คู่มือการปฏิบัติงาน สำหรับการทดสอบคุณสมบัติแผ่นใยไม้อัดความหนาแน่นปานกลาง (Medium Density Fiberboards : MDF)

คู่มือการปฏบิ ตั ิงาน (Work Instruction)

คู่มอื การปฏบิ ตั งิ าน
สาหรับการทดสอบคุณสมบัติแผ่นใยไม้อดั ความหนาแน่นปานกลาง

(Medium Density Fiberboards : MDF)

เอกสารนเี้ ป็ นสมบตั ิของมหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยพี ระจอมเกล้าพระนครเหนอื ห้ามคดั ลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนุญาต

คานา

เอกสารคู่มือการปฏิบตั ิงานเล่มน้ี เป็นการรวบรวมข้นั ตอนและกระบวนการทดสอบคุณสมบตั ิแผ่น
ไมท้ ดแทนไมธ้ รรมชาติ นามา ประมวลเป็นคู่มือการปฏิบตั ิงาน “คู่มือการปฏิบตั ิงานสาหรับการทดสอบ
คุณสมบตั ิแผน่ ไมท้ ดแทนไมธ้ รรมชาติ” สาหรับใหผ้ ทู้ ่ีรับผิดชอบได้ ศึกษาแนวทาง สามารถปฏิบัติงานได้
อย่างมีประสิทธิภาพ และประสิทธิผลมากยิ่งข้ึน โดยแสดงถึงข้นั ตอนและวิธีการทางาน ระบุถึงข้นั ตอน
และรายละเอียดของกระบวนการ

ท้งั น้ีเพื่อให้การปฏิบตั ิงานเป็ นระบบและมีมาตรฐานเดียวกนั หวงั เป็ นอย่างยิ่งว่าเอกสารคู่มือการ
ปฏิบตั ิงานน้ีจะเป็นประโยชน์และสามารถใชเ้ ป็นแนวทางในการปฏิบตั ิงานใหม้ ีประสิทธิภาพยงิ่ ข้ึนต่อไป

ภาควชิ าเทคโนโลยวี ิศวกรรมอุตสาหการ
มหาวิทยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ พระนครเหนือ

เอกสารนีเ้ ป็ นสมบัติของมหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ ห้ามคดั ลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนญุ าต

สารบญั หนา้
1
1. วตั ถปุ ระสงค์ 1
2. ขอบเขต 1
3. ความรับผิดชอบ 1
4. คานิยาม 2
5. ประเภทและช้นั คุณภาพ 2
6. ขนาดและเกณฑค์ วามคลาดเคล่ือน 3
7. คุณลกั ษณะที่ตอ้ งการ 4
8. การทดสอบ 5
5
8.1 การทดสอบความหนา (Thickness Tolerance) 6-7
8.2 การทดสอบขนาด (Length and Width Tolerance) 7-8
8.3 การตรวจสอบความหนาแน่น (Density, Density profile) 8-9
8.4 การทดสอบความช้ืน (Moisture content: MC)
8.5 การทดสอบการขยายตวั เมื่อไดร้ ับความช้ืน (Thickness swelling : TS, 9-11

Water absorption : WA) 11-12
8.6 การทดสอบค่าพกิ ดั หกั และคา่ พิกดั ความยดื หยนุ่ (Modulus of rupture : MOR, 12-13
13-14
Modulus of elasticity : MOE)
8.7 การทดสอบคา่ ความตา้ นทานแรงยดึ เหนี่ยวภายใน (Internal bond : IB)
8.8 การทดสอบค่าแรงยดึ เหนี่ยวตะปเู กลียว (Screw holding : SH)
8.9 การทดสอบปริมาณฟอร์มลั ดีไฮด์ (Formaldehyde testing) (EN,JIS)

เอกสารนเี้ ป็ นสมบตั ิของมหาวิทยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกล้าพระนครเหนอื ห้ามคัดลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนุญาต

ค่มู ือการปฏิบตั ิงาน แผน่ ใยไมอ้ ดั ความหนาแน่นปานกลาง หนา้ ท่ี
(Work Instruction) (Medium Density Fiberboards ; MDF) 1

รหสั เอกสาร วนั ท่ี แกไ้ ขคร้ังท่ี

1. วตั ถปุ ระสงค์
เพื่อเป็นแนวทางและระเบียบการปฏิบตั ิงานในการทดสอบคุณสมบตั ิตามมาตรฐาน

ผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรมของแผน่ ไมท้ ดแทนไมธ้ รรมชาติแผน่ ใยไมอ้ ดั ความหนาแน่นปานกลาง
(Medium Density Fiberboards ; MDF)

