หน่วยที่ 1 ประวัติศาสตร์ นครศรีธรรมราช

๔๖

คลา้ ย พรหมเมศ (มโนราห์คลา้ ยขหี้ นอน)

ประวัติความเป็นมา

นายคล้าย พรหมเมศ หรือมโนราห์คล้ายขี้หนอน เกิดเมื่อปี พ.ศ. ๒๓๙๖ ที่บ้านคลองเขเปล
ตำบลชะมาย อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรธี รรมราช หัดรำโนรากับโนราเดช แห่งบ้านหูด่าน อำเภอร่อนพิบูลย์
จังหวัดนครศรีธรรมราช ได้สมรสกับนางปราง มีบุตร ๒ คน คือนายคล้อย พรหมเมศ และนางแคล้ว พิบูลย์
(พรหมเมศ) โนราคล้ายขี้หนอนเป็นโนราที่มีชื่อเสียงของเมืองนครศรีธรรมราช มาตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์
ตอนกลาง ท่านมีชีวิตอยู่ถึงสี่แผ่นดินด้วยกัน ท่านเกิดในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
(รชั กาลที่ ๔) และถึงแกก่ รรมในปีพ.ศ. ๒๔๗๖ ในสมยั พระบาทสมเด็จพระปกเกลา้ เจา้ อยู่หวั (รัชกาลท่ี ๗) รวมอายุ
ได้ ๘๐ ปี โนราคล้าย พรหมเมศ ได้ออกโรงรำมโนราห์อยู่หลายปีจนมีชื่อเสยี งโดง่ ดัง โดยมที ่ารำท่ีเป็นเอกลักษณ์
สวยงาม คือ “ท่าตัวอ่อน” และ “ท่ากินนรเลียบถ้ำ” จึงทำให้มีสมญานามต่อมาว่า “คล้ายขี้หนอน” (คำว่า
ขี้หนอนเป็นภาษาถิ่นใต้ หมายถึง “กินนร”) ดังนั้นคำว่า“โนราคล้ายขี้หนอน” ก็คือ “โนราคล้ายกินนร”
น่นั เอง ทีเ่ รยี กกนั เชน่ นน้ั เพราะว่าทา่ นช่อื คลา้ ยและรำโนราสวยงามราวกับกนิ นร

โนราคล้ายขี้หนอนเป็นศิลปินมโนราห์คนแรกและคนเดยี วเท่าน้ันที่มีบรรดาศักด์ิอันเน่ืองด้วยทางการ
ศิลปะการแสดงมโนราห์โดยตรง ท่านได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์จากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า
เจ้าอยู่หัว เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๕๑ ว่า “หมื่นระบำบันเทิงชาตรี” แต่คนทั่วไปในสมัยนั้น มักเรียกว่า “หมื่นระบำ”
หรือ “หมื่นระบำบรรเลง” หมื่นระบำบรรเลงมีศิษย์ที่ได้รับการถ่ายทอดศิลปะการแสดงมโนราห์ในจังหวัด
นครศรีธรรมราช เช่น โนราเย็น โนราคลื้น แห่งอำเภอฉวาง โนราไข่ร็องแร็ง บ้านทุ่งโพธิ์ อำเภอร่อนพิบูลย์
(ปัจจุบันอำเภอจุฬาภรณ์) โนราคลัน บ้านเตาปูน อำเภอร่อนพิบูลย์ (ปัจจุบันอำเภอจุฬาภรณ์) โนราคลี่ ชูศรี
(ปัจจบุ นั เป็นเจา้ อาวาสวัดมชั ฌิมภผู า หรือวดั ดอนกลาง) ตำบลร่อนพิบูลย์ อำเภอรอ่ นพิบูลย์ และอกี หลาย ๆ ทา่ น

๔๗

โนราคล้ายขีห้ นอนมีคูแ่ ข่งทีส่ ำคญั ในสมัยนั้นก็คือ คณะโนราช่วยรามสรู คณะโนราเยน็ ใหญ่ และโนรา
คล้ายขีห้ มิ้น เปน็ ต้น โนราคลา้ ยข้ีหนอน นบั เปน็ มโนราหผ์ ูอ้ าวุโสของจังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นโนราคนแรก
ทไ่ี ด้นำเอาศิลปะการรา่ ยรำแบบโนราไปแพรห่ ลายในเมอื งหลวงยคุ น้นั และยังไดร้ ำถวายหน้าพระที่น่ังพระเจ้าแผน่ ดนิ
ถึง ๒ พระองค์ จนทางราชการเห็นความสำคัญของมโนราห์ จึงได้บันทึกและถ่ายภาพไว้ศึกษาและรับไว้เป็น
ศิลปะการแสดงของชาตใิ นเวลาต่อมา

ผลงานหรอื เกยี รติคณุ ที่ได้รบั

๑. ในปี พ.ศ. ๒๔๕๑ พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจ้าอยู่หวั (รัชกาลท่ี ๕) ไดท้ รงพระกรุณาโปรด
เกล้าฯ พระราชทานบรรดาศักดิ์ให้โนราคล้ายขี้หนอนเป็น “หมื่นระบำบันเทิงชาตรี” โดยโปรดเกล้าให้โนรา
คล้ายขี้หนอนเข้าไปรำโนราถวายหน้าพระที่นัง่ ในพระบรมมหาราชวังกรงุ เทพมหานคร ในครั้งนั้นมีผู้ร่วมคณะ
ไปด้วยกนั ๑๓ คน

๒. ในปี พ.ศ. ๒๔๖๖ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๖) ได้ทรงพระ
กรณุ าโปรดเกลา้ ฯ ใหห้ ม่นื ระบำฯ และคณะโนราเมอื งนครศรธี รรมราชอันมี โนรามดลิน้ ตำบลควนเกย อำเภอ
ร่อนพิบูลย์ โนราเสือ อำเภอทุ่งสง โนราพลัด บ้านทุ่งให้ อำเภอฉวาง โนราคลิ้ง ตำบลควนเกย อำเภอ
ร่อนพิบูลย์ โนราไข่ร็องแร็ง บ้านทุ่งโพธิ์ ตำบลสามตำบล อำเภอร่อนพิบูลย์ (ปัจจุบันอยู่ในอำเภอจุฬาภ รณ์)
พรานทองแก้ว พรานน่นุ กับลูกคูร่ วม ๑๔ คน เข้าไปรำหน้าพระท่ีนง่ั ภายในพระบรมมหาราชวังอีกครั้ง ในคร้ัง
น้ีโนรามดล้ิน ซ่ึงแสดงเปน็ ตัวนาง ได้รับพระราชทานนามสกุลวา่ “ยอดระบำ”

