ระบบสืบพันธุ์

มกี ารสืบพนั ธุ์ มีความ มีการ มีการ มกี ารรักษา มลี กั ษณะ มีการ
ตอ้ งการ เจรญิ เตบิ โต ตอบสนอง ดลุ ยภาพของ จาเพาะ จดั ระบบ
สารอาหาร มอี ายขุ ัย และ ต่อส่ิงเร้า ภายในเซลล์
และพลังงาน ขนาดจากัด รา่ งกาย และรา่ งกาย













การทางานของระบบสบื พนั ธ์ุ

มนุษยเ์ ราเปน็ ส่งิ มีชวี ิตทีอ่ าศัยเพศในการ
สบื พันธ์ุ

จานวนโครโมโซม ทีท่ าใหเ้ กดิ มนุษย์น้ัน มา
จาก แม่ 23 โครโมโซม และ พอ่ อีก 23
โครโมโซม ซ่ึงถอื เป็นจานวนครึง่ ตอ่ คร่ึง จะ
มีการรวมกนั จนสดุ ท้ายไดช้ ดุ โครโมโซมท่ี

สมบรู ณ์ และกาเนดิ ตัวเราข้นึ

การทางานของระบบสบื พันธ์ุ

เพศหญิงจะสรา้ งสิ่งทีเ่ รียกว่า Egg หรอื
ไข่ เป็นตวั กลางในการขนสง่ สาร
พันธุกรรมเหล่าน้ี และจะมกี ารตกไข่

เดือนละ 1 ครง้ั เรมิ่ ในระยะทเ่ี ปน็ วัยรนุ่
จนถงึ วยั หมดประจาเดือน

การทางานของระบบสืบพนั ธ์ุ

เพศชายจะสร้างสิ่งทเี่ รยี กว่า Sperm
หรอื ตัวอสจุ ิ เปน็ ตัวกลางในการขนส่ง
สารพนั ธุกรรม อกี ครึง่ หนึ่ง ซ่ึงมีการ
สร้างตลอดเวลา ตั้งแต่ชว่ งวยั รนุ่ จน
เสียชวี ิต

การทางานของระบบสืบพันธุ์

การสร้างสเปริ ม์ จะเรมิ่ ต้นเมอื่ ผชู้ ายเข้าสวู่ ัยร่นุ และจะสร้างอย่างตอ่ เนื่องไปเร่ือย ๆ
ท้ังน้อี ตั ราการสรา้ งสเปริ ์มจะลดลงตามอายุทเี่ พ่มิ ขึ้น กระบวนการสรา้ งสเปริ ์มในมนษุ ย์

จะมกี ารสร้างสเปิร์มได้เฉล่ียประมาณ 200 ถงึ 300 ลา้ นเซลล์ตอ่ วนั มอี ายุ 48
ชว่ั โมงเมอื่ เข้าไปในมดลูก

การสร้าง Egg (ไข่) ของเพศหญงิ น้ันตอ้ งใชเ้ วลาเพื่อสร้างและเตรียมการนานในระดับ
เดือน ซึ่งเพศหญิงมีรอบ “การเจรญิ เติบโตของไข”่ และ “การเตรยี มความพร้อมของ

มดลกู ” ซง่ึ ใช้เวลาประมาณ 28 วันโดยเฉลยี่







อัณฑะ (Testis)

มีลกั ษณะรปู รา่ งคลา้ ยไข่ฟองเลก็ อัณฑะมี
2 ขา้ งและขนาดใกล้เคียงกนั อยู่ภายในถุงอณั ฑะ
ภายในอณั ฑะประกอบด้วยหลอดสรา้ งตัวอสจุ ิ มี
ลักษณะเป็นทอ่ เลก็ ๆขดเรยี งกันอยู่มากมาย เพ่ือ
ทาหน้าที่สร้างตัวอสจุ ิ (Sperm) นอกจากน้ันยังมี
เซลล์ทท่ี าหนา้ ทสี่ รา้ งฮอร์โมนเพศชาย ซ่ึงควบคุม
ลักษณะตา่ งๆของเพศชาย เช่น เสยี งหา้ ว มี
หนวดเครา

ถงุ อณั ฑะ (Scrotum)

