คู่มือรถยกไฟฟ้า

เอกสารประกอบการฝึกอบรม

หลกั สตู ร

เสรมิ ทกั ษะการใชง้ านรถยกอยา่ งถกู ตอ้ ง
และการบารงุ รกั ษาประจาวนั

รถยกไฟฟา้

ELECTRIC FORKLIFT

SCHEDULE : หลักสูตร "เสริมทักษะการใช้งานรถยกอย่างถูกต้องและการบารุงรักษาประจาวัน " (6 ช่ัวโมง)

Course : Add skill of the forklift properly and daily forklift maintenance. (6 Hours.)

ประเภทรถยกไฟฟา้ ELCTRIC FORKLIFT

คาเตือน!! หลักสูตรน้ีเหมาะสาหรับผทู้ ี่มีทักษะการขับขี่อย่างน้อย6เดือนและมีหน้าที่โดยตรงในการใช้งานรถยกเท่าน้ัน

หมายเหตุ : ลูกค้าตอ้ งการกรอกข้อมูลลงใน T-Request ให้ครบถ้วนและได้รับการยนื ยันการฝึกอบรมจงึ จะไดเ้ อกสารฉบับนี้

ช่วงเวลา รายละเอียดการบรรยาย เวลา (นาที)

08:40 น.-09:00 น. ลงทะเบยี น,รับเอกสารประกอบการฝึกอบรม 20
(ผู้รบั การอบรมทาแบบทดสอบก่อนฝกึ อบรม 20 ข้อ-ถูกผดิ )

หัวข้อการบรรยาย ( 180 นาที)
ความรู้ท่ัวไปเกยี่ วกับรถยก

09:00 น.-10:00 น. ประเภทของรถยกไฟฟ้า 15
โครงสรา้ งรถยกเครื่องยนตแ์ ละการทาใช้งาน 20

10:15 น.-12:00 น. หลักงานทางานและความม่ันคงในการรับน้าหนักรถยก 25
พักเบรค 15 นาที
13:00 น.-13:30 น. 15
13:30 น.-15:45 น. อุบัติเหตทุ ่เี กดิ จากรถยก (CLIP VIDEO) 30
15:45 น.-16:00 น. กติกา มาตรฐานความปลอดภยั ในการใช้รถยกในอุตสาหกรรม 20
การบารุงรักษาดแู ลรถยกประจาวนั และการใช้งานแบตเตอร่ี 40
ทาแบบทดสอบหลังฝึกอบรม 50 ข้อ (40 นาที)
30
พักรับประทานอาหารกลางวัน (60 นาที) 120
Workshopการตรวจเช็ครถยกตามตารางตรวจเช็คประจาวนั
ทดสอบภาคสนาม (ระยะเวลาข้ึนอยู่จานวนผู้ทดสอบ) 15
- ตรวจสอบความพร้อมรถยกกอ่ น-หลังใช้งาน
- ทดสอบทักษะการควบคุม (รายบุคคล)

พักเบรค 15 นาที (เวลา 15:00-15:15 น.)
ปิดและสรุปการฝึกอบรม,ถ่ายถาพรวม

เช็คความพร้อมก่อนเข้าทาการฝึกอบรม
เอกสารประกอบการฝึกอบรม ลูกค้าสาเนาตามจานวนคน(เจา้ หน้าที่ประจาสาขาจะทาการจดั ส่งทางอเี มลล์ก่อน 7 วัน)

คู่มือประกอบการฝึกอบรม
แบบฟอรม์ ประกอบการฝึกอบรม 1 ชุดต่อคน
กาหนดการฝึกอบรมและ โครงสรา้ งหลักสูตร (ไม่ต้องสาเนาแจกกไ็ ด)้
อุปกรณ์ในห้องบรรยายและภาคสนาม (กรณี Inhouse)
โปรเจคเตอรส์ าหรับแสดงภาพ
รถยกตามประเภทหลักสูตร จานวน 1-2 คัน
พาเลทเปล่า (ไม้หรอื พลาสติก) จานวน 15-20 ตัว
กรวยจราจรหรืออุปกรณ์ทดแทนจานวน 15-20 ตวั
พ้ืนทที่ ดสอบภาคสนาม สภาพโล่ง เรียบ ไม่มีสง่ิ กีดขวาง ขนาดอย่างน้อย 10X15 เมตร
คุณสมบัติผู้เข้ารับการทดสอบ (กรณุ าตรวจสอบความพรอ้ มของผู้เข้ารับการทดสอบใหค้ รบถ้วน)
เปน็ ผู้มีหน้าทใี่ นการขับขร่ี ถยกโดยตรง หรอื มีประสบการณ์ในการขับขอี่ ยา่ งน้อย 6 เดือน
ไดร้ บั อนุญาตใหเ้ ข้ารับการทดสอบจากบรษิ ัทผู้ทดสอบเอง
ผู้เข้ารับการทดสอบตอ้ งอยูใ่ นหลักสูตรท้ังทฤษฎีและปฏิบัติ ครบ 6 ช่ัวโมง

เอกสารฉบับน้ี สงวนสิทธ์ิ โดยกลุ่มบริษัทไทยเหรียญ แผนกฝึกอบรม

CONTENT (สารบญั )

หลักสูตร"เสริมทักษะการใช้งานรถยกอย่างถูกต้องและการบารุงรักษาประจาวัน"(6 ชั่วโมง)

ประเภท รถยกไฟฟา้ ELECTRIC FORKLIFT หนา้

เรื่อง/หัวข้อ

1 คานา 1

2 วัตถุประสงค์ 2

3 ความหมายและประโยชน์ของรถยก 3

4 ประเภทและชนิดของรถยก 3

5 หลกั การทางานของรถยก 5

6 กติกา มาตรฐานความปลอดภยั การใช้รถยกในอุตสาหกรรม 8

7 กฎหมายที่เก่ียวขอ้ ง 19

8 การตรวจเช็ครถยกตามระยะ 21

9 คู่มือการใช้งานแบตเตอร่ีสาหรับรถยกไฟฟา้ 26

10 แบบบันทึก 33-36

เอกสารฉบับนี้ สงวนสิทธ์ิ โดยกลุ่มบริษัทไทยเหรียญ แผนกฝึกอบรม

1

คานา

กลมุ่ บริษทั ไทยเหรียญฟอรค์ ลิฟท์ จากดั ซ่งึ ประกอบดว้ ยสาขาตา่ งๆทใี่ ห้
การบริการแบบครบวงจรเก่ียวกับรถยก ไดแ้ ก่ บริษทั ตงหมิงบางนาจากัด,บรษิ ทั
ตงหมงิ โรจนะจากดั ,บริษัท ตงหมิงสมทุ รสาครจากดั ,บรษิ ัทตงหมิงบางปะกงจากัด
,บรษิ ัทซันลิฟท์บ่อวนิ จากัดและบริษัทซันลฟิ ทอ์ ตุ สาหกรรมจากดั ในเร็วๆน้ี ทาง
ผูบ้ รหิ ารของกลมุ่ บริษทั ไทยเหรียญฟอร์คลฟิ ทจ์ ากดั ไดท้ าการขยายสาขาเพม่ิ เตมิ
อีกสองสาขา

กลมุ่ บรษิ ทั ไทยเหรียญฟอร์คลิฟท์ จากัดเปิดบริการดา้ นรถยกมาเปน็ เวลา
28 ปแี ลว้ ท้งั หมดนี้เกิดจากความไวว้ างใจของลกู คา้ ที่เช่ือมนั่ และมน่ั ใจในการ
ให้บริการและตัวสนิ ค้าของเรา ทางบรษิ ทั ไดม้ ีนโยบายและปรัชญา โดยให้
ความสาคญั กบั ความไวว้ างใจของลกู คา้ การยกระดบั ความพงึ พอใจของลูกคา้
โดยบริษทั มนี โยบายดงั นี้ ความปลอดภัย(Safety), ความรวดเรว็ (Speed) , ความ
เชีย่ วชาญ (Expertise) , ความไวว้ างใจ (Trust) , ความกระตือรอื รน้ (Enthusiasm)
และนวตั กรรม (Innovation) ทางบรษิ ทั ไดใ้ หค้ วามสาคญั ด้านความปลอดภัยโดย
การฝึกอบรมให้กบั ลกู คา้ เสมอมา เพือ่ ใหล้ กู คา้ ของเราได้ใชร้ ถยก ใหถ้ ูกวธิ เี พือ่
ความปลอดภัยในการใช้งาน