๓. หมื่นระบำบรรเลง นำคณะโนราของเมอื งนครศรธี รรมราชเข้าไปแสดงในกรงุ เทพฯอีก ในการแสดง
ครั้งนั้น เจ้าหน้าที่ฝ่ายศิลปากรได้ถ่ายรูปท่ารำต่าง ๆ ของหมื่นระบำฯ และโนราเย็น แห่งอำเภอฉวาง
ผู้เป็นศิษย์ไว้เป็นแบบฉบับ เพื่อการศึกษาและเผยแพร่ ดังปรากฏในหนังสือตำรารำไทยในหอสมุดแห่งชาติ
จากชวี ประวตั ดิ ังกล่าวจึงทำให้ทราบว่าศิลปะการแสดงแขนงน้ีได้เกดิ ขึ้นและรงุ่ เรืองทีน่ ครศรีธรรมราชมาก่อน

๔๘

สชุ าติ ทรพั ยส์ ิน

ประวตั คิ วามเปน็ มา
นายสุชาติ ทรัพย์สิน เกิดเมื่อวันที่ ๒ กรกฎาคม ๒๔๘๑ ที่บ้านสระแก้ว เลขที่ ๑๓๔ หมู่ที่ ๕

ตำบลสระแก้ว อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช สำเร็จการศึกษาชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ ๔ จากโรงเรยี น
วัดสระแก้ว และไดเ้ รียนวธิ ีการแกะหนังตะลุงจากนายทอง หนขู าว ซงึ่ เป็นช่างแกะหนังตะลุงฝมี ือดีของจังหวัด
นครศรีธรรมราช มีความสามารถในการแกะหนังตะลุงและหนังใหญ่ ได้เป็นอย่างดีและได้เล่นหนังตะลุงด้วย
สุชาติ ทรัพย์สิน มีความสามารถในการเขียนรูปและแกะตัวหนังตะลุง โดยสามารถออกแบบตัวหนังตะลุงและ
หนังใหญ่ ได้ตามแบบโบราณและแบบประยุกต์ได้อย่างสวยงาม นอกจากนี้สุชาติ ทรัพย์สินยังมีความสามารถ
ในการเขียนกาพย์กลอนและบทหนังตะลุง ที่บ้านของนายหนังสุชาติ ทรัพย์สิน จะมีการสาธิตการทำตัวหนัง
ตะลุงและมีการสาธิตการเล่นหนังตะลุงให้กับผู้ที่สนใจด้วย และเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของจังหวัด
นครศรีธรรมราช มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศจำนวนมาก นิยมมาดูศิลปะการแสดง
หนังตะลุง และการแกะหนังตะลุง อีกทั้งมีผลิตภัณฑ์การแกะหนังตะลุงและหนังใหญ่ ท่ีส่งขายไปยัง
ตา่ งประเทศ

พิพิธภัณฑ์บ้านนายหนังสุชาติ ทรัพย์สิน ได้แรงบันดาลใจจากพระกระแสรับสั่งของพระบาทสมเด็จ
พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดช มหาราชบรมนาถบพิตร รัชกาลที่ ๙ ทรงขอบใจที่รักษาของ
อนั หมายถึง ศลิ ปะการแกะหนังตะลงุ ไว้ให้ในคราวแสดงหนงั ตะลงุ ถวายช่วงปีพทุ ธศกั ราช ๒๕๒๗

๔๙

นายหนังสุชาติ ทรัพย์สิน เป็นศิลปินหนังตะลุงและช่างทำรูปหนังตะลุงฝีมือดีเยี่ยมของเมือง
นครศรธี รรมราช ทีร่ เิ รมิ่ และสบื ทอดวัฒนธรรมการทำตวั หนังตะลงุ รวมไปถงึ การเชดิ หนังตะลงุ จนเป็นที่ยอมรับ
ในระดับชาติและนานาชาติ ได้รับคัดเลือกใหเ้ ป็นศลิ ปนิ ท้องถิ่น ซ่งึ ไดร้ ับรางวัลยอดเยย่ี มอตุ สาหกรรมท่องเที่ยว
(ไทยแลนด์ทวั ริสซมึ่ อวอร์ด) ประจำปี ๒๕๓๙ รางวลั ดีเด่นประเภทวฒั นธรรมและโบราณสถาน บ้านหนังตะลงุ
สุชาติเป็นแหล่งผลิตและจำหน่ายตัวหนังตะลุงและหนังใหญ่ อีกทั้งยังมีการแสดงในลักษณะสาธิตในบริเวณ
บ้านหนังตะลุง นอกจากนี้ยังได้แบ่งพื้นที่เพื่อจัดเปน็ พิพิธภณั ฑ์แสดงเครื่องมือเครื่องใช้พืน้ บา้ นและพิพิธภัณฑ์
หนงั ตะลงุ นานาชาติ

พพิ ิธภณั ฑ์หนังตะลงุ
ตั้งอยู่ที่บ้านเลขที่ ๑๐/๑๘ ถนนศรีธรรมโศก ๓ เป็นอาคารขนาดใหญ่สองชั้น จัดแสดงตัวหนังตะลุง

ในอาคาร มีทั้งเทวดา ยักษ์ เจ้าเมือง ตัวพระ ตัวนาง ผี รวมไปถึงตัวเอียด ซึ่งเป็นตัวตลกหญิง นอกจากนี้ยังมี
ตัวหนังจากแหล่งต่าง ๆ ทั้งในประเทศ และต่างประเทศในแต่ละยุคสมัย เช่น ตัวหนังในช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๒
ตัวหนังของภาคกลาง ตัวหนังมุสลิม (วายังดูเละ) ตัวหนังประโมทัย (หนังตะลุงอีสาน) ตัวหนังนานาชาติ เช่น
อินเดีย อินโดจีน ตุรกี อีกทั้งยังมีตัวหนังตลกอายุ ๕๐-๑๐๐ ปี อย่างหนูนุ้ย เท่ง แก้ว สะหม้อ สายนุ้ย
ขวญั เมอื ง เปน็ ตน้ และยังมกี ารจัดแสดงเครอ่ื งดนตรีทใ่ี ช้ในการเชดิ หนงั ตะลงุ อีกดว้ ย

