unthink_ page 2 (2)

วชิ าสนิ คิด
UNTHINK

ผู้เขียน

พุฒิพงศ์ สุขสิรพิ ร

HOW
THINKING
WORKS?

ทกุ ท่านคงสงสยั ใชไ่ หมครบั วา่ คําวา่ "สนิ คิด"คืออะไร สว่ นใหญ่
เราจะใชค้ ําวา่ สนิ คิดในความหมายเชงิ ลบหรอื ใชเ้ ปนคําวา่ คนที
จนปญญา คิดอะไรไมอ่ อกหรอื หมดหนทาง แต่ก่อนทีจะไปพูดถึง
ความหมายของคําวา่ สนิ คิดในทีนีผมขอแนะนาํ ให้ทกุ ท่านรูจ้ กั กับ
คําวา่ "ความคิด"ก่อนครบั หลายท่านคงค้นุ ชนิ กับคําทีมคี ําวา่ คิด
เชน่ คิดได้ คิดดี คิดบวก คิดลบ คิดเปน คิดมาก คิดถึง คิดไปเอง
คิดฟุงซา่ น คิดสนั คิดผดิ คิดถกู คิดทบทวน คิดไมอ่ อก เหล่านีล้วน
เปนคําทีทกุ ท่านเคยได้ยนิ เคยได้ใชก้ ันมาบา้ งแล้วทกุ ท่านสงสยั ไหม
ครบั วา่ แท้จรงิ แล้วความคิดทํางานอยา่ งไร สง่ ผลอะไรกับตัวของทกุ
ท่านบา้ งการทีเราจะคิดได้ แนน่ อนวา่ เราต้องมขี อ้ มูลในสมองเรา
ไมว่ า่ จะเปนภาษา ความจาํ ได้วา่ สงิ นีคืออะไร ถ้าหากเรารูภ้ าษาไทย
แต่ไมร่ ูภ้ าษากรกี เราก็ยอ่ มคิดเปนภาษาไทยถ้าท่านลองคิดเปน
ภาษากรกี คงคิดไมไ่ ด้ถกู ไหม ดังนนั ความคิดจงึ ต้องประกอบด้วย
ความจาํ แล้วความจาํ เกิดมาจากไหนความจาํ เกิดจากการทีเรารบั รู้
และเรยี นรูก้ ับสงิ ต่างๆไมว่ า่ จะเปนการอ่าน การลงมอื ทํา หรอื การฟง

UNTHINK| PAGE 2

REPTILIAN BRAIN LIMBIC BRAIN PREFRONTAL CORTEX

เมอื เรามที ังขอ้ มูล ความจาํ เราก็พรอ้ มทีจะคิด จากงานวจิ ยั
บอกวา่ คนเราคิดกันมากถึง70000เรอื งต่อวนั และกวา่ 80%
ของความคิดเปนความคิดฟุงซา่ นและความคิดวกวนทําให้เรา
ใชพ้ ลังงานสมองโดยสนิ เปลือง หลายคนคงเคยได้ยนิ คําวา่
การกระทําเปนผลมาจากความคิด เปนคําพูดคลาสสคิ ทีได้ยนิ กัน
มานานทีเดียวครบั ซงึ ก็เปนเรอื งจรงิ การกระทําต่างๆของเรา
ล้วนประกอบไปด้วยเจตนาหรอื ความต้องการครบั โดยรูต้ ัว
หรอื ไมก่ ็ตามเรา ถ้าหากคิดลบสมองของเราก็จะไปใชม้ องสว่ นที
เรยี กวา่ สมองชนั สตั วเ์ ลือยคลาน (Reptilian Brain)ซงึ เปนไป
ตามสญั ชาตญาณการเอาตัวรอดแต่ถ้าเราปล่อยให้การกระทํา
ของเราเปนไปตามอารมณค์ วามรูส้ กึ มากๆสมองของเราก็จะใช้
สว่ นทีเรยี กวา่ สมองชนั สตั วเ์ ลียงลกู ด้วยนม(Limbic brain)และ
สว่ นสดุ ท้ายทีมนษุ ยม์ เี พยี งเผา่ พนั ธุเ์ ดียว คือPFC (Prefrontal
cortex)เปนสว่ นทีใชต้ รรกะและเหตผุ ล ถ้าเราใชส้ มองสว่ นนี
ความคิดก็จะเปนระบบสง่ ผลให้การกระทําของเรามปี ระสทิ ธภิ าพ
สงิ ทีเราทําได้คือฝกบรหิ ารการใชส้ มองแต่ละสว่ นและฝกสงั เกต
ความคิด จติ ใจ อารมณ์ ความรูส้ กึ และรา่ งกายของเรา วา่ มนั มี
ความสอดคล้องกันอยา่ งไรรวมถึงชอื เรอื งของบทความนีวา่
แท้จรงิ แล้วมนั คืออะไรจะอธบิ ายในหนา้ ถัดไป