2. ขอบเขต
จดั ทาคูม่ ือการปฏิบตั ิงานสาหรับการทดสอบคุณสมบตั ิแผน่ ไมท้ ดแทนไมธ้ รรมชาติ สาหรับ

หอ้ งแลปปฏิบตั ิการ อาคาร 42 ช้นั 8 ภาควิชาเทคโนโลยวี ิศวกรรมอตุ สาหการ วทิ ยาลยั เทคโนโลยี
อตุ สาหกรรม มหาวิทยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ พระนครเหนือ

3. ความรับผิดชอบ
ภาควชิ าเทคโนโลยวี ิศวกรรมอุตสาหการ มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ พระนครเหนือ

3.1 เครื่องมือที่ใชใ้ นการทดสอบ
เครื่องทดสอบ Laboratory Testing Machine Mod. IBX700

4. คานิยาม
4.1 แผน่ ใยไมอ้ ดั ความหนาแน่นปานกลาง (Medium Density Fiberboards ; MDF) ซ่ึงต่อไปในมาตรฐาน
น้ีจะ เรียกวา่ "แผน่ เอม็ ดีเอฟ" หมายถึง ผลิตภณั ฑท์ ี่ทาจากใยของไมห้ รือใยของวสั ดุลิกโนเซลลโู ลส
(lignocellulosic material) โดยการอดั ร้อนหรือใหค้ วามร้อนเพือ่ ให้ใยไมต้ ิดกนั เป็นแผน่ มีการใชก้ าว
หรือไมใ่ ชก้ าวเป็นส่วนประกอบ

เอกสารนเี้ ป็ นสมบัติของมหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนอื ห้ามคดั ลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนุญาต

คมู่ ือการปฏิบตั ิงาน แผน่ ใยไมอ้ ดั ความหนาแน่นปานกลาง หนา้ ท่ี
(Work Instruction) (Medium Density Fiberboards ; MDF) 2

รหสั เอกสาร วนั ที่ แกไ้ ขคร้ังท่ี

5. ประเภทและช้ันคณุ ภาพ

5.1 แผน่ เอม็ ดีเอฟ แบ่งตามความเรียบ ออกเป็น 2 แบบ คอื

1) แบบขดั ผวิ (sanded) มีสญั ลกั ษณ์ SAN

2) แบบไมข่ ดั ผวิ (unsanded) มีสญั ลกั ษณ์ UNS

5.2 แผน่ เอม็ ดีเอฟ แต่ละแบบแบง่ ตามปริมาณฟอร์มาลดีไฮด์ ออกเป็น 2 ช้นั คุณภาพ คือ

1) ช้นั คุณภาพ 1 ปริมาณฟอร์มาลดีไฮด์ ไมม่ ากกวา่ 9 mg/100 g

2) ช้นั คณุ ภาพ 2 ปริมาณฟอร์มาลดีไฮด์ มากกวา่ 9 mg/100g ถึง 400 mg/100 g

6. ขนาดและเกณฑ์ความคลาดเคลอ่ื น

1) ความกวา้ ง ความยาว และความหนา ใหเ้ ป็นไปตามที่ระบุไวท้ ่ีฉลาก โดยมีเกณฑค์ วาม
คลาดเคลื่อนไดไ้ ม่เกิน ที่กาหนดในตารางที่ 1 การวดั ใหป้ ฏิบตั ิตามขอ้ 8.1 และขอ้ 8.2

ตารางที่ 1 เกณฑค์ วามคลาดเคล่ือนของความกวา้ ง ความยาว และความหนา

เกณฑค์ วามคลาดเคลื่อน

ความหนา ความกวา้ งและความยาว ความหนา
SAN UNS
นอ้ ยกวา่ 7
7 ถึง 15 ± 0.5
มากกวา่ 15
± 5.0 ± 0.3 ± 1.0

± 1.5

2) ความแตกต่างของเส้นทแยงมมุ ท้งั 2 เส้น จะมีไดไ้ ม่เกิน 0.25% ของเสน้ ส้ัน
3) ความตรงของขอบแต่ละดา้ นจะคลาดเคลื่อนไปจากแนวตรงไดไ้ ม่เกิน 3.0 mm

เอกสารนเี้ ป็ นสมบัตขิ องมหาวิทยาลัยเทคโนโลยพี ระจอมเกล้าพระนครเหนือ ห้ามคดั ลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนุญาต

คู่มือการปฏิบตั ิงาน แผน่ ใยไมอ้ ดั ความหนาแน่นปานกลาง หนา้ ที่
(Work Instruction) (Medium Density Fiberboards ; MDF) 3

