สารละลาย

ความเขม้ ขน้ เปน็ รอ้ ยละโดยมวลตอ่ มวล

เปน็ การบอกมวลของตัวละลายเป็น ตวั อยา่ งเชน่
กรัมที่ละลายอยใู่ นสารละลาย 100 นาก 35% หมายความว่า มีทองคา
กรมั 35 กรัม เงิน 5 กรมั ละลายอยู่ใน
ทองแดง 60 กรัม รวมมวลสารละลาย
โดยนยิ มใชก้ ับตัวละลายทม่ี ี ได้ 100 กรมั
สถานะเป็นของแข็ง ตวั ทาละลายที่มี
สถานะเป็นของแข็งหรือของเหลว

ความเขม้ ขน้ เป็นรอ้ ยละโดยมวลตอ่ ปรมิ าตร

เป็นการบอกมวลของตวั ละลายเป็น ตัวอย่างเชน่
กรัมในสารละลายปริมาตร 100 cm3 สารละลายโซเดียมคลอด์ไรดเ์ ขม้ ข้น
ร้อยละ 8 โดยมวลต่อปรมิ าตร
โดยนยิ มใช้กับตัวละลายท่มี ี หมายความวา่ มีโซเดียมคลอไรด์ 8 กรมั
สถานะเป็นของแข็ง ตัวทาละลายท่ีมี ในสารละลายปรมิ าตร 100 cm3 หรอื
สถานะเป็นของเหลว 100 ml

ความเข้มขน้ เปน็ รอ้ ยละโดยปรมิ าตรตอ่ ปรมิ าตร

เป็นการบอกปริมาตรตวั ละลายใน ตวั อย่างเชน่
สารละลายปรมิ าตร 100 cm3 สารละลายเอทานอลเข้มข้นร้อยละ
30 โดยปริมาตรต่อปริมาตร
โดยนิยมใชก้ บั ตวั ละลายและตัว หมายความว่า มเี อทานอล 30 cm3
ทาละลายท่มี สี ถานะเป็นของเหลว ละลายอยู่ในสารละลายปรมิ าตร 100
cm3

การเตรยี มสารละลาย

การเตรียมสารละลาย การเตรยี มสารละลาย
ตวั ละลายเป็นของแข็ง ตวั ละลายเป็นของเหลว
ตวั ทาละลายเป็นของเหลว ตวั ทาละลายเป็นของเหลว

การเตรยี มสารละลาย

วิธกี ารคานวณความเข้มขน้ ของสารละลาย

01 02 03
วธิ เี ทยี บอัตราสว่ น ใชส้ ูตร
วิธเี ทยี บ
บญั ญัตไิ ตรยางค์

สตู รการคานวณความเขม้ ขน้ ของสารละลาย

ความเขม้ ขน้ รอ้ ยละโดยมวลต่อมวล (%,w/w) = มวลตัวละลาย g x 100
มวลสารละลาย g

ความเขม้ ข้นร้อยละโดยมวลต่อปริมาตร (%,w/v) = มวลตัวละลาย g x 100
ปริมาตรสารละลาย cm3

ความเข้มข้นร้อยละโดยปริมาตรตอ่ ปริมาตร (%,v/v) = ปรมิ าตรตวั ละลาย cm3 x 100
ปรมิ าตรสารละลาย cm3

ตวั อยา่ งการหาความเขม้ ขน้ ของสารละลาย

คอปเปอร์ (II) ซัลเฟต 5 กรมั ละลายในน้า 75 กรัม
สารละลายนี้มีความเข้มข้นโดยมวลต่อมวลเทา่ ใด

วธิ ที ่ี 1 ใชส้ ูตร มวลตัวละลำย g
มวลสำรละลำย g
ควำมเข้มขน้ ร้อยละโดยมวลตอ่ มวล = x 100

กำหนดให้ มวลตวั ละลำย เท่ำกับ 5 กรัม

มวลสำรละลำย เทำ่ กับ มวลตัวละลำย + มวลตัวทำละลำย = 5 + 75 = 80 กรมั
5 g
จะไดว้ ำ่ ควำมเขม้ ข้นรอ้ ยละโดยมวลตอ่ มวล = 80 g x 100 = 6.25

ดงั นน้ั ควำมเขม้ ข้นของสำรละลำยคอปเปอร์ (II) ซลั เฟต เทำ่ กับรอ้ ยละ 6.25 โดยมวลตอ่