ผลงานของคุณลุงสุชาติ ทรัพย์สิน ไม่เพียงแต่ทำให้เขามีชื่อเสียง มีฐานะทางเศรษฐกิจดีขึ้น
แต่ยังทำให้ต่างชาติปรารถนาจะได้ตัวเขาไปถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับการแกะหนังให้แก่ชาติของเขาด้วย
ดังปรากฏว่าในปี พ.ศ.๒๕๒๓ ได้มีชาวเยอรมันมาติดต่อว่าจ้างให้เขาไปสอนการแกะหนังที่เยอรมนี
โดยเสนอค่าจ้างปีละ ๑,๕๐๐,๐๐ บาท จ้างเป็นเวลา ๕ ปี เมื่อเขาได้รับข้อเสนอจึงตอบว่า “งานแกะหนังเป็น
สมบตั ิของชาติ ถ้าตอ้ งการตัวเขาให้ติดต่อกบั รฐั บาล” ซงึ่ ผลปรากฏว่าผ้ทู ี่มาตดิ ตอ่ ได้เงยี บหายไป

ผลงานหรอื เกยี รติคณุ ทไ่ี ด้รบั

สุชาติ ทรัพย์สิน ได้รับรางวัลชีวิต หลายสิ่งหลายอย่าง ทั้งจากพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร
มหาภมู ิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร , สมเดจ็ พระนางเจ้าสริ กิ ติ ิ์ พระบรมราชนิ นี าถ พระบรมราชชนนี
พันปีหลวง , สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ตลอดจน
หน่วยราชการ สถาบัน และบุคคลต่าง ๆ มากมาย เช่น ได้รับการยกย่องเป็นบุคคลดีเด่นทางวัฒนธรรมสาขา
ทัศนศิลป์ของ สวช. (การแกะหนัง) ได้รับรางวัลจากการท่องเที่ยวแหง่ ประเทศไทยหลายครั้ง ได้เป็นกรรมการ
และผู้ทรงคุณวุฒิของคณะกรรมการวัฒนธรรมจังหวัดนครศรีธรรมราช ได้รับพระราชทานปริญญากิตติมศักดิ์
สาขาวัฒนธรรมศึกษา ของสถาบันราชภัฎนครศรีธรรมราช เป็นกรรมการที่ปรึกษาการซ่อมแซมหนังใหญ่
วัดขนอน จังหวัดราชบุรี ตามพระดำริของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี สชุ าติ ทรัพย์สนิ ได้ทำงานที่ยิ่งใหญ่ท่ีสุดในชีวิตของเขาคือ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้
เป็นผปู้ ระดิษฐแ์ ละแกะหนังใหญเ่ ร่ืองพระมหาชนกรวม ๔๕ ภาพ

๕๐

อังคาร กัลยาณพงศ์

ประวตั ิความเปน็ มา
นายอังคาร กัลยาณพงศ์ เปน็ บุตรของนายเข็บและนางขุ้ม เกิดเมื่อวันอาทิตย์ที่ ๑๒ กมุ ภาพันธ์ พ.ศ.

๒๔๖๙ ที่ตำบลท่าวัง อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช ในวัยเด็กเขาเคยป่วยเป็นอัมพาต เคลื่อนไหว
ร่างกายไม่ได้ แตค่ ร้ังนน้ั มหี มอท่านหนึ่งทดลองรักษาด้วยสมนุ ไพรจนอาการของเด็กชายอังคารหายเปน็ ปกติ

ศึกษาชั้นประถมที่โรงเรียนวัดจันทาราม ต่อมาศึกษาต่อที่โรงเรียนวัดใหญ่จนจบชั้นประถม ๔
และศึกษาชั้นมัธยมที่โรงเรียนเบญจมราชูทิศ จังหวัดนครศรีธรรมราช ศึกษาศิลปะและหัตถกรรมที่โรงเรียน
เพาะช่าง และคณะจิตรกรรมประตมิ ากรรมและภาพพิมพ์ มหาวทิ ยาลยั ศลิ ปากร

อังคาร กัลยาณพงศ์ เป็นศิษย์ของศิลปินใหญ่คือ ศาตราจารย์ศิลป์ พีระศรี , อาจารย์เฟื้อ หริพิทักษ์
และอาจารย์เฉลิม นาคีรักษ์ ทำให้ได้ติดตามและร่วมงานกับอาจารย์ในการศึกษาค้นคว้างานด้านต่างๆ
ทัง้ ศิลปกรรม โบราณคดี ประวัติศาสตร์ ความเปน็ กวแี ละจติ รกรน้ันจึงเปน็ สิ่งทที่ ่านอังคารเชื่อมั่นและมีโอกาส
ฝึกฝนมาแต่ครงั้ วัยเยาว์ ทา่ นกลา่ วถงึ การเป็นจิตรกรและกวีของตนไว้วา่ จติ รกรรมและบทกวีนั้นมาจากดวงใจ
ดวงเดียวกัน อุทิศชีวิตสู่งานศิลป์ ท่านเป็นผู้มีพรสวรรค์ทั้งด้านกวีและจิตรกรรม จนได้รับสมญานามว่า
“กวีเอกแห่งกรงุ รัตนโกสินทร”์ เป็นผู้ชุบชวี ติ ขนบวรรณศลิ ปโ์ บราณ ให้เติบโตสอดคล้องกบั วรรณศลิ ป์ร่วมสมัย
และมุ่งสร้างสรรค์บทกวีที่เตือนมนุษย์ให้ออกจากความโง่เขลา เพื่อมุ่งสู่หนทางแห่งปัญญา โดยการพินิจ
ธรรมชาติและเรียนรู้ธรรมะจากธรรมชาติ สุนทรียภาพทางภาษาของท่านที่มีความแปลกแตกต่างจากผู้อื่น
คือ มีความแข็งกรา้ วและโลดโผน บางครงั้ ใชฉ้ นั ทลกั ษณท์ ่ีไม่ตายตัว

๕๑

ผลงานหรือเกียรติคณุ ทีไ่ ด้รับ

ผลงานรวมเล่มร้อยกรอง
- กวีนิพนธข์ องอังคาร
- กลั ปย์ าณพงศ์
- ลำนำภกู ระดงึ
- บางบทจากสวนแก้ว
- ปณิธานกวี
- กวศี รีอยุธยา
- บางกอกแก้วกำสรวลหรอื นิราศนครศรีธรรมราช

