NOTA SS

NOTA RINGKAS SAINS SUKAN
TING 4 & 5

BIDANG 1 : PENGENALAN SAINS SUKAN DAN PENGURUSAN SUKAN.

UNIT 1.1: PENGENALAN SAINS SUKAN UNIT 1.2 : DASAR SUKAN NEGARA

A. Sains sukan ialah satu bidang ilmu yang 1. A. Dasar Sukan Negara merangkumi :

mengaplikasikan prinsip sains dalam sukan dengan 1. Sukan Untuk Semua ( Sukan Massa )

matlamat meningkatkan prestasi sukan. - mengekal dan meningkatkan tahan kesihatan

serta kesejahteraan masyarakat.

B. Bidang-bidang ilmu sains sukan: 2. Sukan Berprestasi Tinggi ( Sukan Untuk Kecemerlang )

1. Anatomi- struktur tubuh & hubungan organ2. - bertujuan meningkatkan prestasi atlet pada peringkat

2. Biomekanik tertinggi.

3. Fisiologi – fungsi tubuh manusia.

4. Pemakanan sukan 2. B. Kesan perlaksanaan Dasar Sukan Negara.

5. Kecederaan sukan 1. Kesan kepada individu.

6. Kawalan motor i. Pengukuhan interaksi sosial.

7. Kecergasan fizikal ii. Mengurangkan tekanan hidup

8. Kaedah dan latihan fizikal iii. Pembentukan sahsiah positif.

9. Psikologi sukan iv. Peningkatan tahap kesihatan

10. Sosiologi sukan

11. Pengurusan sukan 2. Kesan kepada masyarakat.

12. Pengukuran sukan i. Mengisi masa lapang dengan berfaedah.

ii. Peningkatan jalinan perhubungan antara pelbagai

C. Kepentingan sains sukan ada enam: kaum.

1. Prestasi sukan iii. Peningkatan semangat kesukarelaan dan kerjasama.

2. Kesihatan iv. Peningkatan tahap kesihatan komuniti

3. Pencegahan kecederaan

4. Industri sukan 3. Kesan kepada negara:

5. Kerjaya i. Pemupukan jalinan dan kerjasama antarabangsa.

6. Ekonomi ii. Pencapaian tertinggi di peringkat antarabangsa.

iii. Meningkatkan maruah bangsa

D. Ciri-ciri semangat kesukanan. iv. Mengukuhkan penerimaan masyarakat antarabangsa.

1. Menunjukkan semangat kesukanan yang tinggi

semasa bermain. UNIT 1.3 : PENGURUSAN DAN PENGELOLAAN

2. Menghormati keputusan pengadil. PERTANDINGAN SUKAN

3. Berusaha menunjukkan mutu permainan yang

tinggi. a. A. Terdapat dua jenis sistem pertandingan iaitu:

4. Menggelakkan diri daripada melakukan salah 1. Sistem pertandingan kalah mati :

laku bagi meningkatkan prestasi. i. Kalah mati sekali

ii. Kalah mati dua kali

E. Ciri-ciri semangat mementingkan kemenangan. 2. Sistem pertandingan liga:

1. Menerima keagresifan dari pihak lawan dengan i. Liga satu kumpulan.

sengaja untuk menarik perhatian pengadil. ii. Liga dua kumpulan.

2. Mencetuskan suasana yang menjejaskan fokus iii. Liga tiga kumpulan

pemain lawan. iv. Liga empat kumpulan

B. Sistem pertandingan kalah mati:

Ciri-ciri sistem kalah mati.

1. Masa pertandingan singkat

2. Peruntukan kewangan sedikit.

3. Bilangan pegawai yang sedikit.

4. Bilangan kemudahan yang kurang

5. Bilangan penyertaan yang ramai.

C. Sistem kalah mati sekali –pasukan yang kalah

terus terkeluar daripada pertandingan. h. Contoh sistem pertandingan kalah mati dua kali.

D. Rumus penting tentang sistem kalah mati sekali.

1. Cara mencari bye:

2, 4, 8, 16, 32, 64

Punca kuasa dua tolak jumlah pasukan

Contoh : 14 pasukan mengambil bahagian

: 16 ( 2 ) – 14 = 2 bye

2. Jumlah perlawanan:
N ( jumlah pasukan ) – 1 = ……….
Contoh : 14 pasukan mengambil bahagian
: 14 – 1 = 13

E. Kelebihan sistem kalah mati.

1. Format mudah difahami

2. Menjimatkan masa I. H. Kelebihan system pertandingan kalah mati dua kali.
3. Pemenang cepat ditentukan 1. Gelanggang yang sedikit.
4. Melibatkan peserta yang ramai 2. Penentuan pasukan pilihan tidak perlu.
5. Jumlah perlawanan yang sedikit 3. Peserta yang kalah sekali berpeluang untuk menjadi

F. Kelemahan sistem kalah mati. johan.
1. Peserta yang kalah terus disingkirkan. 4. Memilih pemenang yang sebenar.

2. PPeemseertnaatnigdatkiddaakpsaetmmeestminpyaampeerskearntakteebroblaeihk.anj. I. Kelemahan kalah mati dua kali.
3. 1. Jadual pertandingan mengelirukan.
2. Memerlukan banyak pusingan.
Sebenar. 3. Memakan masa yang lama.
4. Tidak menggunakan kemudahan secara optimum.
4. Separuh daripada peserta disingkirkan selepas

pusingan pertama.

Contoh sistem kalah mati sekali. SISTEM PERTANDINGAN LIGA

A. Satu sistem pertandingan yang membenarkan
seseorang peserta menghabiskan bilangan
permainannya sebelum disingkirkan daripada
permainan seterusnya.

l. B. Ciri-ciri sistem liga.

1. Setiap peserta bertanding sesame sendiri dalam

Kumpulan masing-masing.

2. Perlawanan dengan pasukan lain telah

diketahui awal.

3. Kedudukan dalam kumpulan berdasarkan

G. Sistem pertandingankalah mati dua kali. pungutan mata.

- memberi peluang kepada setiap peserta untuk bertandi4n.gBilangan perlawanan bergantung kepada
jumlah penyertaan.
Sekurang-kurangnya dua kali sebelum tersingkir.

- Peserta yang menang pada pusingan awal akan C. Kelebihan system liga.
bergerak Ke kanan manakala yang kalah akan M. 1. Pasukan pilihan tidak diletakkan dalam
bergerak ke kiri. kumpulan yang sama.

2. Dapat memaksimumkan penggunaan padang.

3. Jadual perlawanan telah disusun awal. iii. Sistem saraf
4. Dapat memilih pemenang yang sebenar. iv. Sistem endokrina
5. Format pertandingan mudah difahami. v. Sistem kardiovaskular
6. Dapat bermain lebih daripada sekali. vi. Sistem respiratori

D. Kelemahan sistem liga. B. B. Fungsi sistem rangka.
1. Memerlukan gelanggang yang banyak. 1. Menyokong berat badan.
2. Memerlukan pegawai yang ramai. 2. Tuas pergerakan.
3. Masa yang panjang. 3. Membekalkan kalsium untuk penguncupan otot.
4. Kos yang tinggi. 4. Lokasi pembentukan sel darah dan platelet.
5. Melindungi organ-organ penting.
E. Rumusan sistem liga.
C. C. Fungsi sistem otot.
VARIASI JUMLAH Pusingan Pusingan Pusingan 1. Menghasilkan pergerakan.
PASUKAN pertama kedua ketiga 2. Memberi bentuk tubuh badan.
Liga - - 3. Mengekalkan postur tubuh badan.
1 kumpulan 3 – 5 Liga Kalah mati - 4. Menyokong tubuh badan.
2 kumpulan 6 – 8 Liga Liga JX VS JY= 1@2 5. Menghasilkan haba.
3 kumpulan 9 – 11 NJX VS NJY + 3@4 6. Membantu menstabilkan sendi.
Liga Kalah mati -
4 kumpulan 12 ke atas D. D. Fungsi sistem saraf.
1. Mengesan, menerima dan bergerak balas
E. Pengelolaan pertandingan sukan. terhadap rangsangan yang diterima.
1. Sebelum pengelolaan. 2. Mengawal dan menyelaras aktiviti tubuh.
2. Semasa pengelolaan. 3. Menyimpan maklumat
3. Selepas pengelolaan. 4. Bertindak balas terhadap rangsangan.
5. Sistem kawalan tindak balas reflex badan.
F. Penubuhan Jawatankuasa pengelolaan.
1. Jawatankuasa Induk: E. E. Fungsi sistem endokrina.
- Pengerusi 1. Mengawal atur dan menyelaras fungsi tubuh
- Naib pengerusi melalui hormon yang dirembeskan.
- Setiausaha
- Naib setiausaha
- Bendahari

2. Jawatankuasa kecil: F. F. Fungsi system kardiovaskular.
- AJK Pertandingan 1. Mengepam darah dari jantung ke seluruh tubuh.
- AJK Teknikal 2. Mengangkut oksigen, nutrient, hormone dan
- AJK Hadiah keperluan lain ke sel-sel badan.
- AJK Persiapan 3. Membawa keluar sisa-sisa metabolisme untuk
dikumuh.

G . Kepentingan mesyuarat post-mortem. 4. Membawa keluar produk-produk sel ke

1. Menentukan sejauh mana objektif pertandingan bahagian lain dalam tubuh.

Tercapai. G. G. Fungsi system respiratori.

2. Membentangkan kos perbelanjaan.
3. Mengetahui keberkesanan setiap jawatan kuasa. 1. Tempat pertukaran gas respiratori yang berlaku
di paru-paru dan sel-sel tubuh badan.
4. Menghantar surat penghargaan.

UNIT: 2.1 – Pengenalan Sistem Tubuh UNIT 2.2 : Sokongan dan Pergerakan

A. Sistem tubuh badan manusia terdiri daripada sistem A. Tulang ialah jenis tisu penghubungyang terdiri
yang penting iaitu: daripada sel-sel hidup dan bahan-bahan intrasel
i. Sistem rangka yang tidak hidup yang sangat keras.
ii. Sistem otot

B. Klasifikasi tulang…. 1. Sendi gelungsur
1. Tulang panjang Lokasi: pergelangan tangan
2. Tulang pendek
3. Tulang leper/pipih 2. Sendi lesung (soket )
4. Tulang tak sama bentuk Lokasi: bahagian bahu

C. Tulang panjang Contoh tulang 3. Sendi engsel
Peranan Humerus, radius, ulna, femur, Lokasi: bahagian siku

Sebagai tuas dalam tibia, flanks, fibula 4. Sendi kondil
pergerakan Lokasi: pangkal jari

5. Sendi paksi
Lokasi: pada ulna dan radius

6. Sendi pelana
Lokasi: pada ibu jari tangan

D. Tulang pendek

Peranan Contoh tulang SISTEM OTOT RANGKA

Memindahkan daya Tulang pada pergelangan tangan

dan memudahkan ( karpal ) dan pergelangan kakAi. A. Sistem otot terdiri daripada tiga jenis iaitu:

pergerakan. ( tarsal ) 1. Otot rangka

2. Otot kardium

E. Tulang leper / pipih 3. Otot licin

Peranan Contoh tulang

Tempat perlekatan Kranium, rusuk, sternum, B. B. Terdapat 4 fungsi otot rangka iaitu:
1. Menghasilkan pergerakan
otot dan melindungi skapula Pergerakan terhasil apabila penguncupan
dan pengenduran otot.
organ-organ 2. Mengawal postur
membolehkan manusia bergerak dengan
F. Tulang tak sama bentuk stabil dan mengekalkan bentuk tubuh.
3. Mentabilkan sendi
Peranan Contoh tulang kestabilan sendi terjadi apabila berlaku
tarikan otot ke atas tulang bagi menjana daya.
Tempat perlekatan Tulang-tulang vertebra: servikel 4. Menjana haba
Haba terhasil apabila penguncupan dan
Otot dan artikulasi torasik, lumbar, sacrum, koksik pengenduran otot berlaku.