กล่มุ บริษัท ไทยเหรยี ญฟอร์คลิฟท์ จากัด จึงได้ตระหนักและเหน็ ความสาคญั
ของการใชง้ าน จงึ ไดจ้ ดั ทาค่มู ือความปลอดภยั ในการขบั ข่ีรถยกข้ึนเพอื่ เปน็
แนวทางและขนั้ ตอนการปฏบิ ตั ิงาน การบารุงรักษารถยก ท้ังค่มู ือฉบบั น้ียังมี
กฎระเบียบขอ้ บังคบั ในการขบั ขร่ี ถยกเพือ่ ใหพ้ นกั งานนาไปใช้และปฏบิ ตั ิอยา่ ง
ถูกต้อง

2

วตั ถปุ ระสงค์

1) เจตนารมณข์ องคมู่ ือนี้ เพ่ือแนะนาใหพ้ นักงานทราบถึงวิธใี ช้งานรถยก
อยา่ งถูกวิธแี ละความรู้ทั่วไปเก่ียวกับรถยก

2) เพ่ือใช้เป็นแนวทางในการตรวจสอบตรวจสภาพรถ ยกประจาวัน
ครอบคลุม 3 ลาดับหลกั คือ
- การตรวจสอบตรวจสภาพฯ กอ่ นสตาร์ทเคร่ืองยนต์ (Pre-Check)
- วิธีตรวจสอบตรวจสภาพฯ หลังสตาร์ทเครื่องยนต์ (Functional

Check)

- วธิ ตี รวจสอบตรวจสภาพฯ หลงั จากจอด (Parking Check)
3) เพื่อให้พนักงานขับรถยกได้รับทราบ กฎระเบียบ วิธีการปฏิบัติงานใน

การขับข่รี ถยกด้วยความปลอดภัย

3

ความหมายและประโยชนข์ องรถฟอรค์ ลฟิ ท์

รถยก หรือ "โฟร์คลฟิ ท์" หรือ "ฟอรค์ ลิฟท์" มาจากคาภาษาอังกฤษวา่
"FORKLIFT" ซงึ่ เปน็ การผสมคาสองคา คอื "FORK" ท่ีแปลว่า "ชอ้ นส้อม,งา่ ม" และ คา
วา่ "LIFT" ทแี่ ปลวา่ “ยกขน้ึ หรือเงยขน้ึ ” ความหมายโดยรวมคือ “อุปกรณท์ มี่ ี
ลกั ษณะคล้ายชอ้ นส้อมแลว้ นามายกข้ึนหรือเงยขึ้น” รถยกเป็นเครือ่ งจกั รท่ี
อานวยความสะดวกเป็นอย่างมากทีส่ ามารถยกเคลื่อนยา้ ย วัตถแุ ละสง่ิ ของ
(ยกขึ้นในแนวดิ่ง)แทนกาลงั ของคนที่ไม่สามารถยกได้และการขนย้ายวตั ถไุ ดใ้ น
จานวนมาก

รถยกถูกออกแบบเพอ่ื ช่วยทนุ่ แรงในทท่ี างาน โดยได้ตดิ ต้ังอุปกรณต์ ่างๆ
เพอ่ื ให้เหมาะสมกบั สภาพการใชง้ านในโรงงานหรือในบริเวณพนื้ ทแี่ คบๆซ่งึ
ธรรมชาตขิ องรถยก แล้วมคี วามเสยี่ งตา่ ในการเกิดอุบตั ิเหตุ แตห่ ากเกิดอุบตั เิ หตุ
แลว้ จะมคี วามรุนแรงทส่ี ูง พนักงานผู้ปฏบิ ตั ิงานกบั รถยก มีหนา้ ท่ีและความ
รบั ผิดชอบอย่างสงู ทงั้ ในดา้ นของการเปน็ ผขู้ บั ข่ี ด้านการตรวจสอบและ
บารงุ รกั ษาประจาวัน

ประเภทและชนดิ ของรถยก

แบง่ ตามลกั ษณะการใชง้ าน แบง่ เป็น 2 ประเภท

1. ประเภทยนื ขบั (REACH TRUCK) 2.ประเภทนงั่ ขบั (COUNTER BALANCED)

สว่ นใหญ่จะเป็นรถยกไฟฟา้ เหมาะ เป็นรถยกทอ่ี อกแบบมาให้ใช้กบั งาน
สาหรับการใชง้ านในพน้ื ท่ีเรียบ แคบ บรรทกุ ของหนัก ตง้ั แต่ขนาดบรรทุก
หรือชั้นเก็บของสงู ความสามารใน 4 ตัน แต่จะยกได้ไมส่ ูงมากนกั คือจะ
การยกน้าหนักได้น้อย ส่วนมากจะไม่ นอ้ ยกว่าประเภท REACH TRUCK
เกิน 2 ตนั เหมาะกบั พื้นท่กี ว้างๆ และไม่เรียบนัก

4

แบง่ ตามลกั ษณะตน้ กาลงั แบง่ เป็น 2 ประเภท

1. BATTERY FORKLIFT 2. ENGINE FORKLIFT

คอื รถยกท่ใี ชม้ อเตอรไ์ ฟฟ้าเปน็ ตน้ รถยกทใ่ี ช้เคร่ืองยนต์เปน็ ตน้ กาลงั
กาลงั โดยมอเตอร์จะใช้กระแสไฟฟา้ โดยใช้น้ามนั ดเี ซล, เบนซิน และแก๊ส
เปน็ พลงั งานขับเคลอื่ นมอเตอร์ เป็นเช้ือเพลงิ ยังมขี ้อพจิ ารณาการ
สถานท่ีโล่งแจง้ อากาศถา่ ยเท การเลอื กใช้เลือกซอื้ ให้เหมาะสมกบั
สะดวก สถานที่ทางานอยหู่ ่างไกล งานและสถานที่ คอื ระบบส่งกาลังซงึ่
ชุมชน มี 2 แบบ คอื

CLUTCH DISC แบบคลัทซ์
\
แบบทอรค์ อนเวอร์
TORG CONVERTER

เตอร์

ความหมายของโคต๊ รถฟอร์คลฟิ ท์

V450 = ความสูงของเสาและจานวนเสา

30 = ความสามารถในการยกวัสดสุ ่งิ ของ 3 ตัน

FD = รถยกประเภทเครื่องยนต์ดเี ซล (Diesel)
FG = เคร่ืองยนตเ์ บนซิน (Gasoline)
FB = ใชแ้ บตเตอรเ่ี ป็นพลังงาน (Electric)
FBR = ใช้แบตเตอรี่เป็นพลงั งาน (Electric)

แบบยืนขบั

5

หลกั การทางานรถฟอรค์ ลฟิ ท์

การทรงตวั ทรงตวั ในพน้ื ทสี่ ามเหลยี่ ม

การทรงตวั ในแนวยาว รถยกทม่ี ีช่วงล้อหน้าระหวา่ งล้อหลงั ยาว สง่ ผลทา
ให้การพลิกควา่ ไปด้านหน้าได้ยากและท้ายกระดกได้ยากขึ้น

การทรงตวั ในแนวดา้ นขา้ ง รถยกทม่ี ชี ่วงซ้าย-ขวาทีก่ วา้ งหรอื เป็นลอ้ คู่ จะ
มฐี านทรงตัวในแนวดา้ นขา้ งท่ีดีสามารถยกสง่ิ ของทีม่ ีความกวา้ งมากๆ ไดโ้ ดยไม่
พลิกควา่ ไปดา้ นข้าง

