Bab 5.2 Larutan dan keterlarutan-converted

5.2 Bab 5: Air dan Larutan

Larutan dan Kadar
Keterlarutan

1

FuiLin@SMK DC

Pelarut, Zat Terlarut, dan Keterlarutan Bab 5: Air dan Larutan

Bahan

Zat terlarut - larut Pelarut - Cecair
bahan yang larut dalam yang melarutkan
dalam pelarut. bahan.

untuk
membentuk

Larutan - Campuran yang terhasil apabila suatu 2
zat terlarut melarut di dalam suatu pelarut.

FuiLin@SMK DC

Larutan Cair, Larutan Pekat dan Larutan Bab 5: Air dan Larutan
Tepu

• Apabila larutan terbentuk, zat terlarut yang
berada di dalam pelarut tidak dapat dipisahkan
secara penurasan.

• Setiap bahagian larutan mempunyai warna dan
ketumpatan yang sama.

• Terdapat 3 jenis larutan yang boleh dihasilkan,
iaitu larutan cair, larutan pekat dan larutan
tepu.

3

FuiLin@SMK DC

Larutan Cair, Larutan Pekat dan Larutan Bab 5: Air dan Larutan
Tepu

Larutan Larutan pekat Larutan tepu
cair

✓ Sedikit zat ✓ Banyak zat ✓ Jumlah zat 4
terlarut terlarut terlarut yang
maksimum
✓ Boleh ✓ Boleh
melarutkan melarutkan ✓ Tidak boleh
banyak zat sedikit zat melarutkan
terlarut lagi terlarut lagi sebarang zat
terlarut lagi.
FuiLin@SMK DC

Ampaian Bab 5: Air dan Larutan

• Ampaian – campuran yang 5
mengandungi pepejal halus yang
terapung di dalamnya.

• Contoh: jus buah-buahan,
lumpur, darah, losyen

• Apabila suatu bahan terampai
ditambah ke dalam pelarut, ia
akan membentuk ampaian.

• Ampaian dapat diasingkan
dengan kaedah penapisan.

FuiLin@SMK DC

Faktor-faktor yang Mempengaruhi Kadar Bab 5: Air dan Larutan
Keterlarutan Zat Terlarut

Faktor Penerangan
Suhu Semakin tinggi suhu, semakin cepat zat
pelarut terlarut larut dalam pelarut.

Saiz zat Semakin kecil saiz zat terlarut, semakin
terlarut cepat keterlarutannya dalam pelarut. Ini
kerana zat terlarut dalam bentuk serbuk
menyediakan luas permukaan yang 6
lebih besar untuk bertindak dengan
pelarut.

FuiLin@SMK DC

Faktor-faktor yang Mempengaruhi Kadar Bab 5: Air dan Larutan
Keterlarutan Zat Terlarut

Faktor Penerangan

Kadar Zat terlarut larut lebih cepat dalam

Pengacauan pelarut jika dikacau. Kaedah

pengacauan memecahkan zat

terlarut dan menyebabkan zarah-

zarah bergerak lebih cepat di antara

ruang-ruang zarah pelarut.

Isipadu Semakin besar isipadu pelarut,

pelarut semakin cepat zat terlarut larut dalam

pelarut. 7

FuiLin@SMK DC

Koloid Bab 5: Air dan Larutan

• Koloid ialah campuran dua atau lebih bahan ©NgFL/SMK DC
yang mengandungi zarah-zarah yang
tersebar dengan sekata. 8

• Koloid merupakan campuran yang
keadaanya terletak di antara larutan dan
ampaian kerana koloid tidak menghasilkan
campuran yang jernih dan tidak
menghasilkan medakan.

• Zarah-zarah seni dalam koloid kekal
terampai dan tidak terenap walaupun
dikenakan daya gravity.

FuiLin@SMK DC

Koloid Bab 5: Air dan Larutan

Emulsi Busa ©NgFL/SMK DC

• Susu segar • Busa 9
• Susu getah pencukur
• Krim kek
• Mayones • Span mandi
• Minyak ikan • Gelembung-

kod gelembung
dalam
FuiLin@SMK DC minuman
bergas

Air Sebagai Pelarut Universal Bab 5: Air dan Larutan

• Air adalah pelarut universal kerana air dapat
melarutkan banyak bahan.

10

FuiLin@SMK DC

Air Sebagai Pelarut Universal Bab 5: Air dan Larutan

• Kepentingan air sebagai pelarut: 11
• Melarutkan makanan dan bahan buangan di
dalam badan untuk memudahkan
pengangkutan ke seluruh badan.
• Menyediakan campuran ubatan bagi pesakit.
• Melarutkan karbon dioksida dan oksigen
untuk kehidupan organisma akuatik.
• Melarutkan garam mineral dan baja di dalam
tanah supaya dapat diserap oleh akar
tumbuhan.
• Pelarut bagi agen pencuci yang digunakan
untuk membasuh pakaian.

FuiLin@SMK DC

Pelarut Organik Bab 5: Air dan Larutan

• Pelarut organik digunakan untuk melarutkan
bahan-bahan organik yang tidak dapat larut
dalam air.

• Terdapat bahan yang tidak larut dalam air
tetapi larut dalam pelarut organik (eter,
benzena & alkohol).

Kesan alkohol ke atas varnis kuku

Varnis kuku Tidak larut Larut dalam 12

FuiLin@SMK DC dalam air alkohol

Pelarut Organik Bab 5: Air dan Larutan

Pelarut Zat terlarut Kegunaan
Organik Dakwat
Menanggalkan kesan
dakwat

Klorofil Menanggalkan klorofil

Alkohol Iodin Menyediakan larutan iodin

Bahan berbau Menyediakan minyak
harum wangi

Syelek Mengilap perabot 13

FuiLin@SMK DC

Pelarut Organik Bab 5: Air dan Larutan

Pelarut Zat terlarut Kegunaan

Organik

Mencairkan atau
Turpentin Cat menanggalkan kesan cat

Varnis Mencairkan varnis

Aseton Gincu, Menanggalkan gincu dan
pengilat kuku pengilat kuku

Eter Lemak, Menanggalkan lemak dan 14
Kerosin minyak minyak
Menanggalkan cat
Cat

FuiLin@SMK DC

Pelarut Organik Bab 5: Air dan Larutan

Pelarut Zat terlarut Kegunaan

Organik

Pelarut bahan kimia
Bahan kimia

Benzena Menanggalkan kotoran
getah dan gris
Getah, gris

Melekatkan plastik
Kloroform Plastik

Petrol Gris, cat, tar Menanggalkan gris, cat
dan tar

Larutan Menanggalkan kesan 15
garam darah
Darah

FuiLin@SMK DC