การแยกสาร

การจาแนกสารโดยใช้เนอ้ื สารเป็นเกณฑ์

สาร

สารเนือ้ เดยี ว สารเน้อื ผสม

สารผสม

สารบรสิ ุทธิ์ สารละลาย สารแขวนลอย คอลลอยด์

ธาตุ สารประกอบ





วธิ ีแยกสาร สารผสม

ก. การหยบิ ออก 1. เหรยี ญสิบบาทกับเหรียญบาท
ข. การรอ่ น 2. ก้อนกรวดกับทราย
ค. การกรอง 3. น้ามันกบั น้า
4. แป้งมนั กบั นา้
ง. การตกตะกอน 5. เศษเหล็กในถงั ขยะ
จ. การรนิ ออก
ฉ. การดงึ ดดู ดว้ ยแมเ่ หลก็

วเิ คราะห์ เลอื กเทคนคิ ที่ คานึงถึงความ
คุณสมบัติของ เหมาะสมในการ สะดวก ประหยัด
และปลอดภัย
สาร แยกสารท่ี
ต้องการ







กจิ กรรม แยกสารโดยการระเหยแหง้ ไดอ้ ยา่ งไร

จดุ ประสงค์ สงั เกตและอธิบายการแยกสารโดยการระเหยแห้ง

บนั ทึกผลการทดลอง ผลการสงั เกต
สารละลาย ..................................................
ตวั ทาละลาย ไดแ้ ก่ ................................. ..........................................................
ตัวละลาย ได้แก่ ...................................... ..........................................................
..........................................................
..........................................................

สรปุ หลกั การการระเหยแหง้

.................................................................................................................................................................................................................

การแยกสารผสม ทีแ่ ยก ตวั ละลายที่เป็นของแข็ง ออกจาก ตวั ทาละลาย
ท่เี ป็นของเหลว

ใหค้ วามรอ้ นสารละลาย ตัวทาละลายระเหย เหลอื ตัวละลาย

https://www.scimath.org/other-science/item/8957-2018-10-08-03-34-48

• ตวั ทาละลาย สถานะเปน็ ของเหลว มจี ุดเดอื ดตา่
• ตวั ละลาย สถานะเปน็ ของแข็ง มีจดุ เดือดสูง ไมร่ ะเหยกลายเปน็ ไอ
• สารที่ได้ สถานะเปน็ ของแขง็

• สารที่ได้จากการระเหยแห้ง อาจมีสารอื่นเจอื ปน





กจิ กรรม แยกสารโดยการตกผลกึ ไดอ้ ยา่ งไร

จดุ ประสงค์ สังเกตและอธบิ ายการแยกสารโดยการตกผลกึ

บันทึกผลการทดลอง ผลการสังเกต
สารละลาย ..................................................
ตัวทาละลาย ได้แก่ ................................. ..........................................................
ตวั ละลาย ได้แก่ ...................................... ..........................................................
..........................................................
..........................................................

สรปุ หลกั การการตกผลกึ

.................................................................................................................................................................................................................

การแยกสารผสม ทีแ่ ยก ตัวละลายท่ีเปน็ ของแขง็ ออกจาก ตวั ทาละลาย
ท่เี ปน็ ของเหลว ในสารละลายอม่ิ ตวั

สารละลายอิ่มตวั ลดอุณหภมู ิ ตัวละลาย
ที่อณุ หภมู หิ อ้ ง จดั เรียงอนุภาคใหม่ เกิดการ

ตกผลึก

ให้ความรอ้ น ละลายตวั
ละลายเพม่ิ ใหเ้ ปน็

สารละลายอ่ิมตวั ยิ่งยวด

https://www.scimath.org/other-science/item/8958-2018-10-08-03-35-27

สารละลายอม่ิ ตัวยง่ิ ยวด

สารละลายท่มี ตี วั ละลาย ละลายอยู่มากกว่า

ความสามารถในการละลายของตวั ละลาย (ของแข็ง) ใน

ตัวทาละลาย (ของเหลว) น้นั ท่อี ุณหภมู ิท่ีกาหนด
โดยไมม่ กี ารตกผลกึ ออกมา

• ตวั ทาละลาย สถานะเป็นของเหลว
• ตวั ละลาย สถานะเป็นของแขง็
• สารทไ่ี ด้ สถานะเปน็ ของแข็ง อนุภาคเป็นระเบยี บ รูปรา่ งเฉพาะตัว

