การปล ู กก ุ ยช าย กรมส งเสร ิ มการเกษตร 2548
หน าที่1 การปล ู กก ุ ยช าย ยชายเป นพ ื ชผักอยูในวงศ เด ี ยวกับหอม กระเท ี ยม ม ี ถิ่นกําเนดในประเทศจ ิ ี น นิยมบริโภคในเอเซี ยทั่วไป เปนพ ื ช ข ามป ม 2 ี สายพันธุ ค ื อกุยชายใบ และกุยชายดอก ⇒ สภาพแวดล อมท ี่เหมาะสม ในสภาพแวดล อมทม ี่ี ชวงแสงสั้ น อุณหภูมิต่ํา กุยชายจะพักตัว หยุดชะงักการเจริญ การทําลายระยะพักตัวสามารถทําไดโดยการเพิ่มชวงแสง (เปดไฟในเวลากลางคื น) หรอผ ื านอณหภุ ูมิต่ําเปนระยะเวลานานในสภาพช วง แสงยาว จะกระตุนให เกิดการเจริญของดอก ในบางสายพันธตุ องการอณหภุ ูมิ ต่ํา สําหรบการเจรัญเติ ิบโตของดอก อณหภุ ูมิท ี่เหมาะสําหรับการเจรญเติ ิบโต ของกุยชาย คอ ื 20° ซ ⇒ สภาพด ิ นท ี่เหมาะสม กุยชายชอบดินท ี่รวนซุย ม ี หน าดนหนาิอินทร ี ยว ัตถุสูง ระบายน ้ํา ได ด ี คา pH ของดนอยิูระหวาง 6.5 – 6.8
⇒ ว ิ ธ ีการปล ู ก 1. การปลกโดยการเพาะเมลู็ ด (เมล ็ ดพนธัุ หนัก 3–4 กรัมม ี จํานวน 1,000 เมลด ็ กอนเพาะควรแชเมล ็ ด ในน ้ําผสมปุยโพแทสเซียมไนเตรท ( 13 – 0 – 50 ) เขมข น 0.1 % นาน 1 ชั่วโมง แล วนําออกมาใสในผาเป ยก เก ็บในตู เยนด ็ านลาง (5° ซ )เป นเวลา 3–5 วัน รักษาความช ื ้ นในวสดัุเพาะ สม่ําเสมอ เพ ื่อชวยในการงอกของเมลดจ ็ ึ งนาออกมาผํ ึ่งใหผ ิวแห ง การหยอด เมล ็ดอาจใช ถาดเพาะและหยอดเมล ็ ด 3 – 5 เมล ็ ด ตอหลุม อณหภุ ูมิท ี่ เหมาะสมสําหรับการงอกของเมล ็ ดอยระหวู าง 15 – 20° ซ เมล ็ดจะงอกภายใน เวลา 7 – 14 วัน อายกลุ า 55 – 60 วัน หลงเพาะเมลัด ็ ระยะปลูก 12 – 20 ต นตอ ตารางเมตรหร ือใชระยะปล ูก30 x 30 เซนติเมตร ข ึ ้ นอยูกับสายพันธุ และความ อุดมสมบรณู ของดนใช ิ จํานวนต นกล า 3 – 4 ตนต อหลุม 2. ปลูกโดยการแยกกอ ใช ต นแมพันธุ อายุ 6 เด ื อนข ึ ้ นไป ขุดและ แยกกอปลูกกอนปลกควรตูัดใบออกไปบ าง เพอลดการคายน ื่ ้ํา ตดรากให ั เหล ื อยาว 1 – 2 เซนติเมตร ปลกู 3 – 4 ตนต อหลุม การปลูกกุยชายแตละ แปลงใช เวลา 3 ป หลังจากนนควรทั้ าการแยกกอและเตรํ ียมแปลงปลูกใหม ⇒ การใสป ุ ย - หลังเตรยมด ี ินควร ใสปุ ยหมัก ปุ ยคอกอัตรา 2 กิโลกรมตั อ ตารางเมตร หน าที่2 Document Title การปล ู กก ุ ยช าย
หน าที่3 Document Title - หลงยั ายปลูก 7 วนั ควรใส ปุ ย 21–0 – 0 (แอมโมเนี ย ซัลเฟต ) ในดินท ี่เปนด าง อัตรา 10กิโลกรัมตอไรหรอ ื 13 – 0 – 0 – 26 ( แคลเซ ียมไน เตรท ) ในดินท ี่เป นกรดอัตรา 15 กิโลกรมตั อไร - หลังย ายปลูกทุก 3 เด ื อน ใสปุ ยหมัก/ปุ ยคอก อตราั 1 กิโลกรัม ปุ ย 13 – 13 – 21 อตราั 25 กโลกร ิ ัมตอไร และ 21 – 0 – 0 ในดิน ทเปี่ นดาง อัตรา 1 กิโลกรัมตอไร หร ื อ 13 – 0 – 26 ในดินทเปี่ นกรด อตราั 15 กโลกร ิ ัม ตอไร - หลงการเกั ็ บเก ี่ยวใสปุ ย 21 – 0 – 0 ในดนทิ ี่เป นดางอัตรา 10 กิโลกรมตั อไรหร ื อ 