Kesenian dan kebudayaan 艺术和文化
Kesenian dan kebudayaan (艺术和文化) . Zaman Paleolitik ❑ Manusia pada zaman ini telah menghasilkan lukisan gua .Lukisan ini pula bersifat realism。 ❑ 这个时代的人类生产了洞穴壁画。这 幅画是表现现实主义的。 ❑ Realism ialah aliran sastera dan seni yang menggambarkan kisah hidup sebenar。 Iaitu bukan khayalan. ❑ 现实主义是文学和艺术流派之一，它 描述了非虚构的现实生活故事
Kesenian dan kebudayaan (艺术和文化) . Zaman Mesolitik ❑ lukisan gua masih merupakan antara ciri kesenian yang wujud pada zaman ini。 ❑ 洞穴绘画仍然是当时艺术的特征之 一.
Kesenian dan kebudayaan (艺术和文化) . Zaman Neolitik ❑ Selain lukisan gua, kesenian manusia zaman ini turut dapat dilihat melalui corak yang menghiasi permukaan tembikar. ❑ 除了洞穴壁画外，还可以通过装饰陶器 表面的图案看到当代人类艺术。 ❑ Pola geometri merupakan pola utama yang dikenali sebagai symbolism ❑ 几何图案是象征主义的主要图案。 Pola (本是英文) = corak
Kesenian dan kebudayaan (艺术和文化) . Zaman Logam ❑ Manusia zaman ini amat mementingkan nilai estetika yang ditemukan pada peralatan mereka seperti gendang gangsa yang mempunyai pola hiasan yang menarik ❑ 这个时代的人类非常关注在他们的 器具的审美观价值。例如带有迷人 装饰性图案的青铜鼓。 ❑ Estetika ( Aesthetics ) ialah kecantikan atau keindahan yang dikaitkan dengan bidang seni. ❑ 审美观是与艺术领域相关的美.
3.4：史前时代对人类延续生活进步的贡献 Kesinambungan (延续) -Page 60
Pengenalan ❑ Tanpa kita sedari, manusia zaman Prasejarah banyak mewariskan penemuan dan aktiviti mereka kepada tamadun manusia . ❑ 没有意识到这一点，史前时代人类已将他们的发现和活动很大程度上传 承了人类文明。 ❑ Mereka telah mencipta dan melakukan pelbagai kegiatan yang masih dapat ditemui dalam kehidupan manusia hari ini . ❑ 他们创造并参与了当今人类生活中仍然存在的许多活动. ❑ Aktiviti pertanian, memburu dan menternak binatang ,pembuatan peralatan dan tembikar ,ideofak serta monumen dan seni bina merupakan antara aktiviti yang telah dilakukan oleh manusia masyarakat sejak zaman Prasejarah dan masih lagi diteruskan hingga hari ini. ❑ 包括农业活动，狩猎和饲养动物，工具和陶器的制作，信念遗迹，纪念碑 和建筑.这些都是自史前以来至今人类社会一直在进行的活动。
Aktiviti Pertanian ❑ Aktiviti pertanian giat dijalankan bermula pada Zaman Neolitik (10000sm-2000sm).Antara jenis tanaman termasuklah padi ，gandum dan Barli . ❑ 新石器时代开始了活跃的农业活动，包括稻米，小麦和大麦在内的各 种农作物的耕种。 ❑ Aktiviti pertanian menjadi sumber makanan penting kepada manusia hingga membolehkan mereka tinggal secara menetap . ❑ 农业活动是人类赖以生存的重要食物来源甚至得使人类得以固定住在 某处。 ❑ Aktiviti ini terus diamalkan oleh manusia dan menjadi pekerjaan yang penting sehingga hari ini. ❑ 这项活动仍然是人类的实践活动，是当今的重要职业。
Aktiviti Pertanian ❑ Manusia menjalankan aktiviti pertanian sara hidup secara kecil-kecilan untuk memenuhi keperluan sendiri. ❑ 人类为了满足自己的需要而进行了小规模的自供自给农业活动。 ❑ Namun begitu ,pada zaman moden, aktiviti pertanian telah menjadi aktiviti komersial apabila hasil pertanian mula dijual. ❑ 然而，在现代，当农产品开始销售时，农业活动变成了商业活动。 ❑ Aktiviti pertanian dilakukan secara besar-besaran dalam bentuk ladang dengan menggunakan peralatan moden ❑ 农业活动以使用现代设备的农场形式广泛大规模进行。
Memburu binatang 狩猎动物 ❑ Aktiviti ini merupakan aktiviti paling tua yang diamalkan oleh manusia untuk mendapatkan makanan pada zaman Prasejarah . ❑ 此活动是史前人类从事获得食物的最古老活动。 ❑ Aktiviti memburu binatang dilakukan menggunakan senjata yang diperbuat daripada batu ,tulang ,kayu, gangsa dan besi. ❑ 动物狩猎活动是使用石头，骨头，木头，青铜和铁制成的武器进行 的。。 ❑ Selain itu, tombak dan panah digunakan bagi aktiviti memburu. ❑ 此外，矛和箭也用于狩猎活动.