รางวลั ทไ่ี ด้รับ
- ได้รับรางวลั กวนี ิพนธด์ เี ดน่ คนแรกของมลู นิธเิ สฐียรโกเศศ-นาคะประทปี เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๕
- ได้รับรางวลั ซไี รต์จากผลงานเรือ่ ง “ปณิธานกว”ี เมอ่ื พ.ศ. ๒๕๒๙
- ไดร้ บั การประกาศเกียรตคิ ุณยกยอ่ งเป็นศลิ ปนิ แห่งชาติสาขาวรรณศลิ ป์ (กวีนิพนธ์)

เมอ่ื พ.ศ. ๒๕๓๒

๕๒

ไมตรี ลิมปิชาติ

ประวตั คิ วามเป็นมา
นายไมตรี ลิมปิชาติ อดีตนายกสมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย ชาวจังหวัดนครศรีธรรมราช ไมตรี ลิมปิชาติ

จบชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี ๖ ที่โรงเรียนศรีธรรมราชศึกษา แล้วไปเข้าเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๗ โรงเรียนวัดสุทธิวราราม
แต่สอบไม่ผ่านเพราะมัวแต่เล่นบาสเกตบอล เพื่อนจึงชวนไปเรียนที่วิทยาลัยก่อสร้างอุเทนถวาย
และจบปริญญาตรีสาขาช่างไฟฟ้าที่วิทยาลัยเทคนิคกรุงเทพ เมื่อปี ๒๕๐๖ เขาได้เป็นนักบาสเกตบอล
ทีมเยาวชนและนักกีฬามหาวิทยาลัยรุ่นแรกที่ได้ไปแข่งขันที่ญี่ปุ่นเข้าทำงานครั้งแรก เมื่อปี ๒๕๐๗ เป็นช่าง
จัตวาที่เทศบาลนครกรุงเทพฯ แล้วย้ายไปเป็นช่างควบคุมการประปา ที่เทศบาลเมืองสมุทรปราการ และในปี
เดียวกันย้ายกลับไปเป็นหัวหน้าเขตบริการผู้ใช้น้ำพระโขนง เขาทำงานที่การประปานครหลวง จนได้ดำรง
ตำแหนง่ ผ้อู ำนวยการฝ่ายประชาสัมพนั ธ์

ไมตรี ลิมปิชาติ ชอบอ่านหนังสือและเขียนต้นฉบับเก็บไว้ เมื่อภรรยาได้อ่าน จึงแนะนำให้ส่งเรื่องส้ัน
ชื่อ “หล่อนต่ำเพราะอยากสูง” ไปลงพิมพ์ในคอลัมน์ “เขาเริ่มต้นที่นี่” ของนิตยสาร “ฟ้าเมืองไทย” ซึ่งเป็น
ผลสำเรจ็ เมื่อปี ๒๕๓๑ อาจินต์ ปัญจพรรค์ สนับสนุนใหเ้ ขียนเรื่องส้ันชดุ ประปาและชีวิตข้าราชการลงพิมพ์ใน
นิตยสาร “ฟ้าเมืองไทย” “สยามรัฐสัปดาหวิจารณ์” และ” สตรีสาร” จนมีชื่อเสียงในปี ๒๕๑๖ ได้นำเรื่องส้นั
ของตนเองมารวมพิมพ์เป็นเล่มครั้งแรก ในชื่อ “คนอยู่วัด” ได้รับคัดเลือกเป็นหนังสืออ่านประกอบช้ัน
มัธยมศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ นวนิยายเรื่อง “ความรักของคุณฉุย” ได้รับการสร้างภาพยนตร์ที่
ประสบความสำเร็จอย่างดี จนต้องเขียนภาคสองต่อ เมื่อ “ดอกเตอร์ครก” มีการนำไปสร้างภาพยนตร์ก็ได้รบั
รางวลั และโดง่ ดัง ไมตรี ลิมปิชาติ ยังเขยี นคอลมั นป์ ระจำใหแ้ ก่ส่ือส่ิงพิมพโ์ ดยเฉพาะหนังสือพมิ พ์ “เดลินิวส์”

ผลงานหรือเกียรตคิ ณุ ที่ได้รบั

ประเภทงานเขยี น เรื่องสั้น, นวนิยาย, ความเรยี ง, วรรณกรรมเยาวชน, สารคดี
ผลงานเด่น คนอย่วู ดั , ดอกเตอรค์ รก, ความรกั ของคุณฉุย
ผลงานรวมเล่ม รวมเล่ม : ทางออกที่ถูกปิด, เกาไม่ถูกที่คัน, ทางไปสุขา, ช่องว่างระหว่างฟัน, บุรุษผู้
เอาหัวชนกำแพง, เย็นลมร้อน, คนอยู่วัด ฯลฯ, นวนิยาย : ประสาพ่อบ้าน, ครั้งเดียวเกินพอ, ดอกเตอร์ครก,
ความรกั ของคณุ ฉุย, ยอดคณุ ลกู ฯลฯ, สารคดีท่องเท่ยี ว : เที่ยวกบั เมยี , เท่ยี วเมืองฝร่งั

๕๓

จาลอง ฝั่งชลจิตร

ประวตั คิ วามเป็นมา
นายจำลอง ฝัง่ ชลจติ ร ศิลปินแหง่ ชาติ สาขาวรรณศิลป์ พุทธศกั ราช ๒๕๖๑ เกิดเม่อื วันท่ี ๒ มีนาคม

พ.ศ. ๒๔๙๖ ที่จังหวัดนครศรีธรรมราช ปัจจุบันอายุ ๖๘ ปี สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาที่โรงเรียน
กัลยาณีศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช จากนั้นเข้าศึกษาต่อคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง
กอ่ นจะลาออกไปเปน็ ครู เปน็ พนักงานโรงแรม เป็นบรรณาธกิ ารหนงั สอื พิมพ์ นิตยสารตา่ ง ๆ และเป็นนักเขียน
อสิ ระ

