หน่วยที่ 1 การใช้เครื่องมือและอุปกรณ์การเขียนแบบ

0

หนว่ ยท่ี 1

การใชเ้ ครื่องมอื และอุปกรณก์ ารเขยี นแบบ

จดุ ประสงค์การเรียนการสอน

1.อธบิ ายถึงคณุ ลักษณะกระดานเขยี นแบบได้
2.อธบิ ายถึงคุณลกั ษณะของไมท้ แี ละวิธีใช้ได้
3. อธบิ ายถึงคุณลกั ษณะของบรรทัดสามเหล่ียมและวิธีใชไ้ ด้
4. อธบิ ายถงึ คณุ ลกั ษณะของบรรทดั มาตรส่วนและวธิ ีใช้ได้
5. อธิบายถึงคุณลกั ษณะของบรรทัดสว่ นโคง้ และวิธีใช้ได้
6. อธิบายถงึ คุณลักษณะของวงเวียนกลมเล็กและวิธใี ช้ได้
7. อธิบายถงึ คณุ ลักษณะของวงเวียนวงกลมโตและวธิ ใี ชไ้ ด้
8. อธิบายถงึ คุณลกั ษณะของวงเวยี นคาน และวธิ ีใชไ้ ด้
9. อธบิ ายถงึ คณุ ลักษณะของวงเวียนวัดระยะและวิธีใช้ได้
10. อธบิ ายถงึ คุณลกั ษณะของปากกาเขยี นแบบและวธิ ใี ช้ได้
11. อธบิ ายถึงคุณลักษณะของดนิ สอเขยี นแบบและวิธีใชไ้ ด้
12. อธบิ ายถึงคุณลกั ษณะของเครอ่ื งเหลาดนิ สอและวธิ ีใช้ได้

หวั ขอ้ ยอ่ ย

1.กระดานเขียนแบบ
2.ไมท้ ี
3.บรรทัดสามเหล่ยี ม
4.บรรทัดมาตรสว่ น
5.บรรทัดส่วนโค้ง
6.วงเวียน

6.1 วงเวียนกลมเลก็
6.2 วงเวียนวงกลมโต
6.3 วงเวยี นคาน
7. วงเวียนวดั ระยะ
8. ปากกาเขียนแบบ
9. ดนิ สอเขยี นแบบ

1

หนว่ ยท่ี 1

การใชเ้ คร่ืองมือและอปุ กรณ์การเขียนแบบ

1.1 กระดานเขียนแบบ (DRAWING BOARD)
กระดานเขียนแบบเป็นอุปกรณส์ าคัญที่มีความจาเป็นทใี่ ช้ในการเขียนแบบ ผิวหน้าของกระดาน

จะตอ้ งเรียบสมา่ เสมอตลอดแผน่ นอกจากนั้นบริเวณขอบขา้ งกระดานจะตอ้ งเรียบตลอด เพราะเปน็
ส่วนท่หี วั ไม้ทจี ะตอ้ งสัมผัสและเคล่ือนท่ีในขณะทาการเขียนแบบ กระดานเขียนแบบมหี ลายขนาด เชน่
366X470470X650, 650X950 เพอื่ เลือกใชใ้ หเ้ หมาะสมกบั กับขนาดของกระดาษเขียนแบบ กระดาน
เขียนแบบจะนาประกอบกบั โต๊ะเขยี นแบบเพ่อื สามารถปรบั เอียงทาให้สามารถใช้งานเขียนแบบได้
โดยสะดวก

ภาพที่ 1.1 ลักษณะการดานเขียนแบบ

2. ไม้ที (T-SQUARE)

ไมท้ เี ป็นเครือ่ งมือทีส่ าคญั ในงานเขียนแบบ ไม้ทมี ีส่วนประกอบ 2 ส่วน คือหวั (HEAD) ทาจาก
ไมเ้ นื้อแข็ง และใบ (BLADE) ทาจากไมท้ ขี อบทาจากพลาสติกใส ท้งั สองสว่ นจะยดึ ตง้ั ฉากกนั ไมท้ ีใช้
สาหรบั เขียนเส้นในแนวนอนและใช้ประกอบกับฉากเหลย่ี ม สาหรับเขยี นเส้นในแนวดงิ่ และเส้นเอยี งเปน็
มุมต่าง ๆ