ทาหนา้ ทห่ี อ่ หมุ้ ลกู อณั ฑะ ควบคมุ
อณุ หภูมใิ หพ้ อเหมาะในการสรา้ งตวั
อสจุ ิ ซึ่งตวั อสุจิจะเจรญิ ไดด้ ี ใน
อณุ หภมู ิตา่ กว่าอุณหภมู ปิ กติของ
รา่ งกายประมาณ 3-5 องศาเซลเซียส

หลอดเกบ็ อสจุ ิ (Epididymis)

อยู่ด้านบนของอัณฑะ มีลักษณะ
เปน็ ทอ่ เลก็ ๆ ยาวประมาณ 6 เมตร
ขดทบไปมา ทาหน้าท่ี เก็บตวั อสจุ ิจน
ตัวอสจุ เิ ติบโตและแข็งแรงพรอ้ มที่จะ
ปฏิสนธิ

หลอดนาอสุจิ (Vas deferens)

อยตู่ อ่ จากหลอดเกบ็ ตวั อสุจิ ทา
หนา้ ท่ลี าเลยี งตวั อสุจไิ ปเกบ็ ไวท้ ี่ต่อม
สรา้ งนา้ เล้ยี งอสจุ ิ

ต่อมสร้างนา้ เลย้ี งอสุจิ (Seminal vesicle)

ทาหน้าทสี่ ร้างอาหารเพ่อื ใชเ้ ลี้ยง
ตวั อสจุ ิ เช่น นา้ ตาลฟรกั โทส วิตามิน
ซี โปรตีนโกลบูลนิ เป็นต้น และสร้าง
ของเหลวมาผสมกับตัวอสุจเิ พอ่ื ใหเ้ กดิ
สภาพท่ีเหมาะสมสาหรับตวั อสุจิ

ตอ่ มลกู หมาก (Prostate gland)

อยตู่ อนต้นของทอ่ ปสั สาวะ ทา
หนา้ ทีห่ ล่ังสารท่ีมฤี ทธเ์ิ ป็นเบสอ่อนๆ
เขา้ ไปในทอ่ ปสั สาวะ เพ่ือทาลายฤทธิ์
กรดในท่อปสั สาวะ ทาให้เกดิ สภาพท่ี
เหมาะสมกับตัวอสุจิ

ต่อมคาวเปอร์ (Cowper’s gland)

อยู่ใตต้ อ่ มลกู หมากลงไปเป็น
กระเปาะเลก็ ๆ ทาหน้าท่ีหลั่งสารไปหลอ่
ลื่นท่อปัสสาวะ ในขณะท่ีเกดิ การ
กระตนุ้ ทางเพศ

องคชาต (Penis)

เป็นกล้ามเน้อื ทห่ี ดและพองตัวได้
คลา้ ยฟองนา้ ในเวลาปกตจิ ะอ่อนและ
งอตัวอยู่ แตเ่ มอ่ื ถกู กระตนุ้ จะเเขง็ ตัว
เพราะมเี ลือดมาคั่งมาก ภายในจะมที ่อ
ปัสสาวะทาหน้าทเ่ี ปน็ ทางผา่ นของตัว
อสุจิและน้าปสั สาวะ

การสรา้ งอสุจิ

เรม่ิ จากหลอดสรา้ งตัวอสุจิ ซ่งึ อยภู่ ายในอณั ฑะสร้างตวั อสุจิออกมา จากนั้นตัวอสจุ ิจะ
ถูกนาไปพักไว้ทห่ี ลอดเก็บอสุจกิ อ่ นจะถกู ลาเลียงผ่านไปตามหลอดนาตัวอสุจิ เพื่อนาตัว
อสจุ ิไปเกบ็ ไว้ทต่ี อ่ มสร้างนา้ เล้ียงตัวอสุจิรอการหล่ังออกสภู่ ายนอก ต่อมลูกหมากจะหล่ัง
สารเขา้ ผสมกับนา้ เล้ียงอสุจิเพื่อปรับสภาพใหเ้ หมาะสมกับตวั อสุจกิ อ่ นทีจ่ ะหลั่งน้าอสุจิออกสู่
ภายนอกทางทอ่ ปัสสาวะ

การสร้างอสจุ ิ





รงั ไข่ (Ovary)

