แผนจัดการเรียนรู้ วิชางานเครื่องมือกลเบื้องต้น

100 รูปที่3.1 เครื่องเจาะต้งัโตะ๊ ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) 2. เครื่องเจาะต้งัพ้ืน (Plan Vertical Spindle Drilling Machine) เป็ นเครื่องเจาะขนาดใหญ่ และเจาะรูบนชิ้นงานที่มีขนาดใหญ่เจาะรูไดต้้งัแต่ขนาดเล็กจนถึงขนาดใหญ่สุดเท่าที่ดอกสวา่นมีและ ใชง้านอื่น ๆ ไดอ้ยา่งกวา้งขวางการส่งกา ลงัปกติจะใชชุ้ดเฟืองทด จึงสามารถปรับความเร็วรอบไดห้ลาย ระดับ และรับแรงบิดได้สูง

101 รูปที่3.2 เจาะต้งัพ้ืน ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) 3. เครื่องเจาะรัศมี (Radial Drilling Machine) เป็นเครื่องเจาะขนาดใหญ่และเจาะรูบน ชิ้นงานที่มีขนาดใหญ่กวา่เครื่องเจาะต้งัพ้ืน โดยที่หวัจบัดอกสวา่นจะเลื่อนไป-มาบนแขนเจาะ (Arm) จึง สามารถเจาะงานไดทุ้กตา แหน่ง โดยติดต้งังานอยกู่บัที่การส่งกา ลงัปกติจะใชชุ้ดเฟืองทด รูปที่3.3 เครื่องเจาะรัศมี ที่มา (ประเวช ยอดยงิ่, 2545: 153) 4. เครื่องเจาะหลายหัว (Multiple-spindle or Gang-type Drilling Machine) เป็ นเครื่องเจาะที่ ออกแบบมาส าหรับการท างานอุตสาหกรรมโดยเฉพาะ เครื่องเจาะจะมีหลายหวัจบัดงัน้นัจึงสามารถจบั ดอกสวา่นไดห้ลายขนาด หรือจบัเครื่องมือตดัอื่น ๆ เช่น รีมเมอร์หรือหวัจบัทา เกลียวใน จึงทา งานได้ อยา่งรวดเร็ว

102 รูปที่3.4 เครื่องเจาะรัศมี ที่มา (ประเวช ยอดยงิ่, 2545: 154) 5. เครื่องเจาะแนวนอน (Horizontal Drilling Machine) เป็ นเครื่องเจาะที่ออกแบบมา เพื่อใหส้ามารถทา งานไดห้ลายลกัษณะ ท้งัการเจาะรูการควา้นรูการกดัและการกลึง มกัจะพบใน โรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ รูปที่3.5 เครื่องเจาะรัศมี ที่มา (ประเวช ยอดยงิ่, 2545: 154)

103 ใบความรู้ หน่วยที่3 วชิา งานเครื่องมือกลเบ้ืองตน้ สอนคร้ังที่9-11 ชื่อหน่วย การปฏิบตัิงานพ้ืนฐานดว้ยเครื่องเจาะและรีมเมอร์ชวั่ โมงรวม 3 ชวั่ โมง จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม บอกส่วนประกอบที่สา คญัของเครื่องเจาะได้ ส่วนประกอบที่ส าคัญและหน้าที่การใช้งานของเครื่องเจาะ เครื่องเจาะตั้งโต๊ะมีส่วนประกอบต่าง ๆ ดังนี้ 1. ฐานเครื่อง (Base) ทา ดว้ยเหล็กหล่อ เป็นส่วนที่รองรับน้า หนกัท้งัหมดของเครื่องจะยดึ ติดแน่นบนโตะ๊ป้องกนัการสั่นสะเทือนในขณะปฏิบตัิงาน รูปที่3.6 ส่วนประกอบต่าง ๆ ของเครื่องเจาะต้งัโตะ๊ ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) โต๊ะงาน ชุดหัวเครื่อง ฐานเครื่อง เสา

104 2. เสาเครื่องเจาะ (Column) จะเป็นเหล็กรูปทรงกระบอกกลวง เป็นส่วนที่ยดึติดกบัฐาน เครื่อง เพื่อรองรับชุดหัวเครื่องและรองรับโต๊ะงาน 3. โต๊ะงาน (Table) ส่วนใหญ่ทา ดว้ยเหล็กท่อ เป็นส่วนที่รองรับชิ้นงานที่จะนา มาเจาะ หรืออาจรองรับอุปกรณ์จบัยดึสา หรับจบัยดึชิ้นงาน เช่น ปากกาจบังาน เป็นตน้ สามารถเลื่อนข้ึนลงได้ บนเสาเครื่องดว้ยการหมุนแขนส่งกา ลงัดว้ยชุดเฟืองสะพาน เมื่อไดต้า แหน่งที่ตอ้งการก็สามารถยดึให้ แน่นกบัเสาเครื่องได้ 4. ชุดหัวเครื่อง (Drilling Head) จะอยบู่นสุดของเครื่องเจาะ ประกอบดว้ยส่วนต่าง ๆ ที่สา คญัดงัน้ี 4.1 มอเตอร์ส่งกา ลงั (Motor) 4.2 สายพานและลอ้ สายพานส่งกา ลงั (Belt & Pulley) 4.3 ฝาครอบ (Pulley Guard) มีไว้ครอบสายพานเพื่อป้องกนัอนัตราย 4.4 หวัจบัดอกสวา่น (Drill Chuck) ใชจ้บัดอกสวา่นกา้นตรง ส่วนใหญ่มีขนาดไม่เกิน ½ นิ้ว หรือประมาณ 12.7 มิลลิเมตร 4.5 แขนหมุนป้อนเจาะ (Hand Feed Level) 4.6 สวิตซ์ปิ ดเปิ ด (Switch) ส่วนประกอบที่ส าคัญของเครื่องเจาะตั้งพื้น สวา่นต้งัพ้ืนจะมีส่วนประกอบที่สา คญัเหมือนเครื่องเจาะแบบต้งัโตะ๊จะต่างกนัตรงขนาด และความสามารถในการเจาะรูและระบบส่งกา ลงัซ่ึงมีส่วนประกอบต่าง ๆ ดงัน้ี 1. ฐานเครื่อง (Base) ทา ดว้ยเหล็กหล่อ เป็นส่วนที่รองรับน้า หนกัท้งัหมดของเครื่องจะวาง อยบู่นพ้ืนโรงงาน 2. เสาเครื่องเจาะ (Column) จะเป็นเหล็กรูปทรงกระบอกกลวง เป็นส่วนที่ยดึติดกบัฐาน เครื่อง เป็นส่วนที่รองรับชุดหวัเครื่องและรองรับโตะ๊งาน

105 รูปที่3.7 ส่วนประกอบที่สา คัญของเครื่องเจาะต้งัพ้ืน ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) 3. โต๊ะงาน (Table) ส่วนใหญ่ทา ดว้ยเหล็ก มีท้งัที่เป็นรูปวงกลมหรือเป็นรูปสี่เหลี่ยม เป็นส่วนที่รองรับชิ้นงานที่ตอ้งการเจาะ หรืออาจจะรองรับอุปกรณ์จบัยึดชิ้นงาน เช่น ปากกาจับงาน 4. ชุดหวัเครื่อง จะอยบู่นสุดของเครื่องเจาะ ประกอบดว้ยส่วนต่าง ๆ ที่สา คญัดงัน้ี - มอเตอร์ส่งกา ลงั - ระบบส่งกา ลงัจะมีการส่งกา ลงัดว้ยสายพานและฟันเฟือง การ ส่งกา ลงัดว้ยฟันเฟืองจะมีคนัโยกบงัคบัเปลี่ยนความเร็วรอบ - ฝาครอบ เพื่อป้องกนัอนัตราย - แกนเพลา (Spindle) ภายในเป็นรูเรียวสา หรับจบัยดึกา้นเรียว ของหวัจบัดอกสวา่น หรือจบักา้นเรียวของดอกสวา่นที่มีขนาด มากกวา่12.7 มิลลิเมตรข้ึนไป - แขนหมุนป้อนเจาะ จะมีท้งัแบบป้อนเจาะดว้ยมือและการป้อน เจาะอัตโนมัติ ชุดหัวเครื่อง โต๊ะงาน เสาเครื่องเจาะ ฐานเครื่อง

