช้อิเหนาทรงช้าช้งหันหั ไปทางทิศทิตะวันออกพอได้ฤด้กษ์ก็ลั่ ก็นลั่ฆ้อฆ้งดังดั ไปทั้งทั้ สนามมุ่งมุ่ ไปเมือมืงดาหา ระหว่างทางอิเหนาเสียใจอาลัยรักนางทั้งทั้สามยิ่งยิ่นักนั ประสันตาพี่เลี้ยงเห็นห็ก็ขี่ ก็ช้าช้งมาข้าข้งท้าท้ยชวนชมธรรมชาติขติองป่าตลอดทาง อิเหนาเห็นห็นกต่าต่งๆ ก็นึก็กนึ ไปถึงถึนางทั้งทั้สาม ทันทัทีเทีมื่อ มื่ ไปถึงถึก็แก็จ้งยาสาเสนา ว่าอิเหนา และกะหรัดตะปาตีจตีากกุเกุรปั่นยกทัพทัมาช่วช่ยพระธิดาแล้วล้ ยาสาดีใดีจมากพาตำ มะหงงเข้าข้ ไปท้อท้งพระโรงทันทัที ทูลทูว่าบัดบันี้อิ นี้ อิเหนากับกักะห รัดตะปาตียกทัพทัมามากมายตั้งตั้อยู่ปยู่ลายแดนเมือมืงดาหา ท้าท้วดาหารู้ว่า อิเหนายกทัพทัมาช่วช่ยก็ดีก็ ใดีจเพราะอิเหนาเก่งก่เห็นห็ว่านางบุษบุบาจะไม่อัม่ อันตราย แล้วล้ ให้ตำ ห้ตำมะหงงไปเชิญชิ ให้เข้าข้มาพักผ่อผ่นทูลทูว่าอิเหนารู้ตัวตัดีว่ดีว่ามีคมีวามผิดผิ ติดตัวอยู่ จึงขอทำ ศึกให้เสร็จ จึง สุหรานากงทูลทูว่ามาอยู่ดยู่าหานานแล้วล้จึงขอออกไปช่วช่ยออกรบ เมื่อ มื่ ท้าท้ว ดาหาอนุญนุาต สุหรานากงก็กก็ราบทูลทูออกมาเตรียมไพร่แล้วล้ยกพลออกจาก เมือมืงไปยังยัค่าค่ยของอิเหนา และเล่าล่เรื่องราว ว่าเมื่อ มื่ วันที่สุ ที่สุหรานากงมาถึงถึ เมือมืงดาหาได้ทูด้ลทูว่าอิเหนาจะยกทัพทัมาช่วช่ย ตำ มะหงงทูลทูว่าท้าท้วดาหาให้ทูห้ลทู อิเหนาว่าท่าท่นขอบใจมากเชิญเข้าข้ ในเมือมืงจะได้พัด้ พัก แต่ตำต่ตำมะหงงทูลทูท้าท้ว ดาหาว่าอิเหนาจะขอทำ ศึกแก้ตั ก้วก่อก่นเสร็จแล้วล้จึงจะเข้าข้ เฝ้า อิเหนาได้ฟัด้ ฟังตำ มะหงงทูลทูก็รู้ก็รู้สึกสบายใจ

อิเหนามีบั มี ญบัชาให้จั ห้ จัดทัพทัเตรียมรบกับกั ทัพทักะหมังมักุห กุ นิงนิ อิเหนาได้ฟัด้ ฟังพี่เลี้ย ลี้ งเล่าล่เรื่องราวให้ฟัห้ ฟังจึงสั่งตำ มะหงงให้เร่งจัดทัพทัตำ มะหงงรับคำ สั่งแล้วล้รีบออกไปจัดทัพทัทันทัที อิเหนาและอุนุชนุาทรีราทัพทัเผชิญทัพทักะหมังมักุหกุนิงนิ

