คู่มือความปลอดภัยในการทำงานเกี่ยวกับไฟฟ้า

คู่มืคู่ อ มื ความปลอดภัยในการ ทำ งานเกี่ยวกับไฟฟ้า ฟ้

ความหมายของไฟฟ้าฟ้ตัวนำ - ฉนวนไฟฟ้าฟ้วงจรไฟฟ้าฟ้เบื้องต้นอันตรายจากไฟฟ้าฟ้และการป้องกันไฟฟ้าฟ้ดูดการสัมผัสไฟฟ้าฟ้ไฟฟ้าฟ้ช็อตประกายไฟจากอาร์กร์การระเบิดจากอาร์กร์สารบัญบั 1234468913

อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคล หมวกแข็งนิรภัย ถุงมือยางฉนวนไฟฟ้า ฟ้ ร้อ ร้ งเท้านิรภัย ความปลอดภัยของระบบไฟฟ้า ฟ้ การป้องกันอันตรายจากไฟฟ้า ฟ้ 14 14 15 16 18 19 20

ไฟฟ้า ฟ้ คืออะไร การไหลของกระแสไฟฟ้า คือการเคลื่อนที่ข ที่ องอิเล็กตรอนจาก จุดหนึ่งไปยัง ยั อีกจุดหนึ่ง อิเล็กตรอนของวัต วั ถุแ ถุ ต่ละชนิดมีแ มี รงยืด ยื เหนี่ยวกับแกนกลางของอะตอมไม่เม่ท่าท่กัน วัต วั ถุที่ ถุ อิ ที่ อิ เล็กตรอนมีแ มี รง ยึด ยึ เหนี่ยวน้อยก็จะหลุดออกและเคลื่อนที่ไที่ ด้ง่าง่ย กระแสไฟฟ้าจึง ไหลผ่าผ่นได้ง่าง่ยวัต วั ถุเ ถุ หล่านี้ เช่นช่เงิน งิ ทองแดงอะลูมิ ลู เ มิ นียม และ เหล็ก เป็น ป็ ต้น วัต วั ถุเ ถุ หล่านี้จึงเรีย รี กว่าว่ตัวนำ ไฟฟ้า ความหมายของไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ ส่วนวัต วั ถุที่ ถุ มี ที่ แ มี รงยึด ยึ เหนี่ยวสูงก็จะหลุดออกและเคลื่อนที่ไที่ ด้ยาก กระแสไฟฟ้าจึงไหลผ่าผ่นได้ยากวัต วั ถุเ ถุ หล่านี้ เช่นช่กระดาษ ยาง พลาสติก ไม้แ ม้ ห้ง เป็น ป็ ตัน เราเรีย รี กวัต วั ถุเ ถุ หล่านี้ว่าว่ฉนวนไฟฟ้า ไฟฟ้าไม่สม่ามารถนำ ไปใช้ง ช้ านได้โดยตรง จำ เป็น ป็ ต้องเปลี่ยนเป็น ป็ พลังงานในรูปอื่น เช่นช่พลังงานกล แสง เสียง และความร้อ ร้ น เครื่อ รื่ ง ใช้ไช้ฟฟ้าจึงเป็น ป็ อุปกรณ์ที่ทำ ที่ ทำหน้าที่เ ที่ ปลี่ยนไฟฟ้าดังกล่าว 1

สายไฟฟ้าที่ใที่ ช้ต ช้ ามบ้า บ้ นทั่ว ทั่ ไปจะใช้ท ช้ องแดงมาเป็น ป็ ตัวนำ แทนเงิน งิ ซึ่ง ซึ่ มีร มี าคาแพง ส่วนสายไฟฟ้าแรงสูงซึ่ง ซึ่ มีข มี นาดใหญ่ จะใช้อ ช้ ลูมิเ มิ นียม เพราะมีน้ำ มี น้ำ หนักเบากว่าว่ทองแดง สายไฟฟ้าแรงสูงส่วนใหญ่ที่ญ่ ใที่ ช้ส่ ช้ งกระแสไฟฟ้าไปตาม ถนนหรือ รื ทุ่งทุ่ นานั้น ส่วนใหญ่จญ่ะไม่มีม่ฉ มี นวนหุ้ม หรือ รื หากมี ฉนวนหุ้ม ก็จะหุ้มบาง ๆ ไว้เ ว้ ท่าท่นั้น ซึ่ง ซึ่ ถือว่าว่ ไม่ปม่ลอดภัยที่จ ที่ ะ สัมผัส ผั หรือ รื แตะต้อง การหุ้มฉนวนที่ปที่ ลอดภัย นั้นจะต้องมี ฉนวนที่ห ที่ นา มีก มี ารพัน พั ทับ ทั ด้วยสายชีล ชี ด์ (Shield) และมี เปลือกนอกอีกชั้น ชั้ หนึ่ง ทำ ให้สายมีน้ำ มี น้ำ หนักมากจึงไม่สม่ามารถ พาดไปบนเสาไฟฟ้าทั่ว ทั่ ไปได้ ตัตั ตั ว ตั วนำนำ นำนำ- ฉนวนไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ 2

วงจรไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ เบื้บื้อ บื้ อ บื้ งต้ต้ ต้ น ต้ น กระแสไฟฟ้า ฟ้ ไหลอย่าย่งไร ? กระแสไฟฟ้าฟ้จะไหลได้ต้องมีแ มี รงดันไฟฟ้าฟ้ และตัวนําไฟฟ้าฟ้และกระแสไฟฟ้าฟ้จะไหลได้ต้องไหลจน ครบวงจร หมายความว่าว่กระแสไฟฟ้าฟ้จะเริ่มริ่ ไหลออกจาก แหล่งจ่ายไฟฟ้าฟ้ผ่าผ่นตัวนํา และไหลกลับมายังยัแหล่งจ่าย ไฟฟ้าฟ้ตัวเดิมอีก เรีย รี กว่าว่ ไหลครบวงจรระหว่าว่งทางที่ กระแสไฟฟ้าฟ้ ไหลอาจผ่าผ่นอย่าย่งอื่นอีก เช่นช่เครื่อ รื่ งใช้ไช้ฟฟ้าฟ้ และเครื่อ รื่ งวัดวัฯ เป็น ป็ ต้น ในวงจรไฟฟ้าฟ้ถ้าเราตัดทางเดินของกระแสไฟฟ้าฟ้ โดยการทําทํ ให้ตัวนําไฟฟ้าฟ้ขาดออกจากกัน กระแสไฟฟ้าฟ้ ก็จะไหลผ่าผ่นไม่ไม่ด้ เช่นช่หลอดไฟจะใช้งช้านไม่ไม่ด้ ในทาง ปฏิบัติบั ติเราจึง การควบคุม คุ การไหลของกระแสไฟฟ้าฟ้โดย ใช้สช้วิตวิช์นั่ช์ นั่เอง 3