ผลงานหรือเกยี รตคิ ุณทไี่ ดร้ บั

นายจำลอง ฝั่งชลจิตร เริ่มเขียนเร่ืองส้ันครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๘ จากน้ันสร้างสรรค์งานประเภทตา่ ง ๆ
อยา่ งสม่ำเสมอ ท้งั เรื่องส้ัน วรรณกรรมเยาวชน นวนิยาย สารคดี และบทความ รวมเลม่ แล้ว ๒๖ เล่ม ไดแ้ ก่
หนงั สือรวมเร่ืองส้นั ๑๘ เลม่ วรรณกรรมเยาวชน ๒ เลม่ นวนิยาย ๔ เล่ม สารคดีอีก ๒ เล่มและบทความท่ี
ไมไ่ ดร้ วมเลม่ เปน็ จำนวนมาก จากการเขียนเรื่องสนั้ อย่างต่อเน่อื ง จึงได้รับฉายาในวงวรรณกรรมวา่ “ลอง เรอ่ื ง
สัน้ ” ผลงานท่ีมชี ือ่ เสยี งและได้รบั การยกย่อง ได้แก่

- วรรณกรรมเยาวชนเรื่อง ขนำน้อยกลางทุ่งนา ได้รับรางวัลดีเด่น ประเภทหนังสือสำหรับเด็กก่อน
วัยรุ่น อายุ ๑๑-๑๔ ปี (บันเทิงคดี) ประจำปี พ.ศ. ๒๕๒๔ จากคณะกรรมการพัฒนาหนังสือแห่งชาติ
กระทรวงศึกษาธิการ และรางวัลหนังสือดีเด่นสำหรับเยาวชน จากสำนักงานส่งเสริมและประสานงานเยาวชน
แห่งชาติ

- เรื่องสั้น สีของหมา ได้รับรางวัลเรื่องสั้นยอดนิยม ประจำปี พ.ศ. ๒๕๓๐ จากนิตยสารลลนา มีรวม
เรื่องสั้น ๓ ชุดได้รับรางวัล ได้แก่ ลิกอร์ พวกเขาเปลี่ยนไป ชนะเลิศรางวัลเซเว่นบุ๊คอวอร์ด ครั้งที่ ๒ พ.ศ.
๒๕๔๘ รวมเรื่องสั้น เรื่องบางเรื่องเหมาะที่จะเป็นเรื่องจริงมากกว่า ได้รับรางวัลชมเชย จากการประกวด
หนังสอื ดีเดน่ ประจำปี พ.ศ. ๒๕๕๑ ของกระทรวงศกึ ษาธิการ

- รวมเรื่องสั้น เรื่อง ผม เล่า ได้รับรางวัลชมเชยจากการประกวดหนังสือดีเด่นประจำปี พ.ศ. ๒๕๕๘
ของกระทรวงศึกษาธิการ นายจำลอง ฝั่งชลจิตร ได้รับรางวัลรพีพร เมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๓ ในฐานะนักเขียน
ผ้สู ะทอ้ นสงั คมและสรา้ งงานคุณภาพอย่างต่อเนื่องตลอดระยะเวลากว่า ๔๐ ปี บนเส้นทางนักเขยี น

๕๔

- นายจำลอง ฝั่งชลจิตร เป็นนักคิดและนักสังเกตการณ์ชีวิตและสังคม ถ่ายทอดเรื่องราวความเป็นมนุษย์
ความเปลีย่ นแปลงของสังคม วิถีชวี ิต วัฒนธรรม และ การเมืองอย่างตรงไปตรงมา

- นายจำลองฝ่ังชลจิตรจงึ ได้รับการยกย่องเชดิ ชเู กยี รติเปน็ ศิลปินแหง่ ชาติ สาขาวรรณศลิ ป์ พุทธศักราช ๒๕๖๑
ผลงานของเขาทุกรูปแบบโดดเด่นด้วยเนื้อหาที่สะท้อนความเป็นจริงของมนุษย์และความเป็นไปใน
สังคม และด้วยกลวิธีในการนำเสนอซึ่งแฝงความหมายระหว่างบรรทัด ลุ่มลึกด้วยชั้นเชิงทางวรรณศิลป์
ตลอดจนลีลานำ้ เสยี งประชดประชันอยา่ งมอี ารมณข์ ัน ทำให้สงั คมไดต้ ระหนกั ถงึ ความเป็นจรงิ ที่เกดิ ขน้ึ

ประยงค์ รณรงค์

ประวัตคิ วามเปน็ มา

นายประยงค์ รณรงค์ เกิดปี ๒๔๘๐ ในท้องที่อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช ซึ่งเป็นถิ่นทุรกันดาร
ห่างไกลความเจริญ และเติบโตมาในระหว่างสงครามโลกครั้งที่ ๒ เป็นยุคข้าวยากหมากแพง จึงไม่มีโอกาสได้
เรียนหนังสือจบแค่ ป.๔ แล้วก็ออกมาช่วยพ่อแม่ทำมาหากิน ส่งน้อง ๆ เรียน โตขึ้นจึงต้องยึดอาชีพเกษตรกร
เหมือนพ่อแม่ แต่สังเกตพบว่าเกษตรกรเมื่ออายุ ๖๐-๗๐ ปี แล้วยังต้องทำงานหนักตากแดด ตากฝน หาเช้า
กินค่ำอยู่อย่างลำบาก แต่ข้าราชการพออายุ ๖๐ ปี ก็เกษียณอายุราชการ มีบำนาญกินอยู่อย่างสบาย จึงคิด
ในใจว่าถึงแม้จะเป็นเกษตรกร ในบั้นปลายชีวิต ก็จะเกษียณอายุจากเกษตรกรด้วยเหมือนกันแต่ก่อนหน้าน้ัน
เราจะตอ้ งสรา้ งบำนาญไวใ้ หต้ ัวเองกอ่ น เพ่อื จะไดม้ ีกินมใี ช้ ไมล่ ำบากเมอื่ เวลาน้นั มาถึง

เริ่มก่อร่าง สร้างตัว มีครอบครัวเมื่ออายุ ๒๕ ปี พ.ศ. ๒๕๐๕ จึงได้วางแผนที่จะต้องทำงานหนัก

สัก ๓๐ ปี เพื่อสร้างบำนาญให้กับตัวเอง คาดว่าจะปลดเกษียณตัวเองเมื่ออายุ ๕๕ ปี ราชการทำงาน ไม่นาน

เขาเกษียณเมื่ออายุ ๖๐ ปี แต่เกษตรกรทำงานหนัก ๕๕ ปี ก็น่าจะพอเหมาะ ด้วยความมุ่งมั่นพยายาม

ตลอดเวลา ๓๐ ปี ประสบความสำเร็จในชีวิต มีอาชีพที่มั่นคง ครอบครัวมีความสุขตามอัตภาพ ลูก ๆ