ท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิมองเห็นห็อิเหนาและระเด่นด่ทั้งทั้สามจึงถามว่าใครคือคืจรกา อิเหนายิ้มยิ้ แล้วล้ตอบว่ายกทัพทัมาจากเมือมืงกุเกุรปั่นเพื่อสังหารข้าข้ศึกที่ม ที่ าติดติเมือมืงดาหา อิเหนาก็รู้ก็รู้สึก กลัวลัอยู่ลึยู่กลึๆ แต่แต่ข็งข็ ใจตอบว่า อิเหนาอายุยัยุงยัน้อน้ยและรูปร่างก็สก็วยงามพอได้เห็นห็ก็น่ก็าน่ เสียดายที่ต้ ที่ อต้งมาตายเสียเปล่าล่อิเหนาจึงตอบว่าอันตัวตัจรกานั้นนั้ ไม่ได้อด้ยู่ที่ยู่ เ ที่ มือมืงดาหานี้ เมื่อ มื่ ท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิหลับลัหูหหูลับลัตามารบผิดผิเมือมืง ทำ ให้ไพร่พลล้มล้ตายเสียเปล่าล่ถ้าถ้จะ รบกับกัจรกาก็ต้ก็อต้งไปเมือมืงของจรกา เมื่อ มื่ ท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิเห็นห็วิหยาสะกำ ถูกถูอาวุธตก จากหลังลัม้าม้ก็โก็กรธ ยิ่งยิ่นักนัชักชัม้าม้แกว่งหอกเข้าข้ ใส่สังคามาระตาทันทัที อิเหนาจึงรีบควบ ม้าม้ เข้าข้มาขวาง พุ่งหอกสกัดกั ไว้ แต่ท้ต่าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิก็รัก็ รับไว้ได้ ทั้งทั้สองรุกไล่กัล่นกั ไปมา ใน ที่สุ ที่สุดอิเหนาชักชัม้าม้ออกรอ ไม่บุม่กบุเข้าข้ ไป คิดคิว่าท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนินั้นนั้มีฝีมีฝีมือมื ในการใช้เพลง ทวนบนหลังลัม้าม้ยากต่อต่การเอาชนะ จึงต้อต้งออกอุบายให้รห้บด้วด้ยเพลงดาบ จึงจะ สามารถเอาชนะได้ จึงท้าท้ ให้ท้ห้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิมาสู้กันกัด้วด้ยดาบ กะหรัดตะปาตี ระเด่นด่ดาหยน สุหรานากง เห็นห็อิเหนาสังหารท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิสิ้น ชีวิชีวิตลง ทั้งทั้สามจึงชักชัม้าม้ เข้าข้สังหารข้าข้ศึก จนระตูปตูาหยังยักับกัระตูปตูระหมันมัพ่ายหนีไนีป ระตูปตูะหมันมัและระตูปตูาหยังยัสุดที่จ ที่ ะทัดทัทานได้ก็ด้แก็ตกพ่ายไป ไพร่พลต่าต่ง กระจัดกระจายกันกั ไปคนละทิศทิคนละทาง ระตูปตูะหมันมัและระตูปตูาหยังยักอดศพท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนิพี่ชายร้องไห้รำห้ รำพันออกมาด้วด้ย ความเศร้าว่าท้าท้วกะหมังมักุหกุนิงนินั้นนั้มีชื่มีอ ชื่ เสียงเกียกีรติยติศปรากฏไปทั่วทั่ทุกทุแผ่นผ่ดินดิทำ สงครามทุกทุครั้งที่ผ่ ที่ าผ่นมาไม่เคยพ่ายแพ้ครั้งนี้เ นี้ป็นเพราะคิดคิประมาทรักลูกลูมากเกินกิ ไป จะทัดทัทานอย่าย่งไรก็ไก็ม่ฟัม่ ฟัง

๑.ด้า ด้ นเนื้อ นื้ หา -ความรักของบิดบิาที่มี ที่ ต่มีอ ต่ บุต บุ ร -ผลของการใช้อ ช้ ารณ์ ๒.ด้า ด้ นสังคมและวัฒนธรรม -การแต่ง ต่ กายสีมงคลตามวัน -การทำ ศึกสงครามในอดีตดีและพิธีกรรมในอดีตดี -การตัดตั ไม้ข่ ม้ ม ข่ นาม -เบิกบิ โขลนทวาร -อาวุธที่ใที่ ช้ในการรบ -ความเชื่อ ชื่ ของคนในอดีตดี ต.คุณ คุ ค่า ค่ ด้า ด้ นวรรณศิลป์ -การเล่น ล่ เสียงสัมผัสผั -การใช้คำ ช้ คำพ้อง -โวหารภาพพจน์ -การใช้ลี ช้ ลลีาการเขียขีน คุณ คุ ค่า ค่ ที่ไที่ ด้รั ด้ รั บ

