ชุดการเรียนรู้ อัลฮะดีษ ระดับประถม

กล่มุ สานักงาน กศน. จงั หวัดชายแดนใต้
สานักงาน กศน.

กระทรวงศกึ ษาธิการ

คำนำ

ชุดการเรียนรู้โปรแกรมวิชาเลือกอิสลามศึกษา ตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบ ระดับ
การศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 มี 3 หมวดวิชา ประกอบด้วย 1) หมวดวิชาศาสนา ได้แก่
รายวชิ าอลั กรุ อาน อัลฮะดษิ อัลอะกีดะฮฺ 2) หมวดวชิ าสังคม ได้แก่ อัตตารีด อัลอัคลาก 3) หมวด
วิชาภาษา ได้แก่ ภาษามลายู ภาษาอาหรบั รายวิชาดังกล่าวจัดทาขึ้นเพื่อให้ผู้สอนและผู้นาไปใช้เป็น
แนวทางในการจัดกระบวนการเรยี นรู้ สาหรบั ผ้เู รียนทีล่ งทะเบยี นเรยี นรายวชิ าดงั กล่าว ในลักษณะการ
เรียนรู้แบบบูรณาการ โดยการศึกษาในความร้ดู ้วยตนเอง สอบถามผู้รู้ทางด้านศาสนา และเรียนรู้จาก
โตะ๊ ครูในเนอื้ หายาก

ชุดการเรียนรู้ดังกล่าวพัฒนามาจากโครงสร้างหลักสูตรโปรแกรมวิชาเลือกอิสลามศึกษา โดย
คณะผู้จัดทาได้พยายามศึกษา รวบรวมสาระผู้ทรงคุณวุฒิและแหล่งเรียนรู้ต่างๆ โดยคานึงถึงความ
สอดคล้องของผเู้ รยี นในสถาบนั ศกึ ษาปอเนาะในกลุ่มสานักงาน กศน.จังหวัดชายแดนใต้เป็นหลัก ได้แก่
จงั หวัดปตั ตานี ยะลา นราธิวาส สตูล และ 4 อาเภอของจังหวัดสงขลา (อาเภอจะนะ เทพา นาทวี
สะบ้าย้อย) เป็นสาคัญ อย่างไรก็ตามชุดการเรียนรู้ดังกล่าวอาจจะยังไม่สมบูรณ์ จาเป็นต้องได้รับการ
ปรบั แกห้ ลังจากการนาไปทดลองใชเ้ ป็นระยะๆ กลุ่มสานักงาน กศน.จงั หวดั ชายแดนใต้หวังเป็นอย่างยิ่ง
ว่าจะได้รับคาแนะนาในการปรบั ปรุงแก้ไขใหส้ ามารถนาไปใช้ในการจัดการเรียนรู้อยา่ งมีความสุขต่อไป

ขอขอบคุณสานักงาน กศน. สานักปลัดกระทรวงศึกษาธิการ สานักงาน กศน.จังหวัดสงขลา
ยะลา สตูล และปตั ตานี กศน.อาเภอในกลุ่มสานักงาน กศน.จังหวัดชายแดนใต้ นายกสมาคมสถาบัน
ศึกษาปอเนาะ สานักงานศึกษาธิการภาค 8 ผู้ทรงคุณวุฒิ ครูอาสาสมัครการศึกษานอกโรงเรียน
ประจาสถาบันศึกษาปอเนาะ และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกคนท่ีมีส่วนช่วยผลักดันให้โปรแกรมวิชาเลือก
อิสลามศกึ ษารายวชิ าตา่ งๆสาเร็จลุล่วงด้วยดี

กลุ่มสานกั งาน กศน.จงั หวดั ชายแดนใต้
พฤศจิกายน 2559

สารบญั หน้า
1
บทที่ 1 เรอ่ื งนยิ ามและความสาคญั ของอลั ฮะดีษ 3
บทท่ี 2 เรือ่ งความแตกตา่ งระหว่างอัลฮะดีษกบั อลั กุรอาน 5
บทที่ 3 เรื่องการงานทงั้ หลายขน้ึ อย่กู ับเจตนา 7
บทท่ี 4 เรอ่ื งลาดบั ข้นั ของศาสนา 10
บทท่ี 5 เรื่องหลักการของอิสลาม 12
บทที่ 6 เร่อื งข้ันตอนของการสรา้ ง 14
บทที่ 7 เรอ่ื งห้ามอุตริในศาสนา 16
บทท่ี 8 เรือ่ งออกห่างจากสง่ิ ทคี่ ลุมเครือ 18
บทที่ 9 เรื่องการตักเตือนคือเสาหลกั ของศาสนา 20
บทท่ี 10 เรือ่ งชวี ติ และทรัพย์สินมุสลมิ เปน็ สง่ิ ตอ้ งหา้ ม

รายวชิ าอลั ฮะดีษ ระดบั ช้ันประถมศึกษา | 1

บทท่ี 1

เร่ือง นยิ ามและความสําคญั ของอัลฮะดษี

คาํ ว่า “ฮะดีษ” มคี วามหมายในทางภาษาอาหรับมคี วามหมายดังน้ี
1.แปลวา่ ใหม่ ซ่ึงตรงข้ามกบั คาวา่ เกาะดมี ‫ قديم‬ซง่ึ แปลว่า เกา่
2.แปลว่า คาพูด เชน่ ฮะดีษของอบั ดลุ ลอฮฺ หมายถงึ คาพดู ของอบั ดลุ ลอฮฺ เป็นต้น

ความหมายทางวิชาการ
ฮะดีษ คือ คาพูด การกระทา การยอมรับและคุณลกั ษณะ ตลอดจนชีวประวัตขิ องท่านนบมี ฮู ัมมัด ‫ﷺ‬

อิบนหุ ะญรั อัล-อสั เกาะลานีย์ ให้นยิ ามของฮะดีษว่า “ทุก ๆ สิง่ ท่ีพาดพงิ ถึงทา่ นนบี ‫”ﷺ‬

คาํ ท่มี คี วามหมายใกลเ้ คยี งกับอลั ฮะดษี
1.อัซซุนนะฮฺ ‫ السنة‬เดิมนั้นแปลว่า แนวทาง หรือแบบอย่าง ส่วนความหมายทางวิชาการน้ันมีหลาย

นิยามนักปราชญว์ ชิ าฮะดีษและปราชญ์อุศูลุลฟิกฮ์ให้ความหมายอัซซุนนะฮฺเช่นเดียวกับคาว่าฮะดีษนักปราชญ์วิชา
ฟิกฮฺให้ความหมายอัซซุนนะฮฺว่า สิ่งท่ีมีบัญญัติพ่ึงกระทา หากละเว้นไม่กระทาก็ไม่มีบทลงโทษใดๆ ซ่ึงตรงข้ามกับ
คาวา่ วาญบิ (จาเป็น)หรอื ฟ๎รฎู(บังคบั ตอ้ งกระทา)นกั ปราชญ์ท่ัวไปใช้คาว่าอัซซุนนะฮฺในบางคร้ังหมายถึง ส่ิงตรงข้าม
กับคาว่าบดิ อะฮฺ (อุตริกรรม)

2.อะษัร ‫ أثر‬ความหมายเดิมคือ ร่องรอย เครื่องหมาย หรือส่ิงที่หลงเหลือนักปราชญ์วิชาฮะดีษให้
ความหมายอะษัรเช่นเดียวกับคาว่าฮะดีษนักปราชญ์บางท่านให้ความหมายว่า คาพูดหรือการกระทาของ
เศาะหาบะฮฺและตาบอิ นี

3.เคาะบัร ‫خبر‬ความหมายเดิมคือ ข่าว เรื่องราวนักปราชญ์วิชาฮะดีษให้ความหมายเคาะบัรเช่นเดียวกับ
คาว่าฮะดีษนักปราชญ์บางท่านให้ความหมายว่า ฮะดีษคือส่ิงท่ีมาจากท่านรอซูล ส่วนเคาะบัรคือ
สิ่งท่ีมาจากผูอ้ ่นื

*ปราชญ์บางทา่ นกจ็ าแนกคาท่กี ล่าวมาข้างต้นดงั น้ี
หะดีษ ‫ حديث‬คอื ส่งิ ที่มาจากทา่ นรอซูล
อะษัร‫ أثر‬คอื สง่ิ ที่มาจากเศาะหาบะฮฺ ตาบอี นี และผ้ทู มี่ าหลงั จากพวกเขา
ส่วนเคาะบัร ‫ خبر‬คือ ชีวประวัติของบรรดากษัตริย์สมัยโบราณและบุคคลสาคัญใน
ประวัติศาสตร์