106 - แกนต้งัระยะป้อนเจาะ ใชส้า หรับต้งัความลึกเพื่อเจาะงานสวติซ์ เปิ ดปิ ด ส่วนประกอบที่ส าคัญของเครื่องเจาะแบบรัศมี รูปที่3.8 ส่วนประกอบที่สา คญัของเครื่องเจาะแบบรัศมี ที่มา (ประเวช ยอดยงิ่, 2545: 153) 1. ฐานเครื่อง (Base) เป็นส่วนที่ติดต้งัอยกู่บัพ้ืนโรงงาน ทา ดว้ยเหล็กหล่อ เป็นส่วนที่ รองรับน้า หนกัท้งัหมดของเครื่อง 2. เสาเครื่อง (Column) มีลกัษณะเป็นเสากลมใหญ่กวา่เสาเครื่องเจาะธรรมดา จะยดึติดอยู่ กบัฐานเครื่อง จะเป็นที่เคลื่อนข้ึนลงและจบัยดึของแขนรัศมี 3. แขนรัศมี (Radial Arm) สามารถเลื่อนข้ึนลงไดบ้นเสาเครื่อง และสามารถ หมุนรอบเสาเครื่องไดเ้พื่อหาตา แหน่งเจาะงาน เป็นส่วนที่รองรับชุดหวัเครื่อง ชุดหัวเครื่อง โต๊ะงาน เสาเครื่องเจาะ ฐานเครื่อง แกนเพลา แขนรัศมี

107 4. ชุดหัวเครื่อง (Drilling Head) อยบู่นรัศมี สามารถเลื่อนเข้าออกได้ตามความยาว ของแขนรัศมีเพื่อหาตา แหน่งเจาะรู 5. แกนเพลา (Spindle) เป็นรูปทรงกระบอก ภายในเป็นรูเรียวสา หรับจบัยดึกา้น เรียวของหวัจบัดอกสวา่น หรือจบักา้นเรียวของดอกสวา่นที่มีขนาดใหญ่ 6.โต๊ะงาน (Table) เป็นอุปกรณ์ที่ยดึติดอยบู่นฐานเครื่อง จะมีร่องตวั-ที เพื่อใช้จับ ยดึชิ้นงานโดยตรง หรือใชส้า หรับจบัยดึปากกาจบังาน หรืออุปกรณ์อื่น ๆ 7. มอเตอร์ (Motor) เป็นตน้กา ลงัที่ส่งกา ลงัไปหมุนแกนเพลาเพื่อหมุนดอกสวา่น เจาะงานหรือส่งกา ลงัเพื่อขบัเคลื่อนส่วนต่าง ๆ อตัโนมตัิเนื่องจากชิ้นส่วนแต่ละส่วนมีขนาดใหญ่

108 ใบความรู้ หน่วยที่3 วชิา งานเครื่องมือกลเบ้ืองตน้ สอนคร้ังที่9-11 ชื่อหน่วย การปฏิบตัิงานพ้ืนฐานดว้ยเครื่องเจาะและรีมเมอร์ ชวั่ โมงรวม 3 ชวั่ โมง จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม บอกเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใชก้บัเครื่องเจาะได้ เคร ื่องม ื อและอปุกรณ ์ ทใี่ช้กบัเคร ื่องเจาะ 1. ดอกส่วาน (Drills) ดอกสวา่นเป็นอุปกรณ์ชนิดหน่ึงที่ใชเ้จาะรูบนชิ้นงานใหไ้ดข้นาดตามความ ต้องการเป็ นที่นิยมใชก้นัมากเพราะวา่สามารถใชง้านไดส้ะดวกซ่ึงมี 2 ชนิด คือ 1. 1 สวา่นกา้นตรง (Straight Shank Drill) เป็ นสวา่นที่มีขนาดเล็ก ส่วนมากมี ขนาดเส้นผา่นศูนยก์ลางไม่เกิน 1/2 นิ้ว หรือประมาณ 12.7 มิลลิเมตร เวลาใช้งานจะต้องจับด้วยหัวจับ ดอกสวา่น รูปที่3.9 สวา่นกา้นตรง ที่มา (นายศุภชัยชิณศรี) 1.2 สวา่นกา้นเรียว(Taper Shank Drill) เป็นสวา่นที่มีขนาดใหญ่ส่วนมากจะมี ขนาดมากกวา่ 1/2 นิ้ว หรือ12.7 มิลลิเมตรข้ึนไป ตรงกา้นเรียวเป็นเรียวมาตรฐานมอส เวลาใช้งานจะ สวมเขา้กบัรูเรียวของเครื่อง เช่น เครื่องเจาะ หรือรูศูนย์ท้ายของเครื่องกลึง ฯลฯ

109 ความยาวกา้น รูปที่3.10 สวา่นกา้นเรียว ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) ส่วนต่างๆ ของดอกสว่าน รูปที่ 3.11 ส่วนต่างๆ ของดอกสวา่น ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) 1. ก้าน (Shank)ถา้เป็นสวา่นกา้นตรงจะเป็นส่วนที่ใชห้วัจบัดอกสวา่นจบัเพื่อเจาะชิ้นงาน ส่วนใหญ่ดอกสวา่นกา้นตรงจะมีขนาดเส้นผา่นศูนยก์ลางไม่เกิน 1/2 นิ้ว หรือประมาณ 12.7 มม. ส่วน สวา่นกา้นเรียวจะมีขนาดเส้นผา่นศูนยก์ลางมากกวา่ 12.7 มม. ข้ึนไป 2. กั่น (Tang)จะมีเฉพาะสวา่นกา้นเรียวเท่าน้นัจะอยตู่รงปลายสุดของกา้นเรียว มี ไว้ส าหรับใช้เหล็กถอดตอกออกจากแกนเพลา (Spindle) ของเครื่องเจาะหรือถอดออกจากปลอกเรียว กนั่มุมบิด ขอบคม แกนกลาง กา้นเรียว คอดอกสวา่น ร่องเกลียวดอกสวา่น สันคม ความยาวร่อง ความยาวล าตัว ความยาวท้งัหมด

110 รูปที่3.12 กนั่ ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) 3. ขอบคม (Margin) มีลักษณะเป็ นสันนูนออกมาจากผิวของดอกสวา่น ทา ให้ลด การเสียด สีระหวา่งผวิดอกสวา่นกบัชิ้นงาน รูปที่3.13 ขอบคม ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) 4. สันคม (Land) ผวิส่วนน้ีจะต่า กวา่ขอบคม เพื่อลดการการเสียดสีกบัชิ้นงาน รูปที่3.14 สันคม ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) กนั่ ขอบคม สันคม

111 5. ร่องเกลียวดอกสว่าน (Flutes)ร่องดอกสวา่นทวั่ๆ ไปจะมี2 ร่องการกดัร่องดอก-สวา่นทา ใหเ้กิดคมตดัและร่องยงัเป็นที่สา หรับคายเศษโลหะที่ดอกสวา่นเจาะออกมาถา้เศษโลหะคายออกมา ไม่ได้อาจจะทา ใหด้อกสวา่นหกัได ้ รูปที่3.15 ร่องเกลียวดอกสวา่น ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) 6. มุมบิดของดอกสวา่น (Helix or Rake Angle) คือ มุมที่ร่องสวา่นบิดทา มุมกบัแกนกลาง ของดอกสวา่น รูปที่3.16 มุมบิดของดอกสวา่น ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) 7. แกนกลาง (Web)คือเน้ือโลหะแกนกลางของดอกสวา่น ช่วยทา ให้สวา่นมีความแข็งแรง เมื่อดอกสวา่นส้ันลงแกนกลางยงิ่หนาข้ึนเรื่อยๆ รูปที่3.17 แกนกลางดอกสวา่น ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) มุมบิด ร่องเกลียว แกนกลาง