2

ภาพที่ 1.2 ลักษณะการใชไ้ มท้ เี ขยี นเสน้
3. บรรทดั สามเหล่ียม (TRIANGLES)

บรรทัดสามเหลี่ยมปกติทาจากพลาสติกใส สามารถมองเหน็ เส้นทเ่ี ขยี นไดช้ ดั เจน บรรทัด
สามเหลย่ี มจะใช้คู่กับไมท้ สี าหรบั เขียนเสน้ ดิง่ เสน้ เอียงเป็นมุมตา่ ง ๆ บรรทดั สามเหลย่ี มปกตจิ ะมี 2 อนั
คือ 90-30 องศาและ90-30-60 องศา

ภาพท่ี 1.3 ลกั ษณะและการใช้บรรทดั สามเหลยี่ ม
4. บรรทัดมาตราส่วน (SCALE)

บรรทดั ท่ีมมี าตราส่วนตา่ ง ๆ หลายขนาด เชน่ 1:1, 1:2, 1:5, 1:25 เพ่ือสะดวกในการ
เขียนแบบลักษณะตา่ ง ๆทต่ี ้องใช้มาตราส่วนในการเขียนแบบเพือ่ ย่อหรือขยายทาใหส้ ะดวกและรวดเรว็
ซงึ่ จะใช้มากในงานเขยี นแบบทางสถาปตั ยกรรม

3

ภาพท่ี 1.4 ลกั ษณะของบรรทดั มาตราสว่ น
5. บรรทัดเขียนสว่ นโค้ง (IRREQULAR CURVES)

บรรทดั เขยี นส่วนโค้ง เป็นเครอ่ื งมอื ที่ใช้ในการเขียนสว่ นโคง้ หรือเส้นโค้งในแบบงานที่ไม่
สามารถใชว้ งเวียนเขยี นได้การใชบ้ รรทดั ส่วนโค้งเปน็ การเขยี นที่จะตอ้ งใหเ้ สน้ ต่อเนื่องกนั โดยการใหส้ ว่ น
โค้งของบรรทัดสมั ผัส 3จดุ แล้วจึงลากเส้นผ่านจดุ นนั้ ซึ่งผปู้ ฏบิ ตั ิงานจะตอ้ งมีความชานาญ และมี
ประสบการณใ์ นการใชบ้ รรทัดเขียนส่วนโคง้ จึงสามารถเขียนส่วนโคง้ ไดส้ มบรู ณ์

4

ภาพที่ 1.5 บรรทดั เขียนส่วนโคง้

6. วงเวียน (COMPASS)

วงเวียนเป็นเคร่อื งมอื สาหรบั ใชเ้ ขยี นสว่ นโคง้ หรือวงกลม กอ่ นจะใชว้ งเวียนควรจะปรับระยะไส้
ดินสอใหเ้ สมอกับหลกั ศนู ย์กลาง และควรลบั ดนิ สอให้เอียง เพ่อื สะดวกในการวัดระยะรัศมี และจะทา
ใหเ้ ขียนสว่ นโค้งสะดวก วงเวียนทใี่ ชง้ านในการเขยี นแบบมหี ลายลักษณะ ควรเลอื กใช้วงเวยี นให้
เหมาะสมกบั ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของวงกลมทจ่ี ะเขยี น เช่น

ภาพท่ี 1.6 ลกั ษณะของดนิ สอที่ใชใ้ นวงเวยี น
6.1 วงเวียนวงกลมเล็ก (BOW COMPASS) เปน็ วงเวียนสาหรับใชเ้ ขียนวงกลมทมี่ รี ศั มไี ม่เกิน15

มลิ ลิเมตรวงเวียนชนดิ นใ้ี ชแ้ รงสปริง และสกรูเป็นตวั ปรบั ขนาดความกวา้ งของรัศมี