G. Fungsi tulang:

1. Sokongan

2. Pelekatan otot

3. Perlindungan

4. Stor penyimpanan bahan mineral

5. Tempat penghasilan sel darah C. C. Penguncupan otot terbahagi kepada dua iaitu:
1. Isometrik
H. Ligamen berfungsi menghubungkan tulang dengan Penghasilan daya tetapi tidak mengubah
panjang atau pendek fiber otot.
tulang. Contoh: bersedia sebelum larian 100m.
2. Isotonik – i. kosentrik – pemendek otot.
I. Rawan adalah lapisan putih yang menyaluti ii. esentrik - pemanjang otot.

hujung Tulang yang berfungsi melancarkan

pergerakan antara Dua permukaan tulang

yang berartikulasi.

J. Tendon berfungsi menghubungkan tulang dengan

otot. D. Terdapat tiga jenis tindakan otot rangka ialah:
1. Agonis - otot pengerak utama.
K. Sendi boleh diklasifikasikan kepada tiga jenis: 2. Antagonis - otot berlawanan dengan pengerak
utama.
1. berdasarkan pergerakan 3. Sinergis - otot sokongan – membantu otot
pengerak utama.
2. berdasarkan fungsi

3. berdasarkan struktur

L. Sendi sinovial ialah sendi yang bergerak bebas E. Otot-otot rangka terdiri daripada fiber sentak cepat dan
atau diartroses. Fiber sentak lambat.

M. Antara sendi sinovial ialah :

F. Perbezaan ciri-ciri fiber sentak cepat dan 2. Sistem saraf autonomik
sentak lambat: - mengawal fungsi tindakan luar kawal seperti
degupan jantung, pernafasan, bersin.
Klasifikasi Sentak cepat Sentak lambat
- merah H. H.Neuron sensori ( aferen ) berfungsi membawa
1. Warna - putih - lebih kecil impuls dari reseptor ke otak.
- jenis I
2. Saiz fiber - lebih besar I. Neuron eferren ( motor ) berfungsi membawa
- lama / panjangI. respons otak ke efektor.
3. Jenis fiber - jenis II - 5 000 M

4. Jangka masa kerja - singkat

5. Cth acara olahraga- 100 M

UNIT 2.3 : KAWALAN ATUR SISTEM TUBUH MANUSIA SISTEM ENDOKRINA

A. Sistem saraf ialah sistem yang bertanggungjawabA. A. Fungsi sistem endokrina ialah mengawal atur

mengintegrasi dan mengawal semua fungsi sistem keseimbangan persekitaran dalam badan

dan mekanisme fisiologi tubuh. melalui proses homeostasis.

B. Pembahagian sistem saraf B. B. Sistem endokrina terdiri daripada kelenjar:

Sistem saraf 1. Kelenjar pituitari 2. Kelenjar tiroid

3. Kelenjar adrenal 4. Kelenjar pancreas

Saraf pusat Saraf periferi

C. C. Kelenjar pituitari:

Otak Saraf Tunjang Somatik Autonomik - Lokasi di kepala

- Hormon yang dirembeskan:

C. Fungsi sistem saraf ialah: i. hormon tumbesaran

1. Menerima dan menterjemah rangsangan. ii. hormon stimulasi tiroid

- menerima rangsangan menerusi reseptor dan - Fungsi :

ditukar kepada impuls sensori. i. pertumbuhan badan yang normal

2. Mengintegrasi rangsangan yang diterima. - Kesan kekurangan hormon:

- Fasa ini melibatkan proses integrase impuls ii. pertumbuhan terbantut

sensori dengan impulsmotor yang berlaku di otak. - Kesan lebihan hormone:

3. Mencetuskan pergerakan motor. iii. kegergasian

- menghasilkan pergerakan setelah menerima

impuls motor daripada sistem saraf. D. D. Kelenjar adrenal:

- Lokasi atas ginjal

D. Fungsi saraf pusat: - Hormon yang dirembeskan:

1. Menyalurkan impuls sensori daripada i. glukokortikoid

reseptor ke otak. ii. mineralokortikoid

2. Menerima impuls motor dari otak. iii. adrenalina ( epinefrin)

3. Menyalurkan impuls motor ke efektor. iv. noradrenalina

E. Otak berfungsi menukar impuls sensori kepada - Fungsi:

impuls motor. i. menyelaras keseimbangan biokimia

F. Sistem saraf periferi merupakan struktur saraf

yang terdapat di luar bahagian otak dan saraf E. Kelenjar pankreas:

tunjang. - Lokasi : di belakang perut

- Fungsi:

G. Sistem saraf periferi dibahagikan kepada dua: i. membantu proses metabolisme badan

1. Sistem saraf somatik ii. membantu proses pencernaan makanan

- mengawal fungsi motor tindakan terkawal. - Hormon yang dirembeskan:

- contoh: menendang bola. i. insulin

ii. glukagon - menghantar darah kurang oksigen ke ventrikel

kanan.

E. Kelenjar tiroid: 4. Ventrikel kanan

- Lokasi : bahagian leher - menerima darah kurang oksigen dari atrium

- Hormon yang dirembeskan: kanan.

i. tiroksin - mengepam darah kurang oksigen ke paru-paru

ii. kalsitonin 5. Injap bicuspid

iii. triiodotironin - Injap laluan darah dari atrium kiri ke ventrikel kiri.

- Fungsi: 6. Injap tricuspid

i. mengatur kadar metabolism badan - Injap laluan darah dari atrium kanan ke

ii. mensintesis protein ventrikel kanan.

iii. pertumbuhan badan 7. Aorta

- Salur darah yang mengepam darah beroksigen

SISTEM KARDIORESPIRATORI dari ventrikel kiri ke anggota badan.

8. Arteri pulmonary

A. Sistem kardiovaskular adalah proses peredaran - Salur darah yang mengepam darah kurang

darah dari jantung dihantar ke seluruh badan dan oksigen dari ventrikel kiri ke paru-paru.

kembali semula ke jantung. 9. Vena pulmonary

- Salur darah yang mengangkut darah kaya

B. Sistem respiratori adalah proses pertukaran gas yang oksigen dari paru-paru ke atrium kiri.

berlaku di paru-paru di kenali sebagai respirasi

luaran manakala proses pertukaran gas yang E. E. Faktor-faktor yang mempengaruhi keluaran jantung

berlaku di sel-sel tisu dikenali sebagai respirasi 1. Isipadu strok

dalaman. - Jumlah darah yang dipam oleh ventrikel kiri dalam

satu denyut.

C. Struktur jantung. 2. Kadar denyutan jantung

- Kadar denyutan jantung meningkat, maka secara

tidak langsung akan meningkatkan kadar keluaran

jantung.

F. Pengiraan keluaran jantung.
Q = IS X KDJ
Cth: 130 denyutan seminit
70 ml isipadu strok
Q = 70 X 130 = 9100ml.min
= 9.1L.min

D. Peranan struktur jantung. - Kadar nadi maksimum ( KNM ) :
1. Atrium kiri 220 –umur = …………………….
- menerima darah beroksigen dari paru-paru.
- menghantar darah beroksigen ke ventrikel G. Sistem peredaran darah
kiri 1. Kitaran sistemik - proses membawa darah kaya
2. Ventrikel kiri oksigen ke seluruh tisu badan dam darah kurang
- menerima darah beroksigen dari atrium kiri oksigen kembali semula ke jantung.
- mengepam darah beroksigen ke anggota 2. Kitaran pulmonari – proses membawa darah
badan. kurang oksigen ke paru-paru untuk pertukaran
3. Atrium kanan gas sebelum darah kaya oksigen dikembalikan
- menerima darah kurang oksigen dari anggota semula ke jantung.
badan.

H. Kaedah pengangkutan gas respiratori oleh darah: E. Ciri-ciri sistem tenaga anaerobik laktik
1. Pengangkutan oksigen 1. Tidak menggunakan oksigen
- oksihemoglobin 2. Jangka masa dari 1 – 3 minit
2. Pengangkutan karbon dioksida 3. Intensiti tinggi
- karbaminohemoglobin 4. Penghasilan ATP sedikit dan terhad
5. Jangka masa pantas
I. Proses pertukaran gas respiratori 6. Contoh acara: larian 400m
1. Respirasi luar
- Berlaku di alveolus dalam paru-paru. F. Ciri-ciri sistem tenaga aerobik
- Oksigen meresap masuk ke dalam kapilari 1. Memerlukan oksigen
darah. 2. Jangka masa 3 minit ke atas
- Karbon dioksida akan meresap masuk ke 3. Intensiti rendah
dalam alveolus untuk dihembus keluar 4. Penghasilan ATP banyak dan tidak terhad
melalui paru-paru. 5. Jangka masa perlahan
2. Respirasi dalaman 6. Contoh acara: Bola sepak, hoki
- Berlaku di tisu badan.
- Melibatkan pertukaran gas di peringkat sel di 2.6: ADAPTASI SISTEM TUBUH MANUSIA
dalam badan.
A. Tindak balas sistem tubuh manusia terhadap
J. Alat untuk mengukur tekanan darah adalah adaptasi latihan.
sfigmomanometer. i. Sistem kardiovaskular
1. Kadar denyutan jantung meningkat
K. Konsep pengukuran tekanan darah 2. Isipadu strok meningkat
1. Fasa sistolik - tekanan darah yang dialirkan ke 3. Keluaran jantung meningkat
4. Tekanan jantung meningkat
dalam arteri semasa ventrikel kiri mengecut 5. Kelikatan darah meningkat
untuk mengepam darah keluar dari jantung. ii. Sistem respiratori
2. Fasa diastolik – tekanan darah pada arteri semasa 1. Pernafasan menjadi lebih dalam dan kadar
ventrikel mengendur. pernafasan meningkat.
iii. Sistem saraf
L. Tekanan darah normal = sy 1. Peningkatan isipadu darah ke otot
120 ( sistolik ) / 80 ( diastolik ) 2. Pengurangan penghantaran darah ke
sistem lain.
UNIT 2.5 : Penghasilan Tenaga 3. Merangsang stimulasi untuk berpeluh
semasa latihan jangka masa panjang.
A. Tenaga adalah keupayaan yang membolehkan
seseorang itu melakukan apa-apa sahaja iv. Sistem otot
aktiviti seharian. 1. Menggunakan simpanan karbohidrat, protein,
dan lemak yang disimpan dalam otot sebagai
B. ATP adalah bentuk sumber tenaga utama sumber tenaga.
manusia yang tersimpan dalam sel-sel otot dan
Hati. v. Sistem endikrina
1. Rembesan hormone tumbesaran meningkat.
C. Sistem tenaga terbahagi kepada 3 iaitu: 2. Rembesan hormone adrenalina dan
1. Anaerobik alaktik noradrenalina meningkat.
2. Anaerobik laktik
3. Aerobik B. Faktor yang mempengaruhi adaptasi sistem tubuh
terhadap latihan.
D. Ciri-ciri sistem tenaga anaerobik alaktik ( ATP-pc ) 1. Prinsip FITTS
1. Tidak menggunakan oksigen i. Kekerapan ( frekuensi ) latihan
2. Jangka masa dari 0 – 10 saat ii. Intensiti latihan berdasarkan prinsip lebihan
3. Intensiti tinggi beban.
4. Penghasilan ATP sedikit dan terhad iii. Masa
5. Jangka masa sangat pantas iv. Jenis latihan
6. Contoh acara: Larian 100m

