พัฒนาการด้านเศรษฐกิจของอยุธยา ป.5

พัฒนำกำรด้ำนเศรษฐกจิ ปัจจยั ท่ีสง่ เสรมิ ควำมเจริญทำงเศรษฐกจิ ในสมยั อยธุ ยำ

1 ทำเลและทตี่ ้งั ของกรุงศรอี ยธุ ยำและหัวเมืองต่ำงๆ ใกลเ้ คียง ซ่งึ เหมำะแก่กำรเพำะปลกู โดยเฉพำะกำรปลกู ข้ำว
2 กำรอยใู่ กล้อำ่ วไทย ทำให้พอ่ คำ้ ตำ่ งชำตติ ดิ ตอ่ คำ้ ขำยกบั อยุธยำไดส้ ะดวก
3 พระบรมรำโชบำยของพระมหำกษตั รยิ ์ ที่ชว่ ยดงึ ดูดให้พอ่ ค้ำชำวตำ่ งชำตเิ ข้ำมำค้ำขำยกบั อยุธยำ

ลกั ษณะทำงเศรษฐกจิ ในสมยั อยุธยำ

เกษตรกรรม หตั ถกรรม

ผลิตผลทำงกำรเกษตรทส่ี ำคัญ กำรผลติ สนิ ค้ำสว่ นใหญต่ อบสนองควำม
คอื ขำ้ ว นอกจำกนย้ี งั มผี ลิตผล ต้องกำรของตลำดภำยในประเทศ
จำกปำ่ เช่น ไมฝ้ ำง นอแรด หัตถกรรมที่สำคญั ไดแ้ ก่ กำรทอผ้ำ
งำช้ำง คร่งั หนังสตั ว์ ยำงสน
ทอเสือ่ กำรทำเครอ่ื งจกั สำน กำรทำเครือ่ ง
ไม้กฤษณำ เป็นต้น เรอื น เครื่องไม้แกะสลัก กำรตเี หลก็
กำรทำเครอื่ งเงนิ เครอ่ื งทอง

กำรทำเครือ่ งป้ันดนิ เผำและเครอื่ งสังคโลก



(แบง่ เป็น ๒ ลกั ษณะ)



ลกั ษณะทำงเศรษฐกจิ ในสมัยอยธุ ยำ

กำรค้ำขำยกับต่ำงประเทศ กำรค้ำขำยกบั ตำ่ งประเทศ

เปน็ กำรค้ำขำยโดยกำรใช้ ตอ่ มำสมยั สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนำถ
เรือสำเภำ ปฏริ ปู กำรปกครองสำมำรถควบคุม

สมยั อยุธยำตอนตน้ คำ้ ขำยเสรี หัวเมืองตำ่ งๆ ได้
พ่อคำ้ ตำ่ งชำตคิ ำ้ ขำยกับ มกี ำรตัง้ กรมพระคลงั สนิ ค้ำควบคุม
กำรค้ำ ผูกขำดกำรคำ้ สินคำ้ บำงอย่ำง
รำษฎรโดยตรง

ลกั ษณะทำงเศรษฐกิจในสมยั อยุธยำ

กำรค้ำขำยกบั ตำ่ งประเทศ กำรค้ำขำยกบั ตำ่ งประเทศ

รฐั ในเอเชียทีท่ ำกำรคำ้ กบั อยธุ ยำ ชำตติ ะวนั ตกเขำ้ มำตดิ ตอ่ คำ้ ขำย
เช่น ล้ำนนำ ลำ้ นชำ้ ง มอญ พมำ่ กับอยุธยำมี 5 ชำติ ได้แก่

เขมร เวียดนำม จีน ญีป่ นุ่ มลำยู โปรตุเกส สเปน ฮอลันดำ

ชวำ อนิ เดยี อำหรับ อังกฤษ ฝรั่งเศส
หมู่เกำะฟลิ ิปปิน



1 จังกอบ • รำยได้ท่เี กบ็ ตำมด่ำนขนอนทัง้ ทำงบกและทำงนำ้ โดยเกบ็ ชกั ส่วนสนิ ค้ำในอตั รำ 10 ชกั 1 หรอื เกบ็ เปน็ เงิน

2 อำกร • รำยได้ทเ่ี กดิ จำกกำรเก็บสว่ นผลประโยชนใ์ นกำรประกอบอำชพี ตำ่ งๆ ของรำษฎร

เช่น กำรทำนำ ทำไร่ ทำสวน กิจกรรมท่ไี ด้รับอนญุ ำต เชน่ เกบ็ ของปำ่ จบั ปลำ เป็นตน้

3 สว่ ย • รำยไดจ้ ำกสง่ิ ของ ทร่ี ำษฎรนำมำใหก้ บั ทำงรำชกำรแทนกำรถกู เกณฑ์แรงงำน เช่น ส่วยดบี กุ
และส่วยแรงงำน คือ สงิ่ ของหรอื เงนิ ที่ไพรห่ ลวงสง่ ใหร้ ำชสำนกั แทนกำรเกณฑแ์ รงงำน

4 ฤชำ • รำยได้ทีไ่ ดจ้ ำกคำ่ ธรรมเนยี มท่ีทำงรำชกำรเกบ็ จำกรำษฎร

รำยไดจ้ ำกกำรคำ้ กบั ต่ำงประเทศ

5 • เชน่ ผลกำไรจำกกำรค้ำสำเภำท่ีดำเนนิ กำร โดยกรมพระคลงั สนิ ค้ำ ภำษสี นิ คำ้ เข้ำ ภำษสี ินคำ้ ออก

รำยไดจ้ ำกประเทศรำช

6 • ไดแ้ ก่ เครือ่ งรำชบรรณำกำร คือ ของมีค่ำทป่ี ระเทศรำชสง่ มำถวำยพระมหำกษัตริย์





1 จำ่ ยเป็นเงนิ ประจำปแี ละสง่ิ ของแก่เจำ้ นำยและขุนนำง
2 จำ่ ยเพ่อื กำรป้องกันอำณำจักรและขยำยอำนำจ ได้แก่ รำยจำ่ ยด้ำนกำรทหำร กำรสงครำม
3 จ่ำยเพอื่ ทำนบุ ำรุงพระพุทธศำสนำ เช่น กำรปฏิสงั ขรณ์วดั วำอำรำม
4 จ่ำยในกำรจัดพระรำชพิธีต่ำง ๆ ซ่งึ จัดทงั้ 12 เดอื น

5 จำ่ ยสงเครำะหค์ นยำกจน คนพิกำร
6 จำ่ ยในกจิ กรรมอื่น ๆ เช่น ชว่ ยเหลือรำษฎรเม่อื เกิดภำวะข้ำวยำกหมำกแพง โรคระบำด