อัอั อั น อั นตรายจากไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ และการป้ป้อ ป้ อ ป้ งกักั กั น กั น อันตรายจากไฟฟ้าเกิดได้หลายลักษณะทั้งทั้กับผู้ปผู้ ฏิบัติบั ติ งานกับไฟฟ้า ใกล้ไฟฟ้า และผู้ใผู้ช้ไช้ฟฟ้ารวมถึงอันตรายต่อ ทรัพรัย์สิย์นสิการติดตั้งทางไฟฟ้าฟ้จะต้องสามารถป้อป้งกันอันตราย ได้ แต่เมื่อ มื่ ใช้งช้านไประยะหนึ่ง การติดตั้งและอุปกรณ์ไฟฟ้าฟ้อาจ เสื่อ สื่ มสภาพทำ ให้ความสามารถในการป้อป้งกันอันตรายลดลง ในที่นี้ ที่ นี้ จะกล่าวถึงสาเหตุข ตุ องการเกิด ดังนี้ เกิดขึ้น ขึ้ เมื่อ มื่ ร่าร่งกายไปสัมสัผัสผัส่วส่นที่มี ที่ ไมีฟฟ้าฟ้หรือ รื กับ สายไฟที่มี ที่ ก มี ารรั่วรั่ทำ ให้กระแสไฟฟ้าฟ้ ไหลผ่าผ่นร่าร่งกายและ ลงสู่พื้สู่ น พื้ ดิน ส่งส่ผลให้กล้ามเนื้อเกร็ง ร็ อาจส่งส่ผลให้หัวใจ ทำ งานผิดผิจังหวะ และเต้นอ่อนลงจนหยุดเต้นและเสีย สี ชีวิ ชี ตวิ ในที่สุ ที่ ด สุ สาเหตุข ตุ องไฟดูด ดู เกิดขึ้น ขึ้ ได้จากหลายกรณี เช่นช่ เครื่อ รื่ งใช้ไช้ฟฟ้าฟ้ชำ รุดทำ ให้มีก มี ระแสไฟรั่วรั่ออกมา เมื่อ มื่ เกิด เหตุไ ตุ ฟฟ้าฟ้ดูด ดู ขึ้น ขึ้ สิ่งสิ่แรกที่ค ที่ วรทำ คือตัดกระแสไฟฟ้าฟ้ ให้เร็ว ร็ ที่สุ ที่ ด สุ โดยการถอดปลั๊ก ปิดเมนสวิตวิช์ ปฐมพยาบาลผู้ไผู้ด้รับรั บาดเจ็บ และนำ ส่งส่ โรงพยาบาลที่ใที่ กล้ที่สุ ที่ ด สุ ไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ ดูดูด ดู ด ดู (Electric Shock) 4

ผลของกระแสไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ ที่ที่ ที่ มี ที่ มี มี ต่ มี ต่ ต่ อ ต่ อร่ร่า ร่ า ร่ งกายกรณีณี ณี เ ณี เกิกิ กิ ด กิ ดไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ ดูดู ดู ด ดู ด กล้ามเนื้อกระตุก ตุ หรือ รื เกิดการหดตัว ระบบประสาทเกิดอาการชะงักงังันงัหรือ รื หัวใจหยุดทำ งานทันทัที หัวใจเกิดอาการเต้นกระตุก ตุ หรือ รื เต้นถี่รัวรั เซลล์ภายในร่าร่งกายเสีย สี หรือ รื ตาย เนื้อเยื่อและเซลล์ต่าง ๆ ของร่าร่งกายถูก ถู ทำ ลาย ดวงตาอักเสบจากแสงสว่าว่งที่มี ที่ ค มี วามเข้ม ข้ สูง สู จาก ประกายไฟที่เ ที่ กิดจากไฟฟ้า ฟ้ ลัดวงจร เป็น ป็ อัมพาตชั่วชั่คราว ปัปัปั จ ปั จจัจั จั ย จั ยหรืรือ รื อ รืสาเหตุตุ ตุ ที่ ตุ ที่ ที่ ทำ ที่ ทำ ทำทำ ให้ห้ ห้ เ ห้ เกิกิ กิ ด กิ ดอัอั อั น อั นตรายจากไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ แรงดันไฟฟ้าฟ้ถ้าไฟฟ้าฟ้มีแ มี รงดันสูง สู ก็ยิ่งยิ่เป็น ป็ อันตรายมาก ปริมริาณที่ก ที่ ระแสไฟฟ้าฟ้ที่ไที่ หลผ่าผ่นร่าร่งกายถ้ามีม มี ากก็ยิ่งยิ่อันตรายมาก ระยะเวลา ที่สั ที่ มสัผัสผัหรือ รื ระยะเวลาที่ก ที่ ระแสไฟฟ้าฟ้ ไหลผ่าผ่นถ้ากระแส ไฟฟ้าฟ้ ไหลผ่าผ่นเป็น ป็ เวลานานจะได้รับรัอันตรายต่อชีวิ ชี ตวิ ได้ ความถี่ ของแรงดันไฟฟ้าฟ้เมื่อ มื่ ความถี่เพิ่มพิ่ขึ้น ขึ้ ความต้านทานไฟฟ้าฟ้ ของร่าร่งกายจะลดลง ทำ ให้มีอั มี อันตรายมากขึ้น ขึ้ ความต้านทานของร่าร่งกาย ต่อไฟฟ้าฟ้อวัยวัวะแต่ละที่จ ที่ ะมีค มี วาม ต้านทานไฟฟ้าฟ้ต่างกันและผิวผิหนังเปีย ปี กจะมีค มี วามต้านทานน้อยกว่าว่ ผิวผิหนังที่แ ที่ ห้ง 5