มวล

วธิ ที ่ี 2 เทยี บอตั รำส่วน g มวลตวั ละลำยในสำรละลำย 100 กรัม
มวลตัวละลำย g สำรละลำย 100 กรัม
มวลสำรละลำย =

กำหนดให้ มวลตวั ละลำย เทำ่ กับ 5 กรัม

มวลสำรละลำย เทำ่ กบั มวลตวั ละลำย + มวลตวั ทำละลำย = 5 + 75 = 80 กรัม

จะได้ว่ำ มวลคอปเปอร์ (II) ซลั เฟต 5 กรัม = มวลตัวละลำยในสำรละลำย 100 กรัม
มวลสำรละลำย 80 กรมั สำรละลำย 100 กรัม
5 กรัม
มวลตัวละลำยในสำรละลำย 100 กรมั = 80 กรัม x 100 = 6.25

ดงั นน้ั ควำมเขม้ ข้นของสำรละลำยคอปเปอร์ (II) ซัลเฟต เทำ่ กบั รอ้ ยละ 6.25 โดยมวลต่อมวล

วธิ ที ่ี 3 เทยี บบญั ญตั ไิ ตรยำงค์

กำหนดให้ มวลตวั ละลำย เทำ่ กบั 5 กรัม

มวลสำรละลำย เท่ำกบั มวลตวั ละลำย + มวลตัวทำละลำย = 5 + 75 = 80 กรมั

จะได้วำ่ สำรละลำย 80 กรมั มตี ัวละลำย 5 กรมั
มวลตวั ละลำย
สำรละลำย 100 กรัม มตี ัวละลำย = มวลสำรละลำย x 100

= 5 กรมั x 100 = 6.25
80 กรัม
ดังนน้ั ควำมเข้มขน้ ของสำรละลำยคอปเปอร์ (II) ซัลเฟต เทำ่ กับร้อยละ 6.25 โดยมวลตอ่ มวล

ตวั อย่างการหาความเข้มขน้ ของสารละลาย

เมอื่ ละลายจุนสี 7 กรัม ในนา้ ได้สารละลายทม่ี ปี รมิ าตร 250
ลกู บาศกเ์ ซนติเมตร สารละลายจนุ สีน้ีมีความเขม้ ข้นเท่าใด

ในหนว่ ยรอ้ ยละโดยมวลตอ่ ปรมิ าตร

วธิ ที ่ี 1 ใช้สตู ร มวลตัวละลำย g
ปริมำตรสำรละลำย cm3
ควำมเขม้ ขน้ ร้อยละโดยมวลต่อปรมิ ำตร = x 100

กำหนดให้ มวลตัวละลำย เทำ่ กับ 7 กรัม

ปรมิ ำตรสำรละลำย เทำ่ กบั 250 cm3 7 g
250 cm3
จะได้วำ่ ควำมเขม้ ขน้ ร้อยละโดยมวลตอ่ ปรมิ ำตร = x 100 = 2.8

ดังนั้น เม่อื สำรละลำยจนุ สี 7 กรัม ในน้ำ ได้สำรละลำยทีม่ ปี ริมำตร 250 ลกู บำศก์

เซนติเมตร สำรละลำยจนุ สีน้ีมคี วำมเข้มข้นรอ้ ยละ 2.8 โดยมวลต่อปริมำตร

วธิ ที ี่ 2 เทยี บอัตรำส่วน มวลตัวละลำยในสำรละลำย 100 cm3
มวลตวั ละลำย g ปริมำตรสำรละลำย 100 cm3
ปริมำตรสำรละลำย cm3 =

กำหนดให้ มวลตัวละลำย เท่ำกับ 7 กรมั

ปรมิ ำตรสำรละลำย เท่ำกับ 250 cm3

จะได้วำ่ มวลจนุ สี 7 กรัม cm3 = มวลตวั ละลำยในสำรละลำย 100 cm3
ปริมำตรสำรละลำย 250 ปรมิ ำตรสำรละลำย 100 cm3
7 กรัม
มวลตัวละลำยในสำรละลำย 100 cm3 = 250 cm3 x 100 = 2.8

ดงั นน้ั เม่อื สำรละลำยจนุ สี 7 กรมั ในนำ้ ได้สำรละลำยทม่ี ีปริมำตร 250 ลกู บำศกเ์ ซนติเมตร

