FİZYOLOJİK
PSİKOLOJİ
DERS NOTU
BEYİN VE BÖLÜMLERİ
W WW.2019KPSS.COM
Fonksiyonları;
Dikkatin sürdürülebilmesi
Plan yapabilme
Dürtülerin kontrol edilmesi
Kişinin öz eleştiri yapabilmesi
Problem çözebilme yeteneği
İleriye yönelik düşünebilme
Deneyim kazanma ve hatalardan ders
çıkarma
Duyguları tanımlama ve yaşama
Empati
Oksipital lob görsel uyaranları
yorumlama (görsel algıdan) sorumlu
anatomik bölge olan görsel
korteksin çoğunluğunu içermektedir ve
işlevi Retinadan gelen uyarıyı algılama
ve yorumlamaktır.
Hafif zarar görmesi halüsinasyonlara
sebep olur.
Ses ve kokunun algılanması, aynı
zamanda da yüzler, mekanlar gibi
karmaşık uyaranların işlenmesi bu
lob tarafından sağlanır.
• Parietal lob çeşitli duyu
organlarından gelen bilgileri
birleştirmede önemli rol oynar.
Ayrıca nesnelerin kullanılması
ve bazı mekansal görüş
işlemelerinde Parietal lobun
bölümleri rol alır.
• Acı ve dokunma hissi
• Mekansal yön belirleme (Haritayı
izlemek)
• Kas, deri, eklem ve vücudun
diğer bölgelerinden dokunma
ile ilgili duyular bu bölgede
işlenir
Amigdala başta korku olmak üzere
öfke, mutluluk, şaşkınlık gibi temel
duygular, hafıza ve sağ kalım ile ilgili
dürtülerin denetiminden sorumludur,
duygusal hafıza ve duygusal
tepkilerin oluşmasını sağlar;
duygusal olarak etrafımızdaki birçok
şeyi tanımamıza yardımcı olur.
Hipokampus yeni anıların oluşumunda rol oynayan
ve aynı zamanda öğrenmeyle de ilişkilidir
Kısa süreli hafızayı, uzun süreli hafızaya aktarmak
gibi çok önemli bir görevi vardır. Ayrıca
hipokampus uzaysal yön bulma görevini de
üstlenmiştir; yani hareket ederken etrafı üç boyutlu
değerlendirmeyi sağlayan yapı burasıdır
Hipotalamusun Görevleri
1. Nörendokrin konrol
2. Vücut ısısnın düzenlenmesi
3. Beslenme
4. Cinsel davranış
5. Korku ve nefret(defansif davranış)
6. Vücut ritminin kontrolü (gece gündüz)
Hipotalamus insanlarda kompleks bir bölgededir
ve küçük nükleusları bile önemli görevler
yüklenmiştir., kan basıncını, beslenmeyi, bağışıklık
sistemini ve vücut sıcaklığını da düzenler.
İnsan beyninin orta kısmında yer alır. Koku duyusu
dışında tüm duyu organlarının bağlantı yeri
talamusta yer alır. Belirli bir işi gerçekleştirmek için
yapılan davranışlar burada şekillenir.
TALAMUSUN GÖREVLERİ
-Vücut dışındaki durumlardan beyni haberdar eder,
-Beyne giden tüm senkronik bilgilerin iki taraflı
taşınma bölgesidir,
-Acı, sıcaklık gibi duyular talamus içinde yorumlanır,
benlik kazanır ve beyne iletilir,
-Uyuma uyanma rutinini düzenler,
-Çevremizde değişen hareketleri, farklı uyarıcıları
yorumlayarak; önem sırasına göre konsantre
olmamızı sağlar,
-Duyuları iyi, kötü gibi gruplara ayırarak tanır; buna
göre beynin farklı bölümlerine iletir,
Görev Ve İşlevleri:
1- Vücudun dengesini sağlar. (Kulaktaki yarım daire
kanalları ile birlikte.) örneğin beyinciği zedelenen
bir kuş dengesini kaybeder, yalpalar.
2- Kasların gerginliği ve kas faaliyetlerini düzenler.
Göz kaslarının kontrolü de beyinciktedir.
3- Özellikle hızlı, karmaşık hareketler ile yürüme,
yazma veya dikiş dikme gibi öğrenilmiş hareketlerin
yönetilmesinde beyne yardımcı olur.
Beyincik yarım kürelerini arasındaki uyartıların
taşınmasından sorumludur.
→Beyin yarım küreleri ile omurlik arasında
uyartıların taşınmasında görev alır.
→Solunum merkezinin düzenlenmesinden
görevlidir
→Dışta ak, içte boz madde bulunur.