ความสําคัญของอัลฮะดษี
อัลฮะดีษมีความสาคัญเป็นอย่างมากสาหรับผู้ท่ีนับถือศาสนาอิสลาม เพราะถือเป็นแนวทางในการปฏิบัติ

ตนที่ถูกต้อง มคี วามสาคัญรองลงมาจากอัลกุรอาน ฉะนั้น จะต้องนามาปฏิบัติตนและเผยแผ่ไปยังผู้อื่นที่อยู่บนโลก
ดุนยา เพือ่ คงรกั ษาไวซ้ ึง่ ส่ิงท่ีถกู ต้องและดีงาม

2 | รายวชิ าอัลฮะดีษ ระดับช้นั ประถมศึกษา

ใบงานท่ี 1

เรอ่ื ง นิยามและความสําคัญของอลั ฮะดีษ

1. จงอธบิ ายความหมายของอัลฮะดษี พอสังเขป
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. จงบอกความสาํ คัญของอลั ฮะดีษ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

รายวชิ าอลั ฮะดษี ระดบั ช้นั ประถมศกึ ษา | 3

บทที่ 2

เรอ่ื ง ความแตกตางระหวางอลั ฮะดีษกบั อลั กรุ ฺอาน

ความแตกต่างระหว่างอลั กุรอานกบั อัลฮะดษี
1.อัลกุรอานคือ ‫( كلامالله‬คาดารัสของอัลลอฮฺ)ทั้งถ้อยคาและความหมาย ส่วนฮะดีษเป็นวะห์ยู(วิวรณ์)

‫وحي‬จากอัลลอฮฺในดา้ นความหมายเพียงอย่างเดยี ว
2.อัลกุรอานมีความเป็นมหัศจรรย์และความท้าทาย ‫ إعجازوتحدى‬ท้ังถ้อยคาและความหมายซ่ึงต่าง

กับฮะดษี
3.ผอู้ ่านอัลกรุ อานจะไดร้ ับผลบญุ ถึง 10 เทา่ ในทกุ พยญั ชนะของการอา่ น
4.ผู้หญงิ ทม่ี าประจาเดอื น ผ้หู ญิงมีเลือดหลังคลอด(นิฟาส) ผู้มีฮะดัษ (คือยังไม่อาบน้าละหมาดหลังจากได้

เสียน้าละหมาดไม่ว่ากรณีใดๆ) หรือผู้มีํุนุบ (คือยังไม่อาบน้ายกฮะดัษหลังจากหลับนอนกับภรรยาหรือฝ๎นเปียก)
พวกเขาเหลา่ นัน้ ไม่อนุญาตใหแ้ ตะต้องคัมภีร์อัลกุรอานเด็ดขาด (บางทัศนะก็อนุญาตให้ผู้มีํุนุบ และผู้มีรอบเดือน
อา่ นหรือสมั ผัสอลั กรุ อฺ านได้เช่นกัน) สว่ นตาราฮะดีษไมม่ ีข้อห้ามแต่ประการใด

5.อลั กรุ อานนัน้ ถูกบัญญตั ใิ หน้ ามาอา่ นในละหมาด ส่วนฮะดีษไมอ่ นญุ าตนามาอ่านในละหมาด
6.อลั กุรอานถูกถ่ายทอดรุ่นแล้วรุ่นเล่าด้วยกระบวนการ ‫ متواتر‬มุตะวาติรฺ(มีบุคคลจานวนมากรายงาน)
ซง่ึ ตา่ งกบั ฮะดษี บางสว่ นเป็นมุตะวาตริ ฺ บางส่วนเปน็ ‫آحاد‬อาหาด(หะดษี ไม่ถงึ ระดบั มุตะวาตริ ฺ)
7.ไม่อนุญาตให้รายงานอัลกรุ อานดว้ ยความหมายแต่ฮะดีษสามารถรายงานด้วยความหมายได้ตามเงื่อนไข
ทีม่ หุ ัดดษิ นี (ปราชญ์ฮะดีษ)วางไว้

4 | รายวชิ าอลั ฮะดษี ระดับชั้นประถมศึกษา

ใบงานท่ี 2

เรอ่ื ง ความแตกตา่ งระหวา่ งอลั กรุ อานกบั อัลฮะดษี

1. จงอธิบายความแตกต่างระหว่างอลั กรุ อานกบั อลั ฮะดีษ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

รายวชิ าอัลฮะดษี ระดบั ชัน้ ประถมศึกษา | 5

บทท่ี 3

เรือ่ ง การงานทั้งหลายขน้ึ อย่กู ับเจตนา

ُِ‫ َِْٓا َْغخ َفٍَِط ُِٓحْع ُُّْخُجَُإِطحَُ َرُُلُّ ُغإاِ َْٔلَلُُل ِلُاٌَالو َلُِرَْ ُاغ َْٔح ِ َطُﷺل‬:‫ ِوُا َذال ٍَُْملُ َْطََُأ ٍَخُةََِْ َكحُُّ َُِْ َكِْهاُج َ ُلُر‬،ُ‫َذََ ْكفوَُ ٍإِ َُّْصُجٍُا ُِْخىِ ٍَْاخَُطُلَِّطأَُكحُةْ ُُّْاخَُِ ٍَْمِِااُلِط ُل ْجلُ َخَييةَّاِ ٍاطءُلايُ ِّن ٌَِّيِبُاطا ْي ََُُِترُت َِٔٓا َىَأض‬،ُ‫َلُي ِّن َأوَّي ِاٌَ ْبُ َُِْت‬،‫ ُُّ" َإخِإ ََّجَُُْل ٍَ َأاا ٌِلا ْلِلُيَُِأ اوْلخ َ ُرٍٍَ ُاْغؤ ٌُُِْٔل ُِِِلِةِْا‬:ُ‫ََفح ُِٓل ْْٔخ ُ َلُطح‬

ُ‫د‬،ُّ‫ا ُلْ ُب ٍَاَشاَأ ِر َض ُّي‬ ُّْ ‫ةَ ْط ِد ْز َب‬ َُِ ْ‫ةْ َُِ ال ٍُ ِغ ْ َيُةِ ة‬ ًَُ ‫ َأةُ ُْٔ َخ ْت ِصُ ال ُلِ ُُ َم ٍَّ ُصُ ْب َُُ إِ ْغ ٍَا ِخ ْي َُو ةْ َُِ إِةْ َطا ِْ ْي‬،‫إِ ٌَا ٌَا ال ٍُ َر ِّصثِ ْ َي‬ "ُِّ ‫إِلي‬
.‫ال ٍُ َط َِّ َف ُِث‬ ‫االلْ ََُهَل ُخ ْي َُُِِب‬ ‫ِ ُْف َض ِر ْي َر ْي ِٓ ٍَا‬ ُ‫ال ُح َػ ْ ِيُ ُم ْػيِ ًُُ ْب َُُ ال َح َّخا ُِج ْة َُِ ُم ْػيِ ًٍُ اى ُل َش ْ ِي ُُّي ال َّنيْ َػاةُ ْٔ ِر ُّي‬ ُ‫َر َوا ُه‬
ُْٔ ُ‫َو َأة‬

ความว่า: จากท่านอมีรุลมุอ์มินีนอบูหัฟฺศฺอุมัรฺอิบนุ อัล-ค็อฏฏอบ เราะฎิยัลลอฮฺอันฮุ ได้เล่าว่า: ฉันได้ยิน

ทา่ นเราะสูลลุ ลอฮฺُ‫ ﷺ‬กล่าวว่า: "แท้จริงการงานทั้งหลายน้ันข้ึนอยู่กับเจตนา และแท้จริงสาหรับทุกคนนั้นคือสิ่งท่ี

เขาได้ตั้งเจตนาไว้ ดังนั้นผู้ใดก็ตามที่การอพยพของเขามีเจตนาเพื่ออัลลอฮฺและเราะสูลของพระองค์ ดังนั้นการ
อพยพของเขาก็จะเป็นไปเพ่ืออัลลอฮฺและเราะสูลของพระองค์ และผู้ใดก็ตามที่การอพยพของเขาเพื่อโลกน้ีที่เขาก็
จะไดร้ ับ หรอื เพ่ือผู้หญิงทเ่ี ขาจะแตง่ งานดว้ ย ดงั นัน้ การอพยพของเขากจ็ ะเป็นไปตามความประสงค์ท่ีเขาได้อพยพ"

ฮะดีษรายงานโดยสองอิมามของบรรดานักวิชาการฮะดีษ นั่นคือท่านอบูอับดิลลาฮฺ มุหัมมัด อิบนุ
อิสมาอีลอิบนุ อิบรอฮีมอิบนุ อัล-มุฆีเราะฮฺอิบนุ บัรฺดิซบะฮฺอัล-บุคอรีย์ และท่านอบูอัล-หุสัยนฺ มุสลิม อิบนุ
อัล-หัจญาจญ์อบิ นุ มุสลมิ อัล-กชุ ยั รียฺอัล-นัยสาบูรีย์ ในหนังสือเศาะหี้หฺของท่านท้ังสองซึ่งเป็นหนังสือท่ีประพันธ์ท่ี
มีความถูกตอ้ งมากท่ีสดุ .

