ม.6 หมู่ฟังก์ชัน

หมฟู่ ังก์ชนั (Functional group)

สว่ นของโครงสร้างที่แสดงสมบัตเิ ฉพาะของสารประกอบอินทรยี ์น้นั ๆ

หมู่ฟงั ก์ชนั (Functional group)

1. สารประกอบไฮโดรคาร์บอน
 แอลเคน (Alkane)
 แอลคนี (Alkene)
 แอลไคน์ (Alkyne)
 แอโรแมตกิ ไฮโดรคาร์บอน (Aromatic hydrocarbon)

จานวนอะตอมของคารบ์ อน ชอ่ื การออกเสียง
1 meth- เมท หรอื มที
2 eth- เอท หรือ อีท
3 prop-
4 but- โพรพ
5 pent- บวิ ท
6 hex- เพนท
7 hept- เฮกซ
8 oct- เฮปท
9 non- ออกท
10 dec- โนน
เดกค

1. แอลเคน (Alkane)

สตู รทว่ั ไป หมฟู่ งั กช์ ัน ตัวอยา่ ง การอา่ นชื่อ
สารประกอบ คาลงทา้ ย
CnH2n+2 CC
CH3CH3 - ane (เอน)
C3
C5

1. แอลเคน (Alkane)

แอลเคนแบบวง เรียกวา่ ไซโคลแอลเคน (cycloalkane)
หลกั การอา่ นชื่อ ให้ใชห้ ลกั เดียวกับแอลเคนแตใ่ หใ้ ส่คานาหนา้ วา่ – cyclo (ไซโคล)

2. แอลคนี (Alkene)

สูตรท่ัวไป หมฟู่ งั ก์ชนั ตัวอย่าง การอา่ นชือ่
สารประกอบ คาลงท้าย
CnH2n CC
CH2 CH2 - ene (อีน)
C5

2. แอลคนี (Alkene)

3. แอลไคน์ (Alkyne)

สูตรทว่ั ไป หมฟู่ ังกช์ ัน ตวั อย่างสารประกอบ การอา่ นชอ่ื
คาลงท้าย
CnH2n-2 CC CH CH
- yne (ไอน์)
C5

3. แอลไคน์ (Alkyne)

4. แอโรแมตกิ ไฮโดรคารบ์ อน (Aromatic hydrocarbon)

สูตรทว่ั ไป หม่ฟู ังกช์ ัน ตวั อย่าง การอา่ นช่อื
สารประกอบ คาลงทา้ ย

--



เรโซแนนซ์ = ปรากฎการณ์ท่เี ขียนสตู รโครงสรา้ งลิวอิสได้มากกวา่ 1 แบบ ทาให้
โมเลกุลมีความเสถยี รมากข้ึน

2. สารประกอบอินทรยี ท์ ี่มธี าตุออกซเิ จนเปน็ องคป์ ระกอบหลกั

ประเภทของสารประกอบ สตู รทั่วไป หม่ฟู งั ก์ชัน ตวั อย่าง
สารประกอบ

แอลกอฮอล์ (alcohol) ROH

อีเทอร์ (ether) ROR’

แอลดไี ฮด์ (aldehyde) RCHO

ประเภทของสารประกอบ สตู รทวั่ ไป หม่ฟู งั ก์ชนั ตวั อยา่ ง
สารประกอบ
คโี ทน (ketone)
RCOR’

กรดคารบ์ อกซิลกิ (carboxylic acid) RCOOH

เอสเทอร์ (ester) RCOOR’

หม่แู อลคลิ (alkyl group)

เขยี นแทนดว้ ย R หรือ R’ เปน็ ส่วนของไฮโดรคารบ์ อนท่ีมี H หายไป 1 ตัว

1. 3.
2. 4.

หมแู่ อรลิ (aryl group)

ส่วนของไฮโดรคาร์บอนทมี่ าจากแอโรมาติกไฮโดรคาร์บอน เปลี่ยนจาก R
เป็น Ar เช่น –C6H5 (phenyl)

3. สารประกอบอินทรยี ท์ ี่มธี าตุไนโตรเจนเปน็ องคป์ ระกอบหลกั

ประเภทของสารประกอบ สตู รท่วั ไป หม่ฟู ังกช์ ัน ตัวอย่าง
สารประกอบ
เอมนี (amine) RNH2
เอไมด์ (amide) RR’NH
RR’R’’N
RCONH2
RCONHR’
RCONR’R’’

ทดสอบ

การอา่ นช่อื สารประกอบอินทรยี ์

การอา่ นชอ่ื สารประกอบอินทรยี ์

ตามระบบ IUPAC หมายถงึ การอ่านชอ่ื ทสี่ มั พนั ธ์กบั โครงสร้างของสาร
อย่างเป็นระบบ โดยมีการระบุจานวนอะตอมของคารบ์ อน หมู่ฟงั กช์ ัน
และตาแหน่งของหมู่ตา่ ง ๆ

คานาหน้า โซ่หลัก คาลงท้าย

(prefix) (main chain) (suffix)

เชน่ CH3
CH3 CH CH2 CH2 CH3

คานาหน้า โซ่หลกั คาลงท้าย

2-methylpentana

2-เมทิลเพนเทน

โซห่ ลัก

สายคารบ์ อนที่มีจานวนคาร์บอนต่อกนั ยาวทีส่ ุดและมหี ม่ฟู ังก์ชันหลักอยู่
ให้เรยี กชื่อตามจานวนคารบ์ อน

จานวนอะตอมของคารบ์ อน ชอ่ื การออกเสียง
1 meth- เมท หรอื มที
2 eth- เอท หรือ อีท
3 prop-
4 but- โพรพ
5 pent- บวิ ท
6 hex- เพนท
7 hept- เฮกซ
8 oct- เฮปท
9 non- ออกท
10 dec- โนน
เดกค

คานาหน้า

ตาแหน่งและชอื่ ของหมู่แทนที่ เช่น
 หมู่แอลคลิ (ลงทา้ ยดว้ ย -yl) CH3 methyl , C3H propyl
 อะตอมธาตฮุ าโลเจน (เปลีย่ นคาลงทา้ ยจาก –ine อีน เปน็ –o โอ )

F fluoro (ฟลอู อโร)
Cl chloro (คลอโร)
Br bromo (โบรโม)
I iodo (ไอโอโด)

1. แอลเคน (alkane)

2. แอลคนี (alkene)