รหสั เอกสาร วนั ท่ี แกไ้ ขคร้ังที่

7. คณุ ลกั ษณะท่ตี ้องการ

1) ลกั ษณะทว่ั ไป แผน่ เอม็ ดีเอฟตอ้ งมีความเรียบสม่าเสมอกนั ตลอดท้งั แผน่ ขอบตอ้ งต้งั ไดฉ้ ากกบั
ระนาบผิวการทดสอบใหท้ าโดยการตรวจพนิ ิจ

2) ความหนาแน่นเฉลี่ยของแผน่ เอม็ ดีเอฟตอ้ งอยใู่ นช่วง 400 mg/m3 ถึง 800 mg/m3 และความ
หนาแน่นของแผน่ เอม็ ดีเอฟแตล่ ะแผน่ จะคลาดเคลื่อนจากคา่ ความหนาแน่นเฉลี่ยไดไ้ มเ่ กิน 10% การ
ทดสอบใหป้ ฏิบตั ิตามขอ้ 8.3

3) ปริมาณความช้ืนเฉลี่ยตอ้ งอยใู่ นช่วง 4% ถึง 13% การทดสอบใหป้ ฏิบตั ิตามขอ้ 8.4

4) ปริมาณฟอร์มาลดีไฮด์
4.1 แผน่ เอม็ ดีเอฟช้นั คุณภาพ 1 ปริมาณฟอร์มาลดีไฮด์ ไมม่ ากกวา่ 9 mg/100g
4.2 แผน่ เอม็ ดีเอฟช้นั คุณภาพ 2 ปริมาณฟอร์มาลดีไฮด์ มากกวา่ 9 mg/100g ถึง 40 mg/100g การ

ทดสอบใหป้ ฏิบตั ิตามขอ้ 8.9

5) การพองตวั ความหนาของแผน่ ใยไมอ้ ดั ความหนาแน่นปานกลางหนา 1.8 mm ถึง 2.5 mm กาหนด
ไมเ่ กินร้อยละ 45

6) ความตา้ นแรงดดั ของแผน่ ใยไมอ้ ดั ความหนาแน่นปานกลาง หนา 1.8 mm ถึง 2.5 mm กาหนดไม่
นอ้ ยกวา่ 23 MPa

7) มอดุลสั ยดื หยนุ่ ของแผน่ ใยไมอ้ ดั ความหนาแน่นปานกลาง หนา 1.8 mm ถึง 2.5 mm กาหนดไม่
นอ้ ยกวา่ 2700 MPa

8) ความตา้ นแรงดึงต้งั ฉากกบั ผวิ หนา้ ของแผน่ ใยไมอ้ ดั ความหนาแน่นปานกลาง หนา 1.8 mm ถึง 2.5
mm กาหนดไมน่ อ้ ยกวา่ 0.65 MPa

เอกสารนเี้ ป็ นสมบัตขิ องมหาวิทยาลยั เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ ห้ามคัดลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนญุ าต

คูม่ ือการปฏิบตั ิงาน แผน่ ใยไมอ้ ดั ความหนาแน่นปานกลาง หนา้ ที่
(Work Instruction) (Medium Density Fiberboards ; MDF) 4

รหสั เอกสาร วนั ท่ี แกไ้ ขคร้ังท่ี

8. การทดสอบ
ก) การเตรียมชิ้นทดสอบ

ตดั ตวั อยา่ งแต่ละแผน่ เป็นชิ้นทดสอบตามภาพท่ี 3-1 ดงั น้ี

1. ชิ้นทดสอบ D1 ถึง D2 ขนาด 50 mm x 50 mm จานวน 6 ชิ้น สาหรับทดสอบความหนาแน่นและ
ความช้ืน

2. ชิ้นทดสอบ Q1 ถึง Q8 ขนาด 50 mm x 50 mm จานวน 8 ชิ้น สาหรับทดสอบการพองตวั ตาม
ความหนา

3. ชิ้นทดสอบ B1 ถึง B12 ขนาด 50 mm x L mm จานวน 12 ชิ้น สาหรับทดสอบความตา้ นแรงดดั
และมอดุลสั ยดื หยนุ่ L = 15 เทา่ ของความหนาระบุของชิ้นทดสอบ (ไม่นอ้ ยกวา่ 150 mm บวก 50 mm)

4. ชิ้นทดสอบ I1 ถึง I8 ขนาด 50 mm x 50 mm จานวน 8 ชิ้น สาหรับทดสอบความตา้ นแรงดึงต้งั
ฉากกบั ผวิ หนา้

5. ชิ้นทดสอบ S1 ถึง S8 ขนาด 50 mm x 50 mm จานวน 8 ชิ้น สาหรับทดสอบความยดึ แน่นของ
ผวิ หนา้