112 ขนาดดอกสว่าน โดยทวั่ๆ ไปมีการบอกขนาดอยู่4 แบบ คือ 1. บอกขนาดเป็ นมิลลิเมตร 2. การบอกเป็นนมัเบอร์จะมีต้งัแต่นมัเบอร์1–80 เป็นระบบนิ้ว นมัเบอร์80 จะมีขนาดเล็กสุด = 0.0135 นิ้วและนมัเบอร์1 มีขนาดใหญ่สุด = 0.228 นิ้ว 3. บอกขนาดเป็นตวัอกัษร ต้งัแต่A–Z มีขนาดต้งัแต่0.234 นิ้วถึง 0.413 นิ้ว 4. การบอกขนาดเป็นเศษส่วน มีขนาดต้งัแต่1/64 ถึง 4 นิ้ว ตารางที่ 3.1 ขนาดของดอกสวา่นแบบต่าง ๆ Drill Size Decimal mm Drill Size Decimal mm Drill Size Decimal mm 80 79 64 1 78 77 76 75 74 73 72 71 70 69 68 32 1 67 66 65 64 63 62 61 60 59 58 57 56 64 3 55 54 53 16 1 .0135 .0145 .0156 .0160 .0180 .0200 .0210 .0225 .0240 .0250 .0260 .0280 .0292 .0310 .0313 .0320 .0330 .0350 .0360 .0370 .0380 .0390 .0400 .0410 .0420 .0430 .0465 .0469 .0520 .0550 .0595 .0625 0.3429 0.3683 0.3969 0.4064 0.4572 0.5040 0.5334 0.5715 0.6096 0.6350 0.6604 0.7072 0.7417 0.7874 0.7937 0.8128 0.8382 0.8890 0.9144 0.9398 0.9652 0.9906 1.0160 1.0414 1.0668 1.0922 1.1811 1.1906 1.3208 1.3970 1.5113 1.5825 52 51 50 49 48 64 5 47 46 45 44 43 42 32 3 41 40 39 38 37 36 64 7 35 34 33 32 31 8 1 30 29 28 64 9 27 26 .0635 .0670 .0700 .0730 .0760 .0781 .0785 .0810 .0820 .0860 .0890 .0935 .0938 .0960 .0980 .0995 .1015 .1040 .1065 .1094 .1100 .1110 .1130 .1160 .1200 .1250 .1285 .1360 .1405 .1406 .1440 .1470 1.6129 1.7018 1.7780 1.8542 1.9304 1.9844 1.9939 2.0574 2.0828 2.1844 2.2606 2.3749 2.3812 2.4384 2.4892 2.5273 2.5781 2.6416 2.7051 2.7781 2.7940 2.8194 2.8702 2.9464 3.0480 3.1750 3.2659 3.4544 3.5687 3.5719 3.6596 3.7338 25 24 23 32 5 22 21 20 19 18 64 11 17 16 15 14 13 16 3 12 11 10 9 8 7 64 13 6 5 4 3 32 7 2 1 A 64 15 .1495 .1520 .1540 .1562 .1570 .1590 .1610 .1660 .1695 .1719 .1730 .1770 .1800 .1820 .1850 .1875 .1890 .1910 .1935 .1960 .1990 .2010 .2031 .2040 .2055 .2090 .2130 .2188 .2210 .2280 .2340 .2344 3.7773 3.8608 3.9116 3.9687 3.9878 4.0386 4.0894 4.2164 4.3053 4.3656 4.3942 4.4958 4.5720 4.6228 4.6990 4.7625 4.8006 4.8514 4.8149 4.9784 5.0546 5.1054 5.1594 5.1816 5.2197 5.3086 5.4102 5.5562 5.6134 5.8012 5.9436 5.9531

113 ตารางที่ 3.1 ขนาดของดอกสวา่นแบบต่าง ๆ (ต่อ) Drill Size Decimal mm Drill Size Decimal mm Drill Size Decimal mm B C D E F G 64 17 H I J K 32 9 L M 64 19 N 16 5 O P 32 25 64 51 16 13 64 53 32 27 64 55 .2380 .2420 .2460 .2500 .2570 .2610 .2656 .2660 .2720 .2770 .2810 .2812 .2900 .2950 .2969 .3020 .3125 .3160 .3230 .7812 .7969 .8125 .8281 .8438 .8594 6.0452 6.1468 6.2484 6.3500 6.5278 6.6294 6.7469 6.7564 6.9088 7.0358 7.1374 7.1437 7.3660 7.4930 7.5406 7.6508 7.9375 8.0264 8.2042 19.8437 20.2406 20.6375 21.0344 21.4312 21.8281 8 7 64 57 64 21 Q R 32 11 S T 64 23 U 8 3 V W 64 25 X Y 32 13 Z 64 27 16 7 64 29 32 15 64 31 2 1 64 33 .8750 .8906 .3281 .3320 .3390 .3438 .3480 .3580 .3594 .3680 .3750 .3770 .3860 .3906 .3970 .4040 .4062 .4130 .4219 .4375 .4531 .4688 .4844 .5000 .5156 22.2250 22.6219 8.3344 8.4328 8.6106 8.7312 8.8392 9.0932 9.1281 9.3472 9.5250 9.5758 9.8044 9.9219 10.0380 10.2616 10.3187 10.4902 10.7156 11.1125 11.5094 11.9062 12.3031 12.7000 13.0969 32 17 64 35 16 9 64 37 32 19 64 39 8 5 64 41 32 21 64 43 16 11 64 45 32 23 64 47 4 3 64 49 32 29 64 59 16 15 64 61 32 31 64 63 1 .5313 .5489 .5625 .5781 .5938 .6094 .6250 .6406 .6562 .6719 .6875 .7031 .7188 .7344 .7500 .7656 .9062 .9219 .9375 .9531 .9688 .9844 1.000 13.4937 13.8906 14.2875 14.6844 15.0812 15.4781 15.8750 16.2719 16.6687 17.0656 17.4625 17.8594 18.2562 18.6531 19.0500 19.4469 23.0187 23.4156 23.8125 24.2094 24.6062 25.0031 25.4001

114 ตารางที่ 3.2 ขนาดของดอกสวา่นที่บอกขนาดเป็นนมัเบอร์ No. Decimal equiv. No. Decimal equiv. No. Decimal equiv. No. Decimal equiv. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 0.2280 0.2210 0.2130 0.2090 0.2055 0.2040 0.2010 0.1990 0.1960 0.1935 0.1910 0.1890 0.1850 0.1820 0.1800 0.1770 0.1730 0.1695 0.1660 0.1610 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 0.1590 0.1570 0.1540 0.1520 0.1495 0.1470 0.1440 0.1405 0.1360 0.1285 0.1200 0.1160 0.1130 0.1110 0.1100 0.1065 0.1040 0.1015 0.0995 0.0980 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 0.0960 0.0935 0.0890 0.0860 0.0820 0.0810 0.0785 0.0760 0.0730 0.0700 0.0670 0.0635 0.0595 0.0550 0.0520 0.0465 0.0430 0.0420 0.0410 0.0400 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 0.0390 0.0380 0.0370 0.0360 0.0350 0.0330 0.0320 0.0310 0.0292 0.0280 0.0260 0.0250 0.0240 0.0225 0.0210 0.0200 0.0180 0.0160 0.0145 0.0135 ตารางที่ 3.3 ขนาดของดอกสวา่นที่บอกขนาดเป็นตวัอกัษร Size Decimal equiv. Size Decimal equiv. A B C D E F G H I J K L M 0.234 0.238 0.242 0.246 0.250 0.257 0.261 0.266 0.272 0.277 0.281 0.290 0.295 N O P Q R S T U V W X Y Z 0.302 0.316 0.323 0.332 0.339 0.348 0.358 0.368 0.377 0.386 0.397 0.404 0.413

115 การป้อนเจาะงานของดอกสว่าน อัตราป้อนเจาะงาน หมายถึง การป้อนลึกลงไปในงานต่อการหมุนของดอกสวา่น 1 รอบ เช่น อตัราป้อนเจาะ 0.2 มิลลิเมตร/รอบ หมายถึง เมื่อดอกสวา่นหมุนไปครบ 1 รอบ จะสามารถป้อน กินลึกลงไปในงาน 0.2 มิลลิเมตร ในการป้อนอตัโนมตัิถา้เครื่องเจาะไม่สามารถป้อนอตัโนมตัิไดก้็ตอ้งป้อนการกินลึกดว้ย มือจะต้องอาศัยประสบการณ์และความรู้สึกถา้เครื่องสามารถป้อนอตัโนมตัิไดก้็จะมีตารางส าหรับให้ เลือกในการป้อนความลึกเจาะงาน ตารางที่ 3.4 ตารางอตัราป้อนเจาะของดอกสวา่น ขนาดดอกสว่าน อัตราป้อนต่อรอบ นิ้ว มิลลิเมตร นิ้ว มิลลิเมตร เล็กกวา่ถึง 1/8 เล็กกวา่ถึง 3 0.001-0.002 0.02-0.05 1/8-1/4 3-6 0.002-0.004 0.05-0.10 1/4-1/2 6-13 0.004-0.007 0.10-0.18 1/2-1 13-25 0.007-0.015 0.18-0.38 1-11/2 25-38 0.015-0.025 0.38-0.63

116 ใบความรู้ หน่วยที่3 วชิา งานเครื่องมือกลเบ้ืองตน้ สอนคร้ังที่9-11 ชื่อหน่วย การปฏิบตัิงานพ้ืนฐานดว้ยเครื่องเจาะและรีมเมอร์ชวั่ โมงรวม 3 ชวั่ โมง จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม บอกข้นัตอนการทา งานของเครื่องเจาะ ขั้นตอนการท างานของเครื่องเจาะ หลกัการใชเ้ครื่องเจาะที่สา คญั ไดแ้ก่ข้นัเตรียมชิ้นงาน การจบัยดึชิ้นงาน การจบัยึดดอกสวา่น การปรับความเร็ว การเจาะชิ้นงาน 1. ข้นัเตรียมชิ้นงาน คือ การเตรียมชิ้นงานก่อนนา ไปเจาะถือวา่เป็นข้นัตอนสา คญัคือการร่าง แบบงานลงบนชิ้นงาน เพื่อกา หนดตา แหน่งของรูเจาะให้ชดัเจนตอ้งถูกตอ้งแม่นยา ไม่เช่น น้นัก็จะทา ใหก้ารเจาะผดิพลาดเกิดความเสียหายอุปกรณ์ร่างแบบไดแ้ก่น้า ยาร่างแบบ วงเวยีน เหล็กตอก น าศูนย์ ฉาก โต๊ะระดับ เวอร์เนียร์ไฮเกจ และค้อนเหล็ก รูปที่3.18 การทาน้า ยาร่างแบบ ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) รูปที่3.19 การใชว้งเวยีนร่างแบบ ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี)