Memburu binatang 狩猎动物 ❑ Bagi sesetengah manusia, mereka menggunakan sumpit untuk aktiviti memburu. Amalan ini masih diamalkan sehingga kini . ❑ 对于某些人，他们使用吹筒进行狩猎活动。 这种做法今天仍然实践。 ❑ Pada zaman moden ,aktiviti memburu dijalankan sebagai hobi dengan menggunakan senjata yang lebih canggih, berlesen dan berdaftar. ❑ 在现代，狩猎活动是通过使用更先进的，有许可证的和已注册的武器 作为爱好进行的。 ❑ Kini ,aktiviti memburu perlu mendapatkan lesen daripada pihak berkuasa. ❑ 现在,狩猎活动需要获得当局的许可证. ❑ Di negara kita, lesen berburu binatang dikeluarkan oleh Perhilitan iaitu Jabatan Perlindungan Haiwan Liar dan Taman Negara. ❑ 在我国，野生生物狩猎许可证是由野 生动物保护部和国家公园颁发的.
Menternak binatang (饲养动物) ❑ Sejak Zaman Neolitik ,manusia telah mempunyai kemahiran menternak binatang. ❑ 自新石器时代以来，人类就有能力饲养动物。 ❑ Aktiviti ini membolehkan mereka mendapatkan sumber makanan secara berterusan. ❑ 这项活动使他们能够连续获取食物来源。。 ❑ Pada zaman moden, penternakan binatang dijalankan secara komersial bagi menampung keperluan daging dan tenusu bagi sesebuah negara. ❑ 在现代，可以通过商业途径获得牲畜来满足某某国的肉类和奶制品需 求。
Peralatan (器具) ❑ Peralatan manusia zaman Prasejarah diperbuat daripada batu ,kayu dan tulang haiwan yang digunakan untuk pelbagai kegunaan dalam kehidupan mereka ❑ 史前人类器具是由石头,木材和动物骨头制成的，它们在生活中具有 多种用途。 ❑ Peningkatan pengetahuan manusia tentang campuran logam ，acuan dan suhu pembakaran telah membolehkan peralatan gangsa dan besi dicipta bagi menggantikan peralatan batu dan kayu. ❑ 人类对合金(金属混合物)，模子(Múzi)和燃烧温度的了解不断提高， 因此可以用青铜(铜和锡混合物)和铁设备来代替石头和木具和工具 ❑ Peralatan gangsa dan besi merupakan hasil ciptaan inovasi yang banyak membantu kehidupan manusia sehingga hari ini ❑ 青铜和铁工具是创新的发明，至今极大地帮助了人类的生活。 ❑ Antaranya termasuklah pedang ,parang ,tombak,cangkul keris dan kapak。 ❑ 其中包括剑，砍刀，矛，锄，匕首和斧头 Bǐshǒu Brass 黄铜 --930°C Copper 铜 --1084°C Bronze 青铜 --913°C
Peralatan (器具) ❑ Pembuatan peralatan besi ini terus kekal dalam sejarah dan tamadun manusia ❑ 这些铁器具的制造在整个人类历史和文明中一直在持续。 ❑ Peralatan pada zaman moden berubah apabila mesin dan jentera mula digunakan. ❑ 随着机器和机械开始使用,现代器具发生了变化 ❑ Aktiviti memotong dan menghiris daging tidak lagi menggunakan peralatan batu mahupun besi sebaliknya menggunakan mesin terutamanya dalam aktiviti komersial. ❑ 肉类切割和切成薄肉类片不再使用石制或铁制工具，而是使用机器， 尤其是在商业活动中。
Tembikar (陶器) ❑ Manusia zaman Prasejarah mempunyai pengetahuan dan kemahiran membuat tembikar yang dijadikan bekas makanan dan peralatan masakan. ❑ 史前人具有陶器制作食品容器和炊具的知识和技能。 ❑ Kedua-dua pengetahuan ini masih diamalkan hingga hari ini. ❑ 这两种知识今天仍在实践中. ❑ Pada zaman Prasejarah ,tembikar turut dijadikan peralatan dalam upacara ritual ❑ 在史前时期，陶器也被用于崇拜仪式中。 炊具 (Chuījù)-Cooking Utensils