1. หุ้มฉนวนส่วส่นที่มี ที่ ไมีฟ หุ้มฉนวนส่วส่นที่มี ที่ ไมีฟ เช่นช่การหุ้ม ฉนวนสายไฟฟ้า ฟ้ 2. ป้อ ป้ งกันโดยมีสิ่ มี งสิ่กั้นหรือ รื ตู้ เช่นช่ตู้ห ตู้ รือ รื แผงสวิตวิซ์ 3. ป้อ ป้ งกันโดยมีสิ่ มี งสิ่ที่กี ที่ กี ดขวาง เช่นช่ลานหม้อ ม้ แปลง หรือ รื ห้องหม้อ ม้ แปลง 4. ยกให้อยู่ใยู่นระยะที่เ ที่ อื้อมไม่ถึม่ ถึ ง เช่นช่ติดตั้งสายบนเสาไฟฟ้า ฟ้ 5. ใช้อุ ช้ อุ ปกรณ์คุ้ม คุ้ ครองความปลอดภัย ส่วส่นบุคคล เช่นช่ถุงมือ มื ยาง รองเท้า ท้ ยาง 6. ใช้เ ช้ ครื่อ รื่ งตัดไฟรั่วรั่เป็น ป็ การป้อ ป้ งกันเสริมริเครื่อ รื่ งตัดไฟรั่วรั่ การสัสัม สั ม สั ผัผัส ผั ส ผัไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ 1. การสัม สั ผัส ผั โดยตรง (direct contact) คือการที่ร่ ที่ าร่งกาย มนุษย์มี ย์ ก มี ารสัม สั ผัสกับส่วส่นที่มี ที่ แ มี รงดันไฟฟ้า ฟ้โดยตรง เช่นช่มือ มื จับสายไฟฟ้า ฟ้ ส่วส่นที่มี ที่ แ มี รงดันไฟฟ้า ฟ้ หรือ รื ส่วส่นของอุปกรณ์ที่ เปิดโล่งโดยเท้า ท้ ยืน ยื บนพื้น พื้ ดินทำ ให้กระแสไฟฟ้า ฟ้ ไหลผ่าผ่น ร่าร่งกายระหว่าว่งมือ มื กับเท้า ท้ เป็น ป็ การไหลครบวงจรทางไฟฟ้า ฟ้ การป้องกันไฟฟ้า ฟ้ ดูดจากการสัม สั ผัส ผั โดยตรง 6

7 การสัสัม สั ม สั ผัผัส ผั ส ผัไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ 2. การสัม สั ผัส ผั โดยอ้อม (indirect contact) คือการสัมสัผัสผัส่วส่นซึ่ง ซึ่ ปกติไม่มีม่ ไมีฟฟ้า ฟ้ เป็น ป็ การสัมสัผัสผัจากการใช้ง ช้ านตามปกติ เช่นช่ โครง โลหะของหม้อ ม้ หุงข้า ข้ วไฟฟ้า ฟ้ และโครงโลหะของสว่าว่นไฟฟ้า ฟ้ เป็น ป็ ต้น แต่เครื่อ รื่ งใช้ไช้ฟฟ้า ฟ้ นั้นอาจมีก มี ระแสไฟฟ้า ฟ้ ได้ เนื่องจากการชําชํรุด ภายใน ทําทํ ให้มีไมีฟฟ้า ฟ้ รั่วรั่ออกมายังส่วส่นที่สั ที่ มสัผัสผัเมื่อ มื่ มีก มี ารสัมสัผัสผัจะมี กระแสไฟฟ้า ฟ้ ไหลผ่าผ่นร่าร่งกายลงดิน ครบวงจรทางไฟฟ้า ฟ้ การสัมสัผัสผั ลักษณะนี้มีอั มี อันตรายสูง สู เนื่องจากบุคคลเคยชิน ชิ กับการสัมสัผัสผัและใช้ งาน จึงขาดความระมัดมัระวังวั การป้องกันไฟฟ้า ฟ้ ดูดจากการสัม สั ผัส ผั โดยอ้อม 1. มีก มี ารต่อลงดินเปลือกหุ้มที่เ ที่ ป็น ป็ ตัวนําและมีเ มี ครื่อ รื่ งปลดวงจร อัตโนมัติมั ติ 2. ใช้เ ช้ ครื่อ รื่ งใช้ไช้ฟฟ้า ฟ้ ชนิดฉนวน 2 ชั้น 3. ใช้ใช้ นสถานที่ไที่ ม่เม่ ป็น ป็ สื่อ สื่ ตัวนำ ไฟฟ้า ฟ้ ดูดได้ 4. ใช้ร ช้ ะบบไฟฟ้า ฟ้ ไม่ต่ม่ ต่อลงดิน 5. ใช้เ ช้ ครื่อ รื่ งตัดไฟรั่วรั่เป็น ป็ การป้อ ป้ งกันเสริม ริ 6. ใช้เ ช้ ครื่อ รื่ งใช้ที่ ช้ มี ที่ แ มี รงดันตํ่าที่ไม่เกิน 50 V.

ไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ช็ช็อ ช็ อ ช็ ต (Short Circuit) 8 ไฟฟ้า ฟ้ ช็อ ช็ ต (Short Circuit) หรือ รื เรีย รี กอีกอย่าย่งว่าว่ ไฟฟ้า ฟ้ ลัดวงจร คือ กระแสไฟฟ้า ฟ้ ไหลครบวงจรโดยไม่ผ่ม่าผ่นเครื่อ รื่ งใช้ไช้ฟฟ้า ฟ้ ฉนวนไฟฟ้า ฟ้ ชำ รุด หรือ รื เสื่อ สื่ มสภาพ เกิดแรงดันเกินในสายไฟฟ้า ฟ้ หรือ รื อุปกรณ์ไฟฟ้า ฟ้ กระแส ไฟฟ้า ฟ้ จึง สามารถทะลุผ่ ลุ าผ่นฉนวนได้ ตัวนําไฟฟ้า ฟ้ ในวงจรเดียวกัน แต่ต่าง เฟสกัน (คนละเส้น ส้ ) สัมสัผัสผักัน กรณีนี้ มักมัเกิดในระบบไฟฟ้า ฟ้ แรงสูง สู ที่ สาย ไฟฟ้า ฟ้ หรือ รื ตัวนำ ใช้เ ช้ป็น ป็ สาย เปลือย มีสิ่ มี งสิ่ก่อสร้า ร้ ง ต้นไม้ หรือ รื อื่น ๆ ไป ๆ สัมสัผัสผัสายไฟฟ้า ฟ้ สายไฟฟ้า ฟ้ ขาดลงพื้น สาเหตุที่ ตุ ทำ ที่ ทำให้เ ห้ กิดอันตรายจากไฟฟ้า ฟ้ ช็อ ช็ ต