6. ชิ้นทดสอบ W1 ถึง W8 ขนาด 50 mm x 50 mm จานวน 8 ชิ้น สาหรับทดสอบความยดึ เหนี่ยว
ของตะปเู กลียว

ภาพท่ี 3-1 ตาแหน่งและการตดั ชิ้นทดสอบ

เอกสารนีเ้ ป็ นสมบตั ิของมหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกล้าพระนครเหนอื ห้ามคดั ลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนญุ าต

ค่มู ือการปฏิบตั ิงาน การทดสอบคณุ สมบตั ิแผน่ ไมอ้ ดั ชนิดอดั ราบ หนา้ ท่ี
(Work Instruction) (Flatpressed Particleboards) 5

รหสั เอกสาร วนั ท่ี แกไ้ ขคร้ังท่ี

1. การทดสอบความหนา (Thickness Tolerance)
ก) เครื่องมือ
ใชไ้ มโครมิเตอร์หรือเคร่ืองมือวดั ความหนาที่เทียบเทา่ ท่ีวดั ไดล้ ะเอียดถึง 0.05 mm ซ่ึงมีส่วน

ของแป้ นวดั เรียบและขนานกนั และมีเส้นผา่ นศนู ยก์ ลาง 6 mm ถึง 20 mm
ข) วธิ ีวดั
ใหว้ ดั ที่บริเวณก่ึงกลางของขอบของแผน่ ชิ้นไมอ้ ดั ท้งั 4 ดา้ น และใหล้ ึกเขา้ ไปจากขอบ

ประมาณ 25 mm ถึง 200 mm ดงั ภาพที่ 3-2
2. การทดสอบขนาด (Length and Width Tolerance)
ก) เคร่ืองมือ
ใชส้ ายวดั โลหะที่วดั ไดล้ ะเอียดถึง 1 mm
ข) วธิ ีวดั
วดั ที่จุดลึกเขา้ ไปจากขอบของแผ่นชิ้นไมอ้ ดั ประมาณ 100 mm ดงั ภาพที่ 3-2

ภาพท่ี 3-2 ตาแหน่งที่วดั ความกวา้ ง ความยาว และความหนาของแผน่ ชิ้นไมอ้ ดั

เอกสารนเี้ ป็ นสมบตั ิของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนอื ห้ามคดั ลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนุญาต

คูม่ ือการปฏิบตั ิงาน การทดสอบคณุ สมบตั ิแผน่ ไมอ้ ดั ชนิดอดั ราบ หนา้ ท่ี
(Work Instruction) (Flatpressed Particleboards) 6

รหสั เอกสาร วนั ที่ แกไ้ ขคร้ังที่

3. การตรวจสอบความหนาแน่น (Density, Density profile)
ก) เคร่ืองมือ
1. เคร่ืองชงั่ ท่ีชง่ั ไดล้ ะเอียดถึง 0.01 g
2. ไมโครมิเตอร์หรือเครื่องมือวดั ความหนาที่เทียบเท่า ที่วดั ไดล้ ะเอียดถึง 0.05 mm ซ่ึงมีส่วนของ

แป้ นวดั เรียบและขนานกนั และมีเส้นผา่ นศูนยก์ ลาง 6 mm ถึง 20 mm
3. แคลิเปอร์แบบเล่ือน (sliding caliper) หรือ เคร่ืองวดั อ่ืนที่เทียบเท่า อ่านไดล้ ะเอียดถึง 0.1 mm

ข) วธิ ีทดสอบ

1. ชงั่ ชิ้นทดสอบใหไ้ ดม้ วลที่แน่นอนถึง 0.01 g

2. ใชเ้ คร่ืองมือตามขอ้ 2. วดั ความหนาตรงจุดก่ึงกลางของชิ้นทดสอบตามภาพที่ 3-3

3. ใชเ้ คร่ืองมือตามขอ้ 3. วดั ความกวา้ งและความยาวของชิ้นทดสอบ ตามภาพที่ 3-3 โดยวาง
เคร่ืองมือใหท้ ามุมกบั แนวระนาบของชิ้นทดสอบ ประมาณ 45° ตามภาพที่ 3-4 บริเวณท่ีวดั ความหนา

ภาพท่ี 3-3 ตาแหน่งท่ีวดั ความกวา้ ง ความยาวและความหนาของชิ้นทดสอบ

เอกสารนีเ้ ป็ นสมบตั ิของมหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกล้าพระนครเหนอื ห้ามคัดลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนุญาต

คู่มือการปฏิบตั ิงาน การทดสอบคณุ สมบตั ิแผน่ ไมอ้ ดั ชนิดอดั ราบ หนา้ ท่ี
(Work Instruction) (Flatpressed Particleboards) 7

