นวัตกรรมโรงเรียนบ้านบ่อดินปี 2564

คำนำ

นวัตกรรมคุณธรรมนำควำมรู้สู่โรงเรียนปลอดขยะ ของโรงเรียนบ้ำนบ่อดิน
อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ ได้จัดทำข้ึนเพ่ือสนองนโยบำยของสำนักงำนเขตพื้นที่
กำรศึกษำประถมศึกษำบุรีรัมย์ เขต ๒ ซ่ึงมีโครงกำรส่งเสริมกำรสร้ำงส่ือและพัฒนำ
นวัตกรรมกำรศึกษำ เพื่อส่งเสริมสนับสนุนให้ครูและบุคลำกรทำงกำรศึกษำ ผู้บริหำร
สถำนศึกษำ ที่ปฏิบัติหน้ำท่ีในโรงเรียน และบุคลำกรกลุ่มงำนต่ำง ๆ ในสำนักงำนเขต
พื้นท่ีกำรศึกษำประถมศึกษำบุรีรัมย์ เขต ๒ ได้นำมำใช้ในกำรปฏิบัติหน้ำที่ให้มี
ประสิทธภิ ำพและประสิทธผิ ลทีส่ ูงขนึ้

โรงเรียนบ้ำนบ่อดินหวังเป็นอย่ำงย่ิงว่ำ นวัตกรรมคุณธรรมนำควำมรู้สู่โรงเรียน
ปลอดขยะ จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจไม่มำกก็น้อย เพื่อพัฒนำคุณภำพทำงกำรศึกษำ
ให้ดีย่งิ ขน้ึ ต่อไป

ผจู้ ดั ทำ
โรงเรยี นบำ้ นบ่อดนิ

สำรบญั

เรื่อง หนำ้

ควำมเปน็ มำของโครงกำร ๑
วัตถปุ ระสงค์ ๒
เปำ้ หมำย ๒
ขัน้ ตอนกำรดำเนินกิจกรรม KTMS ๓
- ขนั้ รบั ร้แู ละกำรสร้ำงควำมตระหนัก ๓
- ขน้ั ฝึกซอ้ ม (ลดปัญหำ) ๔
- ขัน้ จดั กำร ๕
- ขัน้ สร้ำงควำมยง่ั ยืน ๖
ผลกำรดำเนินงำน ๖

ภำคผนวก

โรงเรียนบำ้ นบอ่ ดนิ
Banbordin school

นวตั กรรมคณุ ธรรมนำควำมรสู้ ู่โรงเรียนปลอดขยะ
โรงเรยี นบ้ำนบอ่ ดิน อำเภอประโคนชยั จงั หวดั บุรีรมั ย์

ควำมเป็นมำของโครงกำร
ขยะมูลฝอยส่วนมำกสำมำรถพบได้ทัว่ ไป เพรำะคนเรำนิยมใสถ่ ุงพลำสติก มำกกวำ่ กำรใช้ถงุ ผ้ำ และใน

อดีตจะไม่มีขยะมำกมำยเหมือนปัจจุบัน เพรำะตอนน้ันมีกำรใช้ใบตองหรือถุงผ้ำใส่อำหำรแทนถุงพลำสติก ซ่ึง
ต่ำงจำกสมัยนี้เป็นอย่ำงมำกขยะมูลฝอยสำมำรถพบได้ทั่วไปแต่ส่วนใหญ่ที่เห็นได้ชัดเจน คือ บริเวณโรงเรียน
และในโรงเรียนจะมีขยะมำกกว่ำทุกท่ี เพรำะในโรงเรียนมีนักเรียนจำนวนมำก จึงทำให้มีกำรบริโภคอำหำร
ขนมต่ำง ๆ ของเด็กนักเรียนและทำให้มขี ยะมูลฝอยตำมมำและพฤติกรรมของนักเรยี นสว่ นใหญ่จะไมน่ ำขยะไป
ทิ้งลงถังแต่จะทิ้งลงพ้ืนแทน เพรำะเด็กสมัยน้ีเป็นคนมักง่ำยจนเกินไป กินท่ีไหนก็ทิ้งท่ีน่ัน จึงทำให้บริเวณ
โรงเรียนสกปรกมำกขึ้น โรงเรียนจึงได้จัดกิจกรรมบูรณำกำรคุณธรรมนำควำมรู้สู่โรงเรียนปลอดขยะ ดำเนิน
กิจกรรมลด คัด แยกแยะ เพ่ือรณรงค์ เสริมสร้ำงคุณธรรม มีจิตสำนึกและควำมรูค้ วำมเข้ำใจถึงแนวทำงในกำร
กำจัดขยะอย่ำงถูกวธิ ี และมคี วำมเข้มแขง็ ของโรงเรยี นอยำ่ งยง่ั ยืน

หลักปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นพระรำชดำรัสช้ีแนวทำงกำรดำรงชีวิตให้แก่ปวงชนชำวไทย
นับตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๑๗ เป็นต้นมำ ซึ่งมี หลักแนวคิดในกำรพัฒนำโรงเรียนตำมแนวทำง หลักปรัชญำของ
เศรษฐกจิ พอเพยี ง “สำมหว่ ง สองเง่ือนไข” ดังนี้

๒

วตั ถุประสงค์
๑. เพอื่ เสรมิ สร้ำงให้นกั เรยี น มีคุณธรรม มจี ติ สำนึกและควำมรู้ควำมเขำ้ ใจ ถึงแนวทำงในกำรลด

ปรมิ ำณขยะ กำรแยกขยะ และกำรนำขยะกลบั มำใช้ประโยชน์
๒. เพ่อื เพิ่มประสทิ ธภิ ำพระบบกำรจดั กำรขยะมูลฝอยโดยกำรมีสว่ นรว่ มของนกั เรยี น
๓. เพื่อส่งเสริมและสนับสนนุ ให้นักเรียน ครู และบุคลำกรทำงกำรศึกษำมีควำมรู้ควำมเข้ำใจเกีย่ วกับ

กำรลดกำรคดั แยกขยะและกำรนำขยะกลบั มำใชป้ ระโยชนใ์ หม่
๔. เพอื่ ปลูกฝงั ใหน้ ักเรยี นครูและบุคลำกรทำงกำรศึกษำเหน็ ควำมสำคญั และสำมำรถปฏิบตั ิไดใ้ นเร่ือง

กำรลดกำรคัดแยกขยะและกำรนำขยะกลบั มำใช้ประโยชน์ใหม่
๕. เพื่อรณรงค์ประชำสัมพันธ์ให้ควำมรู้ ปลูกจิตสำนึกและสร้ำงควำมตระหนักให้นักเรียนและ

บุคลำกร ในสถำนศกึ ษำในกำรมสี ่วนร่วมในกำรจดั กำร

เปำ้ หมำย
เชงิ ปริมำณ
๑. รอ้ ยละ ๙๐ ของนักเรยี น ครู ผู้บรหิ ำรโรงเรยี น ชุมชนมีกำรรณรงค์ส่งเสรมิ กำรมีคุณธรรม

มจี ิตสำนกึ ในกำรักษำส่งิ แวดล้อม
๒. ร้อยละ ๙๐ ของนกั เรยี นมีควำมร้ใู นดำ้ นกำรคัดแยกขยะอย่ำงถูกวิธี
๓. ร้อยละ ๙๐ ของโรงเรียนมีกำรบรหิ ำรจัดกำรขยะอย่ำงถูกต้อง
๔. ร้อยละ ๙๐ ของโรงเรยี นนกั เรยี น ครู บุคลำกรทำงกำรศึกษำ ชุมชน และผบู้ ริหำรมกี ำรลด

ปริมำณขยะในชีวิตประจำวัน
๕. ร้อยละ ๙๐ ของโรงเรยี นนกั เรยี น ครู บคุ ลำกำรทำงกำรศึกษำ ชมุ ชน และผ้บู รหิ ำร

ใหค้ วำมสำคัญด้ำนควำมปลอดภยั ผลกระทบจำกขยะต่อสุขภำพอนำมยั

เชงิ คณุ ภำพ
๑. รอ้ ยละ ๙๐ ของโรงเรยี นสำมรถลดใชซ้ ำ้ และคัดแยกขยะอยำ่ งถกู วธิ แี ละเป็นระบบ
๒. รอ้ ยละ ๙๐ ของโรงเรยี นมีกำรจัดกจิ กรรมกำรเรยี นรูใ้ นกลุ่มสำระกำรเรยี นรู้
๓. รอ้ ยละ ๙๐ ของโรงเรยี นครมู สี ือ่ ประกอบกำรจดั กจิ กรรมกำรเรียนรู้
๔. ร้อยละ ๙๐ ของโรงเรียนนกั เรียน ครู บุคลำกรทำงกำรศกึ ษำ ชมุ ชน และผบู้ ริหำร

