ม.6 การเรียกชื่อสารประกอบอินทรีย์

ช่อื ของสารประกอบอินทรยี ์

การอ่านชือ่ ของสารประกอบอนิ ทรยี ์

ชื่อของสารประกอบอินทรียต์ ามระบบ IUPAC แบง่ ไดเ้ ปน็ 3 สว่ น คอื
คาลงทา้ ย โซห่ ลัก และคานาหน้า ซ่งึ บง่ บอกถงึ ลักษณะของโครงสร้าง

คานาหน้า โซ่หลัก คาลงท้าย

(prefix) (main chain) (suffix)

คาลงท้าย

ตาแหน่งและหมู่ฟังกช์ ันหลกั โดยใชค้ าลงทา้ ยเสยี งของประเภทของ
สารประกอบนน้ั ๆ

โซ่หลัก

สายคาร์บอนทมี่ ีจานวนคาร์บอนต่อกนั ยาวที่สุดและมหี มูฟ่ งั กช์ ันก์หลกั อยู่
เรยี กช่ือตามจานวนอะตอมของคาร์บอน

คานาหน้า

ตาแหน่งและชื่อของหม่ทู ั่วไปหรอื เรียกวา่ หม่แู ทนท่ี (ท่ไี ม่ใชห่ มู่ฟงั กช์ นั หลกั )

ตวั อย่าง CH3
CH3 CH CH2 CH2 CH3

คานาหนา้ โซห่ ลกั คาลงทา้ ย

2-methylpentane

การเรยี กช่ือแอลเคน ( -ane )

1. เลือกสายคารบ์ อนทตี่ อ่ กนั ยาวที่สุด
2. ใสล่ าดบั คาร์บอน โดยเรม่ิ นับ 1 ด้านท่ใี กลก้ ่งิ มากท่ีสุด
3. ใช้ตวั เลขท่ไี ดจ้ ากข้อ 2 ในการอ่านช่ือเพื่อระบตุ าแหน่งโซ่กง่ิ โดยใช้เคร่ืองหมาย - ค่นั ระหวา่ งตวั เลข
กับช่อื กิ่ง

การเรยี กชือ่ แอลเคน ( -ane )

4. ถา้ มหี ม่แู ทนท่มี ากกวา่ 1 หมู่ ใหร้ ะบุตาแหน่งให้ครบทกุ หมู่ โดยเรียกช่ือหมขู่ องโซก่ ง่ิ ตามลาดบั
อักษรภาษาอังกฤษ
5. ถ้าโซก่ ง่ิ อยู่บนคารบ์ อนตาแหนง่ เดยี วกนั ใหร้ ะบุทง้ั คู่

การเรยี กช่อื แอลเคน ( -ane )

6. ถา้ หม่แู ทนที่เป็นหมเู่ ดยี วกนั และอย่หู ลายตาแหนง่ ให้ใส่คานาหน้า ระบจุ านวน เช่น –di , -tri ,
-tetra

7. ถา้ สามารถเลอื กโซห่ ลกั ไดห้ ลายแบบ ใหเ้ ลือกโซห่ ักทม่ี ีจานวนหมู่แทนทมี่ ากท่สี ุด

การเรียกชอื่ แอลเคน ( -ane )

8. ถ้าโซก่ งิ่ โซแ่ รกอยบู่ นคารบ์ อนทต่ี าแหนง่ เดียวกนั ท้งั 2 ดา้ น ให้เลอื กดา้ นที่ทาใหต้ าแหน่งถัดไปมคี ่า
นอ้ ยสุด

การเรียกช่อื แอลเคน ( -ane )

ตวั อย่าง

การเรียกชื่อไซโคลแอลเคน ( -cyclo )

ตวั อย่าง

การเรียกชอื่ แอลคีน ( -ene ) และแอลไคน์ ( -yne )

เหมอื นแอลเคน แต่ตอ้ งกาหนดตาแหนง่ ของพันธะคู่ หรือ พันธะสาม ให้มี
ตาแหน่งนอ้ ยทส่ี ดุ

การเรียกช่อื แอลคีน ( -ene ) และแอลไคน์ ( -yne )

ตวั อย่าง

ตรวจสอบ

2. สารประกอบอินทรียท์ มี่ อี อกซเิ จนเปน็ องค์ประกอบ

แอลกอฮอล์ อีเทอร์ แอลดไี ฮด์
(alcohol) (ether) (aldehyde)
ROR’
ROH RCHO

คโี ทน กรดคารบ์ อกซิลกิ เอสเทอร์
(ketone) (carboxylic acid) (ester)
RCOR’ RCOOR’
RCOOH