จดุ หมนุ (Fulcrum) คอื จดุ ก่งึ กลางคานทีร่ บั น้าหนักถว่ งทงั้ ซ้ายและขวา ถา้ คา่

น้าหนกั คณู ระยะทางของดา้ นใดมากกว่า คานดา้ นนนั้ กจ็ ะตกลง อีกดา้ นหนึ่งก็จะ
ลอยขึน้ จดุ หมนุ ของรถยกคือ ล้อหน้า

นน.สินคา้ จดุ หมนุ นน.รถ

6

จดุ ศนู ย์ถว่ ง (CG.-Center of Gravity) คอื จุดศูนยร์ วมน้าหนักท้งั หมดมาตก

อยรู่ วมกัน การเคลอื่ นทขี่ องจดุ ศนู ยถ์ ว่ ง ตอ้ งอยภู่ ายในพนื้ ทส่ี ามเหลยี่ มของการ
ทรงตวั จดุ ศนู ย์ถว่ งรวมของรถและสิ่งของจะเคลอ่ื นทตี่ ลอดเวลาขณะทางาน ผู้
ขบั ขร่ี ถยกจะร้สู กึ ถงึ การเคลอื่ นไหวของจดุ ศนู ย์ถ่วงอย่เู สมอ น่นั คือการทรงตวั
ของรถยกน่ันเอง

CG. รถ (รถเปลา่ )

CG. รวม (รถมสี นิ คา้ )

สาเหตุทท่ี าใหจ้ ดุ ศนู ย์ถว่ งเคลอื่ นทใ่ี นลกั ษณะตา่ งๆดงั น้ี

จดุ ศนู ยถ์ ว่ งเคลอื่ นทสี่ ฐู่ านสามเหลยี่ มหรอื เพลาหนา้
- ขณะทท่ี าการยกสิ่งของ
- ยกงานขึ้นอย่างเร็ว
- เบรคกระทนั หัน
- เอนเสาไปดา้ นหน้าขณะยกงาสงู

จดุ ศนู ยถ์ ว่ งเคลอ่ื นออกดา้ นขา้ งสามเหลย่ี ม
- ขณะเล้ยี วมีแรงหนศี ูนยก์ ลาง
- ยางสึกไมเ่ ท่ากัน,ลมยางไมเ่ ทา่ กนั
- พื้นเอียงหรอื ไมเ่ รียบทรดุ ตัว

จดุ ศนู ยถ์ ว่ งเคลอื่ นออกไปดา้ นปลายสามเหลย่ี มหรอื ดา้ นลอ้ หลงั ซงึ่ เปน็ พนื้ ท่ีแคบ
อนั ตราย

- เอนเสามาดา้ นหลังขณะยกงาสงู
- ลดงาลงเรว็
- ออกรถแรง
- ขึน้ เนนิ (เดินหน้า)

7

แรงหนีศูนยก์ ลาง

เมอื่ มกี ารหมนุ หรอื การเคล่ือนทเ่ี ปน็ วงกลมจะมแี รงหนศี ูนย์กลางผลกั ออก
นอกรัศมวี งกลมตลอดเวลา แรงหนีศนู ยก์ ลางจะมากหรอื น้อยขนึ้ อยกู่ ับ
ความเรว็ และรศั มวี งกลม ถา้ ความเรว็ สูงและรศั มวี งเลีย้ วแคบแรงหนีศนู ยก์ ลางก็
จะผลักออกมากขน้ึ

หลกั การสมดลุ ย์

ตัวแปลของการสมดลุ คอื นา้ หนกั และ ระยะทาง

G1 G2

8

กตกิ า มาตรฐานความปลอดภยั ในการใชร้ ถยกใน
อตุ สาหกรรม

ผขู้ บั ขร่ี ถยกตอ้ งผา่ นอบรม ควรตรวจสภาพของรถยก
อย่างถกู ตอ้ งและได้รบั การ กอ่ นปฏบิ ตั งิ านทกุ ครงั้
อนญุ าตเทา่ น้นั
 กอ่ นปฏบิ ัติงานต้องทาการ
 เป็นผมู้ คี วามสามารถที่จะขับรถ ตรวจเชค็ สภาพรถยกตาม
ยกและมีตาแหนง่ งานทีเ่ กี่ยวขอ้ ง ตารางตรวจเช็คประจาวนั และ
ในการใช้รถยกเทา่ นน้ั เกบ็ ผลการตรวจเช็คทกุ ครง้ั

 มรี า่ งกายแข็งแรงสมบูรณ์และ  รถยกอยูใ่ นสภาพท่พี ร้อมทางาน
เช็คตัวเองให้พรอ้ มอยเู่ สมอ และลดคา่ ซอ่ มบารงุ ขององค์กร
ดว้ ย
 แตง่ กายด้วยเสื้อผา้ รัดกุมและ
หมวกนริ ภยั หรอื อุปกรณ์ป้องกนั  ปฏิเสธการทางานทันที หากเห็น
สว่ นบคุ คลตามทอ่ี งค์กรระบไุ ว้ ว่ารถยกไมอ่ ยูใ่ นสภาพที่พรอ้ มใช้
ระหว่างปฏบิ ตั ิงาน งาน อนั อาจกอ่ ใหเ้ กิดอนั ตราย
ได้

9

เม่ือตรวจพบสงิ่ บกพรอ่ งเสยี หาย หรือเมอื่ ตอ้ งการซอ่ มให้
รายงานหวั หน้างานทนั ที หยุดใช้งานช่วั คราวสาหรับรถยกท่บี กพร่อง

หรือต้องการซอ่ มแซม จนกวา่ จะไดร้ บั การซ่อมในสภาพเดิม ระลึกไวเ้ สมอ
ว่าการทางานทปี่ ลอดภัย ข้ึนอย่กู บั รถยก ท่ีมีสภาพสมบูรณ์

ไมบ่ รรทกุ นา้ หนกั เกนิ ที่ เลอื กใชพ้ าเลทใหเ้ หมาะสมกบั
กาหนด ตรวจสอบนา้ หนัก ของทจี่ ะยก พาเลททใ่ี ช้เปน็

สงิ่ ของท่ีจะยกตอ้ งไม่เกินพกิ ดั ของ ฐานรองควรอยู่ในสภาพดี หากพา
รถยก(ในแตล่ ะร่นุ ทีใ่ ช)้ พงึ ระวัง เลทเกิดการยุบหรือ หกั พังจะไม่
เรอ่ื งนา้ หนักและจดุ ศูนยถ์ ว่ ง ปลอดภัย

10

ตงั้ ระยะความกวา้ งของงาให้ ระมดั ระวงั และรอบคอบใน
เหมาะสมกบั ลกั ษณะสงิ่ ของ เรอื่ งสมดลุ ในกรณีที่สิ่งของท่ี

ก่อนเขา้ ยกส่ิงของ ต้องมั่นใจวา่ บรรทกุ เป็นหีบห่อ ต่างขนาด ตา่ ง
ระยะกวา้ งของงาอยู่ในระยะท่ีพอดี น้าหนัก ควรจัดวางตาแหน่งของ
กับพาเลท การจดั ระยะความกวา้ ง หบี หอ่ ให้เหมาะสม เพือ่ ความ
ของงาใหเ้ หมาะสม ช่วยใหก้ ารยก ปลอดภยั
ของมกี ารทรงตวั ดีย่งิ ข้นึ

หา้ มมใิ หบ้ คุ คลทีไ่ มเ่ กย่ี วขอ้ ง ขณะขบั รถ ไมย่ นื่ มอื หรอื เทา้
ใชห้ รอื ใกลร้ ถยก ไม่ยนื หรือเดนิ ออกไปเกนิ สว่ นทเ่ี ป็นเสาของรถ
ยก หา้ มยืน่ มือหรอื เท้าออกไป
ผา่ นใตง้ าของรถยกและไมย่ นื พิง
เสาของรถยก ไม่วา่ จะบรรทุกของ เกินส่วนทเี่ ป็นเสาของรถยกโดย
อยหู่ รือไม่ เด็ดขาด อาจกอ่ ใหเ้ กดิ อบุ ตั เิ หตแุ ก่
ผูข้ ับขไ่ี ด้