สำรละลำยจนุ สีนี้มคี วำมเข้มข้นรอ้ ยละ 2.8 โดยมวลตอ่ ปริมำตร

วิธที ่ี 3 เทยี บบัญญัติไตรยำงค์

กำหนดให้ มวลตวั ละลำย เทำ่ กบั 7 กรมั

ปริมำตรสำรละลำย เทำ่ กบั 250 cm3

จะได้วำ่ สำรละลำย 250 cm3 มีจนุ สีละลำย 7 กรัม
มวลตวั ละลำย
สำรละลำย 100 cm3 มีจุนสลี ะลำย = ปริมำตรสำรละลำย x 100

= 7 กรมั x 100 = 2.8
250 cm3
ดังนน้ั เมื่อสำรละลำยจนุ สี 7 กรัม ในนำ้ ไดส้ ำรละลำยที่มปี รมิ ำตร 250 ลกู บำศกเ์ ซนตเิ มตร

สำรละลำยจนุ สนี ้มี ีควำมเขม้ ข้นร้อยละ 2.8 โดยมวลต่อปริมำตร

คาถามชวนคดิ

1. ตอ้ งการเตรียมสารละลายเกลอื แกงเข้มข้นรอ้ ยละ 0.9 โดยมวลตอ่ ปรมิ าตร จานวน 50
ลูกบาศกเ์ ซนติเมตร จะต้องใชเ้ กลอื แกงกีก่ รมั

2. ถ้านาทองเหลอื ง 5 กรมั มาแยกองคป์ ระกอบ พบวา่ ทองเหลืองช้นิ นีม้ สี ังกะสเี ปน็ องค์ประกอบ
1.2 กรมั ทองเหลอื งชิน้ นม้ี คี วามเข้มข้นของสงั กะสใี นหน่วยร้อยละโดยมวลเป็นเท่าใด

3. อากาศมแี กส๊ ออกซิเจนอยรู่ ้อยละ 21 โดยปรมิ าตรต่อปรมิ าตร ถ้าต้องการแยกแก๊สออกซิเจน
จานวน 63,000 ลติ ร ออกจากอากาศ จะต้องใช้อากาศกี่ลิตร



1. ต้องการเตรยี มสารละลายเกลอื แกงเขม้ ขน้ รอ้ ยละ 0.9 โดยมวลตอ่ ปริมาตร จานวน 50

ลกู บาศกเ์ ซนตเิ มตร จะต้องใชเ้ กลอื แกงก่กี รัม

จำก ควำมเข้มขน้ ร้อยละโดยมวลตอ่ ปริมำตร = มวลตัวละลำย g cm3 x 100
ปรมิ ำตรสำรละลำย
กำหนดให้ สำรละลำยเกลือแกงเขม้ ขน้ ร้อยละ 0.9 โดยมวลต่อปริมำตร

ปริมำตรสำรละลำย เทำ่ กบั 50 cm3
มวลเกลือแกง g
จะได้ว่ำ 0.9 = 0.9 x5050 cm3 x 100
g = 100 = 0.45 กรมั
มวลเกลือแกง

ดงั นนั้ กำรเตรยี มสำรละลำยเกลอื แกงเขม้ ข้นร้อยละ 0.9 โดยมวลตอ่ ปรมิ ำตร จำนวน 50

ลูกบำศก์เซนติเมตร จะต้องใชเ้ กลอื แกง 0.45 กรมั

2. ถา้ นาทองเหลือง 5 กรัม มาแยกองคป์ ระกอบ พบวา่ ทองเหลอื งช้ินน้ีมสี ังกะสเี ป็นองค์ประกอบ
1.2 กรัม ทองเหลืองชนิ้ นมี้ คี วามเขม้ ขน้ ของสงั กะสใี นหน่วยร้อยละโดยมวลเปน็ เทา่ ใด

จำก ควำมเข้มข้นรอ้ ยละโดยมวลตอ่ มวล = มวลตวั ละลำย g x 100
มวลสำรละลำย g

กำหนดให้ มวลตัวละลำย สงั กะสี เท่ำกบั 1.2 กรัม

มวลสำรละลำย ทองเหลือง เทำ่ กบั 5 กรัม
1.2 g
จะได้ว่ำ ควำมเข้มขน้ รอ้ ยละโดยมวลต่อมวล = 5 g x 100 = 24