‫‪6 | รายวชิ าอัลฮะดษี ระดับช้ันประถมศึกษา‬‬

‫‪ใบงานที่ 3‬‬

‫‪เรอ่ื ง การงานท้งั หลายขึ้นอยกู่ ับเจตนา‬‬

‫َخ ِْأَ ٌِ ْ ِيال ٍُ ْؤ ٌِِِ ْي َِأَبِ ْي َر ْف ٍط ُع ٍَ َط ْبِِال َخ َّطاةِ َط ِض َيالي ُٓ َع ِْ ُٓ َلا َلُ‪َ :‬غ ٍِ ْع ُُ َت ُغ ْٔ ََلللُِﷺُ َح ُل ْٔ ُُل ‪:‬‬

‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬

‫ل ُح َػيِِْ ٍُ ْ َػريَِوا ٍُ ُْْتإُِِاٌَال ََحٌااَّخلا ٍُ ِحَرْت ِِِّص ُثٍِ ْ ْػَييِ‪َ ،‬أٍٍةُا ْٔى َُلخ ْتَش ِصْالِييُّيآِل ُنٍَّ ْي َرَػٍَّا ُةُص ْْٔب ُِرِإُِّي ِْفغ ْيٍَاَط ِخ ِْير ْيَي ْت َِرِإِْيةْ ِٓ َطاٍَاِْا ْليْ ٍَََ َلْتيِِِْاِلُٓ ٍٍَُ ِاغ َأُْ َيَضةِةْ ُّنِر َاَلْب ِدُه ْزُخ َبتِآْلا ُلٍبُُ َ َطش َِّا َفِر ُِث ُّ‪.‬ي‪َ ،‬و َأةُ ْٔا‬

‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫………………………………………………………………………………………………………………………………………………‪…คว…า…ม…ว…่า:‬‬
‫………………‪……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……..……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……..……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...‬‬
‫…………‪……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……..……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……. ..……...……...……...……...……...……..……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...……...‬‬
‫…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ิ‪……ฮะ……ด……ีษ……บ……ัน……ท……ึกโ……ด……ยอ……ลั ……บ……คุ ……อ……รยี ……-์ ……แล……ะ……ม……ุสล……ม‬‬
‫‪ฮะดีษบันทึกโดยอลั บุคคอรีย์และมุสลิม‬‬

‫‪คุณคา่ ที่ได้จากอัลฮะดีษ‬‬
‫…………‪..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...‬‬
‫‪......…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........……........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….......…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….......…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….........…….................‬‬
‫…………………… ‪..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…...…...…...….‬‬

‫‪รายวิชาอัลฮะดีษ ระดับช้ันประถมศึกษา | 7‬‬

‫‪บทท่ี 4‬‬

‫‪เรือ่ ง ลาํ ดับขั้นของศาสนา‬‬

‫َخ َُْ ُخ ٍَ َُط َر ِ َضُ ال ُلُ َخ ِْ ُُّ َأيْضاًُ َكا َُل ‪َ :‬م َطاحِ ُبُ اِ ِّليْ َُِ‬
‫افََلشأَ َِّْصطغيْ َََِ ُُصلَصُ َةُ َُ‪"،‬رغةَََكَذْٔيْاَناوَلََِتحَُُِداُلتٍََْؤاْي‪:‬اُُلَلِ َُِّتََََُّرَشإنِْضاُْعلغَ َُصََُِّْلُُطظٔ ْكََُ‪ُُ،‬لكرَُحةََُاَجُُْينُل‪.،‬لَْتٔتَيُلٌَُِوْيطحَُس ُِّ َُ‪،‬طِﷺع ِْْٔ‪:‬ىَوَمَُ"صَُو ََعار ََريَلضَمِْيإُ َغُعَُِّْْغٔض َاََأَِنُلثَل ََّنُفُاُطُُم ْي‪،‬لاَأُِّللَُِْوُنَّ ََػََتََتَُفُعَّْﷺُِطشُج َفَٓاََذولَاِصَُشََبلَُْيَأَضُتيَْْحَُنيَِجُُّْعََْٔإٍ‪ِِ،‬طُلمُفُُِنَإ‪،‬وُُِّكَاإَِلُا ٌِْْذَُغإَِّلُِ َخََّاَ‪َ:‬لُط َأطيَيَاْعاََذعُل ٌَُُُُصلُجُ ََمع‪،‬إََِّيٍَولََأ ْيُْيُصََِْذنُُِّاَأَُُُّّتََْرسغَمَبَُِِّحٍَْْبيح ٌ ِصَيُوَُاًُْنُلًَ ََ"شرعَُع ُِصغإِِئََُْْ ُُصُلُاُللاَِباإل َينَّْلاغ ِ ََُلِِِّبُل‪ُِ ،‬ضمُ َاو‪.‬لحُﷺ ِّث ِلَي‪ْ ،‬يا ًَُ ِبُ ‪،‬‬
‫كَُكَكَ َاااذ ََََعُلللُُ ‪ِ:::‬خ ْت"فَ ََِأََأضا َْْصسنَُ ُْكلَُِحُْبيََِْؤجُْْنٌُِػ‪.‬أَ َ ََُُعُُلةِِاََُواليُلُلَِِإط ْح َوِّصٍَ َمُكا ََُُُِّنل!ئ‪َ ِ.‬سخِ ُِّ َو ُك ُختِ ُِّ َو ُر ُغيِ ُِّ َوالْيَ ْٔ ُِم الآ ِس ُِط َوحْ ْؤ ٌِ ََُ ةِا ْى َل َص ُِر َس ْيِهُِ َو ََ ِّشُهِ " ‪.‬‬
‫‪ُ .‬ث ًَُّ ا ْج َطيَََككَُكََكَكككااااااَْيُقََََََلُُللُلُلُُلُ‪،‬جُ‪َ ::::::‬ف‪َ""":‬فففََيَاأأأََََأَأتٌَِلْثْْْاُْْسسسننُ ُلُاَََُِِِ َلتحَُْْْجببب ََِِِْوٍِع َََُْْْتلُمُننُنُرْػَيُِاُصغ ُّيَََلؤععخْاأًَُأْوُِِْلَ‪ٌَََُُُُُ،‬لُلَُُلُااُثَأَُأثلل ًٌََََُِّْإعََّرخانػَّبَْيَِْأَكَاذراَخََُُّآًُحَََِاعَٓػ‪َُ.‬لَٓااِثُمُةاِ‪:‬أَ‪ُ..ِ،‬نحَ" َْع‪.‬طَواَأيَيَُهُا ًَُْنُ‪ُ ،‬خحٌََِف ََإٍطِ ََُُُطْنُىا َأللَاحَ ًَُّْْلػصاُححَرِئَِف ِْاوُيَُُُةس"اٌََُْ‪ْ.‬ى ِ َُُحعَ ََاططاالهَُُةُ َّػاَفاْىإِئََُِّعُ ُاُُّو َىيََ؟ُث َطا" ِر‪ََُ.‬كَع" َُء‪.‬ال َّشا َُء َح َخ َطا َولُ ْٔ َنُ ِ ُْف الْ ُب ْن َيا ِنُ "‬

‫َكا َُل ‪ " :‬فَإَُِّ ُُّ ِح َْبِ ْي ُوُ َأحَا ُز ًُْ ُح َع ِّي ٍُ ُس ًُْ ِد ْح َِ ُس ًُْ‪َ " .‬ر َواهُُ ُم ْػيِ ًٌُ‪.‬‬