Tembikar (陶器) ❑ Tembikar buatan China seperti tembikar Dinasti Ming serta buatan Vietnam pernah menjadi komoditi perdagangan yang penting pada abad ke-14 dan abad ke-15 Masih. ❑ 在14和15世纪，中国制造的陶器例如明代陶器和越南制造的陶器是 重要的商品。。 ❑ Pembuatan tembikar terus kekal sehingga kini dan menjadi industri yang sangat penting. ❑ 陶器制造一直持续到今天，是非常重要的行业. ❑ Pembuatan labu sayong merupakan industri yang penting di Kuala Kangsar, Perak ❑ 葫芦是霹雳州江沙（Kuala Kangsar）的重要产业。
Ideofak ( ideofact/过去人类思想活动产生的考古材料。 是表达或象征人们的信念) ❑ Manusia zaman Prasejarah percaya bahawa kematian bukan penamat kepada kehidupan. Mereka amat menghormati mayat. ❑ 史前人类认为死亡不是生命的终结.他们尊重尸体. ❑ Pelbagai kaedah pengebumian dilakukan dan kebiasaannya, mayat akan dikebumikan bersama-sama dengan pelbagai peralatan. ❑ 进行各种葬礼的方法通常是将尸体与各种设备一起埋葬。 ❑ Di Gua Cha, Kelantan kepala mayat diletakkan di atas “bantal” batu. ❑ 在Gua Cha, Kelantan，尸首被放在石头的“枕头”上。
Ideofak ( ideofact/过去人类思想活动产生的考古材料。 表达或象征人们的信念)---文化 ❑ Mayat juga disertai dengan bahan makanan dan terdapat ritual yang menampakkan kedudukan istimewa seseorang. ❑ 尸体还伴有食物而有一些仪式可以显露自己的特别生份地位. ❑ Di Sabah terdapat sesetengah masyarakat yang memasukkan mayat ke dalam keranda kayu dan disimpan di dalam gua batu kapur. ❑ 在沙巴州，有些人将尸体放在木制棺材中，并放在石灰岩洞穴中。。 ❑ Sehingga kini ,penghormatan terhadap mayat masih terus diamalkan mengikut agama masing-masing. ❑ 直到今天，仍然按照死者的宗教信仰尊重死者的遗体。
Monumen dan Senibina 纪念碑和建筑 ❑ Sejak Zaman Neolitik, manusia mempunyai kebolehan dan kepakaran untuk membina monumen dan binaan yang digunakan untuk pelbagai tujuan. ❑ 自新石器时代以来，人类就有能力和专门知识建造用于各种目的的纪 念碑和建筑物。 ❑ Binaan ini sebahagiannya masih kekal sebagai warisan sejarah untuk diwarisi oleh generasi akan datang. ❑ 这种建筑物仍然是子孙后代可以继承的历史遗产。 ❑ Pada zaman moden ,kemajuan manusia membina binaan yang mengagumkan terus meningkat seperti menara berkembar Kuala Lumpur ( KLCC ). ❑ 在现代，人类不断增长的进步可建造宏伟建筑如吉隆坡双子塔。
3.5 : Zaman Prasejarah di Malaysia
3.5：马来西亚的史前时代 Page 64