ดังนัน้ ทองเหลืองชิ้นน้มี ีควำมเข้มขน้ ของสงั กะสีอยรู่ อ้ ยละ 24 โดยมวล

3. อากาศมีแก๊สออกซเิ จนอยรู่ อ้ ยละ 21 โดยปรมิ าตรตอ่ ปรมิ าตร ถา้ ตอ้ งการแยกแก๊สออกซิเจน

จานวน 63,000 ลิตร ออกจากอากาศ จะตอ้ งใช้อากาศกลี่ ิตร

จำก ควำมเขม้ ข้นรอ้ ยละโดยปรมิ ำตรต่อปริมำตร = ปรมิ ำตรตวั ละลำย L x 100
ปรมิ ำตรสำรละลำย L
กำหนดให้ อำกำศมีแก๊สออกซเิ จนอยรู่ อ้ ยละ 21 โดยปริมำตรตอ่ ปริมำตร

ปรมิ ำตรตวั ละลำย แกส๊ ออกซิเจน จำนวน 63,000 ลิตร
63,000 L
จะได้วำ่ 21 = ปริมำตรสำรละลำย L x 100

ปริมำตรสำรละลำย L = 63,000 L x 100 = 300,000 ลติ ร
21
ดังนน้ั ถ้ำต้องกำรแยกแก๊สออกซเิ จน จำนวน 63,000 ลติ ร ออกจำกอำกำศ จะตอ้ งใช้

อำกำศ 300,000 ลิตร



06

สารละลายใน
ชีวิตประจาวนั

สารละลายในชีวติ ประจาวนั
ควรใชอ้ ย่างไร

ใหถ้ กู วิธแี ละปลอดภัย

ปุ๋ย

การเจรญิ เตบิ โตของพชื ในแต่ละช่วง ต้องมีการบารงุ ทแี่ ตกต่างกนั ดงั นน้ั จงึ ต้องเลือกป๋ยุ ทม่ี ี
อตั ราส่วนของแรธ่ าตใุ ห้เหมาะสม แตล่ ะช่วงของการเจริญเตบิ โต

การปลกู พชื แบบไฮโดรโปนกิ ส์

การปลกู พชื โดยไมใ่ ชด้ ินจะผสมสารอาหารทพ่ี ชื ต้องการในรปู แบบของสารละลาย

สารทาความสะอาด

สารทาความสะอาด ผู้ใชต้ ้องศกึ ษาวธิ กี ารใชง้ านก่อนการใช้ และสารทาความ
สะอาดบางชนดิ ไม่สามารถใชง้ านพร้อมกันได้

สารทาความสะอาด

สารทาความสะอาดมีฤทธกิ์ ัดกรอ่ น ตอ้ งเจือจางด้วยนา้ ซึง่ เปน็ ตวั ทาละลายใหไ้ ด้ความเขม้ ข้นที่
เหมาะสมก่อนนามาใช้งาน และขณะใชง้ าน ผู้ใชต้ อ้ งสวมอุปกรณ์ป้องกัน เพ่ือความปลอดภยั และ
ใช้งานด้วยความระมัดระวัง

เกลอื แร่

เกลือแร่ มีท้งั เกลือแร่สาหรบั ผู้ปว่ ยทอ้ งเสีย และเกลือแรส่ าหรับผู้ท่ีเสียเหง่ือจากการออกกาลงั กาย
ดังนั้นต้องเลอื กทานใหเ้ หมาะสมแกค่ วามตอ้ งการของร่างกาย
เพ่อื ความปลอดภยั และสง่ ผลท่ดี ีต่อรา่ งกาย

แอลกอฮอลฆ์ า่ เชอ้ื

แอลกอฮอล์ มีสว่ นประกอบเป็นตัวทาละลายอินทรีย์ทส่ี ามารถติดไฟได้ง่ายและทาใหเ้ กิดการ
ระคายเคอื ง ดังน้ันควรใช้ด้วยความระมัดระวงั เพ่อื ป้องกันอนั ตรายทีจ่ ะเกดิ ขน้ึ

THANKS

Do you have any questions?
[email protected]
+91 620 421 838
yourcompany.com

CREDITS: This presentation template was created by Slidesgo,
including icons by Flaticon, and infographics & images by Freepik

Please keep this slide for attribution