11

น้าหนกั ของสง่ิ ของทบี่ รรทกุ ไมย่ กของทีบ่ รรทกุ ไวส้ งู
บนงาควรจดั ใหไ้ ดศ้ ูนย์ถว่ ง เมื่อ ขณะทร่ี ถยก วงิ่ ผ่านพนื้ ลาด
เอยี งต่างระดับ เม่อื บรรทกุ ของ
บรรทกุ ของทมี่ ีความกวา้ งเกนิ
ส่วนกวา้ งของงา ควรทางานดว้ ย และรถยกต้องว่งิ ผ่านพนื้ ลาดเอยี ง
ความระมดั ระวงั เพื่อป้องกัน ต่างระดับ ไม่ยกงาที่บรรทกุ ของไว้
สง่ิ ของทบ่ี รรทุกเลอ่ื นหลุดออก สงู ควรยกให้สงู จากพน้ื ถนนเพียง
จากงา ในกรณีท่บี รรทกุ ของทมี่ ี เลก็ นอ้ ย เพ่ือป้องกันมใิ หเ้ กิดการ
ความยาวมากๆ ระวงั สิง่ ของท่ี สะดุดเพราะแรงสะเทอื น ซ่งึ อาจทา
บรรทุกและหลดุ เลอื่ นออกจากแผง ให้รถเสียสมดลุ
กนั้ หนา้ รถยก

ไมบ่ รรทกุ ของสงู เกนิ แผงกน้ั ขณะบรรทกุ ของไม่ยกงาขน้ึ
สนิ ค้าสาหรับการใชง้ านยก สงู หากเสาอยใู่ นลกั ษณะเอนไป
ของสงู ๆระมัดระวงั อยา่ งเต็มที่ ขา้ งหน้าเม่ือบรรทกุ ของอยูบ่ นงา

เพื่อมใิ หม้ ขี องเล่อื นหลุดออกจาก เสาควรอยใู่ นลกั ษณะตรงหรือ
งาและไม่ควรบรรทกุ ของสูงเกนิ เอนหลงั ตลอดเวลา เวน้ แตเ่ ม่ือจะ
แผงกัน้ สนิ ค้า เมอื่ ใชง้ านยกของ เขา้ วางของลงบนช้นั
สงู ๆ

12

กอ่ นออกรถ มองหนา้ -หลงั ออกและหยดุ รถอย่างนมิ่
ใหด้ ีกอ่ นออกรถตอ้ งแน่ใจวา่ เสา นวลหลีกเลย่ี งการออกหรือหยดุ

งา และของทบี่ รรทกุ อยใู่ นสภาพ รถโดยเร็วหรือกระตกุ โดยเฉพาะ
เรียบร้อย และเส้นทางทจ่ี ะนารถ เม่ือบรรทกุ ของหรือเขา้ วางของ
ออกวิ่ง ไมว่ า่ จะเปน็ ด้านหนา้ หรอื อยา่ ใชค้ วามเรว็ สูง เม่ือจะเล้ยี วรถ
หลงั น้ันว่าง ควรลดความเร็วลงแลว้ จงึ เลย้ี ว

ขณะบรรทกุ ของไมย่ กงาขนึ้ ปรบั ใหเ้ สาเอนหลงั เพอื่ ใหห้ บี
สงู รักษาระดับงาใหส้ ูงจากพนื้ หอ่ ซง่ึ บรรทกุ อยบู่ นงาแนบชดิ
กนั แผงกนั้ สอดงาเขา้ ใตข้ องทจ่ี ะ
ถนนประมาณ 15-20 เซนติเมตร
หรือ 6-8 นิ้ว ไมย่ กงาขนึ้ สงู เมอื่ บรรทกุ ให้สดุ ความยาว ปรบั เสา
บรรทุกของก่อนการเคลือ่ นที่ ให้ เอนหลังเพื่อใหห้ บี ห่อทบ่ี รรทุก
อยู่บนงาแนบชดิ กันแผงก้ัน

ใชร้ ถยกดว้ ยความเรว็ ที่ 13
เหมาะสมและระมดั ระวงั
เว้นระยะหา่ งเผอื่ การเบรคให้
ขบั ข่ีดว้ ยระมัดระวงั โดยใช้ เหมาะสม เพอ่ื ความปลอดภยั
ความเรว็ ให้เหมาะสมพึงระลกึ ไว้
เสมอวา่ ผขู้ บั ข่ีทางานอยูใ่ นบรเิ วณ ระยะเผื่อรถคันหลงั ในกรณีที่ตอ้ ง
ที่จากดั หยดุ รถโดยกะทนั หัน (เวน้ ระยะหา่ ง
ประมาณ 3 เทา่ ของตวั รถของรถ
 นอกตวั อาคาร ยก)
รถเปล่า ไม่เกิน 10 กม./ชม.
รถมีสนิ คา้ ไมเ่ กนิ 5 กม./ชม.

 ในตวั อาคาร

รถเปล่าหรอื มสี ินคา้ ไม่เกิน 5 กม./
ชม.

ไมข่ ับแซงรถคนั อนื่ ไมข่ บั รถยกในขณะทีม่ อี าการ
มึนงงหรอื ไมพ่ รอ้ มทางาน
ไมข่ บั แซงรถคันอนื่ ซึ่งวิ่งไปใน
เสน้ ทางเดยี วกนั อาจทาให้มองไม่เหน็ เมอื่ ผูข้ ับขีใ่ ช้รถพึงระลึกเสมอวา่
อันกอ่ ให้เกดิ อันตรายโดย ไมค่ าดคิด ความปลอดภัย เปน็ ส่ิงที่สาคญั
ขน้ึ ทสี่ ดุ ดังนนั้ ไมก่ ระทาการใด ๆ อัน
ก่อให้เกิดความเสย่ี งทเี่ ป็นอันตราย

14

ผู้ขบั ขตี่ อ้ งมสี ตเิ สมอ หลกี เลย่ี งหรอื ลดความเรว็
เมอ่ื ผ่านเส้นทางทีเ่ ปยี กลน่ื
ไม่วา่ จะขับขไ่ี ปในทศิ ทางใด ใชส้ ายตา
ของทา่ นใหเ้ ปน็ ประโยชน์ รถยกอาจเสียการทรงตวั ในที่
เปยี กลนื่ ไดง้ ่าย ควรระมดั ระวังเป็น
พิเศษ

ลดความเรว็ เมอ่ื ถึงทางแยก เมอ่ื ยกงาขึน้ สงู พงึ ระวงั สง่ิ
ใหส้ ญั ญาณไฟและบบี แตร กดี ขวางดา้ นบน พงึ ระวังสิง่

หากสถานที่ทางานของท่านไม่มี กีดขวางจากระดับสงู เช่น โคมไฟ
กระจกโค้งใหล้ ดความเรว็ กอ่ นถึง สายไฟฟ้าท่อติดเพดาน ทอ่ นา้
แยก และใหส้ ัญญาณไฟ พรอ้ มทั้ง ระบบดับเพลงิ อตั โนมัติ ไมห้ รอื หิน
บบี แตร เพือ่ ความปลอดภัยของผู้ ทว่ี างขวางอยู่บนประตู และ
สญั จร สายพานตา่ งๆ ลดระดับของงาลง
ใหม้ ากท่ีสดุ เทา่ ทีจ่ ะทาได้ ใน
บริเวณทจ่ี ากัดความสงู

15

หลกี เลยี่ งการขบั ขี่ทจ่ี ะทาให้ ระมัดระวังดา้ นขา้ ง เมอื่
เสยี การทรงตวั หลกี เล่ยี งการ
บรรทกุ ของทมี่ คี วามกว้างที่ยื่น
ขบั รถยกลงในหลมุ หรือสิง่ กดี เลยออกไปจากตวั รถมากๆ กะ
ขวาง อันจะทาใหร้ ถเสียการทรง ระยะให้รถยกวิ่งไประหว่างกงึ่ กลาง
ตัว ของทางวง่ิ เปน็ การปอ้ งกันมใิ ห้
เกิดการกระแทก จนเกิดความ
เสยี หายต่อสง่ิ ของหรือตัวบคุ คล