9 1. รังรัสีคสีวามร้อร้นและแสงจ้า อาร์กร์จะแผ่รัผ่งรัสีอสีอกไป ทำ ให้ผู้ที่ผู้ อ ที่ ยู่ใยู่น บริเริวณใกล้เคียงได้รับรัอันตราย เกิดแผลไฟไหม้ที่ม้รุ ที่รุนแรงถึงแก่ชีวิชีตวิ ได้ สำ หรับรัผู้ที่ผู้ ปที่ ฏิบัติบั ติงานเกี่ยวกับไฟฟ้าฟ้ต้องสวมใส่อุส่อุปกรณ์คุ้มคุ้ครอง ความปลอดภัยส่วส่นบุคคล (PPE) ที่เ ที่ หมาะสมในการป้อป้งกันอันตราย จากประกายไฟ ต้องสวมใส่ชุส่ชุดปฏิบัติบั ติงานที่ท ที่ นต่อประกายไฟและการ ลุกลุไหม้อุม้อุปกรณ์และเครื่อ รื่ งมือมือื่น ๆ ก็ต้องเหมาะสม มีกมีารต่อลงดิน และมีป้มีาป้ยเตือนต่าง ๆ ประกายไฟจากอาร์ร์ก ร์ ก ร์ (Arc flash) อาร์กร์เกิดขึ้น ขึ้ เมื่อ มื่ มีกมีระแสไฟฟ้าฟ้สูงสูอาร์กร์เป็น ป็ การ ปล่อยไฟฟ้าฟ้ออกสู่อสู่ ากาศออกมาเป็น ป็ แสง ซึ่ง ซึ่ เกิดขึ้น ขึ้ เมื่อ มื่ เมื่อ มื่ มี แรงดันไฟฟ้าฟ้สูงสูตกคร่อร่มช่อช่งว่าว่งระหว่าว่งสายตัวนำ มีค่มี ค่าสูงสูเกิน ค่าความคงทนของไดอิเล็กทริกริ (Dielectric strengt) ของ อากาศ และมีกมีระแสไฟฟ้าฟ้ ไหลผ่าผ่นอากาศ เหตุกตุารณ์ดังกล่าว มักมัมีสมีาเหตุมตุาจากแรงดันสูงสูจากฟ้าฟ้ผ่าผ่จากการสวิตวิชิ่งชิ่จาก ความชำ รุดของอุปกรณ์ เนื่องจากการใช้งช้านไม่ถูม่กถูต้อง อาร์กร์จากไฟฟ้าฟ้มีพมีลังงานสูงสูพอที่จ ที่ ะทำ อันตรายต่อชีวิชีตวิและ ทรัพรัย์สิย์นสิ ได้ และอาร์กร์ยังยัมีคมีวามร้อร้นสูงสูมากจนทำ ให้วัตวัถุ ละลายได้ ไอของโลหะที่ห ที่ ลอมละลายและแสงจ้า เป็น ป็ อันตราย ต่อบุคคล อันตรายของประกายไฟฟ้าฟ้ การลัดวงจรและประกายไฟฟ้าฟ้จะเกิดความร้อร้นที่ส ที่ ามารถ เผาไหม้เม้สื้อ สื้ ผ้าผ้และผิวผิหนังของผู้ที่ผู้ อ ที่ ยู่ใยู่กล้ในระยะ แม้ห่ม้ ห่าง 10 ฟุตฟุก็อาจ ได้รับรับาดเจ็บได้ เนื่องจากพลังงานความร้อร้นที่เ ที่ กิดขึ้น ขึ้ อาจมีค่มี ค่าสูงสูถึง 20,000 องศาเซลเซียซีส หรือรืเทียทีบได้กับ 4 เท่าท่ของอุณหภูมิภูพื้มิน พื้ ผิวผิของ ดวงอาทิตทิย์ เป็น ป็ อันตรายต่อผู้ปผู้ ฏิบัติบั ติงานที่อ ที่ ยู่ใยู่นบริเริวณใกล้เคียง อันตรายจากการอาร์ก ร์ (Arc flash)