→Beyin kabuğundan çizgili kaslar giden, motor
sinirlerin çaprazlama yerdir.
→Sağ beyinden gelen uyartılar, vücudun sol kısmına gönderilir.
→Sol beyinden gelen uyartılar, vücudun sağ kısmına gönderilir.
Görevi:
→İç organların çalışmasını kontrol eder.
(soluk alış-verişi, kalp atım hızı, sindirim sisteminin çalışması,
üreme sisteminin çalışması…)
→Tükürük salgılama, çiğneme, yutma, öksürme, kusma, idrar
çıkarma, kan damarların daralıp genişlemesi gibi
yaşamsal olayları kontrol eder.
KORPUS KALLOSYUM
Latince “sert cisim” anlamına gelen korpus
kallosum, beyinde bulunan bir yapıdır.
Serebral korteks loblarını, sol ve sağ
yarıküreler olarak ikiye bölen, kalın bir sinir
lifleri bantıdır; hatta tüm sinir sistemindeki
en kalın banttır. Yani iki yarıküre arasında
iletişimi sağlamak üzere, beynin sağ ve sol
yanlarını bağlar. Korpus kallosum,
hareketsel, duyusal ve bilişsel bilgiyi,
yarıküreler arasında aktarır.
Bu kısım motor konuşma bölgesidir
Kelimelerin ve kısa cümleciklerin ifadesi için
motor kalıplarının oluşturulduğu bu bölgeye,
Wernicke alanından gelen sinyallerle
yorumlanan ve sentezlenen düşünceler
aktarılır. İşte Broca alanı bu düşüncelerin
kelimelere dökülmesinde ve bu dizilmiş
kelimelerin ses tellerimize iletilmesinde rol alır.
Broca alanını hükümet sözcüsüne
benzetebiliriz. Nasıl ki sözcü, bakanlar
kurulunda alınan kararları en son hâliyle
halka ilân eder. Ancak bu kararların son
hâline ulaşılıncaya kadar birçok iş yapılmıştır
ve son hâlini vermek kolay olmamıştır.
Dış dünyadan (görme, işitme vs.) ve içimizden
(ağrı, sancı) gelen duyularımıza ait bilgilerin
yorumlandığı bu alan, temporal lop (şakak
bölgesinin) üst çıkıntısındaki işitme alanının
arkasında bulunur. Konuşma için, önce herhangi
bir duyu organımızdan, beyin korteksimize gelen
bilgilerin alınması, kendi içinde yorumlanması ve
daha sonra diğer duyulardan gelen bilgilerle
karşılaştırılarak tekrar yorumlanması gereklidir
Broca Afazisi Wernicke afazisi
Hasta söyleneni anlar. Hasta söyleneni anlamaz.
Akıcı değildir. Akıcıdır.
Söylediğini anlar. Söylediğini anlamaz.
Hasta durumun farkındadır. Hasta farkında değildir.
Frontal Lob Temporal Lob
Duygu işleme işlevi sebebiyle
bipolar bozukluk, obsesif-komplesif
bozukluk, depresyon ve şizofreni
gibi birçok hastalık ile ilişkilidir.
Hasar aldığı zaman uygunsuz ağrı
hissi ve öğrenme bozuklukları
görülmüştür.
Bir karar alırken acele ve çok fazla
düşünmeden alınan kararlar bizi çoğu
zaman hatalı seçimlere götürür. Bu yüzden
önemli bir karar vereceğimiz zaman
mutlaka üzerinden en az bir gün
geçmesini bekleyerek, düşünerek karar
vermemiz daha sağlıklı ve doğru kararlar
almamızı sağlar. Ergenlikte ve ilk gençlik
yıllarında ise mantıklı, sağduyulu ve uzun
vadeli kazançları düşünerek hareket
etmemizi sağlayan ve beynin
CEO’su olarak
adlandırabileceğimiz Prefrontal
Korteks‘in çok etkinleşmediği ve
olgunlaşmadığı görülmektedir. Genç
bireyler fazla düşünmeden,
tedbirsiz, dürtüsel, korkusuz ve cesurca
(haddinden çok fazla!) hareket ederler.
Trafik kazalarındaki yaş gruplarına
baktığımızda en çok gençleri görmemizin
nedeni budur. Ancak bununla birlikte
genç kızların genç erkeklerden daha
tedbirli ve endişeli olduğu gerçeği de var.
Çünkü beynimizin endişe merkezi
olan Anterior Singulat Korteks, kızlarda
daha etkindir; bu nedenle kız-erkek
arkadaşlıklarında kızların daha çekingen
davrandıkları da bilinir.
KAYNAKÇA
Sinirbilim Derneği (2017)