คำนำ

สุนทรภู่ กวีเอกของโลก

คำ นำ หนังสืออิเล็ก ล็ ทรอนิกส์จัดทำ เพื่อให้ความรู้เกี่ย กี่ วกับ กั เรื่องราวประความเป็น ป็ มาและผล งานที่สำที่สำคัญ คั ของพระสุนทรโวหาร ผู้จั ผู้จั ดทำ หวัง วั ว่า ว่ หนังสืออิเล็ก ล็ ทรอนิกส์จะเป็น ป็ประโยชน์กับ กั ผู้อ่ ผู้อ่ าน ข้อ ข้ ผิดพลาดประการ ใดผู้จั ผู้จั ดทำ ขอน้อมรับไว้เ ว้ เละขออภัยมา ณ ที่นี้ ที่นี้ ด้ว ด้ ย ผู้จั ผู้จั ดทำ

สารบัญ หน้า ประวัติ ผลงานสุนทรภู่ ผลงานที่ชอบ บรรนาณุกรม ผู้จัดทำ เรื่อง 1 2 5 6 7

พระสุนทรโวหาร (นามเดิม “ภู่” ภู่ ) หรือที่เ ที่ รารู้จักกัน กั ทั่ว ทั่ไปว่า ว่ “สุนทรภู่” ภู่ เกิดเมื่อ วัน วั ที่ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2329 ที่บ ที่ ริเวณด้า ด้ นเหนือของ “พระราชวัง วั หลัง ลั” หรือบริเวณ สถานีรถไฟบางกอกน้อยในปัจ ปั จุบัน ตรงกับ กั รัชสมัยของพระบาทสมเด็จ ด็ พระพุทธยอดฟ้า ฟ้ จุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ บิดาของสุนทรภู่เ ภู่ ป็น ป็ชาวบ้านกร่ำ อำ เภอแกลง จังหวัด วั ระยอง ส่วนมารดาเป็น ป็ชาวเมืองอื่น ในวัย วั เด็ก ด็สุนทรภู่อ ภู่ าศัยอยู่ใยู่ น พระราชวัง วั หลัง ลั กับ กั มารดา และมีโอกาสได้ศึด้ศึ กษาเล่า ล่ เรียนวิชาการต่า ต่ ง ๆ ในสำ นักพระภิกษุ ที่มี ที่มีชื่อเสียง สำ นักชีปะขาว (ปัจ ปั จุบันคือ คื วัด วัศรีสุดาราม) และได้เ ด้ ข้า ข้ รับราชการเป็น ป็ อาลัก ลั ษณ์ราชสำ นัก (หรือผู้ทำ ผู้ ทำหน้าที่ท ที่ างหนังสือในราชสำ นัก) ในรัชสมัยพระบาท สมเด็จ ด็ พระพุทธเลิศลิ หล้า ล้ นภาลัย ลั รัชกาลที่ 2 แห่งราชวงศ์จักรี “สุนทรภู่” ภู่ ไม่ใช่ชื่อจริง แต่เ ต่ป็น ป็ นามแฝงที่เ ที่ กิดจากการนำ คำ ว่า ว่ “สุนทร” ในชื่อ บรรดาศักดิ์ “ขุนสุนทรโวหาร” ที่ไที่ ด้รั ด้รั บพระราชทานจากพระบาทสมเด็จ ด็ พระพุทธเลิศลิ หล้า ล้ นภาลัย ลั มารวมกับ กัชื่อจริงว่า ว่ “ภู่” ภู่ สุนทรภู่มี ภู่ มีใจรักรักด้า ด้ นกาพย์กลอนและเป็น ป็ กวีที่ วี มี ที่มี ความชำ นาญทางการประพันธ์เป็น ป็ อย่า ย่ งยิ่ง ยิ่ โดยอาจเป็น ป็ ผลมากจากประสบการณ์ในวัย วั เด็ก ด็ ที่มี ที่มีโอกาสได้ซึด้ซึ มซับความรู้เกี่ย กี่ ว กับ กั วรรณกรรม และศิลปะการแสดงต่า ต่ ง ๆ ในพระราชวัง วั หลัง ลัสุนทรภู่ห ภู่ มั่น มั่ เพิ่ม พิ่ พูน ประสบการณ์ในการประพันธ์ด้ว ด้ ยการรับจ้างแต่ง ต่ เพลงและบทกลอนมากมายที่มี ที่มี เอกลัก ลั ษณ์เฉพาะตัว ตั และคารมที่ค ที่ มคาย สุนทรภู่จึ ภู่ จึ งเริ่ม ริ่ เป็น ป็ ที่รู้ ที่ รู้ จักในวงกวี และมีชื่อเสียง มากขึ้น ขึ้ ต่อ ต่ มาในสมัยรัชกาลที่ 4 สุนทรภู่ไ ภู่ ด้เ ด้ ลื่อ ลื่ นตำ แหน่งเป็น ป็“พระสุนทรโวหาร” เจ้า กรมอาลัก ลั ษณ์ฝ่า ฝ่ ยพระราชวัง วั บวร ซึ่ง ซึ่ เป็น ป็ ตำ แหน่งราชการสุดท้า ท้ ยก่อ ก่ นสิ้นชีวิตในปี พ.ศ. 2398 ขณะที่อ ที่ ายุ 69 ปี และเนื่องจากสุนทรภู่มี ภู่ มีชีวิตอยู่ใยู่ นรัชสมัยรัชกาลที่ 1 ถึงรัชสมัย รัชกาลที่ 4 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ สุนทรภู่จึ ภู่ จึ งได้รั ด้รั บสมญานามว่า ว่ “กวีสี่วีสี่ แผ่น ผ่ ดิน” ประวัติสุนทรภู่ 1