117 รูปที่3.20 อุปกรณ์ต่าง ๆ ในการร่างแบบ ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) 2. การจบัยดึชิ้นงาน คือ การจบัยดึชิ้นงานดว้ยปากกา หรือจบัดว้ยอุปกรณ์จบัยดึต่าง ๆ เพื่อให้ ชิ้นงานมนั่คงอยกู่บัโตะ๊งาน ไม่เกิดการคลาดเคลื่อนขณะเจาะชิ้นงานทวั่ๆ ไปจะจบัดว้ยปากกาจบังาน งานทรงกระบอกจบัดว้ยวบีล็อกซ์งานรูปฉากจบัดว้ยเหล็กแท่งฉากและบีบใหแ้น่นดว้ย ซี-แคล้มป์ รูปที่3.21 การจบัชิ้นงานเจาะดว้ยปากกาจบังาน ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) ฉากผสม วงเวียน ฉาก น้า ยาร่างแบบ เหล็กน าศูนย์ เหล็กขีด

118 รูปที่3.22 การจบัยดึชิ้นงานเจาะดว้ยอุปกรณ์จบัยดึต่าง ๆ ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) 3. การจบัดอกสวา่น คือ การจบัดอกสวา่นใหแ้น่นกบัอุปกรณ์จบัดอกสวา่น เพื่อป้องกนัไม่ให้ ดอกสวา่นลื่นไกลกบัอุปกรณ์จบัดอกสวา่น อาจทา ใหก้า้นสวา่นสึกหรอเสียหาย หรือหลุดขณะใช้งานได้ ดอกสวา่นที่ใชก้นัมีอยู่2ลกัษณะคือ ดอกสวา่นกา้นตรง ใชห้วัจบัดอกสวา่นเป็นตวัจบัโดยมีประแจเป็น ตวัขนัส่วนสวา่นกา้นเรียวใชป้ลอกเรียวเป็นตวัจบั โดยการสวมเขา้ดว้ยกนั ให้แน่น รูปที่3.23 การจบัดอกสวา่นกา้นตรง ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) หัวจับ ประแจขันหัวจับ ทิศทางการหมุน ดอกสวา่น

119 รูปที่3.24 การจบัดอกสวา่นกา้นเรียว ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) 4. การปรับความเร็ว การใชเ้ครื่องเจาะอยา่งมีประสิทธิภาพ ผใู้ชต้อ้งต้งัความเร็วรอบเครื่องเจาะไดอ้ยา่งถูกตอ้ง เพื่อใหด้อกสวา่นเจาะงานสา เร็จโดยผวิรูเจาะเรียบไดข้นาดที่ถูกตอ้ง ดงัน้นัผปู้ฏิบตัิงานตอ้งคา นวณหา ความเร็วรอบได้ถูกต้อง 4.1 การต้งัความเร็วเครื่องเจาะเพื่อคา นวณความเร็วรอบไดแ้ลว้ผปู้ฏิบตัิงานจะตอ้งฝึกฝนวธิีการ ปรับความเร็วไดอ้ยา่งถูกตอ้ง โดยทา ตามข้นัตอนดงัต่อไปน้ี 4.1.1 คลายตวัล็อคสายพานตึงใหห้ยอ่นลง เปิดฝาครอบลอ้ สายพานแลว้ดนัมอเตอร์เขา้ไป จนสายพานหยอ่นเตม็ที่ 4.1.2 ดันสายพานด้านสานพานล้อมอเตอร์ กดให้ต ่าลง แล้วหมุนล้อสานพานจนสายพาน หลุดออกจากร่องเดิม การประกอบดอกสวา่นกา้นเรียวสวมกบั ปลอกเรียว การประกอบสวา่นกา้นเรียวสวมกบัแกนหมุนบนเครื่องเจาะ

120 4.1.3 ต่อจากน้นันา สายพานเขา้กบัร่องใหม่พร้อมกบัหมุนลอ้ สายพานจนเขา้ที่ของลอ้ สายพานที่ตอ้งการ ตอ้งแน่ใจวา่ ไม่ใส่สายพานเขา้กบัลอ้ สายพานเย้อืงตา แหน่งกนัเพราะจะทา ให้ สายพานเสียหายเร็วและตอ้งไม่ลืมล็อค ตวัล็อคสายพานใหแ้น่น เพื่อทา ใหส้ายพานตึงก่อนเปิดสวทิซ์ เครื่องใช้งาน รูปที่3.25 แสดงการถอดสายพานออก ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) รูปที่3.26 แสดงการคล้องสายพาน ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี)

121 4.1.4 การเปิดสวิตซ์เครื่องเจาะ สวติซ์เครื่องเจาะน้นัอาจติดต้งัอยใู่นตา แหน่งที่ไม่เหมือนกนั ข้ึนอยกู่บัผผู้ลิต บางเครื่องสวติซ์อยดู่า้นซา้ยของเครื่องและบางเครื่องอยดู่า้นขวาของเครื่อง สวิตซ์เปิด เครื่องในบางเครื่องปรับไดส้องตา แหน่งคือรอบชา้และรอบเร็ว ก็ควรเลือกใชใ้หถู้กตอ้ง รูปที่3.27 แสดงสวิตซ์เครื่องเจาะ ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) 4.1.5 การเจาะชิ้นงาน เมื่อชิ้นงานไดต้ิดต้งัอยบู่นปากกาจบังานและจบัยดึมนั่คงกบัโต๊ะงานแลว้ ปรับระยะของโตะ๊งานให้เหมาะสมกบัการเจาะ เปิดสวติซ์เครื่อง ใชม้ือขวาจบัแขนโยกป้อนเจาะ ทา การ ป้อนลงมาอยา่งชา้ๆ เมื่อดอกสวา่นกินงานไประยะหน่ึงใหย้กดอกสวา่นข้ึนบา้ง เพื่อทา การคายเศษโลหะ ขณะเจาะงานจะเกิดความร้อนจึงควรหล่อเยน็ชิ้นงาน เพื่อระบายความร้อนดอกสวา่น และทา ใหผ้วิของรู ชิ้นงานเจาะไดคุ้ณภาพที่ดี

122 ใบความรู้ หน่วยที่3 วชิา งานเครื่องมือกลเบ้ืองตน้ สอนคร้ังที่9-11 ชื่อหน่วย การปฏิบตัิงานพ้ืนฐานดว้ยเครื่องเจาะและรีมเมอร์ชวโมงรวม 3 ั่ชวั่ โมง จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม สามารถค านวณความเร็วในงานเจาะได้ การค านวณความเร็วในงานเจาะ การค านวณความเร็วในงานเจาะ จะมีความเร็วที่ส าคัญ 2 ชนิด คือ ความเร็วรอบและ ความเร็วตัด 1. การคา นวณความเร็วตดัมีสูตรการคา นวณดงัน้ี 1000 dn V เมตร/นาที เมื่อกา หนด V = ความเร็วตัดงานเจาะ เมตร/นาที N = ความเร็วรอบดอกสวา่น รอบ/นาที d = ความยาวเส้นผา่ศูนยก์ลางดอกสวา่น มิลลิเมตร ตัวอย่าง จงคา นวณหาค่าความเร็วตดัที่เจาะงานดว้ยดอกสวา่นมีความยาวเส้นผา่ศูนยก์ลาง 10 มิลลิเมตร ด้วยความเร็วรอบ 800 รอบ/นาที วิธีท า 1,000 3.1416 x 10 x 800 1,000 d n V เมตร/นาที ความเร็วตัดที่ใช้เจาะงาน = 25.13 เมตร / นาที 2. การคา นวณความเร็วรอบ ในกรณีตอ้งการหาความเร็วรอบก็ยา้ยสมการจาก สูตรขา้งตน้ก็จะไดสู้ตรการคา นวณดงัน้ี สูตรการค านวณหาความเร็วรอบ n = 1000 V รอบ / นาที πd