2. Faktor persekitaran 5. Proksimal – Bahagian terhampir dengan
- Atlet dan jurulatih perlu peka dengan cuaca bahagian tengah badan.
agar dapat membuat persediaan fizikal dan
mental untuk menghadapi situasi ini supaya 6. Distal – Bahagian yang berada jauh daripada
tidak mengganggu proses latihan. bahagian tengah badan

3. Ciri genetik 7. Anterior – bahagian hadapan tubuh
i. Faktor ganetik mempengaruhi aras maksimum 8. Posterior – bahagian belakang tubuh.
penggunaan oksigen.
ii. Bentuk tubuh – Endomorf B. Pembahagian tubuh mengikut satah:---
- Mesomorf 1. Satah sagital – Contoh pergerakan:
- Ektomorf - fleksi, ekstensi, hiperektensi,
iii. Mempengaruhi jumlah komposisi nisbah fiber fleksi dorsi,fleksi plntar.
otot sentak cepat dan fiber sentak lambat. 2. Satah frontal : Contoh pergerakan :
- Abduksi, aduksi, eversi, inversi,
4. Tahap kecergasan individu elevasi, depresi.
- Amalan gaya hidup sihat dapat meningkatkan 3. Satah melintang : Contoh pergerakan:
tahap kecergasan individu. - Rotasi lateral, rotasi medial, pronasi,
supinasi, srikumduksi
5. Jantina
- Atlet lelaki mempunyai ciri kekuatan yang tinggi. UNIT 3.2: JENIS-JENIS GERAKAN

6. Umur A. Gerakan linear
- Perkembangan fizikal berkadar terus dengan 1. Gerakan rectilinear
peningkatan umur. 2. Gerakan kurvilinear

C. Adaptasi sistem tubuh terhadap latihan anaerobik. B. Gerakan bersudut
1. Kuantiti penyimpanan ATP,PC, kreatin dan 1. Rotasi dalaman
glikogen meningkat. 2. Rotasi luaran
2. Kuantiti dan aktiviti enzim yang tinggi
menyebabkan proses katabolisme glukosa C. Gerakan umum
bertambah efektif bagi menghasilkan tenaga. 1. Gabungan gerakan linear dan bersudut yang
3. Kapasiti tubuh meningkat dalam keadaan tahap Berlaku di sekitar paksi sendi.
asid laktik yang tinggi. Contoh: bola sepak, hoki, sepak takraw
( Objektif latihan anaerobic adalah bagi
meningkatkan komponen kecergasan berikut Unit 3.3 : Asas Kinematik Gerakan
i. Kuasa ii. Ketangkasan iii. Daya tahan otot
iv. kekuatan otot v. kuasa ) A. Jenis kenematik dalam pergerakan:
1. Linear – pergerakan semua bahagian objek yang
D. Adaptasi sistem tubuh terhadap latihan aerobik. Bergerak lurus.
1. Penambahan saiz jantung 2. Projektil – pergerakan jasad yang tersesar ke udara
2. Isipadu strok meningkat dan jatuh semula ke bumi
3. Keluaran jantung meningkat
4. Kadar nadi rehat menurun B. Faktor yang mempengaruhi kinematik projektil.
5. Tekanan darah menurun 1. Sudut pelepasan
2. Ketinggian pelepasan
BIDANG 3 3. Kelajuan pelepasan
PENGENALAN SAINS PERGERAKAN
C. Sesaran ialah jarak antara titik mula dan titik akhir pada
A. Satah anatomi manusia: satu garis lurus.
1. Superior – bahagian atas tubuh
2. Inferior – bahagian bawah tubuh D. Halaju adalah kuantiti vector ( ada arah ).
3. Medial – Bahagian terhampir dengan garis
tengah jasad. Unit 3.4 : Asas Kinetik Gerakan
4. Lateral – Bahagian yang menjauhi grisan
tengah jasad A. Kinetik adalah kajian tentang daya yang menghasilkan
Pergerakan

B. Inersia ialah kecenderungan sesuatu objek untuk

mengekalkan keadaan asalnya sama ada dalam 3. Tuas kelas ketiga.
keadaan pegun atau bergerak. Fulkrum ---- Daya ---- Beban
C. Jisim ialah kuantiti yang berkaitan dengan komposisi
tubuh badan. Kelebihan : Pergerakan laju
D. Terdapat dua jenis inertia iaitu:
1. Inersia pegun ialah objek menentang sebarang UNIT 3.5 : HUKUM NEWTON
perubagan terhadap keadaan pegunnya. A. Hukum Newton terbahagi kepada tiga iaitu:
2. Inersia bergerak ialah kecenderungan objek yang
bergerak menentang daya yang cuba menukar 1. Hukum Newton Pertama ( Hukum Inersia )
halaju atau arah gerakannya. - sesuatu jasad akan terus pegun atau bergerak
E. Daya dapat mengubah keadaan pegun atau keadaan selagi tiada daya yang dikenakan ke atasnya.
gerakan dengan halaju seragam sesuatu objek. - Contoh: Larian
F. Daya = jisim X pecutan. Unit daya ialah newton.
G. Ciri-ciri daya ada tiga iaitu: 2. Hukum Newton Kedua ( Hukum Pecutan )
- Daya mempunyai hubungan dengan pecutan.
1. Mempunyai magnitude - Pecutan ialah daya yang terhasil apabila berlaku
2. Mempunyai arah perubahan halaju pada jasad.
3. Mempunyai titik aplikasi - Daya ( f ) = Jisim ( m )X Pecutan ( a )
H. Terdapat dua jenis daya iaitu: - Contoh: Lontar peluru, larian
1. Daya dalaman – penguncupan otot 3. Hukum Newton Ketiga ( Hukum Reaksi )
2. Daya luaran – untuk memulakan, - Bagi setiap tindakan ( aksi ) terdapat satu
tindak balas ( reaksi ) yang sama magnitude
menghentikan dan mengubah tetapi arah tindakan adalah berlawanan.
pergerakan jasad. - Contoh : renang, permulaan larian 100 m.
I. Penjanaan daya dalam sesuatu pergerakan
dipengaruhi oleh: 3.6 : Stabiliti
1. Magnitud – kuantiti daya yang dikenakan.
2. Titik aplikasi – lokasi aplikasi daya pada pusat A. Stabiliti ialah kebolehan mengekalkan keseimbangan
Gravity jasad. tubuh badan.
3. Arah – arah aplikasi daya ke atas jasad.
4. Garisan tindakan – garis lurus yang terhasil B. Faktor yang mempengaruhi stabiliti:
Melalui titik aplikasi serta arah 1. Jisim – objek lebih stabil apabila beratnya tertumpu
Tindakan daya ke atas jasad. pada tapak sokongan.
J. Tork merupakan kesan daripada daya yang 2. Geseran – Jika geseran tinggi maka kestabilan akan
Dikenakan meningkat.
3. Garis graviti : Jika garis graviti beralih dari kawasan
Tuas Dalam Sistem Rangka Manusia yang merentasi tapak sokongan,
kestabilan akan berkurangan.
A. Kegunaan tuas ialah…. 4. Luas tapak sokongan : Semakin luas tapak sokongan
semakin stabil.
1.Mengaplikasikan magnitude daya yang 5. Pusat graviti : Objek lebih stabil jika pusat graviti
lebih rendah.
kecil bagi mengatasi rintangan yang tinggi.
C. Aplikasi stabiliti dalam sukan.
2. Meningkatkan jarak bagi menggerakkan 1. Prinsip 1 – Jasad semakin stabil apabila kedudukan
pusat graviti semakin rendah.
rintangan. 2. Prinsip 2 – Stability yang lebih tinggi akan dicapai
sekiranya tapak sokongan diluaskan
B. Komponen tuas: pada arah tindakan daya.
3. Prinsip 3 – Jisim yang tinggi adalah jasad yang lebih
1 Fulkrum 2. Daya 3. Beban stabil.
4. Prinsip 4 – Untuk kestabilan maksimum, pusat gravity
C. Tuas dibahagikan kepada tiga iaitu: perlu merentasi tapak sokongan.
5. Prinsip 5 – Daya geseran yang tinggi pada tempat
1. Tuas kelas pertama. sentuhan permukaan dan jasad akan

Beban --- Fulkrum ---- Daya

Kelebihan : daya yang kecil diperlukan untuk

beban yang besar.