ทั้ง ๕ คน สามารถพง่ึ ตนเองได้ โดยไมม่ ีหนีส้ ิน

๕๕

ที่อยู่ปัจจุบัน บ้านเลขที่ ๕๑ หมู่ ๙ ต.ไม้เรียง อ.ฉวาง จ.นครศรีธรรมราช ๘๐๒๖๐ ประกอบ อาชีพ
หลกั ทำสวนยางพารา อาชพี รอง ทำสวนผลไม้ (สวนสมรม) อาชพี เสริม เล้ยี งสตั ว์ (ปลา,ไกพ่ ้นื เมอื ง) การศึกษา
จบชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ ๔ โรงเรียนบ้านนาเส หม่ทู ี่ ๕ ต.นากะชะ อ.ฉวาง จ.นครศรีธรรมราช

ผลงานหรอื เกียรติคุณทีไ่ ด้รบั
- รางวัลผู้นำอาชีพก้าวหน้า โดยคณะกรรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย ปี พ.ศ.๒๕๓๐
- รางวัลคนดีศรีสงั คม โดยคณะกรรมการคดั เลอื กคนดีศรีสงั คม ปี พ.ศ. ๒๕๓๗
- รางวัลผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรม โดยสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ปี พ.ศ. ๒๕๔๐
- รางวัลครภู ูมิปัญญาไทย รุ่นที่ ๑ โดยสภาการศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธิการ ปี พ.ศ. ๒๕๔๔
- ปริญญาศิลปศาสตรมหาบณั ฑิตกิตติมศกั ด์ิ (รฐั ศาสตร์) มหาวทิ ยาลัยรามคำแหง
- รางวลั แมกไซไซ สาขาผนู้ ำชมุ ชน จากมลู นิธริ ามอน แมกไซไซ ประเทศฟิลปิ ปนิ ส์ ปี พ.ศ. ๒๕๔๗
นายประยงค์ รณรงค์ ยังมีส่วนร่วมในการผลักดันเชิงนโยบายทีส่ ำคัญที่เห็นไดช้ ัด คือ การจัดทำแผน

แม่บทการพัฒนายางพาราไทย และพระราชบัญญัติวิสาหกิจชุมชน และจากฐานของกิจกรรมนายประยงค์
รณรงค์ ได้ดำเนินการและมีส่วนผลักดัน ทำให้องค์กรหรือสถาบันต่าง ๆ ได้มอบรางวัลให้กับนายประยงค์
รณรงค์ มากมาย โดยในปี ๒๕๔๗ มูลนิธิรามอน แมกไซไซ ประเทศฟิลิปปินส์ ได้มอบรางวัลแมกไซไซ สาขา
พัฒนาชุมชน ให้แก่นายประยงค์ รณรงค์ ซึ่งเป็นชาวบ้านที่ได้รับการยอมรับจากคนนครศรีธรรมราชและ
ชุมชนทั่วประเทศว่าเป็น "ผู้นำ" ทางปัญญา ที่สร้างแรงบันดาลใจให้ชุมชนลุกขึ้นมาเรียนรู้และค้นหาทางออก
เพอ่ื ให้พง่ึ พาตนเอง ไม่ใช่นงั่ รอความชว่ ยเหลือจากรัฐหรือใคร

ผลงานดีเดน่
๑. เป็นผู้นำการก่อตั้งกลุ่มเกษตรกรทำสวนยางตำบลไม้เรียง และเป็นผู้จัดการและประธานกลุ่ม

เกษตรทำสวนยางไมเ้ รียง
๒. ผูก้ ่อตัง้ และเป็นประธานศูนยศ์ ึกษาและพัฒนาชมุ ชนไม้เรยี ง
๓. ผ้นู ำจดั ทำแผนแมบ่ ทชมุ ชนไมเ้ รียง อ.ฉวาง จงั หวดั นครศรีธรรมราช และเป็นผนู้ ำจดั ทำแผนแม่บท

การพฒั นายางพาราไทย ฉบับประชาชน

๕๖

กัน้ เชาวพอ้ ง

ประวัติ

นางกั้น เชาวพ้อง ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (โนรา) ปัจจุบันอายุ ๘๖ ปี เกิดวันอาทิตย์
เดือนสี่ ปีจอ พ.ศ. ๒๔๗๖ จบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ จากโรงเรียนวัดจันพอ หมู่ ๓ ตำบลดอนตะโก
อำเภอทา่ ศาลา จ.นครศรธี รรมราช

ประวัตเิ กยี รตคิ ุณท่ีได้รับ

โนรากั้น บันเทิงศิลป์ ได้แสดงโนราเพื่อสังคม โดยรูปแบบการแสดงไม่เคยทอดทิ้งเอกลักษณ์การเป็น
โนราแบบโบราณ ยังคงรักษาศิลปะการแสดงโนราท่ีถูกต้อง ทัง้ การรอ้ ง การรำแทงเข้ การรำคลอ้ งหงส์ ซึ่งเป็น
การรำแสดงแบบโบราณเครื่องดนตรีอุปกรณ์การแต่งกายเป็นโนราโบราณขนานแท้ ได้อนุรักษ์และสืบสาน
เอกลกั ษณ์ของโนราคนหนง่ึ ของภาคใต้ไว้อยา่ งน่าภาคภูมิใจ

โนรากั้น บันเทิงศิลป์ เป็นผู้ที่มีความสามารถในการแสดงโนราเป็นอย่างมาก และเป็นศิลปินที่มี
ประชาชนชืน่ ชม รวมถึงเปน็ บุคคลท่ีมีน้ำใจมีความเอ้ืออาทร เสยี สละ เป็นท่รี ักใคร่ของบคุ คลท่ัวๆ ไป จึงทำให้
มคี นมาฝากตวั เป็นลูกศิษย์ ฝกึ หัดรำโนราอยู่ตลอดเวลารุ่นแล้วรุ่นเล่า

๕๗

นางกั้น เชาวพ้อง หรือโนรากัน้ บันเทิงศิลป์ เป็นบุคคลที่ครองตัวครองตน ประพฤติตนอยูใ่ นศลี ธรรม
อันดี และได้บำเพ็ญตนเป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น รวมถึงสังคมส่วนรวมต่าง ๆ มามากมาย อีกทั้งมีความรู้
ความสามารถในด้านการแสดงศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นหลายด้านจนเป็นที่ยอมรับ จึงเป็นปูชนียบุคคลที่สำคัญ
ทย่ี ังคงสืบสานเอกลกั ษณใ์ นศลิ ปะการแสดงอนั เปน็ ภมู ปิ ญั ญาทางวัฒนธรรมของภาคใต้ไวไ้ ด้อย่างดี