มีควำมปลอดภยั ผลกระทบจำกขยะตอ่ สขุ ภำพ

๓

ข้นั ตอนกำรดำเนินกิจกรรม KTMS ดงั นี้

๑.๑ ขนั้ รับรู้และกำรสรำ้ งควำมตระหนกั (Know wedge and awareness)
ประชุมคณะครูมอบหมำยควำมรับผิดชอบ อบรมสรำ้ งควำมร้คู วำมเข้ำใจนกั เรียน นักเรียนไดเ้ รียนรกู้ ำรคัดแยก
ขยะในระดับห้องเรียน มกี ำรเรยี นรู้เก่ียวกับกำรคัดแยกขยะ โดยใช้เกมกำรคัดแยกขยะมำเป็นตัวกระตุ้นใหเ้ กิด
กำรเรียนรู้ กำหนดพน้ื ที่รับผิดชอบ สร้ำงควำมรับผิดชอบในเรอ่ื งขยะโดยใช้เวลำหนำ้ เสำธง โฮมรูม กำรประชุม
โดยตอ่ เนอ่ื ง จัดกำรโดยครปู ระจำชนั้

๔

๑.๒ ขั้นฝกึ ซอ้ ม (ลดปัญหำ) (Training)
ทดลองกำรจัดกำรขยะดว้ ยวธิ กี ำรท่หี ลำกหลำยได้แก่
๑. กำรคัดแยกขยะเป็นขยะท่ีนำไปใชใ้ หมไ่ ด้ด้วยวิธีกำรอื่น ๆ เชน่ เศษไมท้ ำป๋ยุ หมกั

เศษทำงมะพร้ำวทำไม้กวำด ถงุ นมประดษิ ฐ์ของใช้ เศษซองกำแฟประดิษฐต์ ะกรำ้ เปน็ ของใช้ หรอื นำไปขำย
เป็นรำยได้ โดยกำรให้ควำมรแู้ ก่นักเรยี นในกำรใช้ นำไปใช้ ประดิษฐ์ ในรำยกำรขยะดีมีคุณค่ำ

๒. ลดกำรใช้ขยะไมย่ อ่ ยสลำย ใหค้ วำมร้แู ก่นักเรยี นรจู้ ักขยะทไ่ี ม่ยอ่ ยสลำยและขยะท่ยี ่อย
สลำย ขยะทม่ี พี ษิ นำไปสกู่ ำรปฏบิ ัติเลือกใชแ้ ละสนบั สนนุ กำรใช้ขยะไมม่ ีพิษและย่อยสลำยได้

๓. ทิ้งขยะในถงั ขยะให้ถกู ท่ี ฝกึ วนิ ัยในกำรรักษำควำมสะอำด เลอื กท้ิงขยะในถังทค่ี ัดแยกขยะ
ตรงกับขยะในมอื

๔. ชว่ ยกนั ทำควำมสะอำดในเขตรับผดิ ชอบ กำหนดพืน้ ท่โี ดยโครงกำรประชำธิปไตย
มอบหมำยรำยชน้ั ในกำรทำและรกั ษำควำมสะอำด สรำ้ งภมู คิ มุ้ กนั ให้กับตนเอง

๕. พบขยะท่ีไหนเกบ็ ที่น่ัน เป็นกำรปลูกฝังวินัยและจติ สำธำรณะให้กบั นักเรียนแม้กำรเดนิ ทำง
จำกบำ้ นมำโรงเรียน

๖. ยดึ มัน่ คำว่ำ สะอำดสร้ำงสขุ ภำพแข็งแรงเป็นกำรนำหลกั ปรชั ญำของเศรษฐกจิ พอเพียงมำ
ใช้ในชีวิตประจำวันด้วยหลักสำมห่วง สองเงื่อนไข กำรดำเนินงำนในขั้นนี้จะมีผู้รับผิดชอบได้แก่ครูประจำเขต
พื้นที่ และคณะนักเรยี นแกนนำโครงกำรประชำธปิ ไตยคอยติดตำม