123 ตัวอย่าง จงคา นวณหาค่าความเร็วรอบในการเจาะเหล็กใชท้า เครื่องมือ(Tool Steel) ด้วยดอก สวา่นขนาดความยาวเส้นผา่ศูนยก์ลาง 15 มิลลิเมตร ดว้ยความเร็วตดั18 เมตร/ นาที วิธีท า 3.1416 x 15 1,000 x 18 รอบ/นาที d 1,000 Vฺ n ความเร็วรอบที่ใช้เจาะงาน = 382 รอบ / นาที การเลือกความเร็วรอบจากตาราง จากการค านวณความเร็วรอบ ดูจากตารางที่ 3.1 วธิีเลือกมีข้นัตอนดงัน้ี 1. เลือกขนาดความยาวเส้นผา่ศูนยก์ลางดอกสวา่นที่ใชเ้จาะ ในที่น้ีคือ 15 มิลลิเมตร ดูใหต้รงกบัวสัดุงานที่เจาะ ในตวัอยา่งคือ Tool Steel ค่าความเร็วตดั = 18 เมตร/นาที 2. ผลลัพธ์ที่ได้ คือ 380 รอบ/นาที

124 ตารางที่ 3.5 ความเร็วตดังานสา หรับดอกสวา่นเหล็กรอบสูง Steel Casting Tool Steel Cast Iron Machine Steel Brass and Aluminum ขนาดดอกสว่าน ความเร็วตัด (เมตร/นาที) นิ้ว มม. 12 18 24 30 60 1/16 2 1,910 2,865 3,820 4,775 9,550 1/8 3 1,275 1,910 2,545 3,185 6,365 3/16 4 955 1,430 1,910 2,385 4,775 1/4 5 765 1,145 1,530 1,910 3,820 5/16 6 635 955 1,275 1,590 3,180 3/8 7 545 820 1,090 1,365 2,730 7/16 8 475 715 955 1,195 2,390 1/2 9 425 635 850 1,060 2,120 5/8 10 350 520 695 870 1,735 3/4 15 255 380 510 635 1,275 7/8 20 190 285 380 475 955 1 25 150 230 305 380 765

125 ใบความรู้ หน่วยที่3 วชิา งานเครื่องมือกลเบ้ืองตน้ สอนคร้ังที่9-11 ชื่อหน่วย การปฏิบตัิงานพ้ืนฐานดว้ยเครื่องเจาะและรีมเมอร์ชวั่ โมงรวม 3 ชวั่ โมง จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม บอกการบ ารุงรักษาเครื่องเจาะได้ การบ ารุงรักษาเครื่องเจาะ ไม่วา่จะเป็นเครื่องเจาะชนิดใด ในการบา รุงรักษาก็จะใชห้ลกัการเดียวกนัจะต่างกนัก็ตรง จุดบา รุงรักษาจะมากนอ้ยแตกต่างกนัไป ซ่ึงวธิีการบา รุงรักษามีดงัน้ีคือ 1.จะตอ้งตรวจสอบระบบไฟฟ้าใหอ้ยใู่นสภาพที่สมบูรณ์ตลอดเวลา เมื่ออุปกรณ์ไฟฟ้าเกิด ชา รุดเสียหายจะตอ้งซ่อมแซมหรือเปลี่ยนใหใ้ชไ้ดด้ี 2.จะตอ้งตรวจสอบชิ้นส่วนต่าง ๆ ของเครื่องใหพ้ร้อมใชง้านตลอดเวลา 3.ก่อนใชง้านจะตอ้งหยดน้า มนัหล่อลื่นในส่วนที่เคลื่อนที่ 4. ควรมีแผนการบ ารุงรักษาเป็ นระยะตามระยะเวลาที่กา หนด เป็นการบา รุงรักษาเชิง ป้องกนั 5. หลงัจากเลิกใชง้านจะตอ้งทา ความสะอาดและชโลมดว้ยน้า มนั

126 ใบความรู้ หน่วยที่3 วชิา งานเครื่องมือกลเบ้ืองตน้ สอนคร้ังที่9-11 ชื่อหน่วย การปฏิบตัิงานพ้ืนฐานดว้ยเครื่องเจาะและรีมเมอร์ชวั่ โมงรวม 3 ชวโมง ั่ จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม บอกความปลอดภัยในการใช้เครื่องเจาะได้ ความปลอดภัยในการใช้เครื่องเจาะ 1.ก่อนใชเ้ครื่องเจาะทุกคร้ังจะตอ้งตรวจดูความพร้อมของเครื่องก่อนใชเ้สมอ ถา้เครื่อง ชา รุดอาจเป็นอนัตรายต่อผปู้ฏิบตัิงานได้ 2.การจบัยดึชิ้นงานจะตอ้งจบัยดึใหแ้น่นและจะตอ้งจบัใหถู้กวธิี 3.ศึกษาข้นัตอนและวธิีการใชเ้ครื่องเจาะ และวธิีการทา งานใหถู้กตอ้ง 4.จะตอ้งแต่งกายใหร้ัดกุมถูกตอ้งตามกฎความปลอดภยั 5.จะตอ้งสวมแวน่ตานิรภยัป้องกนัเศษโลหะกระเด็นเขา้ตา

127 ใบความรู้ หน่วยที่3 วิชา งานเครื่องมือกลเบ้ืองตน้ สอนคร้ังที่9-11 ชื่อหน่วย การปฏิบตัิงานพ้ืนฐานดว้ยเครื่องเจาะและรีมเมอร์ชวั่ โมงรวม 3 ชวั่ โมง จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม บอกชนิดของดอกรีมเมอร์ งานรีมเมอร์ งานรีมเมอร์ (Reamers) หรืองานคว้านเรียบ เพื่อปาดผิดของรูเจาะ รูคว้าน หรือผิวรูฝังให้ เรียบร้อยและสม่า เสมอเท่ากนังานบางอยา่งผวิของงานจากการเจาะยงัไม่เรียบพอหรืออาจจะมีขนาด เส้นผ่าศูนย์กลางจากการเจาะไม่ได้พกิดัตามต้องการ จ าเป็นจะต้องทา การคว้านละเอยีดอกีคร้ังหนึ่ง 1 ชนิดของรีมเมอร์ 1.1 รีมเมอร์มือ (Hand reamers) ปลายด้ามของรีมเมอร์จะมีลักษณะเป็ นรูปสี่เหลี่ยม เพื่อใชส้า หรับมือหมุน แบ่งออกไดเ้ป็น 3 ชนิดดว้ยกนัคือ แบบขนาดตายตวัแบบ ขนาดปรับได้และแบบเรียว รูปที่3.28 แสดงการใช้รีมเมอร์มือปาดผิวรูเจาะ ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี)

128 1.2 รีมเมอร์เครื่อง (Machine remers) ปลายดา้มของรีมเมอร์ชนิดน้ีมี2 แบบ คือแบบดา้มตรง ซ่ึงใชก้บัหวัจบัของดอกสวา้นและแบดา้มเรียวที่ใชจ้บักบัเพลาของเครื่องรีมเมอร์เครื่อง แบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ แบบตายตวัและแบบปรับขนาดได้ รูปที่ 3.29 แสดงการใช้รีมเมอร์เครื่องปาดผิวรูเจาะ ที่มา (อนนัต์วงศก์ระจ่าง, 2545: 80) รูปที่3.30 รีมเมอร์แบบเรียว ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี)

129 รูปที่3.31 รีมเมอร์แบบปรับขนาดได้ ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี)

130 ใบความรู้ หน่วยที่3 วชิา งานเครื่องมือกลเบ้ืองต้น สอนคร้ังที่9-11 ชื่อหน่วย การปฏิบตัิงานพ้ืนฐานดว้ยเครื่องเจาะและรีมเมอร์ชวั่ โมงรวม 3 ชวั่ โมง จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม บอกส่วนประกอบของดอกรีมเมอร์ได้ ส่วนประกอบของรีมเมอร์ รีมเมอร์ประกอบดว้ยส่วนสา คญั3 ส่วนคือ 1. ดา้มของรีมเมอร์เป็นส่วนที่รับกา ลงัจากมือหมุนหรือเครื่อง 2. คมของรีมเมอร์ มีหน้าที่ปาดผิวรูเจาะให้เรียบและได้ขนาดที่ถูกต้อง 3. คมน าตัด มีหน้าที่น าคมของรีมเมอร์เข้าปาดผิวรูได้ตรงศูนย์ รูปที่3.32 แสดงส่วนประกอบของรีมเมอร์ ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) คมตัด คมของรีมเมอร์ ด้ามของรีมเมอร์