รหสั เอกสาร วนั ที่ แกไ้ ขคร้ังที่

ภาพท่ี 3-4 แสดงวธิ ีวดั ความกวา้ ง ความยาวของชิ้นทดสอบ

ค) วธิ ีคานวณ

หาค่าความหนาแน่นจากสูตร

ความหนาแน่น กิโลกรัมตอ่ ลูกบาศกเ์ มตร = m x 106
V

เม่ือ m คือ มวลของชิ้นทดสอบ เป็น กรัม

V คอื ปริมาตรของชิ้นทดสอบ เป็น ลูกบาศกม์ ิลลิเมตร

4. การทดสอบความช้ืน (Moisture Content MC)

ก) เครื่องมือ
1. เครื่องชงั่ ท่ีชง่ั ไดล้ ะเอียดถึง 0.01 g
2. ตอู้ บ ท่ีสามารถควบคมุ อุณหภมู ิใหค้ งท่ีที่ (103 ± 2) °C
3. เดซิเคเตอร์

ข) วิธีทดสอบ
1. ชงั่ ชิ้นทดสอบซ่ึงผา่ นการทดสอบตามขอ้ 3 แลว้ ใหไ้ ดม้ วลที่แน่นอน ถึง 0.01 กรัม เป็น

มวลของชิ้นทดสอบก่อนอบ

เอกสารนเี้ ป็ นสมบตั ิของมหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยพี ระจอมเกล้าพระนครเหนอื ห้ามคัดลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนญุ าต

คมู่ ือการปฏิบตั ิงาน การทดสอบคณุ สมบตั ิแผน่ ไมอ้ ดั ชนิดอดั ราบ หนา้ ท่ี
(Work Instruction) (Flatpressed Particleboards) 8

รหสั เอกสาร วนั ที่ แกไ้ ขคร้ังท่ี

2. อบชิ้นทดสอบในตูอ้ บที่อุณหภูมิ (103 ± 2) °C จนไดม้ วลคงที่ คือมวลของชิ้นทดสอบ เม่ือ
ชง่ั 2 คร้ังที่เวลาห่างกนั 6 h ตอ้ งไมแ่ ตกตา่ งกนั เกิน 0.1% ของมวลของชิ้นทดสอบ

3. นามาใส่ในเดซิเคเตอร์ปล่อยไวใ้ หเ้ ยน็

4. ชงั่ ชิ้นทดสอบ เป็นมวลของชิ้นทดสอบหลงั อบแหง้

ค) วธิ ีคานวณ

หาคา่ ปริมาณความช้ืนจากสูตร

ปริมาณความช้ืน ร้อยละ = m1−m2 × 100
m2
เม่ือ m1 คอื มวลของชิ้นทดสอบก่อนอบ เป็น กรัม

m2 คือ มวลของชิ้นทดสอบหลบั อบแหง้ เป็น กรัม

5. การทดสอบการขยายตวั เมื่อไดร้ ับความช้ืน (Thickness swelling; TS, Water absorption : WA)
ก) เคร่ืองมือ
ไมโครมิเตอร์หรือเครื่องมือวดั ความหนาท่ีเทียบเท่า ท่ีวดั ไดล้ ะเอียดถึง 0.05 mm ซ่ึงมีส่วนของ

แป้ นวดั เรียบและขนานกนั และมีเสน้ ผา่ นศูนยก์ ลาง 6 mm ถึง 20 mm
ข) วธิ ีทดสอบ
1. ทาเครื่องหมายตาแหน่งท่ีวดั ความหนาตามภาพที่ 3-3 วดั ความหนาของชิ้นทดสอบ เป็น

ความหนาก่อนแช่น้า

2. แช่ชิ้นทดสอบในน้าสะอาดที่อุณหภูมิ (20 ± 2) โดยต้งั ชิ้นทดสอบให้ไดฉ้ ากกบั ระดบั ผิวน้า
ให้ขอบบนอยู่ใตร้ ะดับผิวน้า ประมาณ 25 mm แต่ละชิ้นตอ้ งห่างจากกัน และตอ้ งห่างจากผนังและกัน
ภาชนะที่ใส่ ไม่นอ้ ยกวา่ 10 mm

3. เมื่อแช่ชิ้นทดสอบครบ 1 h แลว้ รีบนาชิ้นทดสอบข้ึนมาซบั น้าท่ีผิวออกใหห้ มดดว้ ยผา้ หมาด
แลว้ ปล่อยไวท้ ี่อุณหภูมิห้องโดยวางให้ขอบดา้ นใดดา้ นหน่ึงอยบู่ นแผ่นวสั ดุที่ไม่ดูดซึมน้า เช่น พลาสติก
กระจก