ระวังทา้ ยปดั ในสถานท่ี

คอ่ นขา้ งแคบ ควรระวงั ทา้ ย
เวลาเลยี้ วท้ายรถอาจจะไปกระทบ
กับเสาหรอื กาแพงได้

16

อย่ายกงาคา้ งเอาไว้ เมื่อวิง่ บรรทกุ ของใหญข่ องสงู วธิ ี
ดที สี่ ดุ คอื ว่ิงถอยหลงั ถา้ ไมม่ ผี ู้
รถเปล่า ควรลดลงไวใ้ นระดับตา่
เสมอ เพื่อปอ้ งกนั มิใหง้ าไปเฉ่ียว หนง่ึ ผ้ใู ดช่วยบอกทางให้ เม่อื
หรอื ทมิ่ แทงสง่ิ ของหรือตัวบุคคล บรรทกุ ของใหญห่ รือของจานวน
มากๆ อนั ทาใหม้ องไมเ่ หน็ ทาง
ขา้ งหน้า ถอยหลังวงิ่ ดีทีส่ ุด

สงั เกตพนื้ ทจ่ี ากดั นา้ หนกั หา้ มลอ้ และวสั ดกุ นั มใิ ห้
ลอ้ เลอ่ื น
ต้องมนั่ ใจวา่ พน้ื ตอ่ หรอื เสรมิ จะรบั น้าหนกั
รถยก ไม่วา่ จะบรรทกุ ของหรือเปน็ รถ เมื่อตอ้ งทางานโดยใหร้ ถยกของลงจาก
เปลา่ ควรสอบใหแ้ นใ่ จว่าพน้ื ตอ่ หรือพืน้ รถบรรทกุ ตอ้ งแนใ่ จว่ารถบรรทกุ หา้ ม
เสริมนั้นๆ ตรึงไว้แนน่ และแขง็ แรงพอที่จะ ลอ้ และใช้วัสดทุ ่กี ันมใิ หเ้ กิดการไหลของ
รบั นา้ หนกั รถยกของเราได้ รถไว้แลว้ เพราะถา้ รถบรรทุกเกิดเล่อื น
ออกไปข้างหนา้ อุบัติเหตรุ ้ายแรงจะเกดิ
ขึ้นกับผ้ขู ับข่รี ถยก

17

การขบั ขน้ึ ทช่ี ันหรือลงทตี่ ่า ควรมผี ้ชู ว่ ยบอกทาง เมอื่
บรรทกุ ของสงู ใหญ่บงั สายตา
การขน้ึ ทีช่ ัน รถเปลา่ ให้ถอยหลังข้ึน
และเมื่อจะลงทลี่ าดต่าใหเ้ ดนิ หน้าลง มี เมื่อบรรทกุ ของใหญ่ และบงั สายตา
สนิ ค้าหรือบรรทุกของให้ถอยหลงั ลง มองทางข้างหนา้ ไม่เหน็ ควรมีผชู้ ่วย
ทต่ี า่ และเดนิ หน้าขนึ้ เพราะสินค้าจะ บอกทาง เพ่อื ความสะดวกและ
เล่อื นตกได้ พงึ ระวงั ไวว้ า่ ในกรณีน้ี ปลอดภัย
ควรเดนิ หนา้ หรือถอยหลงั ช้าๆ

ไมใ่ ช้รถยกแทนลฟิ ท์ หา้ มโดยสารรถยก

รถยกออกแบบมาเพ่อื ความ ผูข้ ับขีห่ า้ มใหบ้ ุคคลอน่ื ทไ่ี มม่ สี ว่ น
สะดวกในการยกสิ่งของ มิใชเ่ ป็น เกย่ี วขอ้ งข้นึ หรือโดยสารไปกับรถ
ลฟิ ท์สาหรับบคุ คล อนั ตรายมาก ยกโดยเด็ดขาด
ในกรณีท่ไี ปใช้เช่นนน้ั

18

ดบั เครอื่ งยนตเ์ มอื่ เลกิ ใชง้ าน หา้ มสบู บหุ รหี่ รอื กระทาการ
ใดๆทกี่ อ่ ใหเ้ กดิ ประกายไฟใน
ไมค่ วรจอดรถไว้ทมี่ ีพนื้ ที่มพี ้นื ลาด ขณะทเี่ ตมิ เช้ือเพลงิ
เอียง(หากจาเป็นตอ้ งจอดต้องมี
หา้ มลอ้ ) ปลดเกยี ร์วา่ งและดบั ดบั เคร่อื งยนต์ เมื่อเติมน้ามนั หรอื
เครื่องยนต์ ไมค่ วรจอดในทาง ตรวจสอบแบตเตอร่ี ห้ามสบู บุหร่ี
สญั จรท่คี บั ค่งั และไม่จอดใกลท้ าง หรือกระทาการที่ก่อให้เกดิ ประกาย
ข้นึ -ลงบันได ท่ีสาคญั การจอดทกุ ไฟโดยเด็ดขาด
ครั้งต้องไม่มีสง่ิ ของอย่บู นงาแล้ว

ตรวจสภาพรถฟอรค์ ลฟิ ทท์ กุ ครงั้ หลงั การปฏบิ ตั งิ าน

ผ้ขู ับขร่ี ถฟอรค์ ลฟิ ท์ตอ้ งทาการตรวจเชค็ สภาพรถหลงั การใช้งานเสร็จส้นิ
อยเู่ สมอ เพ่ือให้รถฟอรค์ ลฟิ ทน์ ้นั อยู่ในสภาพที่พร้อมใชง้ านวนั ต่อๆไป จะทา
ให้รถฟอรค์ ลฟิ ท์มสี ภาพทีส่ มบรู ณอ์ ยู่ตลอดเวลาและชว่ ยลดคา่ ซ่อมบารงุ
ขององค์กรด้วย

19

หมวดที่ 1

เครอ่ื งจกั ร

สว่ นท่ี 4

รถยก
ขอ้ ๓๑ ในกรณที ่นี ายจา้ งใหล้ กู จ้างทางานเกยี่ วกับรถยก นายจ้างตอ้ ง
ปฏบิ ัติ ดังต่อไปนี้
(๑) จดั ให้มีโครงหลังคาที่มน่ั คงแข็งแรง สามารถปอ้ งกันอันตรายจากวสั ดุ
ตกหล่นได้
(๒) จดั ทาปา้ ยบอกพกิ ัดนา้ หนักยกใหต้ รงกับความสามารถในการยก
สิง่ ของไดโ้ ดยปลอดภัยติดไว้ทีร่ ถยกเพอ่ื ให้ลกู จา้ งเห็นไดช้ ดั เจน
(๓) ตรวจสอบรถยกใหม้ สี ภาพใช้งานได้อยา่ งปลอดภยั ก่อนการใช้งานทุก
ครงั้ และเกบ็ ผลการตรวจสอบไวใ้ ห้พนกั งานตรวจแรงงานตรวจสอบได้
(๔) จัดใหม้ สี ัญญาณเสยี งหรอื แสงไฟเตอื นภัยในขณะทางานตามความ
เหมาะสมของการใชง้ าน
ขอ้ ๓๒ หา้ มนายจา้ งทาการดดั แปลงหรอื กระทาการใดทม่ี ผี ลทาใหค้ วาม
ปลอดภยั ในการทางานของรถยกลดลง
ขอ้ ๓๓ นายจ้างต้องกาหนดเสน้ ทางและตีเส้นชอ่ งทางเดินรถยกในอาคาร
หรือบรเิ วณทมี่ กี ารใช้รถยกเป็นประจา
ขอ้ ๓๔ นายจา้ งตอ้ งติดต้งั กระจกนนู หรอื วัสดอุ ่นื ท่ีมคี ณุ สมบตั คิ ลา้ ยกนั ไว้
ท่บี ริเวณทางแยกหรอื ทางโคง้ ที่มองไมเ่ ห็นเสน้ ทางขา้ งหนา้