ทาหน้าที่ผลติ ไขแ่ ละฮอร์โมนเพศหญงิ
ซึง่ จะกาหนดลกั ษณะต่างๆในเพศหญิง
เช่น สะโพกผาย เสียงแหลม สาหรับรงั ไข่
จะมี 2 อัน ซึ่งจะอยู่คนละข้างของมดลูก
จะมีลกั ษณะคลา้ ยเม็ดมะม่วงหมิ พานต์

ท่อนาไข่ (Oviduct)
หรือ ปีกมดลูก (Fallopian Tube)

ทอ่ นาไข่ เปน็ ทางเชอ่ื มต่อระหว่างรงั ไข่ทง้ั สอง
ขา้ งกับมดลกู ภายในกลวง ทาหน้าที่เปน็ ทางผ่าน
ของไขท่ ่อี อกจากรังไข่เขา้ สมู่ ดลูก โดยมีปลายข้าง
หนึง่ เปดิ อยใู่ กล้กบั รังไข่ เรียกว่า ปากแตร บุด้วย
เซลล์ท่ีมีขนสน้ั ๆ ทาหนา้ ทพ่ี ดั โบกไข่ท่ีตกมาจาก
รงั ไขใ่ ห้เขา้ ไปในท่อนาไข่ ท่อนาไขเ่ ป็นบริเวณทีอ่ สุจิ
จะเขา้ ปฏิสนธกิ บั ไข่

มดลูก (Uterus)

มรี ปู รา่ งคลา้ ยผลชมพู หรือรูปรา่ ง
คล้ายสามเหลี่ยมหวั กลบั ลง อยู่ในบริเวณ
อ้งุ กระดกู เชงิ กราน ระหวา่ งกระเพาะ
ปัสสาวะกับทวารหนัก ภายในเปน็ โพรง
ทาหนา้ ที่เป็นทฝี่ ังตัวของไข่ทไี่ ด้รับการ
ผสมแลว้ และเปน็ ท่เี จริญเติบโตของทารก
ในครรภ์

ปากมดลกู (Cervix)

เป็นทางผ่านของประจาเดอื นออกสู่
ภายนอก และเป็นทางผา่ นของตวั อสุจเิ ข้า
ไปปฏสิ นธกิ ับไข่เป็นตวั ออ่ น

ช่องคลอด (Vagina)

อย่ตู อ่ จากมดลูกลงมา ทาหน้าทเี่ ปน็
ทางผา่ นของตัวอสุจเิ ข้าสู่มดลูก เป็น
ทางออกของทารก เมอื่ ครบกาหนดคลอด
และยังเป็นช่องใหป้ ระจาเดือนออกมาด้วย



การตกไข่

การตกไข่ หมายถงึ การทไี่ ขส่ กุ และออกจากรังไขเ่ ข้าสทู่ ่อนาไข่ โดยปกตริ งั ไขแ่ ตล่ ะ
ข้างจะสลับกันผลติ ไขใ่ นแตล่ ะเดือน ดงั นน้ั จึงมีการตกไข่เกิดขึน้ เดือนละ 1 ใบ ในช่วง
ก่ึงกลางของรอบเดอื น เมอ่ื มีการตกไข่ มดลูกจะมีการเปลยี่ นแปลงโดยมีผนงั หนาข้ึนท้ังมี
เลอื ดมาหลอ่ เลี้ยงเป็นจานวนมาก ซึ่งตอ่ ไปจะเกดิ การเปล่ยี นแปลงใน 2 กรณี คือ ถ้ามอี สจุ ิ
เคลอ่ื นทีเ่ ขา้ มาในท่อนาไขใ่ นขณะท่ีมกี ารตกไข่จะเกิดการปฏิสนธิ และถา้ ไมม่ ีตัวอสุจเิ ขา้ มา
ในทอ่ นาไขจ่ ะเกิดการเปน็ ประจาเดอื น

การตกไข่

การตกไข่

การมปี ระจาเดอื น



ฮอร์โมนเพศ

ฮอร์โมนเพศ คือ สารเคมที เ่ี ปน็ ฮอร์โมน โดยสว่ นใหญจ่ ะสรา้ งจากอวยั วะท่ีเป็นอวยั วะ
ในระบบสืบพนั ธุ์ เชน่ รงั ไขใ่ นผู้หญิง หรอื อัณฑะในผชู้ าย แตส่ ่วนน้อยจะสร้างได้จาก
อวัยวะอืน่ ในระบบต่อมไร้ท่อ เช่น ต่อมหมวกไต