‫ู‪ความว่า: จากท่านอุมัรเราะฎิยัลลอฮฺอันฮุได้เล่าว่า: "วันหนึ่ง ในขณะท่ีพวกเรากาลังนั่งอยู่กับท่านเราะส‬‬
‫้‪ ทนั ใดนั้นก็มีชายคนหน่ึงสวมเส้ือผ้าท่ีขาวโพลน มีผมท่ีดาสนิท และไม่เห็นร่องรอยของการเดินทาง ได‬ﷺฺ‪ลลุ ลอฮ‬‬

8 | รายวชิ าอลั ฮะดษี ระดบั ชน้ั ประถมศกึ ษา

ปรากฏข้นึ มายังพวกเราและไมม่ ผี ้ใู ดเลยในหมู่พวกเราทร่ี จู้ ักเขา จนในที่สุดเขาได้เข้ามานั่งท่ีท่านนบี ُ‫ ﷺ‬แล้วเขาก็

เอาเขา่ ทัง้ สองข้างของเขายันกบั เขา่ ท้ังสองขา้ งท่านนบี ُ‫ ﷺ‬และได้วางมือของเขาบนขาของท่านนบี ُ‫ ﷺ‬แล้วเขาก็

กล่าวขนึ้ ว่า “โอ้มหุ ัมมัดเอย๋ จงบอกให้ฉนั รูเ้ กยี่ วกับอิสลามเถดิ ?” แล้วท่านเราะสูลุลลอฮฺ ก็กล่าวว่า: อิสลามคือ
- การที่ท่านกล่าวปฎิญานว่า “ไม่มีพระเจ้าอื่นใดท่ีควรแก่การเคารพภักดีนอกจากอัลลอฮฺ และ
มหุ ัมมดั น้ันเป็นเราะสูลของอลั ลอฮฺ”
- การท่ีทา่ นดารงไว้ซ่ึงการละหมาด
- จ่ายซะกาต
- ถอื ศีลอดในเดือนเราะมะฎอน
- และไปประกอบพิธีหจั ญ์ ณ บัยติลละฮฺ หากท่านมีความสามารถเดนิ ทางไปได.้
เขากล่าวว่า “จรงิ อย่างที่ทา่ นพดู ”
(ทา่ นอมุ ัรกฺ ลา่ ววา่ ) ดงั นัน้ พวกเราพากนั แปลกใจท่ีเขาถามท่านนบี แลว้ เขาก็รับรองว่าท่านนบีพูดจรงิ .
เขากลา่ วอีกว่า “จงบอกใหฉ้ นั รเู้ กยี่ วกับอมี านเถดิ ?”ท่านนบี จึงตอบวา่
- การที่ท่านศรัทธาตอ่ อลั ลอฮฺ
- ต่อบรรดามลาอกิ ะฮฺของพระองค์
- ตอ่ บรรดาคมั ภรี ์ของพระองค์
- ต่อบรรดาศาสนทูตของพระองค์
- ตอ่ วันปรโลก
- และเชื่อตอ่ การกาหนดสภาวะของพระองค์ท้งั ทด่ี ีและไม่ดี”
แลว้ เขากล่าวว่า “จรงิ อย่างที่ทา่ นพดู ”
แลว้ เขาก็กล่าวอีกว่า “ดังนั้นทา่ นจงบอกให้ฉันรเู้ กีย่ วกับอหิ ฺสานเถิด ?”
ท่านนบีตอบว่า “คือการที่ท่านทาอิบาดะฮฺต่ออัลลอฮฺเสมือนกับว่าท่านเห็นพระองค์ แม้ว่าท่านไม่เห็น

พระองค์ แต่พระองค์ทรงเห็นท่านแน่นอน”
แล้วเขากล่าวอีกว่า “ดังน้ันท่านจงบอกให้ฉันรู้เก่ียวกับวันกิยามะฮฺเถิด ?”ท่านนบีตอบว่า “ผู้ท่ีถูกถาม

ไมไ่ ดร้ ู้มากไปกว่าผ้ถู ามเลย”
แล้วเขาก็กลา่ วว่า “ถ้าเชน่ นั้นทา่ นจงบอกให้ฉนั รู้ถึงสัญญานของมันเถิด”
ท่านนบีตอบว่า “คือการท่ีทาสีจะคลอดลูกเป็นนายของนาง, ท่านจะได้เห็นผู้ท่ีไม่สวมร้องเท้า ไม่มีเสื้อผ้า

จะสวมใส่ เปน็ ผยู้ ากจนขน้ แค้น และเลี้ยงแพะ แต่กลบั แขง่ ขันกันสร้างอาคารสงู ๆ ”

จากน้ัน เขาก็จากไป และฉัน (หมายถึงอุมัรฺ) ก็หายหน้าไปหลายวัน ต่อมาท่านนบี ُ‫ ﷺ‬ก็ถามฉันว่า “โอ้

อมุ ัร ทา่ นรไู้ หมวา่ ผูถ้ ามครงั้ นัน้ เปน็ ใคร ?” ฉนั ตอบวา่ “อลั ลอฮฺและเราะสลู ของพระองค์เทา่ นนั้ ทีร่ ู้”
ท่านนบีตอบว่า “แท้จริงเขาคือ ญิบรีล ท่านมาหาพวกท่าน เพื่อสอนพวกท่านเร่ืองศาสนาของพวกท่าน”

ฮะดษี บันทกึ โดยมุสลิม

รายวชิ าอัลฮะดษี ระดบั ชนั้ ประถมศึกษา | 9

ใบงานที่ 4

เรื่อง ลําดับขัน้ ของศาสนา

: ُ‫َخ ِْ ُع ٍَ َط َر ِض َيالي ُٓ َع ِْ ُٓأَيْضاً َكا َل‬

....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

ًٌُ ِ‫َر َواُُهُ ُم ْػي‬

ความวา่ :
...................................................................................................... ........................................................................
...................................................................................................... ........................................................................
................................................................................. .............................................................................................
...................................................................................................... ........................................................................
...................................................................................................... ........................................................................
..............................................................................................................................................................................
...................................................................................................... ........................................................................

ฮะดีษบนั ทกึ โดยมุสลิม
คคุณุณคค่าา่ทที่ได่ไี ดจ้ จ้าากกออลั ัลฮฮะะดดีษษี

...................................................................................................... ........................................................................
...................................................................................................... ........................................................................
...................................................................................................... ........................................................................
................................................................................. .............................................................................................
...................................................................................................... ........................................................................
...................................................................................................... ........................................................................
..............................................................................................................................................................................

10 | รายวชิ าอัลฮะดีษ ระดับชั้นประถมศกึ ษา

บทที่ 5

เรื่อง หลกั การของอสิ ลาม

‫َغ ٍِ ْع ُجُ َر ُغ ْٔ َُل‬ :ُ‫َكا َل‬ ‫َخ ِْ ُٓ ٍَا‬ ُ‫ال ُل‬ ُ‫َر ِ َض‬ ‫َأ ْرََك ُُن ال ِإ ْغَلَ ُِم‬ ‫َخ ْت ُِص‬ َُِ ‫ َخ ْت ِصُ ال َّطْْ َح‬:‫اللُِ ﷺ َخَح ُْلَُ ْٔ َأ ُ ِلُ ُْب‬
ُ‫ال ُِل ْة َُِ ُخ ٍَ َطُ ْة َُِ ال َخ َّطا ِب‬

، ُِ‫ال َّط ََلة‬ ‫َوإِ َكا ُِم‬ ، ُ‫ال ِل‬ ُ‫َر ُغ ْٔ ُل‬ ُ‫ُُ َم ٍَّص ًا‬ ُ‫َو َأ ْن‬ ‫ال ُُل‬ ُ‫إَِ َّل‬ ‫إِ َُل‬ َ ‫ َش َٓا َد ُةِ َأ ُْن‬: ‫ََ ْخ ٍ ُع‬ ‫ال ِإ ْغ ََل ُمُ ََ َُع‬ ِ‫ال"َّظ ُةََِك َةُُن‬
ُ‫َل‬ " ‫ َو َض ْٔ ِمُ َر َم َضا َُن‬، ‫ َو َذ ُِّج البَ ْي ُِج‬،

.ًٌُ ِ‫َر َواُُه ال ُب َشا ِر ُّيُ َُو ُم ْػي‬ ُِ‫َوإِ ْح َخاء‬

ความว่า: จากท่านอบอู ับดิรเฺ ราะหฺมาน นั่นคืออับดุลลอฮฺอิบนุ อุมัรฺอิบนุ อัล-ค็อฎฎอบ เราะฎิยัลลอฮฺอันฮุ