131 ใบความรู้ หน่วยที่3 วชิา งานเครื่องมือกลเบ้ืองตน้ สอนคร้ังที่9-11 ชื่อหน่วย การปฏิบตัิงานพ้ืนฐานดว้ยเครื่องเจาะและรีมเมอร์ชวั่ โมงรวม 3 ชวั่ โมง จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม อธิบายข้นัตอนการรีมเมอร์ได้ หลักการท างานรีมเมอร์ 1.การเจาะรูสา หรับรีมเมอร์ในการปฏิบตัิงานรีมเมอร์จะตอ้งเจาะรูดว้ยดอกสวา่น ก่อนและใหไ้ดข้นาดของรูเจาะเล็กกวา่ขนาดของรีมเมอร์ซ่ึงหาไดจ้ากสูตร เมื่อ dB = ขนาดรูเจาะ Df = ขนาดรีมเมอร์ Z = ระยะเผอื่(ระยะเผอื่จากตาราง + ส่วนเกิน) รูปที่3.33 ระยะของรูรีมเมอร์ ที่มา (อ าพล ซื่อตรง, 2546: 127) dB = df - z

132 หมายเหตุ ดอกเจาะขนาดหนึ่ง ๆ เมื่อเจาะรูเสร็จ ขนาดของรูเจาะโดยปกติแลว้จะโตกวา่ขนาด ของดอกเจาะประมาณ 0.05 มิลลิเมตร ซ่ึงเป็นส่วนเกินขนาดของรีมเมอร์สา หรับระยะเผอื่ดูไดจ้าก ตารางที่ 3.6 ตารางที่ 3.6 แสดงระยะเผอื่ของรีมเมอร์แต่ละขนาด ขนาดรีมเมอร์ (df ) ระยะเผื่อ (z) เล็กกวา่5 มิลลิเมตร 0.1 - 0.2 มิลลิเมตร 5-20 มิลลิเมตร 0.2 - 0.3 มิลลิเมตร 21-20 มิลลิเมตร 0.3 - 0.5 มิลลิเมตร โตกวา่50 มิลลิเมตร 0.5 - 1 มิลลิเมตร ตัวอย่าง จะตอ้งเจาะรูดว้ยดอกเจาะขนาดโต บนชิ้นงานชิ้นหน่ึง ซ่ึงเมื่อรีมเมอร์เสร็จแลว้ จะมีขนาดส าเร็จ 20 มิลลิเมตร ขนาดของดอกเจาะที่ต้องใช้ = ขนาดส าเร็จ - ระยะเผื่อ = 20 – (0.3 + 0.05) ขนาดของดอกเจาะที่ต้องใช้ = 19.65 มิลลิเมตร 2. ความเร็วรอบส าหรับงานรีมเมอร์ ความเร็วรอบส าหรับงานรีมเมอร์ ปกติจะช้า กวา่ความเร็วที่ใชเ้จาะรูประมาณ 1 ใน 3 ของความเร็วเจาะ สา หรับความเร็วตดัที่เลือกใชจ้ะตอ้งข้ึนอยู่ กบัหลายองคป์ระกอบ ดงัแสดงไวใ้นตารางที่3.7

133 ตารางที่ 3.7 แสดงค่าความเร็วตดัสา หรับวสัดุรีมเมอร์และวสัดุงาน วสัดุงาน ความเร็วตัด (V) ส าหรับวสัดุรีมเมอร์ เหล็กเครื่องมือ เหลก็รอบสูง เหล็กกลา้บรอนซ์เหล็กหล่อ 3-4 4-5 อลูมิเนียม 12-17 17-20 อะลูมิเนียมเจือ 6-9 9-12 แมกนีเซียมเจือ 20 30 3.การหล่อลื่นและหล่อเยน็ ในขณะรีมเมอร์จะเกิดเศษโลหะ ดงัน้นัควรใชก้าร หล่อลื่นและหล่อเยน็ช่วยไม่ใชเ้ศษโลหะอุดตนัและช่วยลดแรงเสียดทานระหวา่งผวิรูเจาะกบัคมของรีม เมอร์ทา ใหผ้วิเรียบมากข้ึนในตารางที่3.8 แสดงชนิดของสารหล่อเยน็ที่ใช้ในงานรีมเมอร์ ตารางที่ 3.8 แสดงชนิดของสารหล่อเยน็ที่ใชใ้นงานรีมเมอร์ วสัดุงาน การหล่อเย็น เหล็กกล้า ใชน้ ้า มนัสบู่หรือน้า มนัตดั เหล็กหล่อ แห้ง อะลูมิเนียม ใชน้ ้า สบู่ ขั้นตอนการรีมเมอร์ละเอียดด้วยมือ 1. เจาะรูให้เล็กกวา่ขนาดจริงด้วยเครื่องเจาะหรือเครื่องกลึง ดูได้จากตารางที่ 3.2 2. จบัยดึชิ้นงานดว้ยปากกา 3. ทา การควา้นละเอียดดว้ยมือโดยใชด้า้มตา๊ปเกลียว โดยการหมุนไปทิศทางเดียวจะไม่ หมุนกลบัทิศทางเหมือนตา๊ปเกลียว มิฉะน้นัเศษโลหะจะขดูผวิงานเป็นรอย 4. ตรวจศูนยแ์นวฉากดว้ยวดัมุมระหวา่งดอกรีมเมอร์กบัผวิชิ้นงาน 5. หล่อลื่นชิ้นงานดว้ยน้า มนัเครื่อง เพื่อช่วยยดือายกุารใชง้านของดอกรีมเมอร์และรักษา คุณภาพของผวิชิ้นงาน

134 ใบความรู้ หน่วยที่3 วชิา งานเครื่องมือกลเบ้ืองตน้ สอนคร้ังที่9-11 ชื่อหน่วย การปฏิบตัิงานพ้ืนฐานดว้ยเครื่องเจาะและรีมเมอร์ชวั่ โมงรวม 3 ชวั่ โมง จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม บอกการเก็บบา รุงรักษาดอกรีมเมอร์ได้ การเกบ็และบ ารุงรักษาดอกรีมเมอร์ 1. เจาะรูชิ้นงานที่ตอ้งการควา้นละเอียดใหส้ ัมพนัธ์กบัดอกรีมเมอร์ 2. ดอกรีมเมอร์ เป็ นเครื่องมือประเภทหลายคมตัด ตัดเฉือนผิววัสดุงานออกเพียง บาง ๆ ประมาณ 0.05 มิลลิเมตร 3.การควา้นละเอียด ตอ้งหมุนดอกริมเมอร์ไปทางเดียวกบัคมตดัเท่าน้นั 4. เลือกขนาดรีมเมอร์ให้ถูกขนาด หรือวัดขนาดที่สันคมรีมเมอร์ด้วยไมโครมิเตอร์ 5.การถอดดอกรีมเมอร์ใหห้มุนดอกรีมเมอร์ในทิศทางเดียวกบัการป้อนดอกรีมเมอร์พร้อมกบั ให้ ยกดอกรีมเมอร์ข้ึน 6.ถา้หมุนดอกรีมเมอร์กลบัทิศทาง จะทา ใหผ้วิงานเกิดรอยขีดข่วน และอาจทา ใหค้มของดอกรีม เมอร์หักได้ 7.แยกดอกควา้นละเอียดออกจากเครื่องมืออื่น เพื่อรักษาคมดอกรีมเมอร์และป้องกนับาดเจบ็ทา ความสะอาดและใชน้ ้า มนักนัสนิมเคลือบผวิบาง ๆ หลงัใชงาน้ 8. เก็บดอกรีมเมอร์ใส่ซองหรือกล่องเฉพาะ ไม่รวมกบัเครื่องมืออื่น

135 แบบประเมินผลสัมฤทธ์ิการเรียนรู้ เรื่อง เครื่องเจาะ และรีมเมอร์ ชื่อ – สกุล _________________________________ระดบัช้นั ____________เลขที่____________ ให้นักศึกษาท าเครื่องหมาย (X) ทับตัวอักษรหน้าค าตอบที่ถูกที่สุด 1 . เครื่องเจาะไฟฟ้าขนาดเล็กคือข้อใด ก. เครื่องเจาะต้งัโตะ๊ ข. เครื่องเจาะต้งัพ้ืน ค. เครื่องเจาะแบบรัศมี ง. เครื่องเจาะอุตสาหกรรม 2. ขอ้ใดเป็นส่วนประกอบของชุดหวัเครื่องของเครื่องเจาะ ก. Base ข. Table ค. Column ง.Spindle 3. มอเตอร์ส่งกา ลงัจะอยสู่ ่วนใดของเครื่องเจาะ ก. โต๊ะงาน ข. เสาเครื่อง ค. หัวเครื่อง ง. ฐานเครื่อง 4. ส่วนประกอบเครื่องเจาะรัศมีขอ้ใดไม่ถูกตอ้ง ก. แขนรัศมีเลื่อนข้ึนลง-หมุนรอบเสาเครื่องได้ ข. ฐานเครื่อง มีร่องตวั-ที เพื่อใชจ้บัยดึชิ้นงาน ค. ชุดหัวเครื่องอยบู่นแขนรัศมีเลื่อนเข้าออกตามความยาวแขน ง. แกนเพลา เป็นรูปทรงกระบอกใชจ้บัยดึกา้นเรียวของหวัจบัดอกสวา่น