❑ Negara kita juga tidak terkecuali melalui Zaman Prasejarah ❑ 我们的国家也不例外经史前时代. ❑ Penemuan tinggalan manusia Zaman Prasejarah menunjukkan sejak 40,000 tahun yang lalu,manusia telah menetap di negara ini. Tempoh itu dikenali sebagai Zaman Paleolitik. ❑ 遗迹的发现表明史前，从40,000年前，人类已经定居在这 个国家。该时期被称为旧石器时代。 ❑ Setelah zaman itu, manusia melalui kehidupan pada Zaman Mesolitik. Di Asia Tenggara, Zaman Mesolitik dikenali sebagai Zaman Hoabinhian. ❑ 在那之后，人类经历了中石器时代。 在东南亚，中石器时 代被称为Hoabinhian时代. Madeleine Colani merupakan ahli arkeologi Perancis yang telah memperkenalkan istilah Hoabinhian pada Zaman Prasejarah Asia Tenggara pada tahun 1932. Hoabinhian diambil sempena nama satu tempat di utara Vietnam, iaitu Hoa-binh. 马德琳·科拉尼是一位法国考古学家，在1932年她把东 南亚的史前时期命名为Hoabinhian，以一个越南北部的地方命名， 那就是Hoa-binh。
❑ Hal ini demikian kerana unsur-unsur Zaman Mesolitik sebagaimana yang ditemukan di Eropah tidak ditemukan di Asia Tenggara。 ❑ 这是因为东南亚地区没有发现欧洲中石器时代的元素. ❑ Sebaliknya, penggunaan alatan kerikil repih yang digunakan pada Zaman Paleolitik lebih banyak ditemukan。 ❑ 相反，已经发现了旧石器时代更多使用的卵石碎片器具。 ❑ Zaman ini juga dikenali sebagai Zaman EpiPaleolitik. ❑ 此时期也称为上古石器时代。 ❑ Zaman ini diikuti dengan Zaman Neolitik。 ❑ 在此之后是新石器时代。 Zaman Paleolitik Zaman Hoabinhian Zaman Neolitik Zaman Mesolitik 东南亚地区没有 东南亚 Zaman Epi-Paleolitik
Lokasi Zaman Prasejarah ❑ 史前时代的位置
Lokasi Zaman Prasejarah ❑ 史前时代的位置
Lokasi Zaman Prasejarah ❑ Kewujudan Zaman Prasejarah di negara ini dibuktikan melalui penemuan lokasi-lokasi tinggalan manusia ketika itu. ❑ 当时的人类遗迹场所证明了我国有 史前时代的存在。 ❑ Lokasi tersebut wujud dalam dua keadaan, iaitu di kawasan gua dan di kawasan terbuka. ❑ 该位置存在两个情况，分别在洞穴 区域和露天区域。 ❑ Kewujudan Zaman Prasejarah di negara ini dapat dilihat melalui pelbagai bukti,seperti peralatan batu dan logam,tembikar dan manik, lukisan gua dan ukiran batu. ❑ 我国的史前历史的存在是由各种证 据证明，例如石器器具和金属器器 具，陶器和珠子，洞穴画和石雕。
❑ Selain lokasi, bukti penting yang menunjukkan kewujudan Zaman Prasejarah di Malaysia ialah penemuan pelbagai jenis peralatan. ❑ 除了场所，重要的证据表明，史前时代存在于马来西亚是 由于发现各种类型的器具。 ❑ Penemuan ini menunjukkan manusia prasejarah di negara ini mempunyai kemahiran menghaslkan peralatan batu dan logam. ❑ 这一发现表明，我国的史前人类具有生产石器器具和金属 器具的技能。 Teknologi
Teknologi 技术 (page 66) ❑ Peralatan ini digunakan dalam kehidupan harian mereka untuk memotong, menetak atau memecahkan tulang. ❑ 这些工具在日常生活中用于切割，砍断或打碎骨头。 ❑ Penemuan di Kota Tampan, Perak dan Tingkayu, Sabah menunjukkan wujud bengkel membuat peralatan batu. ❑ 在霹雳州 Kota Tampan 和沙巴州 Tingkayu 的发现表明, 这里有石材制造作坊。
Teknologi 技术 (page 66) ❑ Peralatan batu Zaman Neolitik di Hulu Perak menunjukkan manusia telah mampu menggilap alatan tersebut. ❑ Hulu Perak 新石器时代的石器工具表明，人们已经能够 对工具进行擦亮。 ❑ Peralatan logam yang ditemukan di Klang, Selangor membuktikan kewujudan Zaman Logam di negara ini。 ❑ 雪兰莪巴生发现的金属器具证明了我国曾经存在金属器时 代。