นิราศเมืองแกลง (พ.ศ. 2349) - แต่ง ต่ เมื่อหลัง ลั พ้นโทษจากคุก คุ และเดินทางไปหาพ่อที่ เมืองแกลง นิราศพระบาท (พ.ศ. 2350) - แต่ง ต่ หลัง ลั จากกลับ ลั จากเมืองแกลง และต้อ ต้ งตามเสด็จ ด็ พระองค์เจ้าปฐมวงศ์ไปนมัสการรอยพระพุทธบาทที่จั ที่จั งหวัด วัสระบุรีในวัน วั มาฆบูชา นิราศภูเ ภู ขาทอง (ประมาณ พ.ศ. 2371) - แต่ง ต่ โดยสมมุติว่า ว่ เณรหนูพัด เป็น ป็ ผู้แ ผู้ ต่ง ต่ ไป นมัสการพระเจดีย์ ดีย์ ภูเ ภู ขาทองที่จั ที่จั งหวัด วั อยุธยา นิราศสุพรรณ (ประมาณ พ.ศ. 2374) - แต่ง ต่ เมื่อครั้ง รั้ ยัง ยั บวชอยู่ และไปค้น ค้ หายาอายุ วัฒ วั นะที่จั ที่จั งหวัด วัสุพรรณบุรี เป็น ป็ ผลงานเรื่องเดีย ดี วของสุนทรภู่ที่ ภู่ แ ที่ ต่ง ต่ เป็น ป็โคลง นิราศวัด วั เจ้าฟ้า ฟ้(ประมาณ พ.ศ. 2375) - แต่ง ต่ เมื่อครั้ง รั้ ยัง ยั บวชอยู่ และไปค้น ค้ หายาอายุ วัฒ วั นะตามลายแทงที่วั ที่ ด วั เจ้าฟ้า ฟ้ อากาศ ที่จั ที่จั งหวัด วั พระนครศรีอยุธยา เทพ สุนทรศารทูล เสนอว่า ว่ นิราศดัง ดั กล่า ล่ วเป็น ป็ ผลงานของพัด ภู่เ ภู่ รือหงส์ บุตรของสุนทรภู่ นิราศอิเหนา - แต่ง ต่ เป็น ป็ เนื้อเรื่องอิเหนารำ พันถึงนางบุษบา เทพ สุนทรศารทูลเสนอ ว่า ว่ นิราศดัง ดั กล่า ล่ วเป็น ป็ ผลงานของกรมหลวงภูว ภู เนตรนรินทรฤทธิ์ รำ พันพิลาป (พ.ศ. 2385) - แต่ง ต่ เมื่อครั้ง รั้ จำ พรรษาอยู่ที่ ยู่ วั ที่ ด วั เทพธิดาราม แล้ว ล้ เกิดฝัน ฝั ร้ายว่า ว่ ชะตาขาด จึงบันทึกความฝัน ฝั พร้อมรำ พันความอาภัพของตัว ตัไว้เ ว้ป็น ป็"รำ พันพิลาป" จากนั้นจึงลาสิกขาบท นิราศพระประธม (พ.ศ. 2385) - เชื่อว่า ว่ แต่ง ต่ เมื่อหลัง ลั จากลาสิกขาบทและเข้า ข้ รับ ราชการในพระบาทสมเด็จ ด็ พระปิ่น ปิ่ เกล้า ล้ เจ้าอยู่หั ยู่ หั ว นิราศเมืองเพชร (พ.ศ. 2388) - แต่ง ต่ เมื่อเข้า ข้ รับราชการในพระบาท สมเด็จ ด็ พระปิ่น ปิ่ เกล้า ล้ เจ้าอยู่หั ยู่ หั ว เชื่อว่า ว่ ไปธุร ธุ ะราชการอย่า ย่ งใดอย่า ย่ งหนึ่ง นึ่ ผลงาน สุนทรภู่ นิราศ 2