136 5. ส่วนใดของดอกสวา่นช่วยลดการเสียดสีกบัชิ้นงาน ก. กนั่ ข. ขอบคม ค. ร่องเกลียวดอกสวา่น ง. มุมบิดดอกสวา่น 6. ขอ้ใดไม่ใช่อุปกรณ์วดัขนาดดอกสวา่น ก. Micro Meter ข. Drill Gage ค. Wire Gage ง. Rake Angle 7. “อัตราป้อนเจาะงาน” คือข้อใด ก. ใชป้ระสบการณ์และความรู้สึกไม่ได้ ข. บอกขนาดเป็นเศษส่วน 1/64 ถึง 4 นิ้ว ค. ความลึกของงานที่ต้องเจาะ1 ตา แหน่ง ง. การป้อนลึกลงในงานต่อการหมุน 1 รอบของดอกสวาน่ 8. อุปกรณ์ใดไม่เกี่ยวขอ้งกบัการร่างแบบงานเจาะ ก. Pick Punch ข. Center Punch ค. Center Drill ง. Counter Sink 9. การเจาะงานขนาดใหญ่เคลื่อนยา้ยยากควรเจาะด้วยเครื่องเจาะชนิดใด ก. เครื่องเจาะต้งัโตะ๊ ข. เครื่องเจาะต้งัพ้ืน ค. เครื่องเจาะแบบรัศมี ง. เครื่องเจาะอัตโนมัติ

137 10. เมื่อดอกสวา่นมีขนาดส้ันลงจะมีผลในขอ้ใด ก. ขนาดโตข้ึน ข. ขนาดเล็กลง ค. ความคมเพิ่มข้ึน ง. แกนกลางหนาข้ึน 11. การบอกขนาดเป็ นตัวอักษรอังกฤษมีการบอกแบบใด ก. จากขนาดเล็กไปใหญ่ ข. จากขนาดใหญ่ไปเล็ก ค. จากกลางออกไปเรื่อยๆ ง. บอกขนาดสลับไปมา 12. ข้อใดคือดอกคว้านละเอียดด้วยเครื่อง ก. แบบเรียวสลัก ข. แบบเรียวมอสแบบหยาบ ค. แบบเรียวมอสแบบละเอียด ง. แบบ Shell Reamer 13. จงคา นวณหาความเร็วรอบงานเจาะเมื่อดอกสวา่นโต 10 มิลลิเมตรด้วยความเร็วตัด 24 เมตร/นาที ก. 261 รอบ/นาที ข. 387 รอบ/นาที ค. 436 รอบ/นาที ง. 764 รอบ/นาที 14. รูควา้นละเอียดขนาดนอ้ยกวา่ 5 มิลลิเมตร ต้องเจาะเผื่อขนาดจริงกี่มิลลิเมตร ก. 0.1-0.2 มิลลิเมตร ข. 0.2-0.3 มิลลิเมตร ค. 0.3-0.5 มิลลิเมตร ง. 0.5-1.0 มิลลิเมตร

138 15. วิธีการคว้านละเอียด (Reaming)คือข้อใด ก. หมุนทิศทางเดียว ข.หมุนกลับไปมา ค. หมุนเหมือนดายเกลียว ง.หมุนเหมือนต๊าปเกลียว 16. สารหล่อลื่นที่ใชใ้นการควา้นละเอียดเหล็กหล่อคือข้อใด ก. น้า มนัตดั ข. น้า มนัสบู่ ค. น้า มนัก๊าด ง. แห้ง ไม่ตอ้งหล่อลื่น 17. ค่าส่วนเกินในการรีมเมอร์มีค่าเท่ากบั ก. 0.01 มิลลิเมตร ข. 0.02 มิลลิเมตร ค. 0.03 มิลลิเมตร ง. 0.05 มิลลิเมตร 18. ขอ้ใดถูกตอ้งเกี่ยวกบัการผายปากรู ก. เป็ นการเจาะรู ข. เป็ นการคว้านรู ค. เป็ นการลบคมปากรู ง. เป็ นการท าเกลียว 19. ดอกสวา่นกา้นตรงมีขนาดไม่เกินกี่มิลลิเมตร ก. 11.5 มิลลิเมตร ข. 12.7 มิลลิเมตร ค. 13.4 มิลลิเมตร ง. 14.2 มิลลิเมตร

139 20. ขอ้ใดเป็นการปฏิบตัิงานกบัเครื่องเจาะที่ถูกตอ้ง ก. ใชม้ือช่วยจบัยดึปากกา ข. ใชม้ือจบัยดึชิ้นงานใหแ้น่น ค. หมุนปากกาจับงานไปใกล้เสาเครื่อง ง. ใชค้วามเร็วรอบจากการคา นวณเท่าน้นั

140 ใบเฉลย 1.ก 2. 3. ค 4. ข 5. ข 6. ง 7. ง 8. ง 9. ค 10. ง 11. ก 12. ง 13. ง 14. ก 15. ก 16. ง 17. ง 18. ค 19. ข 20. ค

141 ใบความรู้ หน่วยที่4 วชิา งานเครื่องมือกลเบ้ืองตน้ สอนคร้ังที่12-18 ชื่อหน่วย การปฏิบตัิงานพ้ืนฐานดว้ยเครื่องกลึง ชวั่ โมงรวม 7 ชวั่ โมง เรื่อง เครื่องกลึง 1.สาระส าคัญ เครื่องกลึง (Lathe) เป็ นเครื่องจักรกลชนิดหนึ่งที่มีความส าคัญในแปรรูปโลหะ มีหลักการ ทา งานคือมอเตอร์จะส่งกา ลงัมายงัแกนเพลาหวัเครื่อง ซ่ึงมีหวัจบัจบัชิ้นงานหมุนตดัผ่านมีดกลึง ทา ให้ เฉือนเศษโลหะออกมา เครื่องกลึงสามารถทา งานไดห้ลายอยา่ง เช่น กลึงปอกกลึงปาดหนา้กลึงข้ึน รูป กลึงเกลียว กลึงเรียว เจาะรูต๊าปเกลียวและผลิตชิ้นส่วนเครื่องจกัรกลต่าง ๆ ส าหรับงานผลิตและ งานซ่อม เป็นตน้ 2. สมรรถนะประจา หน่วย 1. ชนิดของเครื่องกลึง 2. ส่วนประกอบที่สา คญัของเครื่องกลึง 3. เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใชก้บัเครื่องกลึง 4. ข้นัตอนการทา งานของเครื่องกลึง 5. การค านวณความเร็วในงานกลึง 6. การบ ารุงรักษาเครื่องกลึง 7. ความปลอดภัยในการใช้เครื่องกลึง 8. การควบคุมตา แหน่งชิ้นส่วนเครื่องกลึง 9.การปรับความเร็วรอบ 10.การถอดและประกอบหัวจับ 11.การถอดประกอบฟัน จับชนิด 3 จับ 12.การจบัชิ้นงานกลึงเพื่อ ปาดหนา้ดว้ยฟัน 3 จับ 13.การเจาะน าศูนย์บนเครื่องกลึง 14.การต้งัศูนยม์ีด 15.การจบัชิ้นงานกลึงเพื่อปอกดว้ยฟัน 3 จับ 16.การกลึงปาดหน้า

142 17.การกลึงปอก 3. จุดประสงค์ 3.1จุดประสงคท์ วไป ั่ 1. บอกชนิดของเครื่องกลึงได้ 2. บอกส่วนประกอบที่สา คญัของเครื่องกลึงได้ 3. บอกเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใชก้บัเครื่องกลีงได้ 4.อธิบายข้นัตอนการทา งานของเครื่องกลึงได 5. สามารถค านวณความเร็วรอบในงานกลึง 6. บอกการบ ารุงรักษาเครื่องกลึงได้ 7. บอกความปลอดภัยในการใช้เครื่องกลึงได้ 3.4 จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. สามารถควบคุมตา แหน่งชิ้นส่วนเครื่องกลึงได้ 2. สามารถปรับความเร็วรอบได้ 3. สามารถถอดและประกอบฟันจับชนิด 3 จับได้ 4. สามารถจบัชิ้นงานกลึงเพื่อปาดหนา้ดว้ยฟัน 3 จับได้ 5. สามารถเจาะน าศูนย์บนเครื่องกลึงได้ 6. สามารถต้งัศูนยม์ีดได้ 7. สามารถจบัชิ้นงานกลึงเพื่อปอกดว้ยฟัน 3 จับได้ 8. สามารถกลึงปาดหนา้ตามแบบที่กา หนดได้ 9. สามารถกลึงปอกตามแบบที่กา หนดได้ 4.คุณธรรม จริยธรรม (จิตพิสัย) 1. การตรงต่อเวลา 2. ความรับผิดชอบ