เอกสารนเี้ ป็ นสมบตั ิของมหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนอื ห้ามคดั ลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนุญาต

ค่มู ือการปฏิบตั ิงาน การทดสอบคุณสมบตั ิแผน่ ไมอ้ ดั ชนิดอดั ราบ หนา้ ที่
(Work Instruction) (Flatpressed Particleboards) 9

รหสั เอกสาร วนั ท่ี แกไ้ ขคร้ังท่ี

4. ปลอ่ ยทดสอบไวอ้ ีก 1 h แลว้ นาชิ้นทดสอบข้ึนมาวดั ความหนาตามตาแหน่งเดิม เป็นความ
หนาหลงั แช่น้า

ค) วิธีคานวณ

หาค่าการพองตวั ตามความหนา

การพองตวั ตามความหนา ร้อยละ = t2−t1 × 100
t1
เมื่อ t1 คือ มวลของชิ้นทดสอบก่อนอบ เป็น กรัม

t2 คือ มวลของชิ้นทดสอบหลบั อบแหง้ เป็น กรัม

6. การทดสอบค่าพกิ ดั หกั และคา่ พกิ ดั ความยดื หยนุ่ (Modulus of rupture MOR, Modulus of elasticity :

MOE)

ก) เคร่ืองมือ

1. เครื่องกด ซ่ึงวดั แรงกดไดล้ ะเอียดถึง 5 N หรือ 5% ของแรงกดสูงสุดที่ชิ้นทดสอบรับไดต้ อ้ งมี
ปลายส่วนที่ใชก้ ดเป็นรูปคร่ึงวงกลม มีรัศมีประมาณ 10 mm และมีความยาวของแท่งกดไม่นอ้ ยกวา่ ความ
กวา้ งของชิ้นทดสอบ

2. แท่งรองรับ ตอ้ งมีลกั ษณะหนา้ ตดั เป็นรูปวงกลม หรือรูปคร่ึงวงกลม มีรัศมีประมาณ 10 mm
และมีความยาวของแทง่ รองรับไมน่ อ้ ยกวา่ ความกวา้ งของชิ้นทดสอบ

3. เคร่ืองวดั การแอ่นตวั ซ่ึงอา่ นคา่ ไดล้ ะเอียดถึง 0.1 mm

ข) วธิ ีทดสอบ

1. วางชิ้นทดสอบบนแท่งรองรับซ่ึงมีระยะห่างกนั 15 เทา่ ของความหนาระบขุ องชิ้นทดสอบ
(ตวั เลขที่ไดใ้ หป้ ัดเป็นเลขจานวนเตม็ ของ 10 mm) แต่ตอ้ งไมน่ อ้ ยกวา่ 150 mm ตามภาพท่ี 3-5 ใหป้ ลาย
ชิ้นทดสอบยนื่ ออกไปจากจุดที่รองรับขา้ งละประมาณ 25 mm

เอกสารนเี้ ป็ นสมบัติของมหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยพี ระจอมเกล้าพระนครเหนอื ห้ามคดั ลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนญุ าต

ค่มู ือการปฏิบตั ิงาน การทดสอบคณุ สมบตั ิแผน่ ไมอ้ ดั ชนิดอดั ราบ หนา้ ท่ี
(Work Instruction) (Flatpressed Particleboards) 10

รหสั เอกสาร วนั ท่ี แกไ้ ขคร้ังท่ี

ภาพท่ี 3-5 การทดสอบความตา้ นแรงดดั และมอดุลสั ยดื หยนุ่

2. ใหแ้ รงกดลงที่จุดก่ึงกลางของชิ้นทดสอบ โดยมีอตั ราการเพิ่มแรงกดอยา่ งสม่าเสมอเวลาท่ี
ใชต้ ้งั แตเ่ ร่ิมกดจนกระทงั่ ชิ้นทดสอบหกั ตอ้ งไมน่ อ้ ยกวา่ 30 s แตไ่ มม่ ากกวา่ 90 s (ความเร็วในการกด
ประมาณ 10 mm/min)

3. เขียนกราฟแสดความสัมพนั ธ์ ระหวา่ งแรงกดกบั การแอ่นตวั ดงั ภาพที่ 3-6

ค) วธิ ีคานวณ

1. ความตา้ นแรงดดั

หาคา่ ความตา้ นแรงดดั จากสูตร

fm = 3 Fmax l1
2 b t2
เม่ือ fm คอื ความตา้ นแรงตดั เป็น เมกะพาสคลั

Fmax คือ แรงกดสูงสุดที่ชิ้นทดสอบรับได้ เป็ น นิวตนั

l1 คอื ระยะห่างของแท่งรองรับ เป็น มิลลิเมตร

b คอื ความกวา้ งท่ีจุดก่ึงกลางดา้ นยาวของชิ้นทดสอบ เป็น มิลลิเมตร

t คือ ความหนาท่ีจุดก่ึงกลางของชิ้นทดสอบ เป็น มิลลิเมตร

เอกสารนเี้ ป็ นสมบตั ขิ องมหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยพี ระจอมเกล้าพระนครเหนอื ห้ามคัดลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนญุ าต