20

ขอ้ ๓๕ นายจ้างตอ้ งจัดใหพ้ น้ื เสน้ ทางเดนิ รถยกมีความม่นั คงแข็งแรงและ
สามารถรองรบั นา้ หนกั รถรวมท้งั นา้ หนกั บรรทุกของรถยกไดอ้ ยา่ งปลอดภัย

ข้อ ๓๖ นายจา้ งตอ้ งจดั ใหล้ กู จา้ งทผี่ ่านการฝึกอบรมตามหลักสูตรทอ่ี ธบิ ดี
ประกาศกาหนดทาหนา้ ทเี่ ป็นผ้ขู บั รถยก

ข้อ ๓๗ นายจ้างต้องควบคุมดูแลมิใหล้ ูกจา้ งนารถยกไปใช้ปฏบิ ตั ิงานใกล้
สายไฟฟ้าหรอื อปุ กรณไ์ ฟฟา้ ที่มีกระแสไฟฟ้าใกลก้ ว่าระยะห่างทป่ี ลอดภัยตามท่ี
กาหนดไวใ้ นมาตรฐานของการไฟฟา้ ในทอ้ งถิน่ นั้น กรณที ีไ่ ม่มีมาตรฐานดงั กล่าว
ใหป้ ฏบิ ตั ติ ามมาตรฐานของสมาคมวศิ วกรรมสถานแหง่ ประเทศไทย ในพระบรม
ราชปู ถมั ภ์

ข้อ ๓๘ นายจ้างตอ้ งควบคมุ ดูแลมใิ หบ้ ุคคลอ่นื โดยสารไปกับรถยก
ขอ้ ๓๙ นายจา้ งต้องจดั ให้มีคมู่ อื การใช้ การตรวจสอบ และการบารงุ รกั ษา
รถยกใหล้ ูกจ้างไดศ้ กึ ษาและปฏิบตั ิเพอื่ ความปลอดภยั ในการทางาน

21

ขั้นตอนการตรวจเช็ครถยกไฟฟ้าประจ้าเดือน ทุก 200 ช่ัวโมงการท้างาน

ทา้ ไม? เราต้องตรวจสภาพรถยก 1. เพอื่ ใหร้ ถยกมีสภาพพร้อมใช้งาน
ก่อน และ หลัง การใช้งาน 2. เพอื่ ความปลอดภัยของคนขับรถยกและผรู้ ่วมงาน
3. เพอ่ื ประหยดั ค่าใช้จ่ายใหก้ บั องค์กร

การป้องกันย่อมดีกว่าการรักษา

1 ตรวจเช็คแบตเตอรี่น้ากล่ันและปลั๊กแบตเตอรี่ 2 ตรวจเช็คระบบตู้ชารจ์
•เปิดฝาทงั้ 24 เซล •เช็คสายไฟ,ปลั๊กเสียบชาร์จ
•วัดแรงดันไฟในแบตเตอรเ่ี ตม็ 100% •เสียบชาร์จและเช็คไฟเข้า
•คา่ ถ.พ. จะอยู่ท่ี 1.28 •เปิดสวสิ ต์กญุ แจไฟจะโชวข์ น้ึ ที่ปผงหน้าปทั ม์
•การเตมิ น้ากลน่ั ให้เช็คดรู ะดบั ลูกลอยดว้ ย
•เช็คสายไฟแบตเตอรแี่ ละปลัก๊ ชาร์จ

3 4 ตรวจเช็คแมคเนตคิ คอนแทกซ์เตอร์
3 ตรวจเช็คระบบไฮดรอลคิ •เช็คหน้าสัมผัสคอนแท็กซ์
และคอล์ยให้อยู่ในสภาพดี
•เช็คการขน้ึ -ลง,ควา้่ -หงาย และอน่ื ๆ
•เช็คดว้ ยการยกเสางาใหส้ ูงเพื่อดูการทา้ งาน
•เช็คคนั บังคับและการรวั่ ซึมของน้ามัน

5 ตรวจเช็คสวิทซ์เดนิ หน้า-ถอยหลงั 6 ตรวจเช็คแผงวงจรใหญ่ให้สะอาด
•เช็คสวทิ ซเ์ ดินหน้า-ถอยหลัง ให้อยใู่ นสภาพดี ปกตอิ ยู่เสมอ

•เช็คในรถกบั แผงวงจรใหญ่ว่ามีฟุ่นและน้ามันใหม่
ถ้ามีให้ท้าความสะอาด

เอกสารฉบับนี้ สงวนสิทธิ์ โดยกลุ่มบริษัทไทยเหรียญ แผนกฝึกอบรม

22

7 ตรวจเช็คน๊อตแผงวงจรทุกจุด 8 ตรวจเช็คความผดิ ปกตทิ ่ีแผงหน้าปทั ม์
•ดงึ ปล๊กั ชารจ์ แบตเตอรตี่ อ้ งออกไว้ 2-3 นาที •เปิดสวทิ ซ์หน้าจอทา้ งานหรือไม่
แล้วค่อยเช็ด •ใช้โอมิเตอร์เช็ครซี ีสเตอร์ระบบต่างๆ
•เช็คด้วยสายตา
•ใช้ประแจเช็คน๊อตวา่ แน่นและสนิทหรือไม่

9 ตรวจเช็คระบบวงจรไฟฟ้า 10 ตรวจเช็คถ่านมอเตอร์
•เช็คไฟหน้า,ไฟท้าย ใหอ้ ย่ใู นสภาพสมบรู ณ์ •ถ่านถึงกา้ หนดทีจ่ ะตอ้ งเปลย่ี นหรอื ยัง
•เช็คไฟเล้ียวให้ใช้งานปกติ •เช็คท่นุ มอเตอร์หัวคอมมิลสึกมากหรือยัง
•เช็คแตร,เช็คไฟถอย ให้อยูใ่ นสภาพสมบูรณ์ •เช็คเสียงดงั ผดิ ปกติและคาวมสกปรก

11 ตรวจเช็คระยะการต้ังเบรค 12 ตรวจเช็คระบบขับเคลื่อน
•เช็คสวทิ ซเ์ บรค •เช็คดว้ ยการขับดวู า่ ปกตหิ รือไม่

13 ตรวจเช็ครอบคันเรง่ 14 ตรวจเช็คระบบเบรค

•ปกติเหยียบเบรคไม่มีสินค้า จะจอดไม่เกิน 5 เมตร
•เบรคทา้ งานปกติหรือไม่เหยยี บเบรค

ประมาณ 3-6 มม.กพ็ อวดั ระดบั แปน้ เหยยี บ

เบรคสูงประมาณ 148-158 มม.

23

เอกสารฉบับนี้ สงวนสิทธิ์ โดยกลุ่มบริษัทไทยเหรียญ แผนกฝึกอบรม

15 ตรวจเช็คระบบพวงมาลยั 16 ตรวจเช็คยางลอ้ และกระทะล้อ
•ล้อตั้งตรงปมุ่ จบั พวงมาลัยไม่เอียงไปด้านใดดา้ นหนึ่ง
•พวงมาลัยจะตอ้ งไม่หลวมมากเกนิ ไป •เช็คน๊อตล้อใหแ้ น่น
•เช็คดอกยางสึกใหม่ ตั้งศนู ยล์ ้อไม่ให้เอยี ง

•เช็คลมยางให้ดูในตาราง สา้ หรบั รถล้อเด่ียว

•เมอื่ เคลอ่ื นทพี่ วงมาลัยตอ้ งไม่หนักและหมุนไดเ้ อง

17 ตรวจเช็คเสียงดงั ผดิ ปกติ 18 ตรวจเช็คสภาพโดยรวมเม่ือท้างานเสร็จ
•เสียงดังผดิ ปกตมิ ีหรอื ไม่ •เช็คปล๊กั แบตเตอรีใ่ หอ้ ยูใ่ นสภาพดี
•เช็คการขน้ึ -ลง,ควา่้ -หงาย อย่างน้อยสองคร้งั •เช็คน๊อตและสายไฮดรอลิคใหอ้ ยูส่ ภาพดี