มา เล่าวา่ : ฉนั ไดย้ ินทา่ นเราะสูลลุ ลอฮฺ‫ﷺ‬กลา่ ววา่ :

“อสิ ลามนัน้ ถกู สรา้ งอยบู่ นหลกั การห้าประการ นั่นคอื
- การปฎิญานตนว่า “ไม่มีพระเจ้าอ่ืนใดที่ควรแก่การเคารพภักดีนอกจากอัลลอฮฺ และมุหัมมัดน้ันคือ
เราะสูลของอลั ลอฮฺ
- การดารงไว้ซ่งึ การละหมาด
- การจา่ ยซะกาต
- การประกอบพิธหี จั ญ์ ณ บยั ตลิ ลาฮฺ
- และการถือศีลอดในเดอื นเราะมะฎอน”
ฮะดีษน้ี บันทกึ โดย อัล-บุคอรยี แ์ ละมสุ ลมิ

รายวิชาอัลฮะดษี ระดบั ชนั้ ประถมศกึ ษา | 11

ใบงานที่ 5

เรอื่ ง หลกั การของอิสลาม

: ‫ َغ ٍِ ْع ُُ َت ُغ ْٔ ََلل ُلُِﷺُ َح ُل ْٔ ُُل‬:ُ‫َخ ِْأَبِ ْي َع ْت ِصال َّطْْ َحِِ َع ْت ِصالي ِٓ ْتِِ ُع ٍَ َط ْبِِال َخ َّطاةِ َط ِض َيالي ُٓ َع ِْ ُٓ ٍَاكَا َل‬

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ความวา่ :…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

บุค…อ…รีย…-์ …แ…ละ…ม…ุส…ลิม…ฮ…ะ…ด…ีษ…บัน…ท…ึก…โ…ดย…อ…ัล…………………………………………………………………………………………………………

คุณคา่ ทีไ่ ดจ้ ากอลั ฮะดษี
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

12 | รายวิชาอัลฮะดีษ ระดับช้ันประถมศกึ ษา

บทท่ี 6

เรือ่ ง ข้นั ตอนของการสร้าง

ُ‫ًُُِةََيَلُع ْيَيََْوصٍَِا ُيُُُِّلُوسُْؤسيِلََُُأْؤَمََٓبُْْاُطُيْنُ َِِ"وُﷺةََُِٓأَاعالَْيوَرنَّإََِبُالَْ ًَِلُُرَِّٔعُُث‬،‫ْٔ َُُُِثغوُُحُُثنُْٔ ََّذة‬،َِّ‫صَُّّْؤُت َِأذٌ َُْايًُذْزٌَْ َُِّّْاصًُُِجُو َثْايَلَاطَِل َياَلُّفطْع َُجًْسثَوٍَر‬:َُِ‫ َْأعاَََُْرمٍُوخلإَِبَُِْجوََُّذُِعَُِّّنُ َيْةُِِثَأَِْكََعيُاَفٍََذََذَيُُلز‬،ُ‫عخَ َِْهلِْيَْطٍْصيَخ ِاَُُِِِّقَُُوُضُس ُاَاُأيُاُبل ٌَِّْْٓلٍََاذ َُُِِّلُييَو‬.‫َأُِتيِزَُُق َُُْْْثًَُقسُمَأََِّمًُْيوَُلَْطُوايََُْلعاُيػْلعُيََُِّْذُطغنعََّْيٍُاَِِْعُٔوغُُِّ ٍِْرُيْوُُدُفُااُوٌصُلةَلِذََبرإََِي‬،‫ِكٔصُِلََُِّ"ُوالَُنُِهلَبإََِخإَّوِيْطَأُامََُِّْْنَُل ََُٓححْ َبُأاضيَِِدََُغإََُِِّذذًَُْثَيَُيلَُّصَُهُوْعَخٌَِإَِخذٍِْتْثَََُُّزٍرُِنَاوُُص ْيُوًُِ َأةاٌِِعُُّ ََُُذعَلذلفََْيَِوٍَِلُيَصٍََ َِشُوْْةمُ ِعُػ‬:ْ‫تِْاٍََُُُسَسلُُقثَْأْْٔخ ِطَّلًُُِ َُْنُُعبُِاصَُبَيَّيَْةَّوِْيلَيْخُِر َُُِِّقُْتْسْزيُُُّا‬،َٔ‫َقُيَََْةفَاخِػمل‬:‫اََِذٌُِلَكذَِْثراٍََََّّّطاُوُتاٌعُ ٍِدٌََذتَُفُالِي‬
.ًٌُ ِ‫َر َوا ُُه البُ َشا ِر ُّيُ َو ُم ْػي‬

ความว่า: จากท่านอบูอับดิรฺเราะหฺมาน น่ันคืออับดุลลอฮฺอิบนุ มัสอูด เราะฎิยัลลอฮฺอันฮุเล่าว่ า
“ท่านเราะสูลุลลอฮฺُ‫ ﷺ‬ซ่ึงเป็นผู้สัจจริงและเป็นผู้ได้รับการเชื่อถือ กล่าวว่า:“แท้จริง ทุกๆ คนในหมู่พวกท่านได้

ถูกก่อตัวเป็นรูปร่างในครรภ์มารดาเป็นระยะเวลา 40 วันในรูปของนุฏฟะ (น้าข้นๆ) หลังจากน้ันก็กลายเป็นก้อน
เลือดภายในระยะเวลาเดียวกัน และหลังจากนั้น ก็กลายเป็นก้อนเน้ือภายในระยะเวลาเดียวกัน หลังจากนั้น
มลาอิกะฮกฺ ถ็ กู ส่งมายงั เขาและเป่าวิญญาณใส่ร่างเขา และมลาอิกะฮฺถกู บญั ชาให้บนั ทึกสก่ี าหนดการดว้ ยกัน นัน่ คอื

- รซิ กี (เครอื่ งยังชพี ) ของเขา
- อายขุ ยั ของเขา
- การงานของเขา
- และสุขหรอื ทุกขข์ องเขา
ฉันของสาบานต่ออัลลอฮฺ ผู้ซึ่งไม่มีพระเจ้าอ่ืนใดท่ีควรแก่การเคารพภักดีนอกจากพระองค์ ว่าแท้จริงคน
ใดคนหน่งึ ในหมูพ่ วกท่านจะปฏิบตั กิ ิจการงานของชาวสวรรค์ จนกระทงั่ ไมม่ ีอะไรอยู่ระหว่างเขากับสวรรค์นอกจาก
ห่างกันแค่หน่ึงศอกเท่าน้ัน แต่เขาได้ถูกกาหนด (ให้เป็นชาวนรก) ดังน้ัน เขาก็ปฏิบัติกิจการงานของชาวนรก และ
ในท่สี ดุ เขาก็ตกนรก และแทจ้ ริงคนใดคนหนง่ึ ในหม่พู วกท่าน จะปฏิบตั ิกจิ การงานของชาวนรก จนกระท่ังไม่มีอะไร
อ ยู่ ร ะ ห ว่ า ง เ ข า กั บ น ร ก น อ ก จ า ก ห่ า ง กั น แ ค่ ห นึ่ ง ศ อ ก เ ท่ า น้ั น แ ต่ เ ข า ไ ด้ ถู ก ก า ห น ด ไ ว้ แ ล้ ว
(ว่าเขาเป็นชาวสวรรค์) ดังนั้นเขาก็จะปฏิบัติกิจการงานของชาวสวรรค์ และในท่ีสุดเขาก็ได้เข้าสวรรค์” ฮะดีษ
บันทกึ โดยอัล-บุคอรยี ์และมสุ ลิม

‫‪รายวิชาอัลฮะดีษ ระดับชน้ั ประถมศกึ ษา | 13‬‬

‫‪ใบงานท่ี 6‬‬

‫‪เรือ่ ง ข้นั ตอนของการสร้าง‬‬

‫َم َطا ِذ َُلل َخيْ ُِق‬

‫ََخخ ِِْْأأََببِِ ْْيي ََعع ْْتت ِِصصاالل ََّّططْْْْححَِِِِ ََعع ْتْت ِِصصاالليي ِِٓٓ ْتْتِِِِ ٍَُع ٍَْػ َط ُعْب ِِْٔاٍدلَر َخ َِّضط َيااةِل َطي ُِٓض َعَي ِْالُٓي َل ُٓا ََعُلِْ‪ٍََ ُُٓ:‬ذا َّ َكصاَث ََُِلا‪َ :‬ر َُغغ ٍِْٔ َُْعلُُ َتل ُلُغِ ْٔ ََلللُِﷺُُُ َو ُْ َٔﷺاليقُ َّْطوا ُل ِد ‪ُ:‬كال ٍَ ْط ُص ْو ُُق ‪:‬‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫…………………………………………………………………………………………………………………………………………………‪ความว่า:‬‬

‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫………………………………………………………………………………………………………… ิ‪ฮะ…ด…ีษ…บนั…ท…ึก…โ…ดย…อ…ัล…บ…คุ อ…ร…ยี …-์ แ…ล…ะ…มสุ…ล…ม‬‬

‫‪คุณค่าท่ีไดจ้ ากอลั ฮะดีษ‬‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬
‫……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………‬

14 | รายวชิ าอลั ฮะดีษ ระดบั ช้นั ประถมศกึ ษา

บทที่ 7

เรอื่ ง ห้ามอตุ ริในศาสนา

: ‫ كَا َُل َر ُغ ْٔ ُلُ ال ُلِ ﷺ‬: ‫"َخ ٌََُْ ْاَُُ ُِّم َأ ا ْلذ ٍَُص ْؤ َ ٌِثُِِ ِ ْ ُْفَُي َأاُْم ِّمُ ِطَُاَخ ْت َْ ِصُ َضاال ٌَاُلِالنَّىََْيَْعُ َئُهِ َعُشَع َثٌَُُِِِْ َرُاَُِّ َذل َةُُْٓضخَُِٔا َصالَر ُِيُلُدُع " َِخ ُْفِْ َآاِ ِّليْكَاَُِىَ ُْج‬
.ًٌُ ِ‫َر َواُُه ال ُب َشا ِر ُُّي َو ُم ْػي‬
" ‫َذ ُٓ َٔ َر يُد‬ ‫َأ ْم ُطَُا‬ ُِّ ‫َعيَ ْي‬ ‫ىَ ْي َ ُع‬ ً‫َخ ٍََ ُل‬ ُ‫َع ٍِ َو‬ َُْ ٌَ " : ًَِ‫َو ِ ُْف ِر َوايَ ٍُث لِ ٍُ ْػي‬

ความวา่ : จากมารดาของศรัทธาชนท้ังหลายอุมมุ อับดิลลาฮฺ น่ันคือท่านหญิงอาอิชะฮฺเราะฎิยัลลอฮฺอันฮา

เล่าว่า:ท่านเราะสูลุลลอฮฺُ‫ ﷺ‬กล่าวว่า “ใครก็ตามที่อุตริในกิจการศาสนาของเรานี้ซึ่งส่ิงท่ีเราไม่ได้สั่งใช้ดังนั้นส่ิงที่

อุตรขิ ึ้นมาน้ันยอ่ มถกู ปฏเิ สธ”บันทกึ โดยอลั -บคุ อรีย์และมุสลิม
และในการบนั ทึกของมุสลิมมีสานวนว่า: “ใครก็ตามที่ปฏิบัติกิจการใดกิจการหน่ึง ซึ่งเราไม่ได้สั่งใช้ ดังน้ัน

กจิ การนัน้ จะถูกปฏิเสธ”

รายวิชาอัลฮะดีษ ระดบั ชัน้ ประถมศกึ ษา | 15

ใบงานที่ 7

เร่อื ง ห้ามอุตรใิ นศาสนา

َُِ ْ‫النَّ ْٓ ُي َعِِاَلةْخِ َصا ِع ِف ْياِ ِّلي‬

: ‫ كَالَ َط ُغ ْٔ َُلل ُلُِﷺ‬: ُ‫َخ ِْاُ ٌِّال ٍُ ْؤ ٌِِِيْ َِاُ ٌِّ َع ْت ِصالي ِٓ َعائ ِ َش َث َر ِض َيالي ُٓ َع ِْ َٓاكَاىَ ْج‬
………………………………………………………………………………………………………………………..…...…...…...…...…...…...…..…...…...…...…...………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ความวา่ :
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…ฮ…ะด…ีษ…บ…ัน…ท…ึก…โด…ย…อ…ลั บ…ุค…อ…ร…ีย-์…แ…ละ…ม…ุส…ล…มิ ……………………………………………………………………………………………………

คณุ ค่าท่ไี ดจ้ ากอลั ฮะดษี
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

16 | รายวชิ าอลั ฮะดีษ ระดับชัน้ ประถมศึกษา

บทที่ 8

เรอื่ ง ออกหา่ งจากสงิ่ ทีค่ ลมุ เครือ

َ‫لُُُه‬،‫طَِاو َأُِِسَ َْع‬،َّ ‫كَُلَُّنُّلا‬:‫ ُِرَأُلاٌَََُل‬،ََُْٔ،‫ُتَتََُُٓلُُجَا َفَُل ََوِرَإَتُِحػُغ ََّْعُنُصَْٔويَ ََراُُلٍ َِذلُعُٓا ََج َِّلَُمَُُْفلُِػا َُانُصلثِل ََُِْلُﷺح ٌُّيُكَط َحاَُُُّ ٌَُِِلممُا‬،ْ ‫ٍصُُّت ْشعَأ‬،ٌَِ ‫َِْفًفُٓ َاَمُاػغل‬:‫ٌُِْرُيُِشََُّووُتٍَُمرإِكََُمٓاََْاذعُشَاُلتَِِِذُتت‬،‫ٍَىِ ِلاطََُُُوُلُّاُِكَُِّكٌَُُُُّماَخلََُْٔم‬،ُ‫َ َِاعخَُل َرْولطْ ََُبََِجوِْيإِضََََِمػضَُُُِّّنَُُٓٔااص‬،‫شٌُيُصَُْ ََدُأوٍُي‬،َ‫ا َبِشًثُلِّ َذ ٌلُُِإَُِيلُم َذُْصاَأاولإِاِْنُّنُ ََّْنُْعغضَيٍَتَايَْطاَْل ََتَبِرَحنَُُأَُعَطْةْاِِجُ َِِِذمُلاَُ ْيْيل َبببَُُِِِّضِِّْعُِّي‬،‫ايَََذوى ْطإٍََِل ََِّْيُنَُُعُ ِاُب َّْت"فَُذَ"َْأخُق َلإُِْلَُاَجَّلنُاَأَ ُِّػالش ُْبِحلُِتُص ََحَٓ ََاَُخممُ ْلت ِ َُْيِتُُصضلُ َْٔغ‬
.ًٌُ ِ‫َر َواُُه ال ُب َشارِ ُُّي َو ُم ْػي‬

ความว่า: จากท่านอบูอับดิลลาฮ นั่นคือ อัน-นุอฺมาน อิบนุ บะชีรเราะฎิยัลลอฮฺอันฮุเล่าว่า: ฉันได้ยิน
ท่านเราะสูลุลลอฮฺُ‫ ﷺ‬กล่าวว่า “แท้จริงสิ่งท่ีอนุมัติ (หะลาล) น้ันชัดเจนและส่ิงท่ีต้องห้าม (หะรอม) ก็ชัดเจน
เชน่ กนั และในระหว่างท้งั สองนัน้ คอื สิง่ ทคี่ ลุมเครือ ซึ่งผู้คนส่วนมากไม่รู้ ดังน้ันผู้ใดก็ตามที่ระแวดระวังและปกป้อง
ตวั เขาจากสง่ิ ที่คลุมเครอื แท้จรงิ เขาได้ให้ศาสนาและเกียรตขิ องเขาใสสะอาดปลอดมลทิน และใครก็ตามที่ตกอยู่ใน
สิง่ ทีค่ ลมุ เครือ ก็เสมือนกับว่าเขาได้ตกอยู่ในสิ่งท่ีต้องห้าม เปรียบดังเช่นผู้ท่ีเลี้ยงปศุสัตว์อยู่รอบ ๆ บริเวณเขตหวง
ห้าม ซง่ึ มนั เกือบจะเลด็ ลอดเขา้ ไปกินในเขตหวงห้ามอยแู่ ล้วพึงทราบเถิดว่าทกุ ๆ กษัตริย์ย่อมมีเขตหวงห้ามและพึง
ทราบเถดิ ว่า แทจ้ ริงเขตหวงหา้ มของอัลลอฮคฺ ือบรรดาสิ่งต้องห้ามทั้งหลาย พึงทราบเถิดว่า ในร่างกายมนุษย์น้ัน มี
ก้อนเนื้อช้ินหนึ่ง เม่ือมันดี ร่างกายทั้งหมดก็จะดีตามไปด้วย และถ้าหากว่ามันเสีย ร่างการทั้งหมดก็จะเสียตามไป
ด้วย พึงทราบเถดิ ว่า มนั คือ หวั ใจ”ฮะดีษบันทกึ โดยอลั -บุคอรียแ์ ละมุสลมิ