13 – 0 – 26 ในดนทิ ี่เป นกรดอัตรา 15กิโลกรัมตอไร - วิธ ีการใสปุ ยหลังย ายปลูก เจาะหลุมหางจากต น 10 เซนตเมตริ ด านใดด านหน ึ่งและใสอ ี กด านหน ึ่งในครั้ งตอไปสล ับด านกัน - ฉดพ ี นปุ ยเกล ็ ด หร ือปุ ยนาท ้ํ ี่ม ี ธาตุอาหารหลักและธาตุอาหาร รอง ในรูป สารละลายทางใบ ทกุ ๆ สัปดาห ⇒ การคล ุ มแปลงปล ู ก ควรใช วัสดุคลุมแปลงปลูก เชนฟางข าวเพ ื่อลดอณหภุ ูมิดิน รักษา ความชนและป ื ้ องกันวัชพ ื ช ถาไม คลุมแปลงปลูกควรพรวนดินต ื ้ น ๆ เพ ื่อกําจัด วัชพ ื ช การปล ู กก ุ ยช าย
หน าที่4 Document Title ⇒ การให น ้ํา ควรให น ้ําสม่ําเสมอ พ ื ชจะชะงักการเจริญในกรณี ท ี่ขาดนา ้ํและ การให น ้ํามากเกินไปอาจทําให รากและเหง าเนา ใบเหลื องตาย ระบบการให น ้ําท ี่เหมาะสมค ื อแบบน ้ําหยด อาจจะใช ระบบพน ฝอยหรอทดน ื ้ําเข าแปลงแตควรระวงในกรณ ั ี ท ี่ใบเปยกโรคจะเข าทําลายได งาย ⇒ การผล ิ ตก ุ ยช ายขาว ระยะท ี่เหมาะสมสําหรับการ ผลิตกุยช ายขาวค ื อ 3 เด ื อนหลังย าย ปลูก (90วนั ) เพ ื่อใหได ผลผลิตสูง นิยมปลูกในเดื อนกรกฎาคม เรมเกิ่บเก ็ ยวใน ี่ เด ื อนตุลาคม – ม ี นาคม - ใช ม ี ดทคมต ี่ัดใบออกให ชิดดนทิ ั้ งกอ ( ขายเป นกยชุายเข ี ยว ) - ใช กระถางดินเผาครอบต น โดยใช กระถางทรงกระบอก ขนาด ปากกว าง 7 นิ้ ว กนกระถางกว าง 8 นวิ้ คลุมสูง 12 นิ้ ว ครอบให ชิดดนและป ิ ด ไมใหแสงผานเพ ื่อใหเป นกุยชายขาว ( ในประเทศจี นนิยมใช อุโมงคไมไผปด ด วยฟางหรื อกระดาษหนา ) - ทยอยครอบและเก ็ บเก ี่ยว ในปริมาณตามความต องการของ ตลาด - หลงเกั ็ บเก ี่ยว 1 เดอน ื (ปลอยใหใบเจริญ ) ตดใบออกขายเป ั น กุยชายเขยวและเร ี ิ่มครอบใหมกระถางใหม เพ ื่อผลิตกุยชายขาว การปล ู กก ุ ยช าย
หน าที่5 Document Title ⇒ การเก ็ บเก ี่ยว กุยช ายเข ี ยว สามารถเก ็ บเก ี่ยว 3 – 9 ครั้ งตอป ข ึ ้ นอยูกับพันธุ สภาพแวดล อมและการดูแลรักษาระยะเวลาเก ็ บเก ี่ยวท ี่เหมาะสมค ื อเดอน ื ตุลาคม – ม ี นาคม กุยช ายขาว เก ็ บเก ี่ยวหลังจากใช กระถางครอบหร ื อคลมแปลงุ ประมาณ 2 อาทิตย เก ็ บเก ี่ยวเมอใบมรความยาว ื่ 20 เซนติเมตร ตัดโคนใบชิดดนิล างด วยน ้ําเยน ็ ตดแตั งสวนท ี่ถูกทําลายโดยโรค แมลง หรอแผลท ื ี่เกดจากการขนสิ ง และเศษวัชพ ื ชอ ื่นท ี่ปลอมปนเกบไว ็ ในที่ รมป องกันแสงอาทิตย ในระหวางเก ็ บรักษาและขนสง กุยช ายดอก เก ็ บเก ี่ยวระยะดอกตูม ตัดโคนก านดอกยาว 30 – 40 เซนติเมตร ใบมี อัตราการหายใจและคายน ้ําสูง ควรเก ็ บรักษาในที่ม ี อุณหภูมิตา่ํความชนส ื ้ัมพันท สูง โดยบรรจุในถงพลาสตุิก เก ็บในอุณหภูมิ 0° องศาเซลเซ ี ยส ความช ื ้ นสัมพันท 95 % เร ี ยบเร ียงโดย : รศ. นิพนธ ไชยมงคล สาชาพ ื ชผัก มหาวทยาลิ ัยแมโจ ผลิตและเผยแพร โดย : กลุ มสอส ื่ งเสริมการเกษตร สํานักพัฒนาการถ ายทอดเทคโนโลยี การปล ู กก ุ ยช าย