โคบุตร : เชื่อว่า ว่ เป็น ป็ งานประพันธ์ชิ้นแรกของสุนทรภู่[ภู่ เป็น ป็ เรื่องราวของ "โคบุตร" ซึ่ง ซึ่ เป็น ป็โอรสของพระอาทิตย์กับ กั นางอัปสร แต่เ ต่ ติบโตขึ้น ขึ้ มาด้ว ด้ ยการเลี้ย ลี้ งดูของนางราชสีห์ พระอภัยมณี : คาดว่า ว่ เริ่ม ริ่ ประพันธ์ในสมัยรัชกาลที่ 2 และแต่ง ต่ ๆ หยุด ๆ เรื่อยมาจนถึง สมัยรัชกาลที่ 4 เป็น ป็ ผลงานชิ้นเอกของสุนทรภู่ ได้รั ด้รั บยกย่อ ย่ งจากวรรณคดีสดีโมสรให้เป็น ป็ สุดยอดวรรณคดีไดี ทยประเภทกลอนนิทาน พระไชยสุริยา : เป็น ป็ นิทานที่สุที่ สุ นทรภู่แ ภู่ ต่ง ต่ ด้ว ด้ ยฉันทลัก ลั ษณ์ประเภทกาพย์หลายชนิด ได้แ ด้ ก่ กาพย์ยานี 11 กาพย์ฉบัง 16 และกาพย์สุรางคนางค์ 28 เป็น ป็ นิทานสำ หรับสอนอ่าน เนื้อหาเรียงลำ ดับ ดั ความง่ายไปยาก จากแม่ ก กา แม่กน กง กก กด กบ กม และเกย เชื่อ ว่า ว่ แต่ง ต่ ขึ้น ขึ้ประมาณ พ.ศ. 2383 - 2385 ลัก ลั ษณวงศ์ : เป็น ป็ นิทานแนวจักร ๆ วงศ์ ๆ ที่นำ ที่นำ โครงเรื่องมาจากนิทานพื้นบ้าน แต่มี ต่ มี ตอนจบที่แ ที่ ตกต่า ต่ งไปจากนิทานทั่ว ทั่ไปเพราะไม่ได้จ ด้ บด้ว ด้ ยความสุข แต่จ ต่ บด้ว ด้ ยงานสมโภช ศพนางทิพเกสร ชายาของลัก ลั ษณวงศ์ที่สิ้ที่สิ้ นชีวิตด้ว ด้ ยการสั่งประหารของลัก ลั ษณวงศ์เอง สิงหไกรภพ : เชื่อว่า ว่ เริ่ม ริ่ ประพันธ์เมื่อครั้ง รั้ ถวายอักษรแด่เ ด่ จ้าฟ้า ฟ้ อาภรณ์ ภายหลัง ลั จึง แต่ง ต่ ถวายกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ และน่าจะหยุดแต่ง ต่ หลัง ลั จากกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ สิ้นพระชนม์ สิงหไตรภพเป็น ป็ ตัว ตั ละครเอกที่แ ที่ ตกต่า ต่ งจากตัว ตั พระในเรื่องอื่น ๆ เนื่องจาก เป็น ป็ คนรักเดีย ดี วใจเดีย ดี ว นิทาน 3