• สภาพละลายไดข้ องตัวละลาย ในตวั ทาละลายท่ีเหมาะสม ท่ีอุณหภมู ติ า่ งๆ
• สารท่ไี ด้ มคี วามบรสิ ุทธสิ์ ูงกวา่ การระเหยแหง้







กิจกรรม แยกสารโดยการกลน่ั อยา่ งง่ายได้อยา่ งไร

จดุ ประสงค์ สงั เกตและอธบิ ายการแยกสารโดยกล่นั อย่างงา่ ย

ศึกษาวดิ โี อ แยกสารโดยการกลน่ั อยา่ งงา่ ยได้อยา่ งไร
https://www.youtube.com/watch?v=-o5lsev0eRM

สรุปหลกั การการกลนั่ อยา่ งงา่ ย
.................................................................................................................................................................................................................

การแยกสารผสม ทแ่ี ยก ตัวละลายที่เป็นของแขง็ หรือของเหลว ออกจาก
ตวั ทาละลายท่เี ป็นของเหลว โดยอาศัยจุดเดือดของสาร

ใหค้ วามรอ้ นสารละลาย

สารทม่ี ีจุดเดอื ดน้อยกวา่
ระเหยกลายเป็นไอ
สารท่เี ปน็ ไอ ถูกลด
อณุ หภมู ิ ควบแนน่
กลายเป็นของเหลว

https://www.scimath.org/other-science/item/8959-2018-10-08-03-36-24

• ตัวทาละลาย สถานะเปน็ ของเหลว
• ตวั ละลาย สถานะเปน็ ของแขง็ หรอื ของเหลว
• สารทไ่ี ด้ สถานะเปน็ ของเหลว

• ตัวทาละลายและตัวละลาย ควรมีจดุ เดือดตา่ งกันอยา่ งน้อย 20 องศาเซลเซยี สขึน้ ไปน
เจอื ปน

การกล่ันลาดับส่วน เปน็ วิธีการแยก
สาร ที่มีหลกั การเชน่ เดียวกันกบั การ
กล่ันแบบธรรมดา

แตก่ ารกล่นั ลาดับส่วน ใชก้ ลน่ั
ของเหลวท่เี ป็นองค์ประกอบมีจุดเดือด
ต่างกันนอ้ ยๆ





กจิ กรรม แยกสารโดยวธิ โี ครมาโทกราฟแี บบกระดาษได้อย่างไร

จุดประสงค์ สังเกตและอธบิ ายการแยกสารท่มี สี ีโดยวิธีโครมาโทกราฟีแบบกระดาษ

บันทึกผลการทดลอง ผลการสงั เกต
ตวั ทาละลาย ได้แก่ .................................

ระยะทางที่ตวั ทาละลายเคล่ือนทีไ่ ด้ .................................

ตวั ละลาย ไดแ้ ก่ สารที่มสี ี

ระยะทางที่สารสแี ดงเคลื่อนทีไ่ ด้ .................................................
ระยะทางท่สี ารสนี า้ เงินเคลือ่ นทไี่ ด้ .................................................

กจิ กรรม แยกสารโดยวธิ โี ครมาโทกราฟแี บบกระดาษไดอ้ ย่างไร (ตอ่ )

ค่า Rf ของสีแดง = ระยะทางที่สารสแี ดงเคลื่อนท่ไี ด้ =
ระยะทางทตี่ วั ทาละลายเคลื่อนทีไ่ ด้

คา่ Rf ของสีน้าเงนิ = ระยะทางท่สี ารสีน้าเงนิ เคล่ือนท่ีได้ =
ระยะทางท่ตี วั ทาละลายเคลือ่ นทไ่ี ด้

สรปุ หลกั การวิธโี ครมาโทกราฟแี บบกระดาษ

.................................................................................................................................................................................................................