นางกั้น เชาวพ้อง ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (โนรา)
พุทธศักราช ๒๕๖๑

๖๐

แบบทดสอบหลงั เรยี น หน่วยที่ ๑ ประวัติศาสตรน์ ครศรธี รรมราช

๑. ขอ้ ใดคือหัตถกรรมชั้นสูงในสมยั เจ้าพระยานครศรีธรรมราช หรอื เจ้าพระยานคร (นอ้ ย)
ก. ตวั หนังตะลงุ
ข. เครื่องถม
ค. เครอื่ งปั้นดนิ เผา
ง. กลองมโหระทกึ

๒. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงแก้ไขจัดการปกครองหัวเมืองปักษ์ใต้ โดยให้มีการ
ปกครองเป็นแบบใด

ก. รปู แบบภมู ภิ าค
ข. รูปแบบมณฑล
ค. รูปแบบจงั หวัด
ง. รปู แบบหัวเมือง
๓. ข้อใดกล่าวไม่ถูกต้องเกี่ยวกับผลงานดีเด่นของนายประยงค์ รณรงค์ ซึ่งได้รับรางวัลแมกไซไซ สาขาผู้นำ
ชมุ ชน จากมูลนธิ ิรามอน แมกไซไซ ประเทศฟลิ ิปปินส์ พ.ศ. ๒๕๔๗
ก. เปน็ ผูน้ ำการก่อตัง้ กลุ่มเกษตรกรทำสวนยางตำบลไม้เรียง
ข. ผ้กู อ่ ตัง้ และเป็นประธานศนู ย์การศกึ ษาและพฒั นาชุมชนไมเ้ รยี ง
ค. เปน็ ผนู้ ำจดั ทำแผนแม่บทการพฒั นายางพาราไทย ฉบบั ประชาชน
ง. เปน็ ผแู้ ทนในการส่งออกยางพาราแห่งประเทศไทย
๔. ขอ้ ใดคือปฐมกษตั ริยผ์ ู้ครองนครศรธี รรมราช
ก. พระเจา้ ศรีธรรมาโศกราช
ข. เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี
ค. ขนุ พันธรกั ษร์ าชเดช
ง. เจ้าพระยานครศรธี รรมราช
๕. “เทวดาแห่งเมืองคอน” หมายถงึ บคุ คลในขอ้ ใด
ก. หลวงปู่ทวด
ข. พ่อท่านคลา้ ย วาจาสทิ ธ์ิ
ค. พระรัตนธชั มุนี (ม่วง)
ง. พระเจา้ ศรธี รรมโศกราช

๖๑

๖. บุคคลสำคัญในขอ้ ใดทม่ี ีบทบาทและผลงานในดา้ นการจดั การศึกษาของนครศรธี รรมราช
ก. พระรัตนธชั มนุ ี (มว่ ง)
ข. เจา้ พระยานครศรธี รรมราช
ค. เจ้าพระยาสธุ รรมมนตรี
ง. พระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ ัว

๗. จากหลักฐานในศิลาจารึกหลักที่ ๑ สมัยพ่อขุนรามคำแหงได้ระบุว่า นครศรีธรรมราชมีบทบาทสำคัญ
สมยั สโุ ขทัยในด้านใดมากท่สี ดุ

ก. มคี วามสำคญั ทางด้านเศรษฐกิจ
ข. มคี วามสำคญั ดา้ นการแพทย์
ค. มีความสำคญั ดา้ นความสมั พันธร์ ะหวา่ งประเทศ
ง. มีความสำคญั ดา้ นพระพุทธศาสนา
๘. ข้อใดต่อไปนก้ี ลา่ วไม่ถกู ต้องถงึ ความสมั พนั ธข์ องเมอื งสิบสองนักษัตร
ก. เมืองตรงั – ปีชวด (หนู)
ข. เมืองชมุ พร – ปมี ะแม (แพะ)
ค. เมืองพัทลงุ – ปีมะเส็ง (งเู ล็ก)
ง. เมืองปัตตานี – ปฉี ลู (ววั )
๙. หลักฐานทางโบราณคดีท่ีสำคญั ของยุคโลหะที่คน้ พบท่ีบา้ นเกียกกาย อำเภอเมอื ง และคลองคดุ ดว้ น อำเภอ
ฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช คอื ข้อใด
ก. ศิลาจารึกหลกั ท่ี ๒๓ วัดเสมาเมอื ง
ข. ภาชนะดนิ เผาทรงหม้อสามขา
ค. กลองมโหระทึกสำริด
ง. เคร่อื งมอื แบบฮวั บเิ นยี น
๑๐. “จากประวัติศาสตร์อันยาวนานแห่งนครศรีธรรมราชสามารถประมวลได้ว่า นครศรีธรรมราช ได้ปรากฏ
ชื่อในที่ต่าง ๆ หลายชื่อตามความรู้ความเข้าใจที่สืบทอดกันมา” จากข้อความดังกล่าวชื่อที่ใช้เรียกจังหวัด
นครศรีธรรมราชในอดตี ข้อใดไมถ่ ูกต้อง
ก. ตามพรลงิ ค์ ศรีธรรมราช สิรธิ รรมนคร
ข. ลกิ อร์ โลแค๊ก กรงุ ศรธี รรมาโศก
ค. มทั มาลงิ คมั ตมะลงิ คาม ศรวี ิชัย
ง. ปาฏลบี ุตร ลงึ กอร์ ละคร

๖๒

เฉลยแบบทดสอบ ๓. ก
๖. ข
แบบทดสอบก่อนเรยี น ๙. ข

๑. ค ๒. ค
๔. ง ๕. ก
๗. ก ๘. ง
๑๐. ข

แบบทดสอบหลังเรยี น ๒. ข ๓. ง
๕. ข ๖. ก
๑. ข ๘. ก ๙. ค
๔. ก
๗. ง
๑๐. ค

๖๓

บรรณานกุ รม

ฐานขอ้ มลู บคุ คลสำคญั มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร.์ สบื ค้นเมอื่ ๒๗ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๕.
จาก http://biography.oas.psu.ac.th/biography_management/

ถมนคร. นายเห้ง โสภาพงศ์ ศิลปนิ แห่งชาติ สาขาทศั นศิลป์ (เคร่อื งถม). สืบคน้ เมอ่ื ๑ มนี าคม ๒๕๖๕.
จาก https://www.thomnakhon.com/๓๕๕/