ระดับที่ 1 การป้องกันอย่างน้อย 4 cal/cm^2 (16.75 J/cm^2) ระดับที่ 2 การป้องกันอย่างน้อย 8 cal/cm^2 (33.5 J/cm^2) ระดับที่ 3 การป้องกันอย่างน้อย 25 cal/cm^2 (104.7 J/cm^2) ระดับที่ 4 การป้องกันอย่างน้อย 40 cal/cm^2 (167.5 J/cm^2) 10 2. โลหะหลอมละลาย อาร์กร์จากไฟฟ้าฟ้แรงสูงสูสามารถทำ ให้ชิ้นชิ้ส่วส่น อุปกรณ์ไฟฟ้าฟ้ที่เ ที่ ป็น ป็ ทองแดงและอะลูมิลูเมินียมละลายได้ หยดโลหะ หลอมเหลวอาจถูกถูแรงระเบิดบิจากคลื่นความดันผลักให้กระเด็นไป เป็น ป็ ระยะทางไกล ๆ ได้ ถึงแม้ว่ม้าว่หยดโลหะจะแข็ง ข็ ตัวอย่าย่งรวดเร็ว ร็ แต่ก็ยังยัมีคมีวามร้อร้นเหลืออยู่มยู่ากพอที่จ ที่ ะทำ ให้เกิดการไหม้อม้ย่าย่ง รุนแรงได้ หรือรืทำ ให้เสื้อ สื้ ผ้าผ้ปกติทั่วทั่ ไปลุกลุติดไฟได้ แม้ว่ม้าว่จะอยู่ห่ยู่ ห่าง จากจุดจุเกิดเหตุมตุากกว่าว่ 3 เมตร ดังนั้นจะต้องดูแดูลไม่ใม่ห้มีวัมีตวัถุที่ถุที่ ติดไฟได้อยู่ใยู่กล้ รวมทั้งทั้วิธีวิป้ธีอป้งกันที่เ ที่ หมาะสมด้วย การป้องกันอันตรายจากการอาร์ก ร์ (Arc flash) การเลือกอุปกรณ์ป้อป้งกันที่เ ที่ หมาะสมต้องอาศัยศัข้อข้มูลมู อ้างอิงจากตารางแบ่งบ่ชนิดของอันตรายจาก ประกายไฟฟ้าฟ้ตาม มาตรฐาน NFPA70E แนะนําให้ผู้ปผู้ ฏิบัติบั ติงานต้องสวมใส่อุส่อุปกรณ์ ป้อป้งกัน (Arc Flash PPE) ก่อนการปฏิบัติบั ติงานตามระดับการ ป้อป้งกัน ระดับการ ป้อป้งกัน (Arc-Flash PPE Category) อ้างอิง ตามมาตรฐาน NFPA 70E ได้ จําแนกออกเป็นป็ 4 ระดับ ดังนี้ อุปกรณ์ที่ใที่ ช้สวมใส่ป้ส่อป้งกันประกายไฟฟ้าฟ้และกระแสไฟฟ้าฟ้ นั้น ต้องทนทานกับพลังงานความร้อร้นที่เ ที่ กิดขึ้น ขึ้ ลดโอกาสที่ผู้ ที่ สผู้ วม ใส่จส่ะสัมสัผัสผักับประกายไฟโดยตรง ประกายไฟจากอาร์ร์ก ร์ ก ร์ (Arc flash) การป้อป้งกันอันตรายส่วส่นบุคคล (Personal Protective Equipment: PPE)

ชนิดอุปกรณ์ไฟฟ้า ระยะปฏิบัติงาน (mm) สวิตซ์เกียร์แรงดันต่ำ 610 สวิตซ์เกียร์ ระดับ 15kV / 5kV 910 ตู้ควบคุมไฟฟ้าแรงดันต่ำ 455 สายเคเบิล 455 11 ระยะปฏิบัติบั ติ งานที่ปที่ ลอดภัย การป้อ ป้ งกันอันตรายจากการอาร์ก ร์ (Arc flash) ระยะปฏิบัติบั ติงาน หมายถึง ผลรวมของระยะห่างที่ผู้ปผู้ ฏิบัติบั ติงานยืนยือยู่หยู่น้า อุปกรณ์ไฟฟ้าฟ้กับระยะจากด้านหน้าอุปกรณ์ไปยังยัตำ แหน่งที่เกิดการอาร์กร์ และประกายไฟฟ้าฟ้ภายในตัวอุปกรณ์นั้น เพราะประกายไฟฟ้าฟ้สามารถทำ อันตรายกับใบหน้า มือมืแขน และผิวผิหนัง ของผู้ที่ ผู้ ยืนยือยู่หยู่น้าอุปกรณ์ไฟฟ้าฟ้ ได้ในระยะการทำ งานที่ไม่ปม่ลอดภัย ข้อข้มูลมูในตารางต่อไปนี้จะเป็นประโยชน์ สำ หรับรัการปฏิบัติบั ติอย่าย่งปลอดภัย มาตรฐาน NFPA70E (Standard for Electrical Safety in the Workplaces) ได้กำ หนดระยะการเข้าข้ ใกล้เป็นขอบเขตพื้น พื้ ที่ป้องกัน อันตรายจากไฟฟ้าฟ้ดังนี้

1 2 1. ขอบเขตพื้น พื้ ที่ป้ที่ อป้งกันประกายไฟ (Flash Protection Boundary) หมายถึง เมื่อมีอันตรายเนื่องจากประกายไฟจากการอาร์กร์ระยะห้ามการ เข้าข้ ใกล้คิดจากแหล่งกําเนิดถึงบุคคลที่อาจได้รับรัอันตรายเป็นแผลไหม้ขั้นขั้ ที่ 2 ถ้าเกิดประกายไฟจากการอาร์กร์ 2. ขอบเขตพื้น พื้ ที่จ ที่ ากัดการเข้าข้ ใกล้(Limited Approach Boundary) หมายถึง ระยะที่จำ กัดไว้คิว้ คิดจากส่วส่นของวงจรไฟฟ้าฟ้หรือรืตัวนําไฟฟ้าฟ้เปิด โล่งที่มีไฟซึ่ง ซึ่ มีอันตรายจากไฟฟ้าฟ้ดูดดู 3. ขอบเขตพื้น พื้ ที่เ ที่ ข้มข้งวดการเข้าข้ ใกล้(Restricted Approach Boundary) หมายถึง ระยะที่จำ กัดการเข้าข้ ใกล้จากส่วส่นของวงจรไฟฟ้าฟ้ หรือรืตัวนําไฟฟ้าฟ้เปิดโล่งที่มีไฟ ซึ่ง ซึ่ เพิ่มพิ่ความเสี่ย สี่ งที่จะถูกถูไฟดูดดูเนื่องจาก การอาร์กร์ร่วร่มกับการเคลื่อนไหวโดยไม่ตั้ม่ ตั้งใจ สําสํหรับรับุคคลที่ทํางานใกล้กับ ส่วส่นของวงจรไฟฟ้าฟ้หรือรืตัวนําไฟฟ้าฟ้ที่มีไฟ 4. ขอบเขตพื้น พื้ ที่ห้ ที่ าห้มการเข้าข้ ใกล้( Prohibited Approach Boundary ) หมายถึง ระยะที่จํากัดไว้คิว้ คิดจากส่วส่นของวงจรไฟฟ้าฟ้หรือรืตัวนําไฟฟ้าฟ้เปิด โล่งที่มีไฟ ซึ่ง ซึ่ การทํางานอาจเกิดการสัมสัผัสผักับส่วส่นของวงจรไฟฟ้าฟ้หรือรืตัว นําไฟฟ้าฟ้ ได้ ระยะปฏิบัติบั ติ งานที่ปที่ ลอดภัย การป้อ ป้ งกันอันตรายจากการอาร์ก ร์ (Arc flash) ป้าป้ยเตือนขอบเขตการป้อป้งกัน (Flash Protection Boundary)