2. Tuas kelas kedua

Daya ----- Beban ---- Fulkrum

Kelebihan : Mampu mengangkat beban

yang besar.

menghasilkan situasi yang lebih stabil. sama diulang berkali-kali.
Unit : 3.7 AsasKemahiran Motor Manusia - Contoh: berjalan, berlari, berenang

A. Kemahiran motor adalah keupayaan individu iii. Kemahiran bersiri
melakukan pergerakan untuk mencapai objektif - Gabungan kemahiran diskret dan bersiri.
tertentu. - Contoh: Aksi dalam lompat tinggi

B. Jenis lakuan motor terbahagi kepada dua iaitu:- 3. Rangsangan persekitaran
1. Lakuan motor involuntari - Berdasarkan keadaan persekitaran kemahiran
- Lakuan motor yang dihasilkan di luar kawal. yang dihasilkan dalam suasana yang dinamik
- Contoh: Sentakan lutut ( berubah-ubah ).
2. Lakuan motor voluntari - Terbahagi kepada dua iaitu:
- Lakuan motor yang dihasilkan secara sedar 1. Kemahiran luar kawal
dan dalam kawalan. - Kemahiran yang dihasilkan dalam suasana
- Contoh: Menendang bola yang berubah-ubah dan dipengaruhi oleh
faktor luaran ( persekitaran)
C. Kemahiran dalam pergerakan voluntari: - Menerima smesy dalam permainan badminton.
1. Kemahiran generik 2. Kemahiran terkawal
- Kemahiran yang diwarisi - Kemahiran yang dihasilkan dalam suasana
- Contoh : Berlari , berjalan,melompat yang stabil dan dipengaruhi oleh faktor
2. Kemahiran sekunder dalaman ( pelaku).
- Kemahiran yang dipelajari dan mempunyai - Contoh: memanah, dart
objektif khusus.
- Contoh : Lompat tinggi, larian 100 m G. Tiga sistem utama mengawal postur ialah:
1. Sistem visual
D. Pergerakan lokomotor adalah jenis pergerakan - Reseptor sensori yang paling dominan.
yang membolehkan sesaran jasad secara - Sistem ini menerima maklumat penglihatan.
mendatar seperti berjalan, berenang, berlari. - Terdapat dua jenis sistem visual iaitu:
i. Visual ambien
E. Pergerakan bukan lokomotor adalah jenis - Tidak melibatkan fungsi otak
pergerakan yang tidak menghasilkan sesaran - Berfungsi untuk mengawal keseimbangan
jasad secara mendatar seperti berdiri tegak, dinamik berdasarkan maklumat aliran
menyambut bola, membaling bola. optik yang diterima melalui mata.
ii. Visual fokal
F. Pengkelasan kemahiran motor ada tiga iaitu: - Melibatkan fungsi otak
1. Ketepatan lakuan - Berfungsi untuk focus imej
- berpandukan kepada jenis atau saiz otot utama 2. Sistem vestibular
yang terlibat dalam menghasilkan kemahiran. - Berperanan mengawal keseimbangan jasad.
i. Kemahiran motor kasar - Sistem ini terletak di bahagian dalam telinga.
- Penggunaan otot besar sebagai otot 3. Sistem somatosensori
Utama dalam setiap lakuan. - Berperanan memproses maklumat tentang
- Contoh: Menendang bola. orientasi jasad.
ii. Kemahiran motor halus - Rangsangan yang diterima dikenali sebagai
- Penggunaan otot halus sebagai otot rangsangan kinestatik.
utama dalam setiap lakuan.
- Contoh: Memanah, boling
2. Permulaan dan pengakhiran lakuan.
- Dikawa loleh pelaku atau diluar kawalan pelaku.
- Terbahagi kepada tiga iaitu:
i. Kemahiran diskret
- Kemahiran yang mempunyai titik permulaan
dan pengakhiran yang spesifik melibatkan
pergerakan yang cepat dan pantas.
- Contoh: smesy dalam badminton
ii. Kemahiran berterusan ( selanjar )
- Kemahiran yang melibatkan perlakuan yang

Unit 3.8 : Pembelajaran Kemahiran Motor D. Praktis terbahagi kepada dua iaitu:----
A. Pembelajaran motor ialah kemampuan individu 1. Praktis spesifik
- Khusus kepada sesuatu lakuan.
untuk mempamerkan perubahan danpeningkatan - Bertujuan mengukuhkan sesuatu kemahiran
yang kekal dalam kemahiran motor hasil daripada yang spesifik.
praktis atau pengalaman. - Contoh: praktis sepakan panelti
2. Praktis variasi
B. Tahap pembelajaran kemahiran motor - Penekanan kepada variasi ( pelbagai ) lakuan
( Fitts & Posner) dalam satu sesi praktis.
- Bertujuan mengukuhkan pembinaan
1. Tahap kognitif asas kemahiran.
- Peringkat permulaan atau paling rendah dalam - Contoh: jaringan gol dari pelbagai arah.
proses pembelajaran sesuatu kemahiran motor.
- Proses menguasai kemahiran asas seperti E. Kesan praktis spesifik ialah:------
menyesuaikan cara memegang raket. 1. Mengukuhkan sesuatu kemahiran.
- Perlu arahan daripada jurulatih. 2. Kemahiran spesifik dapat dicapai dalam
tempoh masa tertentu.
2. Tahap gabungan 3. Peningkatan yang baik sehingga kemahiran
- Tahap pertengahan dalam proses pembelajaran spesifik dapat dicapai.
sesuatu kemahiran motor.
- Telah menguasai sepenuhnya kemahiran asas. F. Kesan praktis variasi ialah:-----
- Sudah mahir menentukan strategi. 1. Meningkatkan pembinaan asas kemahiran.
- Tidak memerlukan lagi arahan jurulatih. 2. Kadar peningkatan kemahiran meningkat
dalam tempoh masa tertentu.
3. Tahap autonomi 3. Meningkatkan kelajuan dan ketepatan servis.
- Peringkat yang paling tinggi.
- Kemahiran yang dihasilkan seolah-olah berlaku
secara automatik.
- Seperti atlet sukan Olimpik, Sukma, Asia d

C. Praktis ialah melakukan aktiviti secara berulang
dengan kekerapan yang tinggi.

TINGKATAN LIMA

BIDANG 4 : KECERGASAN DAN PERSEDIAAN FIZIKAL dengan pantas dan efisien.

6. Kelajuan:

UNIT 4.1 : Pengenalan Kecergasan Keupayaan melakukan sesuatu pergerakan dalam

masa yang singkat .

A. Dimensi kesejahteraan ialah :

1. Fizikal UNIT 4.2 : Pengukuran Kecergasan

2. Emosi

3. Mental A. Ujian kecergasan fizikal berdasarkan kesihatan.

4. Sosial

5. Rohani. 1. Ujian komposisi badan

Tujuan : Menganggar kandungan lemak dalam

B. Komponen kecergasan fizikal terbahagi kepada dua badan.

Iaitu: Nama ujian : i. Index Jisim Tubuh

1. Kecergasan fizikal berdasarkan kesihatan. ii. Lipatan kulit

2. Kecergasan fizikal berdasarkan lakuan motor.

2. Ujian daya tahan kardiovaskular.

C. Komponen kecergasan fizikal berdasarkan Tujuan: mengukur keupayaan jantung mengepam

kesihatan terbahagi kepada lima iaitu: darah beroksigen ke bahagian badan.

1. Komposisi badan: Nama ujian: i. Larian 2.4 km

Peratus kandungan lemak, air dan mineral ii. Larian 12 minit

dalam tubuh. iii. Lari ulang-alik pelbagai tahap

2. Daya tahan kardiovaskular:

Keupayaan jantung mengepam darah 3. Ujian daya tahan otot

beroksigen ke anggota badan. Tujuan :Mengukur keupayaan otot menguncup

3. Daya tahan otot: berulang-ulang kali dalam masa yang lama.

Keupayaan otot menghasilkan daya secara Nama ujian : i. Ujian ringkuk tubi separa

berulang-ulang dalam jangka masa tertentu. ii. Mendagu

4. Kekuatan otot: iii. Tekan tubi

Keupayaan otot menghasilkan daya yang

maksimum dalam satu ulangan. 4. Ujian kekuatan otot

5. Fleksibiliti. Tujuan : Mengukur keupayaan otot menghasilkan

Keupayaan sendi melakukan julat pergerakan daya yang maksimum dalam satu ulangan.

maksimum. Nama ujian: i. Ujian bangkit tubi tujuh tahap

ii. Ujian kekuatan genggaman tangan.

D. Komponen kecergasan fizikal berdasarkan lakuan

motor terbahagi kepada enam iaitu: 5. Ujian fleksibiliti

1. Kuasa Tujuan : Mengukur keupayaan sendi dan otot

Kombinasi kekuatan otot dan kelajuan. melakukan julat pergerakan yang

2. Koordinasi: maksimum.

Keseragaman anggota badan untuk bergerak Nama ujian : i. Lentik belakang

dengan lancer dan tepat. ii. Jangkauan melunjur

3. Imbangan

Keupayaan mengekalkan imbangan sama ada B. Ujian kecergasan fizikal berdasarkan lakuan motor.

dalam keadaan pegun atau bergerak.

4. Masa reaksi: 1. Ujian kuasa

Masa antara muncul sesuatu rangsangan Tujuan : Mengukur keupayaan menghasilkan daya

dengan permulaan gerak balas terhadap maksimum dalam masa yang singkat.

rangsangan tersebut. Nama ujian : i. Lompat tinggi menegak

5. Ketangkasan: ii. Lompat jauh berdiri

Keupayaan menukar arah pergerakan badan iii.Melontar bola segar

2. Ujian koordinasi

Tujuan : Mengukur keupayaan koordinasi tangan 10. Kekerapan
dan mata dalam perlakuan sesuatu 11. Intensiti
kemahiran motor. 12. Masa
13. Jenis
Nama ujian : i. Baling dan tangkap bola tenis.

3. Ujian imbangan B. Aplikasi prinsip latihan dalam latihan fizikal.
Tujuan : Mengukur keupayaan mengekal dan 1. Latihan berterusan
mengawal keseimbangan badan dalam 2. Latihan jeda
keadaan pegun atau bergerak. 3. Latihan bebanan
Nama ujian : i. Dirian bangau
ii. Imbangan bintang UNIT 4.4 : Kaedah Latihan Fizikal
iii. Imbangan kayu A. Latihan meningkatkan kecekapan sistem tenaga

4. Ujian masa reaksi aerobik.
Tujuan : Mengukur keupayaan bertindak balas 1. Latihan jarak jauh perlahan ( LSD )
terhadap sesuatu rangsangan. 2. Latihan jeda jarak jauh
Nama ujian : i. Ujian masa reaksi tangan 3. Latihan fartlek
ii. Ujian masa reaksi pilihan 4. Latihan piramid

5. Ujian ketangkasan B. Latihan meningkatkan kecekapan sistem tenaga
Tujuan : mengukur keupayaan menukar arah anaerobik.
pergerakan dengan cepat. 1. Latihan jeda jarak dekat
Nama ujian : i. Lari ulang-alik 10 meter 2.Latihan daya tahan untuk kelajuan.
ii. Ujian larian T
iii. Ujian ketangkasan Illinois C. Latihan meningkatkan kecekapan sistem otot
rangka.
6. Ujian kelajuan 1. Latihan pliometrik
Tujuan : Mengukur keupayaan seseorang berlari Contoh : Lompat setempat, lompat ketinting
Pecut dari kedudukan statik sejauh 30 m. 2.Latihan litar
Nama ujian : i. Pecut 30 meter dan 40 meter. 3.Latihan fleksibiliti:---
i. Regangan dinamik
B. Faktor yang mempengaruhi kecergasan ialah … ii. Regangan statik
1. Pemakanan iii. Proprioceptive Neuromuscular Facilitation(PNF)
2. Genetik 4. Latihan bebanan
3. Kematangan
4. Peluang untuk bersenam atau bersukan D. Pemboleh ubah dalam latihan fizikal
5. Motivasi pelaku semasa ujian 1. Isipadu latihan
6. Status sosioekonomi keluarga. - jumlah aktiviti ( kuantiti ) yang terlibat semasa
latihan.
UNIT 4.3 : Prinsip Latihan Fizikal - Komponen isi padu latihan ialah:-
i. Tempoh latihan
A. Prinsip latihan fizikal ada sembilan iaitu: ii. Jarak larian
1. Kekhususan iii. Ulangan dan beban dalam latihan
2. Progresif bebanan
3. Lebihan beban 2. Intensiti
4. Kebolehbalikan - Kualiti sesuatu latihan.
5. Rehat dan pemulihan - Komponen intensiti latihan : -
6. Kebosanan i. Kelajuan perlakuan
7. Individual ii. Bebanan atau rintangan
8. Kepelbagaian iii. Sistem tenagan yang terlibat
9. Keseronokan iv. Kadar nadi latihan