๕

๑.๓ ข้ันจัดกำร (กำจดั ปัญหำ) (Management)
๑. กำรจัดกำรขยะทีไ่ ม่สำมำรถนำกลับมำใชใ้ หมไ่ ด้ท้งั หมด ด้วยกำรจัดท่สี ำหรบั เกบ็ ขยะเตรียมเกบ็

โดยหน่วยเกบ็ ขยะของชมุ ชน ได้แก่รถเกบ็ ขยะขององค์กำรบริหำรสว่ นตำบลไพศำลสปั ดำห์ละ ๒ วนั
๒. กำรบรหิ ำรจดั กำรขยะทส่ี ำมำรถนำกลับมำใช้ใหม่ไดส้ ว่ นทเ่ี หลอื จำกกำรนำกลบั มำใช้ในโรงเรยี น

ด้วยวิธีกำรจำหน่ำยใหก้ ับโรงรบั ซ้อื ขยะเดือนละครง้ั ส่วนเงนิ เกบ็ ไวใ้ นกองทุนขยะ และจดั ทำบัญชีกำร
ดำเนินกำรในขน้ั น้มี คี รูฝำ่ ยอำคำรสถำนทรี่ บั ผดิ ชอบกำรจัดกำรขยะทเ่ี หลอื โดย มีคณะกรรมกำรนกั เรยี นทำกำร
จำหน่ำยและลงบญั ชี

๖

๑.๔ ขน้ั สร้ำงควำมยั่งยนื (Sustainability) กำรบริหำรจัดกำรขยะอยำ่ งยัง่ ยนื เพื่อสรำ้ งควำมก้ำวหนำ้ ในกำรดำเนนิ กำร
อยำ่ งตอ่ เนื่องดว้ ยวิธกี ำรดงั นี้

๑. Reduce - กำรลดปรมิ ำณขยะ โดยกำรใชผ้ ลติ ภณั ฑ์ทมี่ บี รรจภุ ณั ฑส์ นิ้ เปลือง
๒. Reuse - กำรนำมำใช้ซำ้ เชน่ ขวดแกว้ กลอ่ งกระดำษ กระดำษพมิ พห์ นำ้ หลงั เปน็ ตน้
๓. Repair - กำรซอ่ มแซมแก้ไขสิ่งของตำ่ ง ๆ ให้สำมำรถใช้งำนต่อได้
๔. Recycle - กำรแปรสภำพและหมุนเวียนนำกลบั มำใช้ไดใ้ หม่ โดยนำไปผ่ำนกระบวนกำรผลิตใหม่ อีกคร้ัง

ผลกำรดำเนนิ งำน
จำกผลกำรดำเนินโครงกำรพบว่ำโรงเรียนสะอำด นักเรียน ครู บุคลำกรทำงกำรศึกษำ ชุมชน และ

ผู้บริหำรได้รับควำมรู้จำกกิจกรรมคุณธรรมนำควำมรู้สู่โรงเรียนปลอดขยะท่ีจัดให้ นักเรียน มีคุณธรรม
มีจิตสำนึกและควำมรู้ควำมเข้ำใจถึงแนวทำงในกำรลด ปริมำณขยะ กำรแยกขยะ ถูกต้องอย่ำงเป็นระบบ
กำรนำขยะกลับมำใช้ประโยชน์อย่ำงปลอดภัยต่อสุขภำพอนำมัย และสำมำรถนำไปประยุกต์ใช้ใน
ชีวติ ประจำวนั ตอ่ ไปได้

ภำคผนวก

คำสัง่ โรงเรียนบ้ำนบอ่ ดิน
ท่ี 48/2564

เร่อื ง กำรแบ่งเขตพ้นื ท่ีรับผิดชอบทำควำมสะอำดและแต่งตงั้ ผู้ดูแลควบคุมในบริเวณโรงเรยี น
ประจำปีกำรศกึ ษำ 2564
………