Tembikar dan Manik 陶器和珠子 (page 66) ❑ Kewujudan Zaman Prasejarah di Malaysia seterusnya dibuktikan dengan kemahiran pembuatan tembikar dan manik。 ❑ 陶器和珠子的技术进一步证明了史前时代在马来西亚的存在。 ❑ Penemuan pelbagai jenis tembikar seperti yang ditemukan di Gua Niah, Sarawak menunjukkan manusia prasejarah di negara ini telah melakukan inovasi yang hebat. ❑ 发现了各种类型的陶器，例如在砂拉越的尼亚洞（Gua Niah）所发现的陶器，表明我国的史前人们已经做出了巨大 的创新。 ❑ Tembikar ini mempunyai pelbagai bentuk, saiz dan corak hiasan。 ❑ 该陶器具有各种形状，大小和装饰图案。
❑ Selain tembikar, pelbagai jenis manik telah ditemukan, seperti di Kuala Selinsing, Perak dan di Lembah Bernam, Selangor. ❑ 除陶器外，还发现了各种珠子，例如在霹雳州的 Kuala Selinsing 和雪兰莪的 Lembah Bernam。
Lukisan Gua 洞穴壁画 (page 67) ❑ Bukti paling ketara tentang kewujudan manusia Zaman Prasejarah di Malaysia ialah penemuan lukisan gua dan ukiran batu ❑ 证明在马来西亚有史前时期的人类存在，最明显证据是发现 洞穴壁画和石雕 。 ❑ Lukisan gua dan ukiran batu ini merupakan cara komunikasi untuk menyampaikan maklumat tentang kehidupan mereka. ❑ 这些山洞穴画和石雕是交流有关其生活的信息的一种方式。 ❑ Selain itu, lukisan dan ukiran menggambarkan kehidupan harian manusia, seperti aktiviti memburu dan amalan ritual. ❑ 此外，绘画和雕刻描绘了人类的日常生活，例如狩猎活动和 崇拜实践。
Ukiran Batu 石雕 (page 67) ❑ Ukiran batu banyak ditemukan di Sabah dan Sarawak, sementara di Semenanjung Malaysia,hanya ditemukan di Pengkalan Kempas， , Negeri Sembilan. ❑ 在沙巴和砂拉越发现了许多石雕，而在马来西亚半岛，它 们仅在森美兰Pengkalan Kempas被发现。 ❑ Kewujudan ukiran batu mempunyai kaitan dengan budaya megalit. ❑ 石雕的存在与巨石文化有关。 巨石文化（megalith） 是一种以巨大石结构建 筑为代表的史前文化类 型
Ekonomi 经济(page 68) ❑ Bukti-bukti tinggalan yang ditemukan di tapak-tapak Zaman Prasejarah di Malaysia menunjukkan terdapat tiga bentuk aktiviti masyarakat ini dalam bidang ekonomi. ❑ 在马来西亚史前时期的遗址中发现的证据表明,存在三种形式 的经济活动。 ❑ Aktiviti (1) memburu dan (2) memungut hasil hutan merupakan aktiviti paling penting yang dijalankan oleh masyarakat Zaman Paleolitik hingga Zaman Haobinhian. ❑ (1) 狩猎 和 (2) 森林产品采集是旧石器时代到Zaman Haobinhian时代进行的最重要的活动之一。
Ekonomi 经济 (page 68) ❑ Aktiviti penanaman padi dijalankan oleh manusia Zaman Neolitik. Antara tapak prasejarah yang penting termasuklah di pinggir sungai dan lembah yang subur, seperti di Hulu Tembeling, Pahang。 Jenderam Hilir, Selangor; dan Lembah Nenggiri, Ulu Kelantan ❑ 新石器时代的人进行了(3) 水稻种植活动.一些重要的史前遗 址包括河岸和郁郁葱葱的山谷(流域)，例如彭亨 Hulu Tembeling，雪兰莪州的 Jenderam Hilir 和吉兰丹州的 Lembah Nenggiri。 ❑ 通过易货系统进行的贸易活动通过陆路或海上路线进行。 重 要的商品包括铃铛和铜鼓。