3. Pengiraan beban latihan

E. Hubungan antara isi padu dengan intensiti latihan. secara fizikal atau mental .
1.Sekiranya isi padu latihan di tambah, maka
intensiti latihan perlu dikurangkan. 4. Faktor-faktor keletihan dan kelesuan ialah:-
2. Daya tahan kardiovaskular dapat dibina dengan i. Kekurangan tenaga
isi padu latihan yang tinggi dan intensity yang ii. Status hidrasi
rendah. iii. Kekurangan aktiviti pelaziman fizikal
iv. Status kesihatan
F. Merancang isi padu dan intensiti latihan.
1. Keperluan sukan spesifik 5. Strategi mengurangkan keletihan dan kelesuan otot
2. Tempoh dan fasa latihan i. Daya tahan aerobik
3. Tahap perkembangan dan kecergasan atlet. - meningkatkan latihan aerobik seperti LSD
ii. Pemakanan
G. Periodisasi latihan terbahagi kepada tiga fasa :- - Atlet perlu mengamalkan pemakanan seimbang.
1. Fasapersediaan iii. Rehat dan pemulihan
- Bertujuan menyesuaikan atlet dengan latihan - Memanas dan menyejukkan badan sebelum dan
yang lebih berat dan bersedia untuk selepas latihan.
pertandingan. - Perlu rehat yang cukup antara sesi senaman.
- Tempoh bagi fasa ini: 8 – 12 minggu. iv. Mekanik perlakuan
- Terbahagi kepada dua iaitu:- - Perlu pasti teknik lakuan betul semasa latihan.
i. Persediaan umum v. Hidrasi
ii. Persediaan khusus - Atlet perlu mengambil minuman sebelum,
2. Fasa pertandingan semasa dan selepas bersukan.
- Terbahagi kepada dua iaitu:-
i. Pra pertandingan BIDANG 5 : PEMAKANAN SUKAN
ii. Pertandingan UNIT 5.1: PENGENALAN PEMAKANAN SUKAN
- Tempoh masa fasa ini :-
i. Secara liga : 3 – 5 bulan A. Fungsi nutrient adalah:-
ii. Kalah mati : 3 – 7 hari 1. Membekalkan tenaga
- Tujuan bagi mengekalkan tahap kecergasan 2. Tumbesaran
dan kemahiran dalam pertandingan. 3. Memperbaiki tisu rosak
3. Fasa transisi 4. Mengawal atur proses metabolisme tubuh
- Merupakan proses pemulihan fisiologi dan
psikologi selepas pertandingan. B. Pemakanan ditakrifkan sebagai kajian saintifik tentang
- Tujuan memastikan atlet pulih dan bersedia makanan dan nutrient serta kesannya yerhadap
secara fizikal dan mental untuk musim tumbesaran dan kesihatan manusia
hadapan.
- Tempoh latihan: 2 – 3 minggu selepas C. Pemakanan sukan ialah kajian yang mengaplikasikan
pertandingan. prinsip pemakanan untuk meningkatkan tahap
kesihatan dan prestasi atlet semasa latihan dan
pertandingan.

H. Keletihan dan kelesuan otot D. Piramid makanan atlet

1. Keletihan didefinisikan sebagai kemerosotan 1. Aras 1 : kumpulan minuman

kapasiti otot untuk menjana kuasa bagi 2. Aras 2 : Kumpulan bijirin ( Karbohidrat )

mengekalkan aktiviti bersukan. 3. Aras 3 : kumpulan buah-buahan dan

2. Keletihan terbahagikan kepada dua iaitu:- Sayur-sayuran ( Vitamin )

i. Keletihan akut iaitu keletihan dialami 4. Aras 4 : Kumpulan daging dan tenusu ( protein)

atlet disebabkan tidak cukup tenaga. 5. Aras 5 : Kumpulan lemak,gula,garam

ii. Keletihan kronik ialah atlet berada

dalam keadaan letih dalam tempoh

berpanjangan.

3. Kelesuan adalah sebagai keletihan yang melampau

A. Air dan elektrolit ialah nutrien yang sangat penting

Dalam proses pengekalan suhu badan normal

( pentermokawalaturan ).

B. Dua kompartmen utama bendalir tubuh ialah…

1. Kompartmen intrasel ( 60% - 65% )

2. Kompartmen ekstrasel ( 35% - 40% )

C. Elektrolit utama dalam bendalir tubuh ialah

1. Natrium 2. Kalium 3. Klorida

4. bikarbonat 5.magnesium 6. Kalsium

D. Elektrolit mudah diperolehi daripada sumber seperti

garam, buah-buahan dan sayur-sayuran.

E. Antara punca stress haba ialah:-

1. Konduksi 2. Perolakan

3. Penyejatan 4. Radiasi

F. Keperluan pengambilan air bergantung kepada :-

1. Tahap aktiviti fizikal 2. Umur

3. Berat badan 4. Cuaca

5. Status kesihatan 6. Persekitaran

G. Dehidrasi boleh menyebabkan stres kepada system

kardiovaskular iaitu isi padu darah menjadi pekat

E. Manultrisi ditakrifkan sebagai keadaan dan memaksa jantung bekerja lebih kuat untuk

ketidakseimbangan pemakanan iaitu individu mengepam darah.

kekurangan nutrient atau mengambil nutrient

berlebihan. UNIT 5.4 : BANTUAN ERGOGENIK PEMAKANAN

F. Faktor yang menyebabkan malnutrisi ialah:-

1. Tiada pengetahuan secukupnya bagi memilih A. Bantuan ergogenik ialah bahan atau kaedah yang dapat

jenis makanan yang sesuai dengan keperluan membantu meningkatkan prestasi atlet.

tenaga. B. Klasifikasi bantuan ergogenik.

2. Kekangan masa dan kewangan 1. Farmalogikal - Contoh: Steroid, Amphetamines

2. Fisiologikal - Contoh: Doping darah

UNIT 5.2: KEPERLUAN TENAGA DAN SUMBER TENAGA 3. Mekanikal - Cth: Kasut berpaku ( spike )

DALAM PEMAKANAN SUKAN 4. Psikologi - Cth: Kata kendiri, imageri

5. Pemakanan - Cth: Minuman sukan, vitamin B

A. Tenaga ditakrifkan sebagai kapasiti untuk membuat C. Bantuan ergogenic pemakanan dalam sukan ialah:-

kerja. 1. Kafein - sejenis bahan kimia dalam makanan

B. Tenaga daripada makanan didapati daripada:- dan minuman.

1. Karbohidrat ( 1 gram = 4 kcal ) Fungsi – Meningkatkan stamina bagi aktiviti

2. Protein ( 1 gram = 4 kcal ) daya tahan kardiovaskular.

3. Lemak ( 1 gram = 9 kcal ) - Meningkatkan tumpuan atlet.

C. Sumber tenaga eksogenus bermaksud tenaga 2. Bikarbonat – Sebahagian daripada garam alkali iaitu

daripada pengambilan makanan dan minuman. natrium bikarbonat.

D. Sumber tenaga endogenus bermaksud simpanan Fungsi – Meningkatkan prestasi dalam aktiviti

tenaga yang terhasil secara semula jadi di dalam anaerobik.

tubuh manusia. - Meneutral asid

E. Terdapat tiga sistem tenaga dalam tubuh manusia;- 3. Kreatin – Berasal daripada kumpulan daging

1. Anaerobik alaktik ( ATP-PC ) - endogenus Fungsi – Menambahkan jisim otot

2. Anaerobok laktik ( glikolisis )- endogenus - Meningkatkan prestasi sukan

3. Aerobik - eksogenus

4. Whey protein – makanan tambahan protein

UNIT 5.3: BENDALIR TUBUH, ELEKTROLIT DAN Fungsi – membantu menambah jisim otot

PENTERMOKAWALATURAN - meningkatkan sintesis asid amino untuk

mengantikan tisu rosak semasa b2e.rsPueknayne.lidik – menjalankan kajian berkaitan

5. Tokokan karbohidrat - teknik pemakanan untuk psikologi dalam konteks sukan seperti

menambah simpanan tenaga dalam motivasi, kebimbangan.

bentuk glikogen bagi melambatkan 3. Pakar perunding – melatih individu yang terlibat

kelesuan. dalam sukan untuk mempelajari pelbagai teknik

Fungsi – Meningkatkan simpanan glikoge otot kemahiran mental seperti imageri.

yang mempengaruhi prestasi daya tahan 4. Psikologi sukan klinikal – membantu menyelesai

kardiovaskular. masalah atlet seperti kemurungan , anoreksia.

D. Etika psikologis:-

UNIT 5.5 : STRATEGI PEMAKANAN SUKAN 1. Kompeten – berdasarkan kelayakan , kepakaran

2. Integriti – perlu jujur, adil

A. Strategi pemakanan untuk latihan / pertandingan. 3. Tanggungjawab professional dan saintifik

1. Sebelum latihan / pertandingan 4. Menghormati hak dan maruah individu.

- Atlet perlu memastikan simpanan tenaga yang 5. Menjaga kebajikan atlet

Mencukupi mengikut jenis acara. 6.Tanggungjawab social- menyampaikan ilmu

2. Semasa latihan / pertandingan

- Atlet merancang pemakanan yang dapat E. Emosi merujuk kepada kesan dalaman yang berlaku

membekalkan tenaga, air dan elektrolit kepada Akibat daripada tafsiran kognitifindividu.

tubuh.

3. Selepas latihan / pertandingan. F. Kognitif merujuk kepada aspek mental yang

- Atlet perlu mengambil diet seimbang untuk merangkumi pemikiran, daya ingatan, kemahiran

keperluan nutrient sebaik-baiknya 30 minit merancang strategi dan membuat keputusan.

selepas aktiviti.