143 5. สาระการเรียนรู้ 1. ชนิดของเครื่องกลึง2. ส่วนประกอบที่สา คญั ของเครื่องกลึ ง 3. เครื่องมื อและอุ ปกรณ์ ที่ใชก้ บั เครื่องกลึ ง 4.ข้ นั ตอนการทา งานของเครื่องกลึ ง 5. การค านวณความเร็วในงานกลึง 6. การบ ารุงรักษาเครื่องกลึง 7. ความปลอดภัยในการใช้เครื่องกลึง 8. การควบคุ มตา แหน่งชิ้นส่วนเครื่องกลึ ง 9.การปรับความเร็วรอบ 10.การถอดและประกอบหัวจับ 11.การถอดประกอบฟัน จับชนิด 3 จับ 12.การจบั ชิ้นงานกลึ งเพื่อ ปาดหนา้ ดว้ ยฟั น 3 จับ 13.การเจาะน าศูนย์บนเครื่องกลึง 14.การต้ งั ศู นยม์ี ด 15.การจบั ชิ้นงานกลึ งเพื่อปอกดว้ ยฟั น 3 จับ 16.การกลึงปาดหน้า 17.การกลึงปอก

144 กิจกรรมการเรียนรู้ กิจกรรมครูกิจกรรมผูเ้รียน ทฤษฎี 1. ครูบอกจุดประสงค์การเรียนรู้ 2.ครูแจกใบความรู้แก่นกัเรียน 3. ครูอธิบายเน้ือหา 4. ทดสอบประจา หน่วย ปฏิบัติ 1. ครูแจกใบงาน 2. ข้นัสาธิตทกัษะ ครูเป็นผูป้ฏิบตัิ ทกัษะให้นักเรียนดูเป็นการเรียนรู้ข้นต้นจาก ั การสังเกตุ 3. ข้นัสาธิตและให้นักเรียนปฏิบตัิ ครูสาธิตการใช้ทักษะและให้นักเรียนปฏิบัติ ตาม ข้นัน้ี ผู้เรียนลงมือปฏิบัติตามผู้สอน 4. ข้นั ให้นกัเรียนปฏิบตัินักเรียนฝึ ก ทักษะการปฏิบัติตามใบงานด้วยตนเอง 5. ข้นั ให้เทคนิควิธีการ ครูผูส้อน คอยแนะเทคนิคในการปฏิบตัิงานแก่นกัเรียน 6. ข้นั ให้เชื่อมโยงทกัษะ นกัเรียนใช้ ความรู้ตามข้ันตอนแต่ต้นเชื่อมโยงและ ปฏิบัติงานด้วย ตนเองจนเสร็จตามใบงานที่มอบหมาย 7. ครูและนกัเรียนมีส่วนร่วมในการ ประเมินผล ทฤษฎี 1. ศึกษาจุดประสงค์การเรียนรู้ 2.รับใบความรู้ 3. ศึกษาเน้ือหา 4. ท าแบบทดสอบ ปฏิบัติ 1. ศึกษาใบงาน 2. นกัเรียนดูเป็นการเรียนรู้ข้นัตน้จาก การสังเกตุ 3. ใหน้กัเรียนปฏิบตัิตาม ข้นัน้ี ผู้เรียนลงมือปฏิบัติตามผู้สอน 4.นักเรียนฝึ กทักษะการปฏิบัติตามใบ งานด้วยตนเอง 5. ข้นั ให้เทคนิควิธีการ ครูผูส้อน คอยแนะเทคนิคในการปฏิบัติงาน 6.นักเรียนใช้ความรู้ตามข้นัตอนแต่ ต้นเชื่อมโยงและปฏิบัติงาน 7. ครูและนกัเรียนมีส่วนร่วมในการ ประเมินผล

145 สื่อการเรียนรู้ 1. สื่อออนไลน์เรื่องเครื่องกลึง การวัดและประเมินผล 1. แบบทดสอบประจา หน่วย 2. ใบประเมินผลการปฏิบัติงาน

146 ใบความรู้ หน่วยที่4 วชิา งานเครื่องมือกลเบ้ืองตน้ สอนคร้ังที่12-18 ชื่อหน่วย การปฏิบตัิงานพ้ืนฐานดว้ยเครื่องกลึง ชวั่ โมงรวม 7 ชวั่ โมง จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม บอกชนิดของเครื่องกลึงได้ เครื่องกลึง (Lathe) เครื่องกลึง (Lathe) เป็ นเครื่องจักรกลชนิดหนึ่งที่มีความส าคัญในแปรรูปโลหะ มีหลักการ ทา งานคือมอเตอร์จะส่งกา ลงัมายงัแกนเพลาหวัเครื่อง ซ่ึงมีหวัจบัจบัชิ้นงานหมุนตดัผ่านมีดกลึง ทา ให้ เฉือนเศษโลหะออกมา เครื่องกลึงสามารถทา งานไดห้ลายอยา่ง เช่น กลึงปอกกลึงปาดหนา้กลึงข้ึน รูป กลึงเกลียว กลึงเรียว เจาะรูต๊าปเกลียวและผลิตชิ้นส่วนเครื่องจกัรกลต่าง ๆ ส าหรับงานผลิตและ งานซ่อม เป็นตน้ รูปที่4.1 เครื่องกลึงยันศูนย์ ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี)

147 รูปที่4.2 แบบชิ้นงานกลึง ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี) 1. ชนิดของเครื่องกลึง 1.1 เครื่องกลึงยันศูนย์ (Engine Lathe) เป็ นเครื่องกลึงที่มีความเร็วรอบสูง ใช้กลึงงานได้ หลายขนาดที่มีเส้นผา่นศูนยก์ลางไม่ใหญ่เกินไป และกลึงงานไดห้ลายลกัษณะ นิยมใชใ้นโรงงาน ทวั่ๆ ไป รูปที่4.3 เครื่องกลึงยันศูนย์(Engine Lathe) ที่มา (นายศุภชัย ชิณศรี)

148 1.2 เครื่องกลึงเทอร์เรท (Turret Lathe) เป็ นเครื่องกลึงที่ดัดแปลงมาจากเครื่องกลึงธรรมดา เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพใหท้า งานไดด้ีมากข้ึน และสามารถทา งานใหเ้สร็จในขบวนการทา งานในคร้ังเดียว ต้งัแต่เริ่มตน้จนจบข้นัตอนสุดทา้ยโดยมีหวัจบัคมตดัหลายชนิด เช่น จบัมีดกลึงปากหนา้มีดกลึงปอก มีดกลึงเกลียว จบัดอกเจาะยนัศูนย์เป็นตน้ทา ใหก้ารกลึงงานที่มีรูปทรงเดียวกนัไดจ้า นวนมาก ๆ รวดเร็ว ช่วยลดเวลาในการผลิต เครื่องกลึงเทอร์เรท (Turret Lathe) เป็ นเครื่องกลึง เครื่องกลึงเทอร์เรท แบ่งออกได้ 2 ลักษณะ คือ เครื่องกลึงเทอร์เรทแนวต้งัและเครื่องกลึงเทอร์เรทแนวนอน 1. เครื่องกลึงเทอร์เรทแนวต้งั (Vertical Turret Lathe) เป็ นเครื่องกลึงเทอร์เรทที่ เคลื่อนที่ในแนวต้งัมีลักษณะคล้ายๆ เครื่องควา้นแนวต้งั ใช้ส าหรับการแปรรูปชิ้นงานที่มี ขนาดใหญ่ รูปที่4.4 เครื่องกลึงเทอร์เรทแนวต้งั ที่มา (สถาบันไทย – เยอรมัน, 2549: 3)

149 2. เครื่องกลึงเทอร์เรทแนวนอน (Horizontal Turret Lathe) แบ่งออกไดต้ามลกัษณะ ของการเคลื่อนที่ของหัวเทอเรทได้ 2 แบบ คือ 1. เครื่องกลึงเทอร์เรทแบบแรม (Ram Type Turret Lathe) เป็ นเครื่องกลึงเทอร์เรท มีเทอร์เรทเป็นหวัหกเหลี่ยมหมุนไดร้อบ วางอยูบ่นแรม การเคลื่อนที่แรมจะเคลื่อนที่บนรางเลื่อนของแซด เดิล (Saddle) รูปที่4.5 เครื่องกลึงเทอร์เรทแบบ Ram Type Turret ที่มา (สถาบันไทย – เยอรมัน, 2549: 3) หัวหกเหลี่ยม แรม