19 ตรวจเช็คคันบังคบั คันเร่ง 20 ตรวจเช็คเบรคมือ
คนั บังคับคันเร่งต้องปกติดี ดคู นั โยกกดใช้งาน •เบรคมือทา้ งานปกติไหม
•จอดรถบนที่ลาดชันดึงเบรคมือ 20%
วา่ เบรคดีหรอื ไม่

21 ตรวจเช็คระบบไฮดรอลิคขึ้น-ลง และคว่า้ -หงาย 22 ตรวจเช็คงา
•เช็คระบบไฮดรอลิคขน้ึ -ลง และควา่้ -หงาย ใหป้ กติ •เช็คดูวา่ มีรอยร้าวบดิ งอหรือไม่

เอกสารฉบับนี้ สงวนสิทธิ์ โดยกลุ่มบริษัทไทยเหรียญ แผนกฝึกอบรม

24

23 ตรวจเช็คโซ่ 24 ตรวจเช็คขอ้ ต่อสายไฮดรอลิค
•จอดรถพื้นเรียบ ยกงาขน้ึ 20-30 ซม. •มองดูดว้ ยตา ใช้ประแจขันให้แน่น
ใช้สองมือกดดูทโี่ ซ่ •เช็คกระบอกไฮดรอลิคต่างๆ จะต้องไม่มีการร่วั ซมึ
•สายไฮดรอลิคตา่ งๆจะต้องไม่ร่วั ซมึ
25 ตรวจเช็คดเู สยี งดังที่ผดิ ปกติ
•เช็คและฟงั เสียงนา้ มันไฮดรอลิค #

26 ตรวจเช็คเสางา
•ยกงาขน้ึ ไม่สะดดุ อะไร
•ยกงาขน้ึ -ลง มากกว่า 2 คร้งั
6

27 ตรวจเช็คกระบอกข้ึน - ลง 28 เช็คลูกปนื ของเสางา
•ยกงาขน้ึ คา้ งไวล้ ่นื ไหลกมี่ ิลลิเมตร ควา่้ หงายเท่าไหร่ •ลูกปืนจะอยทู่ เี่ สางา และแผงงา

29 ตรวจเช็คหลังคา 30 ตรวจเช็คนา้ มันเบรค
•เช็คดูน๊อตใหแ้ น่นไม่มีรอยร้าวบดิ งอ •เช็คระดับน้ามันเบรค

เอกสารฉบับนี้ สงวนสิทธ์ิ โดยกลุ่มบริษัทไทยเหรียญ แผนกฝึกอบรม

25

31 ตรวจเช็คระดับน้ามันเกยี ร์ เฟอื งท้าย 32 ตรวจเช็คระดับน้ามันไฮดรอลิค
•เช็คดูการรั่วซึมและวดั ระดับ •จอดรถในทร่ี าบพื้นเรียบงาวางพื้น
วดั ระดับน้ามันไดอ้ ย่างถูกต้อง

33 ตรวจเช็ค
•ใส่จารบีตามตารางด้านข้าง ให้ใส่พอดไี ม่เยอะ

เอกสารฉบับน้ี สงวนสิทธ์ิ โดยกลุ่มบริษัทไทยเหรียญ แผนกฝึกอบรม

คู่มือการใช้งานแบตเตอรส่ี าหรับ26
รถยกไฟฟา้

รถยกไฟฟา้ หรอื แบตเตอร่ใี ชม้ อเตอร์เปน็ ตน้ กาลงั ในการ
ขับเคลอ่ื นสามารถแบง่ ได้ตามลกั ษณะการใช้งานคอื รถไฟฟา้
ยนื ขบั (Reach Truck)และรถไฟฟา้ นง่ั ขบั (Counter Balanced)
รถไฟฟา้ นนั้ มกี ารใชง้ านทีง่ า่ ยและสะดวก เนือ่ งจากระบบสง่
กาลังจะเป็นแบบทอรค์ คอนเวอรเ์ ตอร(์ ออโตเ้ มตกิ ) แต่การใช้
งานของรถยกประเภทนี้กต็ อ้ งเป็นไปตามเงื่อนไขของรถยก
ดว้ ย โดยเฉพาะ ”แบตเตอร”่ี ถือวา่ เปน็ หัวใจสาคญั ของรถยก
ไฟฟา้ การดแู ลและการใช้งานของแบตเตอรถ่ี า้ ขาดความรู้ ขาด
การใชง้ านทีถ่ กู ตอ้ งและขาดการบารุงรกั ษาที่ถกู วธิ ี อาจจะ
สง่ ผลทาให้อายกุ ารใชง้ านส้นั ลง รถยกไฟฟา้ มีมลพิษตอ่
สิง่ แวดลอ้ มนอ้ ยมากสว่ นใหญน่ ยิ มใช้ในตวั อาคารและ
อุตสาหกรรมอาหาร ส่วนราคาของรถยกไฟฟา้ จะมีราคาสูง
มาก ผู้ใชท้ ี่ดีจะต้องมคี วามรแู้ ละความเขา้ ใจท่ีถกู ตอ้ งในการใช้
งานรถยกประเภทน้ีโดยศึกษาจากคมู่ อื การใชง้ านท่ตี ดิ มากับ
รถยกนั้นและตอ้ งผา่ นการฝึกอบรม

ข้อควรปฏบิ ตั ใิ นการใช้งานแบตเตอรี่ 27

1. หลกี เลย่ี งการใชไ้ ฟแบตเตอรจี่ นหมดมากเกนิ ไป และควร
ใชง้ านแบตเตอรไ่ี มเ่ กนิ 75% ของความจแุ บตเตอรเ่ี ทา่ น้นั

ไฟแสดงสถานะแบตเตอรี่ (Capacity Indicator)

50-70% ใช้งานได้

70-80% ควรหยุดใช้งานและนาไปชาร์จ
80-100%
100% หยดุ ใชง้ านและนาไปชารจ์

ห้ามใชง้ าน

ไฟแสดงสถานะแบตเตอร่ี กรณีไฟ 10 ดวง (Capacity Indicator)

50-70% ใชง้ านได้

70-80% ควรหยุดใช้งานและนาไปชาร์จ
80-100% หยดุ ใชง้ านและนาไปชาร์จ

100% ห้ามใชง้ าน

อาการทบ่ี ง่ บอกว่าไฟแบตเตอรใ่ี กล้จะหมด 28
งาของรถยกไฟฟา้ เริม่ ยกของไมข่ ึน้
ความเร็วของรถยกไฟฟา้ เรมิ่ ต่าลงเมอ่ื ใช้งานไปนานๆ
รถยกไฟฟ้าไม่สามารถขับผ่านพนื้ ทลี่ าดเอยี งได้

2. ชารจ์ ไฟแบตเตอรใ่ี หเ้ ตม็ ทกุ ครง้ั กอ่ นนาไปใชง้ าน

ไม่นาแบตเตอรท่ี ีช่ ารจ์ ไฟไมเ่ ต็มไปใช้งาน

3. ห้ามนาแบตเตอรมี่ าชารจ์ ไฟชวั่ คราวในระยะเวลา
สนั้ ๆ เชน่ ชว่ งเวลาพกั กลางวนั หรือขณะไมใ่ ชง้ านแบตเตอร่ี
เพ่อื เพม่ิ ปรมิ าณไฟใหแ้ บตเตอร่ีมไี ฟเพยี งพอตอ่ การใชง้ าน
ตลอดทง้ั วนั

การชารจ์ ไฟปกติ (ประจาวนั ) Normal Charge

กรณีแบตเตอรถ่ี กู ใช้งานไป 75 % จะใช้เวลาในการชาร์จไฟ
กลับใหเ้ ตม็ 115-120% ของปริมาณไฟที่ชาร์จไฟแตล่ ะคร้งั

ประมาณ 8-10 ชวั่ โมง ค่า ถ.พ.(ความถว่ งจาเพาะ) ของแบตเตอร่ี
หลังถูกชารจ์ ไฟเตม็ จะมคี ่าเทา่ กบั 1.280-+0.01