รายวชิ าอลั ฮะดษี ระดับช้ันประถมศึกษา | 17

ใบงานท่ี 8

เร่ือง ออกห่างจากสง่ิ ทคี่ ลุมเครือ

ُ‫البُ ْع ُص َخ ِْ ٍَ َٔا ِطِِال ُش ُت َٓا ِت‬

: ‫ َغ ٍِ ْع ُُ َت ُغ ْٔ ََلللُِ ﷺ َح ُل ْٔ ُُل‬: ُ‫َخ ِْأَبِ ْي َع ْت ِصالي ِٓالنُّ ْع ٍَاُِ ْبِِبَ ِش ْ ٍي َر ِض َيالي ُٓ َع ِْ ُٓ َلا َل‬
.…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…....…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ความวา่ :
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ฮะดีษบนั ทึกโดยอลั บคุ อรยี -์ และมุสลิม

คณุ ค่าท่ีได้จากอลั ฮะดษี
…...…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…………………………
………............………............………............………............………........………............………............………............………............………........………............………............………............………........………............………............………............………............………........………............………............………............………............………........………............………............………............………........………............………............………............………............………........………............………..........……….........………........……….......……….........……….........……….........………......……….........……….........……….........……….........………......……….........……….........……….........………......……….........……….........……….........……….........………......………......………......………..............
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

18 | รายวิชาอัลฮะดษี ระดับชนั้ ประถมศึกษา

บทที่ 9

เรอื่ ง การตกั เตอื นคอื เสาหลักของศาสนา

" ًُْ ِٓ ِ‫َوََع ٌَّخ‬ ُ‫ٍُ ْػيِ ٍِ ْ َي‬: ‫ْيَر ِ َِِر ُلُُِثَُض َواِعىِلٍَاُِهلُ َُخُدا َاةخُِِِِِّّْلُُّيْ ِو َألَُِِ ََّطنُ ُغالْٔنَّ ِ ُِلِ َّبُوِ ِلأَئﷺِ ٍَّ َك ُِثا َالُل‬:‫ ْولٍِ ٍَسُ َُْاِ َّ؟لاالَك ِرناَّ َِّيُُِلط‬:‫كُةْيْ ِ ََُِا َأ‬ ًُِ ‫ُر َر َّي َثُ حَ ٍِ ْي‬ ُ‫َخ َُْ َأ ِ ْب‬
، ُ‫النَّ ِط ْي َر ُث‬ َُُ ‫" اِ ِّل ْح‬

.ًٌُ ِ‫َر َواُُه ُم ْػي‬

ความว่า: จากท่านอบู รุก็อยยะฮฺ น่ันคือ ตะมีมอิบนุ เอาสฺ อัด-ดารีย์เราะฎิยัลลอฮฺอันฮุ เล่าว่า:ท่านนบี

ُ‫ ﷺ‬กล่าวว่า “ศาสนาคือ การตักเตือน” พวกเราถามว่า: เพื่อใครล่ะ? ท่านนบี ُ‫ ﷺ‬ตอบว่า “เพื่ออัลลอฮฺ เพื่อ

คัมภีร์ของพระองค์ เพื่อศาสนทูตของพระองค์ เพ่ือบรรดาผู้นามุสลิม และเพ่ือบรรดามุสลิมท่ัวไป” ฮะดีษบันทึก
โดยมุสลิม

รายวชิ าอลั ฮะดษี ระดับชัน้ ประถมศกึ ษา | 19

ใบงานท่ี 9

เรื่อง การตักเตอื นคอื เสาหลักของศาสนา

َُِ ْ‫النَّ ِط ْي َر ُث ِع ٍَا ُداِ ِّلي‬

: ُ‫َخ ِْأَبِ ْ ُي َر َّي َثحَ ٍِ ْي ٍِ ْتِِأَ ْو ٍغاِ َّلا ِر ِّي َط ِض َيالي ُٓ َع ِْ ُٓ َأَُّالنَّ ِ َُّب ﷺُكَا َل‬
.…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…...………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ความวา่ :
…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…....…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…...…...…...…...….. …………………………
...……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........………........………........……….........………........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........……….........………........……….........……….........………........……….........……….........………........……….........……….........……….........……….........……….........……….........………........………......………......………..............
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ฮะดีษบนั ทึกโดย มสุ ลมิ

คุณคา่ ทไี่ ดจ้ ากอัลฮะดีษ
…...…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…………………………
…...…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..………
…….........…….........…….........…….........……......…….........…….........…….........…….........……......…….........…….........…….........……......…….........…….........…….........…….........……......…….........…….........…….........…….........……......…….........…….........…….........……......…….........…….........…….........…….........……......…….........…….......……......……......……....……......……......……......……....……......……......……......……......……....……......……......……......……....……......……......……......……......……....……......……......……..............
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

20 | รายวชิ าอัลฮะดีษ ระดบั ช้ันประถมศึกษา

บทท่ี 10

เรอ่ื ง ชีวิตและทรพั ย์สนิ มุสลิมเปน็ สง่ิ ต้องห้าม

ُِ‫ُذ ْط ٌَ ُثُ َد ُِم ال ٍُ ْػيِ ًُِ َو ٌَا ِل‬
ُ‫ ًُْالَو َأُلُ ْم ََٔو َاألَ َُُّٓن ًُْ ُُإَِمَ ٍَّ َّلُصًُِِا َب َِّرقُ ُغا ْٔل ُِإُل ْغا ََلل ُِمِل‬:ْ‫ َُوَُضَفإاِالَذ َّنلاا ُلُ ََذ َعَُسخيُِْ َُْٔٓاذ ٍََّّ َاذتُلَِأيَََُّنمُْش َرََٓع ُُغص َْٔطواٍَُُل َْأٔاا ْلُن ٌِلََُِِّلُُن إِ ِﷺد َُلٌََكااإِ َءََلُ َُُّل‬،ِِ‫ َ"َتع َعُِا ََُاو ِمُيَا ْةْطلُْؤ ِحُُ"َُتُْٔا َأُخالٍَُْن َّظَُط ُاََكَكَراَُةح‬،ِ‫ا َلَ َ َّعُطاََلل َُةُل‬
‫ َو ُي ِل ْي ٍُٔا‬،
ًُْ ُٓ ‫َو ِذ َػا ُب‬

.ًٌُ ِ‫َر َواُهُ ال ُب َشارِ ُُّي َو ُم ْػي‬

ความว่า: จากท่านอิบนุอุมัรเราะฎิยัลลอฮฺอันฮุมา เล่าว่า: ท่านเราะสูลุลลอฮฺُ‫ ﷺ‬กล่าวว่า: “ฉันถูกสั่งใช้

เพอื่ ตอ่ สกู้ บั มนษุ ย์ จนกวา่ พวกเขาจะปฏญิ าณว่าลา อิลาฮะ อิลลัลลอฮฺ (หมายความว่าไม่มีพระเจ้าอ่ืนใด ที่ควรแก่
การเคารพภักดีอย่างแท้จริง นอกจากอัลลอฮฺ) วะอันนะ มุหัมมะดัน เราะสูลุลลอฮฺ (และมุหัมมัดน้ันคือศาสนทูต
ของอัลลอฮ)ฺ และ (จนกวา่ ) พวกเขาจะดารงไว้ซึ่งการละหมาด และ (จนกว่า) พวกเขาจะจ่ายซะกาตดังนั้นเมื่อพวก
เขาปฎิบัติตามดังท่ีกล่าวมาน้ันแล้ว เลือดเนื้อและทรัพย์สินของพวกเขาย่อมได้รับการคุ้มครองจากฉัน
เว้นแต่ด้วยสทิ ธิของอสิ ลาม และการสอบสวนของพวกเขานั้นเป็นหน้าที่ของอัลลอฮฺ” ฮะดีษบันทึกโดยอัล-บุคอรีย์
และมุสลมิ

