ว่าวควาย
คำนำ
รายงานฉบับนี้จัดทำขึ้นเพื่อประกอบการเรียน
วิชาการงานอาชีพ ง33102 โดยมีจุดประสงค์เพื่อให้ผู้จัด
ทำได้เรียนรู้เกี่ยวกับประวัติความเป็นมา ขั้นตอนวิธีทำ
ประเภทการแข่งขัน เพื่อเอาไว้ศึกษาวิสาหกิจชุมชนของ
จังหวัดสตูลหรือนำความรู้ไปศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมเพื่อ
อนุรักษ์ศิลปะและวัฒนธรรมของจังหวัดสตูล
ทั้งนี้ เนื้อหา และขั้นตอนการทำต่างๆ ได้มีการค้นหา
จากอินเทอร์เน็ต รวมถึงได้มีการสอบถามจากผู้เชี่ยวชาญ
การทำว่าวควายของจังหวัดสตูลโดยตรง ผู้จัดทำหวังว่า
รายงานฉบับนี้จะเป็นประโยชน์แก่ผู้ที่สนใจศึกษาเกี่ยวกับ
ว่าวควาย
คณะผู้จัดทำ
21 ธันวาคม 2564
สารบัญ หน้า
เรื่อง ก
ข
คำนำ 1-2
สารบัญ 3
ความเป็นมา 4
ประวัติผู้ให้ความรู้ 5
ลักษณะว่าวควาย 6
วัสดุอุปกรณ์ 7-8
วิธีทำว่าว 9
วิธีการผูกว่าว 10-11
ประเภทการแข่งขัน
ภาคผนวก
ความเป็นมา
สตูลเป็นเมืองที่มีคำขวัญว่า “สตูล สงบ สะอาด ธรรมชาติ
บริสุทธิ์” ซึ่งคำขวัญนี้เมื่ออ่านแล้วกลับมองได้เห็นภาพถึงสิ่งที่
เขียนได้ในทันที การดำรงชีพท่ามกลางธรรมชาติอย่างพอเพียง
ทำให้สตูลเป็นอีกเมืองที่น่าค้นหา นอกจากธรรมชาติแล้ว สตูลยัง
มีประเพณีที่น่าสนใจอีกอย่างคือ งานว่าวประเพณี โดยความเป็น
มาของงานแข่งขันว่าวนั้นมีมาตั้งแต่ ปี 2519 ซึ่งได้จัดขึ้นที่สนาม
บินจังหวัดสตูล และมีงานต่อเนื่องมาโดยตลอด ซึ่งทางองค์การ
บริหารส่วนตำบลได้ให้ความสำคัญกับประเพณีนี้เป็นอย่างดี ด้วย
เห็นคุณค่าในว่าวไทย และน่าจะเป็นส่วนที่จะทำให้สตูลเป็นที่รู้จัก
อย่างแพร่หลายมากยิ่งขึ้น จึงได้มีการเชื้อเชิญนักว่าวจากทั่ว
ประเทศและต่างประเทศเข้าร่วมงาน
ความเ
ป็นมา
“ว่าวควาย” เป็นว่าวอีกแบบที่เป็นที่นิยม และเหมือนจะกลาย
เป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดสตูลไปเสียแล้ว หรือเปรียบเสมือนว่าว
ดุ๊ยดุ่ยของภาคใต้ตอนบน ถึงแม้ที่จริงแล้วก็มีว่าวในรูปแบบอื่น
อยู่ด้วยก็ตาม และปัจจุบันว่าวควายได้เป็นที่รู้จักทั่วไป ว่าวหัว
ควาย หรือว่าวควายเป็นว่าวที่เกิดจากการผสมผสานระหว่าง
ว่าวหลา หรือว่าวจุฬา กับว่าววงเดือน โดยเปลี่ยนจากวงเดือน
เป็นรูปหัวควายแทน และติดแอกด้วย โดยสมัยก่อนสตูลใช้ควาย
ไถนาพอไถเสร็จก็ถึงฤดูกาลเก็บเกี่ยวก็นั่งเลี้ยงควาย ดูแลควาย
และคิดจะตอบแทนบุญคุณควาย จึงได้ความคิดการทำว่าวเป็น
รูปหัวควาย เหมือนควายกำลังก้ม ว่าวควายเป็นว่าวที่ถือว่า
สมบูรณ์แบบ เพราะมีหัว มีหู มีจมูก มีเสียง การทำว่าวควายที่ดี
ต้องทำจากไม้ไผ่สีสุกเท่านั้น และควรเป็นไผ่ที่มีอายุ 5 ปีขึ้นไป
ไผ่แก่เกินไปก็ไม่ดี อ่อนเกินไปก็ไม่ดี
ลักษณะว่าวควาย
ว่าวควายจะมีรูปลักษณ์ตอนบน
มีปีกโค้ง ตอนล่างทำโครงเป็น
รูปร่างหัวควาย มีเขายาวโค้ง
รับกับปีกบน ความยาวของปีก
จะมีขนาดต่ำสุดประมาณ 1.20
เมตร ส่วนหัวจะติดแอกเพื่อให้