คมู่ ือการปฏิบตั ิงาน การทดสอบคณุ สมบตั ิแผน่ ไมอ้ ดั ชนิดอดั ราบ หนา้ ท่ี
(Work Instruction) (Flatpressed Particleboards) 11

รหสั เอกสาร วนั ท่ี แกไ้ ขคร้ังที่

2. มอดุลสั ยดื หยนุ่

หาคา่ มอดุลสั ยดื หยนุ่ จากสูตร

Em = l13 (F2 − F1)
4 b t3 (a2 − a1)
เมื่อ Em คือ มอดุลสั ยดื หย่นุ เป็น เมกะพาสคลั

l1 คอื ระยะห่างของแท่งรองรับ เป็น มิลลิเมตร

F2 − F1 คือ แรงกดท่ีเพ่มิ ข้ึน ในช่วงที่เสน้ กราฟเป็นเสน้ ตรง ตามภาพ ที่ 3-6 เป็น นิวตนั

b คือ ความกวา้ งที่จุดก่ึงกลางดา้ นยาวของชิ้นทดสอบ เป็น มิลลิเมตร

t คอื ความหนาที่จุดก่ึงกลางของชิ้นทดสอบ เป็น มิลลิเมตร

2 − 1 คือ ระยะแอ่นตวั ท่ีเพมิ่ ข้ึนในช่วงท่ีเสน้ กราฟเป็นเสน้ ตรงตามภาพท่ี 3-6 เป็นมิลลิเมตร

ภาพที่ 3-6 กราฟแสดงความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งแรงกดกบั การแอ่นตวั
7. การทดสอบคา่ ความตา้ นทานแรงยดึ เหนี่ยวภายใน (Internal bond : IB)

ก) เครื่องมือ
1. เคร่ืองดึง ซ่ึงสามารถใชแ้ รงดึงเพอื่ แยกชิ้นทดสอบออกในเวลาไมน่ อ้ ยกวา่ 30 s แต่ไม่

มากกวา่ 90 s
2. แผน่ ดึงซ่ึงทาดว้ ยไมห้ รือโลหะท่ีเหมาะสม ขนาดไม่นอ้ ยกวา่ 50 mm x 50 mm ความหนา

ตามความเหมาะสม

เอกสารนีเ้ ป็ นสมบัติของมหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนอื ห้ามคดั ลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนุญาต

คมู่ ือการปฏิบตั ิงาน การทดสอบคณุ สมบตั ิแผน่ ไมอ้ ดั ชนิดอดั ราบ หนา้ ท่ี
(Work Instruction) (Flatpressed Particleboards) 12

รหสั เอกสาร วนั ท่ี แกไ้ ขคร้ังที่

ข) วิธีทดสอบ

1. ติดผิวหนา้ ท้งั สองของชิ้นทดสอบกบั แผน่ ดึง โดยใชก้ าวสงั เคราะหท์ ่ีใหแ้ รงยดึ ระหวา่ ง

แผน่ ดึงไดม้ ากกวา่ แรงยดึ ตวั ในชิ้นทดสอบ

2. นาชิ้นทดสอบท่ีเตรียมไดแ้ ลว้ น้ีไปเขา้ เครื่องดึง ดึงใหช้ ิ้นทดสอบแยกออกจากกนั ซ่ึงปกติจะ
แยกในช้นั ไส้ อตั ราการเพ่ิมแรงดึงตอ้ งเป็นไปอย่างสม่าเสมอ เวลาที่ใชต้ ้งั แต่เร่ิมดึง จนกระทงั่ ชิ้นทดสอบ
แยกออกจากกนั ตอ้ งไมน่ อ้ ยกวา่ 30 s แตไ่ มม่ ากกวา่ 90 s (ความเร็วในการดึงประมาณ 2 mm/min)

ค) วิธีคานวณ

หาคาความตา้ นแรงตึงต้งั ฉากกบั ผิวหนา้ จากสูตร

ความตา้ นแรงดึงต้งั ฉากกบั ผิวหนา้ เมกะพาสคลั = F
W×L
เม่ือ F คือ แรงดึงสูงสุด เป็น นิวตนั