สุภาษิต สวัสวั ดิรักษา : คาดว่า ว่ ประพันธ์ในสมัยรัชกาลที่ 2 ขณะเป็น ป็ พระอาจารย์ถวายอักษรแด่ เจ้าฟ้า ฟ้ อาภรณ์ เพลงยาวถวายโอวาท : คาดว่า ว่ ประพันธ์ในสมัยรัชกาลที่ 3 ขณะเป็น ป็ พระอาจารย์ถวาย อักษรแด่เ ด่ จ้าฟ้า ฟ้ กลางและเจ้าฟ้า ฟ้ปิ๋ว ปิ๋ สุภาษิตสอนหญิง : เป็น ป็ หนึ่ง นึ่ ในผลงานซึ่ง ซึ่ ยัง ยั เป็น ป็ ที่เ ที่ คลือ ลื บแคลงว่า ว่ สุนทรภู่เ ภู่ ป็น ป็ ผู้ ประพันธ์จริงหรือไม่ เทพ สุนทรศารทูลเสนอว่า ว่ น่าจะเป็น ป็ ผลงานของภู่ จุลละภมร ศิษย์ ของสุนทรภู่เ ภู่ อง บทละคร มีการประพันธ์ไว้เ ว้ พียงเรื่องเดีย ดี วคือ คื อภัยนุราช ซึ่ง ซึ่ เขีย ขี นขึ้น ขึ้ในสมัยรัชกาลที่ 4 เพื่อ ถวายพระองค์เจ้าดวงประภา พระธิดาใน พระบาทสมเด็จ ด็ พระปิ่น ปิ่ เกล้า ล้ เจ้าอยู่หั ยู่ หั ว บทเสภา ขุนช้างขุนแผนตอนกำ เนิดพลายงาม เสภาพระราชพงศาวดาร บทเห่กลอมบรรทม เห่เรื่องพระอภัยมณี เห่เรื่องโคบุตร เห่เรื่องจับระบำ เห่เรื่องกากี 4

5 ผลงานที่ที่ชที่ที่ที่ที่ อบ เพราะ เรื่องขุนช้างขุนเเผนสนุกสนานมีค มี วามเศร้าโศก ได้เห็นความรักที่แม่มี ม่ ต่ มีต่ อลูก ขุนช้างขุนแผน ตอนกำ เนิดพลายงาม

บรรณานุนุ นุนุ กรม 6 สำ นักงานราชบัณฑิตยสภาและสารานุกรมไทยสำ หรับเยาวชนฯ ประวัติ สุนทรภู่ สืบค้นเมื่อ 19 พฤษาคม 2566, จาก https://www.twinkl.co.th/teaching-wiki/sunthr-phu :th.wikipedia.org ผลงานสุนทรภู่ สืบค้นเมื่อ 20 พฤษาคม 2566, จาก https://www.sanook.com/campus/1390753/

ผู้จัดทำ เด็กหญิง ญิ กฤติรัตน์ ใจตา ชั้นมัธ มั ยมศึกษาปีที่ ปีที่ 3 โรงเรียนบ้านไร่ดอนเเตง 7