เกิดเสียงดังคล้ายเสียงของ
ควาย ทำจากกระดาษฟางซึ่ง
ตอนนี้หาได้ยากขึ้น โดยว่าว
ควายเมื่อถูกปล่อยขึ้นฟ้าแล้ว
ต้องส่าย ถ้าไม่ส่าย แสดงว่าใช้
ไม่ได้ เพราะว่าวควายเป็นว่าว
ที่เลียนแบบควาย ด้วยเพราะ
ลักษณะของควายเวลากินหญ้า
จะชอบส่ายหัวไปมา
วัสดุอุปกรณ์
วัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในการทำว่าว ได้แก่
กระดาษฟาง
เชือกอวนหรือเชือกเรือ
(มีความแข็งแรง เหนียวและขาดยาก)
กาว
มีดเหลาไม้ไผ่
กรรไกรตัดกระดาษ
ตัวตอกทำดอก
พู่กันและสีอะคลิลิก
ไม้ไผ่ (ไม้ไผ่ที่ใช้ทำโครงว่าวจัดว่าเป็นวัสดุสำคัญ
ควรเลือก ใช้ไม้ไผ่สีสุกเพราะเป็นไม้ที่มีเนื้อหยุ่น
เหนียว ไม่หักง่ายและสามารถตัดแต่งประกอบเป็น
โครงว่าวรูปทรงต่างๆ ได้ดี)
วิธีการทำ
เริ่มจากการเหลาไม้ไผ่ให้ตรงได้ขนาดและลักษณะ ตามที่
ต้องการเพื่อขึ้นรูปโครงว่าว ที่สำคัญคือ ไม้อก ซึ่งเป็น
แกนหลักของโครงว่าว หากไม้ไผ่คด ให้นำมาอิงกับเตา
หรือใช้ไฟลน แล้วทาด้วยน้ำตาลปี๊บ ใช้ไม้หน้าสามทำ
เป็นตะขอ คอยดัดให้ไม้ตรง นอกจากไม้อกแล้วยังมีไม้ปีก
ว่าวที่ตัดเป็นรูปทรงต่างๆ จากนั้น จึงนำโครงว่าวมาผูก
เป็นตัวว่าวตามที่ออกแบบไว้ แล้วติดกระดาษให้ตึง การ
ติดกระดาษควรทำในตอนกลางคืน หรือตอนเช้า เพราะ
อากาศไม่ร้อนจัด เพื่อป้องกันการขยายตัวของกระดาษ
สุดท้ายจึงระบายสีสันบนตัวว่าวให้สวยงาม
วิธีการผูกว่าว
>> ก. การผูกสายซุงว่าวแผง <<
สายซุงเป็นสายป่าน ๒ สายที่ผูกติดกับไม้อกว่าว ๒ จุดเป็น
รูปสามเหลี่ยม เพื่อนำมาต่อกับสายว่าวอีกทีหนึ่ง สายซุงมี
ประโยชน์ ช่วยประคองตัวว่าวให้ต้านลมได้ดี ไม่เสียการ
ทรงตัว ผู้ที่ฝึกเล่นว่าวครั้งแรกควรใช้ว่าวที่ผูกสายซุงเท่า
กัน ว่าวจึงจะขึ้นตรง และหน้าแหงน ทำให้ว่าวลอยนิ่ง
บังคับง่าย เมื่อเล่นว่าวจนชำนาญแล้ว ก็อาจเปลี่ยนวิธีผูก
สายซุงแบบกินหน้า เพื่อให้ว่าวขึ้นผงาด และโฉบพลิก
แพลงไปมา การผูกสายซุงถ้าผูกกินหน้ามากไป อาจทำให้
ว่าวเสียหลักเรียกว่า ว่าวแฉลบ หัวปักดินได้
>> ข.การผูกสายซุงว่าวภาพ <<
การผูกสายซุงว่าวภาพเป็นการผูกสายซุงว่าวอีก
ลักษณะหนึ่ง โดยใช้เชือกคอซุงจำนวน ๘-๑๐ เส้น ผูก
ให้ว่าวเอียง ๖๐ องศา ว่าวจะขึ้นในลักษณะเหมือน
เครื่องบิน โดยลมจะดันด้านล่างให้ปะทะกับแผงว่าว
ทำให้ว่าวสามารถขึ้นได้
ประเภทการแข่งขัน
ประเภทประกวดความสวยงาม
ประเภทความสูงจะมีเกจ์วัด ความสูง 90 องศา
แข่งทีละ 3 ตัว ตัวไหนถึง 90 องศาก่อนชนะ
ประเภทเสียงดัง เวลาแกว่งเสียงดัง เสียงที่ดังเกิดจาก
แอก เมื่อก่อนใช้ใบตาล ใบลาน ใบเตย มันขาดง่าย
แต่พอเปลี่ยนเป็นแผ่นไมล่าร์คล้ายๆ แผ่นพลาสติก
แผ่นไมล่าร์คือแผ่นใช้กันความร้อนเวลาพันมอเตอร์
ภาคผนวก
ผู้จัดทำ
นางสาวพิชชานันท์ อำไพ เลขที่13
นางสาวชมพูนุท เชาว์โกวิทกุล เลขที่27
นางสาวณิราพร รอดเจริญ เลขที่29
นางสาวสายชล หงษ์บิน เลขที่35
นางสาวอุษา อังโชติพันธุ์ เลขที่37