❑ Terdapat juga peralatan yang dikaitkan dengan aktiviti penanaman padi, iaitu “Pisau Tembeling” di Pahang. ❑ 在彭亨州还有水稻种植相关的器具，即“Pisau Tembeling”。 ❑ Pisau ini dikatakan digunakan ketika menuai padi. ❑ 据说这把刀是用来收割水稻的。 ❑ Lebihan padi pula menjadi barang pertukaran dalam masyarakat ketika itu. ❑ 当时，剩余的稻米的已成为当时社会上的交换的物品。
Kepercayaan 信仰 (page 69) ❑ Bukti tinggalan masyarakat Zaman Prasejarah di negara kita juga ditemukan melalui penemuan ideofak di beberapa tapak perkuburan. ❑ 通过在几个墓地中发现 ideofak （象征人们的信念)，证明 了我国史前社会的证据。 ❑ Masyarakat zaman tersebut mengamalkan kepercayaan dan memberikan penghormatan kepada orang mati. Bukti penemuan ideofak ini menjelaskan cara hidup masyarakat ketika itu. ❑ 当时的社会实行信仰和向死者致敬。 这些象征人们的信念发 现说明了当时人们的生活方式。
❑ Selain itu, kepercayaan masyarakat Zaman Prasejarah di Malaysia turut ditunjukkan melalui budaya megalit。 ❑ 此外，马来西亚史前时代的信仰也反映在巨石文化中. ❑ Budaya megalit merujuk kepada kewujudan batu besar yang tersusun rapi dipercayai mempunyai kaitan dengan amalan kepercayaan dan ritual. ❑ 巨石文化是指组织良好的巨石的存在，这些巨石被认为与宗 教习俗和仪式相关。 所讨论的历史发现的证 据表明我国史前时代的 存在。 40,000年前，在进入历 史（信史）时代之前,我 们的国家经历了史前时 代的各个阶段. 它显示了我国在历史和 人类文明发展中的重要 性。
❑史前时代是人类认识字体之前的时代。 ❑ 这个时代分为石器时代和金属器时代。
❑史前时代地区遍布世界各地。将该地点指定 为史前地点，取决于通过发现的人类遗迹-- 人工制品（文物）或人们的信念。
❑史前人民的生活具有自己的特征，可以通过 居住地点，制造和使用的器具，采集食物的 方式，经济活动，社会组织，艺术和文化来 观察。
❑史前时代人们进行的各种活动，例如农业， 狩猎和饲养动物，制作工具，制作陶器，信 仰习俗和建造纪念碑。 这意味着自史前时代 以来的人类活动一直持续到今天。。
❑像世界上许多其他地区一样，马来西亚也不 例外经历史前时代。 史前时代的人类生活遍 布在我国的许多地方，如di Lenggong (Perak),Lembah Mansuli (Sabah), Gua Niah (Sarawak) dan Gua Cha (Kelantan).
❑ Bab ini telah menjelaskan tentang kepentingan Zaman Prasejarah dalam perkembangan tamadun manusia. ❑ 本章解释了史前时代在人类文明发展中的重要性。 ❑ Perubahan yang berlaku sejak Zaman Paleolitik hingga Zaman Logam menunjukkan kemampuan manusia meneruskan kelangsungan mereka dalam pelbagai keadaan。 ❑ 从旧石器时代到金属时代发生的变化表示人类在各种情况下 有继续生存的能力。
❑ Pengalaman serta keupayaan manusia melakukan inovasi serta menyesuaikan diri dengan alam sekeliling menjadi asas penting yang membolehkan mereka meneruskan kehidupan. ❑ 人类的经验以及创新和适应环境的能力是他们继续生存的基 础。 ❑ Kemahiran dan kebolehan dalam menggunakan sumber semula jadi ciptaan Tuhan membolehkan peralatan yang digunakan menjadi semakin baik dari semasa ke semasa。 ❑ 人类 利用上帝创造的自然资源的技巧和能力使器具能够随着 时间的推移而不断改进。