การเกิดระเบิด บิ จากไฟฟ้า ฟ้ มีห มี าเหตุห ตุ ลักมาจากการเกิดการอาร์ก ร์ ใน พื้น พื้ ที่จำ ที่ จำกัด เนื่องจากการเกิดลัดวงจร เมื่อ มื่ อากาศได้รับรัความร้อ ร้ นจาก การอาร์ก ร์ ก็จะขยายตัวอย่างรวดเร็ว ร็ การเกิดระเบิด บิ จากอาร์ก ร์ มีอุ มี อุ ณหภูมิ ภู มิ สูง สู มาก และแรงจากการระเบิด บิ นี้สูง สู มากเช่นช่กัน จนเป็น ป็ อันตรายต่อ บุคคลได้ เนื่องจากความดันที่เ ที่ กิดจากการอาร์ก ร์ มีพ มี ลังงานสูง สู อาจพัดพั พาร่าร่งของผู้ปผู้ ระสบอันตรายหลุด ลุ ลอยออกไปจากแหล่งความร้อ ร้ น อาจ พ้น พ้ จากอันตรายจากไฟฟ้า ฟ้ ได้ แต่ผู้เผู้คราะห์ร้า ร้ ยอาจเสีย สี ชีวิ ชี ต วิ ได้จาก สาเหตุอื่น เช่นช่กระแทกกับของแข็ง ข็ หรือ รื ตกจากที่สู ที่ ง สู ทำ ให้ตู้ห ตู้ รือ รื แผง สวิต วิ ช์ล ช์ อยกระเด็นไปได้ไกล แนวทางการป้อ ป้ งกันอันตรายจากการระเบิด บิ จากอาร์ก ร์ คือการป้อ ป้ งกันการเกิดสัดสัวงจรเช่นช่เดียวกับการป้อ ป้ งกัน อันตรายจากอาร์ก ร์ 1 3 การระเบิบิด บิ ด บิ จากการอาร์ร์ก ร์ ก ร์ (arc blast)

Class G (Class A) เพื่อ พื่ ลดแรงกระแทกจากวัตวัถุต ถุ กใส่จส่ากที่สู ที่ ง สู และลดอันตรายจากการสัมสัผัสผัตัวนำ กระแสไฟฟ้าฟ้แรงดันต่ำ ต้องผ่าผ่นการทดสอบการต้านทานกระแสไฟฟ้าฟ้ที่ 2,200 โวลต์ Class E (Class B) เพื่อ พื่ ลดแรงกระแทกจากวัตวัถุต ถุ กใส่จส่ากที่สูง สู และลดอันตราย จากการสัมสัผัสผัตัวนำ กระแสไฟฟ้าฟ้แรงดันสูง สู ซึ่ง ซึ่ ต้องผ่าผ่นการทดสอบการต้านทานกระแสไฟ้ฟ้ฟ้าฟ้ที่ 20,000 โวลต์ Class C เพื่อ พื่ ลดแรงกระแทกจากวัตวัถุต ถุ กใส่จส่ากที่สู ที่ ง สู เป็น ป็ อุปกรณ์ป้อป้งกันศีร ศี ษะตามคำ นิยามของ ANSI Z89.1 ของอเมริกริา คุณ คุ สมบัติบั ติทางไฟฟ้าฟ้ อย่าย่งเดียวโดยไม่มีคุณ คุ สมบัติบั ติป้อป้งกันอันตรายจากกระแสไฟฟ้าฟ้ อุอุ อุ ป อุ ปกรณ์ณ์ ณ์ คุ้ ณ์ คุ้ คุ้ ม คุ้ คุ้ ม คุ้ ครองความปลอดภัภั ภั ย ภั ยส่ส่ว ส่ ว ส่ นบุบุ บุ ค บุ คคล 1 4 กฎกระทรวงกำ หนดมาตรฐานในการบริห ริ าร จัดการ และ ดำ เนินการด้านความปลอดภัยอาชีว ชี อนามัยมัและสภาพแวดล้อมในการ ทำ งานเกี่ยวกับไฟฟ้า ฟ้ พ.ศ. 2558 หมวด 4 อุปกรณ์คุ้มครองความ ปลอดภัยส่วส่นบุคคลและอุปกรณ์ป้อ ป้ งกันอันตรายจากไฟฟ้า ข้อ 21 ให้นายจ้างจัดอุปกรณ์คุ้ม คุ้ ครองความปลอดภัยส่วส่นบุคคลที่เหมาะสม กับลักษณะงาน และจัดให้มีอุ มี อุ ปกรณ์ป้องกัน อันตรายจากไฟฟ้าที่ เหมาะสมกับลักษณะงาน เช่นช่อุปกรณ์ดังนี้ หมวกแข็ข็ ข็ ง ข็ งนินิ นิ ร นิ รภัภั ภั ย ภั ย

ตาม ASTM D120 มีก มี ารผลิตและการทดสอบถุง ถุ มือ มื ยางฉนวน ไฟฟ้าฟ้สำ หรับรั ป้อป้งกันผู้ปผู้ ฏิบัติบั ติงานจากไฟฟ้าฟ้ดูด ดู แบ่งบ่ตามคุณ คุ สมบัติบั ติ ทางไฟฟ้าฟ้ 6 ระดับ คือ Class 00, Class O, Class 1, Class 1, Class 2, Class 3 และ Class 4 ถุถุง ถุ ง ถุ มืมือ มื อ มื ยางฉนวนไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ และอุอุ อุ ป อุ ปกรณ์ณ์ ณ์ป้ณ์ป้อ ป้ อ ป้ งกักั กั น กั นมืมือ มื อ มื 15 ถุง ถุ มือ มื หนังงานไฟฟ้า (Leather Protector Gloves) ตามข้อ ข้ กำ หนดใน ASTM F 696 ถุง ถุ มือ มื หนังงานไฟฟ้ามีวั มี ตวัถุป ถุ ระสงค์คือ 1. ใช้ส ช้ วมทับทัเพื่อ พื่ ป้อ ป้ งกันการบด เบีย บี ด เสียดสีแทงทะลุ สำ หรับรัถุง ถุ มือ มื ยางฉนวนไฟฟ้า 2. ใช้ป้ช้ อ ป้ งกันมือ มื และถุง ถุ มือ มื ยางฉนวนไฟฟ้า จาก Arc flash ถุง ถุ มือ มื หนังงานไฟฟ้า จะนำ มาใช้คู่ ช้ คู่กั คู่กับถุง ถุ มือ มื ยางฉนวนไฟฟ้า เสมอ เพื่อ พื่ ปกป้อ ป้ งมือ มื และถุง ถุ มือ มื ยางในระหว่าว่งการปฏิบัติบั ติงาน เกี่ยวกับไฟฟ้า ปลอกแขนยาง (Rubber Insulating Sleeve) กระเป๋า ป๋ เก็บถุง ถุ มือ มื (Gloves storage bag) เครื่อ รื่ งเป่าป่ลมสำ หรับรัทดสอบถุง ถุ มือ มื ยาง ปลอกแขนยางฉนวนไฟฟ้า ฟ้ (Sleeve) สำ หรับรั ป้อ ป้ งกันไฟฟ้าดูด ดู อุปกรณ์อื่น ๆ ในการป้อ ป้ งกันมือ มื และแขน

