Talasemia

TALASEMIA

Disediakan oleh: Iffah Nadhirah Binti Mohamad Nizam
Tingkatan: 4 Amzar
Mata Pelajaran: PJPK
Nama guru: En. Huzairey Bin Abd Ghafar

ISI KANDUNGAN

Bil. Kandungan Halaman

1. PENGENALAN 1
2. DEFINISI 2
3. BAGAIMANAKAN TALASEMIA BOLEH DIWARISI
3-4
DARIPADA IBU BAPA KEPADA ANAK-ANAK 5
6
4. JENIS-JENIS TALSEMIA
5. TANDA-TANDA TALASEMIA 7-8
6. KESAN TALASEMIA 9
7. KEPENTINGAN PENGESAHAN AWAL DAN 10
11
RAWATAN PESAKIT TALASEMIA

8. KESIMPULAN/RUJUKAN
9. LAMPIRAN

PENGENALANp e n g e n a l a n

Penyakit talasemia dianggap penyakit genetik yang
melibatkan ketidaknormalan hemoglobin (haemoglobin disoder)

secara genetik iaitu anak mendapat gen talasemia daripada
ibu bapa. Talasemia bukan penyakit berjangkit, malah tidak
dijangkiti melalui pindahan darah, udara dan air atau melalui
sentuhan fizikal dan seksual dengan pesakit talasemia. Menurut
Kementerian Kesihatan Malaysia (2012), seorang daripada

setiap 20 orang rakyat Malaysia merupakan pembawa
penyakit talasemia. Kebiasaannya pesakit merupakan kaum
melayu, cina dan terutamanya etnik Kadazan-Dusun di Sabah
tetapi penyakit ini jarang terdapat dalam kalangan kaum india

dan peribumi Sarawak. Kemahiran dalam unit ini akan
membantu untuk mencegah dan mengurangkan faktor risiko

penyakit dalam kehidupan seharian.

Sel darah Menderma darah

1

Apa itu talasemia

Definisi

Talasemia adalah penyakit genetik atau keturunan, di mana
anak mendapat gen talasemia daripada ibubapa. Ianya bukan

penyakit berjangkit , iaitu tidak boleh ditransmisi melalui
darah, udara dan air , atau melalui sentuhan fizikal dan
seksual dengan pesakit talasemia. Lelaki dan perempuan
mempunyai peluang yang sama untuk mendapat penyakit ini.

NORMAL TALASEMIA

Satu daripada dua puluh penduduk Malaysia adalah pembawa
gen talasemia. Di Malaysia, terdapat 600,000 hingga 1 juta
pembawa talasemia, dan lebih kurang 2500 pesakit talasemia
major. Kebanyakan pesakit adalah daripada keturunan Melayu,

Cina dan kaum Bumiputra Sabah.

2

Bagaimana talasemia boleh diwarisi daripada ibu bapa
kepada anak-anak?

Setiap manusia mempunyai 2 jenis gen, dan ianya diwarisi daripada ibu
dan sebahagiannya daripada bapa. Antara gen tersebut, terdapat 2
gen yang mengawal pembentukan hemoglobin yang terdapat dalam

setiap sel darah merah.

Salah seorang ibu atau bapa penghidap Talasemia dan seorang lagi
adalah normal. Setiap anak mempunyai 1 antara 2 (50%) peluang
untuk mewarisi gen Talasemia daripada ibu atau bapa yang
menjadi pembawa, besar kemungkinan kanak-kanak tersebut
akan mendapat Talasemia. Ianya juga (50%) peluang untuk kanak-

kanak tersebut mewarisi gen yang normal daripada ibu atau bapa
pembawa. Jika ini berlaku kanak-kanak tersebut berada dalam
keadaan normal. Tiada seorang pun anak pasangan ini mendapat
Talasemia major.

3

Kedua-dua ibu bapa adalah pembawa Talasemia,
mereka adalah golongan berisiko.

Kedua-dua pasangan pembawa mempunyai peluang
(25%) mempunyai peluang di setiap kehamilan dan
melahirkan anak yang mengalami Talasemia major,
(50%) berpeluang mempunyai anak yang mendapat
‘Thalasemia trait’, dan (25%) anak berpeluang mewarisi
gen yang normal daripada kedua-dua ibu bapa dan

ianya bebas daripada penyakit tersebut

4

JENIS-JENIS TALASEMIA
JENIS-JENIS TALASEMIA

TALASEMIA

Pembawa Pesakit Talasemia
Talasemia (Talasemia Major)
(Talasemia Minor)

Ibu bapa yang Kedua-dua ibu bapa yang
mempunyai gen mempunyai gen talasemia
talasemia tetapi tidak sepenuhnya kemungkinan
menunjukkan sebarang melahirkan bayi berpenyakit
tanda sebagai seorang
pembawa boleh talasemia.Kebiasaannya
menurunkan gen semasa lahir, pesakit
talasemia kepada anak. kelihatan normal tetapi
apabila berusia antara 3
hingga 18 bulan, bayi mula
menunjukkan tanda-tanda

anemia.

Talasemia minor boleh dikesan hanya dengan ujian darah dan
tidak menampakkan tanda-tanda fizikal.Talasemia major pula

boleh berlaku seawal 3 hingga 18 bulan.Manakala pesakit
Talasemia intermedia menunjukkan tanda-tanda penyakit

ketika usia lebih matang iaitu remaja ke dewasa.