รายวชิ าอัลฮะดษี ระดบั ชัน้ ประถมศกึ ษา | 21

ใบงานที่ 10

เรอ่ื ง ชีวิตและทรัพย์สินมุสลมิ เป็นสิ่งต้องห้าม

ُِ‫ُذ ْط ٌَ ُث َد ٌِال ٍُ ْػيِ ٍِ َٔ ٌَا ِل‬

จงเขยี นตวั บทอัลฮะดีษพร้อมบอกความหมายและคุณคา่ ท่ีไดจ้ ากอลั ฮะดีษ

: ‫َعِِاةِِْ ُع ٍَ َط َر ِض َيالي ُٓ َع ِْ ُٓ ٍَا َأَُّ َط ُغ ْٔ ََلللُِ ﷺُ َكا َُل‬
………………………………………………………………………………………………………...…...…...…...…...…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..….. ………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ความว่า:
..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…. .…...…...…...…...…...…...……………………………
........………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………........………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………...........………............………............………............………............………............………............………............………............……….........………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………............………..........………........……….........………...................
..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…. ………
-แ…ล…ะ…ม…สุ ล…มิ ….…...…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…...….....
ฮะดีษบนั ทึกโดยอัลบุคอรีย์

คุณคา่ ที่ไดจ้ ากอัลฮะดษี
.…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…………………………
………………………………………………………………………………..…..…………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

คณะทำงำน
หลกั สูตรโปรแกรมวชิ ำเลอื กอสิ ลำมศึกษำ

ท่ปี รึกษำ จาจด เลขาธิการ กศน.
1. นายสรุ พงษ์ ทิพยด์ นตรี ผอู้ านวยการสานักงาน กศน.จงั หวัดสงขลา
2. นางวรรญา กาญจนจรัส ผู้อานวยการสานักงาน กศน.จงั หวดั ปัตตานี
3. นายสมเชาว์ นวลมาก ผู้อานวยการสานกั งาน กศน.จงั หวัดนราธิวาส
4. นายณัฐพงษ์ สทิ ธิพาที ผูอ้ านวยการสานักงาน กศน.จังหวดั ยะลา
5. นายอดุ ร เพช็ รสงฆ์ ผู้อานวยการสานกั งาน กศน.จงั หวดั สตลู
6. นายเรวฒั น์ สุดสาย รองผู้อานวยการสานกั งาน กศน.จังหวดั ปัตตานี
7. นายสรุ สทิ ธิ์

ผทู้ รงคุณวฒุ ิ ยานยา นายกสามคมสถาบนั ศึกษาปอเนาะ 5 จงั หวดั ชายแดนภาคใต้
1. นายอับดุลอาซสิ จรจิตต์ ผเู้ ช่ียวชาญอิสลามศึกษา สานักงานศึกษาธกิ ารภาค 8
2. นายสาโรช อับดลุ กาเดร์ ข้าราชการบานาญ
3. นายอารีเฟน บากา ผูช้ านาญการอสิ ลามศกึ ษา สานักงานศึกษาธกิ ารภาค 8
4. ดร.มหู ามัดรยู านี อบั ดลุ กาเดร์ ขา้ ราชการบานาญ
5. นางลาวัลย์

คณะทำงำน ขวัญเพช็ ร ครูเช่ียวชาญ กศน.อาเภอเมืองปตั ตานี
1. นางกรวภิ า สตี เี ลาะ ผอู้ านวยการ กศน.อาเภอไม้แก่น
2. นายอบั ดุลฮาดี อาเก๊ะ ผู้อานวยการ กศน.อาเภอบันนงั สตา
3. นายแวอเู ซง็ สะมาแอ นักวิชาการปฎิบตั กิ าร สานกั งาน กศน.จงั หวัดปตั ตานี
4. นายซลุ กฟิ ลี สะดียามู ครูอาสาสมัครประจาสถาบนั ศกึ ษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะหริง่
5. นายอับดลุ ฮามิด ทับโทน ครอู าสาสมัครประจาสถาบันศกึ ษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะหรง่ิ
6. นายปฏพิ ัทธ์ อาลี ครอู าสาสมัครประจาสถาบันศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะหรง่ิ
7. นางสาวซารปี ะ เจะ๊ เลาะ ครูอาสาสมัครประจาสถาบันศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะหรง่ิ
8. นางสาวยารีนะห์ ดอเลาะ ครอู าสาสมัครประจาสถาบันศกึ ษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะหริ่ง
9. นางสาวนุรีซะห์ มะ ครอู าสาสมัครประจาสถาบนั ศกึ ษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะหร่งิ
10. นางฟาตีฮะห์ ยโู ซะ ครูอาสาสมัครประจาสถาบนั ศกึ ษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะรงั
11. นายหับดี

คณะทำงำน (ต่อ)

12. นายมูฮาหมดั รอฏี วาเยะ๊ ครอู าสาสมัครประจาสถาบันศกึ ษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะรงั
ครอู าสาสมัครประจาสถาบันศกึ ษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะรงั
13. นางสาวรอดยี ะห์ สาแลบิง ครูอาสาสมัครประจาสถาบนั ศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะรัง
ครูอาสาสมัครประจาสถาบนั ศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอปะนาเระ
14. นางสาวยารอนะ ลาเตะ ครอู าสาสมัครประจาสถาบันศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอปะนาเระ
ครูอาสาสมัครประจาสถาบนั ศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอปะนาเระ
15. นายอบั ดลเล๊าะ ศรสี วา่ ง ครอู าสาสมัครประจาสถาบนั ศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอหนองจิก
ครูอาสาสมัครประจาสถาบันศกึ ษาปอเนาะ กศน.อาเภอมายอ
16. นายมฮู าหมัดสกรี ลาบอู าปี ครอู าสาสมัครประจาสถาบนั ศกึ ษาปอเนาะ กศน.อาเภอสายบุรี
ครูอาสาสมัครประจาสถาบันศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอบันนังสตา
17. นายมะเปรสุ หะยีแม ครูอาสาสมัครประจาสถาบันศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอบันนงั สตา
ครศู ูนย์การเรียนรชู้ ุมชน กศน.อาเภอบนั นังสตา
18. นายมะนาฮาดี อาแว ครอู าสาสมัครประจาสถาบนั ศกึ ษาปอเนาะ กศน.อาเภอจะนะ
ครูอาสาสมัครประจาสถาบนั ศกึ ษาปอเนาะ กศน.อาเภอจะนะ
19. นายอาหมดั นรี ะ ครูอาสาสมัครประจาสถาบันศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอจะนะ
ครูอาสาสมัครประจาสถาบันศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอยงี่ อ
20. นายโมฮาหมัดอาซมี สะละไร ครอู าสาสมัครประจาสถาบันศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะรงั
ครอู าสาสมัครประจาสถาบันศกึ ษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะรงั
21. นางสาวนูรซี าน การีอูมา ครอู าสาสมัครประจาสถาบันศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะหริ่ง
ครอู าสาสมัครประจาสถาบนั ศึกษาปอเนาะ กศน.อาเภอยะหรง่ิ
22. นางสาวรอมฮี าน ตันหยงดายอ

23. นางสาวไซน๊ะ ยูโซะ

24. นายร่อศักดิ์ เหะเหร็ม

25. นายยฟั รี หมนั เสน็

26. นายอสั ฮารี หมดั สี

27. นายมะนาวี สาบดู ิง

28. นางสาวรสุ นาณยี ์ ยานยา

29. นางสาวนูรมาลา เจ๊ะนะ

30. นางสาวสุไรนี มะเดง็

31. นายมะนาเซ มะแซ

ผ้รู ับผดิ ชอบโครงกำร ขวัญเพ็ชร ครเู ชีย่ วชาญ กศน.อาเภอเมอื งปตั ตานี
นางกรวิภา

‫َم ْن َس َل َك َط ِري ًقا َي ْل َت ِم ُس فِي ِه ِع ْل ًما َس َّهلَ َّلَّلاُ َل ُه َط ِري ًقا إِلَى ا ْل َج َّن ِة‬

“ผูใ้ ดท่ีแสวงหาหนทางเพอ่ื ท่จี ะแสวงหาความรู้หนึ่ง อัลลอฮจฺ ะ
ทรงทาใหห้ นทางไปส่สู วนสวรรค์นั้นง่ายดายแก่เขา"
บนั ทกึ โดย มสุ ลมิ