ฮอร์โมนเพศ

การสร้างฮอร์โมนเพศของ รงั ไข่ หรือ อัณฑะ จะอยู่ในการกากับควบคมุ ของต่อมใต้

สมอง และตอ่ มใต้สมองจะอย่ใู นการกากบั ควบคมุ ของสมองส่วนไฮโปธาลามัสเปน็ หลัก

มีหนา้ ท่ีสาคญั ควบคุมการแสดงออกของลกั ษณะทางเพศที่แตกต่างกนั รวมทั้งทาใหม้ ี

การเปลยี่ นแปลง ทัง้ ดา้ นร่างกาย และอารมณ์

ฮอร์โมนเพศ

ฮอร์โมนเพศหญิง ฮอร์โมนเพศชาย

● เอสโตรเจน (Estrogen) ● เทสโทสเทอโรน (Testosterone)
● โปรเจสเทอโรน (Progesterone)

ฮอร์โมนเพศหญงิ

เอสโตรเจน (Estrogen)

ฮอร์โมนเพศหญงิ ทรี่ า่ งกายผลิตขน้ึ เองจากรังไขเ่ ป็นหลัก มหี น้าทสี่ าคัญในการ
ควบคมุ การทางานเก่ยี วกับมดลกู ช่องคลอด และควบคมุ การเกิดลักษณะต่างๆ ของ
เพศหญิง เชน่ เสียงแหลมเลก็ สะโพกผาย หนา้ อกขยายใหญ่ขน้ึ และมีขนบริเวณ
ส่วนต่างๆของรา่ งกาย เป็นต้น อกี ท้ังยงั สง่ ผลตอ่ อารมณ์และพฤติกรรม

ฮอร์โมนเพศหญงิ

โปรเจสเทอโรน (Progesterone)

เปน็ ฮอร์โมนเพศหญงิ ทส่ี รา้ งจากรังไข่และจากรก (ในขณะตงั้ ครรภ)์ โดยโปรเจส
เตอโรนจะทางานรว่ มกบั ฮอรโ์ มนเอสโตรเจน มีหนา้ ท่ไี ปกระตนุ้ ให้เลือดไปเลยี้ งบรเิ วณ
เย่ือบมุ ดลกู เพ่ิมขึน้ เพ่อื ใหเ้ ยื่อโพรงมดลกู หนาและคงตวั พร้อมสาหรบั ไข่ทีผ่ สมกบั อสุจิ
แลว้ จะมาฝงั ตัว แต่หากไม่มกี ารปฏสิ นธโิ ปรเจสเตอโรนก็จะลดระดับลงทาใหเ้ ยื่อบุ
โพรงมดลูกหลุดลอกออกมากลายเป็นประจาเดอื นในทกุ ๆ เดือน ขณะตง้ั ครรภโ์ ปรเจส
เตอโรนจะยับย้ังมดลกู ไม่ให้บีบตวั แต่เมอ่ื ใกลค้ ลอดโปรเจสเตอโรนจะลดปรมิ าณลง
มดลูกจงึ บีบตวั เพอ่ื ช่วยในการคลอดลูก

ฮอร์โมนเพศชาย

เทสโทสเทอโรน (Testosterone)

เป็นฮอรโ์ มนเพศชายถูกสร้างขึ้นบริเวณอณั ฑะ ทาหน้าทเี่ ก่ียวกบั กระบวนการ
กระตุ้นการสรา้ งสเปริ ์มและการแสดงออกลักษณะทางเพศ เม่ือถงึ วยั เจรญิ พันธ์ุ เช่น
อณั ฑะและอวัยวะเพศมีขนาดใหญ่ขึ้น ลูกกระเดอื กมขี นาดใหญข่ ้นึ ส่งเสริมการสรา้ ง
กลา้ มเนือ้ แทนที่ไขมัน กระตนุ้ การสร้างขนที่ ใบหน้า หนา้ อก รักแร้ และอวัยวะเพศ
อีกทั้งยงั ส่งผลต่ออารมณ์และพฤติกรรม



Thanks!

Do you have any questions?
[email protected]
+91 620 421 838
yourcompany.com

CREDITS: This presentation template was
created by Slidesgo, including icons by Flaticon,
and infographics & images by Freepik.
Please keep this slide for attribution.