ภาพท่ี 1.7 ลักษณะวงเวยี นเขยี นวงกลมเลก็
6.2 วงเวยี นเขียนวงกลมโต (LARGE COMPASS) เป็นวงเวียนทใ่ี ชง้ านมาตรฐานท่วั ไป ออกแบบสะ
หรบั ใช้เขยี นวงกลมขนาดใหญ่ ซึง่ ไม่สามารถเขียนด้วยวงเวยี นแบบ BOW COMPASS ได้

5

ภาพท1ี .8 ลักษณะขอวงเวียนวงกลมโต
6.3 วงเวยี นคาน (BEAN COMPASS) เป็นวงเวยี นทอ่ี อกแบบสาหรับใช้เขียนวงกลมขนาดใหญ่ ซง่ึ ไม่
สามารถเขยี นด้วยวงเวยี นธรรมดาได้

ภาพท่ี 1.9 ลักษณะวงเวียนคาน
7. วงเวียนวดั ระยะ (DIVIDERS)

วงเวียนวัดระยะมีรปู รา่ งลักษณะคล้ายกับวงเวียนที่ใช้งานเขียนแบบทั่วไปแต่ปลายขาวงเวยี นจะ
เป็นปลายแหลมท้ังสองข้างใชส้ าหรบั วัดระยะจากเคร่ืองมือวัดแลว้ นาไปถ่ายขนาดลงบนแบบงาน หรอื ใช้
แบง่ เสน้ ตรงออกเป็นสว่ น ๆ เทา่ ๆ กนั

ภาพที่ 1.10 วงเวยี นวัดระยะแบง่ เส้น
8 ปากกาเขยี นแบบ (DRAWING PEN)

ปากกาเขยี นแบบ เป็นเครือ่ งมอื ท่ใี ชเ้ ขยี นให้เปน็ เส้นหรอื สัญลกั ษณ์สาหรับกระดาษเขยี นแบบท่ี
เปน็ กระดาษไข ปากกาเขยี นแบบประกอบดว้ ยหลอด และปลายเขม็ ใช้สาหรบั เขียนเสน้ ทมี่ ขี นาดความ
หนาของเส้นจะเพ่ิมขึ้นตามอนุกรมก้าวหน้าเรขาคณิตคณู ด้วย2

6

ภาพที่ 1.11 ขนาดของเส้นที่เขยี นจากปากกา
9 ดินสอเขยี นแบบ (DRAWING PENCIL)

ดนิ สอเขยี นแบบเปน็ เคร่ืองมือทีใ่ ชข้ ดี ใหเ้ ปน็ เส้นบนกระดาษเขยี นแบบ ดนิ สอเขียนแบบมี 2
ชนิดคือ ดินสอเปลอื กไม้และดนิ สอแบบเปล่ียนไสไ้ ด้ ส่วนทสี่ าคญั ท่สี ดุ ของดนิ สอเขียนแบบคือ ไส้
ดินสอซง่ึ ทาจากกราไฟต์ (GRAPHITE) โดยนามาอดั ใหเ้ ป็นแท่ง โดยให้มคี วามแข็งอ่อนของไส้
แบง่ เป็นเกรดต่าง ๆ เพอ่ื ให้เหมาะสมกบั การนาไปใชใ้ นงานเขียนแบบ

ภาพที่ 1.12 ลกั ษณะของดนิ สอเขียนแบบ

7

แบบทดสอบท่ี 1.1 (30)

จงเขียนเส้นโดยใชไ้ ม้ทแี ละสามเหลี่ยม 20 คะแนน

เขยี นเสน้ แนวระนาบ

เขียนเส้นแนวดิ่ง

เขียนเสน้ แนวเอียงขึ้น 15องศา
เขียนเส้นแนวเอยี งลง 15 องศา

8

แบบทดสอบที่ 1.2

จงเขยี นสว่ นตามตัวอย่างที่กาหนดให้ 10 คะแนน

9