บรรดาศักด์ิ พทิ ักษศ์ ลิ ป์. (๒๕๕๖). ประวัตโิ นราคล้ายข้ีหนอนหรือโนราหมื่นระบำบันเทิงชาตร.ี
สบื คน้ เมื่อ ๒๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕. จาก https://clib.psu.ac.th/southerninfo/content/๔/e๖๓b๐f๓๒

ประยงค์ รณรงค.์ ประยงค์ รณรงค.์ . ปราชญ์ชาวบ้าน. สืบคน้ เมอ่ื ๑ มีนาคม ๒๕๖๕.
จาก https://www.nakhonfocus.com/?p=๒๓๗

ประวัติพระรตั นรชั มนุ ี (ม่วง ศิรริ ัตน)์ สืบคน้ เมอ่ื ๑๖ มนี าคม ๒๕๖๕
จาก https://www.nakhonfocus.com/?p=๒๕๓

ประวตั ศิ าสตรจ์ งั หวัดนครศรีธรรมราช. สืบค้นเมอื่ ๒๗ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๕.
จาก http://www.nakhonsithammarat.go.th/his.php

ปราชญ์เกษตรของแผ่นดิน.ปราชญ์เกษตรของแผ่นดิน สาขาปราชญ์เกษตรผู้นำชุมชนและเครือข่าย ปี ๒๕๕๒.
สืบค้นเมอ่ื ๑ มีนาคม ๒๕๖๕. จาก: https://www.moac.go.th/philosopher-philosopher-

พงษ์ศรี ภูมะธน. (๒๕๖๔). ญี่ปุ่นกับการจารกรรมในเมืองนครศรีธรรมราช. สืบค้นเมื่อ ๒๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕.
จาก https://www.silpa-mag.com/history/article_๙๔๓๘

พรศักดิ์ พรหมแก้ว. (๒๕๒๙). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ พ.ศ.๒๕๒๙ เล่ม ๖. สงขลา: สถาบันทักษิณคดีศึกษา
มหาวทิ ยาลัยศรีนครนิ ทรวิโรฒสงขลา.

มหาวทิ ยาลัยราชภฏั นครศรีธรรมราช. (ม.ป.พ.) เอกสารประกอบการสอน นครศรีธรรมราชศกึ ษา.
มหาวิทยาลัยวลัยลกั ษณข์ อแสดงความยนิ ดกี ับนางก้ัน เชาวพ้อง หรอื โนราก้ัน บนั เทงิ ศลิ ป์ ชาวอำเภอ
ท่าศาลา ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (โนรา) พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๑.

สบื ค้นเม่อื ๑๖ มนี าคม ๒๕๖๕. จาก https://dcc.wu.ac.th/
วารสารวัฒนธรรม. สืบคน้ เม่ือ ๒๘ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๖๕. จาก http://article.culture.go.th
วเิ ชียร ณ นคร. ประวตั ิเจา้ พระยานครศรธี รรมราช (น้อย). จากหนังสอื อนสุ รณ์งานพระราชทาน

เพลิงศพ ๒๕๔๔. สบื ค้นเมื่อ ๒๗ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๖๕. จาก https://www.nakhonfocus.com/?p=๒๖๕
ศลิ ปนิ แห่งชาติ สาขาทศั นศลิ ป์ (เครอ่ื งถม) ประจำปพี ุทธศกั ราช ๒๕๒๙. สบื คน้ เม่อื ๑ มีนาคม ๒๕๖๕.

จาก https://sites.google.com/site/silpinhaengchatisakhathasnsilp/

๖๔

สงบ ส่งเมือง. (๒๕๒๙). สารนุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ พ.ศ. ๒๕๒๙ เล่ม ๙. สงขลา: สถาบันทักษิณคดีศึกษา
มหาวทิ ยาลัยศรีนครนิ ทรวิโรฒ สงขลา.

สืบพงศ์ ธรรมชาต.ิ (๒๕๕๕). เพลงบอก : ศาสตรศ์ ิลป์ทค่ี วรรู้และบทบาทของครูผู้ส่งเสริม. นครศรีธรรมราช:
อาศรมวัฒนธรรมวลัยลักษณ์ มหาวิทยาลัยวลยั ลกั ษณ์.

สำนกั งาน กศน. จังหวัดนครศรธี รรมราช. สืบคน้ เม่อื ๒๘ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๕
จาก http://online.anyflip.com/irndj/qmrc/mobile/index.html

สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดนครศรธี รรมราช. สืบคน้ เมือ่ ๒๘ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๖๕.
จาก https://www.m-culture.go.th/nakhonsrithammarat/ewt_news.php?nid=๑๓๒&filename=index

สำนักพิมพป์ ระพนั ธ์สาสน์ ชุมชนคนรกั การอา่ น. สบื คน้ เมอื่ ๒๗ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๕.
จาก http://www.praphansarn.com/home/detail_author_th/

สำนักงานจังหวัดนครศรธี รรมราช. ประวตั คิ วามเป็นมา จงั หวัดนครศรธี รรมราช. สบื คน้ เมื่อ ๒๗ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๕.
จาก http://www.nakhonsithammarat.go.th/history.php

หออัครศลิ ปิน กรมสง่ เสรมิ วฒั นธรรม. สืบคน้ เมอื่ ๒๗ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๕.
จาก https://www.facebook.com/artist.hall

อรรถสทิ ธิ์ พานแกว้ . ดร. สุรนิ ทร์ พศิ สวุ รรณ. สืบค้นเมื่อ ๒๖ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๖๕.
จาก http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title

โรม บนุ นาค. (๒๕๖๐). สมรภมู ิเดยี วทญี่ ีป่ นุ่ ตอ้ งถอยตอนบกุ ไทย! ใจไมถ่ ึงที่จะยอมเสียบกันตายคู่ เป็นท่ีมาของ
Thai PBS สื่อกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะของไทย ตอน ศิษย์มีครู : ตะลุงศิลปะที่มีชีวิต

(๑ ก.ย.๖๑). สืบคน้ เมอ่ื ๒๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕.
จาก https://www.youtube.com/watch?v=AXkJDnfnzEA&t=๒๔๐s
Thai PBS สื่อกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะของไทย ตอน ทา่ นอังคาร กลั ยาณพงศ.์
สืบค้นเมื่อ ๒๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕. จาก https://www.youtube.com/watch?v=ts๗CAzw๒pAc