การแยกสารผสม ที่แยก องคป์ ระกอบของตวั ละลายที่เปน็ ของเหลวมสี ี โดย
ตวั ทาละลายทเี่ ปน็ ของเหลว จะละลายตวั ละลาย ในขณะที่มกี ารดดู ซับตวั ทา
ละลายของตัวดดู ซบั

เตรียมตวั ละลาย บนกระดาษ
เตมิ ตัวทาละลาย ลงภาชนะทีก่ าหนด

เตรยี มไว้ในระบบปดิ
ตัวทาละลาย ถกู ดดู ซบั ไปละลายตวั ละลาย

ตัวละลาย ถกู ดดู ซับ ไปตามตวั ทาละลาย

https://www.scimath.org/other-science/item/8960-2018-10-08-03-36-57

• ตวั ทาละลาย สถานะเป็นของเหลว
• ตัวละลาย สถานะเปน็ ของเหลว
• สารที่ได้ องคป์ ระกอบของตัวละลาย

• ความสามารถในการละลาย
• ความสามารถในการเคลื่อนทข่ี องสารไปบนตัวดดู ซบั

ความสามารถในการเคล่อื นที่ของสารไปบนตวั ดดู ซบั

คา่ Rf เปน็ ค่าทบี่ อกความสามารถในการเคล่ือนทข่ี องสารไปบนตวั ดูดซับ
หาได้จาก

Rf = ระยะทางทส่ี ารเคลอื่ นทีไ่ ด้ (cm)
ระยะทางทีต่ วั ทาละลายเคลื่อนท่ี (cm)

ค่า Rf มาก แสดงว่าสารเคลือ่ นที่ไปบนตัวดดู ซบั ได้มาก ค่าน้จี ะขนึ้ อยูก่ บั ชนิดของตวั ดูดซบั และ
ชนิดของตัวทาละลาย





กจิ กรรม แยกสารโดยการสกดั ดว้ ยตวั ทาละลายได้อยา่ งไร

จดุ ประสงค์ สังเกตและอธบิ ายการแยกสารโดยการสกัดด้วยตวั ทาละลาย

บนั ทกึ ผลการทดลอง ผลการสังเกต
ตัวทาละลายท่ี 1 ได้แก่ .................................
ตัวทาละลายที่ 2 ไดแ้ ก่ ................................. ..............................................................................
ตวั ละลาย ได้แก่ ...................................... ..............................................................................
..............................................................................
สรุปหลกั การการสกัดดว้ ยตวั ทาละลาย ..............................................................................

.................................................................................................................................................................................................................

การแยกสารผสม ทีแ่ ยก สารทต่ี อ้ งการจากตัวอยา่ งตา่ งๆ ดว้ ย ตัวทา
ละลายที่เป็นของเหลว

เตรียมตัวอย่างท่ตี ้องการแยกสาร
เติมตัวทาละลาย

สารที่ต้องการ ละลายออกมา

https://www.scimath.org/other-science/item/8961-2018-10-08-03-37-50

• ตวั ทาละลาย สถานะเป็นของเหลว
• ตวั ละลาย ตัวอย่างท่ตี อ้ งการสกัดสาร
• สารท่ไี ด้ สารทต่ี อ้ งการสกัดได้

• ตวั ทาละลายเหมาะสมกับสารท่ีต้องการสกดั
• ตวั ทาละลาย ไม่ทาให้สารเกดิ สารใหม่ และแยกสารสกดั ออกจากตวั ทาละลายได้งา่ ย









THANKS!

Do you have any questions?
[email protected]
+91 620 421 838
yourcompany.com

CREDITS: This presentation template was created by Slidesgo, including icons by Flaticon, and
infographics & images by Freepik

Please keep this slide for attribution.