สาระการเรียนรู้แกนกลาง หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 วัฒนธรรมไทยและวัฒนธรรมสากล • ความส าคัญของวัฒนธรรมไทย ภูมิปัญญาไทย และวัฒนธรรมสากล • การอนุรักษ์วัฒนธรรมไทยและภูมิปัญญาไทยที่เหมาะสม • การเลือกรับวัฒนธรรมสากลที่เหมาะสม
วัฒนธรรมไทยและวัฒนธรรมสากล 1 2 3 4 แนวทางการเลือกรับ วัฒนธรรมสากลอย่างเหมาะสม วัฒนธรรมไทยแตกต่างจาก วัฒนธรรมสากลอย่างไร การอนุรักษ์วัฒนธรรม และภูมิปัญญาไทย วัฒนธรรมสากลและอิทธิพล ที่มีผลต่อการด าเนินชีวิต วัฒนธรรม และภูมิปัญญาไทย
ความส าคัญ ของภ ู ม ิปั ญญาไทย สร้างความภูมิใจแก่คนไทย สร้างความสมดุล ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ เป็ นประโยชน์ต่อการด ารงชีวิต สร้างภาพ แห่งความมีอารยธรรมให้แก่ชาติ เป็นองค์ความรู้ที่มีค่าของสังคม
ประเพณียี่เป็ง วัฒนธรรมล้านนา วัฒนธรรมและภูมิปัญญาพื้นบ้าน เป็นประเพณีลอยกระทงของล้านนา จัดขึ้นตรงกับวันเพ็ญเดือน 12 ที่มีการจุดประทีปโคมลอย โดยมีคติความเชื่อว่าเพื่อบูชาพระเกตุแก้วจุฬามณีบนสรวงสวรรค์และลอยสิ่งอัปมงคลออกไปจากชีวิต โคมลอย ตัวโครงท าจากไม้ไผ่ และใช ้ กระดาษว ่ าวห ุ้ม
เครื่องมือเครื่องใช้ ม ี การนา ไมไ้ ผใ่ นทอ ้ งถ ิ่นมา ท าเครื่องจักสานและอุปกรณ์ การเกษตร ประเพณีบุญบั้งไฟ วัฒนธรรมอีสาน ประเพณีที่มีการจุดบั้งไฟบูชาพระยาแถนเพื่อ ขอให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล ไซดักปลา กระติ๊บ กระด้ง ขบวนแห่บั้งไฟ บั้งไฟที่แห่เสร็จแล้ว จะถูกน าไปจุด
วัฒนธรรมภาคกลาง ประเพณีแข่งเรือ เป็ นการละเล ่ นของคนในชนบท ช ่ วงฤด ู น ้ า หลาก ท ี่วา ่ งเวน ้ จากการเพาะปล ู ก ตัวเรือท าจากไม้ตะเคียน โขนเรือ ในอด ี ตเม ื่อม ี งานพ ิ ธ ี ทา บ ุญทอดกฐ ิ นและผา ้ป่ าจะม ี การแห ่ แหนกน ั ทางน ้ า เพื่อน าองค์กฐินและองค์ผ้าป่ าไปยังวัด เมื่อเสร็จพิธีชาวบา ้ นจะม ี การเล ่ น แข ่ งเร ื อกน ั เพ ื่อความสน ุ กสนาน เรือแต่ละล ามีฝี พายตั้งแต่2-3 คน ไปจนถึง30 คน แต่ไม่เกิน 50 คน
วัฒนธรรมภาคใต้ หนังตะลุง เป็นศิลปะการแสดงที่ใช้บทพากย์และบท กลอนในการแสดง นิยมจัดขึ้นในงานวัด งานศพและงานเฉลิมฉลองต่าง ๆ นายหนังหรือคนเชิด ตัวละคร ตัวละครหนัง ท าจาก หนังวัวแกะสลัก คนเชิดท าหน้าที่พากย์ เสียงตัวละครต่าง ๆ ฤๅษี เท่ง พระเอก นางเอก