UNTHINK| PAGE3

การทีสมองหรอื ความคิดของเราทํางานยอ่ มมาจากการรบั รูส้ งิ ต่างๆ

โดยผมขอแบง่ การรบั รูเ้ ปน2แบบ คือรบั รูร้ ูปธรรมและรบั รูน้ ามธรรม

จะเห็นได้จากรูปด้านบนวา่ เรารบั รูส้ งิ ต่างๆผา่ นอวยั วะของเรา คือทาง

ตา หู จมูก ลิน และรา่ งกาย โดยตาของเรามหี นา้ ทีมองเห็นภาพต่างๆ

ทีแสงตกกระทบ หขู องเราได้ยนิ เสยี งทีคลืนความถีชว่ งหนงึ

จมูก ของเราดมกลินต่างๆ ลินของเรารบั รส และรา่ งกายของเรารบั รู้

ความรูส้ กึ ทีถกู สมั ผสั เมอื เรารบั รูส้ งิ ต่างๆภาพ เสยี ง กลิน รส

ความรูส้ กึ จะถกู สง่ ไปยงั ความจาํ ของเราและถกู ตีความผา่ นความคิด

ถ้าเราสงั เกตอยา่ งละเอียดเราจะพบวา่ มขี นั ตอนมากมายเกิดขนึ กวา่ ที

เราจะเกิดความคิด สว่ นการรบั รูแ้ บบที2ทีทํางานรว่ นกันคือการรบั รู้

ทางนามธรรมโดยใชจ้ ติ ใจ ซงึ เปนต้นตอของทกุ อยา่ งไมว่ า่ จะความคิด

การกระทํา เชน่ การทีเราตามองเห็นภาพสงิ ทีไปเปนผดู้ ภู าพนนั ก็คือใจ

ของเราเอง หลังจากนนั ก็เขา้ ไปสคู่ วามจาํ ของเราวา่ ภาพนีเรยี กวา่ อะไร

มชี อื อะไร และแปลเปนภาษาทีเราใช้ หลังจากนนั เราก็จะเรมิ ตีวามจาก

ความจาํ ของเรา ถ้าเรามคี วามทรงจาํ กับสงิ นนั วา่ เราชอบความคิดเราก็

จะพยายามเขา้ หาสงิ นนั ถ้าใจเราไมช่ อบเราก็พยายามตีตัวห่างซงึ การที

เราไปเขา้ หาหรอื หนีห่างสงิ นนั นนั คือการกระของเราเองครบั ใจไปจบั

เรอื งอะไรไวน้ าํ ไปสกู่ ารคิดเรอื งนนั หากคิดบอ่ ยๆยอ่ มนาํ ไปสกู่ ารกระทํา

หากทําบอ่ ยๆก็กลายเปนพฤติกรรม จนเปนบุคลิกภาพ และสดุ ท้าย

แล้วสงิ เหล่านีก็กลายเปนชะตากรรมของเรา UNTHINK| PAGE4

UNTHINK

เราจะไมต่ กเปนทาสความคิดก็ต่อเมอื เราเท่าทันความคิดสงิ ทีสงั เกตุ
ง่ายทีสดุ ก็คือรา่ งกายของเรา ถ้าเราเห็นรา่ งกายเราอยา่ งละเอียด
จะเห็นวา่ ถ้าเราไมส่ บายใจเราจะรูส้ กึ หนว่ งๆหนา้ ก็จะห่อเหียว หากเรารูส้ กึ
มคี วามสขุ ได้ทําในสงิ ทีเราชอบเราจะรูส้ กึ เลือดสบู ฉีดกระฉบั กระเฉง
รา่ งกายจะเบาสบาย อุปมารา่ งกายเปนหนา้ บา้ นหากเราอยากพบกับ
เจา้ ของบา้ นการเฝาหนา้ บา้ นก็จะทําให้เราได้เจอเจา้ ของบา้ น การอยูก่ ับ
รา่ งกายทําให้เราเห็นความคิดทีจรไปจรมา เราก็จะตัดสนิ อะไรนอ้ ยลง
การกระทําของเราก็จะมปี ระสทิ ธภิ าพ เชน่ เราจะไปทําอาหารระหวา่ งทาง
เราพบกับคนนนั เรยี กคนนีเรยี กเห็นอะไรขดั ตาก็จะไปจดั เรายอ่ มไมไ่ ด้
ทําอาหารแนๆ่ เพราะเราไปทําอยา่ งอืนแทน ความคิดเราก็เชน่ กันหากเรา
ดกู ายอยา่ งสมาํ เสมอเราจะเห็นความคิดทีฟุงซา่ นทังวนั ไมว่ า่ จะเปน
อารมณห์ งุดหงิด ความอยาก ดีใจ เสยี ใส ชอบ ไมช่ อบ ล้วนเปนความ
ฟุงซา่ นของความคิด หากเราเท่าทันความคิดเราจะสามารถเลือกทําใน
สงิ ทีเกิดประโยชนม์ ากทีสดุ ได้ทังตัวเราก็จะมคี วามสขุ มคี วามสบายใจใน
การดําเนนิ ชวี ติ เมอื เราไมถ่ กู ความคิดครอบงํา แสงพระอาทิตยย์ ามเชา้
จะงดงามกวา่ เดิม เราจะรูส้ กึ ถึงธรรมชาติรอบตัวเรามากขนึ
ใจเราจะมคี ณุ ภาพมากขนึ ไมว่ า่ จะทําอะไรใจเราก็จะไมไ่ ปทกุ ขก์ ับสงิ นนั
หากใจเราดีแล้วความคิด คําพูด การกระทํา และชะตากรรมมนั จะไมด่ ี
ได้อยา่ งไร ความสนิ คิดไมใ่ ชไ่ มค่ ิดแต่คิดแล้วเท่าทันและเห็นมนั เปนไป

UNTHINK| PAGE5

"กาย คือต้นโพธิ
ใจ คือกระจกเงาใส
จ ง ห มั น เ ช็ ด ถู เ ป น นิ ต ย์
อ ย่ า ป ล่ อ ย ใ ห้ ฝุ น ล ะ อ อ ง จั บ "
"เดิมที ไม่มีต้นโพธิ
ไม่มีกระจกเงาใส
เ มื อ ทุ ก อ ย่ า ง ว่ า ง เ ป ล่ า ตั ง แ ต่ ต้ น
ฝุ น ล ะ อ อ ง จ ะ ล ง จั บ อ ะ ไ ร "

สู ต ร ข อ ง เ ว่ ย ห ล่ า ง