คำ ศัพท์ย ท์ าก กระทรวง กลับลักลอก กราย กลับลักลอก กล่าล่ว กะระตะ กั้นกั้หยั่นยั่ กัลกัเม็ดม็ กิดกิาหยันยั กิริกิริณี แกว้วพุกาม เขนงปืน โขลนทวาร งาแซง จตุรตุงค์ ซักซั ปีกกา ดวงยิหยิวา ดะหมังมั ดูผีดูผี ฟันไม้ข่ม้มข่นาม หมู่ พลิกลิ ไปพลิกลิมาที่นี้ ที่ ห นี้ มายถึงถึขยับยัอาวุธ เคลื่อ ลื่ นไหวอย่าย่งมีท่มีาท่ทีหทีรือลีลลีาในการใช้อช้าวุธ พลิกลิ ไปพลิกลิมา ที่นี้ ที่ ห นี้ มายถึงถึขยับยัอาวุธ ที่นี้ ที่ ห นี้ มายถึงถึสู่ขอ กระตุ้นตุ้ ให้ม้ห้าม้ เดินดิหรือ วิ่ง อาวุธ สำ หรับเหน็บน็ติดติตัวตั ปุ่มที่ฝัที่ ฝักอาวุธ ผู้รัผู้ รับใช่ใกล้ชิล้ดชิพระเจ้าแผ่นผ่ดินดิ ช้าช้ง แก้วก้มีค่มีาค่จากเมือมืงพุกามในพม่าม่ เขาสัตว์ที่ใที่ ช้ใส่ดินดิปืน ประตูป่ตูป่า ไม้เสี้ยมปลายแหลม สำ หรับวางเรียงป้องกันกัข้าข้ศึก ทัพทัสี่เหลาาคือคืช้าช้ง ม้าม้รถ และ พลเดินดิเน้ำ า จัดกองทัพทัเป็นรูปปีกกา ผู้เป็นที่รั ที่ รักยิ่งยิ่ ตำ แหน่งน่ขุนขุนางผู้ใหญ่ ในชวา มี ๔ ตำ แหน่งน่คือคืยาสาตำ มะปูนปูตา และดะหมั้งมั้ เยี่ย ยี่ ม เคารพศพ พิธีที่ทำ ที่ ทำก่อก่น ออกรบเพื่อเป็นการบำ รุงขวัญทหาร แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล แปล อนุชนุา ระตู สมถวิล พลขันขัธ์ มธุรส พอมาน กระหนาบ โยธา โรมรัน เทวัญ แตกแตน อัชฌาสัย พักตรา น้อน้งชาย คำ เรียกเจ้าเมือมืงที่ไที่ ม่ได้อด้ยู่ในวงศ์เทวัญ ได้ผด้ลดังดัที่คิ ที่ ดคิ ไว้ กองทัพทั ไพเราะ ถ้อถ้ยคำ ประชิดชิเข้าข้ ไปทั้งทั้ ๒ ข้าข้ง อาการที่อ ที่ ยู่ทั้ยู่งทั้ ๒ ข้าข้ง งานเกี่ย กี่ วกับกัการก่อก่สร้างที่ต้ ที่ อต้งใช้กำช้กำลังลักายเช่นช่แยกหาม รบพุ่งกันกัต่อต่สู้กันกั เทวดา พวกชาวสวรรค์ที่ค์มี ที่ ตมีาทิพทิย์ หูทิหูพทิย์ และกินกิอาหารทิพทิย์ กระจายออก แตกออกเป็นชิ้นชิ้เล็กล็ชิ้นชิ้น้อน้ย นิสันิ สัยใจคอ ความรู้จักผ่อผ่นปรน หน้าน้

ครูกิ่งกิ่กาญจน์ โรงเรียนสตรีศรีน่าน่น. ภาษาไทย…วิถีไถีทย อิเหนา. สืบค้นค้๓๐ สิงหาคม ๒๕๖๖, จาก https://kingkarnk288.wordpress.com/2015/08/15/%e0%b8%ad%e0%b 8%b4%e0%b9%80%e0%b8%ab%e0%b8%99%e0%b8%b2/ ปิยฉัตฉัร มีสุมีสุข. อิเหนา ตอน ศึกกะหมังมักุหกุนิงนิ. สืบค้นค้๓๐ สิงหาคม ๒๕๖๖, จาก https://piyachat0215.wordpress.com/ มุสมุลิมลิ ไทยโพสต์.ต์ ประวัติผู้ติผู้แผู้ต่งต่อิเหนาตอนศึกกะหมังมักุหกุนิงนิสรุปอิเหนา ตัวตัละครใน เรื่องอิเหนา. สืบค้นค้๓๐ สิงหาคม ๒๕๖๖, จาก ประวัติผู้ติผู้แผู้ต่งต่อิเหนาตอนศึกกะห มังมักุหกุนิงนิสรุปอิเหนา ตัวตัละครในเรื่องอิเหนา บรรณานุก นุ รม