ตามมาตรฐานรองเท้า ท้ นิรภัย ASTM 2412 (ANSI 24 1.1) กำ หนดให้รองเท้า ท้ นิรภัยที่จ ที่ ะนำ ไปใช้ป้อ ป้ งกันอันตรายจาก กระแสไฟฟ้าต้องมีโมี ครงสร้า ร้ งพื้น พื้ รองเท้า ท้ สามารถลดอันตราย จากกระแสไฟฟ้าเมื่อ มื่ สัมผัส ผั กับวัต วั ถุที่ ถุ มี ที่ ก มี ระแสไฟฟ้าไหลผ่าผ่น โดยให้เป็น ป็ มาตรการ ป้อ ป้ งกันขั้น ขั้ ที่ส ที่ อง รองจากการปกคลุม ลุ หรือ รื ห่อหุ้มผิว ผิ ด้านนอกตัวนำ ไฟฟ้าด้วยฉนวน หรือ รื กล่าวอีกนัย หนึ่งรองเท้า ท้ นิรภัยที่ใที่ ช้พื้ ช้ น พื้ และส้นรองเท้า ท้ ทำ ด้วยวัส วั ดุไ ดุ ม่เม่ ป็น ป็ ตัวนำ ไฟฟ้า มีจุ มี ดประสงค์เพื่อ พื่ นำ ไปสวมใส่ในบริเ ริ วณที่มี ที่ ก มี ระแส ไฟฟ้าไหลอยู่บยู่นพื้น พื้ ไม่ว่ม่าว่จะด้วยสาเหตุใ ตุ ดหรือ รื ในลักษณะไหน ก็ตาม เป็น ป็ การป้อ ป้ งกันผู้สผู้ วมใส่ไม่ใม่ห้ถูก ถู ไฟฟ้าดูด ดู ทั้ง ทั้ นี้ บริเ ริ วณ ดังกล่าวต้องมีม มี าตรการป้อ ป้ งกันอันตรายจากกระแสไฟฟ้าด้วย วิธี วิ ก ธี ารหุ้มฉนวนไว้ก่ ว้ ก่อนหน้านั้นแล้ว รองเท้ท้า ท้ า ท้ นินิ นิ ร นิ รภัภั ภั ย ภั ยและรองเท้ท้า ท้ า ท้ป้ป้อ ป้ อ ป้ งกักั กั น กั น อัอั อั น อั นตรายจากกระแสไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ 16

1. การต้านทานแรงกระแทก (Impact Resistance, I) 2. การต้านทานแรงบีบ บี (Compression Resistance, C) 3. การป้อ ป้ งกันกระดูก ดู เท้า ท้ส่วนบน (Metatarsal Impact resistance, Mt) 4. ความต้านทานต่อการนำ ไฟฟ้า (Resistance to Electrical Conductivity, Cd) 5. ความต้านทานต่ออันตรายจากไฟฟ้า (Resistance to Electric Hazard, EH) 6. ประสิทธิภ ธิ าพด้านการกระจายไฟฟ้าสถิต (Static Dissipative Performance, SD) 7. การป้อ ป้ งกันการเจาะทะลุพื้น พื้ รองเท้า ท้ (Puncture Resistance, PR) มาตรฐานรองเท้ท้า ท้ า ท้ นินิ นิ ร นิ รภัภั ภั ย ภั ย 1 7

18 ระบบความปลอดภัภั ภั ย ภั ยของระบบไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ (Safety Switching) เครื่อ รื่ งตัดกระแสไฟฟ้า ฟ้ รั่ว รั่ ลงดินอัตโนมัติ มั ติ ทําหน้าที่ตั ที่ ตัดวงจร ไฟฟ้า ฟ้ เมื่อ มื่ เกิดไฟฟ้า ฟ้ รั่วรั่ ไฟฟ้าดูด ไฟฟ้าลัดวงจร หรือ รื มีการใช้ ไฟฟ้า ฟ้ เกินขนาด โดยมีห มี ลายลักษณะให้เลือกตามการใช้งาน เช่นช่เครื่อ รื่ งตัดกระแสไฟฟ้ารั่วรั่ลงดินอัตโนมัติแบบความไวตัด กระแสคงที่ แบบปรับรัความไวตัดกระแสได้และเซอร์กิ ร์ กิ ตเบรค เกอร์ป้ร์ อ ป้ งกันกระแสไฟฟ้า ฟ้ รั่วรั่เป็น ป็ ต้น SAFETY SWITCHING คืออุปกรณ์หรือ รื เครื่อ รื่ งมือพิเศษที่ช่วช่ยเพิ่ม ความปลอดภัยในบ้านซึ่ง ซึ่ วงจรไฟฟ้า ฟ้ปกติทั่วไปทําทํ ไม่ได้ หน้าที่ข ที่ อง ระบบและสวิตวิช์เ ช์ หล่านี้ก็คือ ช่วช่ยตรวจสอบการรั่วรั่ไหลของกระแส ไฟฟ้า ฟ้ โดยจะทําทํการตัดกระแสไฟฟ้าอย่างรวดเร็ว ร็ในกรณีที่เ ที่ กิดการ รั่วรั่ไหลหรือ รื การลัดวงจรที่อุ ที่ อุ ปกรณ์ไฟฟ้า ฟ้ จุดใดๆ ภายในบ้าน ซึ่งมี ประโยชน์ในการป้อ ป้ งกันอันตรายจากไฟดูด ดู และป้องกันอัคคีภัยที่จ ที่ ะ เกิดขึ้น ขึ้ ได้อย่าย่งทันทัท่วท่งที