W คอื ความกวา้ งของชิ้นทดสอบ เป็น มิลลิเมตร

L คอื ความยาวของชิ้นทดสอบ เป็น มิลลิเมตร

8. การทดสอบค่าแรงยดึ เหนี่ยวตะปเู กลียว (Screw holding : SH)

ก) เคร่ืองมือ

1. เครื่องดึง ซ่ึงสามารถใชแ้ รงดึงเพ่ือถอนตะปเู กลียวออกจากชิ้นทดสอบในเวลาไม่นอ้ ยกวา่
30s แตไ่ มม่ ากกวา่ 90s

2. ตะปูเกลียว ชนิดหวั จมแบบผา่ ท่ีเป็นไปตาม มอก. 499 ขนาดระบุ 4.1 ความยาว 40 mm หรือ
ท่ีมีขนาดใกลเ้ คยี ง

เอกสารนีเ้ ป็ นสมบตั ขิ องมหาวิทยาลยั เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนอื ห้ามคดั ลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนุญาต

คมู่ ือการปฏิบตั ิงาน การทดสอบคุณสมบตั ิแผน่ ไมอ้ ดั ชนิดอดั ราบ หนา้ ที่
(Work Instruction) (Flatpressed Particleboards) 13

รหสั เอกสาร วนั ท่ี แกไ้ ขคร้ังที่

ข) วธิ ีทดสอบ

1. ชิ้นทดสอบแต่ละชิ้นใหท้ ดสอบ 3 แห่ง คือ ท่ีก่ึงกลางผิวหนา้ 1 แห่ง และที่ก่ึงกลางของขอบ
2 ขอบที่ประชิดกนั

2. ขนั ตะปูเกลียวลงในชิ้นทดสอบ ซ่ึงไดเ้ จาะรูนาขนาดเสน้ ผา่ นศูนยก์ ลาง 1.5 mm ลึก 6 mm ไว้
แลว้ ขนั ตะปูเกลียวจนกระทงั่ ส่วนเกลียวที่สมบูรณ์จมลึกลงไปถึง 13 mm ไม่นบั ความยาวส่วนปลายเรียว
ของตะปูเกลียว

3. นาชิ้นทดสอบท่ีเตรียมไวไ้ ปเขา้ เครื่องดึง ดึงให้ตะปูเกลียวถอนออกจากชิ้นทดสอบ แรงท่ีใช้
ดึงจะตอ้ งอย่ใู นแนวเดียวกบั ตะปูเกลียว และต้งั ฉากกบั ผิวหนา้ หรือผิวขอบของชิ้นทดสอบ อตั ราการเพิ่ม
แรงดึงตอ้ งเป็นไปอย่างสม่าเสมอ เวลาท่ีใชต้ ้งั แต่เริ่มดึงจนกระทง่ั ตะปูเกลียวถอนออกจากชิ้นทดสอบตอ้ ง
ไม่นอ้ ยกวา่ 30 s แต่ไม่มากกวา่ 90 s (ความเร็วในการดึง ประมาณ 2 mm/min)

9. การทดสอบปริมาณฟอร์มลั ดีไฮด์ (Formaldehyde testing) (EN,JIS)

ก) การเตรียมชิ้นทดสอบ

ตดั ตวั อยา่ งเป็นชิ้นทดสอบกวา้ ง 25 mm ยาว 25 mm ให้ไดม้ วลประมาณ 500 g

ข) วธิ ีทดสอบ

ใหป้ ฏิบตั ิตาม BS EN 120

หมายเหตุ การทดสอบปริมาณฟอร์มาลดีไฮด์ ใหใ้ ชว้ ิธีอ่ืนที่เทียบเท่าได้ โดยใชเ้ กณฑก์ าหนด
และวิธีทดสอบ (รวมท้งั การเตรียมชิ้นทดสอบ) ตอ้ งสอดคลอ้ งกนั ดงั ในภาคผนวก ข. ในกรณีท่ีมีขอ้ โตแ้ ยง้
ใหใ้ ชว้ ิธีตาม BS EN 120 เป็นวิธีตดั สิน

เอกสารนีเ้ ป็ นสมบัติของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยพี ระจอมเกล้าพระนครเหนือ ห้ามคัดลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนุญาต

คูม่ ือการปฏิบตั ิงาน การทดสอบคณุ สมบตั ิแผน่ ไมอ้ ดั ชนิดอดั ราบ หนา้ ที่
(Work Instruction) (Flatpressed Particleboards) 14

รหสั เอกสาร วนั ท่ี แกไ้ ขคร้ังท่ี

ภาพที่ 3-7 ปริมาณฟอร์มาลดีไฮท์

เอกสารนเี้ ป็ นสมบัตขิ องมหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนอื ห้ามคัดลอกสาเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนญุ าต