วัฒนธรรมประจ าชาติ เป็ นวฒันธรรมท ี่รัฐกา หนดใหค ้ นในชาติปฏิบตัิร่วมกนัแสดงใหเ ้ ห ็ นถ ึ งความเป็ นไทยเช่น พระพุทธศาสนา พระพุทธศาสนา เป็นศาสนาหลักของชาติ ภาษาไทย มีภาษาและตัวอักษรเป็นของตนเอง บุคลิกภาพ มีความอ่อนน้อมถ่อมตน ยิ้มแย้มแจ่มใส วันส าคัญและเทศกาล ประเพณ ี สา คญัเช่น สงกรานต์ ลอยกระทง มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข เป็นศูนย์รวมจิตใจของประชาชน อาหารและสมุนไพรไทย ใช้สมุนไพรเป็นส่วนประกอบของอาหาร
การอนุรักษ์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย เผยแพร่ และ แลกเปลี่ยนวัฒนธรรม และภูมิปัญญาไทย ส่งเสริมการจัด กิจกรรมอนุรักษ์ ประเพณีไทย รักษาวัฒนธรรม และภูมิปัญญาไทย ที่มีค่าให้คงอยู่ สืบไป ประชาสัมพันธ์ ให้คนในสังคมเห็น คุณค่าของ วัฒนธรรมไทย ส่งเสริมการศึกษา และวิจัยเกี่ยวกับ วัฒนธรรมและ ภูมิปัญญาไทย กิจกรรมในชีวิตประจ าวันใดบ้างที่ อน ุ ร ั กษ ์ วฒ ั นธรรมและภ ู ม ิปั ญญาไทย คุ้มครองลิขสิทธิ์ ภูมิปัญญาไทย
การรับวัฒนธรรมสากลมาใช้ใน สังคมไทยส่งผลดี และผลเสียอย่างไรบ้าง เป็นวัฒนธรรมที่คนส่วนใหญ่ยอมรับและปฏิบัติ ตามกันทั่วโลก เช่น สมาร์ทโฟน สมาร์ทโฟน แต่งกายชุดสากล เช่น ชุดสูท เนกไท เช่น ชุดสูท เนกไท การแต่งกาย ตามแฟชัน การแต่งกาย คอมพิวเตอร์ การสื่อสารด้วย ภาษาอังกฤษ วัฒนธรรมสากลและอิทธิพลที่มีผลต่อการด าเนินชีวิตในสังคมไทย
แนวทางการเลือกรับวัฒนธรรมสากลอย่างเหมาะสม เลือกรับวัฒนธรรมที่จ าเป็ น ต่อการด าเนินชีวิต • ภาษาอังกฤษ • สมาร์ตโฟน • คอมพิวเตอร์ การร่วมมือ ค้นคว้า เผยแพร่ และประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาไทย • เผยแพร่ความรู้เรื่องภูมิปัญญา • ค้นคว้าภูมิปัญญามาประยุกต์ใช้ พิจารณาข้อดีข้อเสียควบคู่กันไป • พิจารณาทั้งประโยชน์และโทษ • เลือกรับวัฒนธรรมที่ดีมาปรับใช้
มีความหลากหลาย เป็ นเอกลักษณ์ และแสดง ถ ึ งความเป็ นไทย เช่น การแต่งกาย วฒันธรรม ทอ ้ งถิ่น และภูมิปัญญาชาวบา ้ น วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย รับวัฒนธรรมที่มีประโยชน์มาประยุกต์ใช ้ เช่น โทร ศัพ ท์มื อ ถื อ ค อมพิ วเ ตอ ร์ โ ดย ต้อ ง พิจารณาข้อดีข้อเสียเป็ นหลัก แนวทางการเลือกรับวัฒนธรรมสากลอย่างเหมาะสม ม ี การผสมผสานเขา ้ กบัสังคมไทย เช่น อาหาร การแต่งกายตามแฟชนั่รูปแบบสถาปัตยกรรม เทคโนโลยีและการสื่อสาร วัฒนธรรมสากล ม ี การร่วมกนัอนุรักษท ์ ้ งัในระดบับุคคล ระดับท ้ องถิ่น และระดับชาติเพ ื่อให ้ ทุกคน เห ็ นคุณค่าและความสา คญัของวฒันธรรม และภูมิปัญญา การอนุรักษ์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย สรุป