โรงเรียนบ้ำนบ่อดิน ได้จัดแบ่งเขตพ้ืนที่ในบริเวณโรงเรียนให้นักเรียนได้ร่วมกันดูแลรักษำควำม
สะอำดของอำคำรสถำนท่ี อีกท้ังยังเป็นกำรปลูกฝังจิตสำนึกของนักเรียนในกำรอนุรักษ์ส่ิงแวดล้อมของ
โรงเรยี นดว้ ย เพ่ือให้กำรแบ่งเขตพื้นท่ีรบั ผดิ ชอบและแตง่ ต้ังผู้ดแู ลควบคมุ ในบรเิ วณโรงเรียน ประจำปกี ำรศึกษำ
2564 เป็นไปด้วยควำมเรียบร้อย และเกิดประสิทธิภำพอย่ำงสูงสุด จึงอำศัยอำนำจตำมในมำตรำ 39
แห่งพระรำชบัญญัติระเบียบบริหำรรำชกำรกระทรวงศึกษำ พุทธศักรำช 2546 แก้ไขเพ่ิมเติม (ฉบับท่ี 2)
พทุ ธศักรำช 2553 ตำมควำมในมำตรำ 27 แห่ง พระรำชบัญญัติระเบียบข้ำรำชกำรครูและบุคลำกรทำงกำร
ศึกษำ พุทธศักรำช 2547 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับท่ี 2) พุทธศักรำช 2551 และแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับท่ี 3)
พุทธศักรำช 2553 ในกำรแบ่งเขตพ้ืนท่ีรับผิดชอบทำควำมสะอำดและแต่งตั้งผู้ดูแลควบคุมในบริเวณ
โรงเรียน ประจำปีกำรศึกษำ 2564 ดังต่อไปนี้

ระดับชน้ั ทรี่ ับผิดชอบ บริเวณเขตพนื้ ที่รับผดิ ชอบ ผดู้ แู ลควบคมุ
ชน้ั อนุบำลปีท่ี 2-3 นำงสำวจนั ทนี กระมล
ชั้นประถมศึกษำปีท่ี 1-2 อำคำรเรยี นอนบุ ำล 2-3/หอ้ งน้ำ/ศำลำ และสนำมเดก็ เล่น นำงสำวเพชรรตั น์ กสุ ะรมั ย์
นำงสำวประนอม ดวงศลิ
ชัน้ ประถมศึกษำปที ี่ 4-5 อำคำรเรยี น ป.1-2/สว้ มใหม/่ ห้องผอู้ ำนวยกำร นำงสำวนิยม ปุยะติ
/หอ้ งพักคร/ู และลำนกฬี ำหนำ้ เสำธง นำงอรทัย เพง็ ประโคน
ชั้นประถมศกึ ษำปีท่ี 3,6 นำยโกมลเพง็ เพ็งประโคน
อำคำรเรยี น ป.4-5/หอ้ งคอมฯ/หอ้ งพยำบำล/โรงอำหำร นำงอรทัย เพง็ ประโคน
นักกำรภำรโรง /ส้วมเก่ำ และสนำมเปตอง
ช้ันอนบุ ำลปที ี่ 2-ป.6 นำยบุญตดิ วิเลศ
อำคำรเรยี น ป.3,6/หอ้ งสมุด/เวท/ี สวนหย่อม/แปลงผกั คณะครูทกุ คน/นกั กำรภำรโรง
/ต้นเทียนแกลบ/ถนนหนำ้ อำคำรเรยี น/รอบเสำธง
รอบฐำนพระพุทธรปู /และใต้ต้นอนิ ทนิล

เรอื นเพำะชำ /เตำเผำ และบรเิ วณโรงเรยี นท้ังหมด

สนำมฟุตบอล

ใหผ้ ทู้ ่ไี ด้รับกำรแตง่ ต้งั ปฏิบัตหิ นำ้ ทีท่ ่ีไดร้ บั มอบหมำยเตม็ กำลงั ควำมสำมำรถ ด้วยควำมวริ ยิ ะ เสยี สละ สำมคั คี เพ่ือให้
กำรรับผดิ ชอบเขตพื้นทีข่ องโรงเรยี นบรรลตุ ำมวตั ถุประสงค์ เปน็ ไปด้วยควำมเรยี บรอ้ ย อย่ำงมีประสทิ ธภิ ำพ ตอ่ ไป

ทัง้ นี้ ต้งั แตว่ นั ที่ 14 กรกฎำคม พ.ศ. 2564

ส่งั ณ วนั ที่ 14 กรกฎำคม พ.ศ. 2564

(ลงช่อื )
(นำยณัฐพล มเี วที)

ผูอ้ ำนวยกำรโรงเรยี นบำ้ นบอ่ ดนิ

ภำคผนวก

กจิ กรรมสวดมนตไ์ หว้พระวนั สุดสปั ดำห์



กจิ กรรมประดษิ ฐไ์ มก้ วำดทำงมะพรำ้ ว

กจิ กรรม Big cleaning day