5

TANDA-TANDA TALASEMIA

PERUBAHAN PEMBENTUKAN MUKA KETIKA MEMBESAR

- Perubahan pembentukan tulang muka (craniofacial) semasa
membesar termasuk tulang muka, hidung, bibir, mulut dan telinga.

ANEMIA YANG SERIUS

- Sel darah merah hanya boleh hidup dalam masa beberapa minggu
sahaja berbanding sel darah merah kanak-kanak normal iaitu boleh
hidup selama empat bulan. Kekurangan hemoglobin dalam sel darah
merah boleh menyebabkan kekurangan oksigen dalam setiap sel badan.

TUMBESARAN TERBANTUT

- Melambatkan pertumbuhan dan terbantut.

MASALAH KESIHATAN

- Kelihatan normal ketika lahir dan berubah antara 6 hingga 8 bulan
dengan muka menjadi pucat, sentiasa lemah dan bertambah teruk

JAUNDIS

- Jaundis biasanya dikaitkan dengan masalah kesihatan organ badan iaitu
hati dan limpa sehingga mengakibatkan perut menjadi buncit

6

KESAN TALASEMIA

Kesan talasemia kepada:

diri

Rawatan sepanjang hayat Membawa kepada kematian
- Aspek psikososial diri - Kesan rawatan turut
melibatkan aktiviti sosial
mengundang bahaya.
terjejas, kurang Sebagai contoh, rawatan
berinteraksi dengan rakan
sebaya, kurang mempunyai zat besi boleh
menyebabkan penyakit
daya tahan untuk bahaya yang lain seperti
melibatkan diri dalam aktiviti kencing manis, kegagalan
fungsi jantung yang boleh
sosial termasuk aktiviti menyebabkan penyakit
fizikal dan riadah serta kardiovaskular, barah hati
dan lain-lain yang boleh
emosi dan pemikiran menyebabkan kematian
terganggu

Pemindahan darah setiap bulan
- Pesakit perlu berulang-alik ke pusat

rawatan talasemia membuatkan
perancangan kehidupan seharian sedikit

terganggu

7

keluarga

Pemindahan sumsum tulang Hidup dalam tekanan
- Pemindahan sumsum tulang - Keluarga mengalami
tekanan dan gangguan
untuk pesakit talasemia emosi kerana anak-anak
major biasanya tidak dapat menjalani
kehidupan yang normal
menggunakan sumsum tulang
daripada adik-beradik seperti orang lain

kandung kerana kejayaan
usaha ini paling tinggi untuk
merawat pesakit talasemia

Peruntukan kewangan lebih kepada perubatan
- Ibu bapa perlu mencari wang yang lebih untuk

perbelanjaan perubatan anak

masyarakat

Penderma darah Pertambahan bilangan pesakit
- Pertambahan pesakit atau pembawa talasemia

talasemia menjadikan - Perkahwinan antara pesakit
permintaan bekalan darah talasemia akan menambahkan
jumlah pesakit. Ujian saringan
meningkat talasemia sebelum perkahwinan

perlu dijalani

8

KEPENTINGAN PENGESAHAN AWAL DAN
RAWATAN PESAKIT TALASEMIA

Mencegah talasemia daripada terus menular
Sebagai langkah awal pencegahan, Ujian Saringan Pengesahan
Awal perlu dilakukan. Oleh sebab talasemia ialah penyakit
genetik, pasangan yang ingin berkahwin perlu menjalani Ujian
Saringan Awal Talasemia untuk mengetahui status pembawa
talasemia, seterusnya mengelakkan perkahwinan antara
pembawa talasemia

Mengetahui status kesihatan
Mengikut Pertubuhan Kesihatan
Dunia (WHO), diagnosis penyakit
talasemia boleh dilakukan pada usia
kehamilan 10 hingga 11 minggu
menerusi prosedur amniosentesis
dan chorionic villus sampling
manakala diagnosis secara
lazimnya boleh dijalankan menerusi
ujian pengiraan sel darah merah

Rawatan penyingkiran zat besi
Rawatan penyingkiran zat besi dan kekerapan rawatan
bergantung kepada tahap pengumpulan zat besi dalan
badan. Rawatan jenis ini merupakan rawatan sementara
dan bersifat rawatan sokongan. Rawatan penyembuhan
yang sebenar perlu melalui pemindahan darah dan
sumsum tulang daripada penderma yang sesuai

9

KESIMPULAN

Setiap individu wajar Jika didapati positif, saudara
melakukan ujian darah untuk terdekat (adik-beradik) perlu
mengetahuinya dan pastikan
mengesan penyakit mereka juga menjalani ujian
thalasemia
darah

Anak-anak yang kedua Jika belum berumahtangga,
ibubapanya pembawa pastikan bakal teman hidup anda
gen perlu dipastikan
status mereka untuk juga menjalani ujian ini
panduan masa hadapan.

RUJUKAN

RUJUKAN Bagi mendapatkan maklumat untuk melaksanakan
tugasan saya ini, saya telah merujuk perkara di bawah :

Buku Teks Pendidikan Jasmani dan Pendidikan
Kesihatan Tingkatan 4
Internet (http://www.myhealth.gov.my/talasemia/)

10

LAMPIRAN

11