ขอ้ ควรระวงั 29

กอ่ นชาร์จและขณะทาการชาร์จไฟไมค่ วรใหอ้ ุณหภมู ิของน้ากรด
สูงเกิน 55 C

ตอ้ งแนใ่ จวา่ เสยี บปล๊กั แนน่ ถ้าปลั๊กหลุดขณะชารจ์ ไฟอาจทาให้
เกิดประกายไฟและทาใหป้ ล๊กั เสียหาย

ทาไมตอ้ งชารจ์ แบตเตอรน่ี านถงึ 8-10 ชว่ั โมง

ใช้ 75% ชารจ์ กลบั 115-120%

1 ชวั่ โมง ได้ 10 %

2 ชัว่ โมง ได้ 20 %

8 ชัว่ โมง ได้ 80 %

10 ชวั่ โมง ได้ 100 %

การชารจ์ ไฟเพอ่ื ปรบั คา่ ถ.พ.(200ชม./1เดือน) Equalizing

Charge

ถา้ แบตเตอรีใ่ ชง้ านทุกวนั ควรชาร์จไฟเพือ่ ปรับค่าความ
ถว่ งจาเพาะเดอื นละครงั้ หรือ 200 ช่ัวโมงการทางานรวมของรถ
ฟอร์คลิฟท์ เพอ่ื ปรบั สถาพแบตเตอรแ่ี ละปรบั คา่ ถ.พ. ของ
แบตเตอรี่ให้สมดุลกันทง้ั 24 เซลล์ ในกรณแี บตเตอร่ถี กู ใชง้ านไป
75% จะใชเ้ วลาในการชาร์จไฟกลบั ให้เต็มประมาณ 10-12 ช่ัวโมง
โดยแบตเตอรรท่ี ใ่ี ชง้ านประจาทุกวนั หรอื แบตเตอรส่ี ารองก็ต้อง
นามาชาร์จไฟปรับสภาพเป็นประจาทกุ เดอื น

30

ตชู้ าร์จ (Charger)
เคร่ืองชาร์จไฟหรือตชู้ ารจ์ แบตเตอร่นี ้นั ผใู้ ช้ตอ้ งเลอื ก
เครือ่ งชาร์จให้คุณสมบตั ิหมาะสมและสัมพนั ธก์ ันกับแบตเตอรที่ ่ี
ใช้ ไม่ว่าจะเป็นรุ่นของแบตเตอร,ี่ คา่ ความจุของแบตเตอร่ี,
จานวนเซลลแ์ ละแรงดนั ของแบตเตอรี่ เครื่องชารจ์ ก็ตอ้ งดู
คณุ สมบตั ิวา่ สมั พนั ธ์แบตเตอรห่ี รือไม่ รักษาความสะอาดและ
สภาพของเครอื่ งชาร์จให้สมบูรณ์พรอ้ มใช้งานอยเู่ สมอ เพราะ
เครือ่ งชาร์จไฟนัน้ จะถกู ออกแบบมาใชง้ านสาหรับแบตเตอรีท่ ี่
เหมาะสมเท่าน้ัน หากเลือกใชผ้ ิดกจ็ ะกอ่ ให้เกิดอันตรายและอายุ
การใช้งานของแบตเตอรก่ี ็จะสั้นลงด้วย โดยต้องปรึกษาและให้
ช่างผชู้ านาญการแก้ไขเมอ่ื เกิดปญั หาเก่ียวกับการชาร์จไฟ

4. รกั ษาระดบั นา้ กรดใหอ้ ยใู่ นระดบั ทเี่ หมาะสม 31
ตลอดเวลา และอยา่ ปลอ่ ยใหน้ า้ กรดแหง้ เปน็ อนั ขาด

การตรวจสอบระดบั นา้ กรดภายในเซลลแ์ บตเตอรี่ ตรวจสอบ
ไดด้ งั นี้

1.ตรวจสอบระดบั น้ากรดจากเซน็ เซอร์ (MYTY Level Sensor)

2.ตรวจสอบระดบั น้ากรดจากจกุ ปดิ แบตเตอร่ี (Vent Plug)

5. อณุ หภูมขิ องนา้ กรดขณะใชง้ านควรอยรู่ ะหว่าง 30-40 C

6. อณุ หภมู ิขณะชารจ์ ไฟแบตเตอรต่ี ้องไมเ่ กนิ 55 C

7. แบตเตอร่ตี อ้ งแหง้ และทาความสะอาดแบตเตอรเ่ี ปน็ ประจา
สมา่ เสมอหลงั การเตมิ นา้ กลน่ั หรอื ก่อนนาแบตเตอรไ่ี ปใชง้ าน

8. พน้ื ทช่ี ารจ์ ไฟ หรือ พน้ื ทใ่ี ชง้ านแบตเตอรไ่ี มค่ วรมีสงิ่ ท่ี 32
อาจกอ่ ใหเ้ กดิ ประกายไฟอยภู่ ายในพนื้ ที่

หลกั การเลอื กพนื้ ทช่ี ารจ์ ไฟแบตเตอรี่

ควรอยหู่ า่ งพ้ืนท่ีทีแ่ สงแดด หรอื น้าฝนสาดเขา้ ไปถึงปราศจาก
ผง หรือฝุ่นละอองตา่ งๆ

ควรมอี ากาศถา่ ยเทไดอ้ ย่างสะดวกและอยหู่ า่ งจากจุดทางาน
ตา่ งๆทอ่ี าจกอ่ ให้เกิดประกายไฟได้

ควรมีป้ายบ่งบอกสภาวะของแบตเตอรี่ เช่น ไฟเต็ม, ไฟหมด,
กาลงั ชารจ์

พืน้ , กาแพง, เพดานหรือวสั ดุต่างๆ ทน่ี ามาจดั ทาเปน็ พืน้ ที่
ชาร์จไฟแบตเตอรค่ี วรเป็นวัสดุทีไ่ ม่ติดไฟงา่ ยและสามารถทนการกัด
กร่อนของน้ากรดได้ดี

9.เมอ่ื พบสง่ิ ผดิ ปกตเิ กดิ ขนึ้ กบั แบตเตอร่ีควรหยดุ ใชง้ าน
ทนั ที แจง้ ชา่ งผชู้ านาญการ ใหเ้ ขา้ มาดาเนนิ การตรวจสอบ
ทนั ทเี พื่อความปลอดภยั ของผใู้ ชง้ านแบตเตอร่ี

สภาพแบตเตอรี่ทผ่ี ดิ ปกติ เชน่

ขณะใชง้ านหรอื ชารจ์ ไฟมคี วนั เกิดข้นึ ท่ตี ัวแบตเตอร่ี
ขณะขบั รถไฟฟ้า รถมีอาการกระตุก
อณุ หภูมขิ องแบตเตอรี่สงู ผดิ ปกติแบตเตอรเี่ กบ็ ไฟไม่อยู่
มีกลิน่ ไอระเหยของกรดรุ่นแรงผิดปกติ
แบตเตอร่ใี ชเ้ วลาในการชารจ์ ไฟจนกระทั่งเครื่องชารจ์ หยดุ
ทางานเรว็ กวา่ ปกติ

33

แบบบนั ทึก (NOTE)

เอกสารฉบับน้ี สงวนสิทธิ์ โดยกลุ่มบริษัทไทยเหรียญ แผนกฝึกอบรม

34

34

แบบบนั ทึก (NOTE)

เอกสารฉบับนี้ สงวนสิทธิ์ โดยกลุ่มบริษัทไทยเหรียญ แผนกฝึกอบรม

35

แบบบนั ทึก (NOTE)

เอกสารฉบับนี้ สงวนสิทธิ์ โดยกลุ่มบริษัทไทยเหรียญ แผนกฝึกอบรม

36

แบบบนั ทึก (NOTE)

เอกสารฉบับนี้ สงวนสิทธิ์ โดยกลุ่มบริษัทไทยเหรียญ แผนกฝึกอบรม