19 ชุดควบคุม คุ วงจรไฟฟ้า ฟ้ แบบมีเ มี ครื่อ รื่ งตัดวงจรกระแสไฟฟ้า ฟ้ รั่ว รั่ ลง ดินโดยอัตโนมัติ มั ติ ตู้เ ตู้ มนสวิท วิ ช์ที่ ช์ ที่ใช้ตั ช้ ตัดต่อวงจรไฟฟ้าของสายเมนที่ ใช้กั ช้ กับบ้า บ้ นอยู่อยู่าศัยศัจะใช้ตู้ ช้ ตู้ ควบคุมที่ เรีย รี กว่าว่ชุดควบคุมวงจรไฟฟ้า (Consumer Unit) โดยเป็น ป็ ชุดควบคุมวงจรไฟฟ้า ฟ้ แบบมีเครื่อ รื่ งตัด วงจร กระแสไฟฟ้า ฟ้ รั่วรั่ลงดินโดยอัตโนมัติมั ติ พร้อ ร้ มกับเซอร์กิ ร์ กิ ตเบรค เกอร์ย่ ร์ อย่ย ที่ส ที่ ามารถนําไปติดตั้งและใช้ง ช้ าน ได้ทันทัที มีขนาดให้ เลือกตามจํานวนช่อช่งของวงจรย่อย เช่นช่ 4, 6, 8, 10, หรือ รื 14 ช่อง เป็น ป็ ต้น ระบบความปลอดภัภั ภั ย ภั ยของระบบไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ (Safety Switching) เซอร์กิ ร์ กิ ตเบรคเกอร์ป้ร์ อ ป้ งกันกระแสไฟฟ้า ฟ้ รั่ว รั่ เป็นเซอร์กิ ร์ กิตเบรคเกอร์ ที่เ ที่ พิ่มพิ่ฟังฟัก์ชั่นชั่การตรวจจับและตัดวงจรโดยอัตโนมัติมั ติเมื่อมีกระแส ไฟฟ้า ฟ้ รั่วรั่ลงดิน โดยสามารถติดตั้งในตู้ Consumer Unit หรือ รื Load Centre แทนเซอร์กิ ร์ กิตเบรกเกอร์ทั่ ร์ วทั่ ไป เพื่อตัดไฟเฉพาะวงจรย่อย่ยที่ เกิดกระแสไฟฟ้า ฟ้ รั่วรั่ลงดิน เช่นช่วงจรย่อยของห้องครัวรัหรือ รื ห้องน้ำ ที่อุ ที่ อุ ปกรณ์ไฟฟ้า ฟ้ ที่เ ที่ สี่ย สี่ งต่อการเกิดไฟรั่วรั่และเป็น ป็ อันตรายต่อคนสูง เซอร์กิ ร์ กิตเบรคเกอร์ ป้อ ป้ งกันกระแสไฟฟ้า ฟ้ รั่วรั่จะทํางานตัดวงจรแบบ ขั้วขั้เดียว (เฉพาะสาย Line) โดยแต่ละตัวถูกกําหนดระดับการตรวจ จับกระแสรั่วรั่ไหล ที่ค ที่ งที่ เช่นช่ 10 , 16 หรือ รื 30 มิลมิลิแอมแปร

การเรีย รี นรู้ท รู้ ฤษฎีทางไฟฟ้า ฟ้ การเลือกใช้อุ ช้ อุ ปกรณ์ไฟฟ้า ฟ้ การติดตั้งอุปกรณ์ไฟฟ้า ฟ้ ต้องติดตั้งตามหลักความ ปลอดภัย และมาตรฐานของการติดตั้ง การซ่อซ่มบำ รุงและตรวจสภาพอุปกรณ์ไฟฟ้า ฟ้ ไม่ต่ม่ ต่อพ่วพ่งอุปกรณ์ปลั๊กไฟ ต้องไม่ชำม่ชำรุด ทำ เป็น ป็ ประจำ สม่ำ เสมอ โดยผู้มีผู้ ค มี วามรู้ การป้ป้อ ป้ อ ป้ งกักั กั น กั นอัอั อั น อั นตรายจากไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ การใช้ป้ช้ า ป้ ยเตือน, Logout-Tagout การใช้เ ช้ ครื่อ รื่ งจักรและอุปกรณ์ไฟฟ้า ฟ้ อย่าย่งถูก ถู วิธี วิ ธี การปฏิบัติ บั ติ ตามมาตรฐานทางไฟฟ้า ฟ้ ซึ่ง ซึ่ อ้างอิง จากมาตรฐานของ NEC, ANSI, OSHA, NIOSH และสามารถหาได้จากคู่มื คู่ อ มืปฏิบัติ บั ติ งานสำ หรับ รั พนักงาน ของการไฟฟ้า ฟ้ฝ้า ฝ้ ยผลิตแห่งประเทศ ไทยการไฟฟ้า ฟ้ นครหลวง และการไฟฟ้า ฟ้ ส่วส่น ภูมิภ มิ าค 20

2 1 การป้องกันอันตรายจากเพลิงไหม้เนื่องจากไฟฟ้า ใช้เครื่อ รื่ งป้องกันวงจรไฟฟ้า (ฟิวส์) ที่ถูกต้องและเหมาะสม ใช้สายไฟและอุปกรณ์ไฟฟ้าตรงตามมาตรฐานที่กำ หนด ป้องกันไม่ให้มีการกระทำ ที่จะเป็นเหตุให้กระแสไฟฟ้า ลัดวงจร ไม่เดินสายดินหรือ รื ติดตั้งอุปกรณ์ ไฟฟ้าใกล้แหล่งกำ เนิดความร้อ ร้ นการต่อสายต้องต่อให้ แน่นสนิท การป้ป้อ ป้ อ ป้ งกักั กั น กั นอัอั อั น อั นตรายจากไฟฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้