G. Fizikal merujuk kepada fungsi tubuh dan keupayaan

B. Pemakanan untuk sukan spesifik Atlet yang membolehkan mereka bertanding dalam

1. Sukan melibatkan kuasa dan kelajuan Aktiviti sukan dengan lebih bertenaga dan berkesan

i. Contoh sukan : angkat berat, lontar peluru

ii. Sumber protein yang dapat meningkatkan saiz UNIT 6.2: MOTIVASI DAN PENETAPAN MATLAMAT

dan kekuatan otot.

2. Sukan melibatkan jangka masa panjang A. Motivasi ialah keinginan dan usahaseseorang untuk

i. Contoh sukan : marathon, lumba basikal mencapai keinginan tersebut.

lebuhraya, renang jarak jauh. B. Motivasi terbahagi kepada dua iaitu:-

ii. Sumber karbohidrat tinggi, lemak rendah dan 1. Motivasi intrinsik

protein sederhana serta kandungan cecair - Motivasi yang wujud daripada sumber dalaman

dan elektrolit mencukupi. individu dan tidak dipengaruhi oleh sebarang

3. Sukan melibatkan kombinasi kuasa, kelajuan dan faktor luaran.

jangka masa panjang. - Contoh: bersukan untuk keseronokan,

i. Contoh sukan: Bola sepak, tenis, bola tampar Sentisa berusaha untuk tingkatkan

ii. Sumber karbohidrat tinggi , protein sederhana. Kemahiran.

2. Motivasi ekstrinsik

UNIT 6.1 : ASAS PSIKOLOGI DALAM SUKAN - Motivasi yang wujud daripada sumber luaran

dan melibatkan ganjaran atau faktor luaran

A. Psikologi merujuk kepada kajiansaintifik mengenai bagi mendorong individu untuk bertindak.

Perlakuan, afektif dan kognitif manusia. - Contoh: Sorakan, pujian, kata-kata semangat.

B. Psikologi sukan ialah satu bidang kajiansaintifik C. Atlet bermotivasi intrinsik menganggap ganjaran yang

Tentang tingkah laku manusia dalam sukan dan diperolehi sebagai imbuhan berdasarkan minat,

Aktiviti fizikal serta aplikasi pengetahuan psikologi kepuasan dan keseronokan.

dalam bidang sukan. D. Atlet bermotivasi ekstrinsik sentiasa berusaha untuk

C. Bidang kerjaya psikologis sukan:- mendapatkan sebanyak mungkin ganjaran yang

1. Pendidik – menyebarkan ilmu psikologi sukan dijanjikan.

kepada murid dan atlet. E. Ganjaran ekstrinsik seperti trofi, anugerah sukan

dan biasiswa. - Matlamat terakhir dalam mencapai sasaran yang

F. Ganjaran intrinsik seperti pujian dan senyuman ditetapkan.

oleh jurulatih.

UNIT 6.3: KEAGRESIFAN DALAM SUKAN

G. Penetapan matlamat ialah sasaran yang dirancang A. Keagresifan dalam sukan merupakan tindakan atlet

untuk dicapai dalam jangka masa tertentu. yang bermatlamat untuk mencederakan atlet lain

secara fizikal, verbal dan psikologi.

H. Kepentingan penetapan matlamat kepada atlet:-

1. Meningkatkan tumpuan dalam mencapai B. Ciri-ciri keagresifan ialah:-

matlamat. 1. Dilakukan dengan niat

2. Mempertingkatkan keyakinan diri dan motivasi 2. Tingkah laku yang disengajakan

3. Mengawal dan menguruskan tahap 3.Melibatkan bahaya dan kecederaan

kebimbangan.

4. Berfikiran positif C. Jenis-jenis keagresifan ialah:-

5. Memperbaiki kualiti latihan 1. Keagresifan ketara

6. Meningkatkan kemahiran sukan - Tindakan agresif yang berpunca daripada

7. Memperbaiki prestasi perasaan marah dengan matlamat untuk

mencederakan individu lain.

I. Penetapan matlamat yang berkesan ialah:- - Contoh: Menyepak pemain lawan dengan

1. Spesifik sengaja.

2. Boleh diukur 2. Keagresifan instrumental

3. Agresif atau mencabar - Bukan untuk menganiaya atau mencederakan

4. Realistik pihak lawan tetapi untuk mencapai matlamat

5. Masa atau ganjaran seperti kemenangan.

- Contoh: Pesilat menjatuhkan pihak lawan untuk

J. Jenis-jenis penetapan matlamat ialah:- memenangi perlawanan.

1. Matlamat hasil 3. Keagresifan asetif

- Memberi focus kepada keputusan sesuatu - Perlakuan yang dibenarkan dalam sukan dan

pertandingan dibenarkan mengikut peraturan.

2. Matlamat prestasi

- Memberi focus kepada pencapaian piawaian D. Faktor yang mempengaruhi keagresifan dalam sukan:-

atau objektif prestasi diri. 1. Kebangkitan fisiologi

- Contoh: menetapkan larian bawah 10 s dalam - Suhu persekitaran dan serokan penonton

Acara 100 meter. boleh menyebabkan pemain menjadi agresif.

3. Matlamat proses 2. Persepsi individu

- Memberi focus kepada persembahan atlet untuk - Keagresifan akan meningkat jika atlet

melaksanakan tindakan dengan prestasi yang menganggap dirinya dikasari oleh pihak lawan.

baik. 3. Perbezaan mata atau jaringan

- Contoh:- menumpukan terhadap teknik servis - akan meningkatkan tingkah lakuagresif.

sebagai matlamat proses bagi 4. Lokasi perlawanan

memenangi perlawanan. - Pasukan yang bermain di tempat sendiri

biasanya akan bertindak lebih agresif kerana

K. Tahap penetapan matlamat terbahagi kepada tiga:- mendapat sokongan penyokong sendiri serta

1. Matlamat jangka pendek inginkan kemenangan.

- ditetapkan secara harian dan mingguan. 5. Keputusan perlawanan

2. Matlamat jangka panjang - Pasukan yang kalah lazimnya lebih agresif

- Dibuat dalam beberapa penggal atau bulan. berbanding dengan pasukan yang menang.

- Panduan menilai pencapaian atlet dalam 6. Jangka masa dalam permainan

matlamat jangka pendek untuk mencapai - Keagresifan akan meningkat apabila tempoh

matlamat akhir. masa permainan hamper tamat.

3. Matlamat jangka panjang 7. Penggunaan bahan terlarang

- Bahan terlarang seperti steroid mampu ii. Kebimbangan somatik:-
meningkatkan keagresifan seseorang yang Merupakan proses yang melibatkan
menggunakannya. aspek fisiologikal individu kesan daripada
kebimbangan.
UNIT 6.4: KEBIMBANGAN DAN KEMAHIRAN - Contoh: Peningkatan kadar denyutan jantung.
PSIKOLOGI SUKAN
E. Prestasi puncak boleh dicapai melalui:-
A. Kebimbangan ditakrifkan sebagai kesan kognitif 1. Persediaan tektikal ( latihan strategi )
atau emosi yang terhasil daripada persepsi 2. Persediaan fizikal ( latihan fizikal)
seseorang individu terhadap situasi yang dihadapi. 3. Persediaan teknikal ( latihan kemahiran asas )
4. Persediaan psikologi ( latihan kemahiran psikologi )
B. Proses mentafsir kebimbangan:-
Rangsangan ( Pertandingan )

Tafsiran F. Jenis latihan kemahiran psikologi sukan.

1. Latihan pernafasan

Positif Negatif - Tujuan mengekalkan ketenangan dan kurangkan

ketegangan otot atlet ketika dalam situasi

Penyesuaian Kebimbangan kebimbangan.

2. Relaksasi otot progresif

C. Faktor-faktor yang mempengaruhi kebimbangan. - Kaedah menenangkan minda melalui proses

1. Faktor situasi menegang dan merehatkan otot secara progresif.

i. Kepentingan pertandingan 3. Imageri

- Semakin penting sesuatu pertandingan itu, - Salah satu teknik mental untuk membayangkan

semakin tinggi tahap kebimbangan yang dihadapi. sesuatu dalam minda.

ii. Ketidaktentuan hasil - Antara faedah latihan imageri ialah:-

- Tahap kebimbangan didapati tinggi kepada atlet i. Pemerolehan kemahiran

yang belum pasti dirinya terpilih dalam sesuatu ii. Persediaan latihan / pertandingan

pemilihan dalam pertandingan. iii. Strategi coping

2. Faktor individu - Terdapat dua jenis imageri iaitu:-

i. Kepercayaan diri i. Imageri dalaman

- Atlet yang kurang percaya diri sendiri lebih mudah - Atlet dapat mengimagenasikan semua

berasa bimbang berbanding atlet yang tinggi pergerakan tersebut seperti diri sendiri

tahap kepercayaan diri. yang melakukan lakuan tersebut.

ii. Kebimbangan bentuk fizikal ii. Imageri luaran

- Atlet yang berasa risau tentang bentuk fizikalnya - Individu hanya melihat pergerakan

didapati sering menghadapi kebimbangan. tersebut dari aspek luaran sahaja

seperti memerhati diri dalam video.

D. Jenis-jenis kebimbangan:- 4. Kata rangsangan diri

1. Kebimbangan tret - Merupakan salah satu strategi mental yang

- Individu yang mempunyai kebimbangan tret boleh membantu individu mencapai prestasi

sering mentafsirkan situasi di persekitaran dalam sukan

mereka sebagai ancaman yang boleh menggugat

diri. UNIT 6.5: Pengenalan Sosiologi Sukan

2. Kebimbangan seketika

- Tahap kebimbangan semasa yang terhasil A. Sosiologi sukan ialah kajian secara saintifik tentang

berdasarkan tafsiran individu terhadap struktur sosial dan proses sosialisasi dalam sukan.

rangsangan di persekitarannya ketika itu. B. Konsep asas sukan:-

- Terbahagi kepada dua iaitu:- 1. Main

i. Kebimbangan kognitif :- – Semua jenis pergerakan dan peraturan

Merujuk kepada proses mental yang secara spontan.

berlaku akibat tafsiran sesuatu situasi. - Mempunyai turutan masa tetapi tiada ketentuan

penamatnya. UNIT 6.6: KESAN PENGLIBATAN DALAM SUKAN
2. Sukan
- Satu pertandingan dalam bentuk permainan A. Antara kesan positif penglibatan individu dalam
dan wujud eksploitasi individu. Sukan ialah
- Tujuan sukan ialah pertandingan, keseronokan, 1. Meningkatkan kesihatan dan kecergasan fizikal
pembangunan kemahiran dan kecemerlangan. 2. Membentuk sahsiah dan imej kendiri
- Sukan terbahagi kepada dua iaitu:- 3. Menguruskan stress
i. Sukan kompetitif 4. Menggunakan masa lapang dengan berfaedah
- Ciri-ciri sukan kompetitif ialah 5. Memupuk integrase dan semangat kekitaan
6. Meningkatkan mobiliti social
a. Dianjurkan dengan tersusun dan
sistematik. B. Kesan penyertaan dan penganjuran sukan kepada
Negara:-
b. Mempunyai peraturan dan undang- 1. Sosial
undang tertentu. - Sukan merupakan alat perpaduan yang berkesan
untuk mencapai integrasi nasional.
c. Berunsurkan pertandingan iaitu 2. Ekonomi
mempunyai pemenang. - Perlaksanaan suka mega dapat membantu dalam
pembangunan infrastruktur, menjana pekerjaan
ii. Sukan bukan kompetatif dan membawa masuk modal asing yang
- Ciri-ciri sukan bukan kompetatif ialah menyumbang kepada pembangunan ekonimi
a. Hanya sebagai rekreasi negara.
b. Tiada unsur persaingan 3. Politik
c. Tujuan membina kecergasan, mencari - Jaringan politik boleh wujudmenerusj
kepuasan dan keseronokan. perkongsian teknologi antara negara-negara
- Contoh: Berakit, mendaki gunung, berkayak. yang mengamalkan pendekatan saintifik dan
maju dalam bidang sains sukan.
3. Rekreasi 4. Patriotisme
- Aktiviti yang dilakukan pada masa lapang bagi - Semangat patriotism merupakan letusan
tujuan keseronokan, ketenangan minda dan semangat cinta akan negarayang menyebabkan
merehatkan badan untuk mendapatkan seseorang sanggup berjuang berhabis-habisan
kepuasan kendiri. demi maruah negara.
- Konsep rekreasi untuk pembentukan personaliti,
kepimpinan, dinamika kumpulan, sosialisasi. BIDANG 7: KECEDERAAN SUKAN

4. Pendidikan jasmani
- Satu proses pembelajaran secara menyeluruh
yang merangkumi domain psikolotor, kognitif,
afektif, sosial dan emosi.

C. Proses sosialisasi sukan berlaku melalui du acara:- A. Punca kecederaan sukan ialah:-
1. Sosialisasi dalam sukan 1.Faktor kendiri
- Berlaku apabila individu memilih untuk - Berlaku apabila atlet gagal melakukan pemanasan,
melibatkan diri dalam sukan kerana pengaruh dan memakai alatan yang tidak sesuai .
dan dorongan yang diterima daripada agen 2. Faktor pihak ketiga
sosialisasi. - Kecederaan yang berpunca daripada pihak luar
- Agen sosialisasi ialah keluarga, rakan-rakan, seperti penonton membaling objek.
guru , sekolah , komuniti dan media masa. 3. Peralatan
2. Sosialisasi menerusi sukan - Peralatan yang tidak sesuai dan tidak diselanggara
- Merujuk kepada sukan sebagai alat kepada dengan baik boleh menyebabkan kecederaan.
proses sosialisasi. 4. Persekitaran
- Elemen positif dalam sukan seperti kerjasama, - Persekitaran permainan yang tidak dijaga dengan
toleransi berfungsi membantu proses teliti, padang tidak rata, berair dan berlubang.
pembentukan perwatakan, nilai dan perlakuan
individu.

akibat daripada hentaman yang kuat tetapi tidak

B. Langkah-langkah pencegahan kecederaan sukan. merosakkan bahagian luar struktur kulit.

1. Pakaian yang sesuai 6. Strain

- Pemilihan pakaian sukan mestilah selesa dan - Disebabkan regangan yang berlebihan pada otot

bersesuaian dengan cuaca. atau tendon.

2. Peralatan sukan yang betul, sesuai dan sempurna. 7. Dislokasi

- Peralatan sukan yang digunakan itu hendaklah - Berlaku apabila tulang terkeluar daripada cuaran

sesuai, sempurna, selamat dan berkeadaan baik. sendi akibat tekanan yang diberikan pada

3. Peralatan perlindungan kawasan tersebut.

- Memakai peralatan perlindungan seperti halmet,

penutup muka, dan pendakap mulut dapat B. Tanda-tanda kecederaan tisu lembut.

mengelak kecederaan. 1. Kesakitan dan bengkak serta-merta.

4. Persekitaran yang selamat 2. Kaku akibat daripada trauma dan bengkak.

- Tempat permainan iaitu gelanggang atau padang 3. Lebam berterusan selepas 24 hingga 48 jam.

hendaklah dalam keadaan baik dan selamat 4. Bahagian otot, tendon dan ligament di

digunakan bagi mengelak kecederaan. sekeliling sendi menjadi tidak stabil sehingga

5. Patuhi peraturan menganggu keupayaan untuk kawal atur

- Sekiranya atlet mematuhi peraturan permainan, keseimbangan badan.

kecederaan dapat dielakkan.

6. Sesi pemanasan dan menyejukkan badan C. Kecederaan tisu keras

- Aktiviti memanas dan menyejukkan badan dapat 1. Kecederaan tisu keras ialah kecederaan pada tulang

menggelakkan resiko kecederaan semasa latihan atau gigi yang disebut sebagai patah.

atau pertandingan. 2. Tulang akan patah atau retak berlaku apabila kuasa

7.Elakkan bermain semasa keletihan dan kecederaan. berlebihan dikenakan pada tulang sehingga

- Melakukan aktiviti sukan ketika badan letih boleh menyebabkan pecah atau berlaku serpihan.

mengurangkan tumpuan sehingga boleh 3. Masa pemulihan berbeza mengikut faktor seperti:-

menyebabkan resiko kecederaan. i. Umur

ii. Tahap kesihatan

C. Antara peralatan perlindungan dalam sukan:- iii. Jenis patah

1. Pelindung kepala – sukan hoki, tinju, sofbal. 4. Klasifikasi kecederaan tisu keras ada dua iaitu:-

2. Melindung mata – sukan skuasy, renang a. Patah terbuka

3. Pendakap mulut – sukan tinju,hoki - Tulang yang patah terkeluar daripada kulit.

4. Pelindungkaki – bola sepak, hoki , kriket b. Patah tertutup

- Tulang yang patah tetapi masih berada

UNIT 7.2 : JENIS-JENIS KECEDERAAN SUKAN dalam kulit.

A. Antara kecederaan tisu lembut ialah:- - Patah tertutup terbahagi kepada enam iaitu:-

1. Sprain i. Patah tebu

- Kecederaan yang berlaku pada ligament akibat - Kepatahan separa di mana tulang patah dan

regangan melebihi julat pergerakan sendi. membengkok tetapi tiada darah mengalir

2. Kekejangan otot keluar.

- Terjadi disebabkan kekurangan vitamin, masalah ii. Patah remuk

peredaran darah, mampatan saraf dan suhu - Kepatahan tulang menjadi serpihan kecil

yang sejuk. akibat daripada impak yang sangat kuat.

3. Tendonitis iii. Patah melintang

- Radang pada tendon berpunca daripada tendon - Kepatahan yang mendatar atau merentas.

yang diregangkan secara berlebihan. iv. Patah terpusing

4. Radang bursa - Kepatahan yang disebabkan oleh daya

- Sering terjadi pada sendi lutut, pergelangan kaki, putaran yang kuat.

pinggul, bahu dan siku v. Patah serong

5. Lebam atau kontusi - Tulang patah serong dan bersudut tajam.

- Berlaku apabila saluran darah rosak atau pecah vi. Patah lesung

- Keadaan patah yang menyebabkan kecederaan, cara berlaku
tulang cucuk-mencucuk antar satu sama lain. - O ( Observe / Pemerhatian )

D. Tanda-tanda kecederaan tisu keras a. Perhatikan tahap kesedaran, posisi
1. Rasa sakit pada bahagian tulang, sendi, atau badan, saiz,lokasi, bentuk , warna kulit,
otot. anak mata dan ekspresi muka.
2. Mangsa mendengar bunyi atau merasa
tulang patah. - T ( Touch / Sentuh )
3. Tidak berupaya menggerakkan anggota yang a. Sentuh jika terdapat kelainan seperti
cedera. lekukan, bengkak dan kesakitan pada
4. Terasa geselan hujung tulang yang tidak kawasan yang cedera.
normal.
5. Bentuk, kedudukan atau pergerakan sendi - A ( Active movement / Pergerakan aktif )
tidak normal. a. Gerakkan anggota yang cedera dan
nilai kemampuan mangsa untuk bergerak.
E. Kecederaan akut
1. Adalah kecederaan yang berlaku secara - P ( Pasive movement / Pergerakan pasif )
tiba-tiba. a. Gerakkan perlahan-lahan bahagian yang
2. Terjadi apabila daya yang kuat dikenakan ke cedera, perhati reaksi atlet.
atas otot, tendon dan ligament melebihi
kekuatan tisu tersebut serta Julat Pergerakan - S ( Skill test / Ujian kemahiran )
sendi ( ROM ) normal. a. Sekiranya atlet tidak menunjukkan rasa
3. Kecederaan akut lain yang sering berlaku ialah sakit, lakukan ujian kemahiran spesifik
Kecederaan pada ligament dan lebam kesan untuk memastikan atlet bersedia untuk
daripada hentakan objek keras. beraksi.

F. Kecederaan kronik 2. RICER
1. Berlaku apabila atlet melakukan perlakuan yang i. Digunakan untuk mengurus kecederaan tujuan
berulang-ulang dalam sesuatu pergerakan
melebihi keupayaan Julat Pergerakan Sendi mengurangkan bengkak, sakit dan cegah agar
( ROM ). tidak serius.
2. Kecederaan ini berlaku secara perlahan-lahan ii. Prosedur RICE ialah:-
dan mengambilmasa yang panjang. - R ( Rest / Rehat )
3. Antara punca kecederaan kronik ialah
melakukan aktiviti yang berulang-ulang seperti a. Rehatkan bahagian yang cedera.
berlari, servis dalam permainan tenis. - I ( Ice / Ais )
4.Contoh kecederaan kronik ialah masalah teniss
elbow bagi pemain tenis. a. Tuam ais di tempat yang cedera dengan
dibalut sapu tangan.
UNIT 7.3 : Pengurusan Kecederaan Sukan
- C ( Compression /Penekanan )
A. Terdapat beberapa langkah digunakan dalam a. Tekanan perlu dilakukan pada kawasan
pengurusan kecederaan sukan iaitu: - yang cedera dengan menggunakan
1. TOTAPS pembalut atau bandage.
i. Digunakan untuk menilai tahap kecederaan dan
rawatan perubatan yang diperlukan atlet. - E ( Elevation ( Meninggikan )
ii. Berikut adalah cara yang peru dipatuhi apabila a. Meninggikan bahagian yang cedera
berlakukecederaan kepada atlet:- lebih dari aras jantung untuk elakkan
edema
- T ( Talk / Bercakap )
a. Perkara yang perlu ditanya ialah tempat - R ( Referral/ Rujukan )
a. Rujuk atlet yang cedera kepada pakar
perubatan untuk merawat kecederaan
tersebut.

3. DRABC
i. DRABC ialah tindakan yang perlu dilakukan

sebelum mengurus kecederaan mangsa.
ii. DRABC digunakan untuk membantu seseorang

yang didapati tidak sedarkan diri.

i. Pembalut mampat regangan pendek.

iii. Prosecur DRABC ialah :- - Digunakan untuk anggota bahagian bawah

- D ( Danger / Bahaya ) badan.

a. Pastikan kawasan persekitaran dan mangsa ii. Pembalut mampat regang panjang.

bebas daripada bahaya. - Mempunyai kuasa mampatan tinggi.

- R ( Response / Tindak balas )

a. Perhatikan gerak balas mangsa untuk 2. Splinting

memastikan keadaan sebenar mangsa. - Digunakan untuk menyokong dan mengehadkan

- A ( Airway / Salur pernafasan ) pergerakan pada bahagian tulang yang patah atau sendi

a. Pastikan salur pernafasan tidak tersumbat terkehel dan mengurangkan kehilangan darah, rasa

untuk membolehkan mangsa bernafas sakit atau tidak selesa.

dengan baik. - Jenis-jenis splinting ialah:-

- B ( Breathing / Pernafasan ) 1. Splint lembut - alatan bantal / selimut

a. Memastikan pernafasan mangsa dengan 2. Splint keras – alatan kotak / papan

mendekatkan telinga di hadapan hidung masa. 3. Splint udara atau vakum – kecederaan ortopedik

- C ( Circulation / Peredaran darah ) 4. Splint tarikan – untuk kecederaan tulang femur

a. Pastikan peredaran darah mangsa masih baik

dengan mengesan nadi mangsa. 3. Taping

- Satu kaedah menggunakan pita pembalit sukan yang

4. Proses pemulihan diaplikasikan terus pada kulit.

i. Dapat mengurangkan risiko kesukaran bernafas - Tujuan taping ialah memberi sokongan kepada sendi

kepada mangsa. serta mengekalkan kedudukan dan menstabilkan sendi

ii. Posisi pemulihan berfungsi melindungi salur pada bahagian cedera.

pernafasan. - Fungsi taping ialah:-

1. Menstabilkan dan menyokong sendi selepas

B. Balutan, splinting dan taping. kecederaan otot.

- Terdapat tiga teknik yang digunakan dalam 2. Mencegah dan mengurangkan sakit pada

pengurusan kecederaan sukan iaitu kawasan cedera.

i. Balutan, 3. Mencegah kerosakan saraf

ii. Splinting 4. Mengekalkan mekanik perlakuan yang betul

iii. Taping. 5. Mengurangkan tekanan di kawasan kecederaan

1. Balutan 6. Membantu atlet untuk teruskan aktiviti

- Balutan dilakukan untuk membantu

pembebatan. C. Alat ganti bagi alatan balutan, splinting dan tapin ialah:-

- Fungsi pembebatan adalah untuk menutup 1. Balutan – surat khabar , buku, kayu, papan dan

luka, mengawal pendarahan, memastikan splint Tuala yang digulung.

tidak bergerak dan sebagai sokongan pada 2. Balutan luka – tuala,kertas dan perca kain.

bahagian yang cedera. 3. Splint ( patah )- kayu, buku, surat khabar

- Terdapat empat jenis pembalut iaitu:-

a. Pembalut kasar UNIT 7.4 : TERAPI DAN REHABILITASI SUKAN

Berfungsi sebagai bahan penyerap haba

Sekiranya ada luka di kawasan kecederaan. A. Rehabilitasi sukan bertujuan mengembalikan fungsi

b. Pembalut segi tiga badan kepada tahap asal dalam jangka masa yang

Digunakan sebagai anduh atau sebagai singkat selepas berlaku kecederaan.

pembalut biasa. B. Faktor-faktor yang mempengaruhi rehabilitasi ialah:-

c. Pembalut gulung 1. Tahap keseriusan kecederaan

Digunakan untuk memegang pembalut luka, 2. Tahap penyembuhan tisu

Atau splint, memberikan sokongan kepada 3. Jenis rawatan yang diterima

Kecederaan strain atau sprain serta 4. Kekuatan otot

Menghentikan pendarahan. 5. Kesakitan pada pergerakan sendi

d. Pembalut mampat 6. Julat pergerakan sendi

7. Bengkak pada sendi - Contoh modaliti mekanikal ialah:-
C. Kepentingan proses rehabilitasi ialah:- i. Urutan
ii. Teknik tarikan
1. Melegakan kekejangan
2. Peningkatan metabolisme sel F. Jenis terapi berdasarkan jenis kecederaan sukan.
3. Meningkatkan peredaran darah ke kulit 1. Terapi kecederaan tisu lembut.
4. Meningkatkan fungsi limfa - Kecederaan tisu lembut berlaku pada otot,
5. Pemulihan fungsi sendi tendon, ligament, kartilej, organ dan saraf.
6. Peningkatan regangan otot - Kecederaan akut melalui tiga fasa penyembuhan
7. Meningkatkan kekuatan otot berbeza iaitu fasa radang, pemulihan dan fasa
8. Meningkatkan kepanjangan tisu penghubung pembentukan semula.
9. Meningkatkan regangang reseptor pada sendi 2. Terapi kecederaan tisu keras
10. Pengurangan aktiviti proprioseptif - Kecederaan tisu keras perlu mengehadkan
pergeraka menggunakan anduh, sling dan
D. Peringkat-peringkat rehabilitasi sukan ialah:- pelapik khas.
1. Peringkat awal - Rawatan bagi tisu keras ialah uba-ubatan t dan
- Untuk baik pulih tisu yang rosak. pembedahan.
2. Peringkat pertengahan - Tiga fasa program terapi tisu keras iaitu:-
- Untuk menguatkan otot, tendon, ligament, 1. Fasa 1 – Selepas pembedahan
tulang, meningkatkan julat pergerakan dan Minggu 0 – 4
mengurangkan ketegangan kawasan yang 2. Fasa II – Minggu 4 – 8
cedera. 3. Fasa III – Minggu 8- 18
3. Peringkat lanjutan
- Memberi focus kepada latihan fungsi dan UNIT 7.5: STRES HABA
latihan untuk memastikan atlet bersedia
untuk kembali bermain. A. Stres haba terjadi apabila tubuh terdedah kepada
bahang matahari dan kelembapan udara yang tinggi
E. Antara terapi kecederaan sukan ialah:- semasa menyertai aktiviti sukan.
1. Terapi haba
- Dapat meningkatkan tisu kolagen, kurangkan B. Keadaan ini menyebabkan badan tidak berupaya untuk
kekakuan sendi, melegakan kekejangan otot, menghilangkan haba menerusi radiasi.
meningkatkan aliran darah.
- Antara rawatan terapi haba ialah C. Kelembapan udara persekitaran yang tinggi boleh
i. Teraputik haba dan sejuk menjejaskan kehilangan haba melalui proses pepeluhan.
ii. Ultrabunyi dan gelombang teraputik
iii. Diatermi gelombang mikro D. Punca dalaman stress haba ialah kekurangan
kandungan aAir dan elektrolit dalam badan.
2. Modaliti elektrik
- Untuk mengurangkan kesakitan serta bengkak E. Punca-punca stress haba ialah:-
1. Terdedah kepada sinaran matahari yang terik.
sendi, mengurangkan kekejangan otot, 2. Kelembapan udara sekeliling tinggi.
memulihkan pergerakan sendi dan 3. Jangka masaterdedah kepada persekitaran
meningkatkan aliran darah. luar tinggi.
- Antara contoh modaliti elektrik ialah:- 4. Suhu persekitaran tinggi.
5. Tiada tuipan angin.
i. TENS 6. Pakaian sukan berwarna gelap.
ii. IFC 7. Haba dari permukaan bumi.
iii. NMES
iv. HVES F. Kecederaan disebabkan oleh stress haba ialah:-
v. Lontophoresis 1. Ketidakaturan minor
i. Radang kulit – kulit kering, kanser kulit
3. Modaliti mekanikal ii. Ruam haba – tompok kedil, berjerawat
- Bertujuan meningkatkan peredaran darah dan 2. Ketidakaturan major
melegakan kesakitan. i. Kekejangan haba
- Kecederaan haba yang disebabkan oleh

kehilangan sejumlah besar elektrolit dan air

melaui senaman. - Simptom lanjutan

- Kekejangan berlaku pada bahagian perut, 1. Koma

Lengan dan betis. 2. Sawan

- Puncanya ialah kekurangan air dan elektrolit 3. Pengsan

dalam badan. 4. Kadar nadi tidak dapat dikesan

- Simptom kekejangan haba ialah:- 5. Suhu badan melebihi 42C.

1. Berlaku secara tiba-tiba.

2. Panas dan kulit lembap. G. Strategi mengurangkan risiko stress haba.

3. Suhu badan meningkat perlahan-lahan 1. Aklimasi terhadap keadaan panas secara

perlahan-lahan.

ii. Keletihan haba - Atlet perlu menyesuaikan diri terhadap cuaca

- Disebabkan oleh kehilangan air dan elektrolit panas dan kelembapan yang tidak stabil sebelum

melalui perpeluhan. pertandingan.

- Berpunca daripada terdedah kepada suhu 2. Peka kepada cuaca panas dan kelembapan.

tinggi dan dehidrasi. - Suhu dan kelembapan udara persekitaran perlu

- Sekiranya tidak dikawal boleh menyebabkan diambil kira semasa melakukan latihan.

strok haba yang membawa maut. 3. Kekerapan sela rehat antara individu.

- Simptom keletihan haba ialah:- - Atlet perlu mengambil kira masa rehat semasa

1. Perpeluhan yang banyak. melakukan latihan.

2. Rasa dahaga akibat dehidrasi. 4. Keperluan air

3. Kulit sejuk, lembap dan pucat. - Atlet perlu minum air sebanyak yang boleh apabila

4. Kadar nadi meningkat ( 120 ke200 ds/m ). berada di tempat yang panas.

5. Tekanan darah rendah. 5. Timbang berat badan

6. Letih, lemah dan hilang koordinasi - Atlet perlu menimbang berat badan setiap kali

sebelum dan selepas latihan bagi mengawasi

iii. Strok haba kadar kehilangan air dalam badan.

- Perlu rawatan segera. 6. Pakaian yang sesuai

- Simptom awal strok haba ialah:- - Atlet perlu memkai pakaian yang sesuai dengan

1. Muntah keadaan cuaca yang panas.

2. Pening kepala 7. Mengenal pasti atlet yang berisiko

3. Kadar nadi laju - Perhatian rapi perlu diberikan kepada atlet yang

4. Masalah pernafasan berat badan berlebihan, penyakit kronik dan diabetis.

5. Tekanan darah naik lebih cepat 8. Mengenal pasti simptom atau tanda awal.

6. Suhu badan melebihi 39C - Jurulatih dan atlet perlumengambil berat tentang

7. Tidak berpeluh tanda awal dehidrasi atau penyakit haba